UCHWAŁA

SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

z dnia 30 sierpnia 1999 r.

w sprawie przyjęcia Statutu Województwa Małopolskiego.

(M.P. z dnia 10 listopada 1999 r.)

Na podstawie art. 18 pkt 1 lit. a) w związku z art. 7 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014, Nr 160, poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126) Sejmik Województwa Małopolskiego uchwala, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się Statut Województwa Małopolskiego w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały.

§ 2. Treść Statutu Województwa Małopolskiego została uzgodniona z Prezesem Rady Ministrów.

§ 3. Statut Województwa Małopolskiego i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego oraz Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

§ 4. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Małopolskiego.

§ 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Monitorze Polskim.

ZAŁĄCZNIK

STATUT WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

I.  Postanowienia ogólne

§ 1. 1. Województwo Małopolskie, zwane dalej Województwem, jest utworzoną przez mieszkańców województwa z mocy prawa regionalną wspólnotą samorządową.

2. Siedzibą organów samorządu Województwa jest miasto Kraków.

3. Granice Województwa opisuje mapa stanowiąca załącznik nr 1 do niniejszego Statutu.

§ 2. 1. Województwo ma osobowość prawną.

2. Samodzielność Województwa podlega ochronie sądowej.

II.  Zakres działalności oraz zadania Województwa

§ 3. 1. Organy samorządu Województwa działają na podstawie i w granicach określonych przez ustawy.

2. Do zakresu działania samorządu Województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, nie zastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej.

§ 4. Samorząd Województwa wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

§ 5. 1. Samorząd Województwa określa strategię rozwoju Województwa, uwzględniającą w szczególności następujące cele:

  1)   pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców,

  2)   pobudzanie aktywności gospodarczej,

  3)   podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki Województwa,

  4)   zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

  5)   kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego,

  6)   umacnianie tożsamości regionalnej i solidarności społecznej mieszkańców Małopolski.

2. Samorząd Województwa prowadzi politykę rozwoju Województwa, na którą składa się:

  1)   tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,

  2)   utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,

  3)   pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej,

  4)   wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli,

  5)   racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

  6)   wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie postępu technologicznego oraz innowacji,

  7)   wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona i racjonalne wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego,

  8)   promocja walorów i możliwości rozwojowych Województwa.

3. Strategia rozwoju Województwa jest realizowana poprzez programy wojewódzkie.

§ 6. Samorząd Województwa, przy formułowaniu strategii rozwoju Województwa i realizacji polityki jego rozwoju, współpracuje w szczególności z:

  1)   jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru Województwa oraz z samorządem gospodarczym i zawodowym,

  2)   administracją rządową, szczególnie z Wojewodą Małopolskim,

  3)   innymi województwami,

  4)   Kościołem Katolickim, innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi,

  5)   organizacjami pozarządowymi,

  6)   szkołami wyższymi i jednostkami naukowo-badawczymi, instytucjami kultury i jednostkami naukowo-badawczymi,

  7)   organizacjami międzynarodowymi i regionami innych państw.

§ 7. 1. W sferze użyteczności publicznej Województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także może przystępować do takich spółek.

2. Poza sferą użyteczności publicznej Województwo może tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi Województwa.

3. Zasady tworzenia przez Województwo spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych oraz przystępowania do nich określa ustawa.

§ 8. 1. Samorząd Województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:

  1)   edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,

  2)   promocji i ochrony zdrowia,

  3)   kultury i ochrony jej dóbr,

  4)   pomocy społecznej,

  5)   polityki prorodzinnej,

  6)   modernizacji terenów wiejskich,

  7)   zagospodarowania przestrzennego,

  8)   ochrony środowiska,

  9)   gospodarki wodnej,

  10)  dróg publicznych i transportu,

  11)  kultury fizycznej i turystyki,

  12)  ochrony praw konsumentów,

  13)  obronności,

  14)  bezpieczeństwa publicznego,

  15)  przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy.

2. Ustawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania Województwa jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez Zarząd Województwa.

§ 9. 1. W celu wykonywania zadań Województwo tworzy wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne oraz może zawierać umowy z innymi podmiotami.

2. Województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru Województwa porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych.

3. Do porozumień stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775 oraz z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126).

III.  Władze samorządu Województwa

A.   Wybory i referendum

§ 10. 1. Mieszkańcy Województwa podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (w drodze wyborów i referendum) lub za pośrednictwem organów samorządu Województwa.

2. Referendum może być przeprowadzone w każdej ważnej dla Województwa sprawie mieszczącej się w zakresie jego zadań.

3. Referendum przeprowadza się z inicjatywy Sejmiku Województwa lub na wniosek co najmniej 1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania.

4. Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.

5. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa ustawa.

B.   Sejmik Województwa, Zarząd Województwa

§ 11. Organami samorządu Województwa są:

  1)   Sejmik Województwa Małopolskiego, zwany w dalszej części Sejmikiem,

  2)   Zarząd Województwa Małopolskiego, zwany w dalszej części Zarządem.

§ 12. 1. Sejmik jest organem stanowiącym i kontrolnym Województwa.

2. Kadencja Sejmiku trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów.

3. W skład Sejmiku wchodzą radni wybierani w wyborach bezpośrednich w liczbie 60.

§ 13. W sprawie odwołania Sejmiku przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum wojewódzkiego.

§ 14. Do wyłącznej właściwości Sejmiku należy:

  1)   stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności:

a)  Statutu Województwa,

b)  zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim,

c)  zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,

  2)   uchwalanie strategii rozwoju Województwa oraz wieloletnich programów wojewódzkich,

  3)   uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego,

  4)   podejmowanie uchwały w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej,

  5)   podejmowanie uchwały w sprawie szczegółowości układu wykonawczego budżetu Województwa, z zastrzeżeniem że szczegółowość ta nie może być mniejsza niż określona w odrębnych przepisach,

  6)   uchwalanie budżetu Województwa,

  7)   określanie zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu Województwa,

  8)   podejmowanie uchwały w sprawie wyboru niezależnego audytora oraz zamknięcia rachunków budżetu Województwa,

  9)   rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu Województwa, sprawozdań finansowych Województwa oraz sprawozdań z wykonywania wieloletnich programów Województwa,

  10)  podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium Zarządowi z tytułu wykonania budżetu Województwa,

  11)  uchwalanie, w granicach określonych ustawami, przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych,

  12)  podejmowanie uchwał w sprawie powierzenia zadań samorządu Województwa innym jednostkom samorządu terytorialnego,

  13)  uchwalanie "Priorytetów współpracy zagranicznej Województwa",

  14)  podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy regionalnej,

  15)  wybór i odwoływanie Zarządu,

  16)  rozpatrywanie sprawozdań z działalności Zarządu, w tym w szczególności z działalności finansowej i realizacji programów, o których mowa w pkt 2,

  17)  powoływanie i odwoływanie, na wniosek Marszałka Województwa, Skarbnika Województwa, który jest Głównym Księgowym Budżetu Województwa,

  18)  podejmowanie uchwał w sprawie tworzenia związków, stowarzyszeń, fundacji oraz ich rozwiązywania, a także przystępowania do nich lub występowania z nich,

  19)  podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych Województwa, dotyczących:

a)  zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż 3 lata, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej; do czasu określenia zasad Zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą Sejmiku,

b)  emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,

c)  zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,

d)  ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez Zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez Zarząd w roku budżetowym,

e)  tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania do nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, a także obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,

  20)  ustalanie warunków pracy i płacy Marszałka Województwa,

  21)  podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami i Statutem Województwa do kompetencji Sejmiku,

  22)  uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu Województwa.

§ 15. 1. Sejmik wybiera ze swojego grona Przewodniczącego Sejmiku Województwa bezwzględną większością głosów, w głosowaniu tajnym.

2. Sejmik wybiera ze swojego grona trzech wiceprzewodniczących Sejmiku Województwa bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym.

3. Przewodniczący Sejmiku organizuje pracę Sejmiku i prowadzi jego obrady.

4. Przewodniczący i wiceprzewodniczący Sejmiku nie mogą wchodzić w skład Zarządu.

§ 16. 1. Sejmik obraduje na sesjach zwoływanych przez Przewodniczącego Sejmiku co najmniej raz na kwartał (sesje zwyczajne).

2. Przewodniczący Sejmiku jest obowiązany zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku przez Zarząd lub radnych stanowiących co najmniej 1/4 ustawowego składu Sejmiku (sesje nadzwyczajne). W przypadku odwołania lub wygaśnięcia mandatu Przewodniczącego Sejmiku sesje Sejmiku zwołuje wiceprzewodniczący Sejmiku.

3. Pierwszą sesję nowo wybranego Sejmiku zwołuje Przewodniczący Sejmiku poprzedniej kadencji w terminie przypadającym w ciągu 14 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do sejmików województw na obszarze całego kraju.

4. Pierwszą sesję Sejmiku zwołuje się poprzez wysłanie imiennych zaproszeń do radnych. Wysłanie następuje co najmniej na 7 dni przed terminem sesji. Dodatkowo zamieszcza się ogłoszenie o zwołaniu sesji w gazecie o zasięgu regionalnym.

5. Do momentu wyboru Przewodniczącego Sejmiku obrady prowadzi najstarszy radny obecny na sesji.

§ 17. Szczegółowy tryb pracy Sejmiku reguluje Regulamin Sejmiku Województwa Małopolskiego, stanowiący załącznik nr 2 do niniejszego Statutu.

§ 18. 1. Zarząd jest organem wykonawczym Województwa.

2. W skład Zarządu Województwa, liczącego 5 osób, wchodzi Marszałek Województwa jako jego Przewodniczący, wiceprzewodniczący i pozostali członkowie.

3. Członkostwa Zarządu nie można łączyć z członkostwem w organach gminy i powiatu, z zatrudnieniem w administracji rządowej oraz z mandatem posła lub senatora.

§ 19. 1. Sejmik wybiera ze swojego grona Marszałka Województwa bezwzględną większością głosów.

2. Sejmik wybiera, na wniosek Marszałka Województwa, pozostałych członków Zarządu, w tym nie więcej niż 2 wiceprzewodniczących, w ciągu 3 miesięcy od daty ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.

3. Wyboru wiceprzewodniczących i pozostałych członków Zarządu dokonuje się bezwzględną większością głosów ustawowego składu Sejmiku.

4. Wiceprzewodniczący i pozostali członkowie Zarządu mogą być wybrani spoza składu Sejmiku.

5. Do wiceprzewodniczących i pozostałych członków Zarządu wybranych spoza składu Sejmiku stosuje się odpowiednio przepisy § 38 ust. 1, 2 i 4.

6. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec Marszałka Województwa dokonuje Sejmik w formie uchwały lub Przewodniczący Sejmiku w zakresie ustalonym przez ten organ w odrębnej uchwale.

7. Warunki pracy i płacy ustala członkom Zarządu, w granicach określonych prawem, Marszałek Województwa; on też występuje wobec nich jako pracodawca.

§ 20. 1. Uchwała Sejmiku w sprawie nieudzielenia Zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie Zarządu, chyba że po zakończeniu roku budżetowego Zarząd został odwołany z innej przyczyny.

2. Sejmik rozpoznaje sprawę odwołania Zarządu z przyczyny określonej w ust. 1 na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały o nieudzieleniu Zarządowi absolutorium.

3. Sejmik, po zapoznaniu się z wnioskiem Komisji Rewizyjnej i opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej w sprawie uchwały Sejmiku o nieudzieleniu Zarządowi absolutorium, może odwołać Zarząd większością 3/5 głosów ustawowego składu Sejmiku.

§ 21. 1. Sejmik może odwołać Zarząd lub poszczególnych jego członków, z wyjątkiem Marszałka Województwa, z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium, jedynie na pisemnie uzasadniony i zaopiniowany przez Komisję Rewizyjną wniosek co najmniej 1/3 ustawowego składu Sejmiku.

2. Sejmik rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, na sesji zwołanej nie wcześniej niż 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku.

3. Sejmik może odwołać Zarząd lub poszczególnych jego członków w sytuacji i terminie określonych w ust. 1 i 2 większością 3/5 głosów ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym.

§ 22. Sejmik może, na wniosek Marszałka Województwa, odwołać poszczególnych członków Zarządu bezwzględną większością głosów ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym. Wniosek ten jest rozpoznawany na sesji zwołanej nie wcześniej niż 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku.

§ 23. 1. Sejmik może odwołać Marszałka Województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na pisemnie uzasadniony i zaopiniowany przez Komisję Rewizyjną wniosek co najmniej 1/3 ustawowego składu Sejmiku, tylko w przypadku jednoczesnego wyboru Marszałka Województwa. Wniosek ten jest rozpoznawany na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku.

2. Uchwała Sejmiku jest podejmowana w sytuacji określonej w ust. 1 większością 3/5 głosów ustawowego składu Sejmiku.

3. Odwołanie Marszałka Województwa jest równoznaczne z odwołaniem całego Zarządu.

§ 24. Jeżeli wniosek o odwołanie Zarządu lub poszczególnych jego członków albo Marszałka Województwa nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony, na zasadach i w trybie przewidzianych w § 21-23, nie wcześniej niż 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.

§ 25. 1. W razie odwołania Zarządu lub poszczególnych jego członków Sejmik wybiera w ciągu miesiąca nowy Zarząd lub poszczególnych jego członków, w trybie i na zasadach określonych w § 19.

2. Odwołany Zarząd lub poszczególni jego członkowie pełnią dotychczasowe obowiązki do czasu wyboru nowego Zarządu lub poszczególnych jego członków. Sejmik może zwolnić członka Zarządu z tego obowiązku.

§ 26. 1. W przypadku złożenia przez członka Zarządu rezygnacji z pełnionej funkcji Sejmik na najbliższym posiedzeniu podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji i odwołaniu go z funkcji.

2. Niepodjęcie uchwały, o której mowa w ust. 1, jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym odbyło się posiedzenie Sejmiku, o którym mowa w ust. 1.

§ 27. 1. Zarząd wykonuje zadania należące do samorządu Województwa, nie zastrzeżone na rzecz Sejmiku i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

2. Do zadań Zarządu należy w szczególności:

  1)   wykonywanie uchwał Sejmiku,

  2)   gospodarowanie mieniem Województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez Województwo,

  3)   przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu Województwa,

  4)   przygotowywanie projektów strategii rozwoju Województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,

  5)   organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi,

  6)   kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,

  7)   uchwalanie Regulaminu organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego.

§ 28. 1. Zarząd działa kolegialnie.

2. Przewodniczącym Zarządu jest Marszałek Województwa.

3. Podczas nieobecności Przewodniczącego Zarządu jego funkcje wykonuje wyznaczony przez niego wiceprzewodniczący.

4. Przewodniczący Zarządu może zapraszać do udziału w posiedzeniach Zarządu osoby, których udział uzna za wskazany.

§ 29. 1. Zarząd rozpatruje sprawy w czasie swoich obrad i rozstrzyga je w drodze uchwał w granicach kompetencji.

2. W przypadkach wynikających z przepisów szczególnych Zarząd podejmuje decyzje lub postanowienia.

3. Rozstrzygnięcia Zarządu zapadają w głosowaniu jawnym zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 3 członków Zarządu.

4. W razie równości głosów decyduje głos Przewodniczącego Zarządu.

5. Decyzje Zarządu podpisują wszyscy członkowie Zarządu, którzy uczestniczyli w ich podjęciu.

6. Uchwały i postanowienia Zarządu podpisuje Przewodniczący Zarządu.

§ 30. Po upływie kadencji Sejmiku Zarząd działa do dnia wyboru nowego Zarządu.

§ 31. 1. Marszałek Województwa organizuje pracę Zarządu i Urzędu Marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami Województwa oraz reprezentuje Województwo na zewnątrz.

2. W sprawach nie cierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne Marszałek Województwa podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości Zarządu. Czynności podjęte w tym trybie wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu Zarządu.

3. Marszałek Województwa jest kierownikiem Urzędu Marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

§ 32. 1. Sejmik powołuje i odwołuje Skarbnika Województwa (Głównego Księgowego Budżetu Województwa), na wniosek Marszałka Województwa, bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu Sejmiku, w głosowaniu tajnym.

2. Skarbnik Województwa uczestniczy w pracach oraz obradach Zarządu i Sejmiku z głosem doradczym.

§ 33. Zarząd wykonuje zadania Województwa przy pomocy Urzędu Marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych.

§ 34. 1. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje Marszałek Województwa, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

2. Marszałek Województwa może upoważnić wiceprzewodniczących Zarządu, pozostałych członków Zarządu, pracowników Urzędu Marszałkowskiego oraz kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1.

3. Od decyzji, o których mowa w ust. 1, służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a w sprawach powierzonych na podstawie porozumienia z Wojewodą - do właściwego ministra.

§ 35. Administracja samorządowa w Województwie jest zespolona w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnikiem.

C.   Radni i komisje Sejmiku

§ 36. 1. Radny przed objęciem mandatu składa ślubowanie:

"Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu Polskiego, strzec suwerenności i interesów Państwa Polskiego, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej województwa i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej."

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg."

2. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.

3. Radny nieobecny na pierwszej sesji Sejmiku oraz radny, który uzyskał mandat w czasie trwania kadencji, składa ślubowanie na pierwszej sesji, na której jest obecny.

§ 37. 1. Radny nie jest związany instrukcjami wyborców. Radny Województwa w swojej działalności jest obowiązany kierować się interesami państwa i wojewódzkiej wspólnoty samorządowej.

2. W związku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

3. Radny jest obowiązany brać udział w pracach organów samorządu Województwa oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany.

§ 38. 1. Radny nie może wchodzić w stosunki cywilnoprawne w sprawach majątkowych z Województwem lub wojewódzkimi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi, z wyjątkiem stosunków prawnych wynikających z korzystania z powszechnie dostępnych usług na warunkach ogólnych oraz stosunku najmu pomieszczeń do własnych celów mieszkaniowych lub własnej działalności gospodarczej oraz dzierżawy, a także innych prawnych form korzystania z nieruchomości, jeżeli najem, dzierżawa lub użytkowanie są oparte na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu czynności prawnych.

2. Radny nie może brać udziału w głosowaniu w sprawach, o których mowa w ust. 1, jeżeli dotyczy to jego interesu prawnego.

3. Radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Wysokość diety określi odrębna uchwała Sejmiku, w granicach przewidzianych prawem.

4. Do radnego Województwa stosuje się przepisy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

§ 39. 1. Z radnym nie może być nawiązany stosunek pracy w Urzędzie Marszałkowskim w tym województwie, w którym radny uzyskał mandat. Przepis ten nie dotyczy radnych wybranych do Zarządu, z którymi stosunek pracy jest nawiązywany na podstawie wyboru.

2. Przepis ust. 1 dotyczy także stanowiska kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej, bez względu na rodzaj umowy lub innych aktów, na których podstawie nawiązany został z radnym stosunek pracy.

3. Nawiązanie przez radnego stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

§ 40. 1. Radny, który przed uzyskaniem mandatu pozostawał w stosunku pracy w Urzędzie Marszałkowskim lub był zatrudniony na stanowisku kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej w województwie, w którym uzyskał mandat, jest obowiązany złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, przed złożeniem ślubowania, o którym mowa w § 36.

2. Radny, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu.

3. Radny otrzymuje urlop bezpłatny bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy nawiązany na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do 3 miesięcy po zakończeniu tego urlopu.

4. W przypadku radnego zatrudnionego na stanowisku kierownika wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej, przejętej lub utworzonej przez Województwo w czasie kadencji, termin, o którym mowa w ust. 1, wynosi 6 miesięcy od dnia przejęcia lub utworzenia tej jednostki.

5. Niezłożenie przez radnego wniosku, o którym mowa w ust. 1, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

6. Po wygaśnięciu mandatu radnego w trybie ust. 2 Urząd Marszałkowski lub wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy, z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu bezpłatnego. Radny jest obowiązany zgłosić gotowość przystąpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu.

§ 41. 1. Pracodawca jest obowiązany zwalniać radnego od pracy zawodowej w celu umożliwienia radnemu brania udziału w pracach Sejmiku i jego komisji oraz Zarządu.

2. Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody Sejmiku, którego radny jest członkiem. Sejmik odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu przez tego radnego.

§ 42. 1. Sejmik może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań.

2. Komisje, ich przedmiot i zakres zadań oraz zasady dotyczące składu, organizację wewnętrzną i tryb ich pracy określa Regulamin Sejmiku.

§ 43. 1. Sejmik kontroluje działalność Zarządu oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych; w tym celu powołuje Komisję Rewizyjną.

2. W skład Komisji Rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów. Członkostwa w Komisji Rewizyjnej nie można łączyć z funkcjami Marszałka Województwa, Przewodniczącego i wiceprzewodniczących Sejmiku oraz radnych będących członkami Zarządu.

3. Komisja Rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu i występuje z wnioskiem do Sejmiku w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium Zarządowi. Wniosek ten podlega zaopiniowaniu przez Regionalną Izbę Obrachunkową.

§ 44. 1. Radni mogą tworzyć kluby radnych.

2. Klub radnych może utworzyć co najmniej 3 radnych.

3. O powstaniu klubu radnych jego członkowie powiadamiają Przewodniczącego Sejmiku na piśmie, podając nazwę klubu, liczbę członków, ich imiona i nazwiska oraz władze reprezentujące klub. O fakcie powstania klubu radnych Przewodniczący Sejmiku informuje radnych na najbliższym posiedzeniu Sejmiku.

4. W przypadku zmiany danych określonych w ust. 3 klub powiadamia Przewodniczącego Sejmiku na piśmie o zmianie.

5. Obniżenie liczebności klubu poniżej liczby wskazanej w ust. 2 powoduje jego rozwiązanie. O fakcie rozwiązania Przewodniczący Sejmiku informuje radnych na najbliższym posiedzeniu Sejmiku.

6. Każdy radny może należeć tylko do jednego klubu radnych.

IV.  Mienie samorządu Województwa

§ 45. Samorząd Województwa dysponuje mieniem wojewódzkim.

§ 46. 1. Mieniem Województwa jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez Województwo lub inne wojewódzkie osoby prawne.

2. Wojewódzkimi osobami prawnymi, poza Województwem, są samorządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status, oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez Województwo.

3. Województwo jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia Województwa nie należącego do innych wojewódzkich osób prawnych.

§ 47. Prawa majątkowe Województwa, nie należące do innych wojewódzkich osób prawnych, wykonuje Zarząd.

§ 48. 1. Kierownicy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Zarząd.

2. Do czynności przekraczających zakres pełnomocnictwa wymagana jest zgoda, w formie uchwały, Zarządu.

§ 49. 1. Oświadczenia woli w imieniu Województwa składają łącznie dwaj członkowie Zarządu lub członek Zarządu i osoba upoważniona przez Zarząd.

2. Sejmik może udzielić Marszałkowi upoważnienia do składania jednoosobowo oświadczeń woli, innych niż przewidywane w Statucie Województwa.

3. Czynność prawna, z której wynika zobowiązanie pieniężne, wymaga do jej skuteczności kontrasygnaty Głównego Księgowego Budżetu Województwa.

4. Główny Księgowy Budżetu Województwa, który odmówi kontrasygnaty, dokonuje jej na pisemne polecenie Marszałka Województwa, informując równocześnie o tym Sejmik oraz Regionalną Izbę Obrachunkową.

§ 50. 1. Wojewódzkie osoby prawne samodzielnie decydują, w granicach ustaw, o sposobie wykonywania należących do nich praw majątkowych, z tym że nieodpłatne rozporządzenie mieniem oraz zbycie:

  1)   nieruchomości służącej do powszechnego użytku lub bezpośredniego zaspokajania potrzeb publicznych,

  2)   przedmiotów posiadających szczególną wartość naukową, historyczną, kulturalną lub przyrodniczą wymaga zgody, w formie uchwały, Zarządu.

2. Zgody Zarządu wymaga także zmiana przeznaczenia składników mienia określonego w ust. 1 pkt 1 i 2.

§ 51. 1. W przypadku zbycia przez Województwo lub inną wojewódzką osobę prawną przedmiotów posiadających szczególną wartość naukową, historyczną, kulturalną lub przyrodniczą, Skarbowi Państwa przysługuje prawo pierwokupu lub wykupu wykonywane na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.

2. Mienie nabyte nieodpłatnie od Skarbu Państwa podlega, w przypadkach określonych w ust. 1, zwrotowi na jego rzecz, jeżeli uprawniony organ państwowy wystąpi z żądaniem zwrotu.

§ 52. Województwo nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych wojewódzkich osób prawnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Inne wojewódzkie osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania Województwa.

V.  Finanse samorządu Województwa

§ 53. Samorząd Województwa prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na podstawie budżetu.

§ 54. 1. Budżet Województwa jest podstawą samodzielnej gospodarki finansowej Województwa.

2. Budżet Województwa jest planem finansowym obejmującym:

  1)   planowane dochody i wydatki Województwa,

  2)   źródła sfinansowania deficytu budżetowego,

  3)   przeznaczenie nadwyżki budżetowej,

  4)   wydatki związane z wieloletnimi programami, w tym w szczególności inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie każdego z programów.

§ 55. Zamieszczenie w budżecie Województwa wydatków na określone cele nie stanowi podstawy zobowiązań wobec osób trzecich oraz roszczeń osób trzecich wobec Województwa.

§ 56. 1. Budżet Województwa jest uchwalany jako część uchwały budżetowej na rok kalendarzowy, zwany dalej "rokiem budżetowym".

2. Sejmik ustala tryb prac nad projektem uchwały budżetowej, określając w szczególności:

  1)   terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu Województwa,

  2)   obowiązki wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych w toku prac nad projektem budżetu Województwa,

  3)   wymaganą przez Sejmik szczegółowość projektu,

  4)   materiały informacyjne, które Zarząd powinien przedstawić Sejmikowi, przedkładając projekt uchwały budżetowej.

§ 57. 1. Uchwała budżetowa Województwa składa się z budżetu Województwa, ustaleń dotyczących spraw, które na podstawie prawa budżetowego pozostawiono do uchwały Sejmiku, oraz spraw wskazanych przez Sejmik w uchwale, o której mowa w § 56 ust. 2.

2. Uchwała budżetowa może obejmować wydatki na wieloletnie programy inwestycyjne, jeżeli:

  1)   dla każdego programu wieloletniego zostały przez Sejmik odrębnie określone:

a)  nazwa programu, jego cel i zadania, które będą finansowane z budżetu Województwa,

b)  jednostka organizacyjna wykonująca program lub też koordynująca wykonywanie programu,

c)  okres realizacji programu i łączne nakłady finansowe,

d)  wysokość wydatków w poszczególnych latach realizacji programu,

  2)   kolejne uchwały budżetowe będą obejmować nakłady na uruchomiony program w wysokości umożliwiającej jego terminowe zakończenie,

  3)   zmiana kwot wydatków na realizację programu może być wyłącznie skutkiem odrębnych uchwał Sejmiku zmieniających zakres wykonywania tego programu lub wstrzymujących jego wykonywanie.

§ 58. 1. Uchwałę budżetową Województwa podejmuje się przed rozpoczęciem roku budżetowego.

2. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie wskazanym w ust. 1, do czasu uchwalenia budżetu przez Sejmik, jednak nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony Sejmikowi.

3. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, Wojewoda ustala, na wniosek Regionalnej Izby Obrachunkowej, budżet Województwa najpóźniej do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez Wojewodę podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.

4. W przypadku gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżetowym, Sejmik może uchwalić prowizorium budżetowe Województwa na okres objęty prowizorium budżetowym państwa.

§ 59. 1. Opracowanie i przedstawienie do uchwalenia projektu budżetu Województwa, a także inicjatywa w sprawie zmian tego budżetu, należą do wyłącznej kompetencji Zarządu.

2. Zarząd przygotowuje i przedstawia Sejmikowi, nie później niż 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy:

  1)   projekt budżetu Województwa uwzględniający ustalenia Sejmiku, o których mowa w § 56 ust. 2 pkt 3,

  2)   projekt ustaleń uchwały budżetowej, o których mowa w § 57 ust. 1,

  3)   materiały informacyjne określone przez Sejmik.

3. Bez zgody Zarządu Sejmik nie może wprowadzić w projekcie budżetu Województwa zmian powodujących zwiększenie wydatków i jednoczesne zwiększenie deficytu projektowanego budżetu Województwa albo zmian powodujących zwiększenie przewidywanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia nowych źródeł dochodów.

§ 60. 1. Dochody własne stanowią zasadnicze źródło finansowania zadań Województwa.

2. Dochodami własnymi Województwa są:

  1)   udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, w wysokości określonej odrębną ustawą,

  2)   dochody z majątku Województwa,

  3)   spadki, zapisy i darowizny na rzecz Województwa,

  4)   dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe Województwa oraz wpłaty innych wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych,

  5)   odsetki za nieterminowe przekazywanie udziałów, o których mowa w pkt 1,

  6)   inne dochody własne uzyskiwane na podstawie odrębnych przepisów.

3. Przekazanie Województwu, w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 6.

§ 61. Dochodami Województwa mogą być:

  1)   subwencja wyrównawcza z budżetu państwa,

  2)   dotacje celowe z budżetu państwa i państwowych funduszy celowych na zadania wykonywane przez Województwo,

  3)   dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez Województwo na podstawie porozumień zawartych z organami administracji rządowej,

  4)   dotacje celowe z budżetów gmin lub powiatów na zadania z zakresu tych jednostek samorządu terytorialnego wykonywane przez Województwo na podstawie porozumień zawartych z organem gminy lub powiatu,

  5)   inne wpływy uzyskiwane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 62. 1. Za prawidłowe wykonanie budżetu Województwa odpowiada Zarząd.

2. Zarządowi przysługuje wyłączne prawo:

  1)   zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielanych przez Sejmik,

  2)   emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielanych przez Sejmik,

  3)   dokonywania wydatków budżetowych,

  4)   zgłaszania propozycji zmian w budżecie Województwa,

  5)   dysponowania rezerwami budżetu Województwa,

  6)   blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.

§ 63. 1. Zasady zaciągania przez organ samorządu Województwa kredytów i pożyczek na pokrywanie występujących w ciągu roku budżetowego niedoborów lub na sfinansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych rocznych dochodach określa ustawa.

2. Zasady emisji obligacji województwa określa ustawa.

§ 64. Gospodarka środkami finansowymi znajdującymi się w dyspozycji samorządu Województwa jest jawna. Wymóg jawności jest spełniany między innymi przez:

  1)   zachowanie jawności debaty budżetowej,

  2)   opublikowanie uchwały budżetowej oraz sprawozdań z wykonania budżetu Województwa,

  3)   przedstawianie pełnego wykazu kwot dotacji celowych udzielanych z budżetu Województwa,

  4)   poddanie sprawozdania z wykonania budżetu Województwa badaniu przez niezależnego audytora i ujawnienie wyników tego badania.

§ 65. 1. Bankową obsługę budżetu Województwa wykonuje bank wybrany przez Sejmik w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych.

2. Zasady wykonywania obsługi bankowej określa umowa zawarta między Zarządem a bankiem.

3. Zarząd może lokować wolne środki budżetowe na rachunkach w innych bankach, zgodnie z obowiązującymi w tej kwestii przepisami.

4. Zarząd może, w granicach upoważnień zawartych w uchwale budżetowej, zaciągać kredyty bankowe w wybranych przez siebie bankach.

§ 66. Dyspozycja środkami pieniężnymi Województwa jest oddzielona od jej kasowego wykonania.

VI.  Współpraca zagraniczna Województwa

§ 67. Sejmik uchwala "Priorytety współpracy zagranicznej Województwa", określające:

  1)   główne cele współpracy zagranicznej,

  2)   priorytety geograficzne przyszłej współpracy,

  3)   zamierzenia co do przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń regionalnych.

§ 68. 1. Współpraca Województwa ze społecznościami regionalnymi innych państw prowadzona jest zgodnie z prawem wewnętrznym, polityką zagraniczną państwa i jego międzynarodowymi zobowiązaniami, w granicach zadań i kompetencji Województwa.

2. Województwo uczestniczy w działalności międzynarodowych instytucji i zrzeszeń regionalnych oraz jest w nich reprezentowane na zasadach określonych w porozumieniu zawartym przez ogólnokrajowe organizacje zrzeszające jednostki samorządu terytorialnego.

§ 69. 1. "Priorytety współpracy zagranicznej Województwa" mogą być uchwalane oraz inicjatywy zagraniczne Województwa, w tym w szczególności projekty umów o współpracy regionalnej lub projekty uchwał o przystąpieniu do międzynarodowych zrzeszeń regionalnych, mogą być podejmowane za zgodą ministra właściwego do spraw zagranicznych, uzyskaną za pośrednictwem Wojewody.

2. Uchwały, o których mowa w ust. 1, zapadają bezwzględną większością głosów ustawowego składu Sejmiku.

3. Uchwała oraz zawarte umowy o współpracy regionalnej, o których mowa w ust. 1, przesyłane są do ministra właściwego do spraw zagranicznych oraz ministra właściwego do spraw administracji publicznej.

VII.  Akty prawa miejscowego stanowione przez Samorząd Województwa

§ 70. Samorząd Województwa, na podstawie upoważnień ustawowych, stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa.

§ 71. 1. Na podstawie ustawy o samorządzie województwa oraz na podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i w ich granicach Sejmik stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części.

2. Marszałek Województwa podpisuje akty prawa miejscowego, przyjęte przez Sejmik, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym podlega także uchwała budżetowa Województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu Województwa.

4. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, jeżeli przepisy odrębne lub akty prawa miejscowego nie przewidują wyraźnie terminu późniejszego.

VIII.  Postanowienia końcowe

§ 72. 1. Województwo ma prawo do używania herbu, flagi i sztandaru.

2. Wzór herbu, flagi i sztandaru zostanie określony w odrębnej uchwale Sejmiku, która określi również zasady i warunki ich używania.

§ 73. 1. Ustrój Województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa Statut Województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.

2. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

ZAŁĄCZNIK Nr 1

MAPA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

(grafika pominięta)

ZAŁĄCZNIK Nr 2

REGULAMIN SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

I.  Przepis ogólny

Art. 1. Regulamin Sejmiku Województwa Małopolskiego, zwanego dalej Sejmikiem, określa organizację wewnętrzną i tryb pracy Sejmiku oraz jego komisji.

II.  Radni i Przewodniczący Sejmiku

Art. 2. 1. Radnego obowiązuje obecność i czynny udział w sesjach Sejmiku oraz posiedzeniach komisji Sejmiku, do których został wybrany.

2. Radny może być członkiem nie więcej niż dwóch komisji stałych, nie licząc członkostwa w Komisji Głównej.

3. Udział radnego w głosowaniach podczas sesji Sejmiku i w komisjach Sejmiku jest jednym z jego podstawowych obowiązków.

4. Obecność radnego na sesji Sejmiku potwierdzana jest na liście obecności wykładanej każdego dnia posiedzenia bezpośrednio przed obradami oraz przez jedną godzinę od rozpoczęcia obrad. Lista obecności, po upływie czasu, na jaki została wyłożona, deponowana jest każdorazowo u Przewodniczącego Sejmiku, a następnie dołączana do protokołu sesji.

5. Radny potwierdza swoją obecność na posiedzeniu komisji podpisem na liście obecności.

6. Informacje o nieusprawiedliwionych nieobecnościach radnych na posiedzeniu Sejmiku lub komisji są jawne.

7. Dostęp radnego do informacji stanowiących informacje niejawne określają przepisy ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95).

Art. 3. 1. Przewodniczący Sejmiku:

  1)   stoi na straży praw i godności Sejmiku,

  2)   zwołuje sesje Sejmiku,

  3)   przewodniczy obradom Sejmiku,

  4)   czuwa nad tokiem i terminowością prac Sejmiku,

  5)   nadaje bieg inicjatywom uchwałodawczym,

  6)   udziela radnym niezbędnej pomocy w ich pracy,

  7)   sprawuje pieczę nad spokojem i porządkiem w czasie posiedzeń Sejmiku oraz wydaje stosowne zarządzenia porządkowe,

  8)   podejmuje inne czynności wynikające z ustaw oraz Regulaminu Sejmiku.

2. Przewodniczącego Sejmiku w zakresie przez niego określonym zastępują wiceprzewodniczący Sejmiku.

III.  Komisje Sejmiku

Art. 4. 1. Komisje Sejmiku są organami Sejmiku powołanymi do:

  1)   rozpatrywania i przygotowywania spraw stanowiących przedmiot prac Sejmiku,

  2)   wyrażania opinii w sprawach przekazanych pod ich obrady przez Sejmik, Marszałka Województwa lub Zarząd Województwa.

2. Komisje stałe Sejmiku oraz zakres ich działalności jest następujący:

  1)   Komisja Główna:

-   plan pracy Sejmiku,

-   projekt obrad sesji Sejmiku,

-   sprawy dyscyplinarne,

-   inne sprawy zlecone przez Sejmik;

  2)   Komisja Rewizyjna:

-   kontrola działalności Zarządu Województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych,

-   opiniowanie wykonania budżetu,

-   wnioskowanie w sprawie absolutorium;

  3)   Komisja Budżetu, Mienia i Finansów:

-   budżet województwa,

-   gospodarowanie mieniem wojewódzkim,

-   polityka finansowa województwa;

  4)   Komisja Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:

-   ochrona środowiska,

-   gospodarka wodna;

  5)   Komisja Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich:

-   rolnictwo,

-   modernizacja terenów wiejskich;

  6)   Komisja Rozwoju Regionu, Promocji i Współpracy z Zagranicą:

-   zagospodarowanie przestrzenne,

-   przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy,

-   drogi publiczne i transport,

-   promocja regionu,

-   współpraca z zagranicą;

  7)   Komisja Kultury:

-   kultura i ochrona jej dóbr;

  8)   Komisja Edukacji, Kultury Fizycznej i Turystyki:

-   edukacja publiczna, w tym szkolnictwo wyższe,

-   kultura fizyczna i turystyka;

  9)   Komisja Ochrony Zdrowia:

-   promocja i ochrona zdrowia;

  10)  Komisja Polityki Prorodzinnej i Społecznej:

-   polityka prorodzinna,

-   pomoc społeczna;

  11)  Komisja Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ochrony Konsumentów:

-   bezpieczeństwo publiczne,

-   obronność,

-   ochrona praw konsumentów.

Art. 5. 1. Sejmik wybiera skład osobowy poszczególnych komisji oraz ich przewodniczących i jednego zastępcę przewodniczącego każdej komisji.

2. W skład komisji wchodzi maksymalnie 11 radnych, z wyjątkiem Komisji Rozwoju Regionu, Promocji i Współpracy z Zagranicą, która może liczyć do 18 radnych.

3. Sejmik może powołać komisję doraźną dla wykonania określonych czynności. Uchwała o jej powołaniu powinna określać skład osobowy, przedmiot działania, czas funkcjonowania.

Art. 6. 1. Komisje Sejmiku obradują na posiedzeniach.

2. W posiedzeniach komisji z prawem zabierania głosu mogą uczestniczyć radni nie będący jej członkami.

Art. 7. 1. Przewodniczący komisji kieruje pracami komisji, a w szczególności:

  1)   opracowuje projekty planów pracy komisji,

  2)   ustala terminy i porządek dzienny posiedzeń,

  3)   czuwa nad przygotowaniem posiedzeń,

  4)   zapewnia członkom komisji otrzymywanie w odpowiednim czasie należycie przygotowanych materiałów,

  5)   wyznacza sprawozdawców (referentów) na posiedzenia komisji.

2. Przewodniczący komisji, opracowując projekty planów pracy komisji oraz ustalając porządek dzienny posiedzenia, bierze pod uwagę wnioski klubów radnych oraz poszczególnych radnych.

3. Przewodniczący komisji informuje Przewodniczącego Sejmiku o przebiegu prac komisji.

Art. 8. 1. Komisje Sejmiku na swych posiedzeniach w szczególności:

  1)   rozpatrują i opiniują projekty uchwał,

  2)   rozpatrują sprawozdania i informacje organów administracji, a także kierowników innych urzędów i instytucji,

  3)   opiniują wnioski w sprawie wyboru, powołania lub odwołania przez Sejmik poszczególnych osób na określone stanowiska.

2. Obradami komisji kieruje przewodniczący; w razie nieobecności przewodniczącego, obradami komisji kieruje jego zastępca.

Art. 9. 1. Posiedzenia komisji odbywają się w terminach określonych przez samą komisję lub przewodniczącego.

2. Na żądanie Zarządu Województwa lub Przewodniczącego Sejmiku lub na pisemny wniosek jednej czwartej ogólnej liczby członków komisji przewodniczący komisji jest obowiązany zwołać posiedzenie w celu rozpatrzenia określonej sprawy.

3. Posiedzenia komisji nie mogą odbywać się w czasie trwania posiedzenia Sejmiku, chyba że Przewodniczący Sejmiku wyrazi na to zgodę.

4. O terminie i porządku dziennym posiedzenia komisji zawiadamia się członków komisji, Zarząd Województwa oraz inne zainteresowane osoby i instytucje. Zawiadomienie o posiedzeniu powinno nastąpić co najmniej na trzy dni przed planowanym terminem.

5. Posiedzenia komisji są ważne, jeśli uczestniczy w nich co najmniej połowa członków.

6. Uchwały i rozstrzygnięcia podejmowane przez komisje zapadają zwykłą większością głosów, w głosowaniu jawnym.

Art. 10. 1. Na wniosek komisji Przewodniczący Sejmiku może zwrócić się do Marszałka o przedstawienie sprawozdań i informacji dotyczących prac Zarządu, Urzędu Marszałkowskiego oraz instytucji podległych Sejmikowi Województwa.

2. W posiedzeniu komisji mogą uczestniczyć członkowie Zarządu.

3. W posiedzeniu komisji, na zaproszenie jej przewodniczącego, mogą uczestniczyć przedstawiciele organizacji zawodowych i społecznych oraz eksperci komisji.

4. Opinie i ekspertyzy sporządzone przez ekspertów mają jedynie znaczenie pomocnicze.

5. Na posiedzeniu komisji, za zgodą jej przewodniczącego, mogą być obecni dziennikarze prasy, radia i telewizji.

Art. 11. Przewodniczący komisji może zwrócić uwagę radnemu, który w wystąpieniu swoim odbiega od przedmiotu obrad komisji, przywołaniem radnego "do rzeczy". Po dwukrotnym przywołaniu radnego "do rzeczy" przewodniczący komisji może odebrać głos radnemu.

Art. 12. Komisja uchwala wnioski, opinie, sprawozdania, a także projekty uchwał, rezolucji, apeli, oświadczeń lub deklaracji Sejmiku. Komisja, w drodze uchwały, może przyjąć do wiadomości przedłożoną jej informację bądź stanowisko.

Art. 13. 1. Podjęte przez komisje wnioski przedstawiane są przez przewodniczącego komisji Marszałkowi Województwa, który przesyła je odpowiednim organom.

2. Marszałek Województwa może zwrócić komisji jej wniosek, z umotywowanym zaleceniem ponownego rozpatrzenia sprawy; wniosek ponownie podjęty przez komisję Marszałek przesyła adresatowi.

3. Odpowiedzi na uchwały komisji oraz informacje o przebiegu ich realizacji są rozpatrywane na posiedzeniach komisji.

Art. 14. Opinia zawiera stanowisko w określonej sprawie.

Art. 15. 1. Komisje mogą odbywać posiedzenia wspólne, którym przewodniczy jeden z przewodniczących komisji.

2. Komisje obradujące wspólnie przyjmują uchwały zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej jednej trzeciej liczby członków każdej z uczestniczących w posiedzeniu komisji.

Art. 16. 1. W sprawach przekazanych komisji do rozpatrzenia komisja przedstawia sprawozdanie.

2. Komisje wybierają ze swojego składu sprawozdawcę na posiedzenie Sejmiku, który przedstawia w sposób obiektywny wnioski zawarte w sprawozdaniu komisji.

Art. 17. Komisje mogą ze swojego składu powoływać podkomisje, określając ich skład oraz zakres działania; powołanie podkomisji stałej wymaga zgody Przewodniczącego Sejmiku.

Art. 18. 1. Z przebiegu każdego posiedzenia komisji sporządza się protokół.

2. Protokół obejmuje szczegółowy zapis przebiegu posiedzenia oraz, w załącznikach, teksty przyjętych uchwał, sprawozdań i projektów, a także zestawienie poprawek zgłoszonych w formie pisemnej do projektu uchwały, teksty przedłożonych odpowiedzi, informacji i innych materiałów. Członek komisji, a także inna osoba zabierająca głos w dyskusji, może zgłosić uwagi do protokołu; o przyjęciu lub odrzuceniu uwag decyduje komisja. Protokół, do którego nie wniesiono zastrzeżeń, uważa się za przyjęty. Protokół podpisuje przewodniczący komisji prowadzący obrady. Protokół stanowi urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad komisji.

Art. 19. 1. Na zakończenie kadencji komisja sporządza sprawozdanie ze swojej działalności.

2. Sprawozdanie komisji może być umieszczone w porządku dziennym posiedzenia Sejmiku.

Art. 20. 1. Komisja Rewizyjna podejmuje kontrolę zgodnie z planem zatwierdzonym przez Sejmik oraz wyłącznie na zlecenie Sejmiku jako kontrolę doraźną.

2. W wypadkach gdy problematyka zamierzonej kontroli wiąże się z przedmiotowym zakresem działania także innej komisji, kontrola taka powinna być podjęta we współdziałaniu z zainteresowaną komisją jako kontrola wspólna bądź przy udziale przedstawicieli takiej komisji.

3. Sejmik określa zakres przeprowadzenia i przedmiot kontroli oraz termin jej przeprowadzenia.

4. Komisja składa przynajmniej raz w roku sprawozdanie ze swej działalności oraz każdorazowo na żądanie Sejmiku.

Art. 21. 1. Wyniki kontroli ujmuje się w sprawozdaniach, które przekazuje się Przewodniczącemu Sejmiku.

2. Przewodniczący Sejmiku może zarządzić doręczenie sprawozdań, o których mowa w ust. 1, wszystkim radnym; sprawozdanie może być przedmiotem obrad na sesji Sejmiku.

Art. 22. 1. Kierownik jednostki kontrolowanej jest zobowiązany do zapewnienia kontrolującemu odpowiednich warunków i środków przeprowadzenia kontroli.

2. Działalność komisji nie może naruszać w jednostce kontrolowanej porządku pracy, w tym kompetencji organów sprawujących kontrolę służbową.

Art. 23. 1. Z przebiegu kontroli komisja sporządza protokół, który podpisują wszyscy członkowie komisji biorący udział w kontroli oraz kierownik jednostki kontrolowanej. Odmowa podpisu powinna być uzasadniona na piśmie.

2. W protokole ujmuje się fakty i dowody służące do oceny jednostki kontrolowanej, uchybienia i nieprawidłowości, ich przyczyny i skutki, osoby odpowiedzialne.

3. Protokół powinien ponadto zawierać:

  1)   nazwę jednostki kontrolowanej,

  2)   imiona i nazwiska osób kontrolujących,

  3)   określenie zakresu i przedmiotu kontroli,

  4)   czas trwania kontroli,

  5)   wyjaśnienia i ewentualne zastrzeżenia kierownika jednostki kontrolowanej,

  6)   wykaz załączników.

4. Ustalenia z przeprowadzonej kontroli służą tylko do użytku służbowego i nie mogą być wykorzystane do innych celów.

Art. 24. Na podstawie wyników kontroli Komisja Rewizyjna występuje z wnioskami zmierzającymi do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, zapobieżenia im na przyszłość oraz usprawnienia działalności, która była przedmiotem kontroli.

Art. 25. Komisja Rewizyjna kieruje do jednostki kontrolowanej oraz do Zarządu Województwa wystąpienia pokontrolne, zawierające uwagi i wnioski w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości i wyciągnięcia odpowiednich konsekwencji wobec osób odpowiedzialnych za powstanie tych nieprawidłowości.

Art. 26. Zarząd Województwa oraz kierownik jednostki kontrolowanej, do której wystąpienia pokontrolne zostały skierowane, jest obowiązany w wyznaczonym terminie zawiadomić komisję o sposobie wykorzystania uwag i o wykonaniu wniosków.

Art. 27. 1. Wyniki swych działań komisja przedstawia Sejmikowi w formie sprawozdań.

2. Sprawozdanie powinno zawierać:

  1)   zwięzły opis wyników kontroli ze wskazaniem nieprawidłowości,

  2)   wnioski zmierzające do usunięcia nieprawidłowości.

IV.  Postępowanie z projektami uchwał

Art. 28. 1. Inicjatywa uchwałodawcza przysługuje radnym, klubom radnych, Przewodniczącemu Sejmiku, Zarządowi oraz Marszałkowi, a także komisjom Sejmiku.

2. Radni projekty uchwał wnoszą przez komisje Sejmiku lub co najmniej 10 radnych podpisujących projekt.

Art. 29. 1. Projekty uchwał składa się w formie pisemnej na ręce Przewodniczącego Sejmiku; wnosząc projekt wnioskodawca wskazuje swojego przedstawiciela upoważnionego do reprezentowania go w pracach nad tym projektem.

2. Do projektu uchwały dołącza się uzasadnienie, które powinno:

  1)   wyjaśniać potrzebę i cel podjęcia uchwały,

  2)   przedstawiać rzeczywisty stan w dziedzinie, która ma być unormowana,

  3)   wykazywać różnicę pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym,

  4)   przedstawiać przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne,

  5)   wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt uchwały pociąga za sobą obciążenie budżetu.

3. Projekt uchwały powinien zostać zaopiniowany przez właściwą komisję Sejmiku, a następnie przez Zarząd Województwa.

4. W razie niemożności wskazania właściwej do zaopiniowania projektu komisji Sejmiku, opinię wydaje tylko Zarząd Województwa.

5. Przewodniczący Sejmiku może zwrócić wnioskodawcy projekt uchwały, jeżeli uzasadnienie dołączone do projektu nie odpowiada wymogom określonym powyżej.

Art. 30. Przewodniczący Sejmiku zarządza drukowanie projektów uchwał oraz doręczenie ich radnym.

Art. 31. 1. Wnioskodawca, do czasu uzyskania opinii Zarządu, może wycofać wniesiony przez siebie projekt.

2. Projekt radnych uważa się również za wycofany, jeżeli do czasu uzyskania opinii Zarządu, na skutek cofnięcia poparcia, projekt popiera mniej niż 10 radnych spośród tych, którzy podpisali projekt przed jego wniesieniem.

3. Do czasu uzyskania opinii Zarządu wnioskodawca może wnosić poprawki do zgłoszonego przez siebie projektu.

Art. 32. 1. Projekty uchwał kieruje się do właściwych komisji.

2. Komisje, do których skierowany został do rozpatrzenia projekt, obradują nad nim wspólnie; komisje te mogą zwrócić się do innych komisji Sejmiku o wyrażenie opinii o projekcie lub jego części.

3. Komisje ustalają tok prac nad projektem.

Art. 33. 1. Do szczegółowego rozpatrzenia projektu komisje mogą powołać podkomisję.

2. Podkomisja przedstawia komisjom sprawozdanie o rozpatrzonym projekcie.

Art. 34. 1. Przy rozpatrywaniu projektów uchwał komisje i podkomisja biorą pod uwagę opinie przedstawione przez inne komisje Sejmiku i radnych; komisje i podkomisja mogą wysłuchiwać także opinii zaproszonych ekspertów.

2. W posiedzeniach komisji i podkomisji powinien uczestniczyć wnioskodawca lub jego upoważniony przedstawiciel.

Art. 35. 1. Komisje, do których skierowany został projekt uchwały, przedstawiają Zarządowi Województwa wspólne sprawozdanie o tym projekcie; sprawozdanie określa stanowisko komisji w odniesieniu do projektu.

2. W sprawozdaniu komisje przedstawiają wniosek o:

  1)   przyjęcie projektu bez poprawek,

  2)   przyjęcie projektu z określonymi poprawkami w formie tekstu jednolitego projektu,

  3)   odrzucenie projektu.

3. Na posiedzeniu Sejmiku sprawozdanie komisji przedstawia wybrany z jej składu radny sprawozdawca, który w szczególności informuje o proponowanych przez komisję zmianach w przedłożonym projekcie.

4. Radny sprawozdawca nie może w swoim sprawozdaniu przedstawiać innych wniosków niż zamieszczone w sprawozdaniu komisji.

Art. 36. 1. Prawo wnoszenia poprawek do projektów uchwał w trakcie ich rozpatrywania przez Sejmik przysługuje wnioskodawcy, radnym i Zarządowi.

2. Po uzyskaniu opinii Zarządu projekt kierowany jest pod obrady Sejmiku.

Art. 37. 1. W razie zgłoszenia w trakcie dyskusji na posiedzeniu Sejmiku nowych poprawek, projekt kieruje się ponownie do komisji, które go rozpatrywały, chyba że Sejmik postanowi inaczej.

2. Komisje, po rozpatrzeniu z udziałem wnioskodawców zgłoszonych poprawek i wniosków, przedkładają Sejmikowi dodatkowe sprawozdanie, w którym przedstawiają wniosek o ich przyjęcie lub odrzucenie; w tej kwestii opinię zgłasza także Zarząd Województwa.

Art. 38. 1. Porządek głosowania nad projektem jest następujący:

  1)   głosowanie wniosku o odrzucenie projektu w całości, jeżeli wniosek taki został postawiony,

  2)   głosowanie poprawek do poszczególnych części składowych, przy czym w pierwszej kolejności głosuje się poprawki, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,

  3)   głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek.

2. Przewodniczący Sejmiku ustala porządek głosowania projektów uchwał i poprawek do nich.

3. Przewodniczący Sejmiku może z własnej inicjatywy odmówić poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji.

4. Przewodniczący Sejmiku może odroczyć głosowanie nad całością projektu uchwały na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami.

5. Sejmik może postanowić poddanie projektu uchwały pod głosowanie w całości, łącznie z poprawkami, jeżeli nie zgłoszono w tym zakresie sprzeciwu.

Art. 39. 1. Marszałek Województwa przedstawia Wojewodzie uchwały Sejmiku Województwa oraz uchwały Zarządu Województwa podlegające nadzorowi w ciągu 7 dni od ich podjęcia. W tym samym terminie Marszałek Województwa przedstawia regionalnej izbie obrachunkowej uchwały objęte zakresem nadzoru izby.

2. Tekst uchwały, o którym mowa w ust. 1, dostarcza się radnym.

3. Uchwały publikuje się zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Art. 40. W trybie przewidzianym dla uchwał Sejmik może podejmować:

  1)   rezolucje - zawierające wezwanie określonej instytucji do podjęcia wskazanego w rezolucji jednorazowego działania,

  2)   deklaracje - zawierające zobowiązanie się do określonego postępowania,

  3)   apele - zawierające wezwanie do określonego zachowania się, podjęcia inicjatywy lub zadania,

  4)   oświadczenia - zawierające stanowisko w określonej sprawie.

V.  Sesje Sejmiku

Art. 41. 1. Sejmik obraduje na sesjach.

2. Przewodniczący Sejmiku najpóźniej na 7 dni przed planowaną sesją zawiadamia o dacie i proponowanym porządku dziennym radnych oraz osoby i instytucje, w stosunku do których uzna to za stosowne.

3. W szczególnie uzasadnionych wypadkach termin, o którym mowa w ust. 2, może ulec skróceniu.

Art. 42. Sesje Sejmiku są jawne. Jawność sesji Sejmiku zapewnia się w szczególności poprzez:

  1)   wcześniejsze informowanie opinii publicznej o sesjach Sejmiku,

  2)   umożliwienie prasie, radiu i telewizji sporządzania sprawozdań z sesji Sejmiku,

  3)   umożliwienie publiczności obserwowania obrad Sejmiku.

Art. 43. 1. Sesje Sejmiku odbywają się w terminach ustalonych przez Przewodniczącego Sejmiku lub uchwałą Sejmiku.

2. Proponowany porządek dzienny sesji Sejmiku ustala Komisja Główna Sejmiku na wniosek Zarządu Województwa.

3. Wnioski o uzupełnienie porządku dziennego mogą zgłaszać kluby oraz grupy co najmniej 10 radnych, przedstawiając je Marszałkowi Województwa w formie pisemnej nie później niż na 3 dni przed rozpoczęciem sesji.

4. Zarząd Województwa wnioski o uzupełnienie porządku obrad może zgłaszać do momentu jego uchwalenia.

Art. 44. 1. Przewodniczący Sejmiku czuwa nad przestrzeganiem w toku obrad powagi i porządku na sali posiedzeń.

2. Przewodniczący Sejmiku może zwrócić uwagę radnemu, który w wystąpieniu swoim odbiega od przedmiotu obrad określonego w porządku dziennym, przywołaniem radnego "do rzeczy". Po dwukrotnym przywołaniu radnego "do rzeczy" Przewodniczący Sejmiku może odebrać przemawiającemu głos.

3. Przewodniczący ma prawo przywołać radnego "do porządku", jeżeli zakłóca on porządek obrad.

4. Przewodniczący ma prawo przywołać radnego "do porządku z zapisaniem do protokołu", jeżeli dopuścił się on ciężkiego naruszenia porządku obrad.

Art. 45. 1. Z przebiegu sesji Sejmiku sporządza się protokół oraz sprawozdanie stenograficzne, które stanowią jedyne urzędowe stwierdzenie przebiegu obrad.

2. Sprawozdanie stenograficzne obejmuje zredagowany stylistycznie pełny zapis przebiegu obrad oraz załączniki - teksty interpelacji i odpowiedzi na interpelacje, zestawienia zgłoszonych w debacie poprawek do projektów uchwał, imienne wykazy wyników głosowań.

3. Protokół sesji Sejmiku obejmuje krótki zapis o przebiegu obrad, a także, w załącznikach, pełne teksty uchwalonych uchwał, przedłożonych sprawozdań i wniosków oraz innych materiałów rozpatrywanych przez Sejmik.

4. Radny może zgłosić zastrzeżenia lub poprawkę do sporządzonego protokołu nie później niż do chwili rozpoczęcia następnego posiedzenia Sejmiku. O przyjęciu lub odrzuceniu poprawki Sejmik rozstrzyga zwykłą większością głosów bez dyskusji.

5. Protokół, do którego nie wniesiono zastrzeżeń lub poprawek, uważa się za przyjęty. Przyjęcie protokołu potwierdza podpisem Przewodniczący Sejmiku lub przewodniczący obradom oraz prowadzący protokół sekretarz posiedzenia. Protokół, opatrzony pieczęcią Sejmiku Województwa Małopolskiego, przechowuje się w Biurze Sejmiku.

Art. 46. 1. Obradami Sejmiku kieruje Przewodniczący lub w jego zastępstwie jeden z wiceprzewodniczących. Dla przeprowadzenia obrad korzysta on z pomocy pracowników Urzędu Marszałkowskiego.

2. Przewodniczący Sejmiku udziela głosu w sprawach objętych porządkiem dziennym sesji.

Art. 47. 1. Przemówienia radnych w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 5 minut, z wyjątkiem wystąpień klubowych, które nie mogą przekraczać 10 minut. Przewodniczący Sejmiku może ustalić inny czas przemówień i przedstawić do zatwierdzenia Sejmikowi.

2. W debacie nad daną sprawą radny może zabierać głos tylko dwa razy. Powtórne przemówienie radnego w tej samej sprawie nie może trwać dłużej niż 3 minuty.

3. O przedłużeniu czasu przemówienia lub o udzieleniu radnemu głosu dodatkowo decyduje Przewodniczący Sejmiku.

Art. 48. 1. Przewodniczący Sejmiku udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia lub w związku z dyskusją jedynie dla zgłoszenia wniosku formalnego lub sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia mówcy.

2. Wnioski formalne mogą dotyczyć wyłącznie spraw będących przedmiotem porządku dziennego i przebiegu posiedzenia.

3. Do wniosków formalnych zalicza się wnioski o:

  1)   przerwanie, odroczenie lub zamknięcie posiedzenia,

  2)   zamknięcie listy mówców,

  3)   odroczenie lub zamknięcie dyskusji,

  4)   przejście do porządku dziennego,

  5)   odesłanie do komisji,

  6)   głosowanie bez dyskusji,

  7)   zmianę w sposobie prowadzenia dyskusji,

  8)   zmianę w sposobie przeprowadzenia głosowania,

  9)   ograniczenie czasu przemówień,

  10)  stwierdzenie kworum,

  11)  przeliczenie głosów.

4. Sejmik rozstrzyga o wniosku formalnym po wysłuchaniu wnioskodawcy i ewentualnie jednego przeciwnika wniosku.

5. Wystąpienia poza porządkiem dziennym nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty.

Art. 49. Po wyczerpaniu listy mówców zapisanych do głosu mogą przemawiać jedynie sprawozdawca i wnioskodawca, a następnie Przewodniczący Sejmiku zamyka dyskusję.

Art. 50. 1. Po zamknięciu dyskusji Przewodniczący Sejmiku oznajmia, że Sejmik przystępuje do głosowania. Od tej chwili można zabierać głos tylko dla zgłoszenia lub uzasadnienia wniosku formalnego o sposobie lub porządku głosowania i to jedynie przed wezwaniem radnych przez Przewodniczącego do głosowania.

2. Głosowanie jawne odbywa się przez podniesienie ręki.

3. Głosowanie imienne odbywa się przy wykorzystaniu przygotowanej w tym celu urny; radni, kolejno wyczytywani w porządku alfabetycznym, wrzucają swoje kartki do urny. Otwarcia urny oraz obliczenia głosów dokonuje powołana w tym celu komisja.

4. Wyniki głosowania ogłasza Przewodniczący Sejmiku. Wyniki głosowania imiennego Przewodniczący ogłasza na podstawie protokołu przedstawionego przez sekretarza komisji dokonującej obliczenia głosów.

5. Głosowanie tajne przeprowadza się na kartach do głosowania. Przepis ust. 3 i 4 niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio.

VI.  Interpelacje i zapytania radnych

Art. 51. 1. Przewodniczący Sejmiku wprowadza do porządku dziennego każdej sesji Sejmiku punkt "interpelacje i zapytania radnych".

2. Interpelacje składa się w sprawach o zasadniczym charakterze.

3. Interpelacja powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niego pytania i być skierowana zgodnie z właściwością interpelowanego.

4. Interpelację składa się w formie pisemnej na ręce Przewodniczącego Sejmiku; do wniesienia interpelacji wystarczy podpis jednego radnego.

5. Przewodniczący Sejmiku przesyła interpelację niezwłocznie interpelowanemu.

Art. 52. 1. Rozpatrzenie interpelacji na sesji Sejmiku obejmuje informację o treści interpelacji oraz udzielenie przez interpelowanego odpowiedzi; interpelant może zwrócić się do interpelowanego o udzielenie dodatkowych wyjaśnień; odpowiedź na interpelację nie może trwać dłużej niż 10 minut, a udzielenie dodatkowych wyjaśnień - dłużej niż 5 minut.

2. W sprawie interpelacji oraz udzielonej na nią odpowiedzi może być przeprowadzona dyskusja.

3. Zapytania obejmują sprawy o mniejszej wadze; przepisy o interpelacjach stosuje się odpowiednio.