|
|
Kodeks morski
TYTUŁ VIII
42)
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zanieczyszczeniem ze statków
DZIAŁ I
Zanieczyszczenia różne
Art. 326. Z zastrzeżeniem przepisów działu II, armator odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek
zanieczyszczeniem pochodzącym ze statku w związku z przewozem ładunków, eksploatacją statku lub zatapianiem w
morzu odpadów i innych substancji.
Art. 327. § 1. Armator nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli szkoda powstała wskutek siły wyższej,
wyłącznej winy umyślnej osoby trzeciej albo wadliwego działania lub zaniechania organów odpowiedzialnych za
utrzymanie świateł lub innych urządzeń nawigacyjnych.
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej poszkodowanego, odpowiedzialność armatora w stosunku do tej osoby
jest wyłączona; w razie rażącego niedbalstwa poszkodowanego odpowiedzialność armatora może być wyłączona w
całości lub odpowiedniej części.
Art. 328. Jeżeli szkoda została wyrządzona zanieczyszczeniem pochodzącym z dwóch lub więcej statków,
ich armatorzy odpowiadają solidarnie za szkodę.
Art. 329. § 1. Przez szkodę wyrządzoną zanieczyszczeniem rozumie się szkodę wyrządzoną działaniem
substancji zanieczyszczających, jak również celowym użyciem środków zapobiegawczych zastosowanych po zdarzeniu
powodującym zanieczyszczenie.
§ 2. Naprawianie szkody wyrządzonej zanieczyszczeniem obejmuje straty poniesione przez poszkodowanego oraz
korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, łącznie z korzyściami, które mógłby osiągnąć,
gdyby nie nastąpiło zanieczyszczenie środowiska. Naprawianie szkody obejmuje również zwrot kosztów środków
zapobiegawczych, o których mowa w § 1, oraz niezbędnych wydatków i nakładów, które zostały lub będą poniesione
w celu przywrócenia środowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia.
Art. 330. Nie można wyłączyć ani ograniczyć z góry odpowiedzialności określonej w art. 326–329.
Art. 331. Każdy, kto w celu zapobieżenia szkodzie w środowisku, spowodowanej zanieczyszczeniem ze
statku, poniósł niezbędne wydatki, może żądać ich zwrotu od armatora, który odpowiada za zanieczyszczenie.
Art. 332. § 1. Organ administracji morskiej może żądać od armatora, który odpowiada za
zanieczyszczenie środowiska, przywrócenia tego środowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia.
§ 2. Gdyby przywrócenie środowiska morskiego do stanu sprzed zanieczyszczenia było dla armatora niemożliwe
lub nadmiernie utrudnione, może on zwolnić się z tego obowiązku przez zwrot niezbędnych kosztów i nakładów,
które zostały lub będą musiały być w tym celu poniesione przez organ administracji morskiej lub osoby
trzecie.
DZIAŁ II
Zanieczyszczenia ze statków przewożących oleje
ROZDZIAŁ 1
Odpowiedzialność za szkodę
Art. 333. § 1. Do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez wyciek lub usunięcie oleju ze statku
przewożącego olej luzem jako ładunek stosuje się Międzynarodową konwencję o odpowiedzialności cywilnej za
szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami, sporządzoną w Brukseli dnia 29 listopada 1969 r. (Dz. U. z
1976 r. Nr 32, poz. 184), zwaną dalej „Konwencją o odpowiedzialności cywilnej", zmienioną Protokołem do
Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami,
sporządzonym w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 20, poz. 104).
§ 2. Użyte w przepisach niniejszego działu określenia „statek", „właściciel", „państwo rejestracji
statku", „olej", „szkoda spowodowana zanieczyszczeniem" – odpowiadają znaczeniu, jakie im nadano w Konwencji
o odpowiedzialności cywilnej.
§ 3. Przepisy, o których mowa w § 1, mają również zastosowanie do statków, które nie są zarejestrowane w
żadnym z państw-stron Konwencji o odpowiedzialności cywilnej ani nie podnoszą bandery któregokolwiek z tych
państw, jeżeli szkoda spowodowana zanieczyszczeniem powstała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym
na jej morzu terytorialnym.
Art. 334. § 1. Właściciel statku o polskiej przynależności, przewożącego więcej niż 2 000 ton oleju
luzem jako ładunek, jest obowiązany posiadać zabezpieczenie finansowe odpowiedzialności za szkodę spowodowaną
zanieczyszczeniem, stwierdzone odpowiednim certyfikatem.
§ 2. Certyfikaty, o których mowa w § 1, wystawia dyrektor urzędu morskiego. Za wystawienie lub
poświadczenie certyfikatów pobiera się opłaty.
Art. 335. § 1. Statek, o którym mowa w art. 334 § 1, nie może być używany w żegludze, jeśli nie
posiada certyfikatu stwierdzającego zabezpieczenie finansowe odpowiedzialności za szkodę spowodowaną
zanieczyszczeniem.
§ 2. Certyfikat powinien być przechowywany na statku.
Art. 336. Żaden statek przewożący ponad 2 000 ton oleju luzem jako ładunek nie może wejść do portu
polskiego ani go opuścić, a także korzystać z urządzeń przeładunkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
w tym na jej morzu terytorialnym, jeśli nie posiada certyfikatu stwierdzającego zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną zanieczyszczeniem, wydanego lub poświadczonego przez właściwy organ
państwa rejestracji statku.
Art. 337. Dyrektor urzędu morskiego może wydać certyfikat stwierdzający zabezpieczenie finansowe
odpowiedzialności za szkodę spowodowaną zanieczyszczeniem właścicielowi statku nie zarejestrowanego w żadnym z
państw-stron Konwencji o odpowiedzialności cywilnej, jeżeli udowodni on, że dysponuje wystarczającym
zabezpieczeniem finansowym tej odpowiedzialności.
Art. 338. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej określi, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb
wydawania lub poświadczania certyfikatów, wzór certyfikatu oraz wysokość pobieranych opłat.
Art. 339. Kontrolę nad przestrzeganiem przepisów o zabezpieczeniu finansowym odpowiedzialności za
szkodę spowodowaną zanieczyszczeniem sprawują dyrektorzy urzędów morskich.
ROZDZIAŁ 2
Międzynarodowy Fundusz Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami
Art. 340. § 1. Do dochodzenia roszczeń wobec Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody
Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami, zwanego dalej „Międzynarodowym Funduszem", stosuje się Międzynarodową
konwencję o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami,
sporządzoną w Brukseli dnia 18 grudnia 1971 r. (Dz. U. z 1986 r. Nr 14, poz. 79).
§ 2. Z roszczeniem do Międzynarodowego Funduszu można wystąpić, gdy nie zostało ono zaspokojone na
podstawie Konwencji o odpowiedzialności cywilnej, ponieważ:
1) nie istnieje odpowiedzialność za szkodę w myśl Konwencji o odpowiedzialności cywilnej (art. 333
§ 1),
2) właściciel statku lub jego gwarant jest niezdolny do wypełnienia w całości swego zobowiązania,
3) wysokość szkody przekracza granice odpowiedzialności właściciela statku.
Art. 341. Prawnym przedstawicielem Międzynarodowego Funduszu jest jego dyrektor lub osoba przez niego
upoważniona.
Art. 342.
43)
§ 1. Osoba
importująca do Polski olej drogą morską jest obowiązana podać do Głównego Urzędu Ceł, w terminie do dnia
15 stycznia każdego roku, dane o ilościach zaimportowanego w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego oleju, a
osoba importująca rocznie 150 tys. ton lub więcej oleju uiszcza wkłady na rzecz Międzynarodowego Funduszu
stosownie do art. 10, 11 i 15 Konwencji, o której mowa w art. 340 § 1.
§ 2. Główny Urząd Ceł składa Międzynarodowemu Funduszowi corocznie zbiorcze sprawozdanie o imporcie oleju
drogą morską.
Art. 343. W przypadku szkody spowodowanej zanieczyszczeniem olejowym urząd morski, na żądanie
poszkodowanego, jest obowiązany stwierdzić zaistnienie wypadku i udostępnić dokumentację tej szkody.
Art. 344. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej określi tryb postępowania organów administracji
morskiej w zakresie przygotowania dokumentacji szkody uzasadniającej odpowiedzialność Międzynarodowego
Funduszu.
DZIAŁ III
Postępowanie w sprawach roszczeń i ograniczenia odpowiedzialności
Art. 345. W sprawach o roszczenia odszkodowawcze dochodzone na podstawie przepisów niniejszego tytułu
jest wyłącznie właściwy Sąd Wojewódzki w Gdańsku.
Art. 346. § 1. W odniesieniu do roszczeń dochodzonych na podstawie rozdziału 1 działu II właściciel
statku lub osoba dająca zabezpieczenie finansowe jego odpowiedzialności może skorzystać z ograniczenia
odpowiedzialności, jeżeli w postępowaniu sądowym zostanie ustanowiony fundusz ograniczenia odpowiedzialności,
zgodnie z art. V Konwencji o odpowiedzialności cywilnej.
§ 2. Właściciel statku lub osoba dająca zabezpieczenie finansowe ponosi koszty procesu związanego z
dochodzeniem roszczenia podlegającego ograniczeniu i odpowiada za odsetki od tego roszczenia ponad granicę
odpowiedzialności, określoną zgodnie z Konwencją o odpowiedzialności cywilnej; jednakże jeżeli fundusz
ograniczenia odpowiedzialności zostanie utworzony przez złożenie do dyspozycji sądu odpowiedniej sumy
pieniężnej, to składający nie odpowiada za odsetki powstałe po złożeniu tej sumy.
§ 3. Do postępowania w sprawach o ustanowienie funduszu ograniczenia odpowiedzialności na podstawie
Konwencji o odpowiedzialności cywilnej i o podział tego funduszu stosuje się odpowiednio przepisy działu II
tytułu VII.
Art. 347. Na wniosek osoby tworzącej fundusz lub każdego z wierzycieli sąd wezwie do udziału w
postępowaniu Międzynarodowy Fundusz.
Art. 348. § 1. Orzeczenia wydane na podstawie Konwencji o odpowiedzialności cywilnej są wykonalne w
Rzeczypospolitej Polskiej (art. X Konwencji o odpowiedzialności cywilnej), przy zastosowaniu odpowiednich
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 2. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności należy dołączyć:
1) oryginał orzeczenia lub urzędowo poświadczony odpis orzeczenia, a także poświadczone w ten sam sposób
tłumaczenie na język polski,
2) oświadczenie właściwych organów państwa siedziby sądu, który wydał orzeczenie, że zostało ono wydane na
podstawie Konwencji o odpowiedzialności cywilnej oraz że jest ono wykonalne w tym państwie.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do orzeczeń wydanych na podstawie Międzynarodowej konwencji o
utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami.
|