OBWIESZCZENIE

ZARZĄDU NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

z dnia 7 października 1996 r.

w sprawie ogłoszenia informacji o działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1995 r.

(M.P. z dnia 5 listopada 1996 r.)

Na podstawie art. 88h ust. 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z 1995 r. Nr 90, poz. 446 i z 1996 r. Nr 106, poz. 496) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia informację o działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1995 r.

ZAŁĄCZNIK

INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W 1995 R.

Wstęp

W roku sprawozdawczym Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zwany dalej Narodowym Funduszem, koncentrował swoją działalność na:

-    finansowym wspomaganiu realizacji polityki ekologicznej państwa według opracowanego i koordynowanego przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa "Programu wykonawczego",

-    wspieraniu wynikającego z koncepcji ekorozwoju, harmonijnego rozwoju kraju poprzez poprawę stanu środowiska naturalnego,

-    dalszym usprawnianiu zarządzania środkami publicznymi poprzez doskonalenie zasad funkcjonowania systemu finansowania ochrony środowiska naturalnego,

-    wspieraniu wysiłków Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w pozyskiwaniu dla Polski najnowocześniejszej techniki i technologii oraz zagranicznych środków finansowych na realizację zadań w ochronie środowiska.

Wyniki działania Narodowego Funduszu, uzyskane w 1995 r., potwierdzają wiodącą rolę spełnianą przez Narodowy Fundusz w finansowaniu zadań ekologicznych.

Pozyskiwanie środków

Ogółem uzyskano przychody w wysokości 1.039,5 mln zł, to jest o 36,1% wyższe niż w 1994 r. oraz o 12,7 % wyższe od planowanych.

Przychody ze źródeł krajowych składały się z :

 

Wyszczególnienie	Wpływy w 1995 r. w mln zł	Struktura %	1994 = 100
opłat i kar za korzystanie ze środowiska	548,6	52,0	126,5
opłat i kar z prawa geologicznego i górniczego	89,6	9,0	95,8
spłat pożyczek i ich oprocentowania	260,4	25,0	159,0
przychodów z operacji finansowych	140,9	14,0	194,0

 

Ponadto w 1995 r. Narodowy Fundusz administrował środkami zagranicznymi na cele realizacji zadań o charakterze proekologicznym w wysokości 130,7 mln zł, w tym z Programu PHARE - 80,5 mln zł oraz z Banku Światowego - 17,6 mln zł.

Skala i kierunki pomocy finansowej na cele proekologiczne

Do Narodowego Funduszu wpłynęło 1.905 wniosków o dofinansowanie, z których 1.514 spełniało wymagane kryteria. Zarząd rozpatrzył spośród nich 1.098 wniosków, akceptując 1.061 (oddalono 37), z których 347 wniosków na kwoty powyżej 500 tys. zł Zarząd przedłożył Radzie Nadzorczej. Rada zatwierdziła 313 wniosków (oddaliła 34). W różnych fazach opracowywania na koniec roku znajdowało się 416 wniosków.

Zawarto 970 umów (w 1994 r. 725) na łączną kwotę 1.044 mln zł, w wyniku czego zobowiązania Narodowego Funduszu, wraz z zawartymi aneksami, wzrosły w 1995 r. o 1.186 mln zł (w 1994 r. o 598,0 mln zł). Kwota przyznanej pomocy w stosunku do roku poprzedniego uległa podwojeniu (198%).

Zobowiązania wynikające z zawartych umów obejmują następujące cele: ochrona atmosfery - 591,2 mln zł, tj. 49,8 % ogólnej kwoty; ochrona wód i gospodarka wodna - 439,8 mln zł, tj. 37,1 %; ochrona powierzchni ziemi - 47,2 mln zł, tj. 4%; inne - 107,9 mln zł, tj. 9,1%.

Ważniejszymi efektami, jakie zostaną osiągnięte w wyniku realizacji zadań objętych umowami zawartymi w 1995 r. będzie:

-    ograniczenie emisji rocznej:

a)   dwutlenku siarki  o 319 tys. ton,

b)   pyłów                   o 18 tys. ton,

c)   tlenków azotu           o 7 tys. ton,

d)   tlenku węgla            o 85 tys. ton,

-    zwiększenie przepustowości oczyszczalni ścieków o 662,5 tys. m³/dobę,

-    wybudowanie kolektorów ścieków - 466 km,

-    wybudowanie przepompowni o przepustowości   - 4,4 tys. m³/h,

-    zwiększenie pojemności zbiorników retencyjnych   o 142 mln m³,

-    wybudowanie wałów przeciwpowodziowych  - 100 km,

-    zwiększenie pojemności składowisk odpadów  o 1,2 mln m³,

-    wzrost wydajności kompostowni             o 25 tys. ton/rok,

-    zapewnienie właściwych warunków do utylizacji odpadów szpitalnych w 8 dużych ośrodkach miejskich,

-    poprawa stanu przyrody, głównie w lasach i parkach narodowych.

Wśród umów podpisanych w 1995 r. jest 8 umów konsorcjalnych zawartych z udziałem Banku Ochrony Środowiska SA. Są to umowy o wspólnym dofinansowywaniu zadań takich, jak:

-    budowa instalacji hydrokrakingu w Mazowieckich Zakładach Rafineryjnych i Petrochemicznych w Płocku,

-    rehabilitacja Elektrowni Turów (I etap),

-    budowa oczyszczalni ścieków w Toruniu.

Zwiększono zakres pomocy dla zakładów najbardziej uciążliwych dla środowiska, objętych "Listą 80". Zawarto 15 umów przewidujących dofinansowanie w kwocie 393,6 mln zł. Umowy te stanowiły 35% ogólnej wartości umów zawartych w 1995 r., a wypłaty wyniosły 33% wszystkich wypłat dokonanych w 1995 r. W roku poprzednim wielkości te kształtowały się odpowiednio 20% i 17,9%.

Na koniec roku czynnych było 1.829 umów na kwotę 2.624 mln zł, z czego 799 umów na kwotę 2.072,6 mln zł dotyczyło pożyczek.

Współpraca zagraniczna

Współpraca z zagranicą przejawiała się w różnych formach - od wstępnych kontaktów z potencjalnymi partnerami zagranicznymi, udziału w seminariach, po współdziałanie w trakcie realizacji przedsięwzięć z udziałem kapitału zagranicznego. Podstawowe obszary współpracy w 1995 r. stanowiły: realizacja Programu PHARE, współpraca z Bankiem Światowym i współpraca bilateralna.

W 1995 r. w ramach zawieranych kontraktów PHARE zaangażowano kwotę 80,5 mln zł (25,5 mln EURO ⁽¹⁾), a wydatkowano 47,4 mln zł (15 mln EURO ⁽²⁾).

Na koniec roku łączne zaangażowanie wszystkich przyznanych środków wyniosło 78,0%.

Z Bankiem Światowym w ramach realizacji programu "Strategia zarządzania środowiskiem" zostały zawarte cztery kontrakty na łączną kwotę 7.131,1 tys. USD, czyli 17,6 mln zł.

Realizowane były także zadania w ramach ekologicznych funduszy partnerskich.

Narodowy Fundusz w 1995 r. prowadził działania w celu pozyskania nowych funduszy.

Gospodarowanie środkami finansowymi w 1995 r.

Przy przychodach wynoszących w 1995 r. 1.039,5 mln zł środki dyspozycyjne Narodowego Funduszu wyniosły 1.438,8 mln zł, z czego środki zagraniczne stanowiły 138,2 mln zł. Kwota środków dyspozycyjnych była o 525,2 mln zł, tj. o 57,5 % większa niż w 1994 r.

Rozchody zrealizowane w 1995 r. wyniosły 1.066,8 mln zł (w tym ze środków zagranicznych 50,5 mln zł) i były o 65,4 % wyższe niż w 1994 r.

Na podstawie umów zawartych w 1995 r. i w latach poprzednich wypłacono w formie pożyczek, dotacji i dopłat do kredytów preferencyjnych oraz umorzono rat pożyczek w kwocie 958,7 mln zł, to jest o 73,2 % więcej niż w 1994 r.

Wypłaty ze środków krajowych według dziedzin kształtowały się następująco:

 

	1995 r.	1994=100
- ochrona atmosfery	425,1 mln zł	248,3
- ochrona wód i gospodarka wodna	270,6 mln zł	140,5
- górnictwo i geologia	87,8 mln zł	202,6
- ochrona powierzchni ziemi	44,8 mln zł	130,0
- ochrona przyrody	27,6 mln zł	97,3
- przeciwdziałanie nadzwyczajnym  zagrożeniom środowiska	19,2 mln zł	77,4
- monitoring środowiska	9,7 mln zł	96,6
- edukacja ekologiczna	9,7 mln zł	236,6

 

W roku sprawozdawczym Narodowy Fundusz kontynuował współpracę z Bankiem Ochrony Środowiska SA, zwanym dalej "BOŚ", w zakresie rozszerzania pomocy kredytowej.

BOŚ zawarł 153 umowy płatne ze środków Narodowego Funduszu na kwotę 166,4 mln zł, wypłacając 114,0 mln zł, tj. dziesięciokrotnie więcej niż w roku poprzednim. W ramach środków własnych BOŚ zawarł 107 umów na kwotę 54,8 mln zł, a wypłaty w ramach tych umów i umów z lat poprzednich wyniosły 60,5 mln zł.

Zgodnie z planem nastąpił wzrost zaangażowania kapitałowego Narodowego Funduszu w spółkach prawa handlowego o 32 % w stosunku do 1994 r. Narodowy Fundusz na dzień 31 grudnia 1995 r. był akcjonariuszem 15 spółek akcyjnych i udziałowcem 7 spółek. Łączne zaangażowanie kapitału wynosiło 91,1 mln zł, przy czym 58,2% tej kwoty stanowił pakiet akcji BOŚ, którego Narodowy Fundusz jest założycielem i głównym akcjonariuszem.

Sytuacja finansowa

Należności z tytułu udzielonych pożyczek, wynoszące na początku roku 807,8 mln zł, na koniec roku wzrosły do 1.311,6 mln zł, tj. o 6,6 % więcej niż planowano.

Przejściowo wolne środki pieniężne były umieszczane na korzystnych lokatach, dokonywano też operacji na rynku bonów skarbowych. W wyniku tych działań uzyskano przychody w wysokości 74,3 mln zł, tj. 7,1 % ogólnej kwoty przychodów.

Na koniec roku stan środków pieniężnych krajowych wynosił 284,3 mln zł (łącznie z bonami skarbowymi i lokatami), a środków zagranicznych - 87,7 mln zł. Stanowiło to odpowiednie zabezpieczenie dla pokrycia zobowiązań przypadających na I kwartał 1996 r.

Na koniec roku liczba zagrożonych w spłacie pożyczek wyniosła 63 (spadek o 70), a łączna kwota zaległych płatności - 37,9 mln zł, co stanowi 1,19 % całej kwoty udzielonych pożyczek.

Działania windykacyjne należności prowadzone były w zróżnicowanych formach. Zawarto 11 ugód dotyczących spłat wierzytelności, 2 ugody sądowe, a bankowym postępowaniem ugodowym objęto 5 pożyczek. Restrukturyzacja warunków spłat dotyczyła 10 pożyczek.

Rachunek zysków i strat

Przychody Narodowego Funduszu za 1995 r., które mogły być przeznaczone na finansowanie kosztów działalności, wyniosły 229,7 mln zł, to jest o 57,3 % więcej niż w 1994 r. oraz o 41,7 % więcej, niż określono w planie.

Koszty działalności, na które składają się koszty utrzymania biura Narodowego Funduszu (wraz z amortyzacją majątku) w wysokości 8,5 mln zł oraz koszty finansowe w wysokości 35,7 mln zł, wyniosły łącznie 44,2 mln zł.

Osiągnięto dodatni wynik finansowy w wysokości 185,5 mln zł, to jest dwukrotnie wyższy niż w roku poprzednim i o 20,3 % wyższy od planowanego.

Działalność organów Narodowego Funduszu

Rada Nadzorcza działająca początkowo w składzie 23-osobowym, a od lutego w składzie 17-osobowym pod przewodnictwem prof. dra hab. Józefa S. Zegara odbyła 11 posiedzeń.

Zarząd do 2 listopada działający w składzie 3-osobowym, a następnie 4-osobowym pod przewodnictwem Prezesa Zarządu mgra Kazimierza Chłopeckiego odbył 50 posiedzeń. Praca Zarządu koncentrowała się na realizowaniu uchwał i zaleceń Rady Nadzorczej, podejmowaniu decyzji o udzielaniu pożyczek i dotacji i kontroli realizacji umów.

Przygotowywano przy współudziale Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa listę przedsięwzięć priorytetowych do sfinansowania w 1995 r. i kierunkowo do 2000 r. oraz projekt tej listy na 1996 r.

W roku sprawozdawczym doskonalono funkcjonowanie biura, formy i metody jego pracy, służące poprawie efektywności wykorzystywanych środków i poprawie poziomu obsługi klientów.

Narodowy Fundusz utrzymywał ścisłe i bieżące kontakty i współpracę z Ministerstwem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, innymi agendami rządowymi i resortowymi oraz instytucjami.

Współorganizowano i dofinansowywano liczne sympozja i konferencje naukowe, współdziałano także ze środkami masowej informacji na rzecz upowszechnienia problematyki ochrony środowiska w społeczeństwie.

Głównymi celami realizacji Narodowego Funduszu, wynikającymi z planu i z przyjętych na 1995 r. priorytetów, były:

-    wdrażanie nowoczesnych technologii unieszkodliwiania i zagospodarowania odpadów (odpady szpitalne, komunalne, górnicze, opakowania typu PET),

-    zmniejszanie emisji SO₂ (wzbogacanie węgla, odsiarczanie gazów odlotowych),

-    ochrona zasobów wody pitnej oraz jezior i zbiorników zaporowych,

-    kształtowanie postaw proekologicznych w społeczeństwie poprzez wspieranie formalnej i nieformalnej edukacji ekologicznej,

-    zwiększanie stopnia wykorzystania środków pomocy zagranicznej.

Realizując te cele w 1995 r. zwiększono w stosunku do roku 1994:

-    wartość przyjętych zobowiązań umownych                  o 98 %,

-    wypłaty ze środków krajowych na cele ekologiczne        o 71 %,

-    wypłaty na prace geologiczne i potrzeby górnicze        o 103 %.

Roczne sprawozdanie finansowe Narodowego Funduszu (synteza)

I. Bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 1995 r.                w mln zł

 

	Stan na
Aktywa	początek 1995 r.	koniec 1995 r.
Majątek trwały	855.560,5	1.365.116,4
w tym:
Finansowy majątek trwały	775.658,5	1.294.038,1
Majątek obrotowy	393.114,3	533.431,5
w tym:
Należności i roszczenia	124.272,0	161.418,1
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu	151.059,7	178.281,4
Środki pieniężne	117.535,3	193.685,6
Suma aktywów	1.248,674,8	1.898.547,9
Pasywa
Fundusz statutowy	1.135.796,6	1.520.040,3
Fundusz rezerwowy	21.657,0	59.822,1
Nie podzielony zysk z lat ubiegłych	38.165,0
Zysk netto	21.473,2	185.469,3
Zobowiązania krótkoterminowe	2.933,4	15.960,8
Fundusze specjalne	22.876,5	100.458,0
Przychody przyszłych okresów	5.773,0	16.797,4
Suma pasywów	1.248.674,8	1.898.547,9

 

II. Rachunek zysków i strat za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1995 r.  w mln zł

 

	w mln zł
1. Przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi	1,2
2. Koszty działalności operacyjnej	-8.512,3
3. Wynik na sprzedaży (1-2)	-8.511,1
4. Pozostałe przychody operacyjne	1,9
5. Pozostałe koszty operacyjne	-40,9
6. Wynik na działalności operacyjnej (3+4-5)	-8.550,1
7. Przychody finansowe	229.704,4
8. Koszty finansowe	-35.685,0
9. Zysk brutto = netto (6+7-8)	185.469,3

---

¹⁾ Z dniem 1 stycznia 1999 r., na podstawie art. 30 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. Prawo dewizowe (Dz.U.98.160.1063), wyraz "ECU" zastępuje się wyrazem "EURO".

²⁾ Z dniem 1 stycznia 1999 r., na podstawie art. 30 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. Prawo dewizowe (Dz.U.98.160.1063), wyraz "ECU" zastępuje się wyrazem "EURO".