|
|
 |
Monitor Polski 2003 Nr 11 poz. 159 - Krajowy plan gospodarki odpadami
UCHWAŁA Nr 219 RADY MINISTRÓW
z dnia 29 października 2002 r.
w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami
(M.P. z dnia 28 lutego 2003 r.)
Na podstawie art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 113, poz. 984 i Nr 199, poz. 1671 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 78) Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§ 1. Uchwala się krajowy plan gospodarki odpadami, stanowiący załącznik do uchwały.
§ 2. Uchwała wchodzi w życie z dniem powzięcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
ZAŁĄCZNIK
KRAJOWY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI
SPIS TREŚCI
Spis tabel Spis rysunków Spis skrótów Spis planów i programów uwzględnionych w KPGO STRESZCZENIE
1. WPROWADZENIE
1.1. Konstrukcja krajowego planu gospodarki odpadami
2. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI W POLSCE
3. DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI, ZAŁOŻENIA PROGNOSTYCZNE, OKREŚLENIE CELÓW W GOSPODARCE ODPADAMI ORAZ PRZEWIDYWANE ZADANIA
3.1. Odpady powstające w sektorze komunalnym 3.1.1. Odpady komunalne 3.1.1.1. Stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce 3.1.1.2. Prognoza ilości i jakości odpadów komunalnych 3.1.1.3. Określenie celów do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi 3.1.1.4. Plan działań w gospodarce odpadami komunalnymi 3.1.1.5. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami komunalnymi 3.1.2. Odpady opakowaniowe 3.1.2.1. Stan aktualny gospodarki odpadami opakowaniowymi 3.1.2.2. Prognoza dotycząca masy odpadów opakowaniowych 3.1.2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami opakowaniowymi 3.1.2.4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w perspektywie roku 2007 3.1.3. Komunalne osady ściekowe 3.1.3.1. Diagnoza stanu aktualnego 3.1.3.2. Prognoza 3.1.3.3. Cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi 3.1.3.4. Program działań 3.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym 3.2.1. Stan gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym w Polsce 3.2.2. Odpady z sektora gospodarczego 3.2.2.1. Odpady z przemysłu wydobywczego 3.2.2.2. Odpady z przemysłu chemicznego 3.2.2.3. Odpady z przemysłu energetycznego 3.2.2.4. Odpady z przemysłu hutniczego 3.2.2.5. Odpady z przemysłu remontowo-budowlanego 3.2.2.6. Odpady z przemysłu rolno-spożywczego 3.2.2.7. Odpady z przemysłu drzewnego, celulozowego i papierniczego 3.2.2.8. Odpady sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych 3.2.3. Możliwości minimalizacji powstawania odpadów 3.2.4. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym 3.2.5. Określenie potrzeb w zakresie gospodarki odpadami z sektora gospodarczego 3.3. Odpady niebezpieczne 3.3.1. Stan aktualny gospodarki odpadami niebezpiecznymi 3.3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych 3.3.2.1. Odpady zawierające PCB 3.3.2.2. Oleje odpadowe 3.3.2.3. Baterie i akumulatory 3.3.2.4. Odpady zawierające azbest 3.3.2.5. Pestycydy 3.3.2.6. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne 3.3.2.7. Wycofane z eksploatacji pojazdy 3.3.2.8. Odpady medyczne i weterynaryjne 3.3.2.9. Odpady materiałów wybuchowych 3.3.3. Możliwości minimalizacji ilości powstawania odpadów niebezpiecznych 3.3.4. Prognozy powstawania odpadów 3.3.5. Określenie potrzeb w gospodarce odpadami niebezpiecznymi 3.3.6. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi
4. MOŻLIWOŚCI POZYSKIWANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH W KPGO
4.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć przewidzianych w KPGO
5. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW W PLANACH GOSPODARKI ODPADAMI
Załącznik 1 - Wykaz aktów prawnych Załącznik 2 - Odpady komunalne Załącznik 3 - Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
Spis tabel
Tabela S.2.1. Prognozy powstawania omawianych w tekście odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014 Tabela S.4.1. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela S.4.2. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela S.4.3. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela 3.1.1.1. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla roku 2000 Tabela 3.1.1.2. Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. w podziale na 18 strumieni odpadów na terenach miejskich i wiejskich Tabela 3.1.1.3. Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r. Tabela 3.1.1.4. Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014 Tabela 3.1.1.5. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem Tabela 3.1.1.6. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Tabela 3.1.1.7. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach Tabela 3.1.1.8. Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie Tabela 3.1.1.9. Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie Tabela 3.1.1.10. Planowana ilość odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych zbieranych selektywnie Tabela 3.1.1.11. Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce Tabela 3.1.1.12. Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych w Polsce Tabela 3.1.1.13. Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji Tabela 3.1.1.14. Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca Tabela 3.1.2.1/a. Szacunkowe dane dotyczące masy odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007 Tabela 3.1.2.1/b. Prognoza dotycząca struktury odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wytwarzanych w Polsce w latach 2000-2007 Tabela 3.1.2.1/c. Prognoza wytwarzanych odpadów opakowaniowych w 2005 r. w podziale na województwa Tabela 3.1.2.2. Prognoza ilości odpadów, które należy poddać recyklingowi w 2007 r., oraz ilości do innych procesów odzysku Tabela 3.1.2.3. Prognoza wytwarzania odpadów w 2007 r. oraz ilości, które należy poddać procesom odzysku i recyklingu w podziale na poszczególne województwa Tabela 3.1.2.4. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dot. produkcji i składu opakowań oraz wymagań dla opakowań wielokrotnego użytku (zgodnie z EN 13427:2000*) Tabela 3.1.2.5. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dotyczącymi odzysku (zgodnie z EN 13427:2000*) Tabela 3.1.3.1. Zestawienie komunalnych oczyszczalni ścieków działających w Polsce Tabela 3.1.3.2. Osady z oczyszczalni komunalnych w 1999 r. Tabela 3.1.3.3. Osady z oczyszczalni komunalnych w 2000 r. [wg GUS] Tabela 3.2.1.1. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w 2000 r. Tabela 3.2.1.2. Bilans odpadów i struktura gospodarki odpadami wg branż sektora gospodarczego w Polsce w 2000 r. Tabela 3.2.1.3. Rodzaje odpadów wytwarzane w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki Tabela 3.2.2.3.1. Rodzaje odpadów wykazujące największy procent odzysku Tabela 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami odlewniczymi Tabela 3.2.4.1. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014 Tabela 3.2.5.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym Tabela 3.3.1.1. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce w 2000 r.* Tabela 3.3.1.2. Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach 2006-2014 Tabela 3.3.1.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach własnych i w instalacjach jednostek zewnętrznych w 2000 r. Tabela 3.3.3.1. Ilość odpadów przewidzianych do odzysku/unieszkodliwienia w instalacjach zewnętrznych w 2003 r. Tabela 3.3.3.2. Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów w latach 2003-2014 Tabela 3.3.3.3. Prognozy wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014 Tabela 3.3.3.4. Porównanie ilości odpadów przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia w Polsce z wydajnością odpowiednich instalacji Tabela 3.3.4.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce Tabela 3.3.5.1. Szacunkowe koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów w latach 2003, 2006, 2010 i 2014 Tabela 3.3.5.2. Zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach KPGO w Polsce Tabela 4.1.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami w sektorze komunalnym w Polsce Tabela 4.1.2. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w Polsce Tabela 4.1.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce Tabela 4.1.4. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela 4.1.5. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela 4.1.6. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014 Tabela 5.1. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych Tabela 5.2. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej
Spis rysunków
Rys. 3.1.1.1. Składowiska odpadów komunalnych w Polsce Rys. 3.1.1.2. Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce Rys. 3.1.1.3. Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych wg Dyrektywy 1999/31/EC Rys. 3.1.1.4. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce Rys. 3.1.1.5. Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Rys. 3.1.1.6. Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych Rys. 3.1.3.1. Postępowanie z osadami na oczyszczalniach ścieków wg GUS w roku 2000 Rys. 3.1.3.2. Prognoza masy osadów wytwarzanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków [Mg] Rys. 3.1.3.3. Zmiany w strukturze unieszkodliwiania i wykorzystania osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków wg klasyfikacji GUS [opracowanie własne] Rys. 3.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym Rys. 3.2.1.2. Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego Rys. 3.2.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym Rys. 3.2.2.2.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej Rys. 3.2.2.2.2. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii organicznej Rys. 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali Rys. 3.2.2.5. Struktura gospodarki zużytymi oponami Rys. 3.2.2.6.1. Struktura gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym Rys. 3.3.1.1. Struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce Rys. 3.3.1.2. Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych Rys. 5.1. Obieg dokumentów związanych z gospodarką odpadami wynikających z obowiązujących ustaw i rozporządzeń wykonawczych Rys. 5.2. Obowiązki sprawozdawcze w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych
Spis skrótów
ADR - Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych AGD - Artykuły Gospodarstwa Domowego BAT - Best Available Techniques (najlepsze dostępne techniki) BC-100, BC-50 - bloki ciepłownicze BDR GUS - Bank Danych Regionalnych GUS BOŚ - Bank Ochrony Środowiska BREF - BAT reference document - dokument referencyjny dla BAT BSE - gąbczasta encefalopatia mózgu BZT5 - pięciodniowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu CEN - Committee Europeen de Normalisation - Komitet Europejski ds. standaryzacji CO2 - dwutlenek węgla COBRO - Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań CPD - Construction Products Directive - dyrektywa UE dot. wyrobów budowlanych EBOiR - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju EEC - European Economic Community euro - obowiązująca waluta Unii Europejskiej GEF - Global Environment Facility - Fundusz na rzecz Globalnego Środowiska GIOŚ - Główny Inspektorat Ochrony Środowiska GPPU - Gdańskie Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe GPZON - Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych GUS - Główny Urząd Statystyczny HCFC, HFC - czynniki chłodnicze HRM - odpady wysokiego ryzyka IETU - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych IGO - Instytut Gospodarki Odpadami (od 1 lipca 2002 r. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Oddział Zamiejscowy "Centrum Gospodarki Odpadami" w Katowicach) IRR - wskaźnik wewnętrznej stopy zwrotu ISO - International Organization for Standardization - Międzynarodowa organizacja standaryzacyjna ISPA - Instrument for Structural Policies for Pre-Accession - PRZEDAKCESYJNY INSTRUMENT POLITYKI STRUKTURALNEJ KPGO - krajowy plan gospodarki odpadami LRM - Liczba równoważnych mieszkańców - Liczba wyrażająca wielokrotność ładunku zanieczyszczeń zawartych w ściekach w stosunku do jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych od jednego mieszkańca w ciągu doby LRM - odpady niskiego ryzyka NFOŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NPPC - Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa NPV - wskaźnik wartości zaktualizowanej netto OJ - Official Journal - dziennik urzędowy Unii Europejskiej OPAK-1, OPAK-2, OPAK-3, formularz raportu wojewódzkiego - wzory sprawozdań składanych przez producentów, eksporterów, importerów opakowań oraz marszałka województwa - wg rozporządzeń Ministra Środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz. 1053 i 1054) OŚ-OP1 - sprawozdanie o wielkości należnej opłaty produktowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 157, poz. 1865) OŚ-OP2 - sprawozdanie o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 2, poz. 26) PCA - Polskie Centrum Akredytacji PCB - Polichlorowane Bifenyle PCBC - Polskie Centrum Badań i Certyfikacji PCDD - polichlorowane dibenzoparadioksyny PCDF - polichlorowane dibenzofurany PCV - polichlorek winylu PE - polietylen PET - politereftalan etylenu PHARE - program pomocy dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej PIG - Państwowy Instytut Geologiczny PKB - Produkt Krajowy Brutto PLN - symbol ISO 4217 polskiego złotego PN-EN - norma europejska transponowana do Polskiej Normy POW - placówki opieki weterynaryjnej POZ - placówki opieki zdrowotnej PP - polipropylen PS - polistyren PU - poliuretan SIGOP - System Informatyczny Gospodarki Odpadami w Polsce SPON - stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych SRM - odpady szczególnego ryzyka UMiRM - Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast USD - symbol ISO 4217 dolara USA WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIOŚ - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska WWA - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne Załączniki 1-3 - Załączniki 1-3 do krajowego planu gospodarki odpadami stanowiącego załącznik do uchwały nr 219 Rady Ministrów z dnia 29 października 2002 r.
Spis planów i programów uwzględnionych w KPGO
1 - II Polityka ekologiczna państwa 2 - Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010 3 - Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 r. 4 - Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski 5 - Program restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali 6 - Program redukcji emisji SO2 w energetyce zawodowej 7 - Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998-2002 8 - Program informacyjno-edukacyjny w zakresie likwidacji w Polsce urządzeń i odpadów zawierających PCB/PCT 9 - Kompleksowy program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej 10 - Programy Gospodarki Odpadami - Kraków, Szczecin, Łódź, Ruda Śląska, Racibórz (woj. katowickie) 11 - System zarządzania gospodarką odpadami medycznymi w woj. śląskim 12 - Praca PBZ-030-08 pt: "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych" 13 - PCZ-01-19 "Zagospodarowanie szlamów i pyłów z procesów surowcowych hutnictwa żelaza w celu dostosowania branży do standardów ekologicznych Unii Europejskiej" 14 - Branżowy program restrukturyzacji i modernizacji przemysłu utylizacyjnego w Polsce
STRESZCZENIE
Wprowadzenie
Krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) obejmuje obszar całego kraju. Polska jest krajem nadbałtyckim, położonym w środkowej części Europy. Państwami sąsiadującymi z Polską są: od północy Federacja Rosyjska (okręg kaliningradzki), od wschodu Litwa, Białoruś, Ukraina, od południa - Słowacja, Czechy, od zachodu - Niemcy. Obszar Polski rozciąga się od 49°00' do 54°50' szerokości geograficznej północnej i od 14°08' do 24°09' długości geograficznej wschodniej. Polska zajmuje powierzchnię 312.685 km2, na którą składa się: 311.904 km2 obszaru lądowego, łącznie z wodami śródlądowymi i 781 km2 części morskich wód wewnętrznych. Powierzchnia wód terytorialnych wynosi 8,3 tys. km2. Ukształtowanie powierzchni na obszarze Polski sprzyja produkcji rolniczej, co jest związane z przewagą terenów nizinnych, na które przypada 75,1% powierzchni kraju. Obszary wzniesione 200-300 m n.p.m. zajmują 16,2% powierzchni, 300-500 m n.p.m. - 5,6%, a obszary powyżej 500 m n.p.m. - tylko 3,1%. Użytki rolne w Polsce zajmują powierzchnię 186 tys. km2, lasy i zadrzewienia - 91 tys. km2, tereny osiedlowe - 10,3 tys. km2, użytki kopalne - 0,4 tys. km2, nieużytki - 5 tys. km2. Powierzchnia terenów miejskich wynosi 20,9 tys. km2, terenów wiejskich zaś - 291,9 km2. Liczba ludności wynosi 38,6 mln, w tym na terenach wiejskich zamieszkuje ok. 14,7 mln ludności, na terenach miejskich zaś ok. 23,9 mln (dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2000). Terytorialnie Polska jest podzielona na: 16 województw, 314 powiatów i 66 miast na prawach powiatów oraz 2.478 gmin. Głównymi gałęziami przemysłu w Polsce są: paliwowo-energetyczny, metalurgiczny, elektromaszynowy, elektrotechniczny i elektroniczny, metalowy, chemiczny, mineralny, przemysł spożywczy, drzewno-papierniczy i lekki. KPGO został sporządzony jako realizacja przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984), która w rozdziale 3 art. 14-16 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) termin uchwalenia pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami upływa 31 października 2002 r. Zarówno założone cele w "II Polityce ekologicznej państwa", jak i określone w ustawie o odpadach w rozdziale 2 art. 5 - zasady postępowania z odpadami, stanowią podstawę do formułowania zadań w planie gospodarki odpadami. KPGO zawiera zadania w zakresie gospodarki odpadami konieczne do realizacji celów zawartych w dokumencie pt.: "II Polityka ekologiczna państwa", jak również określone w "Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010" i "Narodowym programie przygotowania do członkostwa" w obszarze "Środowisko" wraz z zestawem planów implementacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem planów implementacyjnych Dyrektyw UE w zakresie odpadów (wykaz dyrektyw UE zawarto w załączniku 1). Zgodnie z polskim i unijnym prawodawstwem w dziedzinie odpadów do opracowania zakresu zadań przyjęto następujące zasady postępowania z odpadami: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których powstania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć, - unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem), - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania.
Stan aktualny gospodarki odpadami w Polsce
W 2000 r. wytworzono w Polsce ogółem 139.340 tys. Mg odpadów, w tym: - w sektorze komunalnym - 13.860 tys. Mg odpadów, - w sektorze gospodarczym - 125.480 tys. Mg odpadów, w tym 1.578 tys. Mg odpadów niebezpiecznych.
1.1. Sektor komunalny
W sektorze tym powstaje rocznie ok. 13.860 tys. Mg odpadów, z czego: - odpady komunalne oszacowano na poziomie: 13.500 tys. Mg, w tym odpady opakowaniowe: 3.400 tys. Mg, - komunalne osady ściekowe: 360 tys. Mg. (w przeliczeniu na suchą masę) Około 97% odpadów komunalnych wywiezionych w 2000 r. przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem tych odpadów trafiało na zorganizowane składowiska komunalne, których zarejestrowano 999 o łącznej powierzchni 3.125 ha (dane GUS). W wyniku selektywnej zbiórki odpadów prowadzonej na terenie 30% gmin w Polsce wydzielono ok. 148 tys. Mg makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metali, co stanowi ok. 1,1% całości wytwarzanych odpadów komunalnych. W Polsce działają 52 sortownie odpadów, w których wstępnie wysegregowane odpady przygotowuje się do dalszego odzysku. Proces kompostowania odpadów prowadzony jest aktualnie w 54 zakładach, a ilość odpadów poddawanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach wynosi 248 tys. Mg, co stanowi ok. 2% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów komunalnych. W kraju 42% wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych podlega procesowi unieszkodliwiania poprzez składowanie, a procesowi odzysku - 22%, w tym w celach przemysłowych - 8%, a rolniczo - 14% osadów. Kompostuje się 7%, a przekształca termicznie 2%. Około 27% komunalnych osadów ściekowych obejmują inne sposoby postępowania (najczęściej magazynowanie na oczyszczalniach ścieków).
1.2. Sektor gospodarczy
Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. W 2000 r. wytworzono 125,48 mln Mg odpadów innych niż komunalne, z czego 96,5 mln Mg (76,9%) poddano procesowi odzysku, unieszkodliwiono poza składowaniem 2,8 mln Mg (2,2%), a składowano 22,3 mln Mg (17,8%). Magazynowano 3,9 mln Mg odpadów (3,1%). Największe ilości odpadów wytwarza przemysł wydobywczy, następnie energetyczny i rolno-spożywczy. Największy stopień (powyżej 80%) odzysku i unieszkodliwiania (z wyłączeniem składowania) wykazują odpady z przemysłu drzewnego (87%), hutniczego (83,8%) oraz wydobywczego (81,7%), natomiast najmniejszy - odpady powstające w przemyśle chemicznym (29,2%). Na składowiskach deponowane są (w największej ilości) odpady powstające w przemyśle chemicznym, a w szczególności w przemyśle chemii nieorganicznej (fosfogipsy) - 67,1%, a także energetycznym - 22,7% i remontowo-budowlanym - 12,9%. Wytwarzanie odpadów w Polsce jest nierównomierne przestrzennie - ponad 70% odpadów powstaje w trzech województwach Polski południowej: śląskim, dolnośląskim i małopolskim. Najmniej odpadów wytwarzanych jest w północno-wschodniej części kraju: w województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim powstaje poniżej 1% całego strumienia odpadów. Największe ilości odpadów nagromadzono na składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim. Ilość odpadów powstających w sektorze gospodarczym w Polsce sukcesywnie maleje: ze 143,9 mln Mg w 1990 r. do 125,48 mln Mg w 2000 r. (GUS). Zmieniła się również struktura gospodarki tymi odpadami: w 1990 r. wykorzystywano 77,1 mln Mg (53,6%) odpadów, składowano zaś 66,8 mln Mg (46,4%). W 2000 r. 96,5 mln Mg (76,9%) odpadów poddano procesowi odzysku, natomiast unieszkodliwiono poprzez składowanie 22,3 mln Mg (17,8%) odpadów. Można uznać, że nastąpiła znaczna poprawa w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym. Przedstawione tendencje są zgodne z zadaniami Polityki ekologicznej państwa w zakresie zwiększania udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesie produkcyjnym odpadów przemysłowych. Jednakże problemem wymagającym rozwiązania jest poddanie procesom odzysku/unieszkodliwiania takich rodzajów odpadów, które obecnie deponowane są na składowiskach ze względu na brak możliwości technologicznych ich przerobu. Są to: fosfogipsy, odpady flotacyjne z przeróbki rud miedzi, cynku i ołowiu, węgla kamiennego, żużle z drugiego przetopu z hutnictwa cynku, żużle z przetopu ołowiu z hutnictwa ołowiu. Należy również zwrócić uwagę na zwiększenie odzysku/unieszkodliwiania osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków z różnych gałęzi przemysłu, szlamów z obróbki metali oraz materiałów ściernych.
1.3. Odpady niebezpieczne
W Polsce wytworzono w 2000 r. 1.578 tys. Mg odpadów niebezpiecznych, w tym: - 1.450 tys. Mg odpadów powstających w procesach przemysłowych i działalności usługowej, - 102 tys. Mg odpadów powstających w gospodarstwach domowych, - 1,2 tys. Mg odpadowych odczynników chemicznych, - 25 tys. Mg specyficznych odpadów medycznych. Na ogólną ilość odpadów niebezpiecznych powstających w procesach przemysłowych i działalności usługowej ok. 30% podlega procesowi odzysku, ok. 67% procesowi unieszkodliwiania (w tym ok. 12% poprzez składowanie), a magazynowaniu z przeznaczeniem do odzysku i unieszkodliwiania - ok. 2% odpadów niebezpiecznych. Problemem wymagającym rozwiązania są: - odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych, które kierowane są obecnie ze strumieniem odpadów komunalnych na składowiska komunalne, - odpadowe odczynniki chemiczne w szkołach niższego szczebla, które są magazynowane w szkołach. Szczególnych zasad postępowania wymagają odpady niebezpieczne takie jak: - odpady zawierające PCB, - oleje odpadowe, - baterie i akumulatory, - odpady zawierające azbest, - pestycydy, - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, - wycofane z eksploatacji pojazdy, - specyficzne odpady medyczne, - odpadowe materiały wybuchowe.
2. Prognoza
Szacuje się, że łączna ilość odpadów wytworzonych w Polsce wynosić będzie: w 2006 r. - 143.784 tys. Mg, w 2010 r. - 145.317 tys. Mg, w 2014 r. - 171.982 tys. Mg.
2.1. Sektor komunalny
W sektorze komunalnym w 2006 r. powstanie ok. 16.800 tys. Mg odpadów, w tym: - odpadów komunalnych: 16.100 tys. Mg, zawierających odpady opakowaniowe w ilości ok. 4.500 tys. Mg, - komunalnych osadów ściekowych: 700 tys. Mg. (w przeliczeniu na suchą masę) W stosunku do roku 2000 oczekiwać należy wzrostu ilości odpadów w tym sektorze o ok. 21% w roku 2006, 33% w roku 2010 (łącznie 18.400 tys. Mg odpadów) oraz 51% w roku 2014 (łącznie 21.000 tys. Mg odpadów).
2.2. Sektor gospodarczy
Zmiany w ilości i jakości odpadów wytwarzanych w Polsce w sektorze gospodarczym w perspektywie czasowej do 2014 r. zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Doświadczenia światowe wskazują, że na każdy 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych odpadów. W najbliższej przyszłości (lata 2003-2006) zakłada się utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadów lub ich nieznaczny wzrost. Wynika to z jednej strony z prowadzonej konsekwentnie polityki ekologicznej promującej metody minimalizacji i zapobiegania powstawaniu odpadów, z drugiej zaś zwiększenia kontroli nad wytwórcami odpadów i odkrycia tzw. szarej strefy odpadowej. W dalszej perspektywie należy się spodziewać relatywnego zmniejszenia (w stosunku do wzrostu produkcji) ilości wytwarzanych odpadów.
Tabela S.2.1. Prognozy powstawania omawianych w tekście odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014
| Rok | 2006 | 2010 | 2014 |
| Sektor: | tys. Mg/rok | tys. Mg/rok | tys. Mg/rok |
| Wydobywczy | 72.661,0 | 71.468,0 | 69.368,0 |
| Chemiczny | 3.507,7 | 3.405,7 | 3.291,6 |
| Energetyczny | 19.700,0 | 18.260,0 | 17.519,6 |
| Hutniczy | 8.555,4 | 9.312,0 | 9.700,0 |
| Remontowo-budowlany | 2.404,4 | 2.622,9 | 28.415,4 |
| Rolno-spożywczy | 11.693,6 | 12.862,9 | 13.149,2 |
| Drzewno-celulozowo-papierniczy | 6.217,6 | 6.728,2 | 7.217,6 |
| Skórzano-tekstylny | 134,9 | 133,3 | 129,7 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO i PIG, 2002 r.
2.3. Odpady niebezpieczne
Szacuje się, że w Polsce zostaną wytworzone w latach 2006-2014 następujące ilości odpadów niebezpiecznych: - 2006 r. 2.110 tys. Mg, - 2010 r. 2.124 tys. Mg, - 2014 r. 2.191 tys. Mg. W stosunku do roku 2000 należy oczekiwać wzrostu ilości odpadów niebezpiecznych o ok. 34% w roku 2006, ok. 35% w roku 2010 oraz ok. 39% w roku 2014.
3. Cele i zadania w gospodarowaniu odpadami
3.1. Sektor komunalny
W KPGO w części dotyczącej odpadów pochodzących z sektora komunalnego przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność: - odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dla osiągnięcia w 2010 r. redukcji ilości tych odpadów kierowanych do składowania do poziomu 75% odpadów wytworzonych w 1995 r. (4.380 tys.), redukcji do poziomu 50% odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych w roku 2013 (również w odniesieniu do odpadów wytworzonych w 1995 r.), - zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych dla osiągnięcia w roku 2007: - poziomu odzysku - 50%, - poziomu recyklingu - 25%, - wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywną zbiórkę; założono uzyskanie co najmniej 20% poziomu selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych wydzielonych w 2006 r. oraz 50% poziomu w roku 2010. Założony poziom selektywnej zbiórki w 2014 r. - 70%, - wydzielenia odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę zapewniającą uzyskanie co najmniej 15% poziomu selektywnej zbiórki - w roku 2006, 40% w roku 2010 oraz 60% w roku 2014, - wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych poprzez ich selektywną zbiórkę, celem unieszkodliwienia; założony poziom selektywnej zbiórki: 15% odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych w 2005 r., 50% w 2010 r. i 80% w 2014 r. Realizacja wyżej wymienionych celów w zakresie redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (odpady organiczne pochodzące z gospodarstw domowych, tzw. odpady zielone, komunalne osady ściekowe, odpady papieru i tektury, materiały naturalne typu drewno, tekstylia) wymagać będzie budowy w Polsce do roku 2006 instalacji odzysku i unieszkodliwiania o łącznej przepustowości na poziomie ok. 720 tys. Mg odpadów, w tym: - 680 tys. Mg odpadów typu organicznego wchodzących w strumień odpadów komunalnych, - około 36 tys. Mg komunalnych osadów ściekowych (ok. 10% całości wytworzonych osadów). Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) prowadzone będzie głównie metodami kompostowania i fermentacji beztlenowej. Preferuje się kojarzenie gospodarki odpadami komunalnymi ulegającymi biodegradacji z gospodarką komunalnymi osadami ściekowymi i budowę wspólnych zakładów odzysku i unieszkodliwiania. Uzyskanie do roku 2007 poziomu 48% recyklingu odpadów opakowaniowych papieru i tektury wiąże się z budową systemu zbiórki tych opakowań, budową zakładów segregacji oraz uszlachetniania pozyskanych surowców oraz docelowo budową instalacji termicznego przekształcania odpadów. Instalacje te powinny zabezpieczyć przyjmowanie w roku 2007 ok. 1.800 tys. Mg odpadów papieru i tektury. W omawianym okresie 2003-2006 w sektorze komunalnym powinny być również podjęte działania organizacyjne i techniczne w celu zapewnienia wydzielenia w ramach selektywnej zbiórki: - 20% odpadów wielkogabarytowych (200 tys. Mg), - 15% odpadów budowlanych (370 tys. Mg), - 15% odpadów niebezpiecznych (17 tys. Mg wchodzących w strumień odpadów komunalnych) oraz budowa odpowiednich linii technologicznych demontażu i sortowania zebranych odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, a także budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych przed ich transportem do instalacji unieszkodliwiania. W okresie od 2007-2010 r. powinna nastąpić intensyfikacja działań, które spowodują rozbudowę i budowę nowych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym instalacji związanych z termicznym przekształcaniem odpadów. Łączna przepustowość obiektów w tym sektorze określona jest na poziomie 4.100 tys. Mg w skali roku. Instalacje związane z kompostowaniem, fermentacją beztlenową, biologiczno-mechanicznym przetwarzaniem oraz termicznym przekształceniem powinny mieć przepustowość na poziomie 3.270 tys. Mg w skali roku. Na tę przepustowość składają się: - organiczne odpady komunalne - 2.070 tys. Mg, - osady ściekowe - 150 tys. Mg, - odpady opakowaniowe z papieru - 1.050 tys. Mg. W wymienionym okresie następować powinna dalsza rozbudowa i budowa instalacji demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Budowa i eksploatacja instalacji odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów spowoduje znaczną redukcję ilości odpadów składowanych. Szacuje się, że pojemność składowisk odpadów komunalnych w Polsce w okresie do 2006 r. wynosić powinna 47.937 tys. m3, w latach 2007-2010 - 44.580 tys. m3, a w latach 2011-2014 - 40.715 tys. m3. Zamykać się będzie stare składowiska niespełniające wymogów technicznych oraz dążyć do maksymalnego ograniczenia ilości składowisk w kraju. Szacuje się, że w okresie do 2006 r. powstanie w kraju ok. 50 nowoczesnych ponadlokalnych składowisk, w latach 2006-2010 dalszych 50 obiektów.
3.2. Sektor gospodarczy
Na podstawie analizy stanu gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym wskazano, zgodnie z wytycznymi zawartymi w "II Polityce ekologicznej państwa", następujące cele do osiągnięcia w latach 2003-2014: - dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990 r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg), - rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych, - wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych), - identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych, - wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu, - rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego zastosowania odpadów, - kontynuację prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów. Dla osiągnięcia wymienionych celów niezbędne jest podjęcie działań pozainwestycyjnych (prawne i organizacyjne) oraz inwestycyjnych. Zadania pozainwestycyjne dotyczą przede wszystkim: dalszej modyfikacji uregulowań prawnych w dziedzinie odpadów, opracowania i wdrożenia rozwiązań organizacyjnych (przede wszystkim struktur organizacyjnych oraz systemów wymiany informacji), zapewniających właściwe bieżące zarządzanie strumieniami odpadów (pozwolenia, organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring); wdrażania mechanizmów ekonomicznych stymulujących właściwe zagospodarowanie odpadów; prac badawczych i rozwojowych w zakresie metodyk pomiarowych oraz technologii zagospodarowania odpadów; edukacji i szkolenia.
Potrzeby uregulowań prawnych:
W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego: - wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu), - wymagań prawnych dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych (zgodnych z Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999).
Potrzeby organizacyjne:
- rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych, - kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami, - dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców, - uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego (normy ISO serii 14.000), - kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości, - kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku/unieszkodliwiania odpadów, - organizacja systemu zbiórki, magazynowania i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, - ewidencja zakładowych składowisk odpadów przemysłowych, - uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub rekultywacji, - sporządzenie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji, - prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mające na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów, oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania, - opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji, - utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej, prowadzącej bazę danych o najlepszych dostępnych technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz wydającej rekomendacje i wytyczne dotyczące zużycia materiałów, energii i wody w procesach produkcyjnych, - opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego, - organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt, - monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym.
Potrzeby inwestycyjne:
- budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin o wydajności 120 m3/h, - budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z zastosowaniem popiołów lotnych, - budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok, - budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji, rekultywacji i budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok, - budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu, - budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji 7,0 Mg/h, - budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji 50 tys. Mg/rok, - budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji ok. 36 tys. m3/rok, - budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji 100 tys. Mg/rok, - budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok, - budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3, - rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów, - modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych, - budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE, - wdrożenie instalacji do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości > 10% Zn w hutach żelaza i stali.
3.3. Odpady niebezpieczne
W KPGO w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę konieczność: - całkowitego zniszczenia i wyeliminowania PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB, - zapewnienia odzysku i recyklingu olejów odpadowych do roku 2007 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719), - zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia ludzi usunięcia wyrobów zawierających azbest i zdeponowania ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie, - likwidacji do 2010 r. mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin, - zapewnienia odzysku i recyklingu zużytych urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych zwierających CFC HCFC do 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719), - zapewnienia odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, - minimalizacji ilości powstawania specyficznych odpadów medycznych wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez zastosowanie segregacji odpadów u źródła ich powstawania, a także poprzez eliminację nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi. Dla realizacji wymienionych celów w gospodarce odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest podjęcie wyszczególnionych działań prawnych, organizacyjnych i inwestycyjnych.
Potrzeby uregulowań prawnych
W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie przepisów prawnych w zakresie wymagań dyrektywy, dotyczącej urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu).
Potrzeby organizacyjne
Ze względu na fakt powstawania wielu odpadów niebezpiecznych w sposób rozproszony najistotniejszą sprawą jest stworzenie warunków do zbiórki tych odpadów od mieszkańców oraz od małych i średnich firm. W tym celu proponuje się organizację gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) i stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON). Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne jako zawierające odpady niebezpieczne) od mieszkańców i przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia opłat, odpłatnie zaś (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsiębiorstw. Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50 punktów gminnych) będzie magazynowanie, przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do właściwych instalacji zebranych odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji przeładunkowych może być realizowany bądź środkami własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub poprzez specjalistyczne firmy transportowe posiadające stosowne zezwolenia. Koszty unieszkodliwiania odpadów zebranych od mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z funduszy gminnych. Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów: akumulatorów, olejów itp. w sieciach organizowanych przez producentów i organizacje odzysku. Ponadto celowym jest prowadzenie kontroli prawidłowości gospodarki odpadami poprzez kontynuację dotychczasowych działań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik minimalizacji powstawania odpadów u źródła powstawania.
Potrzeby inwestycyjne
Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest: - wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania szerokiej gamy odpadów niebezpiecznych o wydajności 20 tys. Mg/rok lub alternatywnie instalacji do plazmowego spalania odpadów, - wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg, - budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg lub alternatywnie dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów azbestowych na istniejących składowiskach odpadów, - modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium, - uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych, - budowa stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB, - uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i baterie itp.), - budowa 2.492 gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON), - budowa 43 stacji przeładunkowych odpadów niebezpiecznych (SPON).
4. Planowane nakłady na przedsięwzięcia inwestycyjne i pozainwestycyjne wynikające z KPGO w latach 2003-2014
Nakłady na przedsięwzięcia inwestycyjne określone w KPGO kształtują się łącznie w latach 2003-2014 na poziomie: 11.788,9 mln zł, w tym: w sektorze komunalnym: 8.777,0 mln zł, w sektorze gospodarczym: 2.014,4 mln zł, w zakresie zaś realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami niebezpiecznymi koszty określono na poziomie: 997,4 mln zł. Nakłady na przedsięwzięcia pozainwestycyjne określone w KPGO kształtują się łącznie w latach 2003 do 2014 na poziomie: 2.129,3 mln zł, w tym: w sektorze komunalnym: 2.034,3 mln zł, w sektorze gospodarczym: 33,0 mln zł, w zakresie zaś realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami niebezpiecznymi koszty określono na poziomie: 61,7 mln zł. Wyszczególnienie nakładów w poszczególnych przedziałach czasowych przedstawiono w tabelach 4.1, 4.2 i 4.3 zamieszczonych poniżej.
Tabela S.4.1. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| | | | Nakłady finansowe [mln PLN] |
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | publiczne | niepubliczne |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze (NFOŚiGW, WFOŚiGW) | pomoc zagraniczna | przedsiębiorca, inwestor |
| 2003 |
| 1 | Sektor komunalny | 363,0 | 0,0 | 120,5 | 108,0 | 18,0 | 116,5 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 64,0 | 0,0 | 4,0 | 6,0 | 0,0 | 54,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 44,6 | 0,0 | 1,3 | 42,1 | 0,8 | 0,4 |
| | Razem | 471,6 | 0,0 | 125,8 | 156,1 | 18,8 | 170,9 |
| 2004-2006 |
| 1 | Sektor komunalny | 1.652,0 | 0,0 | 286,5 | 331,0 | 658,0 | 376,5 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 834,4 | 0,0 | 114,6 | 108,2 | 68,0 | 543,6 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 418,7 | 0,0 | 74,3 | 229,4 | 62,0 | 53,0 |
| | Razem | 2.905,1 | 0,0 | 475,4 | 668,6 | 788,0 | 973,1 |
| 2007-2010 |
| 1 | Sektor komunalny | 3.410,0 | 0,0 | 1.137,8 | 728,8 | 697,3 | 846,1 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 584,0 | 0,0 | 114,6 | 71,3 | 40,0 | 358,1 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 403,1 | 0,0 | 61,2 | 179,2 | 111,0 | 51,7 |
| | Razem | 4.397,1 | 0,0 | 1.313,6 | 979,3 | 848,3 | 1.255,9 |
| 2011-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 3.352,0 | 0,0 | 1.123,8 | 731,3 | 699,8 | 797,1 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 532,0 | 0,0 | 70,8 | 63,2 | 40,0 | 358,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 131,0 | 0,0 | 11,0 | 48,0 | 49,0 | 23,0 |
| | Razem | 4.015,0 | 0,0 | 1.205,6 | 842,5 | 788,8 | 1.178,1 |
| 2003-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 8.777,0 | 0,0 | 2.668,6 | 1.899,1 | 2.073,1 | 2.136,2 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 2.014,4 | 0,0 | 304,0 | 248,7 | 148,0 | 1.313,7 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 997,4 | 0,0 | 147,8 | 498,7 | 222,8 | 128,1 |
| | Ogółem | 11.788,8 | 0,0 | 3.120,4 | 2.646,5 | 2.443,9 | 3.578,0 |
Tabela S.4.2. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| | | | Nakłady finansowe [mln PLN] |
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | publiczne | niepubliczne |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze (NFOŚiGW, WFOŚiGW) | pomoc zagraniczna | przedsiębiorca, inwestor |
| 2003 |
| 1 | Sektor komunalny | 202,0 | 0,5 | 0,8 | 0,5 | 0,0 | 200,2 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,7 | 1,9 | 1,2 | 2,5 | 0,0 | 1,1 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 3,1 | 0,5 | 0,2 | 1,3 | 0,5 | 0,6 |
| | Razem | 211,8 | 2,9 | 2,2 | 4,3 | 0,5 | 201,9 |
| 2004-2006 |
| 1 | Sektor komunalny | 607,1 | 1,9 | 2,5 | 2,0 | 0,0 | 600,7 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 13,6 | 2,3 | 3,4 | 4,6 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 30,1 | 1,6 | 10,4 | 11,1 | 5,5 | 1,5 |
| | Razem | 650,8 | 5,8 | 16,3 | 17,7 | 5,5 | 605,5 |
| 2007-2010 |
| 1 | Sektor komunalny | 618,8 | 1,0 | 1,0 | 16,4 | 0,0 | 600,4 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,4 | 1,5 | 0,8 | 0,8 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 17,3 | 1,6 | 3,3 | 8,4 | 2,5 | 1,5 |
| | Razem | 642,5 | 4,1 | 5,1 | 25,6 | 2,5 | 605,2 |
| 2011-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 606,4 | 5,4 | 0,4 | 0,2 | 0,0 | 600,4 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,3 | 1,5 | 0,7 | 0,8 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 11,2 | 1,6 | 0,2 | 6,4 | 1,5 | 1,5 |
| | Razem | 623,9 | 8,5 | 1,3 | 7,4 | 1,5 | 605,2 |
| 2003-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 2.034,3 | 8,8 | 4,7 | 19,1 | 0,0 | 2.001,7 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 33,0 | 7,2 | 6,1 | 8,7 | 0,0 | 11,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 61,7 | 5,3 | 14,1 | 27,2 | 10,0 | 5,1 |
| | Ogółem | 2.129,0 | 21,3 | 24,9 | 55,0 | 10,0 | 2.017,8 |
Tabela S.4.3. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| Rodzaj jednostki finansującej | Rodzaj | Koszty w latach 2003 do 2014 [mln PLN] |
| | przedsięwzięcia | 2003 | 2004-2006 | 2007-2010 | 2011-2014 | 2003-2014 |
| | Budżet państwa | przedsięwzięcia inwestycyjne | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| | | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 2,9 | 5,8 | 4,1 | 8,5 | 21,3 |
| | Samorządy | przedsięwzięcia inwestycyjne | 125,8 | 475,4 | 1.313,6 | 1.205,6 | 3.120,4 |
| Publiczne | terytorialne | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 2,2 | 16,3 | 5,1 | 1,3 | 24,9 |
| | Fundusze (NFOŚiGW, | przedsięwzięcia inwestycyjne | 156,1 | 668,6 | 979,3 | 842,5 | 2.646,5 |
| | WFOŚiGW) | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 4,3 | 17,7 | 25,6 | 7,4 | 55,0 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 18,8 | 788,0 | 848,3 | 788,8 | 2.443,9 |
| | Pomoc zagraniczna | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 0,5 | 5,5 | 2,5 | 1,5 | 10,0 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 170,9 | 973,1 | 1.255,9 | 1.178,1 | 3.578,0 |
| Niepubliczne | Przedsiębiorca, inwestor | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 201,9 | 605,5 | 605,2 | 605,2 | 2.017,8 |
| RAZEM | | | 683,4 | 3.555,9 | 5.039,6 | 4.638,9 | 13.917,8 |
1. WPROWADZENIE
Krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) został sporządzony jako realizacja ustaleń ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984), która w rozdziale 3 art. 14-16 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Zarówno założone cele w "II Polityce ekologicznej państwa", jak i określone w ustawie o odpadach w rozdziale 2 art. 5 zasady postępowania z odpadami, stanowią podstawę do formułowania zadań w planie gospodarki odpadami. KPGO zawiera zadania w zakresie gospodarki odpadami konieczne do realizacji celów zawartych w dokumencie pt.: "II Polityka ekologiczna państwa", jak również określone w "Programie wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010" i "Narodowym programie przygotowania do członkostwa" w obszarze "Środowisko" wraz z zestawem planów implementacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem planów implementacyjnych Dyrektyw UE w zakresie odpadów (wykaz dyrektyw UE zawarto w załączniku 1). Ponadto w niniejszym planie uwzględniono dotychczasowe programy oraz opracowania dotyczące gospodarowania odpadami wykonane w poszczególnych resortach. Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) termin uchwalenia pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami upływa 31 października 2002 r. Projekt krajowego planu podlega zaopiniowaniu przez zarządy województw. Ocena realizacji zadań wytyczonych w krajowym planie gospodarki odpadami nastąpi po upływie 2 lat od jego przyjęcia. Jego aktualizacja nastąpi nie później niż po upływie 4 lat. Z tego względu opracowany plan obejmuje w głównej mierze okres 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2014, z rozbiciem na dwa okresy czteroletnie, tj. 2007-2010 i 2011-2014. Zgodnie z polskim i unijnym prawodawstwem w dziedzinie odpadów do opracowania zakresu zadań przyjęto następujące zasady postępowania z odpadami: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których powstania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć, - unieszkodliwianie odpadów (poza składowaniem), - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne, poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Cele polityki ekologicznej w dokumencie "II Polityka ekologiczna państwa" w dziedzinie gospodarowania odpadami sprecyzowane zostały następująco: "Ochrona przed odpadami jest specyficzną dziedziną ochrony środowiska, gdyż poszczególne przedsięwzięcia w tym zakresie w dalszej perspektywie, poza bezspornymi efektami ekologicznymi w postaci likwidacji zagrożeń, mogą przynieść również wymierne korzyści materialne wynikające z racjonalnego gospodarowania odpadami (odzysk surowców i materiałów, wykorzystanie energii). Powinna być traktowana priorytetowo, ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczenia wszystkich elementów środowiska (wody powierzchniowe i podziemne, gleby i grunty, powietrze)". "Celem nadrzędnym polityki w zakresie gospodarowania odpadami jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów "u źródła", odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Warunkiem realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało- i energochłonności produkcji (stosowanie czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, stosowanie analizy pełnego "cyklu życia" produktu (produkcji, transportu, opakowania, użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania)." W świetle powyższego celem krajowego planu gospodarki odpadami jest określenie zakresu zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju, w sposób zapewniający ochronę środowiska, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury.
1.1. Konstrukcja krajowego planu gospodarki odpadami
Dla potrzeb konstrukcji planu dokonano podziału odpadów na 2 zasadnicze grupy: - odpady powstające w sektorze komunalnym: odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe, - odpady powstające w sektorze gospodarczym: odpady przemysłowe. Z uwagi na fakt, że w każdym z wyżej wymienionych sektorów powstają odpady o charakterze niebezpiecznym, tę grupę wydzielono i omówiono oddzielnie. Krajowy plan gospodarki odpadami został opracowany w oparciu o analizę poszczególnych grup odpadów, zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Analiza ta dotyczyła w szczególności stanu aktualnego gospodarki odpadami w poszczególnych grupach (źródła wytwarzania, bilans odpadów, charakterystyka jakościowa odpadów, istniejące możliwości odzysku i unieszkodliwiania). Na podstawie dotychczasowych trendów określono prognozy zmian ilości i jakości odpadów. Dane te stały się podstawą do określenia celów, a następnie zadań. Przedstawiono warianty rozwiązań techniczno-technologicznych i organizacyjnych wraz z określeniem kosztów oraz ich oceny w aspekcie kryteriów ochrony środowiska. Wyniki analiz dotyczących poszczególnych grup odpadów stanowią materiał źródłowy, wykazy instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz wykaz aktów prawnych obowiązujących w Polsce i Unii Europejskiej przedstawiono w załącznikach (wykaz załączników zawarto w spisie załączników).
2. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI W POLSCE
Obowiązujące prawo wprowadza zasady, które powinny być przestrzegane w gospodarce odpadami (spis aktów prawnych znajduje się w załączniku 1). W ustawie - Prawo ochrony środowiska (tytuł I dział II) wprowadzono następujące zasady ogólne: - zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości (ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów), - zasadę zapobiegania (ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu), - zasadę przezorności (ten, kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze), - zasadę "zanieczyszczający płaci" (ten, kto powoduje szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia oraz ten, kto może spowodować szkodę w środowisku, w szczególności przez jego zanieczyszczenie, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu), - zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska, - zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju przy opracowywaniu polityk, strategii, planów i programów, - prawo obywateli do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, w tym dotyczących gospodarki odpadami, w przypadkach określonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska, - zasadę, że decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna, - zasadę, że podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są obowiązane do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw, przy czym jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia pełnej równoważności uzyskiwanych wyników. W ustawie o odpadach (rozdział 2) sformułowano następujące zasady: - zasadę przestrzegania właściwej hierarchii postępowania z odpadami (najbardziej preferowanym działaniem jest zapobieganie powstawaniu odpadów, następnie ograniczanie ilości i uciążliwości (szkodliwości) odpadów, odzysk (wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem składowania, a najmniej preferowanym składowanie odpadów), - zasadę bliskości (odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; jeśli nie jest to możliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwione), - zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta (producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale również za odpady powstające w trakcie użytkowania, jak i po zużyciu wytworzonych przez niego produktów - odpowiednie projektowanie produktów). W prawodawstwie zostały sformułowane szczegółowe zasady postępowania z niektórymi rodzajami odpadów (rozdział 5 ustawy o odpadach, ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, "ustawa o opłacie produktowej", ustawa o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową, ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest), tj. z: - PCB, - olejami odpadowymi, - odpadami z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, - bateriami i akumulatorami, - odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, - komunalnymi osadami ściekowymi, - odpadami opakowaniowymi, - urządzeniami zawierającymi substancje zubożające warstwę ozonową, - azbestem, - lampami wyładowczymi, - oponami. Szczegółowe wymagania zostały określone w odniesieniu do budowy i eksploatacji instalacji do termicznego przekształcania odpadów oraz składowania odpadów (rozdział 6 i 7 ustawy o odpadach - w powiązaniu z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym i ustawą - Prawo budowlane). W ustawie o odpadach zawarto wymaganie, aby stworzyć i utrzymać w kraju zintegrowaną i wystarczającą sieć instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska. Zasady obowiązujące w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami są określone w rozdziale 8 ustawy o odpadach - w szczególności w zakresie zezwoleń. W prawodawstwie określono system wymaganych decyzji administracyjnych w zakresie gospodarki odpadami. W zakresie wytwarzania odpadów (art. 17 ustawy o odpadach) wymagane jest posiadanie przez wytwórcę odpadów jednej z następujących decyzji administracyjnych: - pozwolenia zintegrowanego, - pozwolenia na wytwarzanie odpadów, - decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (zwanej dalej "decyzją zatwierdzającą program") lub złożenie informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (zwanej dalej "informacją"), przy czym pozwolenia (art. 180 ustawy - Prawo ochrony środowiska) są wydawane wyłącznie w związku z eksploatacją instalacji. Zgodnie z art. 25 ustawy o odpadach wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów. Posiadacz odpadów może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenia właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia. Jeżeli posiadacz odpadów, w tym wytwórca odpadów, przekazuje odpady następnemu posiadaczowi odpadów, który ma zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania tymi odpadami, odpowiedzialność za działania objęte tym zezwoleniem przenosi się na tego następnego posiadacza odpadów. Podstawowymi decyzjami w zakresie gospodarowania odpadami (poza odpadami komunalnymi) są: - pozwolenie zintegrowane, jeśli odzysk lub unieszkodliwianie odpadów odbywają się w instalacji, na której prowadzenie jest wymagane to pozwolenie, - zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, - zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W ustawie o odpadach wprowadzono generalną zasadę, że wydawana jest jedna decyzja obejmująca wszystkie rodzaje działalności w zakresie gospodarki odpadami. W przypadku więc, gdy wytwórca odpadów prowadzi jednocześnie działalność w zakresie gospodarowania odpadami, jest on zwolniony z obowiązku uzyskiwania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeśli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, z tym że we wniosku o wydanie tych decyzji, jak i w samych decyzjach muszą być uwzględnione wymagania stawiane zezwoleniom na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami (art. 31). Natomiast posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenia działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. W tym przypadku jednak zarówno wniosek, jak i zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, musi uwzględniać wymagania stawiane zezwoleniu na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów (art. 32). Posiadacze odpadów, w przypadkach określonych w ustawie o odpadach, zostali zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów i przekazywania zbiorczych zestawień danych marszałkowi województwa. Wymagania w zakresie sprawozdawczości zawiera również ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych - w odniesieniu do producentów opakowań, importerów i eksporterów opakowań oraz "ustawa o opłacie produktowej" - w odniesieniu do pakujących produkty w opakowania oraz producentów i importerów niektórych wybranych produktów. Prawodawstwo wprowadza następujące instrumenty finansowo-ekonomiczne: - opłatę za korzystanie ze środowiska ("zwykła" i podwyższona), - administracyjną karę pieniężną, - zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych służące celom ochrony środowiska, - opłatę produktową, - opłatę depozytową, - kaucję. Powyższe zasady i wymagania muszą być uwzględnione przy opracowywaniu KPGO, który został określony w rozdziale 3 ustawy o odpadach. Plan jest przygotowywany przez Ministra Środowiska, a zatwierdzany przez Radę Ministrów. Musi być on zgodny z polityką ekologiczną państwa. Plan ten powinien określać: - aktualny stan gospodarki odpadami obejmujący w szczególności rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku i unieszkodliwiania, oraz rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie, - prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, - działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami dotyczące w szczególności zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska oraz przedstawienie projektowanego systemu gospodarowania odpadami, - instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, - system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. Krajowy plan może określać przedsięwzięcia priorytetowe o charakterze ponadwojewódzkim, niezbędne do utworzenia i utrzymania w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do unieszkodliwiania odpadów. Plan powinien obejmować wszystkie rodzaje odpadów powstających w kraju oraz przywożonych na jego teren, a w szczególności odpady komunalne, z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Projekt planu jest opiniowany przez zarządy województw. Nieudzielenie opinii w ciągu 2 miesięcy uznaje się za opinię pozytywną. Ustawa - Prawo ochrony środowiska w odniesieniu do projektu krajowego planu gospodarki odpadami wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (tytuł I dział VI rozdział 1). Minister Środowiska, jako organ administracji opracowujący projekt dokumentu, sporządza prognozę oddziaływania na środowisko, w stosunku do zawartości której zostały określone wymagania (art. 41 ust. 2 ww. ustawy). Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko krajowego planu gospodarki odpadami Minister Środowiska uzgadnia z Głównym Inspektorem Sanitarnym. Następnie projekt planu wraz z prognozą jest poddawany opiniowaniu przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Minister Środowiska zapewnia również udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko projektu planu. Minister Środowiska, opracowując końcową wersję projektu planu, bierze pod uwagę ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, opinię Głównego Inspektora Sanitarnego, a także rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Ponadto ustawa - Prawo ochrony środowiska wymaga, aby Minister Środowiska zapewnił możliwość udziału społeczeństwa poprzedzającego przyjęcie krajowego planu gospodarki odpadami (tytuł I dział V). Zgodnie z ustawowo określoną procedurą Minister podaje do publicznej wiadomości (np. w sposób zwyczajowo przyjęty w siedzibie organu właściwego do sprawy, ale również na stronie internetowej) informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o projekcie planu oraz o możliwości składania uwag i wniosków w terminie 21 dni od daty podania do publicznej wiadomości, wskazując jednocześnie miejsce ich składania, a po upływie wyznaczonego terminu rozpatruje zgłoszone uwagi i wnioski. Do krajowego planu załącza się informacje o zgłoszonych uwagach, wnioskach oraz sposobie ich wykorzystania. Minister Środowiska podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o krajowym planie gospodarki odpadami.
3. DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI, ZAŁOŻENIA PROGNOSTYCZNE, OKREŚLENIE CELÓW W GOSPODARCE ODPADAMI ORAZ PRZEWIDYWANE ZADANIA
3.1. Odpady powstające w sektorze komunalnym
3.1.1. Odpady komunalne
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) - odpady komunalne są definiowane jako: "odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych". Tak więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: - gospodarstwa domowe, - obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska.
3.1.1.1. Stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce
Bilans odpadów komunalnych
Biorąc pod uwagę wyżej przedstawione źródła wytwarzania odpadów komunalnych oraz analizując ich skład z punktu widzenia możliwości technologicznych związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów - dla potrzeb konstrukcji niniejszego planu - wyodrębniono niżej wymienione strumienie odpadów: - odpady organiczne (domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego i pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji oraz odpady pochodzące z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegające biodegradacji), - odpady zielone (odpady z ogrodów i parków, targowisk, z pielęgnacji zieleńców miejskich, z pielęgnacji cmentarzy - ulegające biodegradacji), - papier i karton (opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura - nieopakowaniowe), - tworzywa sztuczne (opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne - nieopakowaniowe), - tekstylia, - szkło (opakowania ze szkła, szkło - nieopakowaniowe), - metale (opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostałe odpady metalowe), - odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp., - drobna frakcja popiołowa - odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania innymi metodami poza składowaniem, - odpady wielkogabarytowe, - odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych - w części wchodzącej w strumień odpadów komunalnych, - odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie domowych odpadów komunalnych. Dla wyżej wymienionych strumieni odpadów komunalnych ustalono wskaźniki charakterystyki ilościowej i jakościowej, z uwzględnieniem różnic między odpadami powstającymi na terenach zabudowy miejskiej i wiejskiej. Wskaźniki te w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca przedstawia tabela 3.1.1.1. Szczegółową analizę związaną z ustaleniem średnich wskaźników charakteryzujących odpady komunalne zawiera załącznik 2.
Tabela 3.1.1.1. Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich dla roku 2000
| Lp. | Strumień odpadów komunalnych | Miasto [kg/M/r]* | Wieś [kg/M/r] |
| 1 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 90,20 | 22,11 |
| 2 | Odpady zielone | 10,00 | 4,16 |
| 3 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 28,62 | 10,64 |
| 4 | Opakowania z papieru i tektury | 41,52 | 15,43 |
| 5 | Opakowania wielomateriałowe | 4,66 | 1,73 |
| 6 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 48,27 | 21,03 |
| 7 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 15,53 | 6,77 |
| 8 | Tekstylia | 12,10 | 4,65 |
| 9 | Szkło (nieopakowaniowe) | 2,00 | 1,00 |
| 10 | Opakowania ze szkła | 28,12 | 18,89 |
| 11 | Metale | 12,79 | 4,55 |
| 12 | Opakowania z blachy stalowej | 4,57 | 1,63 |
| 13 | Opakowania z aluminium | 1,33 | 0,47 |
| 14 | Odpady mineralne | 14,30 | 13,25 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 46,70 | 40,28 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 20,00 | 15,00 |
| 17 | Odpady budowlane | 40,00 | 40,00 |
| 18 | Odpady niebezpieczne | 3,00 | 2,00 |
| Razem | 423,71 | 223,59 |
* kg/M/r - kilogram/ Mieszkańca/ rok Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
W oparciu o powyższe wskaźniki dokonano bilansu wytwarzanych odpadów komunalnych w Polsce. Dane te zawiera tabela 3.1.1.2.
Tabela 3.1.1.2. Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. w podziale na 18 strumieni odpadów na terenach miejskich i wiejskich
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | Ilości odpadów komunalnych wytworzone w Polsce w 2000 r. [tys. Mg] |
| | | na terenach miejskich | na terenach wiejskich | ogółem |
| 1 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 2.164 | 330 | 2.494 |
| 2 | Odpady zielone | 240 | 62 | 302 |
| 3 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 687 | 159 | 845 |
| 4 | Opakowania z papieru i tektury | 996 | 230 | 1.226 |
| 5 | Opakowania wielomateriałowe | 112 | 26 | 138 |
| 6 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 1.158 | 314 | 1.472 |
| 7 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 373 | 101 | 474 |
| 8 | Szkło (nieopakowaniowe) | 48 | 15 | 63 |
| 9 | Opakowania ze szkła | 675 | 282 | 957 |
| 10 | Metale | 307 | 68 | 375 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 110 | 24 | 134 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 32 | 7 | 39 |
| 13 | Odpady tekstylne | 290 | 69 | 360 |
| 14 | Odpady mineralne | 343 | 198 | 541 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 1.120 | 602 | 1.722 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 480 | 224 | 704 |
| 17 | Odpady budowlane | 960 | 597 | 1.557 |
| 18 | Odpady niebezpieczne | 72 | 30 | 102 |
| Razem | 10.164 | 3.339 | 13.503 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Zbiórka, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w Polsce
Zbiórka odpadów, a szczególnie selektywna zbiórka odpadów komunalnych nie odbiegają zasadniczo pod względem technicznym (stosowanych pojemników, samochodów) od standardów unijnych. W małych jednostkach administracyjnych stosowane są jeszcze nieefektywne duże pojemnościowo kontenery do zbierania odpadów w stanie luźnym, co powoduje niewykorzystanie ich pojemności, a także ładowności samochodów transportowych i podwyższa koszty zbiórki i transportu. Bardzo niska jest skuteczność selektywnej zbiórki odpadów, zwłaszcza zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Nie wszystkich mieszkańców kraju obejmuje zorganizowana zbiórka odpadów. Pozostawienie obywatelom prawnej możliwości wywożenia odpadów we własnym zakresie - poza systemem ich odbioru przez specjalistyczne firmy - powoduje, że znaczna ilość odpadów pozostaje poza kontrolą. Nie zawsze wytwórcy odpadów mimo zawartej umowy z przewoźnikiem korzystają z tych usług, co oznacza również niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska. Dotychczas w Polsce istnieją nieliczne regionalne systemy gospodarki odpadami. Tworzenie struktur organizacyjnych przez łączenie się gmin w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć ma swoje uzasadnienie zarówno z punktu widzenia technicznego, jak i ekonomicznego. Według przeprowadzonych obliczeń w oparciu o przyjęte wskaźniki - w Polsce powstaje rocznie 13,5 mln Mg odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca daje poziom 350 kg/rok. Zaznaczyć należy, że odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych stanowią ok. 60% całego strumienia odpadów komunalnych. Według GUS - zgodnie z danymi dostarczonymi przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem odpadów komunalnych - w 2000 r. - wywiezionych zostało w Polsce 12,2 mln Mg odpadów komunalnych. W poszczególnych województwach ilości wywiezionych odpadów przez specjalistyczne firmy przedstawiono w tabeli 3.1.1.3.
Tabela 3.1.1.3. Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.
| Województwo | Obszar miejski | Obszar wiejski | Razem |
| | [tys. Mg] |
| dolnośląskie | 1.353,4 | 157,3 | 1.510,6 |
| kujawsko-pomorskie | 483,5 | 37,6 | 521,2 |
| lubelskie | 512,8 | 51,5 | 564,4 |
| lubuskie | 374,5 | 36,3 | 410,7 |
| łódzkie | 861,1 | 29,7 | 890,8 |
| małopolskie | 535,7 | 146,8 | 682,5 |
| mazowieckie | 1.322,8 | 104,1 | 1.426,9 |
| opolskie | 277,3 | 55,3 | 332,6 |
| podkarpackie | 407,4 | 96,3 | 503,7 |
| podlaskie | 305,4 | 20,3 | 325,7 |
| pomorskie | 718,7 | 49,9 | 768,6 |
| śląskie | 1.509,6 | 84,1 | 1.593,7 |
| świętokrzyskie | 197,8 | 36,7 | 234,5 |
| warmińsko-mazurskie | 481,7 | 36,0 | 517,8 |
| wielkopolskie | 976,3 | 78,3 | 1.054,5 |
| zachodniopomorskie | 809,8 | 77,7 | 887,5 |
| Razem | 11.127,8 | 1.097,9 | 12.225,7 |
Źródło: dane za 2000 r. wg GUS
Z porównania - ilości wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych oraz ilości wywożonych odpadów przez specjalistyczne firmy - można wnioskować, że ok. 10% odpadów komunalnych powstających na terenie kraju trafia do środowiska w sposób niekontrolowany. Według danych GUS na terenach miejskich zorganizowaną zbiórką odpadów objętych jest 94% mieszkańców, a na terenach wiejskich ok. 74%. W 2000 roku wg GUS ok. 30% gmin w Polsce prowadziło selektywną zbiórkę odpadów, czego efektem było wydzielenie z ogólnej masy odpadów następujących ilości materiałów, które poddano recyklingowi: - 29 tys. Mg makulatury, - 58 tys. Mg szkła, - 17 tys. Mg tworzyw sztucznych, - 44 tys. Mg metali, łącznie 148 tys. Mg, co stanowi 1,2% całości wytwarzanych odpadów. W Polsce funkcjonują obecnie 52 sortownie odpadów, w których w zdecydowanej większości przypadków prowadzony jest proces doczyszczania odpadów w sposób ręczny bądź ręczno-mechaniczny. W Polsce działa 54 zakładów, w których prowadzony jest proces kompostowania odpadów. Kompostowanie prowadzone jest przy pomocy różnych technologii od prostych pryzmowych do kompostowania dynamicznego w bioreaktorach. Ilość odpadów poddawanych recyklingowi organicznemu w obecnie funkcjonujących kompostowniach wynosi 248 tys. Mg, co stanowi 2% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów. W Polsce pracuje jedna spalarnia odpadów komunalnych w Warszawie. W 2000 r. spalarnia unieszkodliwiła 2,9 tys. Mg odpadów, aktualnie unieszkodliwia 57 tys. Mg rocznie. Około 97% odpadów komunalnych, wywiezionych w 2000 r. przez przedsiębiorstwa zajmujące się zbiórką i transportem tych odpadów, trafiło na zorganizowane składowiska komunalne, których zarejestrowano - 999 (wg GUS). Składowiska te zajmowały powierzchnię 3.125 ha. W 2000 r. zakończono eksploatację 88 obiektów o łącznej powierzchni 239,5 ha. Rekultywację przeprowadzono na powierzchni 60 ha. W 2002 r. zarejestrowano 1.098 składowisk odpadów komunalnych. W 2002 r. prowadzone są przeglądy ekologiczne składowisk odpadów. W wyniku tych przeglądów możliwe będzie dokonanie kompleksowej oceny aktualnego stanu składowisk z punktu widzenia technicznego i ekologicznego. Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych oraz wykaz składowisk w Polsce znajduje się w załączniku 3. Lokalizację składowisk i kompostowni w poszczególnych województwach przedstawiono na rysunkach 3.1.1.1. i 3.1.1.2.
Rys. 3.1.1.1. Składowiska odpadów komunalnych w Polsce
Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce
Rys. 3.1.1.2. Kompostownie odpadów komunalnych w Polsce
3.1.1.2. Prognoza ilości i jakości odpadów komunalnych
W oparciu o obserwacje (na przestrzeni ostatnich 20 lat) ilości i jakości powstających odpadów komunalnych oraz powołując się na wieloletnie badania odpadów prowadzone przez ośrodki naukowe w Polsce - można stwierdzić, że ilości odpadów sukcesywnie rosną, a ich skład zmienia się w miarę rozwoju gospodarczego i wzrostu poziomu życia mieszkańców. Oczywiście zmiany jakości i ilości odpadów następują wolno, tak jak wolno następują zmiany w przyzwyczajeniach, czy zmiany w poziomie dochodów ludności. Oczekiwać należy dalszych zmian ilościowo-jakościowych odpadów komunalnych. Dla potrzeb konstrukcji KPGO przyjęto prognozę demograficzną określaną przez GUS. Na prognozowane zmiany wielkości strumienia odpadów komunalnych składają się także zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają z przesłanek rozwoju gospodarczo-społecznego. Szczegółowo kwestię przyjętych wskaźników prognostycznych omówiono w załączniku 2. W tabeli 3.1.1.4 przedstawiono prognozę ilości powstających odpadów komunalnych w Polsce w okresie 2005-2014 w podziale na 18 strumieni rozważanych w niniejszym KPGO - w odniesieniu do 2000 r.
Tabela 3.1.1.4. Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014
| Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | Ilość odpadów komunalnych w Polsce [tys. Mg/rok] |
| | | 2.000 | 2.005 | 2.006 | 2.010 | 2.014 |
| 1 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 2.494 | 2.714 | 2.742 | 2.858 | 2.888 |
| 2 | Odpady zielone | 302 | 332 | 339 | 369 | 391 |
| 3 | Papier i tektura (nieopakowaniowy) | 845 | 929 | 939 | 983 | 993 |
| 4 | Opakowania z papieru i tektury | 1.226 | 1.631 | 1.730 | 2.200 | 2.990 |
| 5 | Opakowania wielomateriałowe | 138 | 183 | 194 | 247 | 336 |
| 6 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 1.472 | 1.569 | 1.571 | 1.580 | 1.442 |
| 7 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 474 | 621 | 657 | 829 | 1.114 |
| 8 | Szkło (nieopakowaniowe) | 63 | 72 | 74 | 83 | 88 |
| 9 | Opakowania ze szkła | 957 | 1.157 | 1.206 | 1.423 | 1.743 |
| 10 | Metale | 375 | 392 | 393 | 395 | 399 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 134 | 157 | 162 | 186 | 221 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 39 | 45 | 47 | 53 | 63 |
| 13 | Odpady tekstylne | 360 | 395 | 400 | 418 | 444 |
| 14 | Odpady mineralne | 541 | 554 | 564 | 605 | 661 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 1.722 | 1.546 | 1.501 | 1.333 | 1.152 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 704 | 1.012 | 1.013 | 1.018 | 1.025 |
| 17 | Odpady budowlane | 1.557 | 2.318 | 2.457 | 3.103 | 4.291 |
| 18 | Odpady niebezpieczne | 102 | 116 | 116 | 116 | 117 |
| | Razem | 13.503 | 15.742 | 16.104 | 17.799 | 20.356 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
3.1.1.3. Określenie celów do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi
Cele krótkookresowe 2003-2006
- objęcie wszystkich mieszkańców kraju zorganizowaną zbiórką odpadów; a co za tym idzie wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, - podnoszenie świadomości społecznej obywateli, - podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, - intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych; budowa składowisk regionalnych wg standardów UE. Dla osiągnięcia wyżej wymienionych celów konieczne jest podjęcie następujących przedsięwzięć: - utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesięciu ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi, dla realizacji wspólnych przedsięwzięć, - planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania, niezależnie od źródła ich pochodzenia, - utrzymanie przez gminy lub powiaty kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.
Cele długookresowe 2007-2014
- dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, - dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, - kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej, - wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów, - intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.
Dla opracowania strategii działań w Polsce - zmierzających do sukcesywnej redukcji odpadów komunalnych kierowanych na składowiska przeanalizowano poniżej kolejne fazy związane z powstawaniem, zbiórką, odzyskiem i unieszkodliwianiem tych odpadów, a także rynkiem zbytu końcowych produktów.
Faza 1 - wytwarzanie odpadów komunalnych
Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości produkowanych odpadów. Działania obejmują między innymi: - edukację społeczną prowadzoną w celu zachęcania społeczeństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów, - kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcania wytwórców do ograniczania ilości odpadów.
Faza 2 - zbiórka i transport odpadów
Istnieje ścisły związek pomiędzy planowanymi na danym obszarze metodami odzysku i unieszkodliwiania odpadów a systemem zbiórki odpadów. Decyzje o przyjęciu określonego systemu zbiórki selektywnej, zbiórki odpadów zmieszanych bądź przyjęcie systemu łącznego powinny być podjęte na szczeblu lokalnym w zakresie przedsięwzięć przewidywanych w lokalnych planach gospodarki odpadami.
Faza 3 - odzysk i unieszkodliwianie
Jak wskazują doświadczenia krajów daleko zaawansowanych w stosowaniu nowoczesnych rozwiązań w gospodarowaniu odpadami - jeszcze przez wiele lat będą wprowadzane obecnie stosowane podstawowe metody odzysku i unieszkodliwiania odpadów, doskonalone będą określone technologie, coraz wyższy stawać się będzie poziom rozwiązań technicznych poszczególnych metod. Zaznaczyć należy, że nie ma rozwiązań optymalnych i uniwersalnych dla każdych warunków lokalnych. Wybór metody uzależniony jest od wielu czynników, takich jak: - ilość i jakość odpadów na danym obszarze, - dostępność terenów pod lokalizację obiektów związanych z zagospodarowaniem odpadów, - warunki "ekologiczne" (rejony chronione z uwagi na występowanie ujęć wodnych, parki krajobrazowe, rezerwaty itp.), - warunki ekonomiczne (możliwości finansowe), - rynek zbytu na produkty powstające w procesach odzysku i unieszkodliwiania (np. kompost, gaz, energia itd.), - akceptacja społeczna.
Faza 4 - odbiorcy i rynek
Podstawowym problemem warunkującym optymalne rozwiązanie gospodarki odpadami komunalnymi jest dostępność rynku i potencjalni odbiorcy. Przed podjęciem decyzji o wyborze inwestycji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych konieczne jest zidentyfikowanie potencjalnych odbiorców i chłonności rynkowej na produkty powstające w określonych procesach. Analiza rynku określi problemy związane z wymaganą jakością produktu.
Potrzeby w zakresie techniczno-technologicznym
Dostosowanie polskiej gospodarki odpadami do standardów UE wymagać będzie w najbliższych latach przede wszystkim intensyfikacji działań związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Spełnienie wymogu Dyrektywy Rady 1999/31/EC z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów związane będzie ze znaczną redukcją odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Oznacza to konieczność rozwoju metod odzysku, w tym recyklingu organicznego, a także odzysku energii poprzez wprowadzanie termicznego przekształcania odpadów. Niezbędny będzie rozwój lokalnych kompostowni wykorzystujących selektywnie zbierane odpady kuchenne ulegające biodegradacji i odpady zielone. Wspierać należy (poprzez odpowiednie akcje władz lokalnych) kompostowanie odpadów we własnym zakresie przez mieszkańców peryferyjnych rejonów miast oraz mieszkańców wsi. Następować powinien rozwój metod fermentacji beztlenowej odpadów. W przypadku średniej wielkości regionalnych zakładów przerobu odpadów - zastosowanie mechaniczno-biologicznych metod przerobu odpadów może stanowić efektywną opcję przekształcania odpadów celem redukcji objętości i bezpiecznego składowania. Potrzeba wprowadzania termicznych metod przekształcania odpadów dotyczy w głównej mierze dużych miast polskich i aglomeracji miejskich, gdzie występują ograniczone możliwości budowy nowych składowisk odpadów. Możliwości rozwiązań technicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów zamieszczono w załączniku 2.
Potrzeby w zakresie podnoszenia świadomości społecznej
Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów. W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia szerokich akcji podnoszenia świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod i środków.
3.1.1.4. Plan działań w gospodarce odpadami komunalnymi
Formułowanie rozwiązań następuje przede wszystkim przy uwzględnieniu: - aktualnych uwarunkowań związanych z gospodarką odpadami, - potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia przyszłościowego, wieloletniego, kompleksowego systemu gospodarki odpadami na rozpatrywanym obszarze, - strategii w gospodarce odpadami przyjętej w krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce. W KPGO w części dotyczącej odpadów komunalnych przy rozpatrywaniu poszczególnych rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę szczególnie problem konieczności: - odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających biodegradacji, - odzysku substancji, materiałów i energii z odpadów, - wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych, - wydzielenia odpadów, tzw. budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych, - wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych.
Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Biorąc pod uwagę wymagania określone w art. 5 Dyrektywy Rady 1999/31/EC należy przyjąć, że ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania powinny wynosić: - w 2010 r. - 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r., - w 2013 r. - 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r., - w 2020 r. - 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. wynosiła około 4.380 tys. Mg. Rysunek 3.1.1.3 przedstawia dopuszczalny procent składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w danym roku, w stosunku do bazowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. - zgodnie z ww. dyrektywą.
Rys. 3.1.1.3. Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych wg Dyrektywy 1999/31/EC
W tabeli 3.1.1.5 przedstawiono możliwe metody odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
Tabela 3.1.1.5. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem
| | Opcje odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem |
| Odpady komunalne ulegające biodegradacji | spalanie | zgazowanie | piroliza | mechaniczno-biologiczne przekształcanie odpadów zmieszanych | kompostowanie | fermentacja beztlenowa | recykling | ręczne lub mechaniczne sortowanie |
| Odpady mieszane | * | | | * | | * | | * |
| Paliwo z odpadów | * | * | * | | | | | |
| Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | | | | | * | * | | |
| Odpady zielone | | | | | * | * | | |
| Odpady kuchenne ulegające biodegradacji i zielone | | | | | * | * | | |
| Papier | * | * | * | | * | * | * | |
| Odpady tekstylne | * | * | * | | | | * | |
| Drewno | * | * | * | | | | * | |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU - własna analiza
Strategia działań zmierzających do redukcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Z bilansu i prognozy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w Polsce wyznaczone zostały niezbędne poziomy ich zagospodarowania w określonych przedziałach czasu. W załączniku 2 zawarto krótką charakterystykę różnych możliwych do zastosowania technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Przeprowadzono także obliczenia bilansowe wymaganych do wydzielenia z ogólnego strumienia odpadów komunalnych - odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach na terenie kraju. Wyznaczone ilości tych odpadów w poszczególnych latach, tj. do 2006, 2010 i 2013 określają wielkości zadań związanych z ich odzyskiem i unieszkodliwianiem. Do głównych instrumentów służących promowaniu procesów odzysku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji jako alternatywie dla ich składowania należy polityka opłat, w szczególności polityka opłat za składowanie. Cena za przyjmowanie odpadów do składowania powinna być na takim poziomie, aby zachęcać do innych rozwiązań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Tabela 3.1.1.6 oraz rysunek 3.1.1.4. przedstawiają wyznaczone dla Polski poziomy planowanego odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przy założeniu osiągnięcia wymaganych redukcji: 75% w 2010 r. i 50% w 2013 r. Przyjęto, że w okresie 2003-2006 zmierzać się będzie do uzyskania 12% poziomu odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (bez odpadów opakowaniowych). W omawianej tabeli w pozycji: "dodatkowy konieczny recykling" wyznaczone ilości odpadów określają równocześnie zakres zadań związanych z budową instalacji odzysku i unieszkodliwiania (poza składowiskami). W załączniku 2 zawarto również wyznaczone poziomy odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach do 2006 r. i do 2010 r. i 2013 r. w poszczególnych województwach. Zbiorcze zestawienie dotyczące województw zawiera tabela 3.1.1.7.
Tabela 3.1.1.6. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
| Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji [tys. Mg] |
| Bazowa ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 | 4.380,8 |
| 2000 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 4.867,6 |
| Ilość zebranej makulatury | 28,9 |
| Ilość kompostowanych odpadów | 248,3 |
| 2005 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 5.616,0 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 99,5 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury | 684,9 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 538,4 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 4.293,2 |
| 2006 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 5.760,6 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 118,6 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury | 778,5 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 570,3 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów ulegających biodegradacji | 4.293,2 |
| 2010 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 6.409,8 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 184,4 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury | 1.056,0 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 1.883,9 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 3.285,6 |
| 2013 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 7.261,2 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 313,0 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań z papieru i tektury | 1.435,0 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 3.322,8 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 2.190,4 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Rys. 3.1.1.4. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce
W 2010 r. do składowania można będzie dopuścić około 3.300 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Według opracowanej prognozy w 2010 r. całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wyniesie około 6.400 tys. Mg. Oznacza to, że do 2010 r. należy zagwarantować odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) tych odpadów na poziomie 3.100 tys. Mg. W pierwszym okresie realizacji tego celu, czyli w latach 2003-2006, założono (patrz tabela 3.1.1.6), że odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji osiągnie w Polsce poziom 1.460 tys. Mg, w tym ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów zielonych około 120 tys. Mg, odpadów opakowań z papieru i tektury około 780 tys. Mg.
Tabela 3.1.1.7. Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach
| Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie |
| | [tys. Mg] |
| Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 | 365,7 | 237,6 | 216,2 | 118,6 | 306,5 | 325,4 | 584,9 | 111,4 |
| | 2000 | |
| Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2000 | 406,4 | 264,0 | 240,2 | 131,7 | 340,6 | 361,5 | 649,9 | 123,8 |
| Ilość zebranej makulatury | 1,6 | 0,1 | 0,9 | 07 | 2,9 | 6,1 | 4,6 | 0,2 |
| Ilość kompostowanych odpadów | 0,0 | 0,1 | 0,0 | 29,7 | 5,7 | 0,6 | 133,8 | 0,2 |
| | 2006 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 481,8 | 314,8 | 284,1 | 157,7 | 398,0 | 428,8 | 774,0 | 145,4 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 9,7 | 6,5 | 6,1 | 3,2 | 8,1 | 9,1 | 15,9 | 3,1 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 65,2 | 42,6 | 38,5 | 21,4 | 53,9 | 58,1 | 104,8 | 19,7 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 48,4 | 32,9 | 27,7 | 17,0 | 35,6 | 42,8 | 80,2 | 13,5 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 358,4 | 232,8 | 211,9 | 116,2 | 300,4 | 318,8 | 573,2 | 109,2 |
| | 2010 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 536,5 | 351,5 | 315,4 | 176,6 | 439,2 | 477,1 | 866,5 | 160,5 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 15,1 | 10,1 | 9,5 | 5,0 | 12,5 | 14,3 | 24,7 | 4,8 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 88,9 | 57,9 | 51,5 | 29,1 | 72,5 | 77,9 | 143,0 | 26,3 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 158,3 | 105,3 | 92,3 | 53,5 | 124,3 | 140,9 | 260,1 | 46,0 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 274,3 | 178,2 | 162,1 | 88,9 | 229,9 | 244,0 | 438,7 | 83,5 |
| | 2013 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 606,7 | 399,0 | 355,8 | 201,1 | 492,3 | 538,1 | 987,2 | 179,5 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 25,4 | 17,2 | 16,1 | 8,6 | 21,0 | 24,4 | 42,1 | 8,0 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 121,3 | 78,9 | 69,0 | 39,9 | 97,7 | 104,2 | 195,8 | 35,0 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 277,2 | 184,1 | 162,7 | 93,3 | 220,3 | 246,8 | 456,7 | 80,8 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 182,9 | 118,8 | 108,1 | 59,3 | 153,3 | 162,7 | 292,5 | 55,7 |
| Strumień odpadów komunalnych | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie |
| | [tys. Mg] |
| Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 1995 | 192,9 | 133,3 | 263,0 | 636,7 | 151,6 | 163,0 | 364,1 | 209,9 |
| | 2000 |
| Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w roku 2000 | 214,4 | 148,2 | 292,3 | 707,4 | 168,4 | 181,2 | 404,6 | 233,2 |
| Ilość zebranej makulatury | 1,6 | 1,0 | 1,4 | 4,5 | 0,7 | 0,2 | 1,1 | 1,2 |
| Ilość kompostowanych odpadów | 0,0 | 18,2 | 0,0 | 41,8 | 0,2 | 0,0 | 3,0 | 15,2 |
| | 2006 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 254,0 | 178,7 | 350,6 | 839,4 | 174,2 | 217,7 | 482,2 | 279,1 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 5,6 | 3,7 | 7,1 | 16,7 | 3,5 | 4,5 | 10,1 | 5,7 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 34,4 | 24,2 | 47,5 | 113,6 | 22,1 | 29,5 | 65,3 | 37,8 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 24,9 | 20,1 | 38,3 | 85,1 | 0,0 | 24,0 | 50,0 | 30,0 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 189,1 | 130,7 | 257,8 | 624,0 | 148,5 | 159,8 | 356,8 | 205,7 |
| | 2010 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 281,5 | 201,0 | 393,9 | 934,2 | 179,3 | 244,6 | 539,5 | 312,5 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 8,7 | 5,8 | 11,2 | 25,8 | 5,4 | 7,0 | 15,7 | 8,8 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 45,6 | 33,1 | 65,1 | 155,3 | 29,2 | 40,3 | 88,6 | 51,7 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 82,5 | 62,1 | 120,4 | 275,5 | 31,0 | 75,0 | 162,1 | 94,6 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 144,7 | 100,0 | 197,3 | 477,5 | 113,7 | 122,3 | 273,1 | 157,4 |
| | 2013 |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 316,3 | 230,8 | 450,3 | 1,055,6 | 198,6 | 280,0 | 614,4 | 355,6 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 14,9 | 9,9 | 19,1 | 43,4 | 9,1 | 12,0 | 26,9 | 15,0 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 60,3 | 45,7 | 89,5 | 212,4 | 38,3 | 55,4 | 120,7 | 70,9 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 144,7 | 108,5 | 210,1 | 481,5 | 75,4 | 131,0 | 284,8 | 164,8 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 96,5 | 66,7 | 131,5 | 318,4 | 75,8 | 81,5 | 182,0 | 104,9 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Odpady zielone
Odpady zielone najłatwiej, spośród odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, zbiera się w sposób selektywny i poddaje procesom kompostowania. Metodę kompostowania wskazuje się jako podstawową dla recyklingu organicznego odpadów zielonych. Wybór technologii (od najprostszych metod kompostowania w pryzmach po metody komorowe, kontenerowe z pełną automatyzacją procesu) uzależniony jest od decydentów lokalnych na poziomie powiatu bądź gminy. W KPGO założono, że w 2006 r. 35% tego strumienia odpadów będzie poddanych procesom kompostowania, a w 2010 r. 50%.
Odpady z opakowań z papieru i tektury
Przyjęto założenie, że wymagane prawem ilości tych odpadów poddane będą recyklingowi. Szczegółowy plan działań dla tej grupy odpadów przedstawia punkt 3.1.2.
Dodatkowy konieczny recykling odpadów ulegających biodegradacji
Jak wynika z danych, jakie zawiera tabela 3.1.1.6, poza działaniami przedstawionymi powyżej dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań z papieru i tektury - pozostaje znacząca część odpadów (dodatkowy konieczny recykling), na którą składają się przede wszystkim: - odpady organiczne z gospodarstw domowych, - papier i tektura (nieopakowaniowe). Możliwości odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) tych odpadów uzależnione są od warunków lokalnych, a także możliwości finansowych poszczególnych jednostek administracyjnych.
Plan działań w latach 2003-2006
Dla osiągnięcia wymaganego dyrektywą UE zmniejszenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do składowania do poziomu 75% wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (wg roku 1995) w roku 2010 przewidziano sukcesywne wdrażanie rozwiązań związanych z recyklingiem tych odpadów. W pierwszym okresie realizacji Planu, czyli 2003-2006 założono, że osiągnie się poziom 12% odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza recyklingiem odpadów opakowaniowych. Plan odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych jest omówiony w rozdziale 3.1.2. Realizacja ustaleń KPGO w części dotyczącej odpadów ulegających biodegradacji w pierwszym okresie, czyli 2003-2006, związana będzie w głównej mierze: - ze znacznym rozwojem w stosunku do stanu obecnego - selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - z budową instalacji zapewniających przyjęcie ok. 680 tys. Mg w roku 2006. Uwzględniając aktualny poziom kompostowania odpadów w Polsce - 248 tys. Mg, oznacza to, że występuje konieczność zainstalowania urządzeń o rocznej przepustowości 430 tys. Mg. Wybór określonych metod i technologii dokonywany będzie na poziomie województw, powiatów i gmin. Na tych poziomach ustalone będą także ilości niezbędnych instalacji oraz ich przepustowości. Nie preferując żadnej z możliwych opcji, należy sądzić, że w głównej mierze w pierwszym okresie realizacji KPGO decyzje dotyczyć będą biologicznych (kompostowanie, fermentacja) lub biologiczno-mechanicznych metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Charakterystykę wariantowych możliwości zawarto w załączniku 2.
Powyższe ustalenia traktować należy jako wytyczne dla wojewódzkich planów gospodarki odpadami, w których powinny zapaść decyzje dotyczące konkretnych rozwiązań w zależności od uwarunkowań lokalnych. W tabeli 3.1.1.7 zamieszczono planowane ilości do odzysku i unieszkodliwiania w poszczególnych województwach. Na poziomie planu krajowego nie rozstrzyga się kwestii, jakie przyjęte zostaną w poszczególnych województwach technologie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Zarówno rodzaj, jak i ilość instalacji oraz ich przepustowości i lokalizacje muszą wynikać ze szczegółowych analiz: - planów zagospodarowania przestrzennego na szczeblu województwa i gminy, - realizacji dotychczasowych i planowanych działań w poszczególnych jednostkach administracyjnych.
Plan działań w latach 2007-2013
Dla osiągnięcia w 2010 r. wymaganego poziomu odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji konieczne będzie zainstalowanie do roku 2010 urządzeń o rocznych możliwościach przerobu 2.067 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Przy założeniu, że do roku 2006 zapewniony będzie odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów na poziomie 680 tys. Mg - niezbędna przepustowość obiektów do zainstalowania w okresie 2007-2010 będzie wynosić 1.387 tys. Mg. W województwach, w których występują największe ilości odpadów, wskazuje się na potrzebę zastosowania termicznych metod przekształcania odpadów, z wykorzystaniem energii. Taka potrzeba wystąpi niewątpliwie w dużych aglomeracjach miejskich. Na etapie opracowywania wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami trzeba wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania i bariery zastosowania metod termicznych w danych warunkach lokalnych: - bariera ilościowa, - bariera wartości opałowej, - bariera finansowa, - bariera akceptacji społecznej.
Bariera ilościowa
Za optymalne pod względem przepustowości uważa się instalacje termicznego przekształcania odpadów, które przerabiają co najmniej 100.000 Mg w skali roku, natomiast instalacja o wydajności 60.000 Mg traktowana jest jako obiekt o dolnej granicy przepustowości z punktu widzenia opłacalności ekonomicznej. Oznacza to, że przy opracowywaniu ww. planów gospodarki odpadami należy przyjąć obszar "obsługiwany" przez instalację termicznego przekształcania odpadów zamieszkały przez co najmniej 250 tys. mieszkańców, optymalnie 400 tys. mieszkańców.
Bariera wartości opałowej
Przyjmuje się wartość opałową odpadów minimum 5.800 kJ/kg jako granicę "autotermicznego" spalania na ruszcie, czyli takiego, które nie wymaga użycia paliwa wspomagającego. W przypadku technologii pirolitycznej przyjmuje się wartość opałową rzędu 6.000 kJ/kg odpadów i wydajności rzędu 10 Mg/h, jako wartości pozwalające uzyskać dodatni bilans energii w prowadzonym procesie.
Bariera finansowa
Bariera finansowa określa gotowość poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych związanych z funkcjonowaniem obiektu termicznego przekształcania odpadów.
Bariera akceptacji społecznej
Negacja różnych środowisk społecznych dla idei termicznego przekształcania odpadów komunalnych wynika niewątpliwie z braku pełnej informacji na ten temat. Bariera ta jest do pokonania pod warunkiem rzetelnego i wszechstronnego informowania opinii społecznej oraz ciągłego podnoszenia świadomości ekologicznej obywateli.
Pozostałe możliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów zalecane do realizacji: - kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie, - budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej, - budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów. Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w odpowiednich instalacjach w okresie perspektywicznym 2010-2013 określa się na poziomie 1.575 Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Na rysunku 3.1.1.5. przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, o które należy systematycznie zwiększać odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w Polsce w okresie od stanu wyjściowego (2000 r.) do roku 2013 r.
Rys. 3.1.1.5. Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Odpady opakowaniowe
Odpady opakowaniowe przedstawione są w punkcie 3.1.2.
Odpady wielkogabarytowe
Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników) wymagają odrębnego traktowania. Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: - w roku 2005 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2006 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2010 - 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2014 - 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych. Szacuje się, że w roku 2000 wytworzono ok. 700 tys. Mg odpadów wielkogabarytowych. Tabela 3.1.1.8. zawiera ilości odpadów wielkogabarytowych, które zgodnie z wyżej przedstawionymi założeniami powinny zostać zebrane w wyniku zbiórki selektywnej w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014. Odpady wielkogabarytowe szczegółowo omówiono w załączniku 2. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów wielkogabarytowych.
Tabela 3.1.1.8. Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie
| Rok | Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów wielkogabarytowych w stosunku do wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych [%] | Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie [tys. Mg] |
| 2005 | 20 | 202,4 |
| 2006 | 20 | 202,6 |
| 2010 | 50 | 508,8 |
| 2014 | 70 | 717,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Odpady budowlane
Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych szczegółowo omówiono w załączniku 2. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych w sektorze gospodarczym zostały omówione w pkt 3.2. Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych: - w roku 2005 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2014 - 60% wytwarzanych odpadów budowlanych. Szacuje się, że w roku 2000 wytworzono ok. 1.560 tys. Mg odpadów budowlanych. Tabela 3.1.1.9 zawiera ilości odpadów budowlanych, które zgodnie z wyżej przedstawionymi założeniami powinny zostać zebrane selektywnie w latach: 2006, 2010 i 2014. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych.
Tabela 3.1.1.9. Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie
| Rok | Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów budowlanych w stosunku do wytwarzanych odpadów budowlanych [%] | Planowana ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie [tys. Mg] |
| 2006 | 15 | 368,8 |
| 2010 | 40 | 1.241,2 |
| 2014 | 60 | 2.574,3 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych
Odpady te szczegółowo omówiono w załączniku 2. Zakłada się następujący rozwój systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi: - w roku 2005 - 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie, - w roku 2006 - 15% odpadów będzie zbieranych selektywnie, - w roku 2010 - 50% odpadów będzie zbieranych selektywnie, - w roku 2014 - 80% odpadów będzie zbieranych selektywnie. Szacuje się, że w roku 2000 w strumieniu odpadów komunalnych było 102 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Tabela 3.1.1.10 przedstawia zakładane ilości selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014.
Tabela 3.1.1.10. Planowana ilość odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych zbieranych selektywnie
| Rok | Planowany udział zbieranych selektywnie odpadów niebezpiecznych w stosunku do całkowitej ilości odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych [%] | Planowana ilość selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych [tys. Mg] |
| 2005 | 15 | 17,4 |
| 2006 | 15 | 17,4 |
| 2010 | 50 | 58,2 |
| 2014 | 80 | 93,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Plan gospodarowania odpadami niebezpiecznymi został przedstawiony w rozdziale 3.3. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym będą opracowane szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych.
Składowanie
Ze wstępnej oceny stanu składowisk w kontekście możliwości ich zamknięcia z uwagi na wyczerpywanie się pojemności chłonnej (bądź innych przyczyn) - przeprowadzanej przez Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast wynika, że do roku 2006 w Polsce zamkniętych będzie ok. 300 składowisk. Przy założeniu, że generalną tendencją jest budowa dużych obiektów i zmniejszenie ich ilości - przyjąć należy, że: - do roku 2006 wybudowanych będzie 50 nowych składowisk, - od roku 2007 do roku 2013 nastąpi zamknięcie kolejnych obiektów i budowa dalszych 50 składowisk. Docelowo do 2014 r. w poszczególnych województwach kraju powinno dążyć się do zredukowania ilości małych nieefektywnych składowisk lokalnych i zapewnienia funkcjonowania składowisk ponadgminnych w ilości od 5 do 15 (max.) obiektów w skali województwa. Tabela 3.1.1.11. przedstawia ilości odpadów komunalnych, które będą musiały być składowane w kraju w latach 2003-2014. Ilość odpadów przewidywanych do składowania w poszczególnych województwach podano w załączniku 2. Tabela 3.1.1.12. podaje objętości składowisk odpadów komunalnych, jakie będą musiały być zapewnione w poszczególnych przedziałach czasowych w Polsce (dane te z podziałem na województwa zawiera załącznik 2).
Tabela 3.1.1.11. Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce
| Rok | Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2003-2014 w Polsce |
| | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
| tys. Mg/rok | 13.236 | 13.293 | 13.339 | 13.396 | 12.798 | 12.522 | 12.245 | 11.969 | 11.729 | 11.490 | 11.250 | 10.770 |
| Okres | 2003-2006 | 2007-2010 | 2011-2014 |
| tys. Mg/okres | 53.264 | 49.534 | 45.239 |
| Razem | 148.037 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 3.1.1.12. Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych w Polsce
| Okres | Planowana objętość składowisk [tys. m3/okres] |
| 2003-2006 | 47.937 |
| 2007-2010 | 44.580 |
| 2011-2014 | 40.715 |
| Razem | 133.232 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Nowo budowane składowiska odpadów muszą spełniać wszystkie wymogi Dyrektywy Rady 1999/31/EC z 26 kwietnia 1999 r. o składowiskach odpadów (zbieżne z projektem rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów). W przypadku składowisk odpadów komunalnych (klasyfikowanych jako składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne) preferuje się obiekty "obsługujące" obszar zamieszkiwany średnio przez 150-300 tys. mieszkańców (i powyżej); wielkość obiektów (pojemność chłonna) powinna być wystarczająca na co najmniej 10-letni okres eksploatacji. Przyjmuje się, że przy transporcie odpadów na składowisko na odległość wynoszącą powyżej 30 km opłacalne jest zastosowanie przeładunkowego systemu transportu (dwustopniowego). Zbiorcze zestawienie struktury wszystkich strumieni odpadów w latach 2000-2014 przedstawia rysunek 3.1.1.6.
Rys. 3.1.1.6. Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych
Przewidywane zadania do realizacji
| Rok | Zakres | Jednostka odpowiedzialna |
| 2003 | Przygotowanie i przyjęcie wojewódzkich i powiatowych planów gospodarki odpadami | zarządy województw i powiatów |
| 2004 | Przygotowanie i przyjęcie gminnych planów gospodarki odpadami | zarządy gmin |
| 2003-2006 | Organizacja powiatowych (międzygminnych) i gminnych systemów gospodarki odpadami, rozwój systemów selektywnej zbiórki ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów organicznych z gospodarstw domowych, intensyfikacja akcji podnoszenia świadomości społecznej w dziedzinie gospodarki odpadami, wdrożenie nowych systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych budowa instalacji, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w roku 2006 ok. 1.460 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju; w tym ok. 680 tys. Mg odpadów organicznych budowa lub modernizacja składowisk odpadów komunalnych wg standardów i wymogów UE. Zapewnienie bezpiecznego dla środowiska składowania 53.060 tys. Mg odpadów komunalnych w kraju w okresie 2002-2005. Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych, objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych | powiaty gminy przedsiębiorcy |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: | powiaty gminy |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 20% odpadów wielkogabarytowych | przedsiębiorcy |
| | - instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 200 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych: | powiaty gminy |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 15% odpadów budowlanych w kraju | przedsiębiorcy |
| | - instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 370 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki, celem unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych: | powiaty gminy przedsiębiorcy |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2006 zbiórki na poziomie 15% odpadów niebezpiecznych w kraju | |
| | - instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o przepustowości 17 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2007-2010 | Dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi: | powiaty gminy |
| | - rozwój selektywnej zbiórki | przedsiębiorcy |
| | - kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej | |
| | - wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym termicznych metod; intensyfikacja działań w tym okresie powinna spowodować zapewnienie przepustowości obiektów odzysku i unieszkodliwiania na poziomie 3.950 tys. Mg w roku 2010 | |
| 2007-2010 | Rozwój zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych: | powiaty gminy |
| | - budowa instalacji unieszkodliwiania odpadów, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie w roku 2010 ok. 3.120 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju | przedsiębiorcy |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 50% odpadów wielkogabarytowych | |
| | - instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 510 tys. Mg w roku 2010 | |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 40% odpadów budowlanych w kraju | |
| | - instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 1.240 tys. Mg w roku 2010 | |
| | - działania organizacyjne w celu zapewnienia w roku 2010 zbiórki na poziomie 50% odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych | |
| | - instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych o przepustowości 60 tys. Mg w roku 2010 | |
| 2006-2012 | Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych wg standardów UE. Ostateczne zakończenie eksploatacji składowisk niespełniających wymogów UE | powiaty gminy przedsiębiorcy |
3.1.1.5. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami komunalnymi
Realizacja zadań wynikających z KPGO wymagać będzie znacznych środków finansowych zarówno na inwestycje związane z budową niezbędnych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych, jak i na utrzymanie systemu gospodarki tymi odpadami (zbieranie i transport odpadów oraz eksploatacja instalacji). Konieczne będą także nakłady finansowe na budowę nowych składowisk odpadów i ich eksploatację. W oparciu o przyjęte wskaźnikowe koszty jednostkowe dla różnych wariantów technologicznych (szczegółowa analiza zawarta jest w załączniku 2) oraz sporządzone bilanse odpadów oszacowano dla kraju niezbędne nakłady finansowe oraz jednostkowe koszty funkcjonowania, w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Dane te przedstawiają poniższe tabele.
Tabela 3.1.1.13. Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji
| Przeznaczenie nakładów inwestycyjnych | Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji [mln PLN] |
| | do roku 2006 | w latach 2007-2014 | razem do roku 2014 |
| Odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 481 | 3.010 | 3.491 |
| Recykling odpadów wielkogabarytowych | 101 | 258 | 359 |
| Recykling odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) | 74 | 441 | 515 |
| Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych | 61 | 266 | 328 |
| Budowa nowych lub modernizacja składowisk odpadów | 421 | 1.173 | 1.594 |
| Razem | 1.138 | 5.149 | 6.287 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
W rezultacie zrealizowania zadań przewidzianych w niniejszym KPGO koszty obciążenia statystycznego mieszkańca kraju będą kształtowały się na poziomie około 60 PLN rocznie w roku 2006 i około 80 PLN rocznie w 2014 r., z wyszczególnieniem przedstawionym w poniższej tabeli:
Tabela 3.1.1.14. Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca
| Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych | Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych [PLN/M, rok]* |
| | w roku 2006 | w roku 2014 |
| Odpady komunalne ulegające biodegradacji | 3,3 | 19,6 |
| Odpady wielkogabarytowe | 1,2 | 4,4 |
| Odpady budowlane | 0,8 | 5,3 |
| Odpady niebezpieczne | 0,9 | 4,8 |
| Składowanie pozostałych odpadów | 50,9 | 47,5 |
| Razem | 57,2 | 81,6 |
* PLN/M, rok - złoty/ Mieszkańca, rok Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Aktualnie koszty, które ponosi mieszkaniec z tytułu wywozu odpadów, nie odzwierciedlają rzeczywistych kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów, ponieważ ceny negocjowane są z przewoźnikami i nie wynikają z realnego poziomu kosztów. Średnie obciążenie statystycznego mieszkańca Polski można obecnie szacować na poziomie 30 PLN/rok. Oznacza to, że w 2006 r. w wyniku realizacji przedsięwzięć wskazanych w niniejszym planie koszty obciążające mieszkańca wzrosną o ok. 100%, a w roku 2014 - prawie trzykrotnie.
3.1.2. Odpady opakowaniowe
Część KPGO odnosząca się do odpadów opakowaniowych dotyczy lat 2003-2014 i uwzględnia trzy przedziały czasowe: 2003-2006, 2007-2010, 2011-2014. Jest ona zgodna z wytycznymi zawartymi w Dyrektywie 94/62/WE oraz z innymi aktami prawnymi i normatywnymi Unii Europejskiej, a także z polityką ekologiczną państwa i krajowymi regulacjami w zakresie odpadów opakowaniowych. Część ta w szerokim zakresie uwzględnia wymagania ochrony środowiska i ma na celu ograniczenie zagrożeń ekologicznych wynikających z wprowadzania na rynek opakowań, ich stosowania, a następnie odzysku powstałych odpadów lub sposobu unieszkodliwienia. Realizacja zadań określonych w tej części planu nie będzie stanowić barier w funkcjonowaniu rynku krajowego i nie ograniczy wolnej konkurencji, a także nie będzie stwarzać przeszkód we wzajemnej wymianie handlowej między krajami Unii Europejskiej po uzyskaniu przez Polskę członkostwa we Wspólnocie. Koncepcja KPGO dotycząca odpadów opakowaniowych oraz strategia w zakresie gospodarki tymi odpadami jest oparta na następujących zasadach: - zrównoważony rozwój (przewidziane do realizacji zadania ekologiczne w sposób ewolucyjny i harmonijny towarzyszą rozwojowi sektora opakowaniowego), - zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz ograniczenie deponowania tych odpadów na składowiskach przez: - wprowadzanie instrumentów ekonomicznych, organizacyjnych i prawnych przeciwdziałających powstawaniu odpadów, - organizowanie systemów zbiórki opakowań poużytkowych przydatnych do recyklingu, - promowanie opakowań wielokrotnego użytku w przypadkach uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie oraz z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa i higieny (opakowania wielokrotnego użytku stają się odpadem po wielokrotnej rotacji), - projektowanie systemów pakowania w oparciu o metodę redukcji odpadów "u źródła" i stosowanie takich systemów, - produkcję i stosowanie opakowań zgodnych z wymaganiami ochrony środowiska, - odzyskiwanie z odpadów opakowaniowych surowców lub energii, - obligatoryjny poziom odzysku i recyklingu ustalany jest na szczeblu krajowym, przy uwzględnieniu poziomów obowiązujących przedsiębiorców, - stosowanie uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie metod odzysku, - przy obecnym postępie naukowo-technicznym w dziedzinie odzysku odpadów, recykling traktuje się jako metodę preferowaną z uwagi na wymagania ochrony środowiska, - budowa i wdrażanie systemu gospodarki odpadami odbywa się na zasadach współodpowiedzialności ogniw "łańcucha opakowaniowego" oraz przy szerokiej konsultacji z tymi ogniwami, a także współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi działającymi w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych.
3.1.2.1. Stan aktualny gospodarki odpadami opakowaniowymi
W roku 2000 masę odpadów opakowaniowych powstałych w Polsce oszacowano na około 3,4 mln Mg. Strukturę i masę tych odpadów z podziałem na poszczególne rodzaje oraz masę odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zestawiono w kol. 3 tabeli 3.1.2.1/a. Do roku 2002 odzysk odpadów opakowaniowych prowadzony był przede wszystkim jako recykling materiałowy. W związku z brakiem w kraju instalacji o znaczących zdolnościach przerobowych do termicznych metod przekształcania odpadów opakowaniowych poziom odzysku odpowiadał osiągniętemu poziomowi recyklingu. Z uwagi na brak systemu organizacyjno-prawnego, określającego źródła finansowania selektywnej zbiórki, uzyskany w latach 1998-2000 poziom recyklingu szacowany był na około 16%. Recykling ten realizowany był jako recykling materiałowy (przetwarzanie odpadów bez zmiany ich struktury chemicznej), przede wszystkim w odniesieniu do odpadów, które stanowiły wartościowy surowiec wtórny potrzebny ze względów technologicznych istniejącym zakładom przetwórczym. Najwyższy poziom w granicach limitów wytyczonych w Dyrektywie 94/62/EC (25-45%) osiągnięto dla odpadów z papieru i tektury (około 37%), zdecydowanie niższy dla szklanej stłuczki opakowaniowej (około 10%), odpadów aluminiowych (około 9%) i odpadów z tworzyw sztucznych (około 5%). Odpady wielomateriałowe, z uwagi na brak technologii przetwórczych, deponowane były na składowiskach odpadów komunalnych.
3.1.2.2. Prognoza dotycząca masy odpadów opakowaniowych
Prognozę masy odpadów opakowaniowych wytwarzanych w Polsce przedstawia kol. 4-6 tabeli 3.1.2.1/a. Przewiduje się, że do roku 2007 nastąpi wzrost masy odpadów opakowaniowych do około 4,7 mln Mg, tj. wzrost o około 1 mln Mg w odniesieniu do roku 2002, natomiast w perspektywie roku 2014, z uwagi na wprowadzone regulacje prawne, masa odpadów opakowaniowych powinna ulec ograniczeniu. Jak wykazują dane w tabeli największy udział w ogólnej masie odpadów opakowaniowych stanowią odpady z papieru i tektury oraz szkła, następnie z tworzyw sztucznych.
Tabela 3.1.2.1/a. Szacunkowe dane dotyczące masy odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007
| Rodzaj materiału | Masa odpadów opakowaniowych w latach 2000-2007 |
| opakowaniowego | Jednostka | 2000 | 2002 | 2005 | 2007 |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| Papier i tektura | [tys. Mg] | 1.219,9 | 1.383,6 | 1.695,0 | 1.813,7 |
| | [kg/M/rok]* | 31,6 | 35,8 | 43,9 | 47,0 |
| Szkło | [tys. Mg] ] | 950,8 | 1.037,9 | 1.201,5 | 1.295,2 |
| | [kg/M/rok] | 24,6 | 26,9 | 31,1 | 33,6 |
| Tworzywa sztuczne | [tys. Mg] | 470,9 | 534,1 | 654,3 | 699,4 |
| | [kg/M/rok] | 12,2 | 13,8 | 17,0 | 18,1 |
| Wielomateriałowe | [tys. Mg] | 137,0 | 155,4 | 190,5 | 203,8 |
| | [kg/M/rok] | 3,5 | 4,0 | 4,9 | 5,3 |
| Blacha stalowa | [tys. Mg] | 133,3 | 142,8 | 160,6 | 167,0 |
| | [kg/M/rok] | 3,5 | 3,7 | 4,2 | 4,3 |
| Aluminium | [tys. Mg] | 38,9 | 41,7 | 46,4 | 48,3 |
| | [kg/M/rok] | 1,0 | 1,1 | 1,2 | 1,3 |
| Drewno i naturalne | [tys. Mg] | 487,7 | 497,5 | 520,3 | 546,3 |
| | [kg/M/rok] | 12,6 | 12,9 | 13,5 | 14,2 |
| Razem | [tys. Mg] | 3.438,5 | 3.793,0 | 4.468,6 | 4.773,7 |
| | [kg/M/rok] | 89,0 | 98,2 | 115,8 | 123,7 |
* kg/M/rok - masa odpadów opakowaniowych wytworzonych na jednego mieszkańca w ciągu roku. Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
Szacunki masy wytworzonych odpadów zestawione w tabeli 3.1.2.1/a. zostały wykonane na podstawie prognoz zużycia opakowań w oparciu o przewidywany w latach 2000-2007 wzrost wartości produktu krajowego brutto - PKB. Należy się jednak liczyć z tym, że rozwój przemysłu opakowaniowego i kierunki tego rozwoju, a co za tym idzie ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowych, będzie zależeć od wielu czynników krajowych (sytuacja gospodarcza, ogólny wzrost spożycia, zmiany demograficzne, zmiany stylu i poziom życia ludności), a także rozwoju międzynarodowej wymiany towarowej zarówno z krajami Unii Europejskiej, krajami Europy Środkowej i Wschodniej oraz ogólnej koniunktury gospodarczej na rynkach światowych. Obecnie największy wzrost produkcji i zużycia obserwuje się dla opakowań z tworzyw sztucznych lub z udziałem tworzyw sztucznych. Wzrost ten w ostatnim okresie kształtował się na poziomie 10% rocznie i był pięciokrotnie wyższy niż w krajach Europy Zachodniej. Przewidywaną strukturę odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych przedstawiono w tabeli 3.1.2.1/b. Struktura ta wykazuje, że ponad 60% masy wytwarzanych odpadów opakowaniowych stanowią poliolefiny.
Tabela 3.1.2.1/b. Prognoza dotycząca struktury odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych wytwarzanych w Polsce w latach 2000-2007
| Rok | Jednostka | Masa odpadów z tworzyw sztucznych |
| | | PE | PP | PET | PS | PVC | Razem |
| 2000 | [tys. Mg] | 197,8 | 94,2 | 98,9 | 70,6 | 9,4 | 470,9 |
| | [kg/M/rok]* | 5,1 | 2,4 | 2,6 | 1,8 | 0,3 | 12,2 |
| 2005 | [tys. Mg] | 274,8 | 130,9 | 137,4 | 98,1 | 13,1 | 654,3 |
| | [kg/M/rok] | 7,2 | 3,4 | 3,6 | 2,5 | 0,3 | 17,0 |
| 2007 | [tys. Mg] | 293,7 | 139,9 | 146,9 | 104,9 | 14,0 | 699,4 |
| | [kg/M/rok] | 7,6 | 3,6 | 3,8 | 2,7 | 0,4 | 18,1 |
* kg/M/rok - masa odpadów opakowaniowych wytworzonych na jednego mieszkańca w ciągu roku. Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
Prognozowaną strukturę i masę odpadów opakowaniowych wytwarzanych w 2005 r. w podziale na poszczególne województwa zilustrowano w tabeli 3.1.2.1/c. Przewiduje się, że największa ilość odpadów zostanie wytworzona w województwie mazowieckim, śląskim i wielkopolskim.
Tabela 3.1.2.1/c. Prognoza wytwarzanych odpadów opakowaniowych w 2005 r. w podziale na województwa
| Województwo | Papier/ tektura | Szkło | Tw. szt. | Wielo-materiał. | Stal | Aluminium | Drewno | Razem |
| | [tys. Mg] |
| Dolnośląskie | 130,4 | 92,4 | 50,5 | 14,6 | 12,5 | 3,6 | 40,1 | 344,1 |
| Kujawsko-pomorskie | 92,2 | 65,3 | 35,7 | 10,3 | 8,8 | 2,5 | 28,4 | 243,2 |
| Lubelskie | 97,9 | 69,4 | 37,9 | 10,9 | 9,4 | 2,7 | 30,1 | 258,3 |
| Lubuskie | 44,8 | 31,7 | 17,3 | 5,0 | 4,3 | 1,2 | 13,8 | 118,1 |
| Łódzkie | 116,3 | 82,4 | 45,1 | 13,0 | 11,1 | 3,2 | 35,8 | 306,9 |
| Małopolskie | 141,4 | 100,1 | 54,7 | 15,8 | 13,5 | 3,9 | 43,5 | 372,9 |
| Mazowieckie | 222,6 | 157,7 | 86,2 | 24,8 | 21,3 | 6,1 | 68,4 | 587,1 |
| Opolskie | 47,9 | 33,9 | 18,5 | 5,3 | 4,6 | 1,3 | 14,7 | 126,2 |
| Podkarpackie | 93,5 | 66,2 | 36,2 | 10,4 | 8,9 | 2,6 | 28,8 | 246,6 |
| Podlaskie | 53,6 | 37,9 | 20,7 | 6,0 | 5,1 | 1,5 | 16,5 | 141,3 |
| Pomorskie | 96,1 | 68,1 | 37,2 | 10,7 | 9,2 | 2,6 | 29,6 | 253,5 |
| Śląskie | 196,2 | 139,0 | 76,0 | 21,9 | 18,8 | 5,4 | 60,3 | 517,6 |
| Świętokrzyskie | 57,9 | 41,1 | 22,4 | 6,5 | 5,5 | 1,6 | 17,8 | 152,8 |
| Warmińsko-mazurskie | 64,5 | 45,7 | 25,0 | 7,2 | 6,2 | 1,8 | 19,8 | 170,2 |
| Wielkopolskie | 147,5 | 104,5 | 57,1 | 16,5 | 14,1 | 4,0 | 45,4 | 389,1 |
| Zachodniopomorskie | 75,9 | 53,8 | 29,4 | 8,5 | 7,3 | 2,1 | 23,4 | 200,4 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
3.1.2.3. Cele i zadania w gospodarce odpadami opakowaniowymi
W zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi władze publiczne zamierzają osiągnąć następujące cele: 1) System gospodarki odpadami opakowaniowymi w skali kraju powinien zapewnić osiągnięcie następujących minimalnych poziomów odzysku i recyklingu:
- do końca 2007 r., odzysku w wysokości 50%, recyklingu 25%, - w terminie uzgodnionym z Komisją Europejską poziomów określonych w projekcie nowelizacji dyrektywy 94/62/WE.
Lata 2003-2006
W okresie tym przewiduje się budowę systemu odzysku i recyklingu zgodnie z wprowadzonymi regulacjami prawnymi oraz uzyskanie w roku 2006 w skali kraju poziomów recyklingu dla poszczególnych grup materiałowych określonych dla przedsiębiorców, tj. dla opakowań: z papieru i tektury 45%, z aluminium 35%, ze szkła 35%, z tworzyw sztucznych 22%, wielomateriałowych 20%, ze stali 18%, z drewna i materiałów naturalnych 13%. Budowa systemu jest związana z modernizacją istniejących zakładów recyklingowych oraz nowymi inwestycjami w zakresie technologii recyklingu odpadów, dla których obecnie brak w kraju możliwości recyklingu lub zdolności są niewystarczające. Jednocześnie przewiduje się budowę potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) oraz budowę potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.).
Lata 2007-2014
Osiągnięcie w skali kraju w roku 2007 ustalonych ustawowo poziomów odzysku i recyklingu jest związane z poddaniem odzyskowi około 2.400 tys. Mg, w tym wtórne przetworzenie około 1.200 tys. Mg odpadów opakowaniowych. W odniesieniu do lat 1998-2000 oznacza to wzrost odzysku prawie pięciokrotnie, recyklingu prawie trzykrotnie. W perspektywie kilku najbliższych lat 25% poziom recyklingu dla wszystkich rodzajów materiałów opakowaniowych wydaje się realny. Natomiast zapewnienie 50% odzysku wymaga: - I wariant - uruchomienia inwestycji, które umożliwią odzyskiwanie energii z około 1.200 tys. Mg odpadów (np. spalarnie odpadów komunalnych, w których spalaniu byłyby poddane odpady opakowaniowe pozostawione w odpadach komunalnych, produkcja z odpadów opakowaniowych brykietów i ich wykorzystanie jako paliwa zastępczego), - II wariant - uzyskania w skali kraju wyższego niż 25% poziomu recyklingu przez intensyfikację i optymalizację systemu recyklingu, stosowanie recyklingu organicznego lub eksport odpadów w celach recyklingu. Stosowanie recyklingu organicznego jest możliwe w przypadku wprowadzenia na rynek opakowań z materiałów ulegających biodegradacji, przydatnych do kompostowania. W KPGO przyjęto zasadę, że recykling traktuje się jako metodę preferowaną z uwagi na wymagania ochrony środowiska i do roku 2007 należy realizować wariant II, przy uwzględnieniu recyklingu organicznego (władze publiczne zamierzają promować opakowania biodegradowalne, przydatne do kompostowania oraz rozwój tej formy recyklingu przez zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku recyklingu tych opakowań, w tym z opłat produktowych). Przyjęcie wariantu II może być związane ze zwiększeniem limitów recyklingu w krajowych regulacjach prawnych. Ewentualna korekta przyjętego wariantu zostanie przeprowadzona po uzyskaniu danych ilościowych z krajowego systemu monitoringu, co nastąpi nie wcześniej niż w roku 2004 (dane za rok 2002 mogą obejmować jedynie opakowania z określoną symboliką PKWiU). Jeśli uzyskane dane wskażą, że budowany system recyklingu nie jest sprawny, władze publiczne dokonają stosownych korekt w poziomach recyklingu przewidzianych na 2007 i lata kolejne lub uwzględnią odzysk zgodnie z wariantem I. Dane uzyskane w ramach krajowej sprawozdawczości będą podstawą do oceny efektywności systemu recyklingu związanego z opłatami produktowymi oraz systemów realizowanych przez organizacje odzysku, a także do dokonania rankingu samych organizacji odzysku pod kątem uzyskanych wskaźników efektywności. Analizę masy odpadów, które należy poddać odzyskowi i recyklingowi, aby uzyskać określone na rok 2007 poziomy, przedstawiono w tabeli 3.1.2.2 (przy założeniu, że poziomy recyklingu nałożone na przedsiębiorstwa dotyczą skali całego kraju). Kolumna 5 tej tabeli zawiera szacunkowe masy odpadów, które można wykorzystać do innych form odzysku.
Tabela 3.1.2.2. Prognoza ilości odpadów, które należy poddać recyklingowi w 2007 r., oraz ilości do innych procesów odzysku
Rodzaj odpadów | Recykling w 2007 r. | Szacowana masa odpadów w 2007 r. | Masa odpadów, którą należy poddać recyklingowi | Masa odpadów do procesów odzysku energii |
| | [%] | [tys. Mg] | [tys. Mg] | [tys. Mg] |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Drewno i mat. naturalne | 15 | 546,3 | 81,9 | 464,4 |
| Wielomateriałowe | 25 | 203,8 | 51,0 | 152,8 |
| Tworzywa sztuczne | 25 | 699,4 | 174,9 | 524,5 |
| Papier i tektura | 48 | 1.813,7 | 870,6 | 943,1 |
| Razem | - | - | 1.177,5 | 2.084,8 |
| Blacha stalowa | 20 | 167,0 | 33,4 | - |
| Aluminium | 40 | 48,3 | 19,3 | - |
| Szkło | 40 | 1.295,2 | 518,1 | - |
| Razem | - | - | 1.748,3 | - |
| | | | [1.748,3/4.773,7 = 36,6% recykling] | |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
O ile w 2007 r. dla wszystkich grup materiałowych uzyskany zostanie obligatoryjny dla przedsiębiorców poziom recyklingu, masa przetworzonych odpadów wynosiłaby 1.748,3 tys. Mg. Oznacza to osiągnięcie w skali kraju recyklingu w granicach 37% i konieczność poddania odzyskowi energii jedynie 13% odpadów, tj. około 638,4 tys. Mg. Biorąc pod uwagę, że realny okres uruchomienia spalarni odpadów komunalnych to lata 2007-2014, niemożliwe jest w warunkach krajowych osiągnięcie 50% poziomów odzysku do roku 2007, bez zwiększenia poziomów recyklingu. Należy założyć wypełnienie brakującego limitu odzysku zwiększonym poziomem recyklingu dla opakowań przydatnych do tej formy odzysku. Opierając się na prognozie masy odpadów wytwarzanych w 2007 r. w poszczególnych województwach można oszacować masę, którą teoretycznie można poddać odzyskowi energetycznemu w przewidzianych do realizacji spalarniach odpadów komunalnych. Spaleniu powinny być poddawane opakowania, które zgodnie z normą EN 13431:2000 Opakowania - wymagania dotyczące opakowań przydatnych do odzysku w postaci energii, w tym określenie minimalnej wartości opałowej dolnej, są przydatne do odzysku energii i odpowiednio oznaczone, tak aby mieszkańcy dokonujący segregacji w gospodarstwach domowych mogli je odróżnić od odpadów przydatnych do recyklingu. Szacunkowe masy odpadów do recyklingu oraz do innych form odzysku w 2007 r. w poszczególnych województwach zestawiono w tabeli 3.1.2.3. W KPGO zakłada się, że poszczególne województwa powinny zrealizować recykling, co najmniej na takim poziomie, jaki został określony dla przedsiębiorców.
Tabela 3.1.2.3. Prognoza wytwarzania odpadów w 2007 r. oraz ilości, które należy poddać procesom odzysku i recyklingu w podziale na poszczególne województwa
| Województwo | Masa wytwarzanych odpadów | Masa, która powinna być poddana odzyskowi | Masa, którą należy poddać recyklingowi |
| | [tys. Mg] |
| Dolnośląskie | 371,7 | 185,9 | 92,9 |
| Kujawsko-pomorskie | 261,8 | 130,9 | 65,5 |
| Lubelskie | 278,3 | 139,2 | 69,6 |
| Lubuskie | 125,1 | 62,6 | 31,3 |
| Łódzkie | 331,2 | 165,6 | 82,8 |
| Małopolskie | 403,3 | 201,6 | 100,8 |
| Mazowieckie | 637,5 | 318,8 | 159,4 |
| Opolskie | 133,8 | 66,9 | 33,5 |
| Podkarpackie | 265,6 | 132,8 | 66,4 |
| Podlaskie | 150,3 | 75,3 | 37,6 |
| Pomorskie | 273,0 | 136,5 | 68,2 |
| Śląskie | 561,4 | 280,7 | 140,5 |
| Świętokrzyskie | 162,9 | 81,6 | 40,6 |
| Warmińsko-mazurskie | 181,9 | 90,1 | 45,5 |
| Wielkopolskie | 421,1 | 210,8 | 105,1 |
| Zachodniopomorskie | 214,8 | 107,4 | 53,7 |
| Razem | 4.773,7 | 2.386,7 | 1.193,4 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
W latach 2007-2014 przewiduje się modernizację istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu oraz odzysku energii (np. recykling chemiczny odpadów z tworzyw sztucznych, odzysk energii z odpadów opakowaniowych pozostawionych w odpadach komunalnych, produkcja paliwa zastępczego itp.) przy rozbudowie potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych przydatnych do recyklingu (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) oraz w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych i ich transportu. W przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC do końca 2010 r. zostaną podniesione krajowe poziomy odzysku oraz recyklingu zgodnie z nowymi wytycznymi (projekt nowelizacji z 2001 r. przewiduje: odzysk w granicach 60-75%, recykling 55-70%, obligatoryjny poziom recyklingu dla szkła - 60%, papieru i tektury - 55%, metali - 50% oraz tworzyw sztucznych - 20%).
Jednostki odpowiedzialne:
- organizacje odzysku, przedsiębiorcy wprowadzający na rynek krajowy zapakowane wyroby (producenci krajowi i importerzy), - zakłady odzysku i recyklingu, - administracja samorządowa szczebla gminnego odpowiedzialna za gospodarkę odpadami i opracowanie planów gminnych, - administracja samorządowa szczebli wojewódzkich, tj. zarządy województw odpowiedzialne za system gospodarki odpadami w skali województw (opracowanie planów wojewódzkich) oraz za system monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także kontroli wypełniania przez przedsiębiorców obowiązku recyklingu, - Minister Środowiska zarządzający systemem gospodarki odpadami w skali kraju oraz systemem monitoringu, który należy traktować jako narzędzie kontroli realizacji zamierzonych celów. W przypadku uzyskania danych z systemu monitoringu, świadczących o braku możliwości uzyskania w 2007 r. 50% poziomu odzysku, władze publiczne podejmą działania zmierzające do zwiększenia limitów recyklingu w krajowych aktach prawnych. W przypadku uzyskania danych świadczących o nieefektywnym systemie recyklingu i braku możliwości uzyskania w 2007 r. 25% poziomu recyklingu wprowadzą korekty w krajowych aktach prawnych oraz dodatkowe instrumenty ekonomiczne, np. system depozytowy na opakowania jednorazowego użycia do napojów, podniesienie stawek opłat produktowych na grupy materiałowe, które nie uzyskały przewidzianych limitów recyklingu, preferencje dla opakowań wielokrotnego użycia przez znaczące obniżenie stawek opłat produktowych lub ich całkowite zniesienie (odzysk tych opakowań spoczywałby na ich posiadaczu) itd. Po uzyskaniu danych z systemu monitoringu władze publiczne dokonają oceny sprawności i efektywności systemów recyklingu opartego na opłatach produktowych oraz na opłatach pobieranych przez organizacje odzysku. Pod kątem sprawności i efektywności dokonana zostanie również ocena organizacji odzysku. Minister Środowiska dokona oceny organizacji, które właściwie wywiązują się z umów zawartych z przedsiębiorcami i uzyskały najlepsze wskaźniki efektywności. Ocena ta ma na celu potwierdzenie przez Ministra Środowiska działalności organizacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska i rzetelnego wywiązywania się z obowiązków przejętych od przedsiębiorców. Kryteria dokonania oceny zostaną opracowane przez ciało doradcze powołane przez Ministra Środowiska przy udziale jednostek naukowo-badawczych działających w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych.
2) Wszystkie rodzaje opakowań wprowadzane na rynek powinny odpowiadać wymaganiom ekologicznym zawartym w normach PN-EN związanych z Dyrektywą 94/62/WE
Lata 2003-2006
Produkowane i importowane opakowania (w tym ich elementy) oraz opakowania wprowadzane na krajowy rynek z wyrobem muszą odpowiadać wymaganiom ekologicznym zawartym w normach PN-EN związanych z Dyrektywą 94/62/EC. Normy, które są podstawą dokonania oceny ekologicznej oraz potwierdzenia zgodności przez deklarację, zostały zamieszczone w tabeli 3.1.2.4. i w tabeli 3.1.2.5. Podstawą prawną do dokonania oceny będzie ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 166, poz. 1360), a sposób wykonania deklaracji zawarty jest w normie PN-EN 45014:2000 Ogólne kryteria deklaracji zgodności składanej przez dostawcę.
Tabela 3.1.2.4. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dot. produkcji i składu opakowań oraz wymagań dla opakowań wielokrotnego użytku (zgodnie z EN 13427:2000*)
| Wymagania dotyczące produkcji i składu opakowań oraz wymagania dla opakowań wielokrotnego użytku |
| Rodzaje wymagań | Nr normy (raportu) |
| Ocena opakowań i systemów pakowania metodą zapobiegania powstawaniu odpadów "u źródła" | EN 13428:2000* |
| Wymagania związane z zawartością metali ciężkich | CR 13695-1** |
| Wymagania związane z zawartością niebezpiecznych i szkodliwych dla środowiska substancji | EN 13428:2000* |
| Wymagania związane z wielokrotnym użyciem dotyczące opakowań wielokrotnego użytku | EN 13429:2000* |
* Normy CEN zostaną wydane przez Polski Komitet Normalizacyjny jako PN-EN ** Raport techniczny CEN zostanie przetłumaczony na j. polski przez PKN Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
Tabela 3.1.2.5. Normy, na podstawie których przeprowadza się ocenę zgodności opakowań z wymaganiami dotyczącymi odzysku (zgodnie z EN 13427:2000*)
| Wymagania dotyczące odzysku |
| Rodzaje wymagań | Nr normy |
| Wymagania dotyczące przetwórstwa materiałowego | EN 13430:2000** |
| Wymagania dotyczące odzyskiwania energii | EN 13431:2000* |
| Wymagania dotyczące kompostowania i biodegradacji | EN 13432:2000* |
* Normy CEN zostaną wydane przez Polski Komitet Normalizacyjny jako PN-EN ** Norma EN 13430:2000 zawiera ogólne wymagania, przydatność opakowań do recyklingu powinna być potwierdzona w warunkach krajowych Źródło: na podstawie danych opracowanych przez COBRO
Zgodnie z wymaganiami odnośnie do odzysku opakowania wprowadzane na rynek powinny być przydatne przynajmniej do jednej z form wymienionych w tabeli 3.1.2.5.
Lata 2007-2014
Przestrzeganie przez dostawców wymagań ekologicznych dotyczących opakowań oraz dokonanie deklaracji zgodności. Kontrola prawidłowości wykonywania deklaracji i spełnienia wymagań ekologicznych dotyczących opakowań.
Jednostki odpowiedzialne:
- Minister Środowiska - inicjatywa legislacyjna do nowelizacji krajowych aktów prawnych związanych z wymaganiami ekologicznymi dotyczącymi opakowań, - Minister Gospodarki - wytypowanie jednostki do kontroli dostawców w zakresie przeprowadzania deklaracji zgodności opakowań z normami wymienionymi w tabeli 3.1.2.4 i tabeli 3.1.2.5, - producenci i importerzy opakowań (w tym ich elementów), producenci i importerzy wyrobów wprowadzający na rynek krajowy wyroby w opakowaniach powinni zapewnić, aby opakowania odpowiadały wymaganiom. Potwierdzenie zgodności będzie odbywało się przez certyfikację (wydanie przedsiębiorcy dobrowolnego certyfikatu potwierdzającego spełnienie wymagań przez uprawnioną jednostkę) i/lub deklarację zgodności opracowaną przez przedsiębiorców dysponujących odpowiednią dokumentacją przeprowadzonej oceny w oparciu o normy wskazane w tabeli 3.1.2.4. oraz tabeli 3.1.2.5, - jednostki naukowo-badawcze, które prowadzą prace w zakresie: - certyfikacji opakowań, - analiz cyklu życia opakowań, - metod pomiaru zawartości metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji w opakowaniach oraz kontroli ich ilości przedostającej się do środowiska, - ustalania minimalnych zawartości surowców wtórnych w opakowaniach, - ekologicznie akceptowanych metod recyklingu i odzysku energii, - opracowywania kryteriów przydatności opakowań do różnych form odzysku, w tym do recyklingu, - ustalania standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze itd.
3) Ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach
Lata 2003-2014
Administracja publiczna popiera wszelkie działania (zgodne z wymaganiami ochrony środowiska) polegające na ograniczeniu masy deponowanych na składowiskach selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych. Celowi temu służy: - ewidencja odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach odpadów, - rozwój technik odbioru odpadów z miejsc nagromadzenia oraz właściwej segregacji prowadzonej w zakładach/stacjach segregacji polegającej na przygotowaniu odpadów zgodnie z wymaganiami znormalizowanymi lub technicznymi warunkami odbioru określonymi przez zakłady przetwórcze.
Jednostki odpowiedzialne:
- zarządy składowisk odpadów oraz administracja samorządowa szczebli gminnych, w gestii których znajdują się składowiska odpadów, - administracja samorządowa szczebli wojewódzkich. Uwzględnienie w planach gospodarki odpadami opakowaniowymi ewidencji odpadów deponowanych na składowiskach odpadów.
4) Wprowadzenie standardów dotyczących jakości i czystości surowców wtórnych uzyskanych z odpadów opakowaniowych
Lata 2003-2006
Pozyskanie surowców pochodzących z odpadów opakowaniowych powinno prowadzić do uzyskania materiałów możliwie jednorodnych, jednogatunkowych, charakteryzujących się niskim stopniem zanieczyszczenia, gdyż takie łatwiej znajdują odbiorców. W praktyce selektywnie gromadzone odpady opakowaniowe nie stanowią jeszcze surowców wtórnych. Pod pojęciem surowców wtórnych (zgodnie z ustaleniami gospodarki materiałowej) rozumie się zebrane selektywnie odpady, posortowane w swoim rodzaju, wstępnie oczyszczone, które spełniają wymagania norm państwowych, zakładowych lub bezpośrednio ustalonych z odbiorcą (np. makulatura zgodnie z europejskim wykazem znormalizowanych rodzajów i odmian według PN-EN 643:95, stłuczka zgodnie z warunkami technicznymi odbioru określonymi przez huty szkła opakowaniowego itd.).
Jednostki odpowiedzialne:
- organizacje reprezentujące zakłady recyklingowe. Opracowanie wymagań technicznych odbioru dla grup materiałowych nieobjętych wymaganiami znormalizowanymi, - organizacje reprezentujące przedsiębiorstwa usług komunalnych przeprowadzające segregację i przygotowanie odpadów do przekazania do zakładów przetwórczych. Przygotowanie odpadów do przetworzenia zgodnie z warunkami technicznymi odbioru (np. zakładowe normy jakości surowców wtórnych), - administracja samorządowa szczebli gminnych odpowiedzialna za gospodarkę odpadami opakowaniowymi na własnym terenie, posiadająca własne firmy usług komunalnych, - jednostki naukowo-badawcze działające w obszarze opakowań i odpadów opakowaniowych. Opracowanie kryteriów technicznych dla opakowań przydatnych do recyklingu w warunkach krajowych i wymagań technicznych ich odbioru.
5) Utworzenie bazy danych i doskonalenie systemu monitoringu
Lata 2003-2014
Wdrożenie systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych oraz jego doskonalenie, co umożliwi uzyskanie danych potrzebnych do: - kontroli realizowanych w kraju zadań i osiągniętych celów oraz do wprowadzania ewentualnych działań korygujących, - sporządzania raportów krajowych w ujęciu formularzy Decyzji 97/138/WE po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, - informowania społeczeństwa i zainteresowane jednostki o stanie gospodarki odpadami opakowaniowymi, - sporządzania wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi przez administrację samorządową szczebla wojewódzkiego, - analizy oddziaływania opakowań oraz odpadów opakowaniowych na środowisko (baza danych o toksycznych i niebezpiecznych składnikach materiałów opakowaniowych oraz komponentach używanych do ich wytwarzania, a także wpływie tych substancji na środowisko podczas odzysku odpadów opakowaniowych).
Jednostki odpowiedzialne:
- Minister Środowiska zarządzający bazą danych, a w przyszłości odpowiedzialny za opracowanie raportów krajowych w układzie formularzy Decyzji 97/138/WE, - administracja samorządowa szczebla wojewódzkiego (urzędy marszałkowskie) uprawnione do ewidencji danych przesyłanych przez zobowiązane jednostki w ramach obowiązkowej sprawozdawczości, - jednostki naukowo-badawcze prowadzące bazy danych o opakowaniach i niebezpiecznych dla środowiska składnikach zawartych w opakowaniach w ramach swojej działalności statutowej.
6) Konsultacja i uzgodnienie z organizacjami reprezentującymi producentów opakowań oraz wyrobów dotyczące minimalnych poziomów opakowań wielokrotnego użycia wprowadzanych na rynek dla niektórych rodzajów wyrobów
Lata 2003-2014
Zgodnie z zasadą przeciwdziałania powstawaniu odpadów opakowaniowych władze publiczne preferują opakowania wielokrotnego użycia w przypadkach uzasadnionych ekologicznie i ekonomicznie oraz z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa oraz higieny. Zamierzają dopingować producentów do rozszerzenia stosowania takich opakowań przez wprowadzanie odpowiednich instrumentów ekonomicznych (np. wprowadzanie systemu depozytowego na opakowania jednorazowego użycia do napojów itp.).
Jednostki odpowiedzialne:
- organizacje reprezentujące producentów opakowań i wyrobów, - Minister Środowiska.
7) Działania informacyjno-edukacyjne
Lata 2003-2014
- edukacja całego społeczeństwa prowadzona w krajowym systemie nauczania, począwszy od zajęć w szkołach podstawowych, średnich i wyższych (przede wszystkim dla kierunków ekologicznych), - informacja powszechna związana z aspektem ekologicznym opakowań prowadzona w prasie, radiu oraz TV, - edukacja i informacja na temat prowadzonej w kraju zbiórki odpadów opakowaniowych, która umożliwi akceptację tej zbiórki przez mieszkańców oraz podmioty gospodarcze uczestniczące w "łańcuchu opakowaniowym". Szczególnie ważna jest właściwa edukacja mieszkańców i informacja o prowadzonej na terenie ich osiedla/gminy zbiórki opakowań poużytkowych. Selektywna zbiórka zużytych opakowań jest możliwa jedynie przy pełnej akceptacji mieszkańców, którzy mają wyrobione nawyki segregacji opakowań w swoich gospodarstwach domowych. Mieszkańcy muszą mieć pełną informację odnośnie do rodzajów zbieranych opakowań, celowości prowadzenia ich zbiórki, oznakowań umieszczonych na opakowaniach, przeznaczenia ustawianych pojemników na odpady, terminów odbioru odpadów itd., - informacja prowadzona w ramach państwowego monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, a także informacja oferowana przez jednostki naukowo-badawcze.
Jednostki odpowiedzialne:
- szkolnictwo publiczne. Wprowadzanie do programów nauczania (poziom podstawowy, gimnazjalny oraz licealny oraz wszystkie kierunki ekologiczne szkolnictwa akademickiego) tematyki gospodarki odpadami opakowaniowymi, - organizacje reprezentujące producentów i użytkowników opakowań. Informacja w zakresie wymagań ekologicznych dotyczących opakowań, - organizacje odzysku. Działania informacyjne dla przedsiębiorców w zakresie obowiązków związanych z recyklingiem odpadów opakowaniowych, - administracja samorządowa szczebli wojewódzkich i gminnych. Biorąc pod uwagę, że mieszkańcy odgrywają kluczową rolę w prowadzeniu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, muszą być odpowiednio poinformowani o roli, jaką pełnią i dostosować do niej swe zachowania odnośnie do systemów zwrotu opakowań, zbiórki i odzyskiwania odpadów opakowaniowych dla nich dostępnych, - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz fundusze wojewódzkie. Dofinansowanie projektów i akcji informacyjno-edukacyjnych, - jednostki naukowo-badawcze. Prowadzanie informacji, organizacja konferencji, seminariów i szkoleń w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi, - Minister Środowiska. Prowadzenie bieżącej działalności informacyjnej w zakresie wprowadzanych regulacji prawnych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych. Zapewnienie nadzoru merytorycznego i patronatu nad konferencjami, seminariami oraz innymi inicjatywami o szczególnym znaczeniu dla propagowania odzysku odpadów opakowaniowych.
3.1.2.4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w perspektywie roku 2007
Odpady z papieru i tektury
Przemysł celulozowo-papierniczy jest przygotowany do końca 2007 r. osiągnąć 49% poziom recyklingu odpadów opakowaniowych dla oszacowanej masy odpadów wytworzonych w tym roku na poziomie 1.681 tys. Mg (poziom ustawowy 48%). Oznacza to przetworzenie 823 tys. Mg, nawet przy uwzględnieniu 11% strat masy zebranych odpadów powstającej przy sortowaniu makulatury na poszczególne odmiany. Przetworzenie takiej masy odpadów wymaga: - zwiększenia efektywności i rozszerzenia zakresu selektywnej zbiórki lub skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, przeprowadzenie kampanii informacyjnej propagującej celowość segregacji makulatury opakowaniowej w gospodarstwach domowych, jednostkach gospodarczych i handlowych itd.), - przeprowadzania właściwej segregacji odpadów na znormalizowane gatunki makulatury (poprawa bazy technicznej firm usług komunalnych w zakresie segregacji), - zwiększenia zapotrzebowania na wyroby celulozowo-papiernicze z udziałem makulatury (propagowanie stosowania tych wyrobów).
Szklana stłuczka opakowaniowa
W latach 1998-2000 osiągnięto około 10% poziom recyklingu dla opakowań szklanych. Wielkość rocznej zbiórki stłuczki w tym okresie kształtowała się w granicach 80 tys. Mg, natomiast zapotrzebowanie hut szkła opakowaniowego wynosiło 300-400 tys. Mg. Oznacza to znaczący deficyt surowca w tej grupie materiałowej. Wprowadzony w polskich uregulowaniach prawnych 40% poziomu recyklingu dla opakowań szklanych na 2007 r. wymaga zwiększenia zdolności przetwórczych o około 100 tys. Mg (przetworzenie około 500 tys. Mg), co wiązałoby się z modernizacją wanien szklarskich. Zwiększenie przetwórstwa stłuczki opakowaniowej jest jednak związane z: - poprawą efektywności i rozszerzeniem zakresu selektywnej zbiórki/skupu (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, wprowadzanie pojemników na różne kolory szkła (bezbarwne i kolorowe), przeprowadzanie kampanii informacyjnej propagującej celowość segregacji na poziomie gospodarstwa domowego, zakładu, jednostki handlowej itd.), - prowadzeniem właściwej segregacji stłuczki przez przedsiębiorstwa odbierające odpady (brak zanieczyszczeń obcego pochodzenia), - rozbudową zaplecza technicznego do uzdatniania stłuczki o zdolnościach około 500 tys. Mg, w tym budową stacji uzdatniania stłuczki w woj. poznańskim (200 tys. Mg), mazowieckim (100 tys. Mg), śląskim (100 tys. Mg) i mniejsze o zdolnościach około 50 tys. ton.
Odpady z tworzyw sztucznych
W warunkach krajowych w odniesieniu do odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych powinien być rozbudowywany przede wszystkim recykling materiałowy, głównie dla odpadów jednorodnych polimerowo (PE, PP, PET), z których można uzyskać surowce wtórne o odpowiednich standardach jakościowych, znajdujące zbyt na rynku. Recykling chemiczny jest znacznie droższy i wymagałby kosztownych inwestycji technologicznych, co może nie być realne w obecnych warunkach gospodarczych kraju. Władze publiczne popierają inicjatywy budowy i rozbudowy technologii recyklingu chemicznego uzasadnione ekonomicznie i ekologicznie, np. produkcja nienasyconych żywic poliestrowych z odpadów PET, przetwarzanie odpadów poliolefin (depolimeryzacja katalityczna) w celu uzyskania parafiny i oleju parafinowego lub dodatków paliwowych itp. Biorąc pod uwagę masę odpadów oszacowaną na 2007 r. (około 600 tys. Mg) 25% poziom recyklingu będzie wymagał przetworzenia około 150 tys. Mg. Należy podkreślić, że obowiązkowy limit recyklingu można wypełnić przez przetwórstwo poliolefin (najtańsze i stosunkowo proste technologie recyklingu), stanowiących ponad 60% udział w ogólnej prognozie wytwarzanych odpadów z tworzyw sztucznych oraz PET pochodzący z butelek do napojów oraz folii opakowaniowych. Przy obecnie utrzymującej się tendencji do wysokich cen tworzyw pierwotnych przewidywany jest wzrost popytu na surowce wtórne. Wprowadzenie obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych i konieczności udokumentowania jego wypełnienia oraz system opłat recyklingowych i produktowych poprawi relację cen między surowcami wtórnymi a pierwotnymi. Spowoduje to wzrost zdolności przetwórczych w różnych zakładach przetwarzających tworzywa sztuczne (np. wykorzystanie odpadów do aglomeracji i regranulacji). Obecne zdolności przetwórcze można szacować na ok. 60-80 tys. Mg i dotyczą one przede wszystkim recyklingu materiałowego poliolefin i PET. W tym sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają: - wprowadzić dla producentów i użytkowników opakowań wymóg przeprowadzania analizy stosowanych opakowań lub systemów pakowania pod kątem przydatności do recyklingu, a także certyfikację opakowań w tym zakresie, - zwiększyć efektywność i rozszerzyć zakres selektywnej zbiórki (zwiększenie ilości pojemników i objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, inicjować działania informacyjne propagujące celowość segregacji odpadów na poszczególne polimery), - określić rodzaje opakowań przydatnych do recyklingu, dla których zbiórka ma ekonomiczne uzasadnienie, - zdecydowanie poprawić bazę techniczną przedsiębiorstw odbierających odpady w zakresie segregacji odpadów na poszczególne polimery i przygotowanie ich do przetwórstwa zgodnie z warunkami odbioru technicznego określonymi przez zakłady przetwórcze, - w perspektywie roku 2007 zwiększyć zdolności przetwórcze o ok. 60-80 tys. Mg, - promować działania prowadzące do zwiększenia zapotrzebowania na wyroby z udziałem surowców wtórnych (akcje informacyjne propagujące wyroby wytwarzane z udziałem tworzyw wtórnych).
Odpady metalowe
Odpady z blachy stalowej stosunkowo łatwo mogą być oddzielane od pozostałych odpadów na składowiskach i kompostowniach za pomocą separatorów magnetycznych, a następnie wykorzystane w hutach jako złom. Polskie huty nie dysponują jednak technologią odcynowania blachy stalowej i w związku z tym opakowania wykonane z takiej blachy mogą być dodawane w ograniczonych ilościach jako złom przy wytopie gorszych gatunków wyrobów metalurgicznych (dla większości wyrobów metalurgicznych niewskazana jest zawartość cyny powyżej 1%). Określony na 2007 r. 20% poziom recyklingu wymaga przetworzenia około 40-50 tys. Mg odpadów stalowych. Jest to masa możliwa do przetopienia w hutach jako złom. Kosztowne inwestycje w zakresie technologii odcynowania byłyby uzasadnione tylko przy większej masie odpadów tego rodzaju. Opakowaniowe odpady aluminiowe (puszki do napojów, pojemniki aerozolowe, tuby itd.) po oczyszczeniu są wartościowym surowcem do produkcji różnych wyrobów aluminiowych. Obecnie najbardziej efektywne jest przetwórstwo puszek po napojach, natomiast opakowania aerozolowe, jako pojemniki ciśnieniowe, wymagają wprowadzenia odrębnej zbiórki prowadzonej przez specjalistyczne firmy posiadające uprawnienia w tym zakresie. Określony na 2007 r. 40% poziom recyklingu odpadów aluminiowych (przetworzenie około 20-30 tys. Mg) jest bardzo realny (wysoka cena złomu aluminiowego i popyt hut na ten surowiec). W tym sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają: - doprowadzić do rozbudowy linii segregacji złomu opakowaniowego w kompostowniach i składowiskach odpadów komunalnych, uzupełniając je w urządzenia do prasowania złomu, - propagować recykling aluminium z innych niż puszki napojowe opakowań, - propagować organizację systemu skupu lub zbiórki pojemników aerozolowych (stalowych i aluminiowych) w celu uruchomienia inwestycji w zakresie profesjonalnych metod przygotowania tych odpadów do recyklingu.
Odpady wielomateriałowe
W przypadku opakowań wielomateriałowych (w których nie można ręcznie rozdzielić poszczególnych materiałów), brak jest obecnie w kraju technologii przetwórczych o znaczących zdolnościach (np. laminaty z udziałem papieru, tworzyw sztucznych i aluminium). W polskich zakładach celulozowo-papierniczych występują problemy z przyjęciem makulatury opakowaniowej zawierającej tekturę lub papier laminowane tworzywami sztucznymi. Tendencje światowe wskazują, że preferowaną metodą odzysku dla opakowaniowych odpadów wielomateriałowych jest ich spalanie z odzyskiem energii w spalarniach odpadów komunalnych. W tym przypadku, wielomateriałowe opakowania poużytkowe nie wymagałyby prowadzenia selektywnej zbiórki, lecz pozostawienia w odpadach komunalnych i uruchomienia w kraju spalarni odpadów komunalnych. Masa wykorzystanych w ten sposób odpadów może być uwzględniona w obliczeniach dotyczących poziomu odzysku, a nie recyklingu. Możliwe jest zrealizowanie obowiązkowego poziomu recyklingu odpadów wielomateriałowych przez poddanie ich obróbce polegającej na przekształceniu w paliwo zastępcze. Określony na rok 2007 25% poziom recyklingu dla opakowań wielomateiałowych wymaga uruchomienia technologii o zdolnościach około 50 tys. Mg. Obecnie w kilku zakładach przemysłu papierniczego trwają prace nad wykorzystaniem pudełek z laminatów po płynnych produktach spożywczych (pudełka te zawierają ponad 70% pierwotnej masy celulozowej) do wytwarzania papieru i tektury. W przypadku przemysłowego wdrożenia tej technologii 25% poziom recyklingu na 2007 r. stałby się realny dla tej grupy odpadów wielomateriałowych. W sektorze odpadów opakowaniowych władze publiczne zamierzają: - wprowadzić dla producentów i użytkowników opakowań wymóg przeprowadzania oceny opakowań pod kątem przydatności do odzysku, a w szczególności do recyklingu lub certyfikację opakowań w tym zakresie, - objąć systemem zbiórki tylko te rodzaje opakowań, dla których istnieją technologie przetwórcze, - dla opakowań nieprzydatnych do recyklingu uruchamiać technologie termicznych metod odzysku w ramach systemów przewidzianych dla odpadów komunalnych.
Odpady z materiałów naturalnych
Opakowania z materiałów naturalnych to przede wszystkim opakowania drewniane, w tym palety. Obecnie w kraju nie stosuje się w odniesieniu do tych odpadów technologii recyklingu. Określony na 2007 r. 15% poziom recyklingu, wymagający przetworzenia około 80 tys. Mg, jest możliwy w przypadku wdrożenia przemysłowych technologii recyklingu, np. produkcji płyt wiórowych lub pilśniowych z udziałem drewna pochodzącego z opakowań. Główne zadania do realizacji w latach 2003-2014
| Lata | Zakres zadań | Wykonawca/Jednostka odpowiedzialna |
| 2003-2006 | Budowa i zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu. Zarządzanie systemem: | Minister Środowiska |
| | - Analiza danych uzyskanych w ramach systemu monitoringu z założonymi celami; | |
| | - Ocena efektywności systemu opłat produktowych i opłat pobieranych przez organizacje odzysku; | |
| | - Kontrola realizacji zadań i ewentualne wprowadzanie działań korygujących; | |
| | - Ocena organizacji odzysku; | |
| | - Uzgodnienia z producentami poziomów opakowań wielokrotnego użycia. | |
| | Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2004-2007 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań. | |
| | Po przystąpieniu do UE: | |
| | - Analiza krajowych aktów prawnych pod kątem zgodności z prawem unijnym w zakresie gospodarki opakowaniami; | |
| | - Sporządzanie raportu krajowego zgodnie z Decyzją Komisji 97/138/EC; | |
| | - Przygotowanie projektów zmian legislacyjnych w przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC i podniesienie krajowych poziomów odzysku oraz recyklingu zgodnie z wytycznymi. Projekt z 2001 r. przewiduje: odzysk w granicach 60-75%, recykling 55-70%. Obligatoryjny poziom recyklingu wprowadzono dla szkła - 60%, papieru i tektury - 55%, metali - 50% oraz tworzyw sztucznych - 20%. | |
| 2007-2010 | Zarządzanie bazą danych. Analiza danych uzyskanych w ramach systemu monitoringu z założonymi celami i wprowadzanie działań korygujących. Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2008-2011 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań. W 2007 r. zgłoszenie do parlamentu projektów zmian legislacyjnych w przypadku nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC. | |
| 2011-2014 | Analiza danych uzyskanych w ramach systemu monitoringu z założonymi celami i wprowadzanie działań korygujących. Ustalanie, w porozumieniu z Ministrem Gospodarki, stawek opłat produktowych na lata 2012-2015 w oparciu o kontrolę zrealizowanych poziomów recyklingu w określonych grupach materiałowych, kosztów selektywnej zbiórki i preferencji dla korzystnych dla środowiska rodzajów opakowań. | |
| 2003-2014 | Nowelizacja ustaw zgłoszonych przez Ministra Środowiska. | Parlament |
| 2003-2007 | Wytypowanie jednostki do kontroli deklaracji zgodności opakowań z wymaganiami. | Minister Gospodarki |
| 2003-2014 | Opracowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi. Kontrola przedsiębiorców. Udział w budowie wystarczającego potencjału technicznego w zakresie instalacji odzysku i recyklingu w skali województwa. Działania informacyjno-edukacyjne o zasięgu wojewódzkim. | administracja samorządowa szczebla wojewódzkiego |
| 2003-2014 | Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi na terenie gminy, w tym selektywnej zbiórki finansowanej z opłat produktowych i opłat pobieranych przez organizacje odzysku. Opracowanie gminnych planów gospodarki odpadami opakowaniowymi. Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych: zapewnienie odpowiedniej ilości pojemników do selektywnego gromadzenia odpadów, budowa punktów gromadzenia odpadów opakowaniowych. Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie zbiórki i transportu odpadów opakowaniowych: specjalistyczne i podstawowe środki zbiórki oraz transportu. Działania informacyjno-edukacyjne dla społeczności lokalnej. | administracja samorządowa szczebla gminnego (zarządy gmin / związków gmin) |
| 2003-2014 | Przejmowanie obowiązków recyklingu od przedsiębiorców w ramach opłat licencyjnych. Redystrybucja środków zgodnie ze statutem na prowadzenie segregacji i przygotowania odpadów zgodnie z warunkami technicznymi odbioru przez zakłady przetwórcze (do zarządów gmin/firm usług komunalnych). Realizacja działań związanych z wypełnieniem obowiązku recyklingu przedsiębiorców. Działania informacyjne i edukacyjne. | organizacje odzysku |
| 2003-2014 | Przestrzeganie wymagań ekologicznych, deklarowanie zgodności opakowań z wymaganiami i/lub certyfikacja w tym zakresie wg norm PN-EN. | producenci opakowań i przedsiębiorcy |
| 2003-2014 | Wypełnianie obowiązków określonych w krajowych regulacjach prawnych. | przedsiębiorcy |
| 2003-2014 | Uzgodnienia pomiędzy organizacjami odzysku i zarządami gmin. Prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych. Budowa punktów zbierania odpadów opakowaniowych i instalacji do segregacji odpadów. | organizacje odzysku, gminy, przedsiębiorcy |
| 2003-2014 | Ustalenie terminologii opakowaniowej i rodzajów wyrobów klasyfikowanych jako opakowania. Prace ekspertyzowe i badawcze w zakresie metod analizy cyklu życia opakowań, przydatności do odzysku, badania metali ciężkich, prowadzenie bazy danych o niebezpiecznych dla środowiska składnikach opakowań, wydawanie potwierdzeń zgodności opakowań z wymaganiami i ich certyfikacja w zakresie ponownego przetwórstwa itd. | jednostki naukowo-badawcze działające w dziedzinie opakowań i odpadów opakowaniowych |
| 2003-2004 | Wydanie norm PN-EN i raportów technicznych dotyczących wymagań zawartych w Dyrektywie 94/62/EC | Polski Komitet Normalizacyjny |
| 2003-2014 | Kontrola dostawców w zakresie zgodności opakowań z wymaganiami | upoważniona jednostka kontrolna |
| 2003-2014 | Budowa wystarczającego potencjału technicznego w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych, zwiększenie zdolności przetwórczych. | zakłady przetwórcze lub reprezentujące je organizacje |
Źródło: opracowanie COBRO
3.1.3. Komunalne osady ściekowe
3.1.3.1. Diagnoza stanu aktualnego
Na podstawie danych statystycznych gromadzonych przez GUS możliwe jest określenie przestrzennego rozkładu występowania oczyszczalni ścieków, a tym samym pośrednio produkcji osadów.
Tabela 3.1.3.1. Zestawienie komunalnych oczyszczalni ścieków działających w Polsce
| Grupa | Liczba w 1999 r. | Liczba w 2000 r. |
| Oczyszczalnie mechaniczne | 139 | 135 |
| Oczyszczalnie mechaniczno-chemiczne | 17 | 17 |
| Oczyszczalnie biologiczne | 1.724 | 1.844 |
| Oczyszczalnie z podwyższonym usuwaniem biogenów | 325 | 421 |
| Razem | 2.205 | 2.417 |
Źródło: wg BDR GUS - tablica 30 (stan na 31 grudnia danego roku)
Komunalne oczyszczalnie ścieków (tabela 3.1.3.1) obsługiwały w 1999 r. 19.900 tys. ludności i wytwarzały ponad 354.000 Mg osadów w przeliczeniu na suchą masę (tabela 3.1.3.2). 48% populacji wytwarzającej ścieki nie było obsługiwane przez oczyszczalnie. Monitoring gospodarki osadowej do końca roku 2001 ograniczony był do określenia ilości osadów w przeliczeniu na suchą masę i określenia procesów, z jakich osady pochodzą. Odpady wytwarzane w komunalnych oczyszczalniach ścieków1) podzielić można generalnie na odpady ze skratek (skratki - 19-08-01), z piaskowników (19-08-02) i procesów stabilizacji i odwadniania osadów, w tym ustabilizowane komunalne osady ściekowe (19-08-05). Informacja o poszczególnych odpadach oczyszczalni nie jest dostępna w sprawozdawczości GUS. Drugim elementem, który do początku roku 2002 nie podlegał monitoringowi, jest skład chemiczny osadów ściekowych i stopień zanieczyszczenia sanitarnego. Dostępna jest natomiast informacja o ilości osadów wykorzystanych.
Tabela 3.1.3.2. Osady z oczyszczalni komunalnych w 1999 r.
| Osady wytworzone | Osady wykorzystane na cele nieprzemysłowe | Wskaźnik wykorzystania | Ładunek osadów na obsługiwanego mieszkańca |
| Mg s.m. | Mg s.m. | % | kg s.m. |
| 354.400 | 123.807 | 34,38 | 18,257 |
Źródło: dane za 1999 r. wg GUS
________ 1) Za komunalne osady ściekowe uważa się w myśl definicji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach "pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących oczyszczaniu ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych".
W roku 2000 odnotowano wzrost ilości wytwarzanych osadów w oczyszczalniach ścieków komunalnych do niemal 360 Gg s.m. Wzrost ten związany był z oddaniem do użytku kolejnych inwestycji - budowa kanalizacji i oczyszczalni i w efekcie ze wzrostem liczby obsługiwanych przez oczyszczalnie mieszkańców do ponad 20 mln.
Tabela 3.1.3.3. Osady z oczyszczalni komunalnych w 2000 r. [wg GUS]
| Osady wytworzone w ciągu roku | | |
| ogółem | wykorzystane | kompostowane | przetworzone | składowane | inne | Nagromadzone | Wykorzystane z |
| | przemysłowo | rolniczo | | termicznie | | | | nagromadzonych |
| [Mg suchej masy] |
| 359.819 | 28.274 | 50.628 | 25.528 | 5.904 | 151.618 | 97.867 | 675.011 | 105.906 |
| [%] |
| 100 | 8 | 14 | 7 | 2 | 42 | 27 | x | x |
Źródło: dane GUS
Rys. 3.1.3.1. Postępowanie z osadami na oczyszczalniach ścieków wg GUS w roku 2000
Szacunki GUS podają, że w roku 2000 na oczyszczalniach nagromadzona była dwuletnia produkcja osadów.
3.1.3.2. Prognoza
Prognozuje się, że wzrost ilości osadów kształtował się będzie na następującym poziomie: 490 tys. Mg s.m. w roku 2006 do ok. 700 tys. Mg s.m. w roku 2014. Prognozę przedstawia rysunek 3.1.3.2. W roku 2014 przewidywany jest dwukrotny przyrost masy osadu w stosunku do roku 2000.
Rys. 3.1.3.2. Prognoza masy osadów wytwarzanych w komunalnych oczyszczalniach ścieków [Mg]
3.1.3.3. Cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi
Podstawowe cele do osiągnięcia w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi wynikają z celów ochrony środowiska: - zwiększenie stopnia kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi celem zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego, - zwiększenie stopnia przetworzenia komunalnych osadów ściekowych, - maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego. Istniejące trendy zostaną utrzymane przy jednoczesnym podjęciu dalszych starań o zwiększenie kontroli osadów wykorzystywanych dla celów przyrodniczych. Ten ostatni kierunek może się rozwinąć jedynie pod warunkiem wybudowania sieci podczyszczalni ścieków przemysłowych, które są kierowane do tej pory na oczyszczalnie komunalne. Należy założyć, że mimo to zawartość zanieczyszczeń w osadach pochodzących z dużych zespołów miejskich nie będzie spełniać kryteriów wymaganych przy zastosowaniu osadów do nawożenia i użyźniania gruntów rolnych, czy produkcji roślin na kompost, a nawet rekultywacji terenów przemysłowych2). Zmiany w projektowaniu i budowie oczyszczalń polegające na odejściu od złej praktyki budowy oczyszczalni i ich eksploatacji bez rozwiązania problemu końcowego zagospodarowania osadów przy jednoczesnym przestrzeganiu prawa dotyczącego wykorzystania osadów powinny doprowadzić w najbliższych latach do likwidacji zjawiska magazynowania osadów na terenie oczyszczalni ścieków. Preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi będzie kompostowanie. Znacząca modyfikacja składu chemicznego zachodzi w przypadku mieszania osadów z innymi odpadami lub ziemią. Ziemia kondycjonowana osadem może stanowić dobry produkt dla potrzeb zakładania i konserwacji miejskich terenów zielonych oraz rekultywacji składowisk i terenów poprzemysłowych o wysokim stopniu zanieczyszczenia. Stąd też kierunek ten powinien być preferowany w oczyszczalniach posiadających powiązania z zakładami kompostowania odpadów komunalnych i z zakładami wytwarzającymi znaczne ilości odpadów organicznych (np. zakłady wytwarzające korę, trociny). Produkcja kompostów z osadów ściekowych bez dodatków organicznych jest nieuzasadniona technologicznie i ekonomicznie w relacji do kosztów składowania. Generalnie należy przyjąć, że przetwórstwo osadów powinno być realizowane poza oczyszczalniami ścieków. Zakłada się, że ilość osadów kompostowanych może wzrosnąć nawet do 20% ich całkowitej masy wytwarzanej w kraju. Warunkiem jest realizacja programu budowy zakładów kompostowania i przygotowanie ich do współpracy z oczyszczalniami ścieków. Kolejnym preferowanym kierunkiem będzie wykorzystanie osadów na cele określone w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Wdrażanie dyrektywy osadowej3) w Polsce stwarza warunki do przejęcia kontroli nad tym kierunkiem i postawienia tamy procesom zanieczyszczania gleb. Należy przyjąć założenie, że bezpośrednie wykorzystanie ustabilizowanych osadów ściekowych nie zwiększy się do roku 2010. Czynnikiem, który nie pozwoli na wzrost ilości osadów wykorzystywanych w tym kierunku, będzie projektowany wzrost kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi oraz dalsze rozpoznanie zawartości zanieczyszczeń organicznych w komunalnych osadach ściekowych. Stąd też zakłada się, że w roku 2014 bezpośrednie wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie zmaleje do 12% ich wytwarzanej masy. Jednocześnie zmaleje wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych niekompostowanych do innych przyrodniczych celów z obecnych 17% do 14%. Razem zatem do nawożenia i użyźniania gruntów w roku 2014 używane będzie 26% osadów bez kompostowania oraz 20% osadów po procesie kompostowania, co daje 46% osadów. Dotychczasowe badania składu chemicznego osadów ściekowych nakazują dużą ostrożność w tym zakresie. Z przebadanych prób wynika, że wymagania jakościowe spełniło jedynie 20% prób, co oznacza, że jedynie osady z około 7,5% oczyszczalń kwalifikują się w całości do wykorzystania w rolnictwie4). Kolejnym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych będzie ich termiczne przekształcanie. Należy przyjąć, że do roku 2010 zbudowane zostaną dodatkowe instalacje pozwalające na przerób termiczny osadów. Zakłada się, że w roku 2010 ilość komunalnych osadów ściekowych przekształcanych termicznie wzrośnie z obecnych 1,6% do 5% w roku 2010 i 8% w roku 2014. Instalacje termicznego przekształcania osadów powinny obsługiwać oczyszczalnie z dużych aglomeracji oraz z rejonów, gdzie władze rozwijają rolnictwo ekologiczne, turystykę i z rejonów uzdrowiskowych. Kolejnym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych będzie ich składowanie na składowiskach odpadów. Kierunek ten, mimo że nie jest traktowany jako preferowany, będzie kierunkiem dominującym ilościowo. Oznacza to, że w bilansach materiałów biogennych kierowanych na składowiska należy przewidzieć stały udział osadów. Z obecnych 42,14% powinien nastąpić wzrost do 45% w roku 2010 i spadek do 39% w roku 2014. Pozostała ilość komunalnych osadów ściekowych wykorzystana zostanie na cele przemysłowe.
Rys. 3.1.3.3. Zmiany w strukturze unieszkodliwiania i wykorzystania osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków wg klasyfikacji GUS (opracowanie własne) ________ 2) Kryteria te zawiera rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140). 3) 86/278 EEC OJ L 181, 04.07.1986 4) Bernacka J. i inni; 2002; Ocena zmian składu osadów z komunalnych oczyszczalni ścieków w latach 1998-2002; raport IOŚ; Warszawa
3.1.3.4. Program działań
Okres do roku 2006
Działania prawne
Obecnie nie przewiduje się zmian prawnych. Ewentualne działania prawne będą podejmowane po zmianie przepisów UE.
Monitoring i inspekcja
Podstawowe badania osadów wykonywane są w tej chwili na ogół własnymi siłami oczyszczalni ścieków. Koszty zwiększenia zakresu obowiązków pomiarowych oraz stosowania poszczególnych metod referencyjnych przez laboratoria oczyszczalni wliczone zostaną w koszty oczyszczania ścieków. Monitoring jakości komunalnych osadów ściekowych na zawartość związków organicznych powinien zostać wsparty odpowiednim programem badań wstępnych, który ustalałby zawartość związków organicznych w komunalnych osadach ściekowych (PCB, WWA itp.) w wytypowanych do badań oczyszczalniach. Zakładając, że w ramach programu badaniem objęto by jedynie 250 oczyszczalni (10% obecnie istniejącej liczby) przez okres 3-letni, pobierając 18 prób osadów, to koszt takiego programu badań wyniósłby około 18 mln zł, z czego do roku 2006 około 1,8 mln zł. W jego wyniku określone zostałyby oczyszczalnie, które ze względu na wysokie poziomy zanieczyszczeń organicznych w osadach nie powinny kierować osadów do wykorzystania. Program badawczy powinien być zrealizowany przez Inspekcję Ochrony Środowiska przy współpracy jednej z placówek naukowo-badawczych Ministra Środowiska. Nakłady poniesione zostałyby z NFOŚiGW.
Inwestycje
Nie przewiduje się dodatkowych inwestycji w zakresie gospodarki komunalnymi osadami ściekowymi poza wynikającymi z programu budowy oczyszczalni ścieków i modernizacji ciągów technologicznych w obiektach istniejących. Koszty te zostaną uwzględnione w programie inwestycyjnym gospodarki wodno-ściekowej. Zakłada się, że do roku 2006 oczyszczalnie obsługujące powyżej 100.000 LRM wyposażone zostaną w systemy kontroli ilości osadów o wysokim stopniu automatyzacji. Zwiększenie poziomu kompostowania i termicznego przekształcania osadów z obecnych niepełnych 9% do 28% wymagać będzie ścisłej współpracy projektantów z wykonawcami inwestycji zagospodarowania odpadów komunalnych. W uzasadnionych ekonomicznie przypadkach oczyszczalnie mogą posiadać własne ciągi kompostowania i termicznego przekształcania osadów. Dla uzyskania zakładanych wielkości kompostowania osadów wymagane będzie wybudowanie około 9 kompostowni o średniej przepustowości dobowej na poziomie 4-5 Mg s.m. osadów. Dla potrzeb rozwinięcia tego kierunku niezbędne będzie przygotowanie projektów typowych dla oczyszczalni obsługujących do 15.000 LRM, w których czynnikiem strukturotwórczym będą wióry, trociny, kora pochodzące z pobliskich zakładów przemysłu drzewnego. Prace te powinny pozwolić na zbudowanie ciągów kompostowania osadów w około 22 oczyszczalniach ścieków w następnym okresie planistycznym.
Działania w latach 2007-2010
Struktura działań objętych programem powinna być zbliżona do działań krótkookresowych przewidzianych do realizacji do roku 2006.
Zestaw działań prawnych
Działania prawne uzależnione będą od zmian w prawodawstwie UE oraz wyników prowadzonego programu badań komunalnych osadów ściekowych na zawartość związków organicznych.
Monitoring i inspekcja
Kontynuowany powinien być program badań jakości komunalnych osadów ściekowych opracowany w poprzednim okresie. Jego koszt ocenia się w tym okresie planistycznym na około 16,2 mln zł. Program ten realizowany byłby przez Inspekcję Ochrony Środowiska we współpracy z jednostką badawczo-rozwojową MŚ.
Inwestycje
Budowa około 9 zakładów kompostowania osadów ściekowych w aglomeracjach do 15.000 LRM posiadających nadmiary niezagospodarowanych odpadów drzewnych o średniej wydajności dobowej 4 do 5 Mg s.m. osadów. Pozwoli to na objęcie kompostowaniem około 32.000 Mg s.m. osadów. Kontynuacja inwestycji w zakresie kontroli ilości i jakości wytwarzanych i wykorzystywanych osadów w oczyszczalniach ścieków wybudowanych przed rokiem 2000.
Działania w latach 2011-2014
Działania monitoringowe
Analiza skuteczności wprowadzonych ewentualnie instrumentów prawnych i analiza szczelności systemu kontrolnego to cele, które w latach 2010-2014 powinny zostać zrealizowane przez służby monitoringowe we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi MŚ. Wyniki analizy posłużą zwiększeniu efektywności systemu monitoringowego i redukcji zakresu kontroli.
Działania inwestycyjne
Zakończenie programu modernizacji oczyszczalni ścieków w zakresie kontroli ilości i jakości komunalnych osadów ściekowych. Realizacja programu budowy instalacji termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych w wybranych aglomeracjach powyżej 100.000 LRM. Stworzy to podstawy do redukcji ilości odpadów organicznych w kolejnych okresach planistycznych do poziomu 15-20% całkowitej wytwarzanej ilości osadów. Kontynuacja programu budowy kompostowni komunalnych osadów ściekowych - kolejne 50 małych kompostowni o łącznym przerobie ok. 72.000 Mg s.m. - pozwoli na osiągnięcie wskaźnika kompostowanych osadów ściekowych na zakładanym poziomie 20%, tj. około 143.000 Mg s.m. Jego realizacja pozwoli na stworzenie materialnej podstawy dla uzyskania komunalnych osadów ściekowych po procesach kompostowania stanowiących ponad 25% strumienia wytwarzanych osadów.
3.2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym
3.2.1. Stan gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym w Polsce
Odpady powstające w sektorze gospodarczym stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Polsce. Za sektor gospodarczy uważa się poszczególne branże przemysłu, rolnictwo, rzemiosło i niektóre usługi. Dla określenia aktualnego stanu w gospodarce odpadami w sektorze gospodarczym wykorzystano przede wszystkim dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za rok 2000. Dane te obejmują grupę dużych zakładów, wytwarzających powyżej 1.000 Mg odpadów rocznie. Informacje o ilości i rodzajach odpadów wytwarzanych przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw mają charakter szacunkowy lub wskaźnikowy. Ta sfera powstawania odpadów nie była do tej pory przedmiotem szerszych badań i nie uwzględniano jej w statystykach. Jak wykazują fragmentaryczne badania, ilości odpadów wytwarzane przez te źródła stanowią łącznie około 2-8% całego strumienia odpadów powstających w Polsce. Z uwagi na rodzaje wytwarzanych odpadów i trudności z kontrolowaniem gospodarki odpadami w tym sektorze, mali i średni producenci powinni zostać bezwzględnie objęci projektowanym systemem gospodarki odpadami w kraju. W 2000 r. wytworzono w Polsce 125,48 mln Mg odpadów innych niż komunalne, z czego 96,5 mln Mg (76,9%) poddano odzyskowi, unieszkodliwiono poza składowaniem 2,8 mln Mg (2,2%), a składowano 22,3 mln Mg (17,8%). Magazynowano 3,9 mln Mg odpadów (3,1%). Wytwarzanie i sposób gospodarowania odpadami pochodzenia przemysłowego w poszczególnych województwach przedstawiono w tabeli 3.2.1.1.
Tabela 3.2.1.1. Bilans odpadów pochodzenia przemysłowego w 2000 r.
| | Odpady [tys. Mg] |
| Województwo | wytworzone | odzysk | unieszkodliwione (bez składowania) | składowane | magazynowane (stan na 31.12.1999r.) |
| Polska | 125.484,1 | 96.468,5 | 2.771,0 | 22.346,78 | 2.011.034,5 |
| Dolnośląskie | 32.363,5 | 24.762,8 | 56,4 | 7.112,8 | 635.750,9 |
| Kujawsko-Pomorskie | 3.096,9 | 2.406,9 | 33,9 | 337,4 | 31.653,5 |
| Lubelskie | 4.242,6 | 3.368,8 | 26,4 | 671,5 | 14.275,0 |
| Lubuskie | 864,5 | 749,2 | 36,7 | 74,6 | 2.853,0 |
| Łódzkie | 5.807,8 | 4.296,1 | 46,1 | 1.220,6 | 37.952,7 |
| Małopolskie | 10.004,5 | 6.886,0 | 620,7 | 1.434,6 | 176.238,9 |
| Mazowieckie | 4.383,5 | 2.512,7 | 87,4 | 1.570,4 | 40.758,3 |
| Opolskie | 2.510,1 | 2.061,5 | 19,6 | 312,0 | 29.593,7 |
| Podkarpackie | 1.349,2 | 1.048,3 | 24,3 | 55,9 | 51.527,4 |
| Podlaskie | 717,8 | 531,9 | 23,1 | 110,4 | 2.331,0 |
| Pomorskie | 1.976,1 | 1.152,3 | 61,1 | 651,0 | 20.387,2 |
| Śląskie | 46.844,7 | 40.689,3 | 87,0 | 5.752,9 | 795.761,1 |
| Świętokrzyskie | 1.913,9 | 1.255,1 | 75,8 | 404,5 | 44.413,4 |
| Warmińsko-Mazurskie | 459,6 | 344,6 | 74,3 | 20,2 | 1.554,7 |
| Wielkopolskie | 3.650,8 | 2.467,8 | 26,6 | 1.058,9 | 50.860,9 |
| Zachodniopomorskie | 5.298,6 | 1.826,2 | 1.471,6 | 1.959,0 | 75.122,8 |
źródło: dane za 2000 r. wg GUS
Wytwarzanie odpadów w Polsce jest nierównomierne przestrzennie - ponad 70% odpadów powstaje w trzech województwach Polski południowej: śląskim, dolnośląskim i małopolskim. Najmniej odpadów wytwarzane jest w północno-wschodniej części kraju: w województwie warmińsko-mazurskim i podlaskim powstaje poniżej 1% odpadów całego strumienia. Największe ilości odpadów nagromadzono na składowiskach w województwach dolnośląskim i śląskim. Ilość odpadów powstających w sektorze gospodarczym w Polsce sukcesywnie maleje: ze 143,9 mln Mg w 1990 r. do 125,48 mln Mg w 2000 r. (GUS). Zmieniła się również struktura gospodarki tymi odpadami: w 1990 r. wykorzystywano 77,1 mln Mg (53,6%) odpadów, składowano zaś 66,8 mln Mg (46,4%). W 2000 r. 96,5 mln Mg (76,9%) odpadów poddano procesowi odzysku, natomiast unieszkodliwiono poprzez składowanie 22,3 mln Mg (17,8%) odpadów. Można uznać, że nastąpiła znaczna poprawa w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym. Przedstawione tendencje są zgodne z zadaniami Polityki Ekologicznej Państwa w zakresie zwiększania udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesie produkcyjnym odpadów przemysłowych. W wyniku działalności gospodarczej, a w szczególności przemysłowej, powstają różnorodne, niekiedy specyficzne rodzaje odpadów. Analizę stanu aktualnego i potrzeb w gospodarce odpadami opracowano dla następujących gałęzi przemysłu: - wydobywczy, - chemiczny, - energetyczny, - hutniczy, - remontowo-budowlany, - rolno-spożywczy, - drzewny, celulozowy i papierniczy. Bilans odpadów w poszczególnych sektorach wraz ze strukturą gospodarki przedstawia tabela 3.2.1.2. oraz rys. 3.2.1.1.
Rys.3.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym
Z przeprowadzonych analiz wynika, że największe ilości odpadów powstają w przemyśle wydobywczym - 59,7% całości wytwarzanych odpadów, następnie w przemyśle energetycznym - 16,0%, rolno-spożywczym - 8,6%, hutniczym - 6,3%, drzewno-celulozowo-papierniczym - 4,6%, chemicznym - 2,9%, remontowo-budowlanym - 1,8% oraz skórzano-tekstylnym - 0,1%. Największy stopień odzysku wykazuje przemysł drzewno-celulozowo-papierniczy - 87,0%, a najmniejszy przemysł chemiczny - 29,2%. Rodzaje odpadów wytworzone w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki przedstawiono w tabeli 3.2.1.3.
Tabela 3.2.1.2. Bilans odpadów i struktura gospodarki odpadami wg branż sektora gospodarczego w Polsce w 2000 r.
Sektor gospodarczy | Grupa odpadów | Ilość wytworzona | Odzysk | Unieszkodliwianie | Magazynowanie |
| | | [Mg] | | | poza składowaniem | składowanie | | |
| | | | [Mg] | % | [Mg] | % | [Mg] | % | [Mg] | % |
| Przemysł wydobywczy | Odpady powstające przy poszukiwaniu, | 73.568.900,0 | 60.076.100,0 | 81,7 | - | - | 12.634.200,0 | 17,2 | 832.300,0 | 1,1 |
| | wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (01)* | | | | | | | | | |
| Przemysł chemiczny | Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla (05) | 408.100,0 | 407.406,0 | 99,8 | - | - | 82,0 | 0,02 | 612,0 | 0,2 |
| | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej (06) | 3.054.200,0 | 565.200,0 | 18,5 | 437.000,0 | 14,3 | 2.049.100,0 | 67,1 | 2.500,0 | 0,1 |
| | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej (07) | 135.390,0 | 78.883,1 | 56 | 49.120,0 | 36,3 | 8.615,0 | 6,4 | 1.770,0 | 1,3 |
| | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich) (08) | 20.465,15 | 7.776,7 | 38 | 8.640,4 | 42,2 | 3.640,8 | 17,8 | 1.369,1 | 6,7 |
| | Wszystkie grupy odpadów łącznie | 3.618.155,15 | 1.059.265,8 | 29,2 | 494.760,4 | 13,6 | 2.061.437.8 | 57 | 6.251.1 | 0,2 |
| Przemysł energetyczny | Odpady z procesów termicznych - odpady z | 19.740.800,0 | 14.731.000,0 | 74,6 | 24.600,0 | 0,1 | 4.485.100,0 | 22,7 | 500.100,0 | 2,5 |
| | elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (10 01) | | | | | | | | | |
| Przemysł hutniczy | Odpady z hutnictwa żelaza i stali (10 02) | 4.900.000,0 | 4.184.600,0 | 85,4 | - | - | 230.300,0 | 4,7 | 485.100,0 | 9,9 |
| | Odpady z hutnictwa aluminium (10 03) | 17.640,0 | 12.348,0 | 70 | - | - | 5.292,0 | 30 | - | - |
| | Odpady z hutnictwa ołowiu (10 04) | 26.700,0 | 6.114,0 | 22,9 | - | - | 19.491,0 | 73 | 1.095,0 | 4,1 |
| | Odpady z hutnictwa cynku (10 05) | 173.800,0 | 171.020,0 | 98,4 | - | - | 2.086,0 | 1,2 | 695,0 | 0,4 |
| | Odpady z hutnictwa miedzi (10 06) | 1.307.600,0 | 1.013.390,0 | 77,5 | - | - | 16.999,0 | 1,3 | 277.211,0 | 21,2 |
| | Odpady z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych (10 09, 10 10) | 596.500,0 | 409.900,0 | 68,7 | - | - | 186.200,0 | 31,3 | - | - |
| | Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (12) | 771.300,0 | 731.190,0 | 94,8 | 10.798,0 | 1,4 | 24.682,0 | 3,2 | 4.628,0 | 0,6 |
| | Wszystkie rodzaje odpadów łącznie | 7.793.540.0 | 6.528.562.0 | 83,8 | 10.798,0 | 0,1 | 485.050.0 | 6,2 | 768.729.0 | 9,9 |
| Przemysł remontowo-budowlany | Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych | 2.185.800,0 | 1.636.100,0 | 74,8 | 31.700,0 | 1,5 | 283.200,0 | 12,9 | 234.800,0 | 10,7 |
| | oraz infrastruktury drogowej (17) | | | | | | | | | |
| Przemysł rolno-spożywczy | Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa | 10.630.510,5 | 8.951.996,5 | 86,2 | 149.082,6 | 2,1 | 405.338.2 | 4,2 | 616.808,1 | 5,9 |
| | oraz przetwórstwa żywności (02) | | | | | | | | | |
| Przemysł drzewny, celulozowy i papierniczy | Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji | 5.652.600,0 | 4.468.000,0 | 87,0 | 396.100,0 | 7,2 | 165.200.0 | 8,2 | 51.400,0 | 2,6 |
| | płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (03) | | | | | | | | | |
| Przemysł skórzany i tekstylny | Odpady z przemyski skórzanego, futrzarskiego | 132.180,0 | 25.300.0 | 19,1 | 92.890,0 | 70,3 | 13.600 | 10,3 | 5.590,0 | 4,2 |
| | i tekstylnego (04) | | | | | | | | | |
| RAZEM | | 123.322.485,6 | 97.476.324,2 | 79,7 | 1.199.931,0 | 1,0 | 20.533.126,0 | 16,8 | 3.015.978,2 | 2,5 |
źródło: dane za 2000 r. wg GUS oraz SIGOP * numeracja grup zgodna z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206)
Tabela 3.2.1.3. Rodzaje odpadów wytwarzane w największych ilościach w poszczególnych gałęziach przemysłu wraz ze strukturą gospodarki
| Kod odpadu | Rodzaj odpadu | Ilość wytworzona | Odzysk | Unieszkodliwianie poza składowaniem | Unieszkodliwianie przez składowanie | Magazynowanie |
| | | [Mg] | [Mg] | % | [Mg] | % | [Mg] | % | [Mg] | % |
| Przemysł wydobywczy |
| 010407 | Odpady przeróbcze ze wzbogacania węgla | 35.437.600,00 | 30.396.800,00 | 85,8 | 0 | 0,00 | 5.017.900,00 | 14,16 | 22.900,00 | 0,06 |
| 010304 | Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieżelaznych | 28.311.000,00 | 21.122.100,00 | 74,6 | 0 | 0,00 | 6.597.200,00 | 23,30 | 591.700,00 | 2,09 |
| 010401 | Skruszone skały | 2.595.900,00 | 2.532.600,00 | 97,6 | 0 | 0,00 | 36.700,00 | 1,41 | 26.600,00 | 1,02 |
| 010102 | Odpady z wydobywania innych minerałów | 2.279.100,00 | 1.763.200,00 | 77,4 | 0 | 0,00 | 390.700,00 | 17,14 | 125.200,00 | 5,49 |
| 010408 | Odpady z flotacji węgla | 2.123.800,00 | 1.746.200,00 | 82,2 | 0 | 0,00 | 377.600,00 | 17,78 | 0,00 | 0,00 |
| 010402 | Odpadowe piaski i iły | 1.004.700,00 | 903.100,00 | 89,9 | 0 | 0,00 | 101.400,00 | 10,09 | 200,00 | 0,02 |
| Przemysł energetyczny |
| 100113 | Mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych | 9.078.800,00 | 4.830.800,00 | 53,21 | 10.600,00 | 0,12 | 4.180.700,00 | 46,05 | 56.700,00 | 0,62 |
| 100102 | Popioły lotne z węgla kamiennego | 4.559.300,00 | 4.260.500,00 | 93,45 | 200,00 | 0,00 | 209.700,00 | 4,60 | 88.800,00 | 1,95 |
| 100105 | Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin | 3.104.100,00 | 3.032.100,00 | 97,68 | 0,00 | 0,00 | 44.800,00 | 1,44 | 27.200,00 | 0,88 |
| 100101 | Żużle | 2.473.500,00 | 2.126.600,00 | 85,98 | 6.500,00 | 0,26 | 20.100,00 | 0,81 | 320.400,00 | 12,95 |
| 100103 | Popioły lotne z węgla brunatnego | 463.100,00 | 463.100,00 | 100,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| Przemysł rolno-spożywczy |
| 020404 | Wysłodki | 5.907.100,00 | 5.698.400,00 | 96,47 | 48.700,00 | 0,82 | 0,00 | 0,00 | 1.600,00 | 0,03 |
| 020401 | Osady z oczyszczania i mycia buraków | 1.396.400,00 | 707.800,00 | 50,69 | 3.800,00 | 0,27 | 248.300,00 | 17,78 | 436.500,00 | 31,26 |
| 020402 | Nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza (wapno defekacyjne) | 913.900,00 | 710.600,00 | 77,75 | 6.100,00 | 0,67 | 95.900,00 | 10,49 | 101.300,00 | 11,08 |
| 020706 | Wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary | 514.700,00 | 486.700,00 | 94,56 | 2.800,00 | 0,54 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| Przemysł hutniczy |
| 100201 | Żużle z procesów wytapiania (wielkopiecowe, stalownicze) | 3.333.700,00 | 2.786.000,00 | 83,57 | 0,00 | 0,00 | 68.100,00 | 2,04 | 479.600,00 | 14,39 |
| 100609 | Żużle szybowe i granulowane | 1.237.400,00 | 542.600,00 | 43,85 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 694.800,00 | 56,15 |
| 120102 | Inne odpady żelaza i jego stopów | 479.400,00 | 478.500,00 | 99,81 | 0,00 | 0,00 | 500,00 | 0,10 | 400,00 | 0,08 |
| 120101 | Odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego stopów | 134.700,00 | 133.200,00 | 98,89 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 1.500,00 | 1,11 |
| 120201 | Zużyte ścierniwo | 75.000,00 | 61.500,00 | 82,00 | 1.000,00 | 1,33 | 11.900,00 | 15,87 | 600,00 | 0,80 |
| Przemysł drzewno-celulozowo-papierniczy |
| 030103 | Wióry, ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir | 703.600,00 | 652.200,00 | 92,69 | 41.800,00 | 5,94 | 2.900,00 | 0,41 | 6.700,00 | 0,95 |
| 030102 | Trociny | 462.900,00 | 395.800,00 | 85,50 | 59.400,00 | 12,83 | 0,00 | 0,00 | 7.700,00 | 1,66 |
| 030101 | Odpady kory i korka | 235.500,00 | 209.600,00 | 89,00 | 8.900,00 | 3,78 | 700,00 | 0,30 | 16.300,00 | 6,92 |
| 030301 | Kora | 221.800,00 | 205.000,00 | 92,43 | 0,00 | 0,00 | 1.000,00 | 0,45 | 15.800,00 | 7,12 |
| Przemysł chemiczny |
| 050103 | Osady z dna zbiorników | 3.132,50 | 1.569,20 | 50,09 | 1.514,00 | 48,33 | 0,00 | 0,00 | 49,40 | 1,58 |
| 050601 | Kwaśne smoły | 1.710,00 | 1.603,00 | 93,74 | 107,00 | 6,26 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| 050801 | Zużyte sorbenty z surowców ilastych | 1.036,50 | 861,66 | 83,13 | 43,34 | 0,43 | 0,00 | 0,00 | 131,50 | 12,69 |
| 060901 | Fosfogipsy | 1.898.700,00 | 8.400,00 | 0,44 | 0,00 | 0,00 | 1.890.300,00 | 99,56 | 0,00 | 0,00 |
| 060301 | Węglany (z wyłączeniem 02 04 02 oraz 19 09 03) | 229.000,00 | 227.300,00 | 99,26 | 200,00 | 0,09 | 200,00 | 0,09 | 1.500,00 | 0,66 |
| 060601 | Odpady zawierające siarkę lub jej związki | 110.400,00 | 107.300,00 | 97,19 | 3.000,00 | 2,72 | 2.900,00 | 2,63 | 100,00 | 0,09 |
| 080103 | Odpady z farb i lakierów wodorozcieńczalnych | 2.553,75 | 45,72 | 1,79 | 2.424,75 | 94,95 | 46,30 | 1,81 | 36,98 | 1,45 |
| 080408 | Roztwory wodne zawierające klej, kity i masy szpachlowe | 2.225,00 | 0,00 | 0,00 | 2.225,00 | 100,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| Przemysł remontowo-budowlany |
| 170405 | Żelazo i stal | 841.100,00 | 702.400,00 | 83,51 | 22.400,00 | 2,66 | 0,00 | 0,00 | 116.300,00 | 13,83 |
| 170502 | Grunt z wykopów i pogłębiania | 447.800,00 | 390.400,00 | 87,18 | 2.000,00 | 0,45 | 27.600,00 | 6,16 | 27.800,00 | 6,21 |
| 170101 | Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów | 251.200,00 | 173.300,00 | 68,99 | 700,00 | 0,28 | 65.500,00 | 26,07 | 11.700,00 | 4,66 |
| 170701 | Wymieszany gruz i materiały z rozbiórki | 192.800,00 | 96.900,00 | 50,26 | 2.000,00 | 1,04 | 88.700,00 | 46,01 | 5.200,00 | 2,70 |
| 170104 | Odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie | 155.800,00 | 104.200,00 | 66,88 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 51.600,00 | 33,12 |
| Przemysł skórzano-tekstylny |
| 040101 | Odpady z mizdrowania | 17.500,00 | 16.600,00 | 94,9 | 900,00 | 5,14 | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 0,00 |
| 040108 | Odpady skóry wygarbowanej zawierające chrom | 21.000,00 | 15.800,00 | 75,2 | 0 | 0,00 | 5.200,00 | 24,76 | 0,00 | 0,00 |
| 040110 | Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków | 9.400,00 | 0,00 | 0,0 | 200,00 | 2,13 | 3.600,00 | 38,30 | 5.600,00 | 59,57 |
| 040102 | Odpady z wapnowania | 5.800,00 | 5.100,00 | 87,9 | 0 | 0,00 | 700,00 | 12,07 | 0,00 | 0,00 |
źródło: dane za 2000 r. wg GUS oraz SIGOP
W strumieniu odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym powstają również odpady niebezpieczne, które zostały omówione szczegółowo w rozdziale 3.3.
Stan bazy technicznej do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego (innych niż niebezpieczne)
Podczas szczegółowej analizy strumienia odpadów powstających w sektorze gospodarczym (innych niż niebezpieczne) przyjęto założenie, że gospodarka odpadami poddanymi procesom odzysku i/lub unieszkodliwianymi (z wyjątkiem składowania) w 75% wytwarzanej ilości, nie stwarza obecnie większych problemów (z wyjątkiem odpadów, tzw. masowych) i w perspektywie do 2006 r. nie będzie sprawą priorytetową. Wydaje się, że proste usprawnienie procedur, czy niewielkie zmiany technologiczne pozwolą na zagospodarowanie pozostałych 25% wytwarzanych odpadów. Konsekwencją przyjętego założenia jest wydzielenie z całego strumienia odpadów powstających w sektorze gospodarczym (innych niż niebezpieczne) rodzajów odpadów, dla których gospodarka prowadzona jest w sposób niedostateczny. Podstawowym problemem jest duży procent odpadów trafiających na składowiska. Dotyczy to odpadów z następujących podgrup: - z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej, - z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych, - z procesów termicznych, - z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów emalii ceramicznych, kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich), - powstających przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin, - z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, - z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego, - produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej. Przeprowadzona szczegółowa analiza ilości składowanych odpadów w poszczególnych grupach wykazała, że istnieją rodzaje odpadów, dla których obecnie brak jest dostępnych i ekonomicznie uzasadnionych metod pozwalających na ograniczenie ich składowania (są to np. fosfogipsy). Problemem są również odpady powstające w trakcie flotacyjnego wzbogacania kopalin. Składowane jest tylko 23% tych odpadów, ale jest to łącznie ponad 6,5 mln Mg. Obecnie nie istnieją technologie pozwalające na zmniejszenie ilości odpadów powstających w trakcie przerobu surowców mineralnych (fosfogipsy, odpady flotacyjne), należy więc liczyć się z faktem, iż nadal duże ilości tych rodzajów odpadów będą składowane. Problem ten dotyczy kilku dużych producentów odpadów i próby jego rozwiązania powinny być prowadzone na miejscu u wytwórcy. Problematyczne jest również poddawanie odzyskowi następujących rodzajów odpadów: - osady z zakładowych oczyszczalni ścieków z różnych gałęzi przemysłu, - zużyte wykładziny węglowe i materiały ogniotrwałe z elektroliz w hutnictwie aluminium, - żużle z drugiego przetopu w hutnictwie cynku, - żużle z przetopu ołowiu w hutnictwie ołowiu. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych powstają w dużym rozproszeniu. Ten fakt powoduje trudności z dokładnym oszacowaniem powstających ilości oraz utrudnia ich odzysk. Istnieją technologie pozwalające na przetworzenie i wykorzystanie znacznych ilości odpadów budowlanych, konieczne jest jednak stworzenie systemu zbiórki i selektywnego składowania w celu ich dalszego przerobu. W przypadku pozostałych rodzajów odpadów można stwierdzić, iż istnieją w kraju technologie i instalacje pozwalające na odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich deponowanych odpadów (innych niż niebezpieczne) z sektora gospodarczego. Należy przy tym zaznaczyć, że niniejszy plan nie obejmuje kompleksowej kontroli i oceny prawidłowości postępowania w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania przez jednostki, którym przekazano odpady. Powstają wątpliwości, dlaczego mimo istniejących możliwości przerobu tak wiele nieprzetworzonych odpadów trafia na składowiska. Najprawdopodobniej powodem tego są zbyt niskie koszty składowania w stosunku do kosztów przerobu odpadów. Dodatkowym czynnikiem jest rozproszenie małych źródeł powstawania odpadów i nieopłacalność ekonomiczna realizacji przedmiotowych przedsięwzięć z zakresu gospodarki odpadami w podmiotach gospodarczych i małych jednostkach organizacyjnych. Uwzględnić należy również złą kondycję finansową dużej liczby podmiotów gospodarczych oraz fakt, że w minionych latach poczyniono bardzo duże nakłady finansowe na porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w zakładach. Niektóre składowiska, na których deponowane są odpady, nie posiadają odpowiednich systemów zabezpieczeń pozwalających na ograniczenie ich wpływu na środowisko. Wprowadzenie w życie dyrektywy 1999/31/EC dotyczącej składowania odpadów powinno poprawić tę sytuację i zmienić na korzyść relacje cenowe składowania i przetwarzania odpadów. Należy również stworzyć odpowiednie instrumenty finansowe i organizacyjne (np. wysokość opłat za składowanie docelowo wyższa średnio o jeden rząd wielkości od obecnych, udostępnienie informacji nt. możliwości odzysku/unieszkodliwiania odpadów), które umożliwią rozwiązanie problemu ze składowaniem opisywanych odpadów. Analizując stan gospodarki odpadami, wskazano cele dla odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym do osiągnięcia w latach 2003-2014, które są zgodne z wytycznymi zawartymi w Polityce Ekologicznej Państwa: - dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. (w 1990 r. procesom odzysku poddawano 77,1 mln Mg), - rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych, - wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowywania (bazy danych), - identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych, - wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu, - rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego zastosowania odpadów. - zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie z zasadami bliskości i samowystarczalności, - ograniczanie ilości odpadów deponowanych na składowiskach, - zorganizowanie sprawnego systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik (BAT), - sukcesywna likwidacja starych, wcześniej nagromadzonych odpadów przemysłowych, - kontynuacja prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów. Analizując zagrożenia, jakie mogą wystąpić ze strony odpadów przemysłowych powstających w sektorze gospodarczym dla środowiska, w analizach szczegółowych zwrócono uwagę również na promieniotwórczość naturalną odpadów spowodowaną obecnością naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228. Dotyczy to w szczególności odpadów z przemysłów: wydobywczego, energetycznego i hutniczego, w których procesy technologiczne i przeróbcze mogą spowodować znaczące z punktu widzenia ochrony radiologicznej zwiększenie stężenia tych izotopów w powstających odpadach, a tym samym ograniczenie możliwości odzysku lub unieszkodliwiania tych grup odpadów. Wykaz instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora przemysłowego przedstawia rys. 3.2.1.2. oraz załącznik 3.
Rys. 3.2.1.2. Instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego
3.2.2. Odpady z sektora gospodarczego
3.2.2.1. Odpady z przemysłu wydobywczego
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin stanowią pod względem ilościowym największą grupę spośród wszystkich odpadów wytwarzanych i składowanych w kraju. Według źródeł GUS w 2000 r. wytworzono łącznie 73.568,9 tys. Mg tych odpadów. Wobec całkowitej ilości odpadów wytworzonych w 2000 r. w kraju ich masa jest znacząca i stanowi 58,6%. Strukturę gospodarki odpadami przedstawiono na rys. 3.2.2.1.1.
Rys. 3.2.2.1.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle wydobywczym
Odrębne zagadnienie stanowią duże ilości odpadów wydobywczych zdeponowane na starych hałdach kopalnianych, zwałowiskach zewnętrznych i zgromadzone w osadnikach przemysłowych. Z końcem roku 2000 na składowiskach nagromadzono ok. 1,5 mld Mg odpadów wydobywczych. W porównaniu do ogólnej ilości odpadów przemysłowych nagromadzonych na składowiskach na koniec roku 2000 w ilości 2.011.034,5 tys. Mg, odpady pochodzące z wydobycia stanowią 73,1% masy odpadów. Czynnikiem decydującym o wytwarzaniu tak znaczącej ilości odpadów omawianej grupy jest skala działalności wydobywczej i przetwórstwa kopalin w naszym kraju. Pomimo postępującej restrukturyzacji polskiego przemysłu, wydobycie szeregu surowców utrzymuje się nadal na wysokim poziomie. W przypadku odpadów wydobywczych źródłem ich wytwarzania są przede wszystkim zakłady górnicze, a w bardzo ograniczonym zakresie - przedsiębiorstwa poszukiwawcze i samodzielne zakłady przeróbcze, nieprowadzące eksploatacji. Ich generalna klasyfikacja opiera się na sposobie ich wytwarzania - wyróżnia się odpady górnicze i przeróbcze. Głównym źródłem odpadów jest górnictwo i przeróbka węgla kamiennego, górnictwo węgla brunatnego, wydobycie i przetwórstwo rud miedzi i rud cynkowo-ołowiowych, a także przeróbka siarki, wydobycie soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej oraz wydobycie i przeróbka surowców skalnych. W górnictwie surowców skalnych dominuje eksploatacja masowa, co prowadzi do zwiększenia ilości odpadów i powoduje znaczne straty kopaliny towarzyszącej. W górnictwie węgla kamiennego wytworzono w 2000 r. 37.561,4 tys. Mg odpadów, co stanowi 51,1% wszystkich odpadów wydobywczych, z czego procesom odzysku poddano 32.143,0 tys. Mg tych odpadów, czyli ok. 85,6%. Największe ilości odpadów stosuje się do: niwelacji terenu (43,4% ogółu), robót inżynieryjnych (27,2% ogółu) oraz podsadzki hydraulicznej (3,4%). Składowano 5.395,5 tys. Mg, co stanowi ok. 14,4%. Na natomiast składowiskach nagromadzono 762.815,6 tys. Mg, co stanowi 51,9% wszystkich odpadów wydobywczych. Drugim, pod względem wielkości, wytwórcą odpadów wydobywczych w Polsce jest górnictwo rud metali nieżelaznych - miedzi oraz cynku i ołowiu. W roku 2000 w tym przemyśle powstało 29.313,8 tys. Mg odpadów, tj. 39,8% wszystkich odpadów z grupy 01, z czego procesowi odzysku poddano 22.124,9 tys. Mg, czyli 75,5% odpadów. Na składowiskach zdeponowano 6.597,2 tys. Mg odpadów, czyli 22,5%, a magazynowano 591,7 tys. Mg, tj. około 2%. Ilość odpadów z górnictwa metali nieżelaznych nagromadzonych na składowiskach do końca roku 2000 wynosiła 557.940,8 tys. Mg, co stanowi około 38% wszystkich nagromadzonych odpadów wydobywczych. W bilansie odpadów z przemysłu wydobywczego znaczną ilość stanowią również odpady z górnictwa surowców skalnych. W 2000 roku powstało 6.474,4 tys. Mg, co stanowi 8,8% całości odpadów wydobywczych; z czego 5.612,5 tys. Mg (86,7%) poddano procesowi odzysku.
Prognozy ilości i jakości odpadów
Na ilość i jakość powstających odpadów mineralnych, a także na możliwości zwiększenia ich odzysku decydujący wpływ będzie mieć tempo rozwoju całego sektora górniczego w kraju w ciągu najbliższych lat. Węgiel kamienny jest i przez najbliższe lata nadal pozostanie podstawowym paliwem w Polsce. W prognozach zakłada się, że w roku 2006 wydobycie węgla będzie wynosić 99 mln Mg, w roku 2010 - 90 mln Mg, w roku 2014 - 86 mln Mg, i spadnie do 80 mln Mg w roku 2020. Przewidywany spadek wydobycia węgla spowodowany jest prognozowanym spadkiem udziału węgla kamiennego w produkcji energii. Ilość odpadów powstających przy eksploatacji węgla kamiennego jest zależna od wielkości eksploatacji. Na 1 Mg wydobytego węgla przypada 0,4 Mg odpadów. W najbliższej przyszłości nie jest możliwe zmniejszenie tego współczynnika. Ponieważ prognozy przewidują spadek wydobycia, ilość odpadów będzie również maleć. W roku 2010 będzie ich ok. 36 mln Mg, w roku 2014 około 34 mln Mg, a w roku 2020 około 32 mln Mg. Wydobycie węgla brunatnego w Polsce w 2000 r. wyniosło 59.486 tys. Mg. Prognozy przewidują stabilizację wydobycia węgla brunatnego na tym samym poziomie do roku 2020. Wydobycie rud miedzi w 2000 r. wyniosło 27.142 tys. Mg rudy, w tym 513 tys. Mg miedzi metalicznej i 1.363 Mg srebra. Poziom wydobycia rud miedzi i produkcji miedzi metalicznej powinien utrzymać się na dotychczasowym poziomie. Znaczna część produkcji miedzi i srebra przeznaczana jest na eksport, tak więc o wielkości produkcji będą decydować wahania cen tych metali na rynkach światowych. Główną masę odpadów w przemyśle miedziowym stanowić będą nadal odpady poflotacyjne. Pod względem masy ich przyrost utrzyma się na dotychczasowym poziomie. Jakość tych odpadów w porównaniu z latami ubiegłymi nie zmieni się. W ciągu najbliższych czterech lat o ponad połowę zmniejszy się ilość wytwarzanych odpadów z przeróbki rud Zn-Pb, a w perspektywie do roku 2014 odpady te nie będą już wytwarzane (likwidacja kopalń). Otwartym problemem pozostanie jednak sanacja terenów pogórniczych w silnie zdegradowanym rejonie bytomskim oraz olkusko-chrzanowskim. Przy wzroście importu siarki surowej rozpatruje się kontynuację wydobycia siarki rodzimej w kopalni Osiek oraz zmniejszenie wydobycia w kopalni Jeziórko. Powinno to doprowadzić do utrzymania wielkości wydobycia na poziomie z roku 2000 - 1.400 tys. Mg. Zahamowany zostanie przyrost odpadów z przeróbki siarki. W roku 2000 wytworzono zaledwie 630 Mg keku. Nie przewiduje się znaczącego wzrostu wydobycia soli potasowo-magnezowych i soli kamiennej. W roku 2000 łączne wydobycie soli wyniosło 3,223 mln Mg i wykazywało tendencję wzrostową, głównie dzięki zwiększonemu eksportowi soli kamiennej i solanki. Znaczne perspektywy rozwojowe rysują się w górnictwie i przeróbce surowców skalnych. Szczególnie korzystna koniunktura utrzymuje się od kilku lat w górnictwie kamieni drogowych i budowlanych oraz kruszywa naturalnego. Górnictwo surowców skalnych stało się, obok górnictwa węgla kamiennego, najważniejszą dziedziną przemysłu wydobywczego w Polsce. Rozwój tej branży przemysłu będzie postępował w ciągu najbliższych lat w związku z budową autostrad i dróg ekspresowych, a także wobec wzrastającego eksportu kruszyw łamanych i kruszyw naturalnych grubych. Na niezmienionym poziomie powinno utrzymać się wydobycie pozostałych surowców skalnych: piasków przemysłowych, surowców węglanowych, surowców ilastych. W górnictwie surowców skalnych można spodziewać się znacznego spowolnienia przyrostu odpadów górniczych i przeróbczych. Prognozy takie wiążą się z korzystnymi zmianami w dziedzinie urabiania kopalin skalnych, a także z wprowadzeniem, przynajmniej w większych zakładach górniczych, nowoczesnych technologii przeróbki.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Analiza stanu gospodarki odpadami z przemysłu wydobywczego wykazała, że główny problem stanowią odpady flotacyjne z przeróbki węgla kamiennego, rud miedzi, rud cynku i ołowiu oraz odpady porafinacyjne rud siarki, które praktycznie w całości są deponowane na składowiskach. Szczególnie należy zwrócić uwagę na odpady flotacyjne, wytwarzane obecnie przez KGHM "Polska Miedź" S.A. i deponowane w osadniku Żelazny Most, jednym z największych tego typu obiektów na świecie. Nie ma możliwości ograniczenia powstawania tych odpadów, a próby ich zastosowania na skalę przemysłową nie powiodły się. Składowanie tych odpadów stanowi problem ponadlokalny i jest obecnie jedyną realną metodą unieszkodliwiania tych odpadów. Również zagospodarowanie odpadów flotacyjnych z przeróbki rud cynku i ołowiu oraz węgla kamiennego jest problemem trudnym i ostatecznie jeszcze nierozwiązanym. Czynnikiem utrudniającym poddanie procesom odzysku odpadów flotacyjnych z węgla kamiennego jest duża wilgotność i trudności w transporcie. Natomiast odpady porafinacyjne (kek) z przeróbki rud siarki, ze względu na swój charakter nie są poddawane procesom odzysku. Dlatego też należy położyć duży nacisk na opracowywanie nowych technologii oraz kontynuację badań nad rozwiązaniami w zakresie stosowania odpadów flotacyjnych, a w szczególności z przeróbki rud miedzi. Ponadto należy zwiększać stopień odzysku odpadów pogórniczych, np. wykorzystując do tego celu mechanizmy ekonomiczne. Należy również dostosować prawodawstwo po zatwierdzeniu projektu dyrektywy w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z poszukiwania, wydobywania, przeróbki (w tym przeróbki mechanicznej) i składowania minerałów w czasie całego cyklu produkcyjnego kopalni i kamieniołomów. Komisja Europejska przedstawiła na spotkaniu w lutym 2002 r. w Brukseli projekt tej dyrektywy. Zgodnie z projektem, państwa członkowskie będą musiały zobowiązać przedsiębiorców do: - podjęcia wszystkich koniecznych środków zapobiegającym awariom, a w razie ich wystąpienia ograniczenia skutków dla środowiska i zdrowia człowieka, - wykorzystania nadkładu, skały płonnej, do podsadzania wyrobisk, jeśli jest to korzystne dla środowiska, - wykorzystywania nadkładu do rekultywacji zdegradowanych terenów, jeśli inaczej nie postanowiono zagospodarować tych odpadów w pozwoleniu na prowadzenie działalności, - użytkowania terenu, na którym zlokalizowany jest zakład górniczy, zgodnie z pozwoleniem na prowadzenie działalności, a po jej zakończeniu rekultywowania terenu, mając szczególnie na uwadze ochronę flory i fauny. Projekt dyrektywy nakłada też na przedsiębiorcę obowiązek opracowania specjalnego programu gospodarki odpadami. Przedsiębiorca musi dążyć do ograniczenia produkcji odpadów oraz ograniczenia ich szkodliwości poprzez stosowanie odpowiednich technologii wydobywania kopalin, a także ich przeróbki. W dyrektywie znalazł się zakaz składowania odpadów górniczych w wodach podziemnych, rzekach, jeziorach i morzach w jakiejkolwiek formie (ciekłej lub stałej). Zobowiązano również państwa członkowskie do informowania o zamkniętych kopalniach w danym kraju w celu stworzenia rejestru. Zinwentaryzowane kopalnie i kamieniołomy będą klasyfikowane według zagrożenia dla środowiska. Niezależnie od istniejących i przyszłych możliwości wykorzystania odpadów, w przypadku odpadów z przemysłu wydobywczego, ze względu na obecny stan wiedzy oraz poziom techniki i technologii, a także potrzeby rynku, jedyną racjonalną metodą unieszkodliwiania znacznej ich części jest składowanie. W tym wypadku należy wymagać stosowania technologii bezpiecznego ich składowania. W przypadku składowania na powierzchni konieczna jest rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji i co do których wiadomo, że odpady nie będą miały gospodarczego zastosowania. Niewątpliwie najkorzystniejsze dla środowiska jest ograniczenie ilości odpadów. W przypadku odpadów wydobywczych największe ograniczenie wytwarzania odpadów wiąże się ze spadkiem wydobycia, a ten z kolei związany jest z ekonomicznym wykorzystaniem wydobywanych kopalin. W przypadku odpadów wydobywczych ich odzysk i unieszkodliwianie związane jest ściśle z rejonem powstawania tych odpadów. W przypadku poddania tych odpadów procesom odzysku, największe ilości zużywane są w robotach inżynierskich i niwelacyjnych oraz robotach górniczych. Niewielki procent odpadów jest stosowany do produkcji materiałów budowlanych. Odpady te ze względu m.in. na koszty transportu wykorzystywane są raczej lokalnie. Również ich składowanie odbywa się na terenie lub w bliskim sąsiedztwie zakładów wydobywczych lub przeróbczych.
Zadania
Organizacyjno-prawne - wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu), - uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do wykorzystania lub rekultywacji, - opracowanie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji, - kontynuowanie prac badawczych nad nowymi technologiami odzysku odpadów flotacyjnych z przeróbki węgla kamiennego, rud miedzi, rud cynku i ołowiu oraz siarki, - wprowadzenie mechanizmów ekonomicznych w celu zwiększenia odzysku odpadów z procesów wydobywczych.
Techniczno-technologiczne - zwiększenie stopnia odzysku odpadów wydobywczych z bieżącej produkcji oraz nagromadzonych na składowiskach, - zwiększenie stopnia lokowania odpadów w technologiach górniczych, jeśli jest to korzystne dla środowiska, - rekultywacja składowisk odpadów w przypadku braku możliwości odzysku nagromadzonych odpadów.
3.2.2.2. Odpady z przemysłu chemicznego
A. Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki węgla
Odpady z tego sektora powstają w wyniku następujących procesów: - przeróbki ropy naftowej, w wyniku której powstają produkty do otrzymywania paliw płynnych, olejów smarowych, smarów i asfaltów, - oczyszczania gazu ziemnego, głównie jego odsiarczania, - wysokotemperaturowej przeróbki węgla kamiennego metodą odgazowania w temperaturze powyżej 1.000°C, której głównym produktem jest koks oraz smoła surowa, benzol i gaz koksowniczy, - produkcji grafitu syntetycznego i elektrod węglowych.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z tego sektora powstają w zakładach przetwórstwa ropy naftowej (rafinerie, petrochemie), kombinatach koksochemicznych, fabrykach chemicznych (np. parafiny), kopalniach gazu ziemnego, zakładach przeróbki gazu ziemnego, zakładach zajmujących się regeneracją olejów, zakładach produkujących grafit syntetyczny i elektrody węglowe. Odpady tej grupy powstają również w zakładach zajmujących się przetwarzaniem odpadowych tworzyw (np. poliolefinowych), wytwarzających półprodukty do produkcji paliw. Według dostępnych danych szacuje się liczbę źródeł powstawania odpadów w tej grupie w kraju na około 170. Ogółem w kraju wytworzono w 2000 r. 408,1 tys. Mg odpadów tego typu. Największa ilość odpadów to odpady z procesów termicznej przeróbki węgla - stanowią one 86,29% całego strumienia odpadów z tego sektora. Największa ilość odpadów powstaje w miastach na prawach powiatu: Kraków - woj. małopolskie oraz Płock - woj. mazowieckie. Pozostałe zakłady wytwarzające większe ilości odpadów tej grupy zlokalizowane są głównie w południowym regionie Polski w województwach: śląskim i podkarpackim. Aktualnie prawie wszystkie odpady poddawane są procesowi odzysku (39,66%) lub unieszkodliwiania poza składowaniem (60,19%). Jedynie 0,15% odpadów magazynuje się na terenach zakładów wytwarzających odpady. Ilość odpadów przeznaczonych do składowania wynosi 0,0002% całego strumienia tej grupy odpadów. Najczęściej stosowaną metodą odzysku jest ich ponowne zawracanie do produkcji na terenie zakładów, które je wytwarzają. Unieszkodliwianie odbywa się głównie metodą chemiczną lub termiczną na terenie zakładów wytwarzających te odpady lub w firmach, posiadających odpowiednie instalacje w celu ich unieszkodliwiania.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Ilość odpadów z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla zależy od ilości i jakości surowca przerabianego w poszczególnych typach zakładów, zastosowanej technologii, wielkości zakładu i stopnia kompleksowości danego zakładu. W związku z rozwojem sektora przemysłu petrochemicznego nastąpi wzrost ilości odpadów powstających, zależny i proporcjonalny do wzrostu produkcji.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Z diagnozy stanu obecnego w gospodarce odpadami tej grupy wynika, że w chwili obecnej nie są wymagane nowe inwestycje w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Zadania
- prowadzenie kontroli i monitoringu wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania tych odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami, - wdrożenie technologii Czystszej Produkcji oraz norm serii ISO 14000, - wydanie poradników postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów.
B. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z przemysłu chemii nieorganicznej stanowią 2,4% ogółu odpadów powstających w kraju. Głównymi wytwórcami odpadów są zakłady produkujące nawozy mineralne, zakłady chemiczne, zakłady produkujące sodę, pigmenty, leki oraz celulozę. Ponadto kilkudziesięciu mniejszych producentów wytwarza od kilkuset Mg do kilku kilogramów odpadów z omawianej grupy. Łącznie na obszarze kraju powstaje około 3.054 tys. Mg odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej, z czego ponad 1.898 tys. Mg (62,1%) przypada na fosfogipsy. Udział fosfogipsów w ogólnej ilości odpadów składowanych jest jeszcze większy i dochodzi do 92%. W ujęciu regionalnym najwięcej odpadów produkowanych jest w Polsce północno-zachodniej i południowej, w województwach: zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko-pomorskim i małopolskim. Dominujące rodzaje odpadów w tej grupie to: fosfogipsy, węglany i inne sole odpadowe. Ogółem w 2000 r. wytworzono 3.054,2 tys. Mg odpadów zakwalifikowanych do odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej. Strukturę gospodarki odpadami w tej gałęzi przemysłu przedstawiono na rysunku 3.2.2.2.1.
Rys. 3.2.2.2.1. Struktura gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej
Stan gospodarki odpadami w przypadku tej grupy jest zniekształcany przez fosfogipsy, które w zdecydowanej większości są deponowane na składowiskach. Jeśli nie uwzględni się fosfogipsów, to większość odpadów jest poddawana procesom odzysku w procesach technologicznych bezpośrednio u wytwórcy odpadu bądź w innych zakładach lub unieszkodliwiana (poza składowaniem). Niektóre odpady poddawane są procesom oczyszczania i sprzedawane jako produkty handlowe (np. siarczan sodowy bezwodny, kreda nawozowa). Procesy unieszkodliwiania odpadów prowadzone są zazwyczaj we własnych instalacjach bazujących głównie na procesach fizykochemicznych. O wiele rzadziej stosowane są metody termiczne. Metoda termiczna unieszkodliwiania odpadów stosowana jest w przypadku substancji zawierających cyjanki, siarczany, siarczyny i siarczki oraz odpady zawierające siarkę i jej związki.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Generalnie, produkcja chemiczna jest stosunkowo rentowna na tle innych gałęzi gospodarki, należy więc spodziewać się wzrostu potencjału polskich zakładów i powolnego wzrostu produkcji. Nie powinno się to przekładać na wzrost ilości wytwarzanych odpadów. W celu osiągnięcia efektu w postaci zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów realizowane są zarówno nowe inwestycje, modernizacje już istniejących instalacji, jak i zmiany organizacyjne. Istotnym czynnikiem mogącym wpłynąć na zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów jest uczestniczenie wielu wytwórców w programach zarządzania środowiskowego (np. norm serii ISO 14.000 czy w programie Odpowiedzialność i Troska). Należy jednak nadmienić, że część firm z branży chemicznej znajduje się w stanie upadłości (np. Siarkopol, Wiskord S.A.), co spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanych niektórych rodzajów odpadów. Poważne trudności przeżywa przemysł siarkowy, który produkuje duże ilości odpadów (ponad 100 tys. Mg). Większość kopalń jest zamykana, a perspektywy rozwoju tej gałęzi przemysłu, ze względu na niewielkie zapotrzebowanie na siarkę są niekorzystne. Ilość odpadów związanych z przetwórstwem siarki, która obecnie jest składowana, powinna ulec zmniejszeniu.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Odpady z tej grupy w zdecydowanej większości są wytwarzane przez duże zakłady przemysłowe. Powstają również w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw w niewielkich ilościach. W tym przypadku problemem jest zbiórka, transport i unieszkodliwianie rozproszonych ilości tych odpadów. Dlatego też należy zorganizować system regionalnych zbiornic w celu magazynowania i wysyłania odpowiednich pod względem ilościowym partii odpadów do firm zajmujących się ich przerobem bądź unieszkodliwianiem. Z analizy istniejącego stanu gospodarki odpadami w przemyśle chemii nieorganicznej nie wynika konieczność projektowania nowych inwestycji w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów na poziomie krajowym. Zdecydowana większość odpadów (w ilości ponad 75%), które są składowane, jest wytwarzana przez kilku dużych wytwórców. Wytwórcy ci częściowo znajdują rozwiązanie problemu wytwarzanych przez siebie odpadów. Należy jednak stworzyć system zachęcający zakłady do zmian technologicznych, tzn. przestawiania się na technologie powodujące powstawanie mniejszych ilości odpadów bądź opracowywanie metod przetwarzania części odpadów, które pozwolą na ich pełniejszy odzysk. W związku z niewłaściwą gospodarką odpadami u wytwórców, niektóre rodzaje odpadów trafiają na składowiska. Dotyczy to, np. części katalizatorów zawierających metale szlachetne, które są deponowane na składowisku. Istnieją technologie i firmy zajmujące się odzyskiem tego typu surowców, tak więc ten problem jest dość prosty do rozwiązania.
Zadania
- doskonalenie metod zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów z przemysłu chemicznego od małych i średnich wytwórców, - kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów i zwiększenia odzysku odpadów z przemysłu chemii nieorganicznej, głównie w zakresie fosfogipsów, osadów poneutralizacyjnych.
C. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z przemysłu chemii organicznej powstają głównie w dużych zakładach, a także u źródeł rozproszonych. Ze względu na rozproszenie wytwórców doszacowania wymagają ilości odpadów pochodzących z różnego rodzaju laboratoriów szkolnych i uczelnianych oraz małych laboratoriów aptecznych. Największe ilości odpadów powstają w podgrupie 07 01 (są to odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu chemii organicznej) oraz 07 02 (odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i włókien syntetycznych). Według danych zawartych w bazie SIGOP, w roku 2000 w Polsce zarejestrowanych było ponad 540 różnych firm wytwarzających odpady z przemysłu syntezy organicznej, z czego w 302 zakładach wytwarzano odpady niebezpieczne. Podstawowymi gałęziami przemysłu, wytwarzającymi odpady z przemysłu chemii organicznej, są firmy produkujące różnego rodzaju barwniki, podstawowe chemikalia organiczne, pestycydy i środki, farmaceutyki, mydła i detergenty, preparaty myjące i czyszczące. Łączną ilość odpadów przemysłowych wytworzonych w tej grupie w Polsce w roku 2000 oszacowano na 135,46 tys. Mg. Strukturę gospodarki odpadami z przemysłu chemii organicznej przedstawiono na rysunku 3.2.2.2.2.
Rys. 3.2.2.2.2. Struktura gospodarki odpadami z przemysłu chemii organicznej
W wyniku analizy aktualnego stanu można stwierdzić, że generalnie gospodarka odpadami z przemysłu syntezy organicznej prowadzona jest w Polsce w sposób zadowalający. Odpady powstające w tej grupie są w większości poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Do unieszkodliwiania większości wytworzonych odpadów z omawianej grupy stosowane są głównie metody termiczne. Odpady przemysłowe z syntezy organicznej, szczególnie te rodzaje, dla których brak jest technologii odzysku lub unieszkodliwiania, deponowane są bezpośrednio na składowiska odpadów przemysłowych lub niebezpiecznych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Ze względu na kryzys gospodarczy, prognozy rozwoju wspomnianych gałęzi przemysłu chemicznego są niekorzystne. Jeśli w gospodarce nastąpi poprawa, to ogólna produkcja będzie również stopniowo rosła, co przełoży się na zwiększenie ilości wytwarzanych odpadów. Jednakże pomimo stopniowego wzrostu produkcji i rozwoju gospodarczego kraju prognozuje się sukcesywny spadek ilości wytwarzanych odpadów w wyniku zastosowania nowoczesnych technologii, a także wdrażania programów zarządzania środowiskowego wg norm serii ISO 14000, czy programów Czystszej Produkcji.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Generalnie odpady z przemysłu chemii organicznej są w ok. 90% poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania (poza składowaniem). Procesy te odbywają się przeważnie u wytwórców odpadów, którzy posiadają odpowiednie do tego celu instalacje, lub w specjalistycznych firmach. Z oceny stanu obecnego w gospodarce odpadami tej grupy wynika, że nie są aktualnie wymagane nowe inwestycje w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Należy jednak prowadzić kontrolę firm posiadających instalacje do unieszkodliwiania analizowanych odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami. Zakłady, w miarę potrzeb, powinny dążyć do stopniowej modernizacji swoich urządzeń. Problem stanowią osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków. Należy dążyć tu do właściwego oczyszczenia osadów z wykorzystaniem metod fizykochemicznych i biologicznych w celu usunięcia szkodliwych substancji i umożliwienia ich dalszego wykorzystania. Istnieje możliwość zastosowania osadów ściekowych przy rekultywacji składowiska lub termicznego unieszkodliwiania.
Zadania - prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mających na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania, - doskonalenie metod zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów z przemysłu chemicznego od małych i średnich wytwórców, - kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów oraz zwiększenia odzysku odpadów z przemysłu chemii organicznej (osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków).
D. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich)
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady tego typu powstają zarówno w dużych zakładach, zajmujących się produkcją farb, klejów, szczeliw oraz działalnością poligraficzną, jak również w licznych, rozproszonych zakładach produkcyjnych i usługowych, należących generalnie do prawie wszystkich branż przemysłowych. Do większych wytwórców odpadów tej grupy zaliczyć można zakłady zajmujące się produkcją maszyn, pojazdów i urządzeń, firmy przeprowadzające remonty, zakłady blacharskie i lakiernicze, zakłady meblarskie, drukarnie. Ilość zinwentaryzowanych odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich) wytworzonych w 2000 r. wynosi 20,46 tys. Mg. Z tej ilości 3,29 tys. Mg to odpady zaliczane do niebezpiecznych. Zarówno różnorodność branż, w których powstawać mogą odpady kwalifikowane do tej grupy, jak i ich liczba i rozproszenie wytwórców znacznie utrudniają przeprowadzenie analizy szacunkowej rzeczywistej masy powstających odpadów, jak i metod dalszego postępowania z odpadami. W związku z powyższym oszacowano, że w kraju wytwarzane jest około 40 tys. Mg odpadów w tej grupie. Ilość odpadów niebezpiecznych oszacowano na poziomie 4 tys. Mg rocznie. Odpady z tej grupy cechuje duża toksyczność, łatwopalność i reaktywność. Według dostępnych danych odpady powstające w grupie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych są poddawane procesowi odzysku w 38% ogólnej masy. Natomiast unieszkodliwianiu różnymi metodami (z wyjątkiem składowania) poddane zostało 42,22% całego strumienia tej grupy. Składuje się 17,79% odpadów, a magazynowane jest 6,69% odpadów. Najwyższy stopień odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) notuje się w podgrupie odpadów farb drukarskich - są one w 87,39% odzyskiwane, a w 8,12% unieszkodliwiane. Wysokie ceny farb stosowanych w poligrafii sprawiają, że są one ze względów oszczędnościowych niemal w całości odzyskiwane. Najczęstszą metodą odzysku tych odpadów jest ich ponowne zawracanie do produkcji na terenie zakładów, które je wytwarzają. Unieszkodliwianie odbywa się głównie metodą chemiczną lub termiczną - również przede wszystkim na terenie zakładów wytwarzających te odpady. Pozostałe odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych wytwarzane przez większych wytwórców, są zazwyczaj przekazywane do unieszkodliwienia firmom posiadającym odpowiednie do tego celu instalacje. Natomiast niezinwentaryzowane odpady należące do tej grupy są najczęściej łączone ze strumieniem odpadów komunalnych i usuwane na składowiska komunalne, co należy uznać za niedopuszczalne postępowanie. Inną praktyką jest spalanie tych odpadów w kotłowniach zakładowych nieprzystosowanych do tego celu, usuwanie odpadów ciekłych do kanalizacji lub bezpośrednio do gruntu lub wód powierzchniowych. Praktykowane obecnie sposoby postępowania z odpadami powstającymi w grupie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych pochodzącymi z małych rozproszonych źródeł należy uznać za nieprawidłowe i zagrażające środowisku. Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że w kraju istnieje już baza instalacji, umożliwiających pełne unieszkodliwienie odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych. Obecnie wykorzystuje się trzy główne metody unieszkodliwiania tych odpadów (termiczne przekształcanie w piecach obrotowych lub jako dodatek do paliwa w cementowniach, unieszkodliwianie metodami fizyczno-chemicznymi: koagulację, destylację, zestalanie oraz składowanie). Niektóre rodzaje odpadów, np. odpadowy toner drukarski, są odzyskiwane.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Ilość odpadów powstających w tej grupie nie powinna wzrastać, przewiduje się natomiast zmniejszenie ogólnej toksyczności tych odpadów. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat można dostrzec znaczący postęp w dostosowywaniu produkcji, zastosowaniu oraz technikach nanoszenia poszczególnych rodzajów materiałów malarskich do wymagań ochrony środowiska.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Z przeprowadzonej analizy stanu gospodarki odpadami oraz bazy przetwórczej wynika, że istniejąca baza jest wystarczająca dla odpadów poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania. W związku z tym nie przewiduje się budowy nowych instalacji, przeznaczonych specjalnie do odzysku/unieszkodliwiania tego typu odpadów. Z uwagi na to, że duża ilość odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych powstaje w małych, rozproszonych zakładach produkcyjnych i usługowych, konieczne jest stworzenie możliwości zapewnienia zgodnego z wymogami ochrony środowiska systemu zbiórki, gromadzenia, transportu i unieszkodliwiania tych odpadów.
Zadania
- organizacja systemu zbiórki, gromadzenia, transportu odzysku i unieszkodliwiania odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych od małych i średnich wytwórców, - kontynuacja prac badawczo-rozwojowych nad metodami minimalizacji powstawania odpadów i zwiększenia odzysku odpadów z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych.
3.2.2.3. Odpady z przemysłu energetycznego
Odpady z procesów termicznych - odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw
Odpady te powstają w energetyce głównie w procesie spalania surowców energetycznych (węgiel kamienny i brunatny) oraz w wyniku stosowania metod oczyszczania gazów odlotowych. Podstawowymi odpadami stałymi, powstającymi w toku produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze spalania paliw stałych w elektrowniach i elektrociepłowniach, są tzw. odpady paleniskowe oraz odpady z odsiarczania spalin. W szczególności do tych odpadów zalicza się: żużle ze spalania węgla kamiennego, żużle ze spalania węgla brunatnego, popioły lotne z węgla kamiennego, popioły lotne z węgla brunatnego, mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych, mikrosfery z popiołów lotnych, stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin, w tym gips poreakcyjny, odpady z odsiarczania wg metody półsuchej i suchej, mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych - wg metod suchych, półsuchych odsiarczania spalin oraz spalania w złożu fluidalnym.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Źródła wytwarzania odpadów paleniskowych i odpadów z odsiarczania spalin w energetyce to elektrownie i elektrociepłownie. W kraju w 2000 r. wytworzono ogółem 19.740,8 tys. Mg odpadów energetycznych. Z ogólnej ilości wytworzonej, procesom odzysku poddano 74,62%, tj. 14.731 tys. Mg odpadów, w tym 8.264,1 tys. Mg na cele przemysłowe (np. przemysł materiałów budowlanych, produkcja cementu, betonów). Unieszkodliwiono 4.509,7 tys. Mg odpadów, w tym składowano 4.485,1 tys. Mg, tj. 99,45% wszystkich unieszkodliwianych odpadów (w stosunku do ilości wytworzonej składowanie stanowi około 23%). Magazynowano 500,1 tys. Mg. Na składowiskach nagromadzono ogółem na koniec 2000 r. 323.037,5 tys. Mg odpadów. Największe ilości pod względem odzysku wykazują rodzaje odpadów przedstawione w tabeli 3.2.2.3.1.
Tabela 3.2.2.3.1. Rodzaje odpadów wykazujące największy procent odzysku
| Lp. | Rodzaj odpadu | % odzysku |
| 1 | Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania spalin | 97,68 |
| 2 | Popioły lotne z węgla kamiennego | 93,45 |
| 3 | Żużle | 85,97 |
| 4 | Mieszanki popiołowo-żużlowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych | 53,20 |
Źródło: dane za 2000 r. wg GUS
W całości poddawane procesom odzysku są następujące rodzaje odpadów: popioły lotne z węgla brunatnego, popioły lotne z paliw płynnych, inne szlamy z oczyszczania spalin, mikrosfery z popiołów lotnych. Analizując stan gospodarki odpadami energetycznymi, stwierdzono, że ok. 75% odpadów podlega odzyskowi. Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że popioły lotne i żużle znalazły bardzo szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, a przede wszystkim są stosowane w przemyśle materiałów budowlanych do produkcji cementu, betonów, kruszyw, cegły, materiałów termo- i hydroizolacyjnych, ceramiki specjalnej itd. W górnictwie węgla kamiennego popioły stosowane są do: podsadzania podziemnych wyrobisk eksploatacyjnych, uszczelniania zrobów przed przenikaniem gazów i wody, wzmacniania górotworu, izolowania pól pożarowych. Jednym z masowych kierunków zastosowania odpadów energetycznych jest ich zastosowanie do makroniwelacji i rekultywacji terenu. W kraju powszechnie stosuje się popioły i żużle z węgla brunatnego do wypełniania wyrobisk węgla brunatnego, kruszyw, gliny i siarki. Mieszaninę popiołowo-żużlową ze składowisk stosuje się do budowy obwałowań składowisk odpadów paleniskowych i innych odpadów. W budownictwie drogowym popioły i żużle mogą spełniać rolę kruszyw, dodatków doziarniających, dodatków pucolanowych do spoiw, spoiw bądź wypełniaczy, stosowane są również do budowy nasypów komunikacyjnych. W związku ze wzrastającą ilością wytwarzanych odpadów z odsiarczania spalin należy zwrócić uwagę na odzysk tego rodzaju odpadów. Największe możliwości zagospodarowania istnieją dla gipsu poreakcyjnego jako materiału zastępującego gips naturalny.
Prognoza ilości i jakości odpadów
W związku z brakiem planów budowy nowych elektrowni i elektrociepłowni opalanych węglem (z wyjątkiem budowy Elektrociepłowni Bełchatów II) przewiduje się, że ilość i jakość klasycznych odpadów paleniskowych - popiołu i żużla - nie ulegnie zasadniczym zmianom. Ilość popiołu i żużla klasycznego w latach 2003-2014 powinna kształtować się na poziomie 14-15 mln Mg rocznie. Jakość klasycznych popiołów i żużli - uzyskiwanych z kotłów pyłowych bez instalacji odsiarczania lub z odsiarczaniem metodą mokrą bądź półsuchą DRY PACK - nie powinna ulec zmianom. Wdrażanie kolejnych instalacji odsiarczania spalin wpłynie na jakość i ilość stałych odpadów z elektrowni i elektrociepłowni. Powstaną znaczne ilości mieszanin popiołu i odpadów z odsiarczania z instalacji odsiarczania wg metod półsuchych i suchych oraz popiołów ze spalania fluidalnego. Z instalacji odsiarczania wg metody mokrej wapienno-gipsowej powstanie gips poreakcyjny. Ilość gipsu poreakcyjnego w latach 2003-2006 i dalej do roku 2014 utrzyma się na poziomie 2,3-2,5 mln Mg /rok. W roku 2006 planuje się wytworzenie ok. 4 mln Mg popiołów ze spalania fluidalnego. Ilość ta nieznacznie wzrośnie do poziomu ok. 4,3 mln Mg w roku 2014. Produkcja nawozów magnezowych jako odpadu z odsiarczania spalin metodą magnezową założona została głównie w instalacjach, w które planuje się wyposażyć bloki ciepłownicze BC-100 i BC-50, zainstalowane w aglomeracjach miejskich. Przewiduje się wytworzenie po roku 2003 ok. 0,5 mln Mg tych odpadów. Zgodnie z dokumentem rządowym "Ocena realizacji i korekta założeń polityki energetycznej Polski do 2020 roku" przewiduje się w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych utrzymanie zapotrzebowania na węgiel kamienny w wyniku zwiększonego zapotrzebowania na energię elektryczną oraz założono stabilną wielkość produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego. W związku z powyższym przewiduje się, że ilość powstających odpadów będzie kształtować się na poziomie 20,8-22,3 mln Mg rocznie.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Analiza stanu obecnego w zakresie gospodarki odpadami z przemysłu energetycznego pozwoliła na określenie następujących potrzeb w zakresie polityki ekologicznej, normalizacji, informacji i zapewnienia bazy technicznej dla wykorzystania popiołów, żużli i odpadów z odsiarczania spalin: - stworzenie mechanizmów ekonomicznych, które wpłyną na opłacalność stosowania surowców z odzysku, - opracowanie nowych lub uzupełnienie istniejących norm dla stosowania odpadów z odsiarczania spalin, - opracowanie wytycznych dotyczących stosowania odpadów z przemysłu energetycznego do makroniwelacji, rekultywacji terenu, budowy dróg, - transpozycja norm Unii Europejskiej traktujących o stosowaniu odpadów powstających w procesie spalania, - szeroka informacja o możliwościach odzysku, parametrach technicznych, sposobie wykorzystania odpadów z przemysłu energetycznego, - zabezpieczenie bazy technicznej (budowa niezbędnych instalacji) w celu zwiększenia odzysku odpadów powstających w przemyśle energetycznym.
Zadania
- budowa instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin - o wydajności 120 m3/h, - budowa instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h. Jednym z nowoczesnych rozwiązań stosowanych w budownictwie za granicą jest stosowanie betonów samozagęszczalnych, zestalających się w krótkim czasie, z uzyskaniem bardzo wysokich wytrzymałości mechanicznych. Materiały takie można uzyskać przy zastosowaniu popiołów lotnych, - budowa instalacji przygotowującej materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok, - budowa linii technologicznej do przetwarzania odpadów z odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok, - budowa instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h, - budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji - 50 tys. Mg/rok, - budowa instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji - ok. 36 tys. m3/rok, - budowa instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h, - budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji - 100 tys. Mg/rok, - budowa instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok, - budowa instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3.
3.2.2.4. Odpady z przemysłu hutniczego
A. Odpady z hutnictwa żelaza i stali
W hutnictwie żelaza i stali dominującymi rodzajami wytwarzanych odpadów są: żużle z metalurgii żelaza - 3.333,7 tys. Mg, zendra i zgorzelina - 616,1 tys. Mg, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych - 445,0 tys. Mg, zgary - 285,8 tys. Mg.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z hutnictwa żelaza i stali powstają w 18 zakładach zlokalizowanych na terenie 7 województw, przy czym 11 zakładów jest usytuowanych w województwie śląskim. Do największych producentów stali zaliczane są huty: Huta Katowice i Huta im. T. Sendzimira - wytwarzają one aż dwie trzecie krajowej produkcji stali i są jednocześnie największymi wytwórcami odpadów hutniczych. Znaczne ilości odpadów hutniczych wytwarzają również: Huta Częstochowa, Huta Zawiercie, Huta Ostrowiec i Huta Lucchini w Warszawie. Ogółem w 2000 r. wytworzono w Polsce około 4.900 tys. Mg odpadów z hutnictwa żelaza i stali. Największym rodzajem wytwarzanych odpadów hutniczych są żużle z procesu wytapiania i innych procesów stanowiące łącznie 69% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Strukturę gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali przedstawiono na rysunku 3.2.2.4.1.
Rys. 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa żelaza i stali
Odpadem poddawanym procesom odzysku w 100% jest odpadowy siarczan żelazawy, a odpadami odzyskiwanymi w ilości >96% są: zgary z hutnictwa żelaza i pyły z oczyszczania gazów. Najmniej poddawanym procesowi odzysku odpadem (ok. 20%) są żużle z innych procesów. Unieszkodliwianiu poprzez składowanie podlega ok. 4,7% wytwarzanych odpadów hutniczych. Odpady, które są składowane w największych ilościach to: żużle z procesów wytapiania, żużle z innych procesów, szlamy z oczyszczania gazów odlotowych, zużyte materiały ogniotrwałe, zendry i zgorzeliny. Odpady unieszkodliwiane w inny sposób niż składowanie stanowią marginalną część, są to głównie szlamy oraz zużyte materiały ogniotrwałe. Odpady z hutnictwa żelaza i stali są w wysokim stopniu poddawane procesom odzysku. Głównymi kierunkami zastosowania żużli hutniczych, jako odpadów żelazonośnych, jest ich recykling do procesów surowcowych w hutnictwie żelaza. Ponadto znajdują one zastosowanie również w pozahutniczych kierunkach, takich jak: drogownictwo jako kruszywo (żużle hutnicze), budownictwo jako kruszywo do betonów, posypka do pap (żużle hutnicze), produkcja cegły budowlanej, jako dodatek korygujący (pyły stalownicze), górnictwo węgla kamiennego, jako substytut piasku podsadzkowego (żużel wielkopiecowy granulowany), produkcja klinkieru cementowego (pyły i szlamy stalownicze, żużle wielkopiecowe granulowane), produkcja szkła kolorowego (pyły stalownicze). Rozwijane kierunki odzysku odpadów z procesów hutniczych są na ogół zgodne z tendencjami światowymi, przy czym w działaniach badawczo-rozwojowych w krajach europejskich występują również dodatkowo prace nad minimalizacją powstawania odpadów w tym sektorze.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Zużycie gotowych wyrobów hutniczych w Polsce wyniosło w 2000 r. 7,3 mln Mg i wzrosło o 17,1% w stosunku do 1999 r., w którym wielkość ta wynosiła 6,26 mln Mg. Według prognoz opracowanych w "Programie restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali" w 2006 r. zakłada się wzrost zużycia wyrobów gotowych o 13% w stosunku do 2000 r., a w 2014 o 28,4%. Prognozuje się, że udział importu finalnych wyrobów hutniczych, przy uwzględnieniu wyników realizacji programu restrukturyzacji (w tym ograniczonego programu inwestycyjnego), wykazywać będzie tendencję malejącą i zmniejszy się w roku 2006 do poziomu ok. 36%, a wielkość tego importu nie przekroczy 3,3 mln Mg. Z powyższego wynika, że ilość odpadów z hutnictwa żelaza i stali wzrośnie w 2006 r. do 5,5 mln Mg, a w 2014 r. do 6,7 mln Mg.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Generalnie można stwierdzić, że gospodarka odpadami w sektorze hutniczym przebiega prawidłowo. W kraju istnieją możliwości techniczne i technologiczne odzysku odpadów poprodukcyjnych, z wyjątkiem drobnoziarnistych odpadów żelazonośnych, szczególnie zaolejonych. Czynnikiem ograniczającym odzysk szlamów jest ich wysokie uwodnienie. Warunkiem gwarantującym całkowity odzysk szlamów żelazonośnych w procesach produkcyjnych jest wyposażenie instalacji w efektywne urządzenia odpylające zabezpieczające skuteczną ochronę środowiska. Do czasu przeprowadzenia ww. inwestycji proponuje się zagospodarować szlam żelazonośny, po odwodnieniu go na prasie filtracyjnej, w cementowniach do produkcji klinkieru cementowego. Również całkowity odzysk pyłów stalowniczych o zaw. >10% Zn wymagałby zainstalowania pneumatycznego urządzenia do wdmuchiwania pyłów w hutach: Częstochowa, L.W., Ostrowiec, Zawiercie i Stalowa Wola.
Zadania
- zakup pneumatycznego urządzenia do wdmuchiwania pyłów w 5 hutach żelaza i stali.
B. Odpady z hutnictwa i odlewnictwa aluminium
Stan aktualny gospodarki odpadami
Jedynym zakładem wytwarzającym odpady z hutnictwa aluminium jest Huta Aluminium "Konin". Znaczne ilości odpadów zawierających aluminium powstają w zakładach zajmujących się przetwórstwem aluminium, posiadających odlewnie. Ogółem w 2000 r. wytworzono w Polsce 17,64 tys. Mg tych odpadów. W największej ilości powstają zgary i żużle odlewnicze oraz szlamy i osady pofiltracyjne z oczyszczania gazów odlotowych zawierające substancje niebezpieczne. Z łącznej ilości wytworzonych odpadów w 2000 r. 70% poddano odzyskowi, a 30% składowaniu. Odpadami, które poddano procesom odzysku w 100%, są zgary i żużle odlewnicze. Odpady, które są w całości składowane to: odpadowe anody, uszkodzone i zużyte elektrody, odpady tlenku glinu, pyły z gazów odlotowych zawierające substancje niebezpieczne, piana z wytopu, zużyte wykładziny węglowe i materiały ogniotrwałe z elektroliz i pył z oczyszczania gazów odlotowych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Zgodnie z prognozami ilość odpadów z hutnictwa i odlewnictwa ulegnie zmniejszeniu na skutek zmian w technologiach produkcyjnych.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Zakłada się, że do 2006 r.: - procesom odzysku w 100% poddane będą pyły z elektrofiltrów w procesie elektrolizy, - ilość szlamu kriolitowego zmaleje o ok. 30% w stosunku do aktualnej wielkości.
Zadania
- Stosowanie po 2010 r. BAT dla hutnictwa aluminium, co spowoduje konieczność zmiany technologii w produkcji aluminium pierwotnego.
C. Odpady z hutnictwa ołowiu
Stan aktualny gospodarki odpadami
Do zakładów wytwarzających i zajmujących się przetwórstwem odpadów z hutnictwa ołowiu należą głównie: "Orzeł Biały" S.A. w Bytomiu i Huta Metali Nieżelaznych "Szopienice" S.A. w Katowicach (do 2002 r.), a od 2002 r. "Baterpol" Sp. z o.o. Ogółem w 2000 r. wytworzono w kraju 26,7 tys. Mg odpadów z hutnictwa ołowiu, z czego 99,6% wytwarzanych odpadów stanowią żużle i zgary. W największych ilościach powstają żużle z procesu topienia ołowiu, po spuszczaniu z pieca wytopionego ołowiu. Żużle te stanowią ok. 82% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa ołowiu jest następująca: - odzysk - 22,9%, - unieszkodliwianie poprzez składowanie - 73%, - magazynowanie - 4,1%. Odpadami poddanymi odzyskowi w 100% są pyły z oczyszczania gazów odlotowych, natomiast zgary są odzyskiwane w 77%, a żużle jedynie w 10%. Żużle z przetopu ołowiu są jedynym rodzajem odpadów, który jest składowany w ok. 90% ilości wytworzonej. Żużle są zwykle kierowane na składowiska zakładowe, gdyż proces ich dalszego przerobu jest nieopłacalny, ze względu na niską zawartość metalu. Magazynowanych jest ok. 4% ogółu wytwarzanych odpadów (zgary). Jak wynika z analizy stanu aktualnego, na ogólną liczbę 26,7 tys. Mg wytwarzanych odpadów z hutnictwa ołowiu poddanych odzyskowi jest ok. 6 tys. Mg odpadów (ok. 23%), w tym 62,3% w celach przemysłowych. Głównym kierunkiem odzysku odpadów takich jak: pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych i zgary jest ich zawrót do procesów produkcyjnych jako materiału metalonośnego.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
W tendencjach gospodarki odpadami powstającymi w krajowym hutnictwie ołowiu nie przewiduje się zasadniczych zmian w kierunkach wykorzystania takich odpadów jak zgary i pyły z oczyszczania gazów odlotowych. Odpady te są w sposób prawidłowy poddane odzyskowi w procesach produkcyjnych. Jedynym problemem jest brak technologii zagospodarowania żużli z przetopu ołowiu, które jak dotychczas podlegają składowaniu.
Zadania
- prace nad opracowaniem i wdrożeniem technologii zagospodarowania żużli z przetopu ołowiu.
D. Odpady z hutnictwa cynku
Stan aktualny gospodarki odpadami
Do zakładów wytwarzających odpady z hutnictwa cynku należą głównie: Huta Cynku "Miasteczko Śląskie", Zakłady Górniczo-Hutnicze "Bolesław" i "Bolesław-Recycling" Sp. z o.o. w Bukownie, oraz inne zakłady, jak: Zakłady Metalurgiczne "Silesia" S.A., Fabryka Łączników S.A. w Radomiu, wytwarzające niewielkie ilości tych odpadów. Ogółem w 2000 r. wytworzono 173,8 tys. Mg odpadów z hutnictwa cynku. W największej ilości wytwarzane są żużle granulowane z pieców szybowych oraz żużle z pieców obrotowych stanowiące ok. 60% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Drugim co do wielkości rodzajem powstających odpadów są szlamy z oczyszczania gazów odlotowych (17,5%), a następnie zgary (ok. 13%). Ilości pozostałych rodzajów odpadów z hutnictwa cynku mieszczą się w granicach od 1,8 do 4,5%. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa cynku jest następująca: - odzysk - 98,4%, - unieszkodliwianie poprzez składowanie - 1,2%, - magazynowanie - 0,4%. Odpadami odzyskiwanymi w 100% są: zgary, pyły z oczyszczania gazów odlotowych i żużle granulowane z pieców szybowych oraz żużle z pieców obrotowych, a prawie w 100% - szlamy z oczyszczania gazów odlotowych oraz inne niewymienione odpady. Jedynym rodzajem składowanych odpadów są żużle, które są deponowane w ok. 66%. Magazynowane jest 0,4% ogółu wytwarzanych odpadów (szlamów z oczyszczania gazów odlotowych i innych niewymienionych odpadów). Jak wynika z analizy stanu aktualnego, odpady z hutnictwa cynku są prawie w całości poddawane odzyskowi (ok. 98% wytworzonej ilości). Głównym kierunkiem wykorzystania odpadów takich jak: pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych, zgary oraz żużle jest ich zawrót do procesów produkcyjnych jako materiału metalonośnego. Ponadto ok. 40% odpadów z hutnictwa cynku znajduje zastosowanie w innych kierunkach jak: drogownictwo, budownictwo, rekultywacja wyrobisk pokopalnianych. Oceniając stan gospodarki odpadami z hutnictwa cynku, należy stwierdzić, że jest on poprawny zarówno z punktu widzenia spełnienia wymogów prawnych, jak i ochrony środowiska.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Krajowy przemysł cynkowo-ołowiowy charakteryzuje się wielowiekową tradycją górniczo-hutniczą. Jednak wyczerpujące się zasoby czynnych kopalń wskazują, że dalsza działalność tego przemysłu bazować będzie na imporcie koncentratów tego surowca. W sektorze tym nie przewiduje się w najbliższych latach istotnych zmian w asortymencie produkowanych wyrobów, a tym samym w rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Generalnie można stwierdzić, że gospodarka odpadami z hutnictwa cynku przebiega prawidłowo. W kraju istnieją możliwości techniczne i technologiczne pełnego odzysku odpadów poprodukcyjnych. W tendencjach gospodarki odpadami powstającymi w krajowym hutnictwie cynku nie przewiduje się zasadniczych zmian w kierunkach wykorzystania takich odpadów jak: żużle, zgary, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych. Odpady te są w sposób prawidłowy odzyskiwane w procesach produkcyjnych. Problem stanowią żużle z drugiego przetopu, które ze względu na brak technologii zagospodarowania są deponowane na składowisku.
Zadania
- systematyczne wdrażanie nowoczesnych technologii i modernizacja zdolności produkcyjnych, - prace nad opracowaniem i wdrożeniem technologii odzysku/unieszkodliwiania (poza składowaniem) żużli z drugiego przetopu.
E. Odpady z hutnictwa miedzi
Hutnictwo miedzi zajmuje dominującą pozycję w całym sektorze metali nieżelaznych ze względu na wielkość produkcji, jak również nowoczesność stosowanych technologii w pozyskiwaniu i przerobie rud oraz produkcji miedzi elektrolitycznej. Działalność hutnicza skoncentrowana jest w hutach podległych KGHM "Polska Miedź" S.A., usytuowanych w województwie dolnośląskim. Odpady z hutnictwa miedzi obejmują głównie: żużle, żużle szybowe, żużle granulowane, zgary, pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Do największych wytwórców odpadów z hutnictwa miedzi w Polsce zaliczane są huty: Huta Głogów i Huta Legnica. W 2000 r. w Polsce wytworzono około 1.307,6 tys. Mg odpadów z hutnictwa miedzi. Największym rodzajem wytwarzanych odpadów z hutnictwa miedzi są żużle szybowe i granulowane stanowiące ok. 94,6% ogólnej ilości wytworzonych odpadów. Pyły i szlamy z oczyszczania gazów odlotowych stanowią łącznie 4,7% ogólnej ilości wytwarzanych odpadów. Ilość pozostałych rodzajów odpadów z hutnictwa miedzi (zgary i zużyte materiały ogniotrwałe) wynosi 0,7%. Struktura gospodarki odpadami z hutnictwa miedzi jest następująca: - odzysk - 77,5%, - unieszkodliwianie poprzez składowanie - 1,3%, - magazynowanie - 21,2 %. Odpadem poddawanym procesom odzysku w 100% są zgary, a odpadami odzyskiwanymi w ilości powyżej 70% są: żużle szybowe i granulowane. Ponadto są one odzyskiwane również ze składowisk, na których nagromadzonych jest ok. 9 mln Mg żużli. Pyły z oczyszczania gazów odlotowych odzyskiwane są w 73,8%, zużyte materiały ogniotrwałe w 71%. Odpadem odzyskiwanym w najmniejszym stopniu (ok. 35%) są szlamy z oczyszczania gazów odlotowych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Przewiduje się, że w 2006 r. powstanie ok. 950 tys. Mg żużli szybowych i ok. 350 tys. Mg żużli granulowanych. Ilość powstających żużli będzie się utrzymywała na tym poziomie do 2014 r.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Gospodarka odpadami z hutnictwa miedzi jest prawidłowa i nie ma potrzeby wprowadzania istotnych zmian w tym zakresie oraz nowych inwestycji.
F. Odpady z odlewnictwa żelaza i metali nieżelaznych
Odpady odlewnicze powstają głównie w postaci rdzeni w procesach odlewania żelaza i stali, jak i metali nieżelaznych. Jak we wszystkich procesach metalurgicznych, odlewaniu towarzyszą żużle oraz pyły z odpylania. Odpady odlewnicze występują w postaci rdzeni przepalonych i nieprzepalonych oraz żużli i popiołów. Żużle i popioły stanowią około 10% odpadów powstających w odlewniach.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Proces odlewania żelaza i stali oraz metali nieżelaznych prowadzony jest w kraju w około 130 odlewniach. Największe odlewnie, w których powstaje 20-70 tys. Mg odpadów rocznie, zlokalizowane są na terenie województw: śląskiego, świętokrzyskiego, opolskiego, małopolskiego, lubuskiego, lubelskiego i warmińsko-mazurskiego.
Tabela 3.2.2.4.1. Struktura gospodarki odpadami odlewniczymi
| | Ilość odpadów |
| Odpady odlewnicze | wytworzona | odzyskana | składowana |
| | tys. Mg | % | tys. Mg | % | tys. Mg | % |
| Odpady odlewnicze z żelaza i stali | 559 | 100% | 373 | 66% | 186 | 33% |
| Odpady odlewnicze metali nieżelaznych | 37,5 | 100% | 36,9 | 98% | 0,6 | 2% |
Źródło: dane za 2000 r. wg GUS
W odlewniach żelaza i stali jedynie 66% odpadów jest poddana odzyskowi. Jednakże w ciągu 3 lat od 1997 r. nastąpiła bardzo wyraźna poprawa stopnia odzysku - o 36%. Podstawowymi kierunkami odzysku odpadowych mas formierskich z odlewni są: - regeneracja i ponowne zastosowanie mas formierskich, - zastosowanie w robotach inżynieryjnych (budowa dróg, nasypów), - zastosowanie jako substytutu piasku naturalnego w produkcji materiałów budowlanych, - zastosowanie jako masy inertnej na składowiskach odpadów komunalnych. Generalnie, w odlewniach metali nieżelaznych gospodarka odpadami odlewniczymi przebiega prawidłowo. W odlewniach żelaza i stali zbyt dużo mas formierskich jest kierowanych do składowania, chociaż obserwuje się pewien postęp w zagospodarowaniu odpadów.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Nie przewiduje się istotnych zmian zarówno ilości, jak i jakości odpadów odlewniczych.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Konieczne jest zwiększenie stopnia regeneracji zużytych mas formierskich. Minimalizacja ilości odpadów może zachodzić na drodze poprawy jakości produkowanych rdzeni i form odlewniczych poprzez zmniejszanie ilości wybraków. Zwiększenie odzysku mas formierskich powinno zachodzić na drodze regeneracji przy użyciu nowoczesnych metod, takich jak: płukanie ciśnieniowe, płukanie ze ścieraniem, uzdatnianie termiczne, a nie wyłącznie standardowych technik separacji mechanicznej.
Zadania
- zwiększenie poziomu recyklingu zużytych mas formierskich poprzez wprowadzenie nowoczesnych metod ich odzysku, - minimalizacja ilości powstających odpadów odlewniczych.
G. Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych
Odpady tego typu powstają w produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych oraz obróbce końcowej, a także w procesach remontowych. Wytwarzanie elementów metalowych i z tworzyw sztucznych realizowane jest w produkcji urządzeń, w tym elektrycznych, mebli, środków transportu i innego sprzętu i elementów dla użytku przemysłowego, komercjalnego lub domowego. Procesy jednostkowe stosowane przy wytwarzaniu produktów metalowych i z tworzyw sztucznych obejmują m.in.: cięcie, obróbkę skrawaniem, szlifowanie, obróbkę wykrojów matryc, spawanie i polerowanie.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i z tworzyw sztucznych generowane są na obszarze całego kraju. Występują one w dużym rozproszeniu w małych i średnich zakładach metalurgicznych, przetwórstwa tworzyw sztucznych oraz w zakładach produkcji części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych i silników. W kraju w 2000 r. wytworzono 771,3 tys. Mg odpadów tego typu. Dominujące rodzaje powstających odpadów to: odpady z toczenia i piłowania żelaza i jego stopów, inne odpady żelaza i jego stopów. Obydwa powyższe rodzaje obejmują 79,6% ogólnej wielkości wytworzonych odpadów. Struktura gospodarki odpadami z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych jest następująca: - odzysk - 94,8%, - unieszkodliwianie poza składowaniem - 1,4%, - składowanie - 3,2%, - magazynowanie - 0,6%. Odpady odzyskiwane w całości to odpady z toczenia i piłowania żelaza i jego stopów oraz metali nieżelaznych, a także odpadowe oleje z obróbki metali. Natomiast wśród składowanych odpadów dominują następujące rodzaje: zużyte ścierniwo, szlamy z mechanicznej obróbki powierzchni, odpady spawalnicze i zużyte elektrody, odpady tworzyw sztucznych. Odpady unieszkodliwiane w inny sposób niż składowanie to odpadowe emulsje z obróbki metali oraz odpady z odtłuszczania parą i wodą, które należą do odpadów niebezpiecznych. Podstawowe rodzaje odpadów występujące w tej grupie, tj. wióry i ścinki metali, są poddawane odzyskowi w procesach hutniczych. Stosowany aktualnie sposób odzysku odpadowych wiórów i ścinków należy uznać za prawidłowy, umożliwiający całkowity recykling tego rodzaju odpadów. Problem stanowią odpady w formie pylistej, których postać wymaga wstępnego uzdatnienia przed ich odzyskiem w procesach hutniczych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Nie przewiduje się istotnych zmian zarówno ilości, jak i jakości odpadów metalicznych z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
W zakresie odpadów metalicznych z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i z tworzyw sztucznych problem jest rozwiązany i nie wymaga dodatkowych inwestycji. W zakresie gospodarki zużytymi płynami z obróbki metali również istnieje w kraju dostateczna moc przerobowa funkcjonujących instalacji do ich przerobu. Należałoby jednak zwrócić większą uwagę na minimalizację powstawania takich odpadów, jak zużyte oleje i emulsje z obróbki metali. Wymaga to m.in. doskonalenia jakości stosowanych olejów emulgujących oraz stosowania w zakładach procedur obejmujących konserwację urządzeń, oczyszczanie płynów z zanieczyszczeń itp. w celu wydłużenia okresu ich użytkowania. Ponadto istotna jest standaryzacja stosowanych w danym zakładzie płynów chłodzących w celu ułatwienia ich recyklingu.
Zadania
- rozwijanie metod i technik minimalizacji odpadów powstających w wyniku kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych, - zwiększenie odzysku odpadów, które są deponowane na składowiskach: zużyte ścierniwo, szlamy z mechanicznej obróbki powierzchni, odpady spawalnicze, zużyte elektrody.
3.2.2.5. Odpady z przemysłu remontowo-budowlanego
A. Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej
Odpady te powstają w licznych zakładach remontowo-budowlanych, drogownictwie oraz w budownictwie przemysłowym w bardzo dużym rozproszeniu, co utrudnia szacowanie ich ilości. Do grupy wytwórców odpadów tego typu należy również włączyć przedsiębiorstwa odpowiedzialne za dostawę wody, ciepła czy gazu. W wyniku sytuacji awaryjnych powstawać będą duże ilości gruntów z wykopów i pogłębiania. Ponadto w wyniku zdarzeń losowych i awarii urządzeń (wypadki, uszkodzenia transformatorów itp.), również należy brać pod uwagę powstawanie odpadów (gleby) zanieczyszczonej substancjami ropopochodnymi. Także w kolejnictwie, w wyniku prac remontowych i demontażowych, będą powstawać duże ilości odpadów. Odpady te powstają zarówno na etapie budowy, jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Odpady zawierające azbest zostały omówione szczegółowo w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych (rozdział 3.3). Charakterystyka jakościowa odpadów jest bardzo zróżnicowana w zależności od źródła powstawania. Odpady powstające w trakcie prac budowlanych, remontowych i demontażowych w budownictwie przemysłowym mogą być zanieczyszczone, m.in.: metalami ciężkim, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami impregnującymi. Odpady powstające w kolejnictwie mogą być zanieczyszczone środkami impregnującymi (podkłady kolejowe), olejami i smarami lub innymi substancjami niebezpiecznymi oraz metalami ciężkimi (tłuczeń torowy) i PCB (gleba i ziemia, w tym kamienie oraz kondensatory).
Stan aktualny gospodarki odpadami
W kraju w 2000 r. wytworzono ogółem 2.185,8 tys. Mg odpadów z sektora budowlano-remontowego. Pod względem rodzajowym największe ilości powstających odpadów stanowiły następujące rodzaje odpadów: żelazo i stal, grunt z wykopów i pogłębiania, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie, gleba i kamienie. Wymienione rodzaje stanowiły 98,39% wszystkich odpadów tej grupy. Z ogólnej ilości wytworzonej w 2000 r. odpadów 2.185,1 tys. Mg poddano odzyskowi 1.636,1 tys. Mg (74,85%); w tym 778,5 tys. Mg stanowił odzysk na cele przemysłowe. Unieszkodliwiono 314,9 tys. Mg odpadów, w tym składowano 283,2 tys. Mg (89,93% odpadów unieszkodliwionych). Natomiast w inny niewyszczególniony powyżej sposób unieszkodliwiono 30,4 tys. Mg. Magazynowano 234,8 tys. Mg. Na składowiskach nagromadzono ogółem 24.950,6 tys. Mg odpadów. Analizując aktualny stan gospodarki odpadami, można stwierdzić, że dla niektórych rodzajów odpadów prowadzone są prawidłowe sposoby postępowania zgodne z aktualnymi wymogami (w całości poddane procesom odzysku są następujące rodzaje odpadów: drewno, tworzywa sztuczne, asfalt zawierający smołę, ołów i cynk), natomiast istnieją odpady, które wymagają wdrożenia uregulowań organizacyjno-prawnych i wymagań techniczno-technologicznych. Z przeprowadzonego rozpoznania można zauważyć, że najlepiej rozwinięty jest rynek odzysku odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali. Odpady te przerabiane są w hutnictwie żelaza i stali oraz hutnictwie metali kolorowych jako surowiec do wytopu stali i metali kolorowych. W Polsce na przestrzeni lat rozwinął się system odzysku metali poprzez sieć punktów skupu surowców wtórnych. Ponadto wiele zakładów, w których metale są odpadem poprodukcyjnym, przekazuje te odpady bezpośrednio do hut. W skali kraju opłacalność skupu metali wynika z możliwości zaoszczędzenia energii niezbędnej do wytopu pierwotnego metalu. Istniejąca baza przetwórcza dla tych odpadów jest wystarczająca. Również odpady drewna (z wyjątkiem impregnowanego), szkła i tworzyw sztucznych posiadają odpowiednią bazę przetwórczą. Odpady z tworzyw sztucznych mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione poprzez: recykling materiałowy, recykling chemiczny lub recykling energetyczny. Szkło i stłuczka szklana zagospodarowywana jest głównie w hutnictwie szkła w procesie topienia szkła w hutach. W celu maksymalizacji odzysku szkła jako surowca wtórnego niezbędne jest prowadzenie prac demontażowych w sposób pozwalający na selektywne gromadzenie tego odpadu i usunięcie zanieczyszczeń (np. kit, ramy). Odpadowe drewno może być wykorzystane do produkcji płyt wiórowych (warunkiem przyjęcia odpadów do zagospodarowania jest usunięcie okuć żelaznych i grubych gwoździ) lub do produkcji brykietów energetycznych. Drewno niezawierające środków konserwujących i impregnujących może być również wykorzystane do celów energetycznych. W skali kraju generalnie istnieją instalacje przyjmujące wspomniane wyżej odpady do odzysku lub unieszkodliwiania. Ponadto działają zakłady, które prowadzą ten proces tylko dla własnych potrzeb, np. w przypadku odpadowego drewna. Aktualnie gruz budowlany w ok. 70% podlega odzyskowi. Pozostała ilość jest deponowana na wysypiskach komunalnych, jak i na wydzielonych składowiskach gruzu budowlanego. Ponadto wiele zakładów składuje gruz na terenach przyzakładowych. Należy zwrócić uwagę na fakt powstawania odpadów w niewielkich ilościach z małych przedsiębiorstw w dużym rozproszeniu. Głównym kierunkiem zastosowania gruzu budowlanego jest budownictwo i drogownictwo (jako kruszywo drogowe). Problemy z odzyskiem wykazują odpady, takie jak: wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, grunt z wykopów i pogłębiania, wełna mineralna.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Prognoza uzależniona jest od rozwoju lub recesji w poszczególnych sektorach gospodarki, a w szczególności w budownictwie, drogownictwie i kolejnictwie. Należy się liczyć ze zwiększeniem ilości powstających odpadów. Jednakże określenie konkretnych ilości powstających odpadów jest utrudnione, gdyż nie są prowadzone żadne statystyki.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
- w przypadku odpadów drewna, szkła i tworzyw sztucznych należy zwrócić uwagę na selektywne zbieranie odpadów, a w szczególności szkła oraz drewna (wydzielenie drewna impregnowanego) oraz na pozyskanie czystego surowca bez zanieczyszczeń, - należy również zwrócić uwagę na zwiększenie odzysku gruzu budowlanego poprzez organizację systemu zbiórki tych odpadów. Ponadto w przypadku wymieszanego gruzu i materiałów z rozbiórki należy zwiększyć stopień odzysku, co jest związane z selektywnym gromadzeniem tego rodzaju odpadu, - w zakresie odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali problem jest rozwiązany i nie wymaga dodatkowych rozwiązań technicznych.
Zadania
- selektywna zbiórka poszczególnych rodzajów odpadów przez podmioty wytwarzające, - ewidencja podmiotów wytwarzających odpady na poziomie powiatów, - organizacja systemu zbiórki odpadów budowlanych, - osiągnięcie poziomu 90% odzysku gruzu budowlanego, - zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych poprzez składowanie, - rozwijanie sieci punktów skupu surowców wtórnych.
B. Zużyte opony
Rozwój motoryzacji przyczynił się do powstawania coraz większych ilości zużytych opon. Problem stanowią zużyte opony porzucane najczęściej w miejscach przypadkowych w środowisku lub lokowane na składowiskach komunalnych, stwarzając właścicielom szereg problemów technicznych i środowiskowych.
Stan aktualny gospodarki zużytymi oponami
Dokładne określenie zasobów zużytych opon jest bardzo trudne ze względu na brak jakichkolwiek ewidencji w tym zakresie. Można je natomiast oszacować na podstawie ilości kupowanych opon na wymianę lub na podstawie ilości zarejestrowanych pojazdów, uwzględniając czas zużycia opon. W obu przypadkach niezbędna jest znajomość struktury rynku opon i ilości opon wprowadzanych na rynek. Szacunki takie dokonane na podstawie pracy PBZ-030-08 pt. "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych" wykazały, że w 2000 r. powstało ok. 100 tys. Mg zużytych opon, z czego procesowi odzysku i unieszkodliwiania poddano ok. 35% tych odpadów. W celu eliminacji lub ograniczenia ilości odpadów składowanych na składowisku (lub porzuconych w środowisku) mogą być wykorzystane różnorodne metody i techniki gospodarki tymi odpadami. Z dotychczasowych badań i doświadczeń wynika, że wycofane z eksploatacji opony mogą być wykorzystane poprzez: - bieżnikowanie, - zagospodarowanie całych opon, - wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej, - spalanie z wykorzystaniem energii. Strukturę gospodarki zużytymi oponami przedstawiono na poniższym rysunku.
Rys. 3.2.2.5. Struktura gospodarki zużytymi oponami
W kraju istnieją możliwości techniczne do realizacji poszczególnych kierunków odzysku zużytych opon (np. zakłady rozdrabniające gumę i wytwarzające regranulat, cementownie przystosowane do spalania zużytych opon), ale podmioty gospodarcze zajmujące się recyklingiem opon mają duże trudności z pozyskaniem tego odpadu, ze względu na brak systemu zbiórki zużytych opon. Gospodarka zużytymi oponami powinna ulec znacznej poprawie ze względu na fakt pojawienia się nowych uregulowań prawnych, wynikających z transpozycji prawa UE do prawodawstwa polskiego. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) wprowadza zakaz składowania opon, natomiast na mocy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085) zakaz ten wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r. dla całych opon, a z dniem 1 lipca 2006 r. dla części opon (opon pociętych). Równocześnie na mocy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach producentów niektórych wyrobów oraz opłacie produktowej i depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z późn. zm.) został nałożony na producentów i importerów opon wprowadzanych na rynek obowiązek odzysku zużytych opon. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) określa poziomy odzysku zużytych opon w poszczególnych latach, które odpowiednio wynoszą:
2002 r. - 25% 2003 r. - 35% 2004 r. - 50% 2005 r. - 60% 2006 r. - 70% 2007 r. - 75%.
Natomiast rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1235) określa stawki opłat produktowych dla różnego rodzaju opon. Zasady i tryb gospodarowania środkami z opłat produktowych określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu gospodarowania środkami z opłat produktowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1052).
Prognoza ilości i jakości odpadów
Prognoza wytwarzania zużytych opon została przedstawiona w oparciu o dane statystyczne oraz doświadczenia IGO przy realizacji pracy pt.: "Opracowanie ogólnokrajowego systemu utylizacji odpadów gumowych". Prognoza ta w latach 2003-2014 przedstawia się następująco:
2003 r. - 110.000 Mg 2006 r. - 120.000 Mg 2010 r. - 135.000 Mg 2014 r. - 150.000 Mg.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
W kraju istnieją możliwości techniczne odzysku lub unieszkodliwiania (poza składowaniem) zużytych opon, ale brak jest zorganizowanego systemu zbiórki. W związku z powyższym w celu usprawnienia gospodarki zużytymi oponami niezbędne jest zorganizowanie zbiórki zużytych opon przez organizację, w skład której będą wchodzić producenci i importerzy opon. Ponadto ze względu na fakt istnienia w kraju zakładów rozdrabniających gumę i wytwarzających regranulat niezbędne jest wprowadzenie obowiązku recyklingu materiałowego opon gumowych.
Zadania
- organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadowych opon, - opracowanie wytycznych w celu wskazania preferencyjnych metod recyklingu zużytych opon.
3.2.2.6. Odpady z przemysłu rolno-spożywczego
Odpady z sektora rolno-spożywczego powstają głównie w: ubojniach, zakładach przetwórstwa mięsnego, mleczarniach, chłodniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, cukrowniach, browarach, gorzelniach oraz innych zakładach zajmujących się produkcją i przetwórstwem żywności. Liczba zakładów tego typu jest w Polsce bardzo duża i sięga od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy. Ogółem w 2000 r. wytworzono łącznie 12.948,63 tys. Mg odpadów z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności. Ze względu na rozproszony charakter źródeł wytwarzania odpadów z tej grupy oraz mnogość małych zakładów z tej branży można uznać, że nie objęto ewidencją dużej liczby wytwórców odpadów tego typu. Podana ilość odpadów jest z całą pewnością zaniżona. Strukturę gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym przedstawiono na rysunku 3.2.2.6.1.
Rys. 3.2.2.6.1. Struktura gospodarki odpadami powstającymi w przemyśle rolno-spożywczym
Dominujący kierunek odzysku odpadów to: sprzedaż na pasze, nawozy, komponenty do kompostu. Niektóre rodzaje odpadów mogą być stosowane jako środek do wyrobu alkoholi, produkcji kwasów organicznych, barwników itp. Ponad połowę ilości odpadów z przemysłu rolno-spożywczego stanowią odpady z przemysłu cukrowniczego (7.589,67 tys. Mg). Rodzajem odpadu, który powstaje w największej ilości, są wysłodki - 5.907,1 tys. Mg. W poszczególnych sektorach przemysłu rolno-spożywczego gospodarka odpadami przebiega odmiennie, inne są także podstawowe problemy, które należy rozwiązać.
A. Odpady z produkcji podstawowej
Dominujące rodzaje odpadów z tej podgrupy to odchody zwierzęce oraz odpadowa masa roślinna, odpadowa tkanka zwierzęca i padlina. Stopień odzysku w tej podgrupie jest wysoki i wynosi ponad 95%. Natomiast składuje się niecałe 0,1% strumienia odpadów z tej podgrupy. Dominującym kierunkiem odzysku tych odpadów jest ich sprzedaż jako pasze lub zastosowanie jako nawóz organiczny. Odpady z tej podgrupy stosuje się również jako środek strukturotwórczy w produkcji kompostów. Skład chemiczny i właściwości tych odpadów predysponują je do przyrodniczego wykorzystania. Do odpadów z produkcji podstawowej zaliczyć można odpady wytwarzane przez przemysł mięsny. Wyroby mięsne produkowane są w ok. 100 zakładach, tzw. przemysłu kluczowego, co stanowi ok. 60% produkcji, i w ok. 2.000 zakładach o różnym profilu produkcyjnym (40% produkcji). Odpady te zwykle są przekazywane do unieszkodliwienia na mączki paszowe, odsprzedawane jako pasza, kompostowane lub składowane. Rodzajem odpadu, który jest poddawany procesom odzysku lub unieszkodliwiania w najmniejszym stopniu, są osady ściekowe z zakładowych oczyszczalni ścieków. Osady te składają się głównie z tłuszczów zwierzęcych, białka, odchodów zwierzęcych, krwi itp. Mogą być one dodawane do masy kompostowej lub unieszkodliwiane za pomocą biodegradacji. Skład osadów ściekowych predysponuje je do przyrodniczego zastosowania. Jako dodatkową branżę przemysłu mięsnego wyróżnić można przemysł drobiowy. W branży tej funkcjonuje ok. 33 zakładów oraz ok. 100 ubojni. Podstawowym kierunkiem odzysku odpadów z przemysłu drobiowego jest stosowanie ich jako nawóz lub pasza.
B. Odpady z przemysłu utylizacyjnego
Branża utylizacyjna jest ściśle powiązana z branżą mięsną i drobiarską. Przemysł utylizacyjny jest jednym z ubocznych ogniw całego łańcucha produkcji zwierzęcej, który unieszkodliwia odpady pochodzenia zwierzęcego powstające w produkcji i przetwórstwie mięsa. Z odpadów tych wytwarzane są mączki mięsno-kostne, stanowiące wartościowy komponent pasz treściwych. Produktem przemysłu utylizującego są również tłuszcze techniczne. Nowe zasady segregacji i unieszkodliwiania odpadów pochodzenia zwierzęcego ujawniły niski poziom polskich zakładów utylizacyjnych i niedostosowanie sektora do działania według tych zasad. W ostatnim okresie Unia Europejska (Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999) zaostrzyła istotnie przepisy dotyczące utylizacji odpadów pochodzenia zwierzęcego na produkcję mączek utylizacyjnych i zakazała ich użytkowania w żywieniu zwierząt. Stan ten jest konsekwencją wystąpienia schorzenia zwanego gąbczastą encefalopatią mózgu (BSE) u bydła. Zgodnie z wymaganiami Unii odpady pochodzenia zwierzęcego zostały podzielone na 3 grupy ryzyka: - odpady niskiego ryzyka (LRM), - odpady wysokiego ryzyka (HRM), - odpady szczególnego ryzyka (SRM). Dotychczasowe szacunki odpadów pochodzenia zwierzęcego charakteryzują się dużym zróżnicowaniem wyników, gdyż mieszczą się w przedziałach: Odpady szczególnego ryzyka (SRM) - od 30 do 100 tys. Mg, Padlina - odpady wysokiego ryzyka (HRM) - od 40 do 150 tys. Mg, Odpady niskiego ryzyka (LRM) - od 363 do 617 tys. Mg, Łącznie w skali roku - od 433 do 840 tys. Mg.
W wyniku przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że zasoby netto odpadów szczególnego ryzyka (SRM) wynoszą obecnie ok. 40-45 tys. Mg. Łączna masa padłych zwierząt (wraz z drobiem) wynosi 72,5 tys. Mg/rok. Odpady poubojowe niskiego ryzyka (LRM) wynoszą obecnie ok. brutto (potencjalnie) - 566 tys. Mg, a netto, tj. możliwe do zbiórki - 495 tys. Mg, w tym ok. 332 tys. Mg z uboju przemysłowego, 143 tys. Mg z uboju lokalnego oraz 20 tys. Mg z uboju gospodarczego. Potencjał produkcyjny przemysłu utylizacyjnego wynosi w Polsce 3.400 Mg/dobę, tj. około 850 tys. Mg surowców rocznie. Potencjał ten przekracza prawie o 50% zasoby surowcowe netto. Występuje więc nadwyżka zdolności przerobu odpadów na mączkę zwierzęcą. Zakłady utylizacyjne przerabiają ok. 500 tys. Mg odpadów. Średnie wykorzystanie mocy produkcyjnych wynosi ok. 60%. Potencjał produkcyjny przemysłu utylizacyjnego charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem, dominują zakłady małe o przerobie do 50 Mg/dobę, tj. ok. 12,5 tys. Mg odpadów rocznie. Przeciętny standard technologiczny przemysłu utylizacyjnego jest niski i bardzo zróżnicowany. Także bardzo niski jest przeciętny stan sanitarny zakładów. Z badań ankietowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że według ocen właścicieli 50% zakładów utylizacyjnych ma programy inwestycyjne dostosowujące ich zakłady do standardów UE. W pozostałych zakładach brak jest takich programów. Natomiast opinie powiatowych lekarzy weterynarii wskazują, że tylko 25% zakładów przedstawiło takie programy do akceptacji służbom weterynaryjnym. Łączne nakłady inwestycyjne na restrukturyzację i modernizację sektora utylizacyjnego wynoszą: Urządzenie zbiornic zwierząt padłych ok. 45,0 mln PLN, Modernizacja zakładów utylizacyjnych ok. 167,5 mln PLN, Budowa nowych 3-4 zakładów utylizacyjnych ok. 150,0 mln PLN, Dostosowanie instalacji do spalania mączek i tłuszczów ok. 7,5 mln PLN, Razem ok. 370,0 mln PLN.
Warunkiem zbytu produktów pochodzenia zwierzęcego - zarówno na rynkach zagranicznych, jak i na rynku krajowym - jest zbudowanie szczelnego systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt. Konieczność posiadania i stosowania takiego systemu wynika ze standardów Unii Europejskiej, wymaganych także przez krajowe przepisy weterynaryjne, obowiązujące od 1 kwietnia 2001 r.
C. Odpady z przemysłu owocowo-warzywnego
Głównymi źródłami powstawania tych odpadów są: zakłady produkujące żywność dla ludzi i pasze dla zwierząt, przechowalnie żywności i pasz oraz roślinnych i zwierzęcych surowców służących do ich produkcji, ośrodki (punkty) dystrybucji żywności i pasz, zakłady zbiorowego żywienia (w tym różnego rodzaju stołówki), nierolnicze gospodarstwa domowe. Powstające odpady są zazwyczaj w 90% sprzedawane. Ponadto istnieją obecnie liczne możliwości w zakresie odzysku odpadów z przemysłu owocowo-warzywnego: pasze, susze owocowe, pozyskiwanie pektyn, destylaty owocowe, produkcja kwasku cytrynowego, aromaty i barwniki; unieszkodliwianie pestek owocowych na czyściwa polernicze, oleje pestkowe, produkcja furfuralu. Większość z odpadów z zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego nadaje się do produkcji kompostu, zwłaszcza w połączeniu z innymi rodzajami odpadów, poprawiającymi skład chemiczny lub uwodnienie. Wytwarzanie i właściwości ich zależą od rodzaju i masy przerabianych surowców, technologii produkcji oraz lokalnych możliwości paszowego użytkowania poprodukcyjnych mas. Zmienność wymienionych czynników utrudnia oszacowanie istniejących i prognozowanie potencjalnych zasobów odpadów organicznych przydatnych do kompostowania.
D. Odpady z przemysłu cukrowniczego
Produkcja cukrownicza ma charakter kampanijny. W okresie około 3 miesięcy dokonuje się przerobu całej ilości skupionego surowca; wtedy również powstają główne typy i ilości odpadów. Produkcja cukru z buraka zalicza się do odpadotwórczej. Nie są aktualnie znane i realizowane technologie wytwarzania cukru mogące zminimalizować ilości powstających odpadów. Zgodnie z danymi GUS, w 2000 r. powstało 7.589,67 tys. Mg odpadów tej podgrupy. Dominującym rodzajem odpadów są wysłodki, wytwarzane w ilości 5.907,1 tys. Mg. W znacznych ilościach powstają także osady z mycia i czyszczenia oraz nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza (wapno defekacyjne). Odpady w przemyśle cukrowniczym stanowią od 20 do 40% ogólnej masy buraków cukrowych, a osady ściekowe - 50%. Ponad 84% odpadów wytwarzanych w tym sektorze jest poddawanych odzyskowi - przeważnie odsprzedawane rolnikom, którzy stosują osady spławiakowe i osady defekosaturacyjne do nawożenia gleby. Niecałe 5% odpadów jest deponowane, przeważnie na zakładowych składowiskach.
E. Odpady z przemysłu mleczarskiego
Branża mleczarska jest rozdrobniona i składa się z kilkuset zakładów (około 700). W 2000 r. zinwentaryzowano łącznie 518,8 tys. Mg odpadów pochodzących z tego przemysłu. Blisko 99% odpadów jest poddawanych odzyskowi, składuje się jedynie 1,1% powstających odpadów. Głównym odpadem jest serwatka, która powstaje w wyniku wytwarzania serów. Około 50% skupionego mleka jest przerabiane z powstawaniem serwatki. Ocenia się, że obecnie zaledwie 15-18% serwatki jest przetwarzane. Najpowszechniejsze obecnie metody postępowania z serwatką to: sprzedaż na pasze i w niewielu przypadkach proszkowanie. Jako działania nieprawidłowe ocenić należy kierowanie serwatki na wylewiska. Istnieją obecnie inne metody odzysku serwatki, m.in. przetwarzanie na wyroby jadalne, stosowanie do produkcji alkoholu. Odpad ten wykorzystuje się też do uzyskania biomasy drożdżowo-białkowej i środków fermentacyjnych do produkcji antybiotyków, paliw i białek jednokomórkowców.
F. Odpady z przemysłu napojów alkoholowych i bezalkoholowych
W największych ilościach wytwarzane są odpady z destylacji spirytualiów oraz wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary. Ogółem, stopień odzysku tych odpadów jest bardzo wysoki i wynosi średnio 96%, z wyjątkiem osadów ściekowych z zakładowych oczyszczalni ścieków (66,3% odzysku). Odpady z tego przemysłu powinny być stosowane jako pasze lub w celach nawozowych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
Prognozowanie ilości odpadów w przemyśle rolno-spożywczym jest niezwykle trudne z uwagi na zmiany restrukturyzacyjne, jakie są planowane w rolnictwie w najbliższym okresie. Szacuje się, że przy sprzyjającej koniunkturze gospodarczej ilość odpadów w poszczególnych sektorach tego przemysłu wzrośnie do roku 2006 średnio o 10%.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Odpady z przemysłu rolno-spożywczego powstają w dużych ilościach na terenie całego kraju. Z analizy wynika, że są one w bardzo dużym stopniu poddawane procesom odzysku, a dominującymi metodami są: przeznaczenie na pasze lub nawóz. Jednakże, współczesne zakłady przemysłu spożywczego są coraz większe i dlatego masa odpadów do odzysku też rośnie, co sprawia, że założenie odbierania odpadów na pasze lub nawozy przez okolicznych rolników nie zawsze się sprawdza. Podsumowując problemy związane z gospodarką odpadami z uboju należy stwierdzić, że wynikają one głównie z braku wzorców i systemu unieszkodliwiania tych odpadów. Odpady takie powinny być unieszkodliwiane poprzez termiczne przekształcenie, ale często przewożenie ich do punktów unieszkodliwiania jest ekonomicznie nieopłacalne (transport, konieczność utrwalania), a małe ubojnie nie są zainteresowane przetwarzaniem małych ilości takiego odpadu. Chociaż jest to zabronione, często odpady te są zakopywane lub składowane, co stwarza zagrożenie dla środowiska. Wiele gałęzi przemysłu spożywczego działa w trybie kampanii, co oznacza, że w bardzo krótkim czasie w jedno miejsce dostarczane są bardzo duże ilości nietrwałego surowca, z którego powstaje natychmiast duża ilość równie nietrwałych odpadów. Zakłady produkcyjne przemysłu rolno-spożywczego nie uwzględniały do tej pory w kosztach produktu kosztów związanych z unieszkodliwianiem odpadów metodą inną niż wywiezienie na składowisko (do tej pory nie były to koszty znaczące). Mnogość rolno-spożywczych przetwórni na rynku i idąca za tym silna konkurencja sprawia, że każde podniesienie ceny przez producenta może oznaczać utratę rynku. Dlatego większość zakładów rolno-spożywczych nie traktuje obowiązku odzysku lub unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów zgodnie z prawem, jak długo to jest tylko możliwe. Ze względu na bardzo duże rozproszenie odpadów pochodzących z sektora rolno-spożywczego trudno jest oszacować faktyczną ilość odpadów, dlatego jednym z najpilniejszych zadań jest dokonanie pełnej inwentaryzacji miejsc wytwarzania odpadów i ich ilości. Wiele wyliczeń wskazuje, że dostępne technologie odzysku odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, które są obecnie w przeważającej części składowane, prowadzą do wytworzenia produktów droższych niż ich inne rynkowe substytuty. Stwarza to problem opłacalności takiej produkcji. Dlatego też należy rozważyć sposoby systemowego wspomagania finansowego dla wytwórców odpadów chcących wdrażać tego typu technologie.
Zadania
- przeprowadzenie ewidencji i kontroli miejsc wytwarzania odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, - dążenie do zwiększania stopnia odzysku odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, ze szczególnym naciskiem na wykorzystanie paszowe i nawozowe oraz pozostałe przyrodnicze, - organizacja systemu zbiórki odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, - opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego, - zbudowanie szczelnego systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz, oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt, - budowa systemu unieszkodliwiania odpadów poubojowych: - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, - modernizacja zakładów utylizacyjnych, - budowa nowych 3-4 zakładów utylizacyjnych, - dostosowanie instalacji do spalania mączek i tłuszczów.
3.2.2.7. Odpady z przemysłu drzewnego, celulozowego i papierniczego
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli powstają głównie w tartakach, zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich, wytwórniach płyt pilśniowo-wiórowych, fabrykach papierniczo-celulozowych. Według danych GUS, w 2000 r. wytworzono łącznie 2.056,3 tys. Mg odpadów z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli. W przemyśle przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli dominujący udział ilościowy mają takie odpady, jak: wióry, ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir oraz trociny i odpady kory i korka. Gospodarka tymi odpadami odbywa się zasadniczo w sposób prawidłowy - średni stopień odzysku odpadów wynosi blisko 90%. Kora i korek podlega odzyskowi w celach energetycznych - na terenie zakładów wytwarzających odpad lub przez odbiorców indywidualnych. Powszechnie znane i stosowane są różnego rodzaju urządzenia do spalania tych odpadów wykorzystywanych jako paliwa. Ponadto można zastosować to rozwiązanie do każdego istniejącego kotła opalanego węglem. Zabronione jest stosowanie tych instalacji do odpadów z chemicznej przeróbki drewna i z np. lakierowanymi powłokami. W tym wypadku wymagane jest posiadanie przez instalację do spalania dodatkowych urządzeń oczyszczających powstające gazy odlotowe. Również odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli stosowane są w ogrodnictwie i leśnictwie - jako komponent mieszanek torfowych lub naturalna ściółka w szkółkach leśnych. Przyrodnicze użytkowanie odpadów z przetwórstwa drzewnego jest jednak zbyt niskie w stosunku do potencjalnych możliwości. Odpady z produkcji oraz z przetwórstwa masy celulozowej, papieru i tektury wytwarzane są w ilości 514.900 Mg. W największej ilości wytwarzana jest kora. Spośród całości odpadów z tej grupy 62,1% jest poddawane procesom odzysku, 3,76% unieszkodliwiane, 31,32% składowane, a 2,94% magazynowane. Odpadami, które składuje się w największej ilości, są: szlamy z przeróbki makulatury, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, odrzuty z przeróbki makulatury. Podstawowym problemem w zwiększeniu stopnia odzysku tych odpadów jest ich duże uwodnienie. Z tego powodu są one najczęściej deponowane na zakładowych składowiskach odpadów, pełniących rolę stawów osadowych lub lagun. Gospodarka tymi odpadami wymaga inwestycji u ich wytwórców - np. zainstalowania prasy, gdzie następuje odwodnienie szlamów i osadów do wilgotności umożliwiającej energetyczne zastosowanie tych odpadów. Składniki organiczne osadu mogą zastąpić część węgla lub oleju opałowego. Odpady te mogą być również stosowane jako składnik kompostów organicznych oraz czynnik glebotwórczy dla gleb ubogich lub zdegradowanych (zawierają średnio do 66% substancji organicznej). Inną metodą jest granulowanie osadów wstępnych lub mieszanych.
Prognoza ilości i jakości odpadów
W okresie czasu 2003-2006 nie przewiduje się zmian w ilości i jakości wytwarzanych z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Odpady z przetwórstwa drewna i produkcji mebli i płyt nie stanowią obecnie istotnego problemu w zakresie gospodarki odpadami. Ponad 90% wytwarzanej ilości tych odpadów jest poddawane odzyskowi. Istnieją metody oraz instalacje mogące przyjąć pozostałe odpady z tej grupy. Najpowszechniejszą metodą odzysku jest termiczne przekształcanie z odzyskiem energii cieplnej. Spalanie odpadów pochodzenia roślinnego, w różnych jego postaciach, jest znacznie korzystniejsze (ze względów ekologicznych) niż spalanie węgla czy oleju opałowego. Zwrócenie uwagi na odzysk odpadowych surowców pochodzenia roślinnego do celów energetycznych jest celowe również z uwagi na konieczność zastępowania kopalnianych surowców energetycznych materiałem alternatywnym. W Polsce stosowanie surowców odpadowych z przetwórstwa drewna, jako opału, jest w pełni zasadne. Jednym z kierunków przyszłego zwiększenia odzysku odpadów drzewnych jest ich brykietowanie, które umożliwi szersze wykorzystanie tych odpadów.
Zadania
- rozwijanie przyrodniczych kierunków stosowania odpadów drzewnych, - doskonalenie metod i technik procesów przekształcania odpadów drzewnych z odzyskiem energii, - opracowanie klasyfikacji, umożliwiającej precyzyjny podział odpadów drewna poużytkowego według możliwości i sposobów gospodarowania nimi, - zwiększenie stopnia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstających w przemyśle papierowo-celulozowym poprzez inwestycje i modernizacje technologiczne u wytwórców tych odpadów, - zwiększenie stopnia wykorzystania odpadowych surowców wtórnych w procesie produkcji papieru i celulozy, - budowa nowej lub modernizacja istniejących obecnie instalacji do termicznego przekształcania odpadów drzewnych (tzw. drewna poużytkowego) zawierające m.in. impregnaty, kleje, lakiery, powłoki sztuczne, - opracowanie nowych technologii w celu minimalizacji powstawania oraz możliwości stosowania osadów z zakładowych oczyszczalni ścieków.
3.2.2.8. Odpady sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych
Stan aktualny gospodarki odpadami
Zużyte sorbenty, materiały filtracyjne, czyściwo i odzież ochronna oraz zużyte filtry olejowe i powietrzne powstają w licznych, należących do prawie wszystkich branż przemysłowych zakładach. Generalnie, odpady te powstają w zakładach posiadających własne zaplecze transportowe, warsztaty lub serwisy konserwatorskie. Na podstawie danych GUS na terenie Polski zewidencjonowano ogółem 10,7 tys. Mg odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych. Prawie 96% całego strumienia odpadów stanowią zużyte sorbenty, materiały filtracyjne, czyściwo i odzież ochronna. Zewidencjonowano zaledwie 500 Mg filtrów olejowych i powietrznych, co jest ilością zdecydowanie zaniżoną w stosunku do stanu faktycznego. Ogółem, ilość odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych szacuje się na co najmniej 50.000 Mg rocznie. Aktualnie 4,67% strumienia tych odpadów poddawane jest odzyskowi, 60% jest unieszkodliwiane, w tym przekształcane termicznie - 51%; składuje się 13% odpadów, a magazynuje 22,4%.
Prognozy ilości i jakości odpadów
Ilość odpadów jest ściśle związana z liczbą zakładów produkcyjnych oraz zakładów, w których dokonuje się konserwacji, napraw maszyn lub używa odzieży ochronnej. W związku z prognozowanym wzrostem gospodarczym, liczba takich zakładów będzie rosła, proporcjonalnie zwiększy się także ilość odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych.
Określenie potrzeb w gospodarce odpadami
Z przeprowadzonego rozpoznania wynika, że gospodarka zewidencjonowanymi odpadami sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych jest zadowalająca. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że prezentowane dane statystyczne pokazują zaledwie wycinek sytuacji w kraju. Z doświadczeń wynika, że w większości zakładów odpady te nie są zbierane selektywnie tylko łączone ze strumieniem odpadów komunalnych i usuwane na składowiska odpadów komunalnych. Inną praktyką jest spalanie tych odpadów w kotłowniach zakładowych nieprzystosowanych do tego celu, usuwanie odpadów bezpośrednio do gruntu. Praktykowane obecnie sposoby postępowania z tego typu odpadami pochodzącymi z małych rozproszonych źródeł należy uznać za nieprawidłowe i zagrażające środowisku. Istnieją możliwości minimalizacji ilości i szkodliwości odpadów tego typu, wymagają one jednak działań organizacyjnych oraz edukacyjno-informacyjnych skierowanych do wytwórców odpadów. W kraju istnieje obecnie baza instalacji, umożliwiających pełne unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów sorbentów, materiałów filtracyjnych, tkanin i ubrań ochronnych. Nie ma potrzeby nowych inwestycji w zakresie unieszkodliwiania tego typu odpadów.
Zadania
- organizacja systemu zbiórki w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, - prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych dotyczących zasad prawidłowej gospodarki odpadami dla ich wytwórców, - ewidencja i kontrola postępowania z odpadami w zakładach wytwarzających.
3.2.3. Możliwości minimalizacji powstawania odpadów
Zapobieganie i ograniczanie powstawania odpadów jest najbardziej pożądaną strategią gospodarki odpadami. Kwestia zmniejszenia ilości i toksyczności wytwarzanych odpadów jest wyraźnie podkreślona i traktowana priorytetowo zarówno w ustawodawstwie polskim, jak i Unii Europejskiej. Jest jednym z postulatów Agendy XXI. Doświadczenia światowe wskazują, że: - stopień redukcji wytwarzanych odpadów może się wahać w szerokich granicach, od 10 do 95%, przy czym na etapie wstępnym - bezinwestycyjnym - osiągana redukcja może wynieść 15-25%, - okres zwrotu kosztów inwestycyjnych poniesionych w celu minimalizacji odpadów wynosi średnio 5 lat, - redukcja odpadów przynosi w efekcie wymierne korzyści ekonomiczne, środowiskowe, społeczne i zdrowotne. Zadanie ograniczenia produkcji odpadów jest zadaniem długofalowym i wymagającym rozległych działań. Zmniejszenie ilości odpadów powstających w zakładach produkcyjnych można m.in. osiągnąć stosując następujące środki: 1) optymalizacja gospodarki magazynowej i poprawa praktyk operacyjnych, do których należą: - kontrola zapasów i pozostałości surowców, - prowadzenie działań szkoleniowo-edukacyjnych, - poprawa praktyk w zakresie dostaw, magazynowania i transportu materiałów, - segregacja różnych typów odpadów dla ułatwienia ponownego użycia, - segregacja odpadów niebezpiecznych i inertnych, - eliminacja źródeł wycieków i rozlewów; 2) modyfikacja urządzeń: - instalowanie urządzeń, których stosowanie ogranicza lub eliminuje odpady, - modyfikacja wyposażenia w celu zwiększenia recyklingu lub ponownego użycia odpadów, - poprawa wydajności urządzeń, - konserwacja profilaktyczna urządzeń, - zmiana procesu technologicznego - zastosowanie najlepszej dostępnej technologii (Best Available Technology - BAT) tam, gdzie jest to ekonomicznie możliwe, - zmiana produktu końcowego na bardziej przyjazny środowisku, przedłużenie okresu przydatności produktu, - substytucja niebezpiecznych surowców materiałami bezpiecznymi dla środowiska, - optymalizacja parametrów procesów technologicznych i zużycia surowców, - unowocześnienie procesów produkcyjnych, - automatyzacja procesu technologicznego; 3) recykling i ponowne użycie: - instalowanie systemów zamkniętych, - recykling wewnętrzny (np. wykorzystanie odpadu jako surowca produkcji, odzysk surowców wtórnych lub składników użytecznych), - recykling zewnętrzny (np. odpady jako substytut surowców naturalnych), - giełda odpadów. Jedną z metod minimalizacji ilości i toksyczności odpadów jest wprowadzenie w zakładach zasad, tzw. Czystszej Produkcji (CP). Idea CP kładzie nacisk na ograniczenie zanieczyszczeń "u źródła", czyli w momencie ich powstawania w procesie produkcyjnym. Ideałem Czystszej Produkcji jest produkcja bezodpadowa. Głównymi aspektami Czystszej Produkcji są: zmniejszenie uciążliwości dla środowiska oraz dodatkowy efekt ekonomiczny. Czystsza Produkcja jest działaniem ciągłym. Czystszą Produkcję uzyskuje się poprzez: - zmianę postaw ludzkich, - modernizację lub zmianę technologii, - stosowanie know-how. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowuje ogólnopolski program Czystszej Produkcji ze środków na edukację ekologiczną, stwarzając jednocześnie preferencje finansowe w ramach innych linii kredytowych dla realizacji projektów CP. Kolejną metodą jest wprowadzanie przez podmioty gospodarcze systemu zarządzania środowiskowego według norm ISO serii 14000. Norma ISO 14001 jest przydatna dla przedsiębiorstw o dowolnym charakterze i wielkości. Norma ta określa wymagania, które umożliwiają sformułowanie polityki i celów działalności organizacji, jej wyrobów i usług, które mogą oddziaływać na środowisko i które organizacja może kontrolować. Jednym z celów powinna być minimalizacja wytwarzanych odpadów. Obowiązek dążenia do minimalizacji wytwarzanych odpadów spoczywa także na władzach lokalnych, administracji rządowej i samorządowej. Oprócz stosowania wymogów obecnego prawodawstwa w dziedzinie gospodarki odpadami należy promować działania zmierzające w tym kierunku, m.in. poprzez: - propagowanie i rozpowszechnianie modelowych programów zmniejszenia ilości odpadów "u źródła", np. poprzez powołanie odpowiedniej agencji lub ośrodka promocyjnego, - udostępnianie materiałów szkoleniowych i edukacyjnych zainteresowanym jednostkom i zakładom, - prowadzenie szerokiej popularyzacji programu minimalizacji i edukacji społeczeństwa w tym kierunku, - ustalanie normatywów i wymogów ekologicznych wobec jednostek gospodarczych, - wprowadzenie wskaźników materiałochłonności i odpadowości danego rodzaju produkcji, - wprowadzenie lokalnych przepisów prawnych mających na celu zmniejszenie ilości i toksyczności wytwarzanych odpadów "u źródła", np. dotyczących ograniczeń sprzedaży lub użytkowania niektórych produktów mogących pogorszyć stan środowiska.
3.2.4. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym
Zmiany w ilości i jakości odpadów wytwarzanych w Polsce w sektorze gospodarczym w perspektywie czasowej do 2014 r. zależeć będą przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Obecnie niektóre z sektorów przemysłowych (hutnictwo żelaza i stali, przemysł skórzany, tekstylny) odczuwają szczególnie dotkliwie skutki kryzysów zewnętrznych i spadku koniunktury. Z doświadczeń światowych wynika, że na każde 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych odpadów. Prognozując rozwój sektora gospodarczego i związaną z nim ilość wytwarzanych odpadów, pod uwagę należy wziąć w szczególności tendencje we współczesnej gospodarce światowej (w światowej produkcji i handlu, technologiach, przepływach bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz sytuacji na rynkach walutowych i finansowych). Przyjmując "wariant optymistyczny" rozwoju sytuacji w Polsce, jako stałą tendencję przewiduje się wyjście z recesji i dalszy rozwój gospodarczy kraju w następstwie restrukturyzacji przemysłu i handlu w okresie najbliższych 15 lat. Zgodnie z obserwowanymi tendencjami rozwoju, istnieją duże szanse, że przy utrzymaniu progresu gospodarczego, Polska po roku 2005 przejdzie ze stadium wzrostu opartego głównie na wykorzystaniu zasobów naturalnych i czynnika pracy do stadium, w którym dominuje efektywne wykorzystanie kapitału rzeczowego i ludzkiego oraz innowacje technologiczne oparte na przemysłach "wiedzy". Budowa nowoczesnej gospodarki polegać będzie na intensyfikacji działań: zwiększających innowacyjność i przedsiębiorczość, tworzących lepszą infrastrukturę techniczną, pobudzających rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Na ilość odpadów wpływ mają również czynniki demograficzne. Do roku 2014 sytuacja demograficzna Polski nie ulegnie większym zmianom, dominować będzie jednak tendencja zniżkowa. Z poprawą warunków życia wzrastać będzie średnia wieku mieszkańców kraju, co spowoduje większe zapotrzebowanie na usługi medyczne. Skutkiem tego będzie wzrost ilości odpadów ze służby zdrowia. Obecna polityka państwa w zakresie ochrony środowiska promuje wdrażanie nowych technologii mało- i bezodpadowych, metody Czystszej Produkcji oraz budowę własnych instalacji służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to relatywny spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów u ich wytwórców. Z drugiej strony, rozszerzenie kontroli w zakresie gospodarki odpadami, będące pochodną utrwalania obecnego i projektowanego prawodawstwa w tej dziedzinie oraz doskonalenia metod inspekcji przez upoważnione organy i instytucje spowoduje odkrycie tzw. szarej strefy odpadowej, czyli odpadów niewykazywanych obecnie w statystyce. Stan taki istnieje obecnie m.in. z powodu nieznajomości obowiązujących przepisów prawnych w dziedzinie gospodarki odpadami przez wytwórców odpadów lub celowego zatajenia danych o wytwarzanych odpadach celem uniknięcia odpowiednich opłat. Udział "szarej strefy odpadowej" (składającej się w przeważającej mierze ze źródeł rozproszonych - małych zakładów produkcyjnych, rzemieślniczych i usługowych) w wytwarzaniu odpadów ocenia się na 5-8% całości obecnego strumienia odpadów w Polsce. Odpady te, w miarę wprowadzania i udoskonalania systemów ich ewidencji i zbiórki, powinny zostać poddane procesom odzysku lub unieszkodliwione w odpowiedni sposób. W wyniku stopniowego zwiększania się ilości odpadów ze źródeł rozproszonych, pożądane jest projektowanie przyszłych inwestycji i instalacji w zakresie gospodarki odpadami jako obiektów modułowych, zdolnych przystosować się do zmiennej ilości surowca. Podsumowując, w najbliższej przyszłości (lata 2003-2006) zakłada się utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadów lub ich nieznaczny wzrost (choć obecnie nie jest możliwe dokładne określenie ilości i rodzajów tych odpadów w tym horyzoncie czasowym), przy jednoczesnym wdrażaniu lub udoskonalaniu metod i instalacji służących do ich odzysku lub unieszkodliwienia. Zakładany wzrost ilości wytwarzanych odpadów wynikać będzie z następujących czynników: - powstawania nowych inwestycji i podmiotów gospodarczych - wytwórców odpadów, - zwiększania produkcji lub jej asortymentu przez istniejących wytwórców odpadów, co w okresie poprzedzającym wprowadzenie nowych technologii spowoduje proporcjonalny wzrost ilości odpadów, - wzrostu ilości urządzeń do oczyszczania ścieków lub spalin oraz poprawy efektywności ich oczyszczania, - zwiększenia ilości odpadów rozbiórkowych i poremontowych typu budowlanego w wyniku przebiegu procesów restrukturyzacji przemysłu i usług. W dalszej przyszłości (horyzont czasowy 2007-2010 r. oraz 2011-2014 r.) przewiduje się relatywne zmniejszenie (w stosunku do wzrostu produkcji) wytwarzanych odpadów, związane z wprowadzaniem technologii mało- i bezodpadowych. Szacuje się, że w pierwszym, bezkapitałowym okresie wprowadzania zasad minimalizacji odpadów redukcja ich ilości wytwarzanych przez sektor gospodarczy może wynieść 5-25%. Na etapie wdrożenia i eksploatacji nowych technologii spadek ilości generowanych odpadów może sięgnąć kilkudziesięciu procent (w grupach odpadów objętych programem minimalizacji). Należy jednak zdać sobie sprawę z faktu, że duża część technologii jest w fazie projektowej lub wstępnych badań i obecnie ich konkurencyjność ekonomiczna jest niska. Wprowadzanie technologii przyjaznych środowisku dotyczyć będzie przede wszystkim nowo budowanych zakładów, które będą musiały uwzględnić konieczność prowadzenia właściwej gospodarki odpadami z punktu widzenia środowiskowego i ekonomicznego, a także dużych zakładów przemysłowych, dla których modernizacja procesów produkcyjnych pod kątem wymagań środowiska nie będzie oznaczać znacznego podwyższenia ich kosztów. Wyłoni się podział na trzy grupy odpadów i ich wytwórców: 1) odpady, których ilości nie można zmniejszyć, ponieważ wynika ona z charakteru produkcji (produkowane przez np. górnictwo, energetykę, hutnictwo); 2) odpady, których ilość może zostać zmniejszona w wyniku zastosowania opracowanych nowych technologii mało- i bezodpadowych; 3) odpady, dla których można zwiększyć stopień odzysku lub unieszkodliwienia (istniejąca baza przetwórcza) w wyniku prawidłowej organizacji systemu zbiórki. Wraz z udoskonalaniem metod przerobu odpadów pojawi się także możliwość odzysku odpadów zdeponowanych dotychczas na składowiskach. Działania takie są pożądane z uwagi na nieprawidłową (w większości przypadków) lokalizację tych obiektów i nieodpowiednie lub niewystarczające zabezpieczenie składowisk przed negatywnym wpływem na środowisko. Do nowych, nasilających się w ostatnich latach, problemów rzutujących na ilość i jakość wytwarzanych odpadów należy konsumpcyjne nastawienie dużych grup społecznych. Prognozowane zmiany w ilości wytwarzanych odpadów w wybranych sektorach przemysłowych przedstawia tabela 3.2.4.1.
Tabela 3.2.4.1. Prognozy powstawania odpadów w sektorze gospodarczym w latach 2006-2014
| Sektor | Rok |
| | 2000 | 2006 | 2010 | 2014 |
| jednostka: | tys. Mg/rok | tys. Mg/rok | tys. Mg/rok | tys. Mg/rok |
| wydobywczy | 73.568,9 | 72.661,0 | 71.468,0 | 69.368,0 |
| chemiczny | 3.618,2 | 3.507,7 | 3.405,7 | 3.291,6 |
| energetyczny | 19.740,8 | 19.700,0 | 18.260,0 | 17.519,6 |
| hutniczy | 7.793,5 | 8.555,4 | 9.312,0 | 9.700,0 |
| remontowo-budowlany | 2.185,8 | 2.404,4 | 2.622,9 | 28.415,4 |
| rolno-spożywczy | 10.630,5 | 11.693,6 | 12.862,9 | 13.149,2 |
| drzewno-celulozowo-papierniczy | 5.652,6 | 6.217,6 | 6.728,2 | 7.217,6 |
| skórzano-tekstylny | 132,2 | 134,9 | 133,3 | 129,7 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez PIG
3.2.5. Określenie potrzeb w zakresie gospodarki odpadami z sektora gospodarczego
Proponowane przedsięwzięcia w dziedzinie gospodarowania odpadami obejmują szereg zadań pozainwestycyjnych i inwestycyjnych. Zadania pozainwestycyjne dotyczą przede wszystkim: dalszej modyfikacji uregulowań prawnych w dziedzinie odpadów, opracowania i wdrożenia rozwiązań organizacyjnych (przede wszystkim struktur organizacyjnych oraz systemów wymiany informacji), zapewniających właściwe bieżące zarządzanie strumieniami odpadów (pozwolenia, organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring, kontrola); wdrażania mechanizmów ekonomicznych stymulujących właściwe zagospodarowanie odpadów; prac badawczych i rozwojowych w zakresie metodyk pomiarowych oraz technologii zagospodarowania odpadów; edukacji i szkolenia. Zadania inwestycyjne obejmują przedsięwzięcia w zakresie budowy niezbędnego potencjału technicznego warunkującego właściwe zagospodarowanie odpadów (budowa obiektów, zakup i instalacja urządzeń, środki transportu).
Potrzeby uregulowań prawnych:
W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego: - wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu), - wymagań prawnych dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych (zgodnych z Decyzjami Rady 2000/418/EC z dnia 29.06.2000 r. i 2000/766EEC z 5.12.2000 r., wspartymi kolejnymi decyzjami - 2001/2/EEC, 2001/9/EEC i 2001/25/EEC i ostatecznym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego 01/999).
Potrzeby organizacyjne:
- rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych, - kontrola i monitoring wytwórców odpadów i podmiotów posiadających instalacje do unieszkodliwiania odpadów w celu stwierdzenia, czy działalność ta nie narusza przepisów ochrony środowiska i jest zgodna z normami i zaleceniami, - dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystszych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców, - uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programach zarządzania środowiskowego (normy ISO serii 14000), - kontynuacja badań nad nowymi technologiami, przyczyniającymi się do zapobiegania/minimalizacji powstawania odpadów oraz zmniejszania ich szkodliwości, - kontynuacja badań nad nowymi technologiami w zakresie odzysku/unieszkodliwiania odpadów, - organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, - ewidencja zakładowych składowisk odpadów przemysłowych, - uwzględnienie w planach gospodarki odpadami na poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk odpadów wydobywczych przeznaczonych do odzysku lub rekultywacji, - sporządzenie wykazu terenów pogórniczych zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji, - prowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych, mające na celu zwiększenie stopnia odzysku wytwarzanych przez nich odpadów oraz wykorzystywanie istniejących już instalacji do zagospodarowania lub unieszkodliwiania odpadów w celu ograniczenia do minimum ich składowania, - opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji, - utworzenie nowej struktury lub wykorzystanie istniejącej, prowadzącej bazę danych o najlepszych dostępnych technikach (BAT/BREF) dla przemysłu i usług związanych z wytwarzaniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów oraz wydającej rekomendacje i wytyczne dotyczące zużycia materiałów, energii i wody w procesach produkcyjnych, - opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego, - organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM), w tym zwłaszcza bydła, owiec i kóz, oraz ich wyłączenie z łańcucha pokarmowego ludzi i zwierząt, - monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym.
Potrzeby inwestycyjne:
- budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin o wydajności 120 m3/h, - budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych o wydajności 120 m3/h z zastosowaniem popiołów lotnych, - budowa 8 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych o wydajności 100 tys. Mg/rok, - budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg. Wydajność linii technologicznej powinna wynosić 15 tys. Mg/rok, - budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu, - budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych. Wydajność instalacji - 7,0 Mg/h, - budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla. Wydajność instalacji - 50 tys. Mg/rok, - budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych. Wydajność instalacji - ok. 36 tys. m3/rok, - budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement. Wydajność instalacji - 100 tys. Mg/rok, - budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych o wydajności 30 tys. m3/rok, - budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni o pojemności 60 tys. m3, - rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów, - modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych, - budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE, - instalacja pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym przedstawiono w tabeli 3.2.5.1.
Tabela 3.2.5.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym
| Lp. | Zadanie | Jednostka odpowiedzialna | Termin realizacji |
| 1 | Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu) | Ministerstwo Środowiska | 2003 |
| 2 | Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań prawnych (zgodnych z decyzjami Rady UE) dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych | Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi | 2003 |
| 3 | Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych | województwa, gminy, powiaty | 2003-2006 |
| 4 | Organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorców | przedsiębiorcy, województwa, powiaty, gminy | 2004-2006 |
| 5 | Opracowanie i wdrożenie zasad prowadzenia działań edukacyjno- informacyjnych dla małych i średnich przedsiębiorców w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami | Ministerstwo Środowiska, izby branżowe i przemysłowe, producenci | 2003-2006 |
| 6 | Opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego | Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Zdrowia | 2003 |
| 7 | Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) | Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Zdrowia | 2004-2006 |
| 8 | Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym | Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, urzędy marszałkowskie | 2003-2014 |
| 9 | Opracowanie programu prac badawczych na lata 2003-2006 nad nowymi technologiami zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki | 2003 |
| 10 | Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczych i badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki | 2003-2006 2007-2010 2011-2014 |
| 11 | Utworzenie Centrum Informacji BAT/BREF | Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki | 2003 |
| 12 | Opracowanie list rankingowych składowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji | Ministerstwo Środowiska, urzędy wojewódzkie, urzędy marszałkowskie | 2003-2006 |
| 13 | Budowa 6 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów, zawiesin | przedsiębiorcy | 2003-2007 |
| 14 | Budowa 8 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych | przedsiębiorcy | 2003-2006 2007-2008 |
| 15 | Budowa 9 nowych i modernizacja 15 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych | przedsiębiorcy | 2003-2006 2007-2010 |
| 16 | Budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg | przedsiębiorcy | 2003-2005 |
| 17 | Budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu | przedsiębiorcy | 2003-2004 |
| 18 | Budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych | przedsiębiorcy | 2003-2005 |
| 19 | Budowa instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla | przedsiębiorcy | 2007 |
| 20 | Budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych | przedsiębiorcy | 2003-2006 |
| 21 | Budowa 10 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych | przedsiębiorcy | 2003-2006 2007 |
| 22 | Budowa 6 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni | przedsiębiorcy | 2003-2006 2007-2008 |
| 23 | Budowa instalacji do wytwarzania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement | przedsiębiorcy | 2005 |
| 24 | Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub nie spełniają wymogów ekologicznych | przedsiębiorcy, gminy | 2003-2006 2007-2010 2011-2014 |
| 25 | Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych | przedsiębiorcy, gminy | 2003-2006 2007-2009 |
| 26 | Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: | przedsiębiorcy | 2003-2006 |
| | - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, | | 2007-2010 |
| | - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, | | 2011-2014 |
| | - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, | | |
| | - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE | | |
| 27 | Instalacja pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali | przedsiębiorcy | 2003-2006 |
3.3. Odpady niebezpieczne
Z definicji odpadów niebezpiecznych wynika, że stanowią one szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska i dlatego gospodarka nimi wymaga szczególnej kontroli. Rodzaje odpadów niebezpiecznych wymienione są w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Listę odpadów niebezpiecznych ustalono poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki przy kodzie rodzaju odpadów.
3.3.1. Stan aktualny gospodarki odpadami niebezpiecznymi
Źródła powstawania
Odpady niebezpieczne powstają zarówno w sektorze gospodarczym, jak i w komunalnym. Podstawowym źródłem powstawania odpadów niebezpiecznych jest działalność przemysłowa i usługowa. Ponadto odpady te powstają w gospodarstwach domowych, służbie zdrowia, szkolnictwie oraz resorcie Obrony Narodowej.
Bilans odpadów niebezpiecznych
Dane o ilości odpadów niebezpiecznych powstających w 2000 r. pozyskano z krajowej bazy danych monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi SIGOP, znajdującej się w gestii Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz ze statystyki państwowej GUS. Następnie pozyskane tą drogą informacje zostały zweryfikowane w oparciu o przeprowadzoną ankietyzację oraz bezpośredni kontakt z przedsiębiorcami wytwarzającymi największe ilości odpadów niebezpiecznych. Z uwagi na fakt, że wiele rodzajów odpadów niebezpiecznych powstaje w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, które ze względu na ilość wytwarzanych odpadów i duże rozproszenie nie są objęte statystyką państwową i monitoringiem odpadów prowadzonym przez WIOŚ, dokonano oszacowania ich ilości w oparciu o literaturowe wskaźniki. Szacunkami objęto następujące grupy odpadów: - odpady z zakładów fotograficznych, - zużyte rozpuszczalniki, - akumulatory i baterie, - zużyte źródła światła zawierające rtęć, - oleje odpadowe, - opakowania po nawozach sztucznych, - opakowania po środkach ochrony roślin, - odpady medyczne, - odpady zawierające azbest, - odpady materiałów wybuchowych. W tabeli 3.3.1.1. przedstawiono ilość odpadów niebezpiecznych wytworzoną w działalności przemysłowej i usługowej wraz ze strukturą gospodarki tymi odpadami.
Tabela 3.3.1.1. Powstawanie i struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce w 2000 r. *
| Grupa odpadów | Nazwa grupy | Ilość wytworzona | Odzysk | Unieszkodliwianie | Magazynowanie do czasu |
| | | [Mg] | | poza składowaniem | składowanie | odzysku i unieszkodliwienia |
| | | | [Mg] | [%] | [Mg] | [%] | [Mg] | [%] | [Mg] | [%] |
| 02 | Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności | 24.500 | 0 | 0,00 | 2.500 | 10,20 | 22.000 | 89,80 | 0 | 0,00 |
| 03 | Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli | 700 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 | 700 | 100,00 |
| 04 | Odpady z przemysłu skórzanego i tekstylnego | 39 | 36 | 92,31 | 3 | 7,69 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 |
| 05 | Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla | 239.977 | 3.617 | 1,51 | 236.010 | 98,35 | 0 | 0,00 | 350 | 0,15 |
| 06 | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych | 532.906 | 132.098 | 24,79 | 396.450 | 74,39 | 3.908 | 0,73 | 450 | 0,08 |
| 07 | Odpady z przemysłu syntezy organicznej | 57.772 | 16.183 | 28,01 | 39.821 | 68,93 | 1.199 | 2,08 | 569 | 0,98 |
| 08 | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich | 3.135 | 893 | 28,48 | 1.643 | 52,41 | 555 | 17,70 | 44 | 1,40 |
| 09 | Odpady z przemysłu fotograficznego | 4.000 | 4.000 | 100,00 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 |
| 10 | Odpady nieorganiczne z procesów termicznych | 66.200 | 44.100 | 66,62 | 0 | 0,00 | 22.100 | 33,38 | 0 | 0,00 |
| 11 | Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych | 108.956 | 91.900 | 84,35 | 16.308 | 14,97 | 748 | 0,69 | 0 | 0,00 |
| 12 | Odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych | 28.390 | 7.830 | 27,58 | 15.560 | 54,81 | 0 | 0,00 | 5.000 | 17,61 |
| 13 | Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) | 122.175 | 82.887 | 67,84 | 27.388 | 22,42 | 0 | 0,00 | 11.900 | 9,74 |
| 14 | Odpady z rozpuszczalników organicznych (z wyłączeniem grup 07 i 08) | 1.300 | 350 | 26,92 | 620 | 47,69 | 30 | 2,31 | 300 | 23,08 |
| 16 | Odpady różne, nieujęte w innych grupach | 88.955 | 55.898 | 62,84 | 20.321 | 22,84 | 118 | 0,13 | 12.618 | 14,18 |
| 17 | Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych | 7.700 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 | 7.700 | 100,00 | 0 | 0,00 |
| 18 | Odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań | 25.000 | 0 | 0,00 | 25.000 | 100,00 | 0 | 0,00 | 0 | 0,00 |
| 19 | Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej | 170.832 | 9.716 | 5,69 | 33.982 | 19,89 | 126.259 | 73,91 | 875 | 0,51 |
| Razem | 1.482.537 | 449.508 | 30,33 | 815.606 | 55,01 | 184.617 | 12,45 | 32.806 | 2,21 |
* z wyłączeniem: (1) odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych, (2) przeterminowanych odczynników chemicznych powstających w szkolnictwie różnego szczebla, źródło: opracowanie własne IGO z wykorzystaniem danych z GUS, GIOŚ, sondaży, ankiet i wywiadów
Wielkości wytworzonych w kraju odpadów niebezpiecznych przedstawionych w tabeli 3.3.1.1. odbiegają od danych GUS i GIOŚ, z uwagi na fakt, że nie obejmują odpadów występujących w znaczących ilościach, takich jak: - smoła koksownicza klasyfikowana w grupie 05 (ok. 115 tys. Mg), traktowana obecnie jako pełnowartościowy surowiec i w związku z tym nieujęta w aktualnym katalogu odpadów, - odcieki ze składowisk, klasyfikowane w grupie 19 (ok. 250 tys. Mg), traktowane obecnie jako ścieki i w związku z tym nieujęte w katalogu odpadów. Odcieki te podlegają aktualnie ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.). Przedstawiona ilość wytworzonych odpadów zawiera wielkości doszacowane dla odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw i resorcie Obrony Narodowej. Z tabeli 3.3.1.1 wynika, że w procesach przemysłowych i usługowych wytwarzane jest ok. 1,48 mln Mg odpadów niebezpiecznych, z czego ok. 185 tys. Mg jest deponowane w środowisku. Procesowi unieszkodliwiania (poza składowaniem) poddawane jest ok. 55% wytwarzanych odpadów, procesowi odzysku - ok. 30%, magazynowane z przeznaczeniem do odzysku i unieszkodliwiania jest ok. 2,2%, natomiast deponowane na składowiskach jest ok. 12,4% (rys. 3.3.1.1.).
Rys.3.3.1.1. Struktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce
Poza sektorem działalności przemysłowej i usługowej wytwórcami odpadów niebezpiecznych są również gospodarstwa domowe. Oszacowane ilości powstających odpadów w układzie rodzajowym oraz planowaną wielkość ich zbiórki przedstawiono w tabeli 3.3.1.2.
Tabela 3.3.1.2. Powstawanie i plan zbiórki odpadów niebezpiecznych wchodzących w strumień odpadów komunalnych w latach 2006-2014
| Kod | Rodzaj odpadów | Udział w masie odpadów niebezpiecznych [%] | Ilości wytworzone w 2000 r. [tys. Mg/rok] | Planowana wielkość zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych (zakładany procent pozyskania) [tys. Mg/rok] |
| | | | | 2006 r. (15%) | 2010 r. (50%) | 2014 r. (80%) |
| 20 01 33 | Baterie i akumulatory ołowiowe | 12 | 12,22 | 2,09 | 6,98 | 11,23 |
| 20 01 29 | Detergenty zawierające substancje niebezpieczne | 5 | 5,09 | 0,87 | 2,91 | 4,68 |
| 20 01 17 | Odczynniki fotograficzne | 2 | 2,04 | 0,35 | 1,16 | 1,87 |
| 20 01 27 | Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne | 35 | 35,64 | 6,09 | 20,37 | 32,76 |
20 01 14 20 01 15 | Kwasy i alkalia | 1 | 1,02 | 0,17 | 0,58 | 0,94 |
| 20 01 21 | Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć | 5 | 5,09 | 0,87 | 2,91 | 4,68 |
| 20 01 31 | Leki cytotoksyczne i cytostatyczne | 4 | 4,07 | 0,70 | 2,33 | 3,74 |
| 20 01 26 | Oleje i tłuszcze | 10 | 10,18 | 1,74 | 5,82 | 9,36 |
| 20 01 19 | Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) | 5 | 5,09 | 0,87 | 2,91 | 4,68 |
| 20 01 35 | Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione | 10 | 10,18 | 1,74 | 5,82 | 9,36 |
| 20 01 37 | Drewno zawierające substancje niebezpieczne | 5 | 5,09 | 0,87 | 2,91 | 4,68 |
| 20 01 23 | Urządzenia zawierające freony | 3 | 3,05 | 0,52 | 1,75 | 2,81 |
| 20 01 13 | Rozpuszczalniki | 3 | 3,05 | 0,52 | 1,75 | 2,81 |
| Razem | 100 | 101,81 | 17,4 | 58,2 | 93,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU w Katowicach
Ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych w gospodarstwach domowych w 2000 r. została oszacowana na około 102 tys. Mg. Odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych kierowane są obecnie ze strumieniem odpadów komunalnych na składowiska komunalne. Działem gospodarki będącym poza statystyką GUS, stanowiącym źródło powstawania odpadów niebezpiecznych w postaci przeterminowanych odczynników chemicznych, jest sektor szkolnictwa, głównie wydziały chemiczne szkół wyższych. W ostatnich latach został opracowany program minimalizacji ilości ich powstawania poprzez uruchomienie międzyuczelnianego systemu informatycznego, pozwalającego na prowadzenie prawidłowej gospodarki magazynowej oraz wymianę odczynników. Problemem dotychczas nierozwiązanym jest gospodarka odpadowymi odczynnikami chemicznymi w szkołach niższego szczebla. Oszacowano, że w skali roku powstaje około 1.200 Mg odpadowych odczynników chemicznych. Odpady te są gromadzone w szkolnych magazynach. Przyjmuje się, że odpady te mogą być zbierane w proponowanych do utworzenia gminnych punktach zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przeznaczonych głównie do zbierania odpadów niebezpiecznych od mieszkańców. Koszty związane z gospodarką tymi odpadami mogą być pokrywane w części lub całości przez gminy. Kolejnym działem gospodarki stanowiącym źródło powstawania odpadów niebezpiecznych są placówki służby zdrowia. Powstające w tych placówkach odpady medyczne wymagają, zgodnie z obowiązującymi przepisami, specjalnego traktowania zarówno na poziomie zbiórki i gromadzenia, jak i docelowego unieszkodliwiania. Na podstawie danych z GIOŚ, wskaźników literaturowych oraz przeprowadzonej ankietyzacji dokonano oszacowania ilości wytwarzanych odpadów medycznych. Ilość ta w 2000 r. kształtowała się na poziomie 25 tys. Mg. Uwzględniając powyższe źródła, można oszacować, że ilość wytwarzanych w 2000 r. odpadów niebezpiecznych wynosiła ok. 1.580 tys. Mg.
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych
Odpady niebezpieczne mogą być poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania w instalacjach własnych u ich wytwórców lub w instalacjach jednostek zewnętrznych. Zestawienie ilości odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania we własnych i zewnętrznych instalacjach przedstawiono w tabeli 3.3.1.3.
Tabela 3.3.1.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach własnych i w instalacjach jednostek zewnętrznych w 2000 r.
| Grupa odpadu | Nazwa grupy | Ilość wytwarzana [Mg] | Odzysk i unieszkodliwianie we własnym zakresie | Odzysk i unieszkodliwianie poza zakładem |
| | | | [Mg] | [%] | [Mg] | [%1] |
| 02 | Odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności | 24.500 | 0 | 0,0 | 24.500 | 100,0 |
| 03 | Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli | 700 | 0 | 0,0 | 700 | 100,0 |
| 04 | Odpady z przemysłu skórzanego i tekstylnego | 39 | 0 | 0,0 | 39 | 100,0 |
| 05 | Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla | 239.977 | 237.566 | 99,0 | 2.411 | 1,0 |
| 06 | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych | 532.906 | 500.211 | 93,9 | 32.695 | 6,1 |
| 07 | Odpady z przemysłu syntezy organicznej | 57.772 | 48.844 | 84,5 | 8.928 | 15,5 |
| 08 | Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich | 3.135 | 0 | 0,0 | 3.135 | 100,0 |
| 09 | Odpady z przemysłu fotograficznego | 4.000 | 0 | 0,0 | 4.000 | 100,0 |
| 10 | Odpady nieorganiczne z procesów termicznych | 66.200 | 44.100 | 66,6 | 22.100 | 33,4 |
| 11 | Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych | 108.956 | 36.848 | 33,8 | 72.108 | 66,2 |
| 12 | Odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych | 28.390 | 2.692 | 9,5 | 25.698 | 90,5 |
| 13 | Oleje odpadowe (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05 i 12) | 122.175 | 3.005 | 2,5 | 119.170 | 97,5 |
| 14 | Odpady z rozpuszczalników organicznych (z wyłączeniem grup 07 i 08) | 1.300 | 0 | 0,0 | 1.300 | 100,0 |
| 16 | Odpady różne, nieujęte w innych grupach | 88.955 | 602 | 0,7 | 88.353 | 99,3 |
| 17 | Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych | 7.700 | 0 | 0,0 | 7.700 | 100,0 |
| 18 | Odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań | 25.000 | 0 | 0,0 | 25.000 | 100,0 |
| 19 | Odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej | 170.832 | 0 | 0,0 | 170.832 | 100,0 |
| Razem | 1.482.537 | 873.868 | 58,9 | 608.669 | 41,1 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO
W tabeli tej rozważano jedynie odpady powstające w sektorze gospodarczym i usługowym, gdyż odpady niebezpieczne pochodzące ze strumienia odpadów komunalnych oraz przeterminowane odczynniki chemiczne powstające w szkolnictwie różnego szczebla nie podlegają obecnie procesom odzysku i unieszkodliwiania. Analiza stanu odzysku i unieszkodliwiania odpadów powstających w sektorze gospodarczym i usługowym wykazała, że ok. 59% tych odpadów jest poddawane procesowi odzysku bądź unieszkodliwiania we własnych instalacjach, a pozostałe 41% w instalacjach zewnętrznych. Oznacza to, że w sektorze gospodarczym istnieją moce przerobowe dla odzysku bądź unieszkodliwiania części odpadów własnych. Aktualnie funkcjonuje w kraju 114 instalacji prowadzących procesy odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, przyjmujących odpady niebezpieczne od wytwórców zewnętrznych. Wykaz tych instalacji wraz z określeniem mocy przerobowych, rodzaju procesu oraz kodów przetwarzanych odpadów przedstawiono w załączniku 3, natomiast lokalizację tych obiektów na terenie kraju ilustruje rys. 3.3.1.2.
Transport odpadów niebezpiecznych
Transport odpadów niebezpiecznych z miejsc wytwarzania do miejsc ich odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest z wykorzystaniem środków transportu, będących w gestii: - wytwórców odpadów, - właścicieli instalacji do odzysku bądź unieszkodliwiania, - specjalistycznych firm transportowych. Według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie transportu odpadów, jest zobowiązany uzyskać zezwolenie na prowadzenie tej działalności. Transport odpadów niebezpiecznych powinien odbywać się z zachowaniem obowiązujących przepisów, takich jak: - ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.), - rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 57, poz. 608), - rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie kursów dokształcających kierowców pojazdów przewożących materiały niebezpieczne (Dz. U. Nr 57, poz. 609). Zgodnie z ww. rozporządzeniami przy przewozach materiałów niebezpiecznych w kraju obowiązują przepisy zawarte w załącznikach A i B do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) - jednolity tekst Umowy ADR z 1999 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 287). Załącznik A [ADR] zawiera klasyfikację wszystkich produkowanych na świecie materiałów niebezpiecznych, dzieląc je na 9 klas, a w ramach klas na punkty i grupy, oraz określa zasady ich oznakowania. Klasa i punkt charakteryzują materiał i rodzaj stwarzanego zagrożenia, a litera określa stopień natężenia tego zagrożenia. Załącznik B [ADR] określa ogólne i szczegółowe warunki przewozu materiałów niebezpiecznych, warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać pojazdy samochodowe przywożące te materiały, wymogi kwalifikacyjne kierowców, wymogi techniczne opakowań transportowych, a także warunki załadunku i wyładunku poszczególnych materiałów. Załącznik ten określa również, szczegółowo dla klas, punktów i materiałów, maksymalne ilości dopuszczone do przewozu jednorazowo. Podaje również górną granicę "małej ilości", poniżej której przewożone ładunki zwolnione są w części lub całości z wymogów obowiązujących przy przewozie materiałów niebezpiecznych. Aktualnie został przekazany do Senatu tekst ustawy z dnia 12 września 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Ustawa ta ma obowiązywać z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem art. 16 pkt 5 i art. 23 ust. 2, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2004 r. Przygotowywane jest również do opublikowania (do końca 2002 r.) rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o transporcie materiałów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych.
Rys. 3.3.1.2. Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych
W chwili obecnej brak jest dokładnych danych o ilości podmiotów gospodarczych posiadających zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych. Związane to jest m.in. z brakiem oddzielnego rejestru dla firm prowadzących tę działalność. Wiele podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w tym zakresie posiada łączne zezwolenie na odzysk, unieszkodliwianie i transport odpadów niebezpiecznych. Rejestr firm prowadzących tę działalność będzie dostępny po uruchomieniu wojewódzkich baz danych w urzędach marszałkowskich. 3.3.2. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych
Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające szczególnych zasad postępowania. Do odpadów tych należą: odpady zawierające PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, odpady zawierające azbest, pestycydy, zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, odpady medyczne oraz odpady materiałów wybuchowych. Niektóre z wymienionych odpadów zostały ujęte w ustawie o odpadach (rozdział 3 art. 15 i rozdział 5), a także są przedmiotem odrębnych dyrektyw lub projektów dyrektyw Unii Europejskiej.
3.3.2.1. Odpady zawierające PCB
Krajowe przepisy prawne definiują PCB w następujący sposób: "PCB - rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005 % wagowo łącznie". PCB zaliczane są do substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska. Zabronione jest wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku.
Stan aktualny gospodarki odpadami
W Polsce zasady regulujące gospodarkę odpadami zawierającymi PCB, zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej, zawarte są w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw oraz w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska. Znaczne opóźnienie we wprowadzaniu uregulowań prawnych dotyczących PCB w kraju w stosunku do krajów europejskich spowodowało nieprawidłową gospodarkę tymi odpadami, w wyniku której PCB przedostawało się do środowiska. Kondensatory trafiały na ogół na złomowiska i wysypiska, a oleje zawierające PCB przetwarzane były łącznie z olejami mineralnymi, podwyższając poziom PCB w olejach regenerowanych. W Polsce okresem, w którym najwięcej PCB przedostało się do środowiska, były najprawdopodobniej lata 90. Ocenia się, że rocznie ponad 500 Mg urządzeń z PCB mogło trafić na złomowiska lub składowiska odpadów. Do chwili obecnej nie zinwentaryzowano będących w eksploatacji urządzeń z PCB. Obowiązek inwentaryzacji do dnia 31.12.2002 r. został wprowadzony na mocy ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki. Szacuje się, że unieszkodliwieniu i dekontaminacji podlegać będzie ok. 250 tys. sztuk kondensatorów oraz ok. 1.000 sztuk transformatorów. Przy założeniu, że średnia masa kondensatora wynosi 0,03 Mg, a masa płynu eksploatacyjnego w transformatorze małej mocy wynosi średnio 1,0 Mg, ilość odpadów przeznaczona do unieszkodliwienia wyniesie odpowiednio: - kondensatory - 7.500 Mg, - płyny usunięte z transformatorów - 1.000 Mg, - oleje odpadowe i ciecze z dekontaminacji transformatorów - 2.000 Mg (przy założeniu dwukrotnego płukania). Dodatkowo szacuje się, że w wyniku dekontaminacji innych urządzeń energetycznych (m.in. kable olejowe, wyłączniki) powstanie ok. 1.000 Mg płynów usuniętych z urządzeń oraz 2.000 Mg płynów z procesu ich dekontaminacji. Łączna ilość odpadów z PCB wymagających unieszkodliwienia do 2010 r. wyniesie więc ok. 13.500 Mg. Zbieraniem, dekontaminacją i unieszkodliwianiem urządzeń i odpadów z PCB zajmują się następujące uprawnione podmioty gospodarcze: - Zakłady Azotowe ANWIL S.A. we Włocławku posiadające instalację do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB, - Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Włocławku prowadzące dekontaminację transformatorów oraz organizację dostaw odpadów z PCB do unieszkodliwiania w instalacji Zakładów Azotowych ANWIL, - Zakłady Chemiczne ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym posiadające instalację do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB, - POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie realizujący zbiórkę kondensatorów z PCB z przekazaniem ich do całkowitego zniszczenia za granicą; w latach 1999-2001 wywieziono do Francji około 170 Mg kondensatorów z PCB. Analizy chemiczne PCB wykonywane są w pięciu rekomendowanych laboratoriach, tj. w Centralnym Laboratorium Naftowym w Warszawie, Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej, Instytucie Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej, Państwowym Instytucie Weterynarii w Puławach oraz Akademii Medycznej w Poznaniu. Popularyzacja problematyki PCB realizowana jest w ramach dofinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej "Programu informacyjno-edukacyjnego w zakresie likwidacji w Polsce urządzeń i odpadów zawierających PCB/PCT".
Cele
Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r. poprzez kontrolowane unieszkodliwienie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB.
Zadania
Organizacyjne
- utworzenie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawierających dane dotyczące ilości i miejsc występowania PCB oraz innych informacji określonych w § 8 ust. 1 cytowanego powyżej rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r., - opracowanie planów unieszkodliwienia i dekontaminacji zarejestrowanych urządzeń oraz projektów gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB niepodlegających rejestracji, - organizowanie kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami zawierającymi PCB, - wprowadzenie na listy przedsięwzięć priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przedsięwzięć związanych z unieszkodliwianiem cieczy zawierających PCB oraz unieszkodliwianiem i dekontaminacją urządzeń zawierających PCB.
Inwestycyjne
Usuwanie PCB stanowi przejściowy, czasowo ograniczony problem, dlatego też uważa się, że inwestowanie w budowę nowych instalacji unieszkodliwiania PCB, szczególnie w odniesieniu do kondensatorów, jest niecelowe. Odpady kondensatorów z PCB mogą być przekazywane do unieszkodliwienia do zagranicznych firm specjalistycznych lub mogą być unieszkodliwiane termicznie w istniejących instalacjach w kraju. Alternatywnie należy rozważyć możliwość unieszkodliwiania tego typu odpadów w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne (np. metodę plazmową), których uruchomieniem na terenie kraju zainteresowani są prywatni inwestorzy. W zakresie unieszkodliwiania cieczy z PCB przyjmuje się, że istniejące moce przerobowe instalacji Zakładów Azotowych "ANWIL" S.A. (4 tys. Mg/r.) oraz Zakładów Chemicznych ROKITA (500 Mg/r.) są wystarczające. Wydajność instalacji do dekontaminacji transformatorów z PCB firmy CHEMEKO (usługi u źródła wytwarzania i w miejscu unieszkodliwiania) nie zaspokoi potrzeb w tym zakresie. Zwiększenie możliwości dekontaminacji urządzeń można uzyskać poprzez uruchomienie dodatkowej stacji dekontaminacji w kraju lub wykorzystanie potencjału instalacji funkcjonujących za granicą (rozwiązania te są zgodne z zasadami polityki ekologicznej Unii Europejskiej). Koszty unieszkodliwiania odpadów oraz unieszkodliwiania i dekontaminacji urządzeń zawierających PCB szacowane są na ok. 200 mln PLN. Rozszerzenia wymaga sieć akredytowanych laboratoriów analitycznych wykonujących analizy zawartości PCB zarówno dla potrzeb posiadaczy odpadów, jak i służb kontrolnych. Z uwagi na duże obciążenie finansowe posiadaczy urządzeń z PCB kosztami ich unieszkodliwienia i dekontaminacji, istotne jest uwzględnienie partycypacji w tych kosztach środków publicznych pochodzących z funduszy ochrony środowiska.
3.3.2.2. Oleje odpadowe
Oleje odpadowe to wszystkie oleje smarowe lub przemysłowe nienadające się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Głównym źródłem powstawania olejów odpadowych są stacje obsługi pojazdów, bazy transportowe i remontowe oraz urządzenia pracujące w przemyśle. Poza tym oleje odpadowe mogą pochodzić ze statków żeglugi morskiej i lądowej oraz nadbrzeży portowych (tzw. oleje zęzowe).
Stan aktualny gospodarki odpadami
Z danych GUS wynika, że w kraju w 2000 r. wytworzono 116,1 tys. Mg odpadów z grupy 13. Ilość ta została zweryfikowana w oparciu o dane zawarte w bazie danych SIGOP oraz o dane ankietowe. W wyniku weryfikacji ilość powstających olejów odpadowych ustalono na poziomie 122,2 tys. Mg. W strukturze gospodarki olejami odpadowymi dominuje odzysk - 68% wytwarzanych odpadów, unieszkodliwianie - 22% oraz magazynowanie - ok. 10% odpadów. Oleje odpadowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania następującymi metodami stosowanymi w kraju: - regeneracja, - destylacja próżniowa i rafinacja adsorpcyjna produktów celowych, - kraking termiczny, - proces spalania z zastosowaniem długich pieców do wypalania klinkieru, - procesy wstępnej obróbki polegającej na odwodnieniu i oczyszczaniu olejów odpadowych. W Polsce olejami odpadowymi zajmuje się obecnie szereg firm, z których wiodącymi są stosująca proces regeneracji Rafineria Jedlicze oraz stosujące inne metody odzysku lub unieszkodliwiania: Rafineria Jasło, Gorlice, Czechowice, Trzebinia, Glimar, MERCAR Sp. z o.o., Lafarge Cement Polska - Cementownia Kujawy, Południowe Zakłady Rafineryjne Naftopol S.A. Oddział Kędzierzyn-Koźle itp. Oleje odpadowe są również spalane w cementowniach (Lafarge Cement Polska - Cementownia Kujawy) i spalarniach odpadów, wspólnie z odpadami z innych grup (np. w Zakładach Chemicznych Rokita w Brzegu Dolnym, UTILITOP VULCANUS w Gorzowie Wlkp.), poddawane oczyszczaniu - odwadnianiu (firma AWAS Polska w Warszawie, SHIP-SERWICE S.A. Szczecin, EKO Med. Wrocław) lub unieszkodliwiane poprzez sodyfikację, biodegradację (EKOL PROJEKT INTER-NATIONAL z Długołęki, EKOBAU Oddział Katowice, Opole). Istniejące moce przerobowe instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów olejowych w większości przypadków nie są w pełni wykorzystane i sięgają rzędu 50% lub poniżej. Pośród metod odzysku przemysłowego stosowanego przez podmioty gospodarcze, w stosunku do olejów odpadowych wytwarzanych na skutek własnej działalności, przeważają procesy wstępnej obróbki, polegające na odwodnieniu i oczyszczaniu tych olejów do postaci pozwalającej na przekazywanie ich firmom zajmującym się zbiórką lub przerobem olejów odpadowych. Dotychczas na rynku krajowym poszczególne rafinerie i przedsiębiorcy zajmujący się przerobem olejów odpadowych zbierali oleje we własnym zakresie. Rafineria Jedlicze zorganizowała 21 baz zbiórki, z czego każda baza posiadała przydzielony jej teren działania. Obok zespołu baz Rafinerii Jedlicze funkcjonowały także inne podmioty związane z pozostałymi firmami, których działalność była ukierunkowana na przemysłowe wykorzystanie olejów odpadowych. Podmioty zbierające były różnej wielkości i z różnym wyposażeniem, zwykle powiązane umowami z odbiorcami. Na zbiórkę olejów odpadowych wydano w skali kraju 272 zezwolenia, natomiast na ich odzysk i unieszkodliwianie 52 zezwolenia (wg stanu na wrzesień 2002 r.). Wprowadzone nowe regulacje prawne w zakresie gospodarki odpadami, a szczególnie ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej zobowiązały przedsiębiorców (producentów i importerów) wprowadzających na rynek oleje smarowe do uzyskania określonych poziomów odzysku i recyklingu odpadów poużytkowych, w tym przypadku olejów odpadowych. Na rynku krajowym funkcjonują obecnie trzy organizacje odzysku zajmujące się olejami odpadowymi: - Konsorcjum Olejów Przepracowanych Organizacja Odzysku S.A., którego akcjonariuszami są Rafineria Nafty Jedlicze, Rafineria Trzebinia, Statoil Lubricants Technology, Silesia Oil, ponadto podmioty prowadzące zbiórkę RAN. Pozyskane z rynku przy pomocy 12 podmiotów RAN - Jedlicze, zajmujących się wyłącznie zbiórką olejów przepracowanych, oleje są kierowane do regeneracji w instalacji Hydrorafinacji w Rafinerii Nafty Jedlicze. Udział Konsorcjum w zbiórce i przerobie olejów odpadowych szacowany jest na ok. 44%, - PLASTEKOL Organizacja Odzysku S.A. utworzona przy udziale 17 akcjonariuszy. W realizacji zadania odzysku i recyklingu olejów odpadowych Organizacja współpracuje z ponad 20 firmami, w tym z Rafinerią Gdańską, Rafinerią Jasło, BP Polska, Castrol Lubricants i Spółka. Przewidywany udział PLASTEKOLU na rynku wynosi ok. 25%. Oleje odpadowe, za pośrednictwem dostawców, dostarczane są do Rafinerii Jasło, gdzie stosowana jest technologia przerobu olejów odpadowych metodą destylacji próżniowej i rafinacji adsorpcyjnej produktów, - Organizacja Odzysku Oiler S.A. współpracująca m. in. z PZR Naftopol S.A., Rafinerią Nafty Jedlicze, Rethman Recykling Sp. z o.o. Deklarowany udział na rynku wynosi 17 %. Z klientami Organizacji zakontraktowano zbiórkę i przerób olejów odpadowych w ilości ok. 13,5 tys. Mg. Oleje odpadowe powstające w małych i średnich przedsiębiorstwach w większości są przekazywane specjalistycznym firmom posiadającym niezbędne zezwolenia. Nadal nierozwiązanym problemem są małe ilości olejów odpadowych wytwarzane w dużym rozproszeniu, np. w gospodarstwach domowych. W tym przypadku zbiórka jest utrudniona i nieekonomiczna.
Prognoza
Prognozowane ilości możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych (uwzględniające zmagazynowane ilości tych odpadów) oraz rozwój sieci ich zbiórki szczególnie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw oraz od ludności przedstawiają się następująco: 2003 r. - 182.000 Mg 2006 r. - 176.000 Mg 2010 r. - 168.000 Mg 2014 r. - 160.000 Mg. Spadek możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych związany jest z prognozowanym spadkiem zapotrzebowania na oleje świeże oraz zwiększeniem czasu ich eksploatacji. Istniejące w kraju moce przerobowe w zakresie odzysku i unieszkodliwienia podanych wyżej prognozowanych ilości powstających odpadów są wystarczające. Niemniej jednak należy podkreślić, że nie wszystkie metody przerobu tych odpadów stosowane w kraju są zgodne z wymogami ochrony środowiska, stąd część instalacji będzie musiała być zmodernizowana, a część przestanie funkcjonować. Bliższe określenie rozwiązań techniczno-technologicznych będzie możliwe po szczegółowych przeglądach ekologicznych istniejących instalacji do przerobu olejów odpadowych.
Cele
Uzyskanie poziomu odzysku i recyklingu olejów smarowych (z wyłączeniem olejów bazowych i olejów przepracowanych) do roku 2007 zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719).
Zadania
Na podstawie diagnozy stanu aktualnego stwierdza się potrzebę zwiększenia stopnia pozyskania olejów odpadowych szczególnie ze źródeł rozproszonych. Pozyskanie dodatkowych ilości olejów odpadowych może być zrealizowane poprzez zorganizowanie zbiórki tych odpadów ze źródeł rozproszonych na poziomie gminy w proponowanych do utworzenia Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Wsparciem dla tych działań powinna być kampania reklamowo-propagandowa w zakresie prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi. Należy również zabezpieczyć właściwe funkcjonowanie istniejących instalacji zarówno w zakresie wymogów ochrony środowiska, jak i możliwości odzysku powstających w kraju olejów odpadowych. Dla realizacji tego celu proponuje się: - uznać regenerację olejów odpadowych jako metodę priorytetową i w miarę możliwości wykorzystywać istniejące w kraju moce przerobowe instalacji do regeneracji, - zmodernizować pod względem technicznym i technologicznym stosowane inne procesy przeróbcze, w celu uzyskania wyższej jakości komponentów olejów bazowych, - zaniechać przerobu olejów odpadowych metodą krakingu termicznego, w celu dotrzymania przyjętych w ramach Unii Europejskiej reguł technologicznych i wymogów ekologii, - przestrzegać podczas spalania olejów odpadowych jakości spalanych odpadów, zwłaszcza w zakresie zawartości chloru i PCB, a także parametrów spalania, monitorowania parametrów procesowych, a także monitoringu gazów spalinowych. W związku z powyższym wydaje się celowe dokonanie przeglądów ekologicznych instalacji obecnie funkcjonujących do odzysku i unieszkodliwiania olejów odpadowych.
3.3.2.3. Baterie i akumulatory
Baterie i akumulatory są stosowane powszechnie jako przenośne źródła prądu. Występują w postaci wielkogabarytowej i małogabarytowej. Akumulatory wielkogabarytowe dzielone są na: - kwasowo-ołowiowe, - niklowo-kadmowe. Baterie i akumulatory małogabarytowe można podzielić na: - baterie: alkaliczne, manganowe, litowe, srebrowe, - akumulatory: niklowo-kadmowe, wodorkowe, litowe.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Głównym źródłem akumulatorów ołowiowych są środki transportu. Na podstawie ilości zarejestrowanych pojazdów, średniego okresu użytkowania akumulatora oraz średniej masy akumulatora oszacowano ilość powstawania zużytych akumulatorów ołowiowych w 2000 r. Ilość tę zweryfikowano na podstawie prowadzonych od niedawna analiz rynku samochodowego, wykorzystując dane dotyczące sprzedaży akumulatorów na rynku wtórnym. Uzyskano wielkość rzędu 57 tys. Mg/r. Zakłady przerabiające złom akumulatorowy wykazały zbiórkę 55 tys. Mg/r. Sytuację poprawi wprowadzona w życie opłata depozytowa, która powinna skutkować odzyskiem pełnej ilości wprowadzonych do użytkowania akumulatorów. Istniejące w kraju zakłady przerobu akumulatorów wraz z elektrolitem mają moce przerobowe rzędu 190 tys. Mg/r. i całkowicie zabezpieczą przyszłe potrzeby w tym zakresie. Gospodarka odpadowymi akumulatorami ołowiowymi przebiega prawidłowo. Akumulatory kadmowo-niklowe wielkogabarytowe używane są głównie przez podmioty gospodarcze. Ich ilość wprowadzana na rynek systematycznie maleje. W 2000 r. wprowadzono ich około 400 Mg. Ze względu na bardzo długi okres żywotności tych akumulatorów (10 do 12 lat) do odpadów przechodzą akumulatory wprowadzone na rynek w latach 90. Ich wielkość oceniana jest na 1.000 Mg w skali roku, z czego odzyskiwane i poddawane procesowi demontażu z odzyskiem niklu i kadmu jest około 600 Mg. Problemem jest "szara strefa", która odzyskuje z demontażu akumulatorów nikiel, a płyty żelazowo-kadmowe kieruje do hut żelaza, stwarzając zagrożenie dla środowiska poprzez zmianę parametrów emisyjnych zanieczyszczeń do powietrza. W kraju istnieją moce przerobowe do prawidłowej przeróbki odpadowych akumulatorów niklowo-kadmowych. Baterie i akumulatory małogabarytowe nie są aktualnie zbierane. W kraju brak jest technologii ich odzysku i unieszkodliwiania.
Prognoza
| | Akumulatory kwasowo-ołowiowe | Akumulatory niklowo-kadmowe |
| 2003 r | - 60 tys. Mg | 1.000 Mg |
| 2006 r | - 78 tys. Mg | 900 Mg |
| 2010 r | - 105 tys. Mg | 800 Mg |
| 2014 r | - 130 tys. Mg | 600 Mg |
Cele
Odzysk z rynku 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i akumulatorów zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719).
Zadania
W celu usprawnienia gospodarki małogabarytowymi bateriami i akumulatorami niezbędne jest zorganizowanie ich zbiórki z rozproszonych miejsc powstawania. Obowiązek odzysku z rynku małogabarytowych baterii i akumulatorów został nałożony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany jest przy zastosowaniu opłaty produktowej. Proponuje się, wzorem Danii, selektywne składowanie zebranych baterii i akumulatorów na składowiskach odpadów niebezpiecznych do czasu uruchomienia technologii ich odzysku i unieszkodliwienia. Odnośnie do akumulatorów niklowo-kadmowych wielkogabarytowych, w przypadku braku zbytu na powstający w procesie unieszkodliwiania tlenek kadmu, niezbędna będzie modyfikacja linii do odzysku kadmu w aspekcie uzyskiwania kadmu metalicznego, który może być magazynowany bez negatywnego oddziaływania na środowisko.
3.3.2.4. Odpady zawierające azbest
Specyficzne własności azbestu spowodowały, że znalazł on bardzo szerokie gospodarcze zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, energetyce, a także w transporcie oraz w przemyśle maszynowym, stoczniowym, włókienniczym, chemicznym i innych gałęziach przemysłu w postaci około 3.000 wyrobów. W Polsce ok. 90% azbestu zużywano do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych. Najwięcej azbestu zużyto w latach 70. w ilości ok. 60 tys. Mg/r., w latach 80. ilość zużytego azbestu do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych zmniejszyła się do ok. 50 tys. Mg/r., a na początku lat 90. ilość ta wynosiła ok. 30 tys. Mg/r. Najwięcej odpadów zawierających azbest powstanie w trakcie prac remontowo-budowlanych - wymiany pokryć dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo-cementowych.
Stan aktualny gospodarki odpadami
W Polsce w 1997 r. wprowadzono ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. W wyniku realizacji zapisów tej ustawy aktualnie w Polsce uzyskano: - zaprzestanie produkcji i przetwarzania przez wszystkie zakłady wyrobów zawierających azbest (z wyjątkiem wyrobów, których lista publikowana jest w rozporządzeniach), - zakończenie obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest, - wejście w życie formalnego zakazu stosowania azbestu i wyrobów zawierających azbest. W 2000 r. w wyniku prac demontażowych powstało około 7,7 tys. Mg odpadów zawierających azbest. Odpady azbestowe przekazywane są do unieszkodliwienia poprzez składowanie. Na koniec 2001 r. funkcjonowało 9 składowisk odpadów azbestowo-cementowych o różnej pojemności składowania. Sukcesywnie prowadzone są szkolenia pracowników firm remontowych prowadzących lub zamierzających prowadzić prace w zakresie demontażu wyrobów azbestowych. W 2002 r. na zlecenie Ministerstwa Gospodarki został opracowany "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski". Program ten w maju 2002 r. został zaakceptowany do realizacji przez Radę Ministrów.
Cele
Bezpieczne dla zdrowia ludzi usunięcie wyrobów zawierających azbest i zdeponowanie ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie.
Prognoza
Szacuje się, że na terenie kraju znajduje się ogółem ok. 15.466 tys. Mg wyrobów zawierających azbest, w tym ok. 14.866 tys. Mg płyt azbestowo-cementowych (co odpowiada 1.351.500 tys. m2) oraz 600 tys. Mg rur azbestowo-cementowych. Zakłada się, że azbest będzie usuwany sukcesywnie. W związku z określeniem trwałości płyt azbestowo-cementowych na około 30 lat przyjmuje się, że okres usuwania wyrobów azbestowych będzie trwał do 2032 r. Szacuje się, że w prognozowanym okresie, tj. do 2014 r., powstanie ok. 6.650 tys. Mg odpadów zawierających azbest.
Zadania
Organizacyjne:
- opracowanie na poziomie wojewódzkim baz informacyjnych zawierających dane dotyczące lokalizacji, ilości i stanu wyrobów zawierających azbest, na podstawie danych uzyskanych z przeglądów realizowanych przez właścicieli lub zarządców obiektów i urządzeń budowlanych na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895), - monitoring usuwania oraz prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, - organizacja kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie postępowania z odpadami zawierającymi azbest, - opracowywanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest na poziomie wojewódzkim, powiatowym i gminnym, - nowelizacja przepisów prawnych zgodnie z "Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski".
Inwestycyjne:
- usuwanie azbestu jest zadaniem długoterminowym. Uwzględniając prognozowaną ilość odpadów do 2014 r., przewiduje się adaptację istniejących składowisk (wydzielenie osobnej kwatery do deponowania odpadów zawierających azbest na terenie istniejących składowisk odpadów komunalnych) i budowę nowych 40 składowisk, a do końca 2032 r. - 84 składowisk.
Finansowe
- zgodnie z założeniami "Programu usuwania azbestu....." koszty usunięcia wyrobów zawierających azbest powinni w 100% pokryć właściciele obiektów, w których powstają odpady zawierające azbest.
3.3.2.5. Pestycydy
Stan aktualny gospodarki odpadami
W Polsce problematyka odpadów w aspekcie środków ochrony roślin ma dwojaki charakter: bieżący, związany z produkcją, dystrybucją i ich stosowaniem w rolnictwie w chwili obecnej oraz historyczny, związany z przeterminowanymi środkami ochrony roślin zdeponowanymi w tzw. mogilnikach. Dodatkowym elementem bieżącej gospodarki chemicznymi substancjami ochronnymi są impregnaty i konserwanty, głównie o charakterze owadobójczym i grzybobójczym, stosowane do impregnacji i zabezpieczania drewna. W roku 2000 ogólna podaż rynkowa środków ochrony roślin wynosiła 22.164 Mg. Z uwagi na ich wysokie ceny, przeterminowaniu ulegają nieznaczne ilości pestycydów. Powstają natomiast odpady opakowaniowe po środkach ochrony roślin. Szacowana średnia masa opakowania na 1 kg pestycydów wynosi 55,25 g, co wskazuje, że realnie powstaje w kraju 1.224,5 Mg tych odpadów. Odpady te trafiają głównie do strumienia odpadów komunalnych. W związku z obligacją ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych producenci i importerzy są zobowiązani do odebrania na własny koszt opakowań wielokrotnego użytku i odpadów opakowaniowych. Powinno to doprowadzić do wyodrębnienia tego rodzaju odpadów ze strumienia odpadów komunalnych. System zbiórki opakowań powinien być zorganizowany w oparciu o punkty sprzedaży. Na podstawie dotychczasowych danych można szacować, że w Polsce istniało około 340 tzw. mogilników, w tym około 50 dołów ziemnych, w których deponowano przeterminowane środki ochrony roślin, począwszy od 1965 r. Z uwagi na to, że brak jest wiarygodnych informacji o ilościach tych odpadów zalegających w mogilnikach, a także w magazynach, prowadzone są prace inwentaryzacyjne i badanie wpływu mogilników na środowisko gruntowo-wodne. Prace te zostaną zakończone w 1 kwartale 2003 r. Szacuje się, że w mogilnikach i magazynach znajduje się jeszcze do 12.000 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin i opakowań po nich. Wszystkie mogilniki wymagają likwidacji. W pierwszej kolejności powinny być likwidowane te obiekty, które są zlokalizowane w niekorzystnych warunkach geologicznych i które bardzo silnie zanieczyszczają środowisko gruntowo-wodne. W procesie likwidacji i rekultywacji mogilników wytwarzane są inne odpady niebezpieczne (zanieczyszczone grunty i betony komór), których masa średnio jest czterokrotnie większa niż ilość likwidowanych przeterminowanych środków ochrony roślin. Wytworzone będzie więc około 60.000 Mg tych odpadów, które w całości będą zdeponowane na składowiskach odpadów niebezpiecznych. W okresie od 1999 r. do chwili obecnej całkowitej likwidacji poddanych zostało około 64 mogilników i około 150-200 magazynów. Termicznie unieszkodliwiono łącznie ok. 5.600 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin. Spalanie odbywało się głównie w spalarniach Holandii i Niemiec. Prace likwidacyjno-rekultywacyjne prowadzone są na terenie Polski przez kilka podmiotów gospodarczych, występujących zwykle w konsorcjach, tworzonych do realizacji poszczególnych projektów likwidacyjnych. Największy udział na rynku ma konsorcjum tworzone przez Państwowy Instytut Geologiczny z firmami SEGI-AT z Warszawy i (okresowo) Ekolog z Piły. Ponadto aktywnie na rynku działa konsorcjum Instytutu Ochrony Roślin z Zakładem Utylizacji Odpadów z Dąbrowy Górniczej i firmą Arcadis Ekokonrem z Wrocławia oraz Przedsiębiorstwa Hydrogeotechnika z Kielc i Eko-Krak 2000 z Krakowa. Ilość likwidowanych mogilników limitowana jest jedynie możliwościami finansowymi. Dotychczas większość programów likwidacyjnych finansowana była przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Cele
Likwidacja mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin do roku 2010.
Zadania
W zakresie likwidacji mogilników: - dokończenie inwentaryzacji miejsc magazynowania i składowania przeterminowanych środków ochrony roślin, - opracowanie przez Państwową Służbę Geologiczną listy najbardziej niebezpiecznych dla środowiska naturalnego obiektów (lista priorytetowa), - umożliwienie kontynuacji prowadzonych dotychczas prac likwidacyjnych, z termicznym unieszkodliwianiem w instalacjach znajdujących się na terenie kraju lub z eksportem odpadów do termicznego unieszkodliwienia poza granicami, w ilości około 3.000 Mg/r, - uruchomienie znajdującej się w Polsce spalarki, spełniającej wymagania bezpiecznego termicznego unieszkodliwiania przemysłowych odpadów niebezpiecznych, - prowadzenie monitoringu na zlikwidowanych obiektach.
Inwestycje
- z uwagi na to, że problem mogilników ma charakter zaszłości, ich likwidacja będzie ograniczona czasowo i inwestowanie w budowę nowej instalacji, nastawionej wyłącznie na rozwiązanie tego problemu jest niecelowe. Wydobyte przeterminowane środki ochrony roślin mogą być przekazywane do unieszkodliwiania do zagranicznych spalarni specjalistycznych (przystosowanych do spalania związków chloroorganicznych) lub w krajowej spalarni, zbudowanej w celu unieszkodliwiania innych przemysłowych odpadów niebezpiecznych, zapewniającej bezpieczeństwo środowiskowe, - konieczne jest uruchomienie, za aprobatą społeczności lokalnej, znajdującej się w kraju spalarki odpadów niebezpiecznych, która może być wykorzystana do termicznego unieszkodliwiania przeterminowanych środków ochrony roślin składowanych w postaci nieprzemieszanej lub opakowań po nich, - alternatywnie należy rozważyć możliwość unieszkodliwienia odpadów w oparciu o nowoczesne rozwiązania technologiczne (np. metodą plazmową), których uruchomieniem na terenie kraju zainteresowani są prywatni inwestorzy, - z uwagi na to, że strumień odpadów związanych z bieżącą gospodarką środkami ochrony roślin i ich opakowaniami jest ilościowo dość ograniczony (w najbliższych latach będzie wynosił maksymalnie 1.200 Mg), nie ma potrzeby realizacji odrębnych inwestycji. Produkowane współcześnie środki ochrony roślin i opakowania po nich mogą być unieszkodliwiane w klasycznych spalarniach niebezpiecznych odpadów przemysłowych.
3.3.2.6. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne
Rewolucja techniczno-technologiczna i rozwój konsumpcyjnego stylu życia spowodowały wzrost produkcji oraz skrócenie cyklu życia urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Urządzenia te bardzo szybko tracą swoje znamiona nowoczesności, przestają spełniać stawiane im wymagania i zastępowane są nowymi, bardziej nowoczesnymi, tak w sensie funkcjonalności, jak i energooszczędności, co powoduje masowe wycofywanie ich z użytkowania.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Złom elektryczny i elektroniczny, obejmujący zużyte lub wycofane z eksploatacji urządzenia, można podzielić na główne grupy, takie jak: urządzenia radiowe i telewizyjne, sprzęt komputerowy, urządzenia gospodarstwa domowego, wyposażenie biur, sprzęt łącznościowy (centrale i aparaty telefoniczne), urządzenia laboratoryjne i techniki medycznej, aparatura i podzespoły urządzeń wojskowych, aparatura i instalacje mierzące, sterujące i regulujące. Każde z tych urządzeń składa się z kombinacji różnych komponentów (m.in. płytki obwodów drukowanych, pakiety elektroniczne, kable, TS zawierające substancje obniżające palność, wyłączniki rtęciowe, akumulatory i baterie, kondensatory, styczniki itp.) zawierających różnorodne substancje, które z jednej strony stanowią surowce, z drugiej zaś strony są źródłem istotnych zagrożeń dla środowiska. Najbardziej zagrażającymi substancjami występującymi w odpadach elektrycznych i elektronicznych są: ołów, rtęć, kadm, chrom (Cr+6), substancje chlorowcowane, bromowane substancje obniżające palność, arsen i azbest. Szkodliwe dla zdrowia ludzi i środowiska właściwości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu są powszechnie znane. Metale te, tam gdzie to jest możliwe, są wycofywane z procesu technologicznego i zastępowane innymi substancjami. Mniej znane jest oddziaływanie na środowisko substancji bromowanych, stosowanych powszechnie w urządzeniach elektronicznych, jako środek zabezpieczający je przed zapaleniem. Używane są one głównie przy produkcji płytek obwodów drukowanych, złączy stykowych, kabli, różnego rodzaju obudów z tworzyw sztucznych. Natomiast w urządzeniach chłodniczych znajdują się substancje stwarzające zagrożenie dla warstwy ozonowej: CFC i HCFC. W zakresie odpadów elektrycznych i elektronicznych nie są prowadzone żadne statystyki dotyczące ilości ich powstawania. Szacunki przeprowadzane w Instytucie Gospodarki Odpadami wykazały, że w kraju w skali roku powstaje ok. 300 tys. Mg zużytych urządzeń AGD (pralki, lodówki, kuchnie gazowe, zamrażarki itp.) oraz ok. 100 tys. Mg urządzeń elektronicznych (sprzęt odtwarzający, odbiorniki TV, komputery, aparaty telefoniczne itp.). W kraju w chwili obecnej zbiórką i demontażem zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych zajmuje się niewielka liczba podmiotów gospodarczych. Jak dotąd największą firmą świadczącą usługi montażowo-serwisowe urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych z odzyskiem substancji kontrolowanych typu CFC i HCFC jest firma "CIZ" w Bełku k. Rybnika w woj. śląskim (pokrywająca zapotrzebowanie na tego typu działalność w 20%). Działalność związaną z recyklingiem odpadów elektrycznych i elektronicznych prowadzą także inne firmy jak, np. Thornmann Recycling w Toruniu i z oddziałami w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Szczecinie i na Śląsku; firma Mega Service Recycling w Bielsku-Białej, P.H.U. PROEKO Grupa Śląsk itp. Na etapie wdrażania jest instalacja do demontażu kineskopów o wydajności 10 tys. Mg/r. z możliwością rozszerzenia mocy przerobowych do 50 tys. Mg/r. Funkcjonujące obecnie w kraju firmy nie pokrywają zapotrzebowania na odpady elektryczne i elektroniczne. Nadal wielkogabarytowy sprzęt AGD w większości kierowany jest do składnic złomu stalowego lub na składowiska. Wartości surowcowe odpadów są wykorzystywane w niewielkim stopniu. Istniejące substancje niebezpieczne w odpadach stanowią istotne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Sytuację w tym zakresie powinna poprawić obowiązująca od 1 lipca 2002 r. ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz. U. Nr 52, poz. 537 i Nr 100, poz. 1085), która zakazuje składowania urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych itp. zawierających CFC i HCFC. Wytwarzający tego typu odpady mają obowiązek odzyskać substancje kontrolowane.
Prognoza
Dynamika przyrostu odpadów elektrycznych i elektronicznych jest trzykrotnie wyższa niż pozostałych odpadów. Szacunki prowadzone w UE zakładają, że ilość tych odpadów przyrasta o 3-5% w skali roku, co oznacza, że w 2014 r. ilość tych odpadów ulegnie podwojeniu. Jakość odpadów będzie ulegać zmianie wskutek ograniczenia stosowania ilości substancji niebezpiecznych typu ołów, kadm, rtęć i chrom oraz substancji bromowanych.
Cele
Odzysk i recykling zużytych urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamrażających oraz pomp ciepła zawierających substancje zubożające warstwę ozonową (CFC i HCFC) do 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingów odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Zgodnie z projektem dyrektywy Unii Europejskiej z 28 lipca 2000 r. dotyczącej zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych należy odzyskać 4 kg odpadów elektrycznych i elektronicznych na mieszkańca w terminie do 1 stycznia 2006 r.
Zadania
Organizacyjne
Podstawową sprawą w gospodarce odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest organizacja zbiórki tych urządzeń, w tym urządzeń zawierających substancje zubożające warstwę ozonową. Proponuje się przyjęcie dwuwariantowego systemu zbiórki odpadów: - od podmiotów gospodarczych - poprzez dystrybutorów sprzętu elektrycznego lub bezpośrednio do zakładów demontażu, - od użytkowników indywidualnych - poprzez sklepy lub punkty zbierania odpadów niebezpiecznych organizowane przez gminy. Konieczne jest stworzenie sieci zakładów demontażu ręcznego i mechanicznego urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Celowym jest zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Patronat nad tego typu działalnością mogą przejąć producenci tych urządzeń lub organizacje pozarządowe typu "Bank Drugiej Ręki".
Prawne
Warunkiem prawidłowo prowadzonej gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi jest wprowadzenie do ustawodawstwa krajowego zaleceń stosowanych w prawodawstwie UE. Zalecenia te nie zostały uwzględnione w pracach legislacyjnych dostosowujących polskie prawodawstwo do uregulowań prawnych UE, gdyż dyrektywa dotycząca odpadów elektrycznych i elektronicznych jest jeszcze w fazie projektu. Najpoważniejszym jej zaleceniem jest nałożenie na producentów tego sprzętu obowiązku recyklingu odpadów oraz zasady eliminowania szkodliwych substancji: PCV, chlorowców rtęci, kadmu, ołowiu i innych metali ciężkich, a także proekologicznego projektowania, umożliwiającego prosty demontaż. Proponuje się wprowadzenie tych zaleceń do prawodawstwa polskiego po ustanowieniu dyrektywy.
Inwestycyjne
W okresie 2003-2006 r. wskazane jest uruchomienie linii do przerobu urządzeń chłodniczych, umożliwiających prawidłowy odzysk i unieszkodliwianie substancji CFC i HCFC zawartych w chłodnicy, oleju odpadowym oraz warstwie izolacyjnej. Koszt instalacji szacowany jest na ok. 8-12 mln PLN. Alternatywnie można rozważyć możliwość unieszkodliwiania urządzeń zawierających substancje zubożające warstwę ozonową w instalacjach zagranicznych, po przeprowadzeniu analizy opłacalności takiego przedsięwzięcia. Jako zadanie długookresowe do 2014 r. proponuje się rozważyć uruchomienie linii do przerobu urządzeń elektronicznych zgodnie z technologią "Tertiary Recycling Proces" umożliwiającą przerób komputerów, kopiarek, faksów, central telefonicznych itd., a także opon, mieszanych tworzyw, usieciowanych polimerów i kompozytów. Koszt linii o wydajności 100 Mg/dobę - 200 mln PLN.
3.3.2.7. Wycofane z eksploatacji pojazdy
Wycofane z eksploatacji samochody stanowią duże zagrożenie dla środowiska, zawierają bowiem oprócz metali (w tym metali ciężkich) również inne substancje, w tym niebezpieczne takie jak: oleje, płyny chłodnicze, akumulatory, a także zużyte opony, szkło, tworzywa sztuczne. Większość elementów wycofanych z eksploatacji pojazdów ma wartość surowcową. Niezbędny jest więc recykling tych materiałów pozwalający na odzyskanie z nich składników użytecznych oraz wytwarzanie nowych wyrobów.
Stan aktualny gospodarki odpadami
Ilość złomowanych samochodów oszacowano na podstawie liczby zarejestrowanych samochodów w kolejnych latach (co pozwalało określić przyrost zarejestrowanych samochodów) i aktualnej ilości samochodów wprowadzonych na rynek. W rezultacie uzyskano ilość wyrejestrowanych samochodów, które zostały przekazane do złomowania. W latach 1997-2000 liczba ta kształtowała się na poziomie 250 tys. sztuk rocznie. Przyjmując średnią masę samochodu 940 kg, uzyskuje się roczną masę złomu samochodowego na poziomie 235 tys. Mg. Z ogólnej ilości ok. 85,3% masy wraku samochodowego stanowią materiały przeznaczone do recyklingu materiałowego (np. złom, akumulatory, oleje, opony, szkło, guma bez zanieczyszczeń) i energetycznego (np. płyny chłodnicze i hamulcowe, guma zanieczyszczona, tworzywa sztuczne, zużyte opony). Ilość nieużytecznych odpadów kierowanych na składowiska stanowi 14,7% masy ogółem. W kraju istnieją możliwości technologiczne przerobu większości elementów pochodzących z demontażu samochodów. Jedynie w przypadku pianki poliuretanowej brak jest technologii jej odzysku lub unieszkodliwiania. Dokładną liczbę przedsiębiorstw zajmujących się demontażem samochodów w Polsce jest trudno określić. Zarejestrowane są one bowiem bądź jako przedsiębiorstwa zbierania i przeróbki złomu, bądź też jako przedsiębiorstwa sprzedaży i napraw samochodów, lub też jako przedsiębiorstwa zajmujące się sprzedażą, bądź regeneracją części samochodowych. Szacunki wykazują, że liczba małych przedsiębiorstw zajmujących się w Polsce demontażem samochodów wynosi ok. 500-800, większych zaś 20-30. W chwili obecnej do firm należycie przygotowanych do prowadzenia działalności związanej z demontażem samochodów należy około 20-30 przedsiębiorstw w Polsce. W Unii Europejskiej prace nad całym systemem prawnym dotyczącym pojazdów wycofanych z eksploatacji nie zostały jeszcze zakończone. Do końca 2002 r. mają zostać określone metody obliczania poziomów ich odzysku i recyklingu.
Prognoza
Prognozę ilości złomowanych samochodów oparto o następujące czynniki: - analizę stanu gospodarczego w Polsce w porównaniu do niektórych krajów Europy Zachodniej w aspekcie rozwoju rynku samochodowego, - szacunek ilości samochodów przewidywanych do użytkowania w 2014 r. w Polsce, - określenie wartości współczynnika recyklingu dla 2014 r., - określenie ilości złomowanych samochodów, - wartość wskaźnika ilości osób przypadających na 1 samochód, - prognozy demograficzne. Opracowana prognoza wykazała, że w 2006 r. ilość złomowanych samochodów będzie wynosiła ok. 540 tys. sztuk, w 2010 r. - ok. 700 tys. sztuk, a w 2014 r. - ok. 950 tys. sztuk.
Cele
Spełnienie wymogów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/EC z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji w formie ustawowej, która zapewni, że wszystkie pojazdy wycofane z eksploatacji będą przekazywane w całości do stacji demontażu. Zostaną w ten sposób zapewnione wymagania ochrony środowiska.
Zadania
Organizacyjne
- prowadzenie ewidencji stacji demontażu upoważnionych do wydawania stosownych zaświadczeń o złomowaniu samochodu w celu jego wyrejestrowania, - określenie wzoru zaświadczeń o demontażu pojazdu.
Prawne
- uchwalenie ustawy transponującej wymagania dyrektywy w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji wraz z wydaniem aktów wykonawczych do tej ustawy.
Inwestycyjne
- dofinansowanie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w stacjach demontażu.
3.3.2.8. Odpady medyczne i weterynaryjne
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady medyczne powstają w procesach diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej i weterynaryjnej, prowadzonych w sieci lecznictwa otwartego i zamkniętego. Generalnie odpady te, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, dzieli się na 3 grupy: - odpady bytowo-gospodarcze (zmiotki, szmaty, makulatura, resztki pokonsumpcyjne), niestanowiące zagrożenia, - odpady specyficzne, które ze względu na swój charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mogą stwarzać zagrożenie dla ludzi i środowiska. Do grupy tej zaliczane są: zużyte materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego użytku, szczątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał biologiczny oraz inne odpady ze szpitali i oddziałów zakaźnych, - odpady specjalne, do których zaliczane są substancje radioaktywne, pozostałości cytostatyków i cytotoksyków, przeterminowane środki farmaceutyczne, uszkodzone termometry świetlówki, odpady srebronośne itp. Z powyższego podziału wynika wprost, że odpady pierwszej grupy nie stwarzają zagrożenia dla środowiska, natomiast odpady grupy trzeciej wymagają oddzielnych technik unieszkodliwiania. Zasadniczym problemem są odpady grupy drugiej, które powinny być gromadzone selektywnie, gdyż wymagają unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcenia. W sektorze weterynaryjnym powstają odpady takie jak: - odpady zakaźne (padłe zwierzęta), - zużyte igły, strzykawki i inny sprzęt jednorazowego użytku, - materiał biologiczny: organy z operacji, narodzin, odpady z laboratoriów patologicznych, - zwierzęta poddane eutanazji (przeważnie psy i koty), - przeterminowane lekarstwa.
Bilans odpadów specyficznych
Ilość odpadów powstających na terenie placówek medycznych została oszacowana w oparciu o przyjęte literaturowe i zalecane przez WHO wskaźniki powstawania specyficznych odpadów medycznych powstających w szpitalach (0,3 kg/łóżko/dobę bez rozróżniania specjalizacji szpitala). Po zsumowaniu wszystkich funkcjonujących w Polsce łóżek szpitalnych, uwzględniając wskaźnik wykorzystania łóżek oraz przyjmując wskaźnik powstawania odpadów rzędu 0,3 kg/łóżko/dobę uzyskujemy ilość odpadów specyficznych powstających w szpitalach na poziomie 18,2 tys. Mg. Wielkość pozostaje w zgodzie z danymi systemu SIGOP, w którym zarejestrowano 7 tys. Mg niebezpiecznych odpadów szpitalnych, powstających w 285 szpitalach, tj. około 1/3 funkcjonujących placówek szpitalnych w kraju. Na podstawie tych danych ilość odpadów w skali kraju wynosiłaby około 21 tys. Mg. Dokonano również oszacowania ilości specyficznych odpadów medycznych powstających w placówkach indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich. W oparciu o dane GUS, dotyczące ilości indywidualnych i specjalistycznych gabinetów, oraz o wskaźniki powstawania odpadów z praktyk indywidualnych i specjalistycznych uzyskano ilość specyficznych odpadów medycznych wynoszącą ok. 1.600 Mg. Ilość odpadów powstających w prywatnych gabinetach weterynaryjnych jest aktualnie niemożliwa do określenia, gdyż w dostępnych statystykach nie są udostępnione informacje dotyczące ich ilości. Takich danych nie gromadzi również Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna. Reasumując, można szacować, że ilość specyficznych odpadów medycznych powstających w 2000 r. w Polsce wynosi ok. 23 tys. Mg. Przyjmując, że odpady weterynaryjne stanowią ok. 10% odpadów medycznych, szacunkowa ilość specyficznych odpadów medycznych i weterynaryjnych w 2000 r. kształtuje się na poziomie ok. 25 tys. Mg.
Ocena stanu aktualnego gospodarki odpadami
Gospodarka odpadami we wszystkich placówkach służby zdrowia odbywa się zgodnie z instrukcjami wewnątrzzakładowymi opracowanymi na podstawie wytycznych Inspekcji Sanitarnej. Na podstawie informacji uzyskanych z Głównego Inspektoratu Sanitarnego można stwierdzić, że segregacja odpadów na ww. trzy grupy prowadzona jest prawie we wszystkich szpitalach (99,80%). Odpady specyficzne przechowywane są w specjalnych pomieszczeniach w temperaturze nieprzekraczającej 10°C. Maksymalny czas magazynowania odpadów nie powinien być dłuższy niż 48 godz. Takie specjalne pomieszczenie posiada 84,5% szpitali. Unieszkodliwianie odpadów specyficznych metodą termiczną realizowane jest w 98,5% ogólnej liczby szpitali, natomiast metodami fizykochemicznymi jedynie w 1,5% szpitali. Aktualnie w kraju funkcjonują 22 duże regionalne spalarnie odpadów medycznych o wydajności sumarycznej rzędu 13,6 tys. Mg/rok oraz pewna ilość małych spalarni o wydajności 50-300 kg/godz. Część odpadów spalana jest w instalacjach centralnego ogrzewania jako wybór "mniejszego zła" (4,2% szpitali). W jednostkach służby zdrowia eksploatowana jest pewna liczba tzw. "spalarek", w których proces spalania prowadzony jest w temp. 700-800°C, bez żadnych urządzeń do oczyszczania spalin. Na podstawie przedstawionego bilansu specyficznych odpadów medycznych w Polsce można stwierdzić, że istniejące moce przerobowe spalarni odpadów medycznych znacznie przewyższają potrzeby. Korzystanie przez placówki medyczne z własnych kotłowni lub spalarek niespełniających wymagań ekologicznych wynika przede wszystkim ze znacznych kosztów spalania odpadów medycznych. Innymi metodami unieszkodliwiania odpadów medycznych, stosowanymi jak dotychczas w marginalnym stopniu, mogą być metody fizykochemiczne, jak np.: - dezynfekcja i sterylizacja w automatach ciśnieniowych (autoklawach), - dezynfekcja parowa, - dezynfekcja chemiczna.
Prognoza
Prognoza wytwarzania specyficznych odpadów medycznych przedstawiona została w oparciu o dane literaturowe, dane statystyczne (prognoza demograficzna, dynamika wzrostu PKB) oraz doświadczenia IGO przy opracowaniu "Kompleksowego Programu Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi w regionie Polski Południowej". Prognoza ta w latach 2003-2014 przedstawia się następująco: 2003 r. - 25.800 Mg 2006 r. - 26.500 Mg 2010 r. - 27.600 Mg 2014 r. - 29.000 Mg.
Cele
Minimalizacja ilości powstawania niebezpiecznych odpadów medycznych, wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcania, poprzez segregację odpadów u źródła powstawania. Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi, tj. spalania specyficznych odpadów medycznych w tzw. "spalarkach" nieposiadających urządzeń do oczyszczania gazu oraz w piecach centralnego ogrzewania.
Zadania
Inwestycyjne
Na podstawie przedstawionego bilansu specyficznych odpadów medycznych w Polsce oraz prognozy na lata 2003-2014 można stwierdzić, że istniejące moce przerobowe spalarni odpadów medycznych są wystarczające.
Prawne
Zgodnie z założeniami ustawy o odpadach zostaną wprowadzone w życie następujące rozporządzenia Ministra Zdrowia: - w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane, - w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, - w sprawie szczegółowego sposobu postępowania ze stałymi odpadami medycznymi.
3.3.2.9. Odpady materiałów wybuchowych
Stan aktualny gospodarki odpadami
Odpady materiałów wybuchowych powstają w procesie funkcjonowania resortu Obrony Narodowej, a szczególnie sił zbrojnych, w przedsiębiorstwach je stosujących oraz na terenach zdegradowanych działalnością jednostek wojskowych. Generalnie odpady te dzielą się na: - odpady amunicji, - odpadowe wyroby pirotechniczne, - inne materiały wybuchowe. Aktualnie w kraju są instalacje, pracujące w oparciu o odpowiednie technologie, których zarządzający dysponują pozwoleniami formalnoprawnymi na prowadzenie odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów materiałów wybuchowych.
Bilans odpadów materiałów wybuchowych
Ilość odpadów materiałów wybuchowych według szacunku resortu Obrony Narodowej wynosi: - zmagazynowanych ok. 1.000 Mg, - powstałych w ciągu roku 500 Mg. Aktualnie w kraju brak jest danych dotyczących ilości odpadów materiałów wybuchowych powstających poza resortem Obrony Narodowej.
Zadania
Organizacyjne
- opracowanie w kraju "Planu gospodarki odpadami materiałów wybuchowych", - zorganizowanie centralnego monitoringu powstawania odpadów materiałów wybuchowych i ich odzysku i unieszkodliwiania.
Prawne
- nowelizacja resortowych przepisów prawnych dotyczących odpadów materiałów wybuchowych zgodnie z ustawą o odpadach.
Finansowe
- dofinansowanie zorganizowania centralnego monitoringu odpadów materiałów wybuchowych, - dofinansowanie badań nad nowymi technologiami odzysku i unieszkodliwiania odpadów materiałów wybuchowych, - dofinansowanie wdrażania nowych technologii odzysku i unieszkodliwiania materiałów wybuchowych.
3.3.3. Możliwości minimalizacji ilości powstawania odpadów niebezpiecznych
W gospodarce odpadami podstawowym priorytetem powinna być redukcja u źródła, tj. minimalizacja ilości i szkodliwości odpadów. Minimalizacja ilości powstawania odpadów jest zwykle związana ze specyfiką zakładu i prowadzonych w nim procesów technologicznych. Jednak istnieją rodzaje odpadów, powstających w różnych branżach przemysłowych, dla których można określić typowe techniki minimalizacyjne: - odpadowe rozpuszczalniki - odzysk (destylacja) i ponowne wykorzystanie w procesie; proces może być realizowany we własnej instalacji lub przez firmę specjalistyczną, - odpady w postaci wód popłucznych zawierające metale - odparowanie, odwrócona osmoza, wymiana jonowa, elektrolityczny odzysk metali, elektrodializa, - odpady rozdrobnionych metali (pyły i szlamy) - granulowanie i wykorzystanie w procesach hutniczych, - odpadowe kwasy i alkalia - rozkład termiczny (proces odzysku kwasu solnego), odparowanie (dla stężonych kwasów i zasad z małymi ilościami lotnych substancji organicznych) i ponowne wykorzystanie w procesie, krystalizacja, wymiana jonowa (oczyszczanie kwasów i zasad z zanieczyszczeń metalami ciężkimi i cyjankami). Minimalizacja ilości powstawania odpadów może być również realizowana poprzez modyfikacje urządzeń i zmianę procesów produkcyjnych. Przykładowo zmiany technologiczne mogą obejmować np. zastosowanie kąpieli galwanicznych bezcyjankowych, zastosowanie środków odtłuszczających na bazie wodnej w miejsce rozpuszczalników organicznych. Modyfikacja urządzeń może natomiast dotyczyć wprowadzenia filtracji kąpieli galwanicznych, wydłużając w ten sposób okres ich użytkowania oraz przyczyniając się do zmniejszenia ilości osadów powstających z neutralizacji zużytych kąpieli galwanicznych. Najkorzystniejszą dla środowiska formą minimalizacji odpadów jest wprowadzanie na rynek produktów ekologicznych, tzn. takich, które w wyniku ich użycia nie będą stwarzać zagrożenia dla środowiska bądź będą łatwe do przetworzenia. Przykładem takich produktów są farby wodorozpuszczalne i proszkowe wprowadzane w miejsce farb na bazie rozpuszczalników organicznych lub baterie niezawierające związków rtęci i kadmu. Bardzo ważnym etapem minimalizacji ilości i szkodliwości odpadów jest ekologiczne projektowanie wyrobów. Polega ona na użyciu surowców przyjaznych środowisku w miejsce substancji szkodliwych oraz stosowaniu montażu konstrukcyjnego zapewniającego łatwy demontaż elementów zawierających substancje niebezpieczne.
3.3.4. Prognozy powstawania odpadów
Opracowanie prognoz powstawania odpadów niebezpiecznych na lata 2003, 2006, 2010 i 2014 jest w aktualnej niestabilnej sytuacji gospodarczej kraju wyjątkowo trudne. Kierując się założeniami strategii gospodarki dla Polski do roku 2025, strategiami wybranych branż i wskaźnikami odzysku z rynku wyrobów podlegających ustawie o obowiązkach producentów niektórych wyrobów i opłacie produktowej i depozytowej, oszacowano ilości odpadów powstających w ww. latach według podziału na przewidywane technologie do odzysku bądź unieszkodliwiania (w tym składowania) odpadów niebezpiecznych. Za punkt wyjścia przyjęto dane prezentowane w tabeli 3.3.1.3. i 3.3.3.1., na podstawie których określono prognozowane w latach 2003-2014 ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych.
Tabela 3.3.3.1. Ilość odpadów przewidzianych do odzysku/unieszkodliwienia w instalacjach zewnętrznych w 2003 r.
| Grupa odpadu | Termiczne unieszkodliwianie | Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych | Odzysk rozpuszczalników | Regeneracja olejów | Rozdział emulsji | Immobilizacja w betonie | Wykorzystanie w procesach przemysłowych | Indywidualne procesy | Odzysk metali | Skład. do czasu opr. technologii | Chemiczne oczyszczanie ścieków | Składowanie - azbest | Odzysk rtęci | Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych | Przerób akumulatorów |
| [Mg] |
| 02 | 2.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 03 | 700 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 04 | 38 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 05 | 2.191 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 220 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 06 | 115 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 21.773 | 320 | 4.583 | 0 | 5.904 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 07 | 5.741 | 0 | 1.196 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 724 | 2.463 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 08 | 2.233 | 0 | 902 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 09 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4.000 | 0 | 4.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 22.100 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 406 | 0 | 0 | 59.500 | 700 | 11.502 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 12 | 6.560 | 0 | 0 | 5.930 | 10.708 | 2.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 13 | 50.960 | 0 | 0 | 123.760 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.912 | 0 |
| 14 | 779 | 0 | 340 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 16 | 29.090 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 118 | 2.700 | 0 | 58.000 |
| 17 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 7.700 | 0 | 0 | 0 |
| 18 | 0 | 13.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 19 | 43.900 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9.816 | 0 | 116 | 0 | 117.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ogółem | 144.307 | 13.000 | 2.438 | 129.690 | 10.708 | 12.722 | 21.773 | 436 | 68.083 | 140.524 | 24.089 | 7.818 | 2.700 | 2.912 | 58.000 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO
Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów przedstawiono w tabeli 3.3.3.2.
Tabela 3.3.3.2. Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów w instalacjach zewnętrznych wg wyszczególnionych procesów w latach 2003-2014
| Rok | Prognozy odzysku i unieszkodliwiania odpadów [Mg] |
| | Termiczne unieszkodliwianie | Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych | Odzysk rozpuszczalników | Regeneracja olejów | Rozdział emulsji | Immobilizacja w betonie | Wykorzystanie w procesach przemysłowych | Indywidualne procesy | Odzysk metali | Skład. do czasu opr. technologii | Chemiczne oczyszczanie ścieków | Sumaryczna ilość składowanych odpadów azbestowych* | Odzysk rtęci | Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych | Przerób akumulatorów |
| 2003 | 144.307 | 25.800 | 2.438 | 129.690 | 10.708 | 12.722 | 21.773 | 436 | 68.083 | 141.024 | 24.089 | 540.000 | 2.700 | 2.912 | 58.000 |
| 2006 | 156.950 | 26.500 | 2.365 | 125.860 | 10.922 | 13.358 | 18.882 | 432 | 72.849 | 143.934 | 25.324 | 2.160.000 | 5.600 | 2.816 | 63.800 |
| 2010 | 165.350 | 27.600 | 2.343 | 120.660 | 11.152 | 13.583 | 18.156 | 430 | 75.645 | 143.178 | 25.670 | 4.320.000 | 12.300 | 2.688 | 65.400 |
| 2014 | 175.850 | 29.000 | 2.300 | 114.160 | 11.687 | 14.256 | 21.211 | 427 | 78.787 | 142.485 | 25.802 | 6.650.000 | 18.100 | 2.528 | 71.500 |
* Zgodnie z "Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski" w ilości 540 tys. ton w skali roku Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO
Przyjmuje się, że ilość odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach własnych wyniesie w 2003 r. 900.000 Mg i w kolejnych latach do 2014 r. nie ulegnie zmianie. W tabeli 3.3.3.3 przedstawiono prognozowane ilości wytwarzanych odpadów w latach 2003-2014, z uwzględnieniem ilości odpadów przeznaczonych do procesu odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach własnych i jednostek zewnętrznych.
Tabela 3.3.3.3. Prognozy wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014
| Rok | Ilość wytwarzana [Mg] | Odzysk/unieszkodliwianie w instalacjach własnych [Mg] | Odzysk/unieszkodliwianie w instalacjach zewnętrznych [Mg] |
| 2003 | 2.084.682 | 900.000 | 1.184.682 |
| 2006 | 2.109.592 | 900.000 | 1.209.592 |
| 2010 | 2.124.155 | 900.000 | 1.224.155 |
| 2014 | 2.190.593 | 900.000 | 1.290.593 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO
3.3.5. Określenie potrzeb w gospodarce odpadami niebezpiecznymi
Dla określenia potrzeb dotyczących niezbędnych wydajności instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych porównano ilości powstających w 2003 r. odpadów (wg tabeli 3.3.3.1.), zawierających również wielkości pozyskanych odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, ze zdolnością przerobową instalacji istniejących w kraju, zakładając, że aktualnie funkcjonujące instalacje będą prowadziły nadal swoją działalność po ewentualnych pracach modernizacyjnych (tabela 3.3.3.4.).
Tabela 3.3.3.4. Porównanie ilości odpadów przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia w Polsce z wydajnością odpowiednich instalacji
| Ilość odpadów, które powinny być poddane odzyskowi/unieszkodliwianiu poza zakładem [Mg/r] | Wydajność instalacji do odzysku/unieszkodliwienia [Mg/r] |
| Oleje odpadowe - regeneracja, spalanie z odzyskiem energii |
| 130.000 | 274.000 |
| Obróbka fizykochemiczna odp. ropopochodnych |
| 3.000 | 24.000 |
| Emulsje olejowe - rozdział |
| 10.700 | 31.000 |
| Odczynniki fotograficzne - wykorzystanie substancji |
| 4.500 | 7.500 |
| Lampy fluorescencyjne - odzysk rtęci |
5.600 (w 2006 r.) | 4.660 (istnieje możliwość rozbudowy) |
| Akumulatory ołowiowe z elektrolitem - przerób |
| 58.000 | 190.000 |
| Akumulatory kadmowo-niklowe - przerób |
| 1.000 | 2.000 |
| Termiczne unieszkodliwianie odpadów |
| 150.000 | 95.200 |
| Odzysk rozpuszczalników i związków organicznych |
| 2.500 | 5.000 |
| Immobilizacja w masie betonowej |
| 13.000 | 45.000 |
| Oczyszczanie ścieków przemysłowych, w tym neutralizacja kwaśnych i alkalicznych odpadów ciekłych |
| 24.000 | 1.500.000 |
| Wykorzystanie w procesach przemysłowych |
| 18.510 | 16.000 |
| Odzysk metali |
| 64.000 | 74.000 |
| Regeneracja jonitów |
| 120 | brak technologii |
| Składowanie - brak technologii |
| 145.000 | - |
| Składowanie odpadów scementowanych |
| 25.000 | - |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IGO
Tabela ta pozwala określić stan mocy przerobowych w stosunku do określonych potrzeb. W tym miejscu należy podkreślić, że aktualnie nie ma podstaw do określenia poprawności prowadzenia procesów odzysku i unieszkodliwiania w poszczególnych instalacjach, w szczególności termicznego unieszkodliwiania i składowania. Zgodnie z wstępnymi ocenami dokonywanymi przez ekspertów opracowujących plan implementacyjny dyrektywy 94/67/EC w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych - 18% ilościowo i ok. 24% biorąc pod uwagę wydajność instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych spełnia wymagania UE, zaś pozostała część wymagać będzie znacznych prac modernizacyjnych. Jeszcze trudniej ocenić przydatność istniejących składowisk. Znajomość stanu ich zabezpieczeń pozwala stwierdzić, że generalnie są one niewystarczające w stosunku do wymagań dyrektywy 1999/31/EC dotyczącej składowisk odpadów. Prowadzone aktualnie przeglądy ekologiczne składowisk i spalarni pozwolą zweryfikować oceny ich przydatności do dalszej działalności.
Potrzeby inwestycyjne
Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest: - wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania szerokiej gamy odpadów niebezpiecznych o wydajności 20 tys. Mg/rok, - wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg, - budowa 40 składowisk dla odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg lub alternatywnie dobudowanie oddzielnych kwater dla odpadów azbestowych na istniejących składowiskach odpadów, - modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium, - uruchomienie linii do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych, - budowa stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB, - uruchomienie linii do automatycznego przerobu urządzeń elektronicznych (po usunięciu elementów szczególnie niebezpiecznych typu: elementy zawierające rtęć, PCB, akumulatory i baterie itp.).
Potrzeby uregulowań prawnych
W zakresie uregulowań prawnych niezbędne jest wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego: - wymagań dyrektywy dotyczącej wycofywanych z eksploatacji pojazdów, - wymagań dyrektyw, dotyczących urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu).
Potrzeby organizacyjne
Ze względu na fakt powstawania wielu odpadów niebezpiecznych w sposób rozproszony najistotniejszą sprawą jest stworzenie warunków do zbiórki tych odpadów od mieszkańców oraz od małych i średnich firm. W tym celu proponuje się organizację gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych i stacji przeładunkowych. Punkty gromadzenia odbierałyby odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne jako zawierające odpady niebezpieczne) od mieszkańców i przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół niższego szczebla bez ponoszenia opłat, zaś odpłatnie (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsiębiorstw. Zadaniem stacji przeładunkowych (jedna na ok. 50 punktów gminnych) będzie magazynowanie, przygotowywanie do wysyłki i przesyłanie do właściwych instalacji zebranych odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych do i ze stacji przeładunkowych może być realizowany bądź środkami własnymi będącymi na wyposażeniu stacji lub poprzez specjalistyczne firmy transportowe posiadające stosowne zezwolenia. Koszty unieszkodliwiania odpadów zebranych od mieszkańców i ze szkół powinny być pokrywane z funduszy gminnych. Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów: akumulatorów, olejów itp. w sieciach organizowanych przez producentów i organizacje odzysku. Ponadto celowym jest prowadzenie kontroli prawidłowości gospodarki odpadami poprzez kontynuację dotychczasowych działań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, a także wdrażanie technik minimalizacji powstawania odpadów u źródła powstawania. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi przedstawiono w tabeli 3.3.4.1.
Tabela 3.3.4.1. Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce
| Lp. | Zadania | Jednostka odpowiedzialna | Termin realizacji |
| Zadania pozainwestycyjne |
| 1 | Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi | Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska | 2003-2014 |
| 2 | Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | Ministerstwo Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska | 2003-2014 |
| 3 | Opracowanie i wdrożenie programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorstw | województwa powiaty gminy | 2003-2014 |
| 4 | Działalność badawczo-rozwojowa w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | Ministerstwo Gospodarki, Komitet Badań Naukowych | 2003-2014 |
| 5 | Wprowadzenie do prawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy dotyczącej urządzeń elektrycznych i elektronicznych (po zatwierdzeniu projektu) | Ministerstwo Środowiska | 2004-2006 |
| 6 | Uchwalenie ustawy transponującej wymagania dyrektywy w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji wraz z wydaniem aktów wykonawczych do tej ustawy | Ministerstwo Środowiska | 2003-2004 |
| Zadania inwestycyjne |
| 1 | Dostosowanie laboratoriów WIOŚ do badań zawartości PCB | Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Ministerstwo Środowiska, | 2003 |
| 2 | Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | przedsiębiorcy, gminy | 2003-2010 |
| 3 | Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) | przedsiębiorcy, województwa | 2003-2010 |
| 4 | Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | przedsiębiorcy, województwa | 2003-2010 |
| 5 | Wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności 20.000 t/r | przedsiębiorcy, Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Gospodarki | 2004-2006 |
| 6 | Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg | przedsiębiorcy, Ministerstwo Środowiska | 2006-2014 |
| 7 | Budowa składowisk odpadów azbestowych (40) o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg | przedsiębiorcy, województwa | 2004-2014 |
| 8 | Uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych | przedsiębiorcy, województwa | 2004-2006 |
| 9 | Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektronicznych | przedsiębiorcy, województwa | 2006-2014 |
| 10 | Uruchomienie stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB | przedsiębiorcy, województwa | 2003-2006 |
| 11 | Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium | przedsiębiorcy | 2004-2009 |
| 12 | Doskonalenie zbiórki akumulatorów, olejów odpadowych itp. | przedsiębiorcy i organizacje odzysku | 2003-2009 |
| 13 | Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych | przedsiębiorcy, województwa, powiaty, gminy | 2003-2014 |
| 14 | Unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych | przedsiębiorcy, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji | 2003-2014 |
3.3.6. Niezbędne koszty związane z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi
Koszty realizacji przedsięwzięć proponowanych w krajowym planie gospodarki odpadami w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi rozpatrywano w trzech grupach jako: - niezbędne nakłady inwestycyjne związane z organizacją zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, z małych i średnich przedsiębiorstw, - nakłady inwestycyjne związane z budową niezbędnych obiektów do prawidłowego unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, - koszty związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych, - budowa składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650 tys. Mg, - uruchomienie instalacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB.
Nakłady inwestycyjne związane z organizacją zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych oraz z małych i średnich przedsiębiorstw
Założony system zbiórki odpadów niebezpiecznych oparty jest o zorganizowaną sieć następujących obiektów:
I stopień:
- gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) przyjmujące bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw (zakłada się, że w każdej gminie docelowo zostanie zorganizowany co najmniej jeden punkt), - placówki opieki zdrowotnej (POZ) i placówki opieki weterynaryjnej (POW) przyjmujące odpady grożące infekcją,
II stopień:
- stacje przeładunkowe odpadów niebezpiecznych (SPON) mające na celu magazynowanie zebranych w gminach oraz pochodzących z dużych przedsiębiorstw odpadów niebezpiecznych i przygotowanie ich do transportu do docelowej instalacji wykorzystania/unieszkodliwiania lub na składowisko, - system zbierania odpadów z placówek opieki zdrowotnej.
Nakłady inwestycyjne na utworzenie jednego gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) kształtują się na poziomie 70,5 tys. PLN. Przy założeniu stopniowego rozwoju sieci GPZON, POZ i POW nakłady inwestycyjne wynosić będą: do roku 2006 - 98,7 mln PLN, w latach 2007-2014 - 77 mln PLN. Nakłady inwestycyjne jednej stacji przeładunkowej odpadów niebezpiecznych (SPON) kształtują się na poziomie 1,6 mln PLN. Zakłada się, że jeden SPON obsługuje średnio 50-60 GPZON (w zależności od warunków lokalnych). Całkowite nakłady inwestycyjne na budowę stacji przeładunkowych wyniosą: do roku 2006 - 40,0 mln PLN, w latach 2007-2014 - 29,1 mln PLN.
Nakłady inwestycyjne związane z budową niezbędnych obiektów
Na podstawie dokonanego bilansu masowego odpadów niebezpiecznych oraz wydajności istniejących instalacji ich unieszkodliwiania stwierdzono potrzebę uruchomienia poniżej wymienionych obiektów wymagających następujących nakładów inwestycyjnych: - instalacja termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności ok. 20.000 Mg - 70 mln PLN, - składowisko odpadów niebezpiecznych o pojemności 500.000 Mg - 80 mln PLN, - 40 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 6.650.000 Mg; łączne nakłady inwestycyjne na 40 składowisk oszacowano na ok. 151 mln PLN, - instalacja do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych - ok. 200 mln PLN, - instalacja do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych - ok. 10 mln PLN, - instalacja do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB - ok. 10 mln PLN. Dokonane wstępne szacunki kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi pozwoliły stwierdzić, że niezbędne nakłady inwestycyjne na budowę założonych obiektów wyniosą łącznie ok. 997,4 mln PLN, co przedstawia tabela 4.1.3.
Koszty związane z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych
Koszty eksploatacyjne związane z unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych rozpatrywano w aspekcie: - obsługi sieci gromadzenia odpadów niebezpiecznych (GPZON, SPON), - unieszkodliwiania strumienia odpadów niebezpiecznych. Zakładając średni stały koszt eksploatacyjny jednego GPZON na poziomie 31,8 tys. PLN, koszty związane z obsługą sieci GPZON kształtować się będą w latach 2004-2006 łącznie ok. 98,1 mln PLN, natomiast w latach 2007-2014 łącznie ok. 581,9 mln PLN. Przy założeniu, że stałe koszty eksploatacyjne dla jednego SPON wynoszą 158 tys. PLN, koszty obsługi sieci SPON wyniosą w latach 2004-2006 łącznie ok. 8,0 mln PLN, natomiast w latach 2007-2014 łącznie ok. 50,9 mln PLN. Do dalszych analiz posłużono się kosztami jednostkowymi odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przyjęto, że koszty te wyrażają się w cenie odpowiednich usług, bowiem w warunkach gospodarki rynkowej cena stanowi pochodną kosztów eksploatacyjnych. W zależności od metody odzysku bądź unieszkodliwiania koszty jednostkowe wynoszą: - termiczne unieszkodliwianie - 2.500 PLN/Mg, - odzysk rozpuszczalników - 2.500 PLN/Mg, - rozdział emulsji - 300 PLN/Mg, - immobilizacja w betonie - 1.000 PLN/Mg, - wykorzystanie w procesach przemysłowych - 400 PLN/Mg, - indywidualne procesy - 10.000 PLN/Mg, - odzysk metali - 500 PLN/Mg, - składowanie do czasu opracowania technologii - 800 PLN/Mg, - chemiczne oczyszczanie ścieków - 800 PLN/Mg, - składowanie azbestu - 600 PLN/Mg, - odzysk rtęci - 4.000 PLN/Mg, - obróbka fizykochemiczna - 1.500 PLN/Mg, - unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych - 2.000 PLN/Mg. W przypadku regeneracji olejów odpadowych i przerobu akumulatorów ołowiowych koszty tych procesów pokrywane są z zysków otrzymanych z tytułu zbytu uzyskanych w wyniku tych procesów materiałów. Koszty unieszkodliwiania poszczególnych strumieni odpadów niebezpiecznych w latach 2003, 2006, 2010 i 2014 przedstawiono w tabeli 3.3.5.1. Koszty unieszkodliwiania odpadów będą wzrastały w zależności od stopnia wdrożenia prawidłowej gospodarki odpadami niebezpiecznymi od ok. 965 mln PLN w roku 2003, do blisko 2,4 mld PLN w roku 2014. W tabeli 3.3.5.2. przedstawiono zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach Krajowego Planu Gospodarki Odpadami w Polsce w roku 2003 oraz w latach 2004-2006, 2007-2010 i 2011-2014. Łączny koszt zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w latach 2003-2014 wyniesie 13,8 mld zł.
Tabela 3.3.5.1. Szacunkowe koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów w latach 2003, 2006, 2010 i 2014
| Lata | Termiczne unieszkodliwianie | Termiczne unieszkodliwianie specyficznych odpadów medycznych | Odzysk rozpuszczalników | Regeneracja olejów | Rozdział emulsji | Immobilizacja w betonie | Wykorzystanie w procesach przemysłowych | Indywidualne procesy | Odzysk metali | Skład. do czasu opr. technologii | Chemiczne oczyszczanie ścieków | Składowanie - azbest | Odzysk rtęci | Obróbka fizykochemiczna ropopochodnych | Przerób akumulatorów | Unieszkodliwianie odpadów materiałów wybuchowych | Ogółem |
| | [tys. PLN] |
| 2003 | 360.768 | 62.500 | 6.100 | X | 3.210 | 12.720 | 8.710 | 4.360 | 34.040 | 112.820 | 19.110 | 324.000 | 10.800 | 4.368 | X | 1.000 | 964.506 |
| 2006 | 392.375 | 66.250 | 5.910 | X | 3.280 | 13.360 | 7.550 | 4.320 | 36.420 | 115.450 | 20.260 | 972.000 | 22.400 | 4.224 | X | 1.000 | 1.664.799 |
| 2010 | 413.375 | 69.000 | 5.858 | X | 3.346 | 13.583 | 7.262 | 4.300 | 37.823 | 114.543 | 20.536 | 1.296.000 | 49.200 | 4.032 | X | 1.000 | 2.039.858 |
| 2014 | 439.625 | 72.500 | 5.750 | X | 3.506 | 14.256 | 8.484 | 4.270 | 39.394 | 113.988 | 20.642 | 1.589.000 | 72.400 | 3.792 | X | 1.000 | 2.388.607 |
X w przypadku regeneracji olejów i przerobu akumulatorów koszty tych procesów pokrywane są z zysków otrzymanych z tytułu zbytu uzyskanych w wyniku tych procesów materiałów.
Tabela 3.3.5.2. Zestawienie kosztów zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w ramach KPGO w Polsce
| Lp. | Wyszczególnienie | Koszt ogółem | Środki finansowe publiczne [mln PLN] | Posiadacz |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | odpadów [mln PLN] |
| 2003 |
| 1 | Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | 964,5 | 1,0 | 9,6 | - | - | 953,9 |
| Razem: | 964,5 | 1,0 | 9,6 | - | - | 953,9 |
| 2004-2006 |
| 1 | Stałe koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | 98,1 | - | 98,1 | - | - | - |
| 2 | Stałe koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) | 8,0 | - | 3,0 | - | - | 5,0 |
| 3 | Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | 3.083,1 | 3,0 | 30,8 | - | - | 3.049,3 |
| Razem: | 3.189,2 | 3,0 | 131,9 | - | - | 3.054,3 |
| 2007-2010 |
| 1 | Stałe koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | 264,9 | - | 264,9 | - | - | - |
| 2 | Stałe koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) | 23,3 | - | 10,0 | - | - | 13,3 |
| 3 | Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | 4.309,8 | 4,0 | 43,1 | - | - | 4.262,7 |
| Razem: | 4.598,0 | 4,0 | 318,0 | - | - | 4.276,0 |
| 2011-2014 |
| 1 | Koszty eksploatacyjne gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | 317,0 | - | 317,0 | - | - | - |
| 2 | Koszty eksploatacyjne Stacji Przeładunkowych (SPON) | 27,6 | - | 12,0 | - | - | 15,6 |
| 3 | Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | 4.703,8 | 4,0 | 47,0 | - | - | 4.652,8 |
| Razem: | 5.048,4 | 4,0 | 376,0 | - | - | 4.668,4 |
| Razem w latach 2003-2014: | 13.800,1 | 12,0 | 835,5 | - | - | 12.952,6 |
4. MOŻLIWOŚCI POZYSKIWANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ PRZEWIDZIANYCH W KPGO
Źródła finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami można podzielić na trzy grupy: - publiczne - np. pochodzące z budżetu państwa, miasta lub gminy lub pozabudżetowych instytucji publicznych, - prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych, - prywatno-publiczne - np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy. Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są: - zobowiązania kapitałowe - kredyty, pożyczki, obligacje, leasing, - udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach, - dotacje. Mogą one występować łącznie. Kredyty bankowe można podzielić na: - kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny, - kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z innych źródeł na uzgodnionych warunkach, - kredyty udzielane ze środków własnych z dopłatą do oprocentowania przez instytucje zewnętrzne. W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami: - fundusze własne inwestorów, - pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty konsorcjalne, - zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, konwersji długu wobec Finlandii, funduszu ISPA), - kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - EBOiR, Bank Światowy), - kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne, - leasing.
Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, ze zm.). Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej działa od 1989 r., a w 1993 r. nadano osobowość prawną wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz powołano gminne fundusze. W 1999 r., w związku z reformą ustrojową państwa, powstały fundusze powiatowe. Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele szczegółowe - dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi: - rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko Polskie i przemysł, - likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych, - unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym (autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych, - przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów niebezpiecznych, - realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie systemów zagospodarowywania osadów ściekowych). Rolą wojewódzkiego funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. W każdym województwie WFOŚiGW przygotowują na wzór NFOŚiGW listy zadań priorytetowych, które mogą być dofinansowywane z ich środków, oraz zasady i kryteria, które będą obowiązywać przy wyborze zadań do realizacji.
Warunki udzielenia dofinansowania:
- udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsięwzięcia, - wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar, stanowiących przychody Narodowego Funduszu oraz wywiązywania się z innych zobowiązań w stosunku do Funduszu, - przedsięwzięcie nie może być zakończone, - udzielone dofinansowanie nie może przekroczyć kosztów przedsięwzięcia. Fundusze, oprócz udzielania pożyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1 ustawy - Prawo ochrony środowiska także mogą: - udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek, - wnosić udziały do spółek działających w kraju, - nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju. W kryteriach oceny Wniosku o dofinansowanie punktowana jest także pozycja przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska w dziale II rozdziale 4 określa przeznaczenie środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i wojewódzkich. I tak środki gminnych funduszy zgodnie z art. 406 ww. ustawy przeznaczone są na: - edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju, - wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska, - wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła, - realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej, - urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków, - realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami, - wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom, - profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska, - wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii, - wspieranie ekologicznych form transportu, - działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących metodami ekologicznymi położonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody, - inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska. Środki powiatowych funduszy przeznacza się na wspomaganie działalności wymienionej powyżej, a ponadto na: - realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi, - inne zadania ustalone przez radę powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska.
Fundacje i programy pomocowe
Fundacja EkoFundusz
EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. Tak więc EkoFundusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach 1992-2010. EkoFundusz jest niezależną fundacją działającą według prawa polskiego, a w szczególności ustawy o fundacjach oraz Statutu. Obecnie Fundatorem jest Minister Skarbu Państwa. W Statucie EkoFunduszu pięć sektorów ochrony środowiska uznanych zostało za dziedziny priorytetowe. Są nimi: - ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza), - ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej (ochrona wód), - ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu), - ochrona różnorodności biologicznej, - gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu są: - tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych, - przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja "czystszych technologii") i likwidacją składowisk odpadów tego rodzaju, - rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody. We wszystkich pięciu sektorach pomoc finansową EkoFunduszu uzyskać mogą tylko te projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z następujących warunków: - wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów, - uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska, - szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji, a także preferencyjnych pożyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji związanych bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie przyrody również projekty nieinwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, akcji pomiarowych, a także studiów i opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. Z reguły wysokość dotacji dla przedsięwzięć inwestycyjnych obliczana jest ze wskaźników NPV oraz IRR. Jeżeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach może dochodzić do 30%. Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%), a dla jednostek budżetowych, podejmujących inwestycje proekologiczne wykraczające poza ich zadania statutowe, dofinansowanie EkoFunduszu może pokryć do 50% kosztów. W odniesieniu do projektów, prowadzonych przez pozarządowe organizacje społeczne (przyrodnicze, charytatywne) nienastawione na generowanie zysków, dotacja EkoFunduszu może pokryć do 80% kosztów w projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50% w inwestycjach związanych z ochroną środowiska. EkoFndusz może wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeżeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. Racjonalna gospodarka odpadami została włączona do sektorów priorytetowych EkoFunduszu dopiero w 1998 r.
Inne fundacje
Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie, Environmental Know-How Fund w Warszawie, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Program Małych Dotacji GEF, Projekt Umbrella.
ISPA (fr. Instrument Structurel de Pre-Adhesion, ang. Instrument for Structural Policies for Pre-Accession)
Pomoc Wspólnoty w ramach funduszu ISPA (Instrument for Structural Policies for Pre-Accession) ma przyczyniać się do lepszego przygotowania krajów stowarzyszonych do członkostwa w UE w dziedzinie gospodarczej infrastruktury, a w szczególności w sektorach ochrony środowiska i transportu. ISPA jest instrumentem finansowym do realizacji celów określonych w dokumencie "Partnerstwo dla Członkostwa" oraz priorytetów wskazanych w Narodowym Programie Przygotowania do Członkostwa w UE. Program ISPA zarządzany jest przez Komisję Europejską, a za jego realizację w sektorze środowiska w Polsce odpowiadają Ministerstwo Środowiska oraz NFOŚiGW. Projekty ubiegające się o dofinansowanie w ramach funduszu ISPA powinny spełniać m.in. takie kryteria, jak: - wielkość inwestycji - co najmniej 5 mln euro, - podmiot publiczny jako inwestor, - zgodność z wymogami dyrektyw UE, m.in.: - odnośnie do ochrony wody: 91/271/EWG, 80/778/EWG, - odnośnie do odpadów: 75/442/EWG, 91/689/EWG, - odnośnie do ochrony powietrza: 96/62/WE, 89/429/EWG, 94/67/WE, - zgodność z lokalnymi i regionalnymi programami zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, - efektywność ekonomiczna. ISPA jest instrumentem finansowania dużych inwestycji o charakterze infrastrukturalnym. Dlatego największe prawdopodobieństwo otrzymania dofinansowania z funduszu ISPA mają np. systemy zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. ISPA będzie mogła dofinansowywać pojedyncze inwestycje o wyraźnie określonym zakresie lub pojedyncze etapy dużych przedsięwzięć inwestycyjnych. Każda inwestycja zgłaszana do dofinansowania z funduszu ISPA powinna rygorystycznie spełniać wszystkie normy i standardy techniczne i ekologiczne obowiązujące w Unii Europejskiej, np. składowiska odpadów będą musiały być zgodne ze standardami zawartymi w dyrektywie o składowaniu odpadów (1999/31/WE). ISPA jest funduszem publicznym, działającym na podstawie odrębnego rozporządzenia Rady Europejskiej. Przy wydatkowaniu środków z tego funduszu Komisja Europejska musi przestrzegać prawa Unii Europejskiej o ochronie konkurencji i unikać faworyzowania tylko niektórych firm. Zwiększy to prawdopodobieństwo otrzymania wsparcia z ISPA dla jednostek sektora publicznego, takich jak przedsiębiorstwa państwowe o charakterze użyteczności publicznej, gminy i ich zakłady budżetowe lub przedsiębiorstwa komunalne będące spółkami prawa handlowego, ale pozostające w całości własnością gmin. Dopuszczalna będzie pomoc ISPA dla gmin, które udzielają zezwolenia prywatnym firmom na budowę i eksploatację publicznej infrastruktury ochrony środowiska (np. składowisk odpadów). Dopuszczalny udział równoważnika dotacji w finansowaniu nakładów inwestycyjnych wyniesie 75% udziału wszystkich środków państwowych lub publicznych, uważanych za państwowe, zaangażowanych w finansowanie danej inwestycji, wliczając środki ISPA. Fundusz ISPA będzie funkcjonować do momentu uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Rok 2003 będzie ostatnim rokiem zgłaszania projektów do realizacji w ramach programu ISPA, które będą wynikiem wstępnej selekcji przeprowadzonej wcześniej.
Banki najbardziej aktywnie wspierające inwestycje ekologiczne: Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nałożony obowiązek kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska, Bank Gdański S.A., Bank Rozwoju Eksportu S.A., Polski Bank Rozwoju S.A., Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Instytucje leasingowe finansujące gospodarkę odpadami: Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A., BEL Leasing Sp. z o.o., BISE Leasing S.A., Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A., Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.
Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy operacyjne
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaistnieje możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych (w szczególności w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Ochrona środowiska i gospodarka wodna) oraz Funduszu Spójności, a także możliwość finansowania inwestycji ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (inwestycje w skali regionalnej i lokalnej). Ramy przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych w przyszłości ze wspomnianych funduszy określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006). Źródła finansowania inwestycji związanych z odpadami zostały określone w Sektorowym Programie Operacyjnym Ochrona Środowiska i Gospodarka Wodna, opracowanym dla potrzeb przeprowadzenia oceny ex-ante Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006. Narodowy Plan Rozwoju będzie służył jako podstawa negocjowania przez Polskę Podstaw Wsparcia Wspólnoty (Community Support Framework), dokumentu określającego kierunki i wysokość wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych oraz jako podstawa interwencji z Funduszu Spójności. W ramach jednego z priorytetów Narodowego Planu Rozwoju: Ochrona środowiska i zagospodarowanie przestrzenne podstawowe znaczenie będzie miało wsparcie inwestycyjne ukierunkowane między innymi na racjonalną gospodarkę odpadami. W zakresie gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi wsparcie inwestycyjne w okresie realizacji Narodowego Planu Rozwoju przeznaczone będzie przede wszystkim na budowę, rozbudowę lub modernizację składowisk odpadów komunalnych, systemy selektywnej zbiórki, recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie), systemy zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Dwa pierwsze kierunki realizowane będą głównie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), natomiast trzeci pozostanie domeną działań o charakterze krajowym, wspieranych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Ochrona Środowiska i Gospodarka Wodna. Środki finansowe, przeznaczone na rekultywację uciążliwych dla środowiska składowisk, w tym składowisk odpadów przemysłowych dostępne są w ramach środowiskowych funduszy celowych oraz z uwagi na koncentrację przestrzenną i duże koszty takich działań, w ograniczonym zakresie także w ramach ZPORR. Sektorowy program operacyjny - Ochrona środowiska i gospodarka wodna wspiera działania na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska, w szczególności z uwzględnieniem zasady przezorności. Program będzie finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) oraz ze środków krajowych. Ogółem na program operacyjny w latach 2004-2006 przeznaczone będzie 6.645 mln euro, a wkład krajowy ze środków publicznych wyniesie 129 mln euro, co stanowi 29,7% wszystkich śródków przeznaczonych na program. Na realizację priorytetu - ochrona środowiska na obszarach zanieczyszczonych - przeznaczono 23% środków. Realizacja tego priorytetu umożliwi między innymi stworzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Równolegle z realizacją sektorowych programów operacyjnych i programu regionalnego realizowane będą duże projekty współfinansowane z Funduszu Spójności. Z funduszu tego wsparcie uzyska między innymi sektor środowisko. W ramach tego sektora nastąpi wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. W ramach tego priorytetu będą realizowane działania, służące stworzeniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami oraz działania związane z eliminacją zanieczyszczeń azbestem. Łącznie suma środków publicznych (Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności, środki krajowe) w realizacji Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 wyniesie ponad 20.092 mln euro, z czego 13.862 mln euro, tj. 69% całości sumy, pochodzić będzie ze środków wspólnotowych. Obok środków publicznych w realizacji Narodowego Planu Rozwoju będą uczestniczyły także środki prywatne - pomoc kierowana do przedsiębiorstw będzie podlegała zasadom konkurencji. Łączna wartość niezbędnego wkładu ze strony podmiotów prywatnych szacowna jest na około 3.165 mln euro, co podwyższa łączną sumę środków zaangażowanych w realizację NPR do ponad 23 mld euro, z czego na Sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i gospodarka wodna - 5,5% całości środków (516,0 mln euro) oraz na Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - 30,3% całości środków (2.805,8 mln euro). Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006, będący strategicznym średniookresowym dokumentem planistycznym, wskazującym kierunki interwencji publicznej o charakterze strukturalnym, przewiduje koncentrację działań na wybranych priorytetach rozwoju. Jest wśród nich priorytet: Ochrona środowiska i racjonalne wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet ten w ramach Narodowego Planu Rozwoju będzie realizowany poprzez: - Część środowiskową Funduszu Spójności - 2,6-3,1 mld euro (2 mld euro wkład UE), - Sektorowy Program Operacyjny: Ochrona środowiska i gospodarka wodna - 643 mln euro (516 mln euro środki ERDF). Podział zadań pomiędzy Fundusz Spójności a Program operacyjny ochrony środowiska i gospodarki wodnej opierać się powinien na zasadzie rozdzielności działań. W ramach Programu Operacyjnego realizowane będą między innymi działania, gdzie przewiduje się udział podmiotów niepublicznych (np. odpady niebezpieczne). Program Operacyjny opierał się będzie o środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF).
4.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć przewidzianych w KPGO
W tabelach 4.1.1 - 4.1.3 przedstawiono harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w sektorze komunalnym i gospodarczym z wyodrębnieniem zadań w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Harmonogram przedstawiono dla okresów: 2003, 2004-2006, 2007-2010, 2011-2014. Natomiast tabele 4.1.4-4.1.6 zawierają zbiorcze planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014.
Tabela 4.1.1. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami w sektorze komunalnym w Polsce
Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | Środki finansowe publiczne [mln PLN] | Niepubliczne [mln PLN] |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | przedsiębiorstwa, inwestor |
| INWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Budowa instalacji (kompostowni, zakładów fermentacji beztlenowej, mechaniczno-biologicznych instalacji) dla odzysku i unieszkodliwiania | 80 | - | 24 | 30 | 10 | 16 |
| 2 | Budowa ponadlokalnych, nowoczesnych składowisk odpadów komunalnych | 50 | - | 17 | 17 | 8 | 8 |
| 3 | Zamykanie, rekultywacja i modernizacja składowisk odpadów komunalnych | 80 | - | 48 | 26 | - | 6 |
| 4 | Budowa instalacji linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych | 20 | - | 4 | 8 | - | 8 |
| 5 | Budowa instalacji linii recyklingu odpadów budowlanych | 10 | - | 1 | 2 | - | 7 |
| 6 | Budowa instalacji linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych | 50 | - | 10 | 25 | - | 15 |
| 7 | Dostosowanie opakowań do wymagań ekologicznych | 5 | - | - | - | - | 5 |
| 8 | Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych | 25 | - | - | - | - | 25 |
| 9 | Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) | 20 | - | 5 | - | - | 15 |
| 10 | Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) | 23,0 | - | 11,5 | - | - | 11,5 |
| | Razem | 363 | | 120,5 | 108 | 18 | 116,5 |
| 2004-2006 |
| 1 | Budowa instalacji (kompostowni, zakładów fermentacji beztlenowej, mechaniczno-biologicznych instalacji) dla odzysku i unieszkodliwiania | 401 | - | 21 | 100 | 200 | 80 |
| 2 | Budowa ponadlokalnych, nowoczesnych składowisk odpadów komunalnych | 371 | - | 71 | 75 | 150 | 75 |
| 3 | Zamykanie, rekultywacja i modernizacja składowisk odpadów komunalnych | 300 | - | 80 | 60 | 160 | - |
| 4 | Budowa instalacji linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych | 81 | - | 16 | 24 | 28 | 13 |
| 5 | Budowa instalacji linii recyklingu odpadów budowlanych | 64 | - | 6 | 12 | 30 | 16 |
| 6 | Budowa instalacji linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w odpadach komunalnych | 216 | - | 43 | 60 | 90 | 23 |
| 7 | Dostosowanie opakowań do wymagań ekologicznych | 15 | - | - | - | - | 15 |
| 8 | Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych | 75 | - | - | - | - | 75 |
| 9 | Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) | 60 | - | 15 | - | - | 45 |
| 10 | Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) | 69,0 | - | 34,5 | - | - | 34,5 |
| | Razem: | 1.652 | - | 286,5 | 331 | 658 | 376,5 |
| 2007-2010 |
| 1 | Instalacje linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych | 129 | - | 25,8 | 38,7 | 12,9 | 51,6 |
| 2 | Instalacje linii recyklingu odpadów budowlanych | 220 | - | 22 | 44 | 22 | 132 |
| 3 | Instalacje linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 133 | - | 26,9 | 39,9 | 26,9 | 39,3 |
| 4 | Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych | 586 | - | 205,1 | 117,2 | 146,5 | 117,2 |
| 5 | Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych | 570 | - | 342 | 114 | 114 | - |
| 6 | Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów w tym termicznych metod | 1.500 | - | 450 | 375 | 375 | 300 |
| 7 | Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu odpadów opakowaniowych | 100,0 | - | - | - | - | 100,0 |
| 8 | Budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) | 80,0 | - | 20,0 | - | - | 60,0 |
| 9 | Budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) | 92,0 | - | 46,0 | - | - | 46,0 |
| | Razem: | 3.410 | | 1.137,8 | 728,8 | 697,3 | 846,1 |
| 2011-2014 |
| 1 | Instalacje linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych | 129 | - | 25,8 | 38,7 | 12,9 | 51,6 |
| 2 | Instalacje linii recyklingu odpadów budowlanych | 221 | - | 22 | 44 | 22 | 133 |
| 3 | Instalacje linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 133 | - | 26,9 | 39,9 | 26,9 | 39,3 |
| 4 | Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych | 586 | - | 205,1 | 117,2 | 146,5 | 117,2 |
| 5 | Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych | 570 | - | 342 | 114 | 114 | |
| 6 | Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów w tym termicznych metod | 1.510 | - | 453 | 377,5 | 377,5 | 302 |
| 7 | Modernizacja istniejących zakładów recyklingowych i nowe inwestycje w zakresie technologii recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych (np. produkcja paliwa zastępczego, recykling chemiczny odpadów z tworzyw sztucznych itp.) | 75,0 | - | - | - | - | 75,0 |
| 8 | Rozbudowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe itp.) | 60,0 | - | 15,0 | - | - | 45,0 |
| 9 | Rozbudowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu, wiejskie punkty gromadzenia odpadów itp.) | 68,0 | - | 34,0 | - | - | 34,0 |
| | Razem | 3.352 | | 1.123,8 | 731,3 | 699,8 | 797,1 |
| POZAINWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych | 0,45 | - | | 0,45 | - | - |
| 2 | Projekt systemu informatycznego, zakup sprzętu i oprogramowania do systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 0,65 | 0,15 | 0,5 | - | - | - |
| 3 | Eksploatacja i obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 0,3 | 0,1 | 0,2 | - | - | - |
| 4 | Zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu, opracowywanie raportów i sprawozdań wojewódzkich oraz raportu krajowego | 0,1 | 0,05 | 0,05 | - | - | - |
| 5 | Prace legislacyjne: nowelizacja ustaw, wydanie rozporządzeń wykonawczych | 0,1 | 0,1 | - | - | - | - |
| 6 | Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych | 125,0 | - | - | - | - | 125,0 |
| 7 | Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach | 75,0 | - | - | - | - | 75,0 |
| 8 | Działania informacyjno-edukacyjne | 0,25 | 0,05 | 0,05 | 0,05 | - | 0,1 |
| 9 | Opracowanie standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze | 0,15 | 0,025 | - | - | - | 0,125 |
| | Razem | 202 | 0,475 | 0,8 | 0,5 | - | 200,225 |
| 2004-2006 |
| 1 | Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych | 1,35 | - | - | 1,35 | - | - |
| 2 | Projekt systemu informatycznego, zakup sprzętu i oprogramowania do systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 1,95 | 0,45 | 1,5 | - | - | - |
| 3 | Eksploatacja i obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 0,8 | 0,2 | 0,6 | - | - | - |
| 4 | Zarządzanie bazą danych w celu kontroli funkcjonowania systemu odzysku i recyklingu, opracowywanie raportów i sprawozdań wojewódzkich oraz raportu krajowego | 0,4 | 0,15 | 0,25 | - | - | - |
| 5 | Prace legislacyjne: nowelizacja ustaw, wydanie rozporządzeń wykonawczych | 0,4 | 0,4 | - | - | - | |
| 6 | Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych | 375,0 | - | - | - | - | 375,0 |
| 7 | Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach | 225,0 | - | - | - | - | 225,0 |
| 8 | Działania informacyjno-edukacyjne | 0,75 | 0,15 | 0,15 | 0,15 | | 0,3 |
| 9 | Opracowanie standardów jakościowych i warunków technicznych odbioru odpadów opakowaniowych przez zakłady przetwórcze | 0,45 | 0,075 | - | - | - | 0,375 |
| 10 | Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ograniczania negatywnego wpływu opakowań na środowisko naturalne | 1,0 | 0,5 | - | 0,5 | - | - |
| | Razem | 607,1 | 1,925 | 2,5 | 2,0 | - | 600,675 |
| 2007-2010 |
| 1 | Realizacja programu badań jakości komunalnych osadów ściekowych | 16,2 | | | 16,2 | | |
| 2 | Eksploatacja oraz obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 1,1 | 0,3 | 0,8 | - | - | - |
| 3 | Działania informacyjno-edukacyjne | 1,0 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | - | 0,4 |
| 4 | Prace legislacyjne dostosowujące krajowe akty prawne do nowelizacji Dyrektywy 94/62/EC | 0,5 | 0,5 | - | - | - | - |
| 5 | Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych | 500,0 | - | - | - | - | 500,0 |
| 6 | Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach | 100,0 | - | - | - | - | 100,0 |
| | Razem: | 618,8 | 1,0 | 1,0 | 16,4 | - | 600,4 |
| 2011-2014 |
| 1 | Eksploatacja oraz obsługa systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych | 0,4 | 0,2 | 0,2 | - | - | - |
| 2 | Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ograniczania negatywnego wpływu opakowań na środowisko naturalne | 5,0 | 5,0 | - | - | - | - |
| 3 | Działania informacyjno-edukacyjne | 1,0 | 0,2 | 0,2 | 0,2 | - | 0,4 |
| 4 | Prowadzenie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych | 500,0 | - | - | - | - | 500,0 |
| 5 | Ewidencja opakowań w przedsiębiorstwach | 100,0 | - | - | - | - | 100,0 |
| | Razem | 606,4 | 5,4 | 0,4 | 0,2 | - | 600,4 |
Tabela 4.1.2. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w Polsce
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | Środki finansowe publiczne [mln PLN] | Niepubliczne [mln PLN] |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | przedsiębiorstwa, inwestor |
| INWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych | 64,0 | 0,0 | 4,0 | 6,0 | 0,0 | 54,0 |
| | Razem: | 64,0 | 0,0 | 4,0 | 6,0 | 0,0 | 54,0 |
| 2004-2006 |
| 1 | Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych | 202,0 | 0,0 | 91,0 | 19,2 | 0,0 | 91,8 |
| 2 | Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych | 144,0 | 0,0 | 23,6 | 14,4 | 0,0 | 106,0 |
| 3 | Budowa 5 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów i zawiesin | 15,0 | 0,0 | 0,0 | 3,0 | 0,0 | 12,0 |
| 4 | Budowa 6 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych | 18,0 | 0,0 | 0,0 | 3,6 | 0,0 | 14,4 |
| 5 | Budowa 5 nowych i modernizacja 10 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych | 45,0 | 0,0 | 0,0 | 9,0 | 0,0 | 36,0 |
| 6 | Budowa 2 linii technologicznych do przetwarzania produktu odsiarczania spalin metodą półsuchą na materiał przydatny do stabilizacji gruntu, makroniwelacji i rekultywacji, budowy dróg | 40,0 | 0,0 | 0,0 | 4,0 | 0,0 | 36,0 |
| 7 | Budowa 3 instalacji aktywacji popiołów konwencjonalnych jako dodatku poprawiającego parametry użytkowe betonu | 8,4 | 0,0 | 0,0 | 0,84 | 0,0 | 7,56 |
| 8 | Budowa 4 instalacji do produkcji spoiw cementujących dla potrzeb budownictwa drogowego i geotechnicznego na bazie popiołów konwencjonalnych i fluidalnych | 16,0 | 0,0 | 0,0 | 1,6 | 0,0 | 14,4 |
| 9 | Budowa 9 instalacji do wytwarzania materiałów do makroniwelacji i rekultywacji terenu przy wykorzystaniu odpadów energetycznych | 27,0 | 0,0 | 0,0 | 2,7 | 0,0 | 24,3 |
| 10 | Budowa 9 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych | 27,0 | 0,0 | 0,0 | 2,7 | 0,0 | 24,3 |
| 11 | Budowa 4 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni | 72,0 | 0,0 | 0,0 | 7,2 | 0,0 | 64,8 |
| 12 | Budowa instalacji do wykonania spoiw cementowo-popiołowych zastępujących cement | 40,0 | 0,0 | 0,0 | 4,0 | 0,0 | 36,0 |
| 13 | Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: | 170,0 | 0,0 | 0,0 | 34,0 | 68,0 | 68,0 |
| | - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, | | | | | | |
| | - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE | | | | | | |
| 14 | Wykonanie instalacji pneumatycznych urządzeń do wdmuchiwania pyłów stalowniczych o zawartości >10% Zn w hutach żelaza i stali | 10,0 | 0,0 | 0,0 | 2,0 | 0,0 | 8,0 |
| | Razem: | 834,4 | 0,0 | 114,6 | 108,2 | 68,0 | 543,6 |
| 2007-2010 |
| 1 | Modernizacja składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych | 202,0 | 0,0 | 91,0 | 19,2 | 0,0 | 91,8 |
| 2 | Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych | 144,0 | 0,0 | 23,6 | 14,4 | 0,0 | 106,0 |
| 3 | Budowa 1 instalacji do stabilizacji odpadów przy wykorzystaniu odpadów z przemysłu energetycznego - do zagospodarowania osadów ściekowych, szlamów i zawiesin | 3,0 | 0,0 | 0,0 | 0,6 | 0,0 | 2,4 |
| 4 | Budowa 2 instalacji do wytwarzania betonów samozagęszczalnych | 6,0 | 0,0 | 0,0 | 1,2 | 0,0 | 4,8 |
| 5 | Budowa 4 nowych i modernizacja 5 obecnie istniejących instalacji przygotowujących materiały na bazie odpadów z przemysłu energetycznego do wykorzystania w technologiach górniczych - podsadzania podziemnych wyrobisk górniczych | 30,0 | 0,0 | 0,0 | 6,0 | 0,0 | 24,0 |
| 6 | Budowa 1 instalacji do wytwarzania kruszyw granulowanych na bazie popiołu lotnego i żużla | 60,0 | 0,0 | 0,0 | 6,0 | 0,0 | 54,0 |
| 7 | Budowa 1 instalacji do produkcji mieszanek dla drogownictwa na bazie odpadów energetycznych do wykonywania stabilizacji gruntów, podbudów, nawierzchni drogowych | 3,0 | 0,0 | 0,0 | 0,3 | 0,0 | 2,7 |
| 8 | Budowa 2 instalacji do magazynowania popiołu lotnego z okresu szczytu zimowego na okres letni | 36,0 | 0,0 | 0,0 | 3,6 | 0,0 | 32,4 |
| 9 | Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: | 100,0 | 0,0 | 0,0 | 20,0 | 40,0 | 40,0 |
| | - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, | | | | | | |
| | - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE | | | | | | |
| | Razem: | 584,0 | 0,0 | 114,6 | 71,3 | 40,0 | 358,1 |
| 2011-2014 |
| 1 | Rekultywacja składowisk, dla których brak jest możliwości odzysku nagromadzonych odpadów lub które nie spełniają wymogów ekologicznych | 432,0 | 0,0 | 70,8 | 43,2 | 0,0 | 318,0 |
| 2 | Budowa systemu do unieszkodliwiania odpadów poubojowych: | 100,0 | 0,0 | 0,0 | 20,0 | 40,0 | 40,0 |
| | - urządzenie zbiornic zwierząt padłych, | | | | | | |
| | - modernizacja istniejących zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - budowa 4 nowych zakładów utylizacyjnych, | | | | | | |
| | - dostosowanie istniejących instalacji do spalania mączek i tłuszczów do norm obowiązujących w UE | | | | | | |
| Razem: | 532,0 | 0,0 | 70,8 | 63,2 | 40,0 | 358,0 |
| Razem ogółem w latach 2003-2014: | 2.014,4 | 0,0 | 304,0 | 248,7 | 148,0 | 1.313,7 |
| POZAINWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań dyrektywy UE w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z eksploatacji i przeróbki surowców mineralnych (po zatwierdzeniu projektu) | 0,1 | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 2 | Wprowadzenie do ustawodawstwa polskiego wymagań prawnych (zgodnych z decyzjami Rady UE) dotyczących unieszkodliwiania odpadów poubojowych | 0,3 | 0,3 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 3 | Opracowanie i wdrażanie zasad prowadzenia działań edukacyjno -informacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami | 0,4 | 0,1 | 0,16 | 0,14 | 0,0 | 0,0 |
| 4 | Opracowanie strategii nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego | 0,3 | 0,1 | 0,0 | 0,2 | 0,0 | 0,0 |
| 5 | Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) | 2,1 | 0,1 | 0,8 | 1,2 | 0,0 | 0,0 |
| 6 | Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym | 0,1 | 0,0 | 0,05 | 0,05 | 0,0 | 0,0 |
| 7 | Opracowanie programu prac badawczych na lata 2003-2006 nad nowymi technologiami zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | 0,2 | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 0,0 | 0,0 |
| 8 | Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | 2,0 | 0,5 | 0,2 | 0,2 | 0,0 | 1,1 |
| 9 | Utworzenie Centrum Informacji BAT/BREF | 1,2 | 0,6 | 0,0 | 0,6 | 0,0 | 0,0 |
| Razem: | 6,7 | 1,9 | 1,21 | 2,49 | 0,0 | 1,1 |
| 2004-2006 |
| 1 | Opracowanie zasad systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw | 1,0 | 0,2 | 0,3 | 0,5 | 0,0 | 0,0 |
| 2 | Wdrażanie zasad prowadzenia działań edukacyjno - informacyjnych dla małych i średnich podmiotów gospodarczych w zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami | 1,5 | 0,3 | 0,16 | 1,04 | 0,0 | 0,0 |
| 3 | Organizacja systemu nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz odpadów wysokiego ryzyka (HRM) | 2,1 | 0,3 | 0,8 | 1,0 | 0,0 | 0,0 |
| 4 | Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym | 3,0 | 0,0 | 1,5 | 1,5 | 0,0 | 0,0 |
| 5 | Kontynuacja prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | 6,0 | 1,5 | 0,6 | 0,6 | 0,0 | 3,3 |
| Razem: | 13,6 | 2,3 | 3,36 | 4,64 | 0,0 | 3,3 |
| 2007-2010 |
| 1 | Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym | 0,3 | 0,0 | 0,15 | 0,15 | 0,0 | 0,0 |
| 2 | Kontynuacja prac badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania i minimalizacji powstawania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | 6,0 | 1,5 | 0,6 | 0,6 | 0,0 | 3,3 |
| Razem: | 6,3 | 1,5 | 0,75 | 0,75 | 0,0 | 3,3 |
| 2011-2014 |
| 1 | Monitoring gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym | 0,3 | 0,0 | 0,15 | 0,15 | 0,0 | 0,0 |
| 2 | Kontynuacja i rozszerzenie dotychczasowych prac badawczych i badawczo-rozwojowych oraz działań promocyjnych i regulacyjnych wspierających poszukiwanie i stosowanie metod zapobiegania, minimalizacji, odzysku i unieszkodliwiania odpadów | 6,0 | 1,5 | 0,6 | 0,6 | 0,0 | 3,3 |
| Razem: | 6,3 | 1,5 | 0,75 | 0,75 | 0,0 | 3,3 |
| Razem 2003-2014: | 32,9 | 7,2 | 6,07 | 8,63 | 0,0 | 11,0 |
Tabela 4.1.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy przedsięwzięć w ramach gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Polsce
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | Środki finansowe publiczne [mln PLN] | Niepubliczne [mln PLN] |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | przedsiębiorstwa, inwestor |
| INWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Dostosowanie laboratoriów WIOŚ do badań na zawartość PCB | 1,6 | - | - | 0,8 | 0,8 | - |
| 2 | Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) - wstępne prace projektowe | 2,0 | - | 1,0 | 1,0 | - | - |
| 3 | Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) - wstępne prace projektowe | 1,0 | - | 0,3 | 0,3 | - | 0,4 |
| 4 | Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 40,0 | - | - | 40,0 | - | - |
| | Razem: | 44,6 | - | 1,3 | 42,1 | 0,8 | 0,4 |
| 2004-2006 |
| 1 | Wybudowanie instalacji do termicznego przekształcania odpadów niebezpiecznych o wydajności 20.000 t/r | 70,0 | - | - | 20,0 | 30,0 | 20,0 |
| 2 | Budowa 14 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.270 tys. Mg | 53,0 | - | 13,0 | 21,0 | 11,0 | 8,0 |
| 3 | Uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania urządzeń chłodniczych | 10,0 | - | - | 1,0 | 8,0 | 1,0 |
| 4 | Uruchomienie stacji do dekontaminacji transformatorów zawierających PCB | 10,0 | - | - | 1,0 | 8,0 | 1,0 |
| 5 | Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium | 20,0 | - | - | 5,0 | 5,0 | 10,0 |
| 6 | Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | 96,7 | - | 48,3 | 48,4 | - | - |
| 7 | Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) | 39,0 | - | 13,0 | 13,0 | - | 13,0 |
| 8 | Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 120,0 | - | - | 120,0 | - | - |
| | Razem: | 418,7 | - | 74,3 | 229,4 | 62,0 | 53,0 |
| 2007-2010 |
| 1 | Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg | 54,0 | - | - | 25,0 | 25,0 | 4,0 |
| 2 | Budowa 14 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.270 tys. Mg | 53,0 | - | 13,0 | 21,0 | 11,0 | 8,0 |
| 3 | Modernizacja lub wybudowanie nowych składowisk na odpady niebezpieczne w hutach metali nieżelaznych: miedzi, ołowiu, cynku i aluminium | 10,0 | - | - | 5,0 | 5,0 | - |
| 4 | Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych | 140,0 | - | - | 40,0 | 70,0 | 30,0 |
| 5 | Budowa gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) | 77,0 | - | 38,5 | 38,5 | - | - |
| 6 | Budowa Stacji Przeładunkowych (SPON) | 29,1 | - | 9,7 | 9,7 | - | 9,7 |
| 7 | Likwidacja i rekultywacja starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 40,0 | - | - | 40,0 | - | - |
| Razem: | 403,1 | - | 61,2 | 179,2 | 111,0 | 51,7 |
| 2011-2014 |
| 1 | Wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych o pojemności 500 tys. Mg | 26,0 | - | - | 10,0 | 10,0 | 6,0 |
| 2 | Uruchomienie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania urządzeń elektrycznych i elektronicznych | 60,0 | - | - | 20,0 | 30,0 | 10,0 |
| 3 | Budowa 12 składowisk odpadów azbestowych o łącznej pojemności 2.110 tys. Mg | 45,0 | - | 11,0 | 18,0 | 9,0 | 7,0 |
| | Razem: | 131,0 | - | 11,0 | 48,0 | 49,0 | 23,0 |
| | Razem w latach 2003-2014: | 997,4 | - | 147,9 | 498,7 | 222,8 | 128,0 |
| POZAINWESTYCYJNE |
| 2003 |
| 1 | Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 0,1 | - | - | 0,1 | - | - |
| 2 | Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 0,5 | - | - | 0,5 | - | - |
| 3 | Opracowanie i wdrożenie programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców | 0,5 | - | 0,2 | 0,3 | - | - |
| 4 | Działalność badawczo-rozwojowa w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych | 2,0 | 0,5 | - | 0,4 | 0,5 | 0,6 |
| Razem: | 3,1 | 0,5 | 0,2 | 1,3 | 0,5 | 0,6 |
| 2004-2006 |
| 1 | Wprowadzenie do prawodawstwa polskiego wymagań dyrektyw dotyczących: wraków samochodowych oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz odpadowych urządzeń elektrycznych i elektronicznych | 0,3 | - | - | 0,3 | - | - |
| 2 | Opracowanie i wdrażanie regionalnych systemów gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 21,0 | - | 10,0 | 7,0 | 4,0 | - |
| 3 | Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 0,4 | - | - | 0,4 | - | - |
| 4 | Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 1,5 | - | - | 1,5 | - | - |
| 5 | Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców | 0,9 | 0,1 | 0,4 | 0,4 | - | - |
| 6 | Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) | 6,0 | 1,5 | - | 1,5 | 1,5 | 1,5 |
| Razem: | 30,1 | 1,6 | 10,4 | 11,1 | 5,5 | 1,5 |
| 2007-2010 |
| 1 | Kontynuacja prac wdrożeniowych dotyczących regionalnych systemów gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 6,0 | - | 3,0 | 2,0 | 1,0 | - |
| 2 | Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 0,5 | - | - | 0,5 | - | - |
| 3 | Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 4,0 | - | - | 4,0 | - | - |
| 4 | Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców | 0,8 | 0,1 | 0,3 | 0,4 | - | - |
| 5 | Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) | 6,0 | 1,5 | - | 1,5 | 1,5 | 1,5 |
| Razem: | 17,3 | 1,6 | 3,3 | 8,4 | 2,5 | 1,5 |
| 2011-2014 |
| 1 | Monitoring funkcjonowania gospodarki odpadami niebezpiecznymi | 0,5 | - | - | 0,5 | - | - |
| 2 | Monitoring środowiska w rejonie starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin (tzw. mogilników) | 4,0 | - | - | 4,0 | - | - |
| 3 | Kontynuacja programu edukacyjno-informacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców | 0,7 | 0,1 | 0,2 | 0,4 | - | - |
| 4 | Kontynuacja działalności badawczo-rozwojowej w zakresie: metod zapobiegania, minimalizacji wytwarzania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych oraz prace wdrożeniowe najlepszych dostępnych technik (BAT) | 6,0 | 1,5 | - | 1,5 | 1,5 | 1,5 |
| Razem: | 11,2 | 1,6 | 0,2 | 6,4 | 1,5 | 1,5 |
| | Razem w latach 2003-2014: | 61,7 | 5,4 | 14,8 | 26,4 | 10,0 | 5,1 |
Tabela 4.1.4. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| | | | Nakłady finansowe [mln PLN] |
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | publiczne | niepubliczne |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | przedsiębiorca, inwestor |
| 2003 |
| 1 | Sektor komunalny | 363,0 | 0,0 | 120,5 | 108,0 | 18,0 | 116,5 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 64,0 | 0,0 | 4,0 | 6,0 | 0,0 | 54,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 44,6 | 0,0 | 1,3 | 42,1 | 0,8 | 0,4 |
| | Razem | 471,6 | 0,0 | 125,8 | 156,1 | 18,8 | 170,9 |
| 2004-2006 |
| 1 | Sektor komunalny | 1.652,0 | 0,0 | 286,5 | 331,0 | 658,0 | 376,5 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 834,4 | 0,0 | 114,6 | 108,2 | 68,0 | 543,6 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 418,7 | 0,0 | 74,3 | 229,4 | 62,0 | 53,0 |
| | Razem | 2.905,1 | 0,0 | 475,4 | 668,6 | 788,0 | 973,1 |
| 2007-2010 |
| 1 | Sektor komunalny | 3.410,0 | 0,0 | 1.137,8 | 728,8 | 697,3 | 846,1 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 584,0 | 0,0 | 114,6 | 71,3 | 40,0 | 358,1 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 403,1 | 0,0 | 61,2 | 179,2 | 111,0 | 51,7 |
| | Razem | 4.397,1 | 0,0 | 1.313,6 | 979,3 | 848,3 | 1.255,9 |
| 2011-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 3.352,0 | 0,0 | 1.123,8 | 731,3 | 699,8 | 797,1 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 532,0 | 0,0 | 70,8 | 63,2 | 40,0 | 358,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 131,0 | 0,0 | 11,0 | 48,0 | 49,0 | 23,0 |
| | Razem | 4.015,0 | 0,0 | 1.205,6 | 842,5 | 788,8 | 1.178,1 |
| 2003-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 8.777,0 | 0,0 | 2.668,6 | 1.899,1 | 2.073,1 | 2.136,2 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 2.014,4 | 0,0 | 304,0 | 248,7 | 148,0 | 1.313,7 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 997,4 | 0,0 | 147,8 | 498,7 | 222,8 | 128,1 |
| | Ogółem | 11.788,8 | 0,0 | 3.120,4 | 2.646,5 | 2.443,9 | 3.578,0 |
Tabela 4.1.5. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć pozainwestycyjnych wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| | | | Nakłady finansowe [mln PLN] |
| Lp. | Przedsięwzięcie | Koszt ogółem | publiczne | niepubliczne |
| | | [mln PLN] | budżet państwa | samorządy terytorialne | fundusze | pomoc zagraniczna | przedsiębiorca, inwestor |
| 2003 |
| 1 | Sektor komunalny | 202,0 | 0,5 | 0,8 | 0,5 | 0,0 | 200,2 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,7 | 1,9 | 1,2 | 2,5 | 0,0 | 1,1 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 3,1 | 0,5 | 0,2 | 1,3 | 0,5 | 0,6 |
| | Razem | 211,8 | 2,9 | 2,2 | 4,3 | 0,5 | 201,9 |
| 2004-2006 |
| 1 | Sektor komunalny | 607,1 | 1,9 | 2,5 | 2,0 | 0,0 | 600,7 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 13,6 | 2,3 | 3,4 | 4,6 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 30,1 | 1,6 | 10,4 | 11,1 | 5,5 | 1,5 |
| | Razem | 650,8 | 5,8 | 16,3 | 17,7 | 5,5 | 605,5 |
| 2007-2010 |
| 1 | Sektor komunalny | 618,8 | 1,0 | 1,0 | 16,4 | 0,0 | 600,4 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,4 | 1,5 | 0,8 | 0,8 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 17,3 | 1,6 | 3,3 | 8,4 | 2,5 | 1,5 |
| | Razem | 642,5 | 4,1 | 5,1 | 25,6 | 2,5 | 605,2 |
| 2011-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 606,4 | 5,4 | 0,4 | 0,2 | 0,0 | 600,4 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 6,3 | 1,5 | 0,7 | 0,8 | 0,0 | 3,3 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 11,2 | 1,6 | 0,2 | 6,4 | 1,5 | 1,5 |
| | Razem | 623,9 | 8,5 | 1,3 | 7,4 | 1,5 | 605,2 |
| 2003-2014 |
| 1 | Sektor komunalny | 2.034,3 | 8,8 | 4,7 | 19,1 | 0,0 | 2.001,7 |
| 2 | Sektor gospodarczy | 33,0 | 7,2 | 6,1 | 8,7 | 0,0 | 11,0 |
| 3 | Odpady niebezpieczne | 61,7 | 5,3 | 14,1 | 27,2 | 10,0 | 5,1 |
| | Ogółem | 2.129,0 | 21,3 | 24,9 | 55,0 | 10,0 | 2.017,8 |
Tabela 4.1.6. Planowane nakłady na finansowanie przedsięwzięć wynikających z KPGO w latach 2003-2014
| Rodzaj jednostki finansującej | Rodzaj przedsięwzięcia | Koszty w latach 2003-2014 [mln PLN] |
| | | | 2003 | 2004-2006 | 2007-2010 | 2011-2014 | 2003-2014 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| | Budżet państwa | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 2,9 | 5,8 | 4,1 | 8,5 | 21,3 |
| Publiczne | Samorządy terytorialne | przedsięwzięcia inwestycyjne | 125,8 | 475,4 | 1.313,6 | 1.205,6 | 3.120,4 |
| | | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 2,2 | 16,3 | 5,1 | 1,3 | 24,9 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 156,1 | 668,6 | 979,3 | 842,5 | 2.646,5 |
| | Fundusze | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 4,3 | 17,7 | 25,6 | 7,4 | 55,0 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 18,8 | 788,0 | 848,3 | 788,8 | 2.443,9 |
| | Pomoc zagraniczna | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 0,5 | 5,5 | 2,5 | 1,5 | 10,0 |
| | | przedsięwzięcia inwestycyjne | 170,9 | 973,1 | 1.255,9 | 1.178,1 | 3.578,0 |
| Niepubliczne | Przedsiębiorca, inwestor | przedsięwzięcia pozainwestycyjne | 201,9 | 605,5 | 605,2 | 605,2 | 2.017,8 |
| RAZEM | | | 683,4 | 3.555,9 | 5.039,6 | 4.638,9 | 13.917,8 |
5. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW W PLANACH GOSPODARKI ODPADAMI
Terminy przygotowywania planów gospodarki odpadami
Krajowy plan gospodarki odpadami - uchwalenie przez Radę Ministrów do 31 października 2002 r.
Wojewódzkie plany gospodarki odpadami stanowiące część wojewódzkich programów ochrony środowiska - uchwalenie przez sejmiki województw do 30 czerwca 2003 r.
Powiatowe plany gospodarki odpadami stanowiące część powiatowych programów ochrony środowiska - uchwalenie przez rady powiatów w terminie do 31 grudnia 2003 r.
Gminne plany gospodarki odpadami stanowiące część gminnych programów ochrony środowiska - uchwalenie przez rady gmin w terminie do 30 czerwca 2004 r. Harmonogramy przygotowania planów gospodarki odpadami przez województwa, powiaty i gminy powinny uwzględniać 2-miesięczny okres opiniowania planów przez właściwe organy, a także czas na rozpatrywanie wniosków zgłoszonych przez różne organizacje zajmujące się gospodarką odpadami, w tym ekologiczne organizacje pozarządowe. W przypadku wojewódzkich planów gospodarki odpadami niezbędne jest uwzględnienie czasu na przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w tym przygotowanie prognozy oddziaływania na środowisko. Z uwagi na konieczność spójności danych wejściowych do planów (diagnoza stanu) przygotowywanych przez województwa, powiaty i gminy, konieczne jest, żeby już na etapie przygotowywania planu wojewódzkiego gminy dysponowały informacją o stanie gospodarki odpadami na swoim terenie. Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu: 1) projekt planu krajowego - przez zarządy województw; 2) projekt planu wojewódzkiego - przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa; 3) projekt planu powiatowego - przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu; 4) projekt planu gminnego - przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu. Ustawa o odpadach wymaga, aby plany: krajowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Organy wykonawcze województw, powiatów i gmin przygotowują co 2 lata sprawozdanie z realizacji planów gospodarki odpadami i składają je sejmikowi województwa, radzie powiatu i radzie gminy. Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - powinno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu. Plan gospodarki odpadami powinien być skorelowany z całym systemem planowania na określonym obszarze, zwłaszcza z: - programem ochrony środowiska, - planem zagospodarowania przestrzennego, - strategią rozwoju województwa, - założeniami do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, - planem zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Szczególnie istotna jest zgodność planu gospodarki odpadami z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które określają przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami - w załącznikach nr 1 i nr 2 - wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska oraz marszałków województw w celu prowadzenia ww. baz danych. W dziale Nr 6 załączników nr 1 i 2 - określone zostały układy informacji dotyczące planów gospodarki odpadami. Informacje te będą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla centralnego i będą pomocne przy ocenie realizacji uchwalonych planów gospodarki odpadami. Krajowy plan gospodarki odpadami opracowywany jest w okresie dynamicznych zmian uregulowań prawnych gospodarki odpadami. Zmianie uległy definicje: odpadów, odpadów niebezpiecznych, odpadów komunalnych i generalnie klasyfikacja odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Wprowadzane są w życie nowe, bardziej ostre wymagania dotyczące zarówno prowadzenia procesów odzysku, jak i unieszkodliwienia, w tym składowania odpadów. Przeprowadzane są przeglądy ekologiczne składowisk i spalarni odpadów. Wszystkie wymienione wyżej fakty świadczą o tym, że dane wejściowe do oceny stanu gospodarki odpadami będą wymagały weryfikacji. Sprawą pierwszorzędnej wagi jest opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz dotyczących gospodarki odpadami, które zawierać będą kompleksową informację o odpadach, łącznie z informacją o przedsiębiorcach i instalacjach do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przeglądy ekologiczne pozwolą ocenić rzeczywistą przydatność w aspekcie aktualnych wymagań funkcjonujących instalacji, a tym samym ocenić rzeczywiste moce przerobowe będące w dyspozycji. Należy oczekiwać, że opracowywanie kolejnych planów: wojewódzkich, powiatowych i gminnych będzie oparte o coraz pełniejsze i bardziej poprawne dane o gospodarce odpadami pozwalające na dokonanie oceny stanu gospodarki odpadami. Aktualizacja krajowego planu powinna obejmować w głównej mierze: W zakresie oceny stanu gospodarki odpadami: - bilans odpadów w poszczególnych sektorach: komunalnym i gospodarczym wykonany w oparciu o opracowany system baz danych, - ocenę istniejących obiektów gospodarki odpadami w oparciu o przeprowadzone przeglądy ekologiczne i wydane decyzje dotyczące dalszej eksploatacji tych obiektów, - zbilansowanie potrzeb w gospodarce odpadami z możliwościami wynikającymi ze zweryfikowanej diagnozy stanu, W zakresie wytyczonych celów w gospodarce odpadami: - zgodność przyjętych celów z celami Polityki Ekologicznej Państwa, W zakresie oceny niezbędnych nakładów finansowych: - zbilansowanie kosztów niezbędnych do realizacji systemowych rozwiązań w gospodarce odpadami przewidzianych w Planach niższego szczebla.
I Etap realizacji monitoringu gospodarki odpadami Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami - urzędy marszałkowskie zobowiązane są do przekazania pierwszych raportów wojewódzkich za rok 2002 sporządzonych na podstawie wojewódzkich baz danych w terminie do 30 czerwca 2003 r. Raporty wojewódzkie będą zawierały informacje obejmujące: - wytwarzanie odpadów, - gospodarowanie poszczególnymi rodzajami odpadów (odzysk, unieszkodliwianie), - rejestr wydanych decyzji w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadów wraz z zestawieniem rejestrów posiadaczy odpadów zwalnianych z obowiązku uzyskania zezwolenia, - plany gospodarki odpadami, - instalacje służące do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Informacja dotycząca planów gospodarki odpadami podana w tym rozporządzeniu zawiera jedynie podstawowe dane określające: - daty uchwalenia planów, rozpoczęcia i zakończenia wdrażania, uchwalenie ostatniej aktualizacji planu, - zakres planu z uwzględnieniem rodzaju odpadów objętych planem oraz obszar obejmowany planem. Zakres danych zawartych w omawianym rozporządzeniu nie obejmuje kompleksowych informacji dotyczących założeń i ustaleń planów wojewódzkich oraz planów powiatowych i gminnych pozwalających na prowadzenie monitoringu realizacji planu gospodarki odpadami. W związku z powyższym wymagane byłoby wydanie odpowiedniego rozporządzenia rozszerzającego zakres niezbędnych informacji dotyczących monitoringu realizacji planów gospodarki odpadami. Informacja pozwalająca ocenić prawidłowość działań wynikających z założeń i ustaleń zawartych w wojewódzkich planach powinna obejmować: - zadania do realizacji w zakresie organizacyjnym i techniczno-technologicznym, - harmonogram realizacji przedsięwzięć, - harmonogram finansowania ze wskazaniem źródeł finansowania. W I Etapie realizacji monitoringu gospodarki odpadami prowadzone będą następujące działania: Rok 2002 - marzec 2003 r. - tworzenie i wdrażanie wojewódzkich baz danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami, Czerwiec 2003 r. - raporty wojewódzkie kierowane do Ministerstwa Środowiska, Rok 2002-2003 r. - tworzenie i wdrażanie centralnej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami w kraju, Czerwiec 2004 r. - raporty wojewódzkie o wytwarzaniu odpadów i gospodarowaniu odpadami w 2003 r., Czerwiec 2005 r. - raporty wojewódzkie o wytwarzaniu odpadów i gospodarowaniu odpadami w 2004 r. Sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami powinno obejmować: - sprawozdanie z wykonanych zadań organizacyjnych i techniczno-technologicznych, - zgodność wykonanych zadań z harmonogramem prac, - sprawozdanie z realizacji harmonogramu finansowania założonych przedsięwzięć. Po zebraniu sprawozdań wojewódzkich opracowana będzie kompleksowa ocena realizacji zamierzonych celów w aspekcie wypełniania wymagań wynikających z prawodawstwa polskiego i Unii Europejskiej. Ocena ta będzie podstawą do przeprowadzenia aktualizacji KPGO. Rok 2005 - I połowa 2006 r. - prace nad aktualizacją krajowego planu gospodarki odpadami, II kwartał 2006 r. - konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Radę Ministrów.
II Etap realizacji monitoringu gospodarki odpadami Etap ten będzie obejmował okres 2007-2011 r. W okresie tym nastąpi aktualizacja planów wojewódzkich. Na bieżąco będzie prowadzona sprawozdawczość z wojewódzkich baz danych, w oparciu o którą prowadzona będzie centralna baza danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami. Niezależnie od przedstawionych wyżej działań zmierzających do stworzenia systemu weryfikacji, oceny i monitoringu postępów nad realizacją planów gospodarki odpadami - równolegle przebiegać powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Z uwagi na fakt, że system informacji o gospodarce odpadami opakowaniowymi będzie prowadzony równolegle z systemem informacji o odpadach - przedstawiono poniżej system monitoringu i kontroli osiągania celów założonych w planie gospodarki odpadami opakowaniowymi. Krajowy system monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych, wprowadzony nowym ustawodawstwem obowiązującym od 2002 r., powinien zapewnić od roku 2003 dostęp: - Ministrowi Środowiska do danych, które umożliwią sporządzenie krajowego raportu w ujęciu formularzy Decyzji 97/138/WE oraz prowadzenie kontroli realizacji zadań i wprowadzanie działań korygujących w przypadku (np. instrumentów finansowych lub organizacyjno-prawnych), - Marszałkom województw do danych, które umożliwią sporządzenie wojewódzkich planów gospodarki odpadami opakowaniowymi oraz raportu wojewódzkiego i sprawozdania rocznego, - społeczeństwu i zainteresowanym jednostkom do informacji o krajowych poziomach odzysku, recyklingu itp. Obowiązki sprawozdawcze dotyczą producentów, importerów i eksporterów opakowań oraz wyrobów, a także organów administracji publicznej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych. Zestawienie tych obowiązków w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych zestawiono na rys. 5.1. oraz w tabelach 5.1 i 5.2.
Rys. 5.1. Obieg dokumentów związanych z gospodarką odpadami wynikających z obowiązujących ustaw i rozporządzeń wykonawczych
Rys. 5.2. Obowiązki sprawozdawcze w ramach krajowego systemu monitoringu opakowań i odpadów opakowaniowych * Obowiązki sprawozdawcze w imieniu przedsiębiorców realizuje organizacja odzysku.
Tabela 5.1. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
Producenci opakowań Sprawozdanie OPAK-1* (art. 7) | Roczne sprawozdanie zawierające: masę wytworzonych opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz dane o przestrzeganiu ograniczeń w zakresie metali ciężkich | W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy (przechowywanie dokumentów |
Importerzy opakowań Sprawozdanie OPAK-2* (art. 7) | Roczne sprawozdanie zawierające: masę opakowań przywiezionych z zagranicy (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku oraz dane o przestrzeganiu ograniczeń w zakresie metali ciężkich | przez 5 lat). Marszałek województwa może w drodze decyzji zobowiązać do przedłożenia dokumentów. |
Eksporterzy opakowań Sprawozdanie OPAK-3* (art. 7) | Roczne sprawozdanie zawierające: masę wywiezionych za granicę opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku | Kara grzywny za nieskładanie sprawozdań, składanie sprawozdań niezgodnie z dokumentami, |
Eksporterzy produktów w opakowaniach Sprawozdanie OPAK-3* (art. 9) | Roczne sprawozdanie o masie wywiezionych za granicę opakowań (wg rodzaju materiałów), z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku zastosowanych do opakowania eksportowanych produktów | składanie sprawozdań niekompletnych, składanie sprawozdań nieterminowo. |
Marszałek woj. Raport wojewódzki Rap. Woj.** (art. 19) | Roczny raport wojewódzki zawierający: - imię i nazwisko, adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby producenta, importera i eksportera opakowań oraz eksportera produktów w opakowaniach, - masę wytworzonych, przywiezionych z zagranicy lub wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiału z jakiego zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku, - informację o realizacji przez producentów i importerów obowiązku zapewnienia maks. sumy zawartości czterech metali ciężkich | W terminie do 15.05 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. |
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 122, poz. 1053). ** Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie raportów wojewódzkich dotyczących gospodarki opakowaniami (Dz. U. Nr 122, poz. 1054).
Tabela 5.2. Rodzaje danych przekazywanych w ramach krajowego systemu monitoringu zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej
Przedsiębiorca Zgłoszenie (art. 44) | Przedsiębiorca, który w dniu wejścia w życie ustawy wprowadza na rynek krajowy produkty w opakowaniach, jest zobowiązany bez wezwania zgłosić ten fakt. | 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy. |
Przedsiębiorca Zawiadomienie (art. 9) | Przedsiębiorca rozpoczynający lub likwidujący działalność jest zobowiązany (bez wezwania) złożyć zawiadomienie zawierające: - nazwę i siedzibę lub imię i nazwisko oraz adres przedsiębiorcy; - datę rozpoczęcia lub likwidacji działalności; - określenie rodzaju działalności; - wskazanie sposobu wykonania obowiązku odzysku i recyklingu. | W terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności lub 14 dni od dnia zaprzestania działalności. Obowiązek zgłoszenia zmian nie później niż do końca miesiąca, w którym nastąpiła zmiana. Kara grzywny za niezłożenie zawiadomienia lub złożenie zawiadomienia nierzetelnie. |
Przedsiębiorca Sprawozdanie OŚ-OP1* (art. 10, art. 15) | Roczne sprawozdanie zawierające informacje o: - nazwie i siedzibie lub imieniu i nazwisku oraz adresie przedsiębiorcy; - odpowiednio masie lub ilości opakowań, w których sprzedał produkty z podziałem na poszczególne ich rodzaje; - odpowiednio masie lub ilości opakowań odzyskanych i poddanych recyklingowi, z podziałem na poszczególne ich rodzaje; - osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, z podziałem na poszczególne ich rodzaje. | Do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. Kara grzywny za niezłożenie sprawozdania lub złożenie sprawozdania nierzetelnie. |
| | Roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i określeniem odpowiednio ich masy (w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu). | |
Organizacja Odpis statutu (art. 7) | Organizacja jest zobowiązana do złożenia odpisu statutu i wypisu z rejestru sądowego lub postanowienia o wpisie do rejestru sądowego oraz odpisu wszelkich zmian dokonanych w statucie lub rejestrze sądowym. | W terminie 2 tygodni po jej zarejestrowaniu. |
Organizacja Sprawozdanie OŚ-OP1* (art. 10, art. 15) | Roczne sprawozdanie zawierające informacje o: - nazwie i siedzibie oraz adresie organizacji; - wykazie przedsiębiorców, w imieniu których działa; - odpowiednio masie opakowań, w których przedsiębiorcy sprzedali produkty, z podziałem na poszczególne ich rodzaje; - odpowiednio masie opakowań odzyskanych i poddanych recyklingowi, z podziałem na poszczególne ich rodzaje; - osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, z podziałem na poszczególne ich rodzaje. | W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. Kara grzywny za niezłożenie sprawozdania lub złożenie sprawozdania nierzetelnie. |
| | Roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i określeniem odpowiednio ich masy (w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów recyklingu). | |
Przedsiębiorca i organizacja Dodatkowa ewidencja (art. 11) | Obowiązek prowadzenia dodatkowej ewidencji, w sposób umożliwiający ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty produktowej. | Przechowywanie przez 5 lat. |
Zarząd gminy (związku gmin) Sprawozdanie (art. 35) | Roczne sprawozdanie zawierające informacje o: - rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę lub podmiot działający w jej imieniu; - rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminę lub podmiot działający w jej imieniu do odzysku i recyklingu; - wydatkach poniesionych na ww. działania (dokumenty potwierdzające przekazanie odpadów przechowywane przez 5 lat). | W roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy w terminie do 15.02 (przechowywanie przez 5 lat dokumentów potwierdzających przekazanie odpadów do odzysku i recyklingu). |
Marszałek woj. Sprawozdanie OŚ-OP2** (art. 24) | Roczne sprawozdanie zawierające informacje o: - wprowadzonych na rynek krajowy opakowaniach z podziałem na poszczególne ich rodzaje; - osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych; - wpływach z opłat produktowych z podziałem na poszczególne opakowania. | W terminie do 30.04 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. |
WFOŚiGW Zbiorcza informacja (art. 35) | Zbiorcza informacja o: I. rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy na terenie danego województwa oraz przekazanych do odzysku i recyklingu; II. przekazanych gminom środkach pochodzących z opłat produktowych za opakowania. | W terminie do 31.03 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. W terminie do 30.06 roku następnego za poprzedni rok kalendarzowy. |
* Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 157, poz. 1865). ** Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. Nr 2, poz. 28).
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH
Prawodawstwo polskie (stan na 29 października 2002 r.)
A. Wykaz nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, tzn. wchodzących w życie po dniu 30 września 2001 r.
1. Ustawy:
a) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); wejście w życie z dniem 1 października 2001 r., b) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz. 984); wejście w życie z dniem 1 października 2001 r., c) ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 oraz z 2002 r. Nr 143, poz. 1196) - tzw. ustawa wprowadzająca; wejście w życie z dniem 1 października 2001 r., d) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., e) ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) - tzw. ustawa o opłacie produktowej; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., f) ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., g) ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1803 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984); wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., h) ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, Nr 100, poz. 1085, Nr 123, poz. 1350 i Nr 125, poz. 1367 oraz z 2002 r. Nr 142, poz. 1187); wejście w życie z dniem 15 lutego 2002 r., i) ustawa z dnia 2 marca 2001 r. o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (Dz. U. Nr 52, poz. 537 i Nr 100, poz. 1085); wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., j) ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o ratyfikacji Porozumienia między Wspólnotą Europejską a Rzecząpospolitą Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji (Dz. U. Nr 115, poz. 994); wejście w życie z dniem 8 sierpnia 2002 r., k) ustawa z dnia 5 lipca 2002 r. o ratyfikacji Poprawki do Konwencji Bazylejskiej o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 135, poz. 1142); wejście w życie z dniem 12 września 2002 r., l) ustawa z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz. U. Nr 166, poz. 1361), wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r. 2. Rozporządzenia: 2.1. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska: a) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2001 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. Nr 130, poz. 1453 i Nr 151, poz. 1703 oraz z 2002 r. Nr 161, poz. 1335) - na podstawie art. 290 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. Nr 140, poz. 1585) - na podstawie art. 153 ust. 1; wejście w życie z dniem 26 grudnia 2001 r., c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenia dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860) - na podstawie art. 163 ust. 1; wejście w życie z dniem 16 lipca 2002 r., d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska i sposobu ich przedstawiania (Dz. U. Nr 100, poz. 920) - na podstawie art. 286 ust. 3; wejście w życie z dniem 20 lipca 2002 r., e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska w całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055) - na podstawie art. 201 ust. 2; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r., f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu funkcjonowania Krajowej Komisji do Spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko oraz wojewódzkich komisji do spraw ocen oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 134, poz. 1139) - na podstawie art. 399 ust. 1; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r., g) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) - na podstawie art. 105 ust. 1; wejście w życie z dniem 19 października 2002 r., h) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 173, poz. 1416) - na podstawie art. 163 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 listopada 2002 r., i) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 175, poz. 1439) - na podstawie art. 163 ust. 6; wejście w życie z dniem 5 listopada 2002 r., j) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2002 r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. Nr 176, poz. 1453) - na podstawie art. 30 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., k) obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2002 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2003 (M.P. Nr 49, poz. 715) - na podstawie art. 291 ust. 2, l) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 179, poz. 1490) - na podstawie art. 51 ust. 8; wejście w życie z dniem 13 listopada 2002 r. 2.2. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach: a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) - na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2001 r. w sprawie stwierdzania kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 140, poz. 1584) - na podstawie art. 49 ust. 8; wejście w życie z dniem 26 grudnia 2001 r., c) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji (Dz. U. Nr 152, poz. 1734) - na podstawie art. 33 ust. 11; wejście w życie z dniem 12 stycznia 2002 r., d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1735) - na podstawie art. 36 ust. 13; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1736) - na podstawie art. 36 ust. 14; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 152, poz. 1737) - na podstawie art. 37 ust. 5; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., g) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i zakresu dostępu do wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 152, poz. 1738) - na podstawie art. 37 ust. 8; wejście w życie z dniem 12 stycznia 2002 r., h) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zasad sporządzania raportu wojewódzkiego (Dz. U. Nr 152, poz. 1739) - na podstawie art. 37 ust. 11; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., i) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 152, poz. 1740) - na podstawie art. 37 ust. 12; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., j) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do przywozu z zagranicy (Dz. U. Nr 15, poz. 146) - na podstawie art. 65 ust. 4; wejście w życie z dniem 5 marca 2002 r., k) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku uzyskiwania zezwoleń na wywóz do określonych państw odpadów innych niż niebezpieczne (Dz. U. Nr 15, poz. 147) - na podstawie art. 66 ust. 18; wejście w życie z dniem 12 marca 2002 r., l) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie wzoru rejestru decyzji wydanych w zakresie międzynarodowego obrotu odpadami (Dz. U. Nr 15, poz. 148) - na podstawie art. 68 ust. 3; wejście w życie z dniem 12 marca 2002 r., m) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się ich termiczne przekształcanie (Dz. U. Nr 18, poz. 176) - na podstawie art. 44 ust. 5; wejście w życie z dniem 21 marca 2002 r., n) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339) - na podstawie art. 47; wejście w życie z dniem 27 kwietnia 2002 r., o) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów oraz stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz. U. Nr 55, poz. 498) - na podstawie art. 4 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., p) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie określenia wzoru dokumentów stosowanych w międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 56, poz. 511) - na podstawie art. 68 ust. 3; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r., q) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 marca 2002 r. w sprawie listy odpadów innych niż niebezpieczne, których przywóz z zagranicy nie wymaga zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 56, poz. 512) - na podstawie art. 65 ust. 18; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r., r) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 maja 2002 r. w sprawie wniosku o wydanie zezwolenia na przewóz lub na wywóz odpadów niebezpiecznych za granicę (Dz. U. Nr 56, poz. 513) - na podstawie art. 66 ust. 19; wejście w życie z dniem 30 maja 2002 r., s) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 maja 2002 r. w sprawie wykazu przejść granicznych, którymi może być realizowany międzynarodowy obrót odpadami (Dz. U. Nr 60, poz. 548) - na podstawie art. 67; wejście w życie z dniem 21 maja 2002 r., t) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby (Dz. U. Nr 74, poz. 686) - na podstawie art. 33 ust. 3; wejście w życie z dniem 29 czerwca 2002 r., u) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140 i Nr 155, poz. 1299) - na podstawie art. 43 ust. 7; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r., v) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 października 2002 r. w sprawie składowisk odpadów oraz miejsc magazynowania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów (Dz. U. Nr 176, poz. 1456) - na podstawie art. 40 ust. 8; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r. 2.3. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych: a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie wzorów formularzy służących do składania rocznych sprawozdań o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań (Dz. U. Nr 122, poz. 1053) - na podstawie art. 7 ust. 2 i art. 9 ust. 4; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r., b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 lipca 2002 r. w sprawie raportów wojewódzkich dotyczących gospodarki opakowaniami (Dz. U. Nr 122, poz. 1054) - na podstawie art. 19 ust. 3; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r. 2.4. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w tzw. ustawie o opłacie produktowej: a) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719) - na podstawie art. 3 ust. 8; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., b) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1235) - na podstawie h ; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., c) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do rzeczywiście uzyskanego poziomu recyklingu (Dz. U. Nr 131, poz. 1475) - na podstawie art. 3 ust. 13; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., d) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. Nr 157, poz. 1865) - na podstawie art. 15 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., e) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkości wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkości odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 2, poz. 26) - na podstawie art. 24 ust. 2; wejście w życie z dniem 25 stycznia 2002 r., f) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu gospodarowania środkami z opłat produktowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1052) - na podstawie art. 36; wejście w życie z dniem 16 sierpnia 2002 r., g) obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 22 sierpnia 2002 r. w sprawie maksymalnych stawek opłat produktowych na 2003 r. (M.P. Nr 37, poz. 591) - na podstawie art. 14 ust. 3. 2.5. Rozporządzenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o substancjach i preparatach chemicznych: a) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 129, poz. 1110) - na podstawie art. 4 ust. 3; wejście w życie z dniem 29 sierpnia 2002 r., b) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) - na podstawie art. 5 ust. 5; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r., c) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172) - na podstawie art. 4 ust. 2; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r., d) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173) - na podstawie art. 26; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r., e) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174) - na podstawie art. 28 ust. 3; wejście w życie z dniem 18 września 2002 r. 2.6. Rozporządzenia i obwieszczenia wydane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową: a) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie określenia wzorów dokumentów wymaganych przy przywozie z zagranicy substancji kontrolowanych pochodzących z odzysku (Dz. U. Nr 66, poz. 602) - na podstawie art. 15 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., b) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie listy technologii (procesów chemicznych), w których substancje kontrolowane mogą być stosowane jako czynniki ułatwiające niektóre procesy chemiczne (Dz. U. Nr 66, poz. 603) - na podstawie art. 14 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie ustalenia dozwolonych ilości tetrachlorku węgla produkowanego w celu eksportu, listy technologii, w których substancja ta może być używana, oraz wzoru dokumentu służącego do ewidencjonowania produkcji tetrachlorku węgla i sposobu wykorzystania (Dz. U. Nr 70, poz. 649) - na podstawie art. 8 ust. 4; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., d) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 maja 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących wyposażenia technicznego oraz minimalnych kwalifikacji, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy prowadzący działalność, w której wykorzystywane są substancje kontrolowane (Dz. U. Nr 71, poz. 658) - na podstawie art. 20 ust. 3; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., e) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie określenia szczegółowej listy towarów zawierających substancje kontrolowane podlegających zakazowi przywozu z państw niebędących stronami Protokołu Montrealskiego (Dz. U. Nr 71, poz. 659) - na podstawie art. 12 ust. 1; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., f) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie określenia wzorów formularzy ewidencji substancji kontrolowanych (Dz. U. Nr 78, poz. 709) - na podstawie art. 33 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., g) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie sposobu oznakowania pojemników zawierających substancje kontrolowane oraz produktów i urządzeń, w skład których takie substancje wchodzą (Dz. U. Nr 94, poz. 837) - na podstawie art. 18 ust. 2; wejście w życie z dniem 1 lipca 2002 r., h) rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie listy obszarów zagrożonych pożarem lub wybuchem, w których zastosowanie substancji kontrolowanych należy uznać za zastosowanie krytyczne (Dz. U. Nr 100, poz. 914) - na podstawie art. 17 ust. 6; wejście w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., i) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu wydawania pozwoleń oraz wzorów wniosków o wydanie pozwolenia na produkcję lub obrót z zagranicą substancją kontrolowaną (Dz. U. Nr 134, poz. 1129) - na podstawie art. 25 ust. 1; wejście w życie z dniem 11 września 2002 r., j) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie szczegółowego wykazu kodów taryfy celnej dla substancji kontrolowanych i zawierających je mieszanin (M.P. Nr 22, poz. 395) - na podstawie art. 6, k) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie wykazu prac uznawanych za prace laboratoryjne i analityczne, w których mogą być stosowane poszczególne substancje kontrolowane, oraz wymagań dotyczących wprowadzania do obrotu krajowego substancji kontrolowanych używanych do celów laboratoryjnych i analitycznych (M.P. Nr 22, poz. 396) - na podstawie art. 6, l) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie listy dozwolonych technologii niszczenia substancji kontrolowanych oraz warunków stosowania tych technologii (M.P. Nr 22, poz. 397) - na podstawie art. 6, m) obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie udzielenia upoważnienia wyspecjalizowanej jednostce do wydawania opinii o możliwości produkcji substancji kontrolowanej lub dokonania obrotu z zagranicą substancją kontrolowaną lub mieszaniną zawierającą substancję kontrolowaną (M.P. Nr 35, poz. 553) - na podstawie art. 24 ust. 6.
B. Wykaz dotychczasowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, które zachowały moc (tj. tych, które weszły w życie przed dniem 1 października 2001 r.)
1. Ustawy: a) ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 60, poz. 369 i Nr 121, poz. 770, z 2000 r. Nr 22, poz. 272, z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) w zakresie odpadów komunalnych, b) ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 26, poz. 96, z późn. zm.) w zakresie odpadów składowanych w wyrobiskach górniczych, c) ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. Nr 47, poz. 243, z późn. zm.) w zakresie zatapiania odpadów ze statków, d) ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 752, z późn. zm.) w zakresie odpadów zwierzęcych, e) ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 101, poz. 628, z 1998 r. Nr 156, poz. 1018, z 2000 r. Nr 88, poz. 986 oraz z 2001 r. Nr 100, poz. 1085 i Nr 154, poz. 1793) w zakresie odpadów zawierających azbest, f) ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991) w zakresie stosowania niektórych odpadów powstających w hodowli jako nawóz naturalny, g) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, z późn. zm.), h) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późn. zm.), i) ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), j) ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.), k) ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.), l) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220 i Nr 62, poz. 558), m) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984), n) ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 oraz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558 i Nr 113, poz. 984), o) ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 982 i Nr 113, poz. 984). 2. Rozporządzenia: a) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 1998 r. w sprawie bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 138, poz. 895) - na podstawie art. 4 ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, b) rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 57, poz. 608) - na podstawie art. 56 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.), c) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 1998 r. w sprawie określenia rodzajów odpadów, których wykorzystanie uprawnia do zwolnienia od podatku dochodowego, oraz szczegółowych zasad ustalania wartości odpadów wykorzystywanych w procesie produkcji (Dz. U. Nr 8, poz. 29), wydane na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, d) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 lutego 1998 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 26, poz. 150). 3. Umowy międzynarodowe: a) Konwencja bazylejska sporządzona dnia 22 marca 1989 r. o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. z 1995 r. Nr 19, poz. 88), b) Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji sporządzona w Moskwie, Waszyngtonie, Londynie i Meksyku w dniu 29 grudnia 1972 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 11, poz. 46 oraz z 1997 r. Nr 47, poz. 300), c) Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki sporządzona w Londynie 2 listopada 1973 r. wraz z załącznikami I, II, III, IV i V oraz Protokół z 1978 r. dotyczący konwencji wraz z załącznikiem I, sporządzony w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. (Dz. U. z 1987 r. Nr 17, poz. 101), d) Konwencja sporządzona w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1972 r. o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 346), e) Protokół o ochronie środowiska do Układu w sprawie Antarktyki, sporządzony w Madrycie dnia 4 października 1991 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 6, poz. 52).
C. Wykaz aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, które straciły moc po dniu 30 września 2001 r.
I. Akty prawne, które straciły moc z dniem 1 października 2001 r.: 1. Ustawy: a) ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. Nr 96, poz. 592, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 22, poz. 272, Nr 89, poz. 991 i Nr 109, poz. 1157), b) ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z późn. zm.), c) ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o postępowaniu w sprawie ocen oddziaływania na środowisko oraz o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie (Dz. U. Nr 109, poz. 1157). 2. Rozporządzenia: a) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2000 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które wytwarzający odpady może przekazać osobom fizycznym do wykorzystania (Dz. U. Nr 51, poz. 620), b) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 września 1998 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów oraz służących do przekazywania informacji o rodzaju i ilości odpadów umieszczonych na składowisku odpadów i o czasie ich składowania (Dz. U. Nr 121, poz. 794), c) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 145, poz. 942 i z 2001 r. Nr 22, poz. 251), d) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych, oraz warunków, jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz. U. Nr 100, poz. 1078); rozporządzenie to unieważniło rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 1998 r. w sprawie określenia odpadów, które powinny być wykorzystywane w celach przemysłowych, oraz warunków, jakie muszą być spełnione przy ich wykorzystywaniu (Dz. U. Nr 90, poz. 573), e) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu osadów ściekowych na cele nieprzemysłowe (Dz. U. Nr 72, poz. 813).
II. Akty prawne, które straciły moc z dniem 1 stycznia 2002 r.:
1. Ustawy: a) ustawa z dnia 10 kwietnia 1986 r. - Prawo atomowe (Dz. U. Nr 12, poz. 70, z późn. zm.) w zakresie odpadów promieniotwórczych, b) ustawa z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z późn. zm.). 2. Rozporządzenia: a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 24 grudnia 1997 r. w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz. U. Nr 162, poz. 1135 i z 2001 r. Nr 17, poz. 204), b) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie opłat za składowanie odpadów (Dz. U. Nr 162, poz. 1128, z późn. zm.).
III. Akty prawne, które straciły moc z dniem 30 maja 2002 r.:
1. Rozporządzenia: a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 kwietnia 1998 r. w sprawie określenia listy odpadów, których przywożenie z zagranicy nie wymaga zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 47, poz. 299 oraz z 2000 r. Nr 20, poz. 251), b) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 lipca 1999 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w międzynarodowym obrocie odpadami (Dz. U. Nr 69, poz. 768).
IV. Akty prawne, które utraciły moc z dniem 13 listopada 2002 r.:
1. Rozporządzenia: a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia rodzajów inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć stan środowiska oraz wymagań, jakim powinny odpowiadać oceny oddziaływania na środowisko tych inwestycji (Dz. U. Nr 93, poz. 589 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136) - na podstawie art. 40 ust. 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 70 ust. 4 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska.
D. Wykaz dotychczas obowiązujących rozporządzeń związanych z gospodarką odpadami, które czasowo zachowały moc
1. Rozporządzenia: 1.1. Rozporządzenia tracące moc z dniem 1 lipca 2003 r. (o ile wcześniej nie zostaną wydane nowe rozporządzenia): a) rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 lutego 1998 r. w sprawie oznaczania opakowań (Dz.U. Nr 25, poz. 138), b) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie wprowadzania do powietrza substancji zanieczyszczających z procesów technologicznych i operacji technicznych (Dz. U. Nr 87, poz. 957) wydane na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska; wejście w życie z dniem 8 września 2001 r.
E. Wykaz przygotowywanych nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, przewidzianych do opublikowania do końca 2002 r.
1. Ustawy: a) ustawa o transporcie drogowym towarów niebezpiecznych, b) ustawa o zmianie ustawy o odpadach, ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej oraz ustawy o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (druk 732). 2. Rozporządzenia: 2.1. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska: a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinna odpowiadać prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, na podstawie art. 41 ust. 3, b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać wytwarzane i wprowadzane do obrotu baterie i akumulatory, na podstawie art. 169 ust. 1, c) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wysokości opłat rejestracyjnych uiszczanych z wnioskiem o wydanie pozwolenia zintegrowanego, na podstawie art. 210 ust. 4, d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów instalacji, dla których prowadzący mogą ubiegać się o ustalenie programu dostosowawczego, na podstawie art. 425 ust. 1. 2.2. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach: a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie metodyki referencyjnej badań odpadów wymienionych na liście odpadów niebezpiecznych pozwalającej na stwierdzenie, że nie posiadają one właściwości, które powodują, że odpady te stanowią odpady niebezpieczne, na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia), b) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania ze stałymi odpadami medycznymi, na podstawie art. 7 ust. 4, c) rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o transporcie materiałów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych, na podstawie art. 11 ust. 5, d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie określenia odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, które nie mogą być unieszkodliwione przez ich składowanie, oraz w sprawie dopuszczalnych ilości odpadów wytwarzanych w przeliczeniu na tonę wyprodukowanego dwutlenku tytanu, na podstawie art. 40 ust. 7, e) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane, na podstawie art. 42 ust. 2, f) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, na podstawie art. 42 ust. 3, g) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów, na podstawie art. 50 ust. 2, h) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny - na podstawie art. 55 ust. 5, i) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu, czasu, sposobu i warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów, na podstawie art. 60. 2.3. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych: a) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie metodyk referencyjnych oznaczania sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach, na podstawie art. 5 ust. 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia), b) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów opakowań i warunków dla zwolnienia opakowań w zakresie maksymalnej sumy zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego - na podstawie art. 5 ust. 3, c) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań dotyczących opakowań ze względu na zalecaną metodę odzysku oraz dotyczące opakowań wielokrotnego użytku, na podstawie art. 5 ust. 4 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia), d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów opakowań podlegających oznakowaniu oraz wzorów oznaczeń opakowań, na podstawie art. 6 ust. 5. 2.4. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo atomowe: a) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie odpadów promieniotwórczych - na podstawie art. 51 pkt 1-3 i art. 55 pkt 1-4, b) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie udzielania zgody na przywóz na polski obszar celny, wywozu z polskiego obszaru celnego oraz tranzytu przez ten obszar odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa - na podstawie art. 62 ust. 4. 2.5. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o substancjach i preparatach chemicznych: a) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie metod przeprowadzania badań właściwości fizykochemicznych, toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów chemicznych - na podstawie art. 24 ust. 2.
F. Wykaz przygotowywanych nowych aktów prawnych związanych z gospodarką odpadami, przewidzianych do wydania w 2003 r.
1. Ustawy: a) ustawa o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz o zmianie niektórych innych ustaw, b) ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z recyklingiem pojazdów wycofanych z eksploatacji. 2. Rozporządzenia: 2.1. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo ochrony środowiska: a) rozporządzenie Ministra Środowiska określające standardy emisyjne z instalacji w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza, wytwarzania odpadów, emitowania hałasu - na podstawie art. 145 ust. 1, b) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie dodatkowych wymagań, jakie powinien spełniać przegląd ekologiczny dla poszczególnych rodzajów instalacji - na podstawie art. 242 ust. 1. 2.2. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o odpadach: a) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi - na podstawie art. 7 ust. 4, b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z zanieczyszczonym urobkiem pochodzącym z pogłębiania akwenów morskich i innych - na podstawie art. 7 ust. 4, c) rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami pochodzącymi z procesów odsiarczania spalin stosowanymi w rolnictwie - na podstawie art. 7 ust. 4, d) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zasad i sposobów finansowania przedsięwzięć priorytetowych krajowego planu gospodarki odpadami o charakterze ponadwojewódzkim - na podstawie art. 15 ust. 5 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia), e) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowego zakresu, sposobu i formy sporządzania wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami - na podstawie art. 15 ust. 8, f) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie obowiązku stosowania polskiej normy określającej wymagania dla olejów odpadowych w procesach ich odzysku i unieszkodliwiania - na podstawie art. 39 ust. 7, d) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie kryteriów dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu - na podstawie art. 55 ust. 3. 2.3. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o opakowaniach i odpadach opakowaniowych: a) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów opakowań dla określonych rodzajów substancji chemicznych, wobec których stosuje się inną wysokość kaucji - na podstawie art. 10 ust. 4, b) rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów napojów, których nie dotyczy obowiązek, o którym mowa w ust. 1 - na podstawie art. 13 ust. 2 (proponowana zmiana brzmienia upoważnienia). 2.4. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie o postępowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową: a) rozporządzenie Ministra Gospodarki określające ilość substancji kontrolowanych wymienionych w art. 14 ustawy, dozwolonych do wykorzystania z przeznaczeniem na cele laboratoryjne i analityczne, jako substratu do produkcji nowych substancji oraz w celu zastosowania jako czynnika ułatwiającego niektóre procesy chemiczne, wymagania, jakie muszą być spełnione przy stosowaniu substancji kontrolowanych jako czynnika ułatwiającego niektóre procesy chemiczne - na podstawie art. 14 ust. 5, b) rozporządzenie Ministra Gospodarki wprowadzające ograniczenia w obrocie krajowym substancjami kontrolowanymi wyprodukowanymi lub przywiezionymi z zagranicy zgodnie z przepisami ustawy oraz o ich wykorzystaniu w działalności gospodarczej - na podstawie art. 16 ust. 3. 2.5. Rozporządzenia do wydania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie - Prawo atomowe: a) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie oraz kontroli zawartości tych izotopów.
Prawodawstwo Unii Europejskiej (stan na 29 października 2002 r.)
I. Wykaz obowiązujących aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z gospodarką odpadami
A. Wymagania ogólne
- Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (tzw. dyrektywa ramowa) znowelizowana dyrektywami Rady: 91/156/EWG i 91/692/EWG oraz decyzją Komisji 96/350/WE (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p. 39). - Dyrektywa Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych znowelizowana dyrektywą Rady 94/31/WE (tekst pierwotny: OJ L 377 31.12.1991 p. 20). - Decyzja Komisji 76/431/EWG z dnia 21 kwietnia 1976 r. ustanawiająca Komitet Gospodarowania Odpadami (OJ L 115 01.05.1976 p. 73). - Decyzja Komisji 2000/532/WE z dnia 3 maja 2000 r. zastępująca decyzję Komisji 94/3/WE ustanawiającą listę odpadów zgodnie z art. 1 pkt - a dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów oraz decyzję Rady 94/904/WE ustanawiającą listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych, znowelizowana decyzjami Komisji 2001/118/WE, 2001/119/WE i 2001/573/WE (tekst pierwotny: OJ L 226 06.09.2000 p. 3). - Zalecenie Rady 81/972/EWG z dnia 3 grudnia 1981 r. w sprawie ponownego użycia makulatury oraz stosowania papieru pochodzącego z recyklingu (OJ L 355 10.12.1981 p. 56). - Rezolucja Rady z dnia 7 maja 1990 r. o polityce w zakresie odpadów (OJ C 12218.05.1990 p. 2). - Rezolucja Rady z dnia 24 lutego 1997 r. w sprawie strategii Wspólnoty w zakresie gospodarki odpadami (OJ C 076 11.03.1997 p. 1). - Rezolucja Komitetu Konsultacyjnego ECSC w sprawie klasyfikacji złomu (OJ C 356 22.11.1997 p. 8).
Międzynarodowy obrót odpadami
- Konwencja Bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych. - Decyzja Rady 97/640/WE z dnia 22 września 1997 r. o uznaniu w imieniu Wspólnoty poprawki do konwencji o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych, jak postanowiono w decyzji III/1 Konferencji Państw - Stron Konwencji (OJ L 272 04.10.1997 p. 45). - Rozporządzenie Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej, znowelizowane rozporządzeniem Rady 97/120/WE oraz decyzją Komisji 99/816/WE (tekst pierwotny: OJ L 030 06.02.1993 p. 1). - Decyzja Komisji 94/774/WE z dnia 24 listopada 1994 r. w sprawie ogólnie obowiązujących dokumentów przewozowych stosownie do rozporządzenia Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej (OJ L 310 03.12.1994 p. 70). - Rozporządzenie Rady 1420/1999/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. ustanawiające wspólne zasady i procedury stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów niebędących członkami OECD znowelizowane rozporządzeniami Komisji: 1208/2000, 2630/2000,1800/2001 i 2243/2001 (tekst pierwotny: OJ L 166 01.07.1999 p. 6). - Rozporządzenie Komisji 1547/1999/WE z dnia 12 lipca 1999 r. określające procedury kontrolne według rozporządzenia Rady 259/93/EWG stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów, do których nie ma zastosowania Decyzja OECD C(92)39 final, znowelizowane rozporządzeniami Komisji: 334/2000, 354/2000, 1208/2000, 1552/2000, 1800/2001 i 2243/2001 (tekst pierwotny: OJ L 185 17.07.1999 p. 1). - Rezolucja Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych do państw trzecich (OJ C 009 12.01.1989 p. 1).
Sprawozdawczość
- Dyrektywa Rady 91/692/EWG z dnia 23 grudnia 1991 r. w sprawie raportów na temat unormowań i usprawnień we wprowadzaniu postanowień dyrektyw dotyczących środowiska (OJ L 377 31.12.1991 p. 48). - Decyzja Komisji 94/741/WE z dnia 24 października 1994 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 296 17.11.1994 p. 42). - Decyzja Komisji 96/302/WE z dnia 17 kwietnia 1996 r. dotycząca formy, w jakiej należy dostarczać informacji, zgodnie z art. 8 ust. 3 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych (OJ L 116 11.05.1996 p. 26). - Decyzja Komisji 97/622/WE z dnia 27 maja 1997 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 256 19.09.1997 p. 13). - Decyzja Komisji 98/184/WE z 25 lutego 1998 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy Rady 94/67/WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 067 07.03.1998 p. 48). - Decyzja Rady 1999/412/WE z dnia 3 czerwca 1999 r. w sprawie kwestionariusza dla obowiązku raportowania krajów członkowskich zgodnie z art. 41 ust. 2 rozporządzenia Rady 259/93/EWG (OJ L 156 23.06.1999 p. 37). - Decyzja Komisji 2000/738/WE z dnia 17 listopada 2000 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (OJ L 298 25.11.2000 p. 24). - Decyzja Komisji 2001/753/WE z dnia 17 października 2001 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 282 26.10.2001 p. 77).
B. Wymagania szczegółowe dla poszczególnych sposobów gospodarowania odpadami
Spalanie odpadów
- Dyrektywa Rady 89/369/EWG z dnia 8 czerwca 1989 r. w sprawie zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza przez nowe zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 163 14.06.1989 p. 32). - Dyrektywa Rady 89/429/EWG z dnia 21 czerwca 1989 r. w sprawie zmniejszania zanieczyszczenia powietrza przez istniejące zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 203 15.07.1989 p. 50). - Dyrektywa Rady 94/67/WE z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 365 31.12.1994 p. 34). - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (OJ L 332 28.12.2000 p. 91). Z dniem 28 grudnia 2005 r. zastąpi ona dyrektywy: 89/369/EWG, 89/429/EWG i 94/67/WE. - Decyzja Komisji 97/283/WE z dnia 21 kwietnia 1997 r. w sprawie zharmonizowanych metod pomiarowych określania stężenia masowego dioksyn i furanów w emisjach do atmosfery zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy Rady 94/67/WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 113 30.04.1997 p. 11).
Składowanie odpadów
- Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (OJ L 182 16.07.1999 p. 1).
C. Wymagania szczegółowe dla poszczególnych strumieni odpadów
Oleje przepracowane
- Dyrektywa Rady 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych znowelizowana dyrektywami Rady: 87/101/EWG i 91/692/EWG oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p. 23).
PCB
- Dyrektywa Rady 96/59/WE z dnia 16 września 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania (usuwania) polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (OJ L 243 24.09.1996 p. 31). - Decyzja Komisji 2001/68/WE z dnia 16 stycznia 2001 r. ustanawiająca dwie referencyjne metody pomiaru PCB zgodnie z art. 10(a) dyrektywy Rady 96/59/WE w sprawie unieszkodliwiania (usuwania) polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (OJ L 023 25.01.2001 p. 31).
Baterie i akumulatory
- Dyrektywa Rady 91/157/EWG z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niebezpieczne substancje znowelizowana dyrektywą Komisji 98/101/WE (tekst pierwotny: OJ L 078 26.03.1991 p. 38). - Dyrektywa Komisji 93/86/EWG z dnia 4 października 1993 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 91/157/EWG w sprawie baterii i akumulatorów zawierających niebezpieczne substancje (OJ L 264 23.10.1993 p. 51).
Odpady z przemysłu dwutlenku tytanu
- Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów z przemysłu dwutlenku tytanu znowelizowana dyrektywami Rady: 82/883/EWG, 83/29/EWG oraz 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 054 25.02.1978 p. 19). - Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów redukcji i eliminacji zanieczyszczeń spowodowanych odpadami z przemysłu dwutlenku tytanu (OJ L 409 31.12.1992 p. 11).
Komunalne osady ściekowe
- Dyrektywa Rady 86/278//EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie znowelizowana dyrektywą Rady 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 181 04.07.1986 p. 6)
Odpady opakowaniowe
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 365 31.12.1994 p. 10). - Decyzja Komisji 97/129/WE z dnia 28 stycznia 1997 r. ustanawiająca system identyfikacji materiałów opakowaniowych podjęta stosownie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 050 20.02.1997 p. 28). - Decyzja Komisji 97/138/WE z dnia 3 lutego 1997 r. ustanawiająca wzory formularzy bazy danych podjęta stosownie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 052 22.02.1997 p. 22). - Decyzja Komisji 1999/177/WE z dnia 8 lutego 1999 r. ustanawiająca warunki odstępstw od wymogów dotyczących stężeń metali ciężkich w odniesieniu do skrzynek i palet wykonanych z tworzyw sztucznych - ustanowionych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 056 04.03.1999 p. 47). - Decyzja Komisji 2001/171/WE z dnia 19 lutego 2001 r. ustanawiająca warunki odstępstw od wymogów dotyczących stężeń metali ciężkich w odniesieniu do opakowań szklanych - ustanowionych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 062 02.03.2001 p. 20). - Decyzja Komisji 2001/524/WE z dnia 28 czerwca 2001 r. dotycząca publikacji referencji dla norm EN 13428:2000, EN 13429:2000, EN 13430:2000, EN 13431:2000 i EN 13432:2000 w Oficjalnym Dzienniku Wspólnot Europejskich w związku z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (OJ L 190 12.07.2001 p. 21).
Pojazdy wycofane z eksploatacji ("wraki samochodowe")
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 269 21.10.2000 p. 34). - Decyzja Komisji 2002/151/WE z dnia 19 lutego 2002 r. o minimalnych wymaganiach dla certyfikatu zniszczenia wydawanego zgodnie z art. 5(3) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (OJ L 50 21.2.2002 p. 94).
Odpady ze statków
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/59/WE z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie urządzeń portowych do przyjmowania odpadów ze statków i pozostałości ładunku (OJ L 332 28.12.2000 p. 81).
Substancje zubożające warstwę ozonową
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2037/2000/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (OJ L 244 29.09.2000 p. 1). - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2039/2000/WE z dnia 28 września 2000 r. nowelizującego Rozporządzenie 2037/2000/WE w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową w odniesieniu do alokacji chlorofluorowęglowodorów w stosunku do roku bazowego (OJ L 244 29.09.2000 p. 25). - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2038/2000/WE z dnia 28 września 2000 r. nowelizującego Rozporządzenie 2037/2000/WE w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową w odniesieniu do inhalatorów i pomp medycznych do środków farmaceutycznych (OJ L 244 29.09.2000 p. 25).
Azbest
- Dyrektywa Rady 87/217/EWG z dnia 19 marca 1987 r. w sprawie zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczenia środowiska azbestem (OJ L 085 28.03.1987 p. 40).
II. Wykaz projektów aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z gospodarką odpadami
- Poprawiony projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki w zakresie odpadów - COM(2001)0739 final - COD 1999/0010. - Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych - COM(2001)0729 final - COD 2001/0291. - Poprawiony projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczenia stosowania pewnych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym - COM(2001)0316 final - COD 2000/0159. - Poprawiony projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego - COM(2001)0315 final - COD 2000/0158. - Projekt decyzji Rady ustanawiającej kryteria i procedury dopuszczenia odpadów na składowiska stosownie do art. 16 i załącznika II dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów - COM(2002) 512 final.
ZAŁĄCZNIK Nr 2
ODPADY KOMUNALNE
SPIS TREŚCI SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW 1. WPROWADZENIE 2. STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE 2.1. Źródła wytwarzania odpadów komunalnych 2.2. Bilans odpadów komunalnych 2.3. Charakterystyka jakościowa odpadów komunalnych 2.3.1. Wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych 2.3.2. Ustalenie danych wyjściowych w zakresie strumienia odpadów - do konstrukcji KPGO 2.4. Stan aktualny w zakresie zbierania i transportu odpadów 2.5. Stan aktualny w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów 3. OKREŚLENIE CELÓW DO OSIĄGNIĘCIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI WYNIKAJĄCYCH Z DIAGNOZY STANU OBECNEGO 4. PROGNOZA 5. ZAŁOŻENIA DO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI 5.1. Wymogi prawne 5.2. Warianty rozwiązań technicznych i technologicznych 5.2.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji 5.2.2. Odpady opakowaniowe 5.2.3. Odpady wielkogabarytowe 5.2.4. Odpady budowlane 5.2.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 5.2.6. Odpady tekstylne 6. PLAN PRZEDSIĘWZIĘĆ TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNYCH 6.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji 6.2. Odpady opakowaniowe 6.3. Odpady wielkogabarytowe 6.4. Odpady budowlane 6.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych 6.6. Składowanie 7. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ 8. NIEZBĘDNE KOSZTY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘĆ W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI 8.1. Koszty zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 8.1.1. Koszty zbiórki odpadów komunalnych 8.1.2. Koszty transportu odpadów komunalnych 8.1.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 8.2. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 8.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych 8.4. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych 8.5. Koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych 8.6. Sumaryczne koszty odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów komunalnych 8.7. Nakłady związane z budową nowych składowisk odpadów komunalnych 8.8. Łączne nakłady i koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych 9. SPIS LITERATURY
SPIS TABEL
Tabela 2-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych Tabela 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury* Tabela 2-3 Średni skład odpadów wielkogabarytowych Tabela 2-4 Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych Tabela 2-5 Średni skład odpadów z ogrodów i parków Tabela 2-6 Skład morfologiczny zmiotek ulicznych Tabela 2-7 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich Tabela 2-8 Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. według strumieni odpadów z podziałem na miasto/wieś Tabela 4-1 Prognoza liczby ludności na lata 2005, 2010 i 2014 w podziale na miasto/wieś Tabela 4-2 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w Polsce w podziale na miasto/wieś Tabela 4-3 Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014 Tabela 5-1 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem Tabela 5-2 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych Tabela 5-3 Metody unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych Tabela 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach Tabela 6-2 Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach Tabela 6-3 Planowana ilość odpadów budowlanych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach Tabela 6-4 Planowane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbierane selektywnie w poszczególnych województwach Tabela 6-5 Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2002-2014 Tabela 6-6 Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych Tabela 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresach 2006-2010 i 2011-2013 Tabela 8-1 Jednostkowe koszty zbierania odpadów komunalnych i ich frakcji Tabela 8-2 Koszty transportu odpadów Tabela 8-3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach Tabela 8-4 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów Tabela 8-5 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych Tabela 8-6 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresie krótkoterminowym - do roku 2006 Tabela 8-7 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji - rok 2013 Tabela 8-8 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2006 Tabela 8-9 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2014 Tabela 8-10 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2006 Tabela 8-11 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2014 Tabela 8-12 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do roku 2006 Tabela 8-13 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w latach 2007-2014 Tabela 8-14 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych do 2006 r. Tabela 8-15 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w latach 2006-2014 Tabela 8-16 Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 r. Tabela 8-17 Nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach Tabela 8-18 Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji Tabela 8-19 Roczne koszty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych Tabela 8-20 Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych - w przeliczeniu na 1 mieszkańca Tabela XX-1 - Bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce (wg stanu w roku 2000) Tabela XX-2 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach miejskich (wg stanu w roku 2000) Tabela XX-3 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach wiejskich (wg stanu w roku 2000) Tabela XX-4 - Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r. Tabela XX-5 - Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach Tabela XX-6 - Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r. Tabela XX-7 - Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na nie w roku 2000 Tabela XX-8 - Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji Tabela XX-9 - Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r. Tabela XX-10 - Prognoza strumieni odpadów dla województw i Polski w roku 2005 Tabela XX-11 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2006 Tabela XX-12 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2010 Tabela XX-13 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2014 Tabela XX-14 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2005 r. Tabela XX-15 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2006 r. Tabela XX-16 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2010 r. Tabela XX-17 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2014 r.
SPIS RYSUNKÓW
Rysunek 2-1 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich Rysunek 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich Rysunek 2-3 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury Rysunek 2-4 Skład odpadów wielkogabarytowych Rysunek 2-5 Skład odpadów budowlanych i poremontowych Rysunek 2-6 Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w poszczególnych województwach Rysunek 5-1 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO Rysunek 5-2 Strumienie odpadów organicznych kierowanych do kompostowni Rysunek 5-3 Schemat pracy nowoczesnej kompostowni Rysunek 5-4 Schemat instalacji fermentacji Rysunek 5-5 Schemat technologiczny procesu fermentacji Rysunek 5-6 Bilans masowy procesu fermentacji zmieszanych odpadów komunalnych Rysunek 5-7 Schemat technologiczny nowoczesnej spalarni odpadów Rysunek 5-8 Blokowy schemat ideowy poszczególnych faz i bilansu masy instalacji pirolitycznej Rysunek 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. dolnośląskim Rysunek 6-2 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. kujawsko-pomorskim Rysunek 6-3 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubelskim Rysunek 6-4 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubuskim Rysunek 6-5 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. łódzkim Rysunek 6-6 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. małopolskim Rysunek 6-7 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. mazowieckim Rysunek 6-8 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. opolskim Rysunek 6-9 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podkarpackim Rysunek 6-10 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podlaskim Rysunek 6-11 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. pomorskim Rysunek 6-12 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. śląskim Rysunek 6-13 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. świętokrzyskim Rysunek 6-14 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. warmińsko-mazurskim Rysunek 6-15 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. wielkopolskim Rysunek 6-16 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. zachodniopomorskim Rysunek 6-17 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce Rysunek 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji Rysunek 7-2 Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych
1. WPROWADZENIE
W procesie dostosowawczym Polski do wymogów Unii Europejskiej spośród wielu spraw wymagających uporządkowania, bądź zmian - problem przebudowy gospodarki odpadami jest jednym z bardziej istotnych. Działania dla realizacji celu, jakim jest budowa nowych systemów gospodarki odpadami, powinny przebiegać równolegle na kilku płaszczyznach: - prawnej, - organizacyjnej, - ekonomicznej, - techniczno-technologicznej. W 2001 r. weszły w życie nowe ustawy (w tym ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - Dz. U. Nr 62, poz. 628, ze zm.), co było ważnym krokiem w procesie dostosowania naszego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej. Nowa ustawa o odpadach wprowadza znaczne zmiany w dotychczasowych, mało skutecznych, rozwiązaniach prawnych. Przede wszystkim wyraźnie określa zasady postępowania z odpadami, które można scharakteryzować następująco: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - poddanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć, - unieszkodliwianie odpadów, - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska - składowanie odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne - poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić. Wdrożenie tych zasad do praktyki wymaga opracowania określonej strategii ściśle związanej z obszarem działań. Temu celowi służą plany gospodarki odpadami, do których przygotowania zobowiązuje nowa ustawa o odpadach. Dziedziną wymagającą szczególnych przedsięwzięć jest gospodarka odpadami komunalnymi. W niniejszym dokumencie przedstawiono plan gospodarki odpadami komunalnymi na szczeblu krajowym, z uwzględnieniem zadań dla poszczególnych województw, wynikających z wymogów prawa krajowego i unijnego.
2. STAN AKTUALNY GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE
2.1. Źródła wytwarzania odpadów komunalnych
Zgodnie z ustawą o odpadach - definicja odpadów komunalnych jest następująca: "odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych". Tak więc źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: - gospodarstwa domowe, - obiekty infrastruktury, takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska. Przyjęto do dalszych rozważań następujące grupy odpadów, które wytwarzane są przez wyżej wymienione źródła: - odpady z gospodarstw domowych, - odpady z obiektów infrastruktury, - odpady wielkogabarytowe, - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych, - odpady z ogrodów i parków, - odpady z czyszczenia ulic i placów, - odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych.
2.2. Bilans odpadów komunalnych
Potencjalne ilości wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych określono w oparciu o trzy zasadnicze źródła informacji: - dane GUS za 2000 r., - wyniki badań wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych prowadzonych przez różne ośrodki naukowe w Polsce [22, 32, 60, 65, 73] oraz oszacowane wskaźniki w ramach zrealizowanych programów gospodarki odpadami komunalnymi [4, 6, 48, 57, 58, 59 ,61], - zebrane drogą ankietyzacji dane z powiatów i gmin; ankiety zostały rozesłane do wszystkich gmin w Polsce. Nie otrzymano odpowiedzi z wszystkich jednostek administracyjnych, w wielu przypadkach informacje nie są pełne. W związku z brakiem kompletnych informacji otrzymane dane z gmin i powiatów posłużyły do weryfikacji danych wyznaczonych poprzez przyjęte wskaźniki nagromadzenia odpadów oraz danych otrzymanych z GUS. Potencjalna ilość wytwarzanych w Polsce odpadów komunalnych określona została w oparciu o dane wskaźnikowe, które przyjęte zostały dla 7 źródeł powstawania odpadów, z uwzględnieniem różnic dla jednostek miejskich i wiejskich. Wskaźniki te przedstawia tabela 2-1.
Tabela 2-1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych
| Źródła powstawania odpadów | Przyjęty wskaźnik nagromadzenia [kg/M/rok]* |
| | miasto | wieś |
| 1) odpady z gospodarstw domowych | 224 | 116 |
| 2) odpady z obiektów infrastrukturalnych | 110 | 45 |
| 3) odpady wielkogabarytowe | 20 | 15 |
4) odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych | 40 | 40 |
| 5) odpady z ogrodów i parków | 12 | 5 |
| 6) odpady z czyszczenia ulic i placów | 15 | - |
7) odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 3 | 2 |
| Razem | 424 | 223 |
* kg/M/rok - kg/ Mieszkańca/rok Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
2.3. Charakterystyka jakościowa odpadów komunalnych
2.3.1. Wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych
W oparciu o analizę materiałów źródłowych: - Materiały Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast [23, 24, 31, 32]; - Badania odpadów - m.in.: Kraków, Łódź, Katowice, Rybnik, Warszawa, Szczecin [22, 32, 60, 63, 65, 73]; - Programy Gospodarki Odpadami - Ruda Śląska, woj. katowickie, Kraków, Szczecin, Łódź, Racibórz [4, 6, 48, 57, 58, 59, 61] przyjęto do rozważań w ramach konstrukcji Krajowego Planu Gospodarki Odpadami - średni skład morfologiczny poszczególnych grup odpadów. Dane te zestawiono w tabelach 2-2 do 2-5 oraz przedstawiono na rysunkach 2-2 - 2-7.
Tabela 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury*
| Odpady domowe [%] | Odpady z obiektów |
| frakcje odpadów | miasto | wieś | infrastruktury [%] |
1) odpady organiczne pochodzenia roślinnego | 32% | 13% | 10% |
2) odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego | 2% | 1% | - |
| 3) inne odpady organiczne | 2% | 2% | - |
| 4) papier i tektura | 19% | 13% | 30% |
| 5) tworzywa sztuczne | 14% | 13% | 30% |
| 6) materiały tekstylne | 4% | 3% | 3% |
| 7) szkło | 8% | 8% | 10% |
| 8) metale | 4% | 4% | 5% |
| 9) odpady mineralne | 5% | 10% | 5% |
| 10) frakcja drobna (pon. 10 mm) | 10% | 33% | 7% |
| Razem: | 100% | 100% | 100% |
* zastosowano podział wg PN-93/ Z-15006 Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich
Rysunek 2-1 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach miejskich
Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich
Rysunek 2-2 Skład morfologiczny odpadów domowych wytworzonych na terenach wiejskich
Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury
Rysunek 2-3 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury
Tabela 2-3 Średni skład odpadów wielkogabarytowych
| Odpady wielkogabarytowe [%] |
| 1) drewno | 60% |
| 2) metale | 30% |
| 3) inne (balastowe, materace, plastik itp.) | 10% |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Skład odpadów wielkogabarytowych
Rysunek 2-4 Skład odpadów wielkogabarytowych
Tabela 2-4 Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych
Odpady budowlane i poremontowe [%] skład: 100% mineralne |
| 1) cegła | 40% |
| 2) beton | 20% |
| 3) tworzywo sztuczne | 1% |
| 4) bitumiczna powierzchnia dróg | 8% |
| 5) drewno | 7% |
| 6) metale | 5% |
| 7) piasek | 15% |
| 8) inne | 4% |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Skład odpadów budowlanych i poremontowych
Rysunek 2-5 Skład odpadów budowlanych i poremontowych
Tabela 2-5 Średni skład odpadów z ogrodów i parków
| Odpady z ogrodów i parków [%] |
| odpady organiczne | 80% |
| odpady mineralne | 20% |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela 2-6 Skład morfologiczny zmiotek ulicznych
| Zmiotki uliczne [%] |
| odpady mineralne | 100% |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych (brak badań szczegółowych dotyczących morfologii tej grupy odpadów; skład podano według obowiązującej klasyfikacji w grupie 20): - rozpuszczalniki, - kwasy, - alkalia, - odczynniki fotograficzne, - środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy), - lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć, - urządzenia zawierające freony, - oleje i tłuszcze inne niż jadalne, - farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne, - detergenty zawierające substancje niebezpieczne, - leki cytotoksyczne i cytostatyczne, - baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami ołowiowymi, niklowo-kadmowymi lub bateriami zawierającymi rtęć oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie, - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne (inne niż: lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć oraz urządzenia zawierające freony) zawierające niebezpieczne składniki, - drewno zawierające substancje niebezpieczne.
2.3.2. Ustalenie danych wyjściowych w zakresie strumienia odpadów - do konstrukcji KPGO
Biorąc pod uwagę wyżej przedstawiony podział odpadów komunalnych, konieczność wyróżnienia odpadów opakowań oraz bliższą charakterystykę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, na potrzeby konstrukcji planu zostało wydzielonych 20 strumieni odpadów: - odpady organiczne roślinne - domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego, - odpady organiczne zwierzęce - domowe odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji, - odpady organiczne inne - odpady z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych - ulegające biodegradacji, - odpady zielone - odpady z ogrodów i parków, targowisk, z pielęgnacji zieleńców miejskich, z pielęgnacji cmentarzy - ulegające biodegradacji, - papier i karton podzielono na trzy grupy: opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe na bazie papieru, papier i tektura (nieopakowaniowe), - tworzywa sztuczne podzielono na dwie grupy: opakowania z tworzyw sztucznych, tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe), - tekstylia, - szkło podzielono na dwie grupy: opakowania ze szkła, szkło (nieopakowaniowe), - metale podzielono na trzy grupy: opakowania z blachy stalowej, opakowania z aluminium, pozostałe odpady metalowe, - odpady mineralne - odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp., - drobna frakcja popiołowa - odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych (głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem), - odpady wielkogabarytowe, - odpady budowlane - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych - wchodzące w strumień odpadów komunalnych, - odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych. Dla wyżej wymienionych strumieni ustalono wskaźniki charakterystyki jakościowej odpadów komunalnych z uwzględnieniem różnic między odpadami powstałymi na terenach zabudowy miejskiej i wiejskiej, które znajdują się w tabeli 2-7.
Tabela 2-7 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich
| Lp. | Strumień odpadów komunalnych | Miasto [kg/M/r] | Wieś [kg/M/r] |
| 1 | Odpady organiczne roślinne | 81,40 | 18,80 |
| 2 | Odpady organiczne zwierzęce | 4,40 | 1,10 |
| 3 | Odpady organiczne inne | 4,40 | 2,21 |
| 4 | Odpady zielone | 10,00 | 4,16 |
| 5 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 28,62 | 10,64 |
| 6 | Opakowania z papieru i tektury | 41,52 | 15,43 |
| 7 | Opakowania wielomateriałowe | 4,66 | 1,73 |
| 8 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 48,27 | 21,03 |
| 9 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 15,53 | 6,77 |
| 10 | Tekstylia | 12,10 | 4,65 |
| 11 | Szkło (nieopakowaniowe) | 2,00 | 1,00 |
| 12 | Opakowania ze szkła | 28,12 | 18,89 |
| 13 | Metale | 12,79 | 4,55 |
| 14 | Opakowania z blachy | 4,57 | 1,63 |
| 15 | Opakowania z aluminium | 1,33 | 0,47 |
| 16 | Odpady mineralne | 14,30 | 13,25 |
| 17 | Drobna frakcja popiołowa | 46,70 | 40,28 |
| 18 | Odpady wielkogabarytowe | 20,00 | 15,00 |
| 19 | Odpady budowlane | 40,00 | 40,00 |
| 20 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 3,00 | 2,00 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Z uwagi na sposób zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji połączono trzy grupy odpadów: odpady domowe organiczne pochodzenia roślinnego i pochodzenia zwierzęcego oraz inne domowe odpady organiczne w grupę odpady kuchenne ulegające biodegradacji. Ostatecznie w KPGO rozważa się 18 strumieni odpadów. Bilans odpadów komunalnych powstających w poszczególnych województwach przedstawiają tabele: - tabela XX-1 - bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce, - tabela XX-2 - bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach o przewadze ludności miejskiej, - tabela XX-3 - bilans odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach o przewadze ludności wiejskiej. Tabele XX-1, XX-2 i XX-3 zamieszczone są w zbiorze tabel. W obliczeniach zostały przyjęte dane demograficzne GUS za 2000 r. Tabela 2-8 przedstawia bilans odpadów komunalnych w podziale na 18 strumieni na terenach miejskich i wiejskich.
Tabela 2-8 Bilans odpadów komunalnych w Polsce w 2000 r. według strumieni odpadów z podziałem na miasto/wieś
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | Ilości odpadów komunalnych wytworzonych w Polsce w 2000 r. [tys. Mg] |
| | | na terenach miejskich | na terenach wiejskich | ogółem |
| 1 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 2.163,7 | 330,2 | 2.493,9 |
| 2 | Odpady zielone | 239,9 | 62,1 | 302,0 |
| 3 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 686,5 | 158,9 | 845,4 |
| 4 | Opakowania z papieru i tektury | 996,0 | 230,4 | 1.226,4 |
| 5 | Opakowania wielomateriałowe | 111,8 | 25,8 | 137,6 |
| 6 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 1.157,9 | 314,1 | 1.472,0 |
| 7 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 372,5 | 101,1 | 473,6 |
| 8 | Szkło (nieopakowaniowe) | 48,0 | 14,9 | 62,9 |
| 9 | Opakowania ze szkła | 674,5 | 282,1 | 956,6 |
| 10 | Metale | 306,8 | 68,0 | 374,8 |
| 11 | Opakowania z blachy | 109,6 | 24,3 | 134,0 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 31,9 | 7,0 | 38,9 |
| 13 | Tekstylia | 290,3 | 69,4 | 359,7 |
| 14 | Odpady mineralne | 343,0 | 197,9 | 540,9 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 1.120,2 | 601,6 | 1.721,8 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 479,8 | 224,0 | 703,8 |
| 17 | Odpady budowlane | 959,5 | 597,4 | 1.556,9 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 72,0 | 29,9 | 101,8 |
| Razem | 10.163,8 | 3.339,2 | 13.503,0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
2.4. Stan aktualny w zakresie zbierania i transportu odpadów
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach "zbieranie odpadów - to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania". Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw określają zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a także warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustaw. W procesie zbiórki i transportu odpadów gminy występują jako: - organ planujący przestrzenne zagospodarowanie gminy i organ odpowiadający za racjonalną politykę przestrzenną, - organ określający (program) zasady ochrony środowiska, - organ ustalający sposób postępowania z odpadami na terenie gminy, - organ wydający uzgodnienia lub opiniujący wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady, - właściciel terenu, - organ uzgadniający warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego i uczestniczący w wydawaniu pozwolenia na budowę obiektów, - organ określający wymaganą jakość świadczonych usług, - inwestor, - wykonawca usług komunalnych, - operator urządzeń odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Gminy mają możliwość wyboru organizacji i zarządzania gospodarką odpadami oraz wyboru ról i funkcji, które będą wykonywane w celu zaspokojenia zapotrzebowania na usługi komunalne. W tych sprawach gminy mogą: - powierzyć organizację i zarządzanie gospodarką odpadami własnemu zakładowi budżetowemu lub własnej spółce, łącznie z prowadzeniem niezbędnych inwestycji (mogą objąć cały rynek własnych usług), - powierzyć organizację i zarządzanie gospodarką odpadami podmiotowi prywatnemu lub kilku podmiotom prywatnym, włącznie z prowadzeniem przez nie niezbędnych inwestycji (odsprzedać rynek własnych usług), - podzielić rynek usług w taki sposób, aby gmina utrzymała we władaniu główne ogniwa gospodarki i zarządzania odpadami komunalnymi (utrzymać kontrolę nad częścią rynku, z którą związane są ryzyka występowania roszczeń o naprawę szkód spowodowanych przeszłą działalnością, i odsprzedać część rynku związaną z mniejszym ryzykiem tego rodzaju), - przejąć (zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach), po przeprowadzeniu referendum, wszystkie obowiązki związane z gospodarką odpadami na swoim terenie. Szczególne znaczenie w analizie istniejącego na danym terenie systemu zbiórki odpadów ma ocena systemu selektywnej zbiórki odpadów. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach gminy "organizują selektywną zbiórkę, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku, oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami" (art. 3 ust. 2 pkt 6). W zasadach gospodarowania odpadami określonymi w ustawie o odpadach art. 10 mówi, że: "odpady powinny być zbierane w sposób selektywny". Sposób prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów determinowany jest głównie składem ilościowo-jakościowym odpadów. Charakterystyka morfologiczna odpadów decyduje o zastosowaniu odpowiednich technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Sposobów prowadzenia selektywnej zbiórki może być kilka, gdyż odpady komunalne w gospodarstwach domowych mogą być podzielone na dwa lub więcej składników. Odpady te mogą być umieszczane w kontenerach do zbiórki selektywnej dla: - odpadów organicznych; - materiałów przeznaczonych do recyklingu: szkło, metale, papier, plastik; - inne odpady. W praktyce segregację odpadów prowadzi się "u źródła" (w zabudowie zwartej typu osiedla mieszkaniowe) do tzw. "dzwonów", tj. pojemników podzielonych dla każdego strumienia odpadu lub do niepodzielonego pojemnika w rejonach, gdzie selektywna zbiórka jest dopiero wprowadzana. Wrzucanie materiałów przeznaczonych do recyklingu do jednego pojemnika stosuje się w rejonach, gdzie ludność dopiero się uczy i nabiera "nawyku" selekcji powstających w domach odpadów. Z czasem wprowadza się w tych rejonach system zbiórki do dzwonów. Drugim systemem segregacji odpadów komunalnych pochodzenia domowego są zbiorcze punkty segregowania odpadów - charakterystyczne dla zabudowy rozproszonej w gminach i miasto/gminach oraz w centrach miast. Obok selektywnej zbiórki odpadów w gospodarstwach domowych prowadzi się także zbiórkę materiałów przeznaczonych do recyklingu z obiektów użyteczności publicznej: biur, szkół, sklepów. Z literatury dotyczącej możliwości rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych wynika, że zarówno w krajach Unii Europejskiej, jak i w Polsce brak jest jednoznacznych preferencji w stosunku do określonej metody selektywnej zbiórki odpadów. Przeładunek i transport odpadów na dalsze odległości są czynnościami usprawniającymi funkcjonowanie przedsiębiorstw wykonujących usługi zbiórki i transportu odpadów na rozległym terenie w dużej odległości od miejsca unieszkodliwiania odpadów. W ocenie aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w Polsce wykorzystano dane GUS za 2000 r., informacje zebrane z powiatów i gmin drogą ankietyzacji przeprowadzonej w okresie IV-V 2002 r. oraz prace wykonane na zlecenie UMiRM [23, 24, 31]. Według danych GUS w 2000 r. mieszkało ok. trzykrotnie więcej osób na obszarach miejskich niż na obszarach wiejskich. Z przedstawionych danych wynika, że spośród badanych gmin zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych objętych było ok. 94% osób na terenach miejskich i ok. 74% osób na terenach wiejskich. Najwięcej mieszkańców objętych zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych (ok. 95%) wykazały gminy województw: kujawsko-pomorskiego i śląskiego, natomiast najmniej w województwach: pomorskim (ok. 67%) i warmińsko-mazurskim (ok. 78%). Spośród badanych gmin zaledwie 9% wykazało jednoznacznie, że są w całości objęte zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych. Z informacji przekazanych przez gminy wynika, że wśród 1.406 przedsiębiorstw, których rodzaj własności podały badane gminy, było 950 przedsiębiorstw prywatnych, co stanowi ok. 68% ogółu. Wśród 14 przedsiębiorstw wykazanych w pozycji "inne" znajdowały się głównie spółdzielnie mieszkaniowe. Z danych nt. liczby przedsiębiorstw świadczących usługi w gminach wynika, że najczęściej, tj. w ok. 42% badanych gmin, działa jedno przedsiębiorstwo, a w dalszych 21% gmin - dwa. Niemniej w ok. 10% gmin zezwolenia na przedmiotową działalność ma ponad 5 przedsiębiorstw, w tym, w kilkunastu przypadkach, liczba tych przedsiębiorstw przekraczała 20. Z danych na temat wielkości i sposobu rejestracji wielkości zbiórki stosowanych w gminach wynika, że aż 15% urzędów gmin nie dysponuje danymi na temat wielkości zbiórki odpadów na swoim terenie. Spośród pozostałych gmin większość (57%) posiada ewidencję odpadów jedynie w jednostkach objętościowych. Tylko pozostałe 28% badanych gmin, dysponując ewidencją odpadów w jednostkach masy, posiada informacje niezbędne do opracowania planu gospodarki odpadami. Spośród badanych gmin ok. jedna trzecia odzyskuje odpady do recyklingu, zaś odpady do recyklingu organicznego zbierane są w 65 gminach, a odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych zbiera tylko 35 gmin. W tabeli XX-4 przedstawiono dane udostępnione przez GUS o ilości odpadów komunalnych wywiezionych w ciągu roku w poszczególnych województwach. W 2000 r. wywieziono 12.226 tys. Mg odpadów, z tego 11.127 tys. Mg odpadów z obszarów miejskich i 1.098 tys. Mg z obszarów wiejskich. Najwięcej odpadów wywieziono z województw: - śląskie - 1.594 tys. Mg, - dolnośląskie - 1.511 tys. Mg, - mazowieckie - 1.427 tys. Mg, - wielkopolskie - 1.054 tys. Mg. Największą ilość odpadów z terenów miejskich wywieziono z województw: - śląskie - 1.510 tys. Mg, - dolnośląskie - 1.353 tys. Mg, - mazowieckie - 1.323 tys. Mg. Największą ilość odpadów z terenów wiejskich wywieziono z województw: - dolnośląskie - 157 tys. Mg, - małopolskie - 147 tys. Mg, - mazowieckie - 104 tys. Mg.
2.5. Stan aktualny w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów
W myśl ustawy o odpadach "unieszkodliwianie odpadów - to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych, określonym w załączniku nr 6 do ustawy, w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska". Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania; te które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione. Unieszkodliwianiu poddaje się te odpady, z których uprzednio wysegregowano odpady nadające się do odzysku. Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii. Recykling organiczny to obróbka tlenowa, w tym kompostowanie, lub beztlenowa odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania. W wyniku selektywnej zbiórki na ogół nie uzyskuje się odpowiedniej czystości materiału, która jest warunkiem dla skierowania strumienia wyselekcjonowanych odpadów do dalszego ich wykorzystania. Dlatego konieczne jest kierowanie wyselekcjonowanych odpadów do zakładu sortowniczego, w którym odpady poddawane są oczyszczaniu i wyeliminowaniu materiału balastowego. Zadaniem sortowni jest: - usunięcie zanieczyszczeń, które nie powinny znajdować się w materiałach przeznaczonych do recyklingu, - usunięcie elementów zbędnych, będących składnikami zebranych odpadów, - kontrola jakości frakcji pozyskanych "u źródła", co umożliwia przedsiębiorstwom zajmującym się zbiórką tych odpadów na stosowanie odpowiednich cen za ich zbieranie. W załączniku 3 zestawiono informacje dotyczące sortowni odpadów wykorzystywanych przez gminy w 2000 r. Według informacji przekazanych przez gminy w Polsce funkcjonują 52 sortownie. Prawie do wszystkich sortowni dostarczane są odpady pochodzące z selektywnej zbiórki. Wyjątek stanowi jedna sortownia w Łodzi, która doczyszcza odpady mieszane. Sortownia ta ma największą maksymalną zdolność przetwarzania, tj. 55 tys. Mg, i przetworzyła największą ilość odpadów, tj. 24 tys. Mg. Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach przedstawiono w tabeli XX-5 [wg GUS]. W ciągu roku wywieziono 148,1 tys. Mg odpadów wyselekcjonowanych, w tym: 28,8 tys. Mg makulatury, 58,3 tys. Mg szkła, 17,1 tys. Mg tworzyw sztucznych, 43,7 tys. Mg metali. Najwięcej makulatury wywieziono w ciągu roku z województw: - małopolskie - 6.126,0 Mg, - mazowieckie - 4.608,6 Mg, - śląskie - 4.543,2 Mg. Najwięcej szkła wywieziono w ciągu roku z województw: - śląskie - 17.671,1 Mg, - dolnośląskie - 6.328,5 Mg, - pomorskie - 5.602,6 Mg. Najwięcej tworzyw sztucznych wywieziono w ciągu roku z województw: - śląskie - 3.343,6 Mg, - zachodniopomorskie - 3.197,9 Mg, - małopolskie - 2.463,3 Mg. Najwięcej metali wywieziono w ciągu roku z województw: - małopolskie - 2.519,3 Mg, - podkarpackie - 4.219,6 Mg, - śląskie - 3.498,6 Mg.
Kompostownie
W załączniku 3 wyszczególnione są kompostownie działające w poszczególnych województwach w 2000 r., zgodnie z danymi przekazanymi przez gminy. Podano w niej podstawowe charakterystyki 54 kompostowni (adres, nazwa, rodzaj odpadów, technologia, ilość odpadów przetworzonych, maksymalna zdolność przetwarzania). Większość kompostowni to kompostownie pryzmowe na terenie utwardzonym z odprowadzeniem ścieków. Niestety część gmin nie posiada informacji o maksymalnej zdolności przetwarzania kompostowni. Dwuetapowe prowadzenie procesu związane jest z zastosowaniem kompostowania wstępnego w bioreaktorach. Etap wstępny umożliwia zintensyfikowanie całego procesu, dzięki czemu produkt końcowy o odpowiedniej jakości otrzymuje się w znacznie krótszym czasie. Dwuetapowy proces kompostowania w Polsce odbywa się w 12 gminach technologiami kompostowania w bioreaktorach wg systemu HERHOFF, MUT, DANO, KNEER. W 2000 r. unieszkodliwiono w kompostowniach polskich 248,3 tys. Mg odpadów; w tym najwięcej w województwie mazowieckim 133,8 tys. Mg, w woj. śląskim 41,8 tys. Mg i woj. lubuskim 29,7 tys. Mg (tabela XX-6). W załączniku 3 zawarto informacje o instalacjach i urządzeniach do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
Spalarnie
W Polsce funkcjonuje jedna spalarnia: w Warszawie na Targówku Przemysłowym w Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych. W 2000 r. spalarnia ta unieszkodliwiła 2,9 tys. Mg odpadów. Według aktualnych danych - spalarnia przekształca termicznie około 57 tys. Mg odpadów rocznie.
Składowanie odpadów
Składowanie, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, jest jednym z procesów unieszkodliwiania odpadów. Ustawa ta wprowadza obowiązek mówiący o tym, że przed umieszczeniem na składowisku odpadów odpady powinny być poddane procesowi przekształcenia fizycznego, chemicznego lub biologicznego oraz segregacji, w celu ograniczenia zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub dla środowiska lub też ograniczenia ilości lub objętości składowanych odpadów przekształcania odpadów komunalnych przed ich wprowadzeniem na składowisko. Składowanie odpadów jest więc ostatnim nieuniknionym ogniwem w planowanym systemie gospodarki odpadami komunalnymi. Ogólne wymagania dotyczące składowisk odpadów, zawarte w ustawie o odpadach, obejmują: - obowiązek wyznaczenia lokalizacji składowisk w oparciu o przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz uzyskiwania wymaganych uzgodnień, - obowiązek określenia (przez organ właściwy w sprawach nadzoru budowlanego) w decyzji o pozwoleniu na budowę składowiska odpadów wymagań zapewniających ochronę życia i zdrowia ludzi, ochronę środowiska oraz ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich, a także terminu i sposobu rekultywacji terenu składowiska. Wśród tych szczegółowych wymagań, jakie należy zawrzeć w pozwoleniu na budowę składowiska, wymienia się: - określenie warunków technicznych urządzenia składowiska, - określenie sposobu eksploatacji składowiska oraz obowiązek opracowania instrukcji eksploatacji, - określenie sposobu odprowadzenia, gromadzenia i oczyszczenia wód odciekowych, - określenie sposobu i terminu docelowego zagospodarowania terenu składowiska, - obowiązek prowadzenia ciągłego monitoringu oddziaływania składowiska na ludność i środowisko naturalne w otoczeniu obiektu. Zasady składowania odpadów w Unii Europejskiej zawarte są w obowiązującej od lipca ubiegłego roku dyrektywie, której najważniejsze postanowienia wymienia się poniżej: - dla zmniejszenia ogólnego efektu cieplarnianego wprowadza się obowiązek ograniczenia ilości biologicznie rozkładalnych odpadów komunalnych usuwanych na składowiska (w trzech przedziałach czasowych - w ciągu 5 lat do 75%, w ciągu 10 lat do 50% i ostatecznie w ciągu 15 lat do 35% zawartości składników rozkładalnych biologicznie w odpadach usuwanych w 1995 r. na składowiska) oraz zapewnienia w nowo projektowanych i istniejących składowiskach ujęcia i unieszkodliwiania powstającego biogazu, - dla zmniejszenia objętości oraz ograniczenia uciążliwości wszystkie odpady powinny być poddane obróbce przed składowaniem (nie jest jednak wyjaśnione, jaki powinien być zakres tej obróbki), - zakaz składowania zużytych opon (w ciągu 5 lat od wejścia w życie dyrektywy, w tym w ciągu 2 lat zaprzestanie składowania całych opon, oraz w ciągu 5 lat - opon rozdrobnionych), - urealnienie opłat za składowanie odpadów poprzez uwzględnienie w koszcie przyjęcia odpadów na składowisko wszystkich składników związanych z budową, eksploatacją, monitoringiem, zamknięciem i rekultywacją oraz monitoringiem przez 50 lat po zamknięciu składowiska, - zakaz wspólnego składowania odpadów niebezpiecznych z innymi odpadami. W ustawie o odpadach nie określono przedziałów czasowych, w których powinno się osiągnąć stosowną redukcję ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Niezależnie od tego prawodawca oczekuje, że z planów gospodarki odpadami na poszczególnych szczeblach (od krajowego do gminnego), do wykonania których obliguje rozdział 3 art. 15-20 ustawy - wynikać będą działania określające sukcesywną eliminację biomasy ze składowisk odpadów poprzez wprowadzanie biologicznych i termicznych metod unieszkodliwiania odpadów. W tabelach XX-7 do XX-9 (zbiór tabel) zebrano dane na temat składowisk odpadów komunalnych w Polsce, które dostarczają następujących o nich informacji: Tabela XX-7 Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na te składowiska w 2000 r. (dane udostępnione przez GUS), Tabela XX-8 Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji (dane udostępnione przez GUS), Tabela XX-9 Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r. (wg GUS). W dniu 31.12.2000 r. funkcjonowało 999 zorganizowanych składowisk, które zajmowały powierzchnię 3.125,40 ha. Najwięcej składowisk zorganizowanych znajduje się w województwach wielkopolskim - 118 i w województwie dolnośląskim - 103, które zajmują powierzchnie: wielkopolskie 393,4 ha i dolnośląskie 332,6 ha. Największą ilość odpadów komunalnych wywieziono w ciągu roku na składowiska w województwach: dolnośląskim (1.509 tys. Mg), śląskim (1.489 tys. Mg) i mazowieckim (1.287 tys. Mg). Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta w ciągu roku wynosi 96,7 ha i największa jest w województwie mazowieckim 32,2 ha, śląskim 14,5 ha. Powierzchnia składowisk zorganizowanych zrekultywowana w ciągu roku wynosi 66 ha, przy czym największą powierzchnię zrekultywowano w województwach: zachodniopomorskim - 9,5 ha, łódzkim - 8,2 ha i mazowieckim - 7,7 ha. W ośmiu województwach powierzchnia zrekultywowana jest mniejsza od powierzchni zamkniętej, tylko w jednym województwie powierzchnie te były takie same (woj. podlaskie). Na dzień 31.12.2000 r. liczba składowisk o zakończonej eksploatacji wynosiła 88. Najwięcej tych składowisk znajduje się w województwach: lubelskim - 15, mazurskim - 10 i łódzkim - 9. Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji wynosi 239,5 ha, największa w województwie łódzkim - 34,6 ha. Największe powierzchnie składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowane w ciągu roku znajdują się w województwie wielkopolskim - 15,3 ha, łódzkim - 12,4 ha i lubuskim - 11,3 ha. Ogólna powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowana w 2000 r. wynosiła 60 ha. Największą powierzchnię składowisk zrekultywowaną w ciągu roku mają województwa wielkopolskie: 15,3 ha, łódzkie: 12,4 ha i lubuskie: 11,3 ha. Informacje na temat innych (niż sortownie, kompostownie i składowiska) instalacji i urządzeń stosowanych w procesie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych zestawiono w tabeli 3 załącznika 3. W większości przypadków są to urządzenia pomocnicze służące do przygotowania odpadów do recyklingu, np. rozdrabniarka butelek PET, belownica do papieru, belownica do plastiku, separator zanieczyszczeń. W dwóch gminach do tej kategorii zaliczono instalacje do kompostowania osadów ściekowych oraz do fermentacji stałych odpadów organicznych. Wykazano również istnienie jednej instalacji do utylizacji termicznej odpadów tworzyw sztucznych. Rysunek 2-6 przedstawia ilości wytwarzanych odpadów w poszczególnych województwach kraju.
Rysunek 2-6 Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w poszczególnych województwach
3. OKREŚLENIE CELÓW DO OSIĄGNIĘCIA W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI WYNIKAJĄCYCH Z DIAGNOZY STANU OBECNEGO
Celami do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi:
Cele krótkookresowe 2003-2006
- objęcie wszystkich mieszkańców kraju zorganizowaną zbiórką odpadów, a co za tym idzie wyeliminowanie niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, - podnoszenie świadomości społecznej obywateli, - podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, - rozwój selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, - intensyfikacja działań w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych; budowa składowisk regionalnych wg standardów UE. Dla osiągnięcia wyżej wymienionych celów konieczne jest podjęcie następujących przedsięwzięć: - utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesięciu ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi dla realizacji wspólnych przedsięwzięć, - planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania, niezależnie od źródła ich pochodzenia, - utrzymanie przez gminy kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.
Cele długookresowe 2007-2014
- dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, - dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, - kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej, - wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów, - intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.
Potrzeby w zakresie techniczno-technologicznym
Dostosowanie polskiej gospodarki do standardów UE wymagać będzie intensyfikacji procesów przekształcania odpadów przed składowaniem. Znaczny postęp powinien nastąpić w zakresie wdrażania: - biologicznych metod przekształcania odpadów, - procesów biologiczno-mechanicznych, - metod termicznych. Niezbędny będzie rozwój lokalnych kompostowni selektywnie gromadzonych odpadów organicznych domowych, odpadów ogrodowych oraz z terenów tzw. zielonych. Wspierać należy (poprzez odpowiednie akcje władz lokalnych) kompostowanie odpadów we własnym zakresie przez mieszkańców peryferyjnych rejonów miast oraz mieszkańców wsi. Następować powinien rozwój metod fermentacji beztlenowej odpadów. W przypadku średniej wielkości regionalnych zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów - zastosowanie metod mechaniczno-biologicznych może stanowić efektywną opcję przekształcania odpadów celem zmniejszenia objętości i bezpiecznego składowania. Potrzeba wprowadzania termicznych metod przekształcania odpadów dotyczy w głównej mierze dużych miast polskich i aglomeracji miejskich, gdzie występują ograniczone możliwości budowy nowych składowisk odpadów.
Potrzeby w zakresie podnoszenia świadomości społecznej
Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych rezultatów. W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia szerokich akcji podnoszenia świadomości społecznej z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod i środków.
4. PROGNOZA
Przygotowywany Krajowy Plan Gospodarki Odpadami jest tworzony dla lat przyszłych, wobec czego przewidywania co do ilości i jakości odpadów, które w przyszłości będą zagospodarowywane, stanowią podstawę całego planu. Oczywiście zmiany jakości i ilości odpadów następują wolno, tak jak wolno następują zmiany w przyzwyczajeniach czy zmiany w poziomie dochodów ludności. Na prognozowane zmiany wielkości strumienia odpadów składają się zasadniczo 2 czynniki: liczba ludności i jednostkowy wskaźnik emisji odpadów, liczony np. w kg odpadów na mieszkańca rocznie. Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano dla poszczególnych typów źródeł odpadów. Dla potrzeb konstrukcji KPGO przyjęto prognozę demograficzną określaną przez GUS. Rozważając przypuszczalne trendy zmian składu odpadów komunalnych - przyjęto na najbliższe 13 lat "optymistyczny" wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował skład odpadów. Przewidywanie zmian składu opierało się m.in. na następujących przesłankach: - rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich, - rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także na wzrost ilości papieru w odpadach, - powoli następować będzie rozwój sieci gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego żywienia w zakładach pracy, co spowoduje równocześnie "przemieszczanie się" odpadów spożywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów miast. Rozwojowi sieci gastronomii sprzyjać też będzie zmiana systemu pracy wzorowana na standardach zachodnich, czyli praca z przerwą na lunch, - zakłada się, że przez najbliższe 5 lat dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce "odpadogenne", następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych na korzyść ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych - jak papier czy drewno, - po początkowym okresie stagnacji nastąpi wzrost budownictwa oraz w szczególności prac remontowo-budowlanych, co z drugiej strony zaowocuje wzrostem ilości odpadów poremontowych (w tym gruzu), w strukturze odpadów da to wzrost ilości odpadów "innych mineralnych". Powyżej przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też niewielkie - w skali rocznej - zmiany "emisji" poszczególnych składników, zmiany nie większe niż 3%. Tabela 4-1 zawiera zestawienie prognozowane liczby ludności w poszczególnych województwach, z uwzględnieniem liczby ludności w rejonach miejskich i w rejonach wiejskich (wg GUS). W tabeli 4-2 zestawiono zmiany procentowe wskaźników emisji odpadów komunalnych w rozbiciu na okresy: 2000-2005, 2006-2010, 2011-2014. Przy wykorzystaniu obu zestawów danych została ustalona prognozowana ilość odpadów komunalnych, jaka będzie wytwarzana w latach 2005, 2010 i 2014 we wszystkich województwach. Prognozowaną ilość odpadów w latach pośrednich wyznaczono poprzez aproksymację. W tabeli 4-3 znajduje się prognoza ilości odpadów komunalnych powstających w Polsce. Tabele XX-10 - XX-13, znajdujące się w zbiorze tabel, zawierają prognozę emisji odpadów w latach: 2005, 2006, 2010 i 2014.
Tabela 4-1 Prognoza liczby ludności na lata 2005, 2010 i 2014 w podziale na miasto/wieś
Województwo | Miasto/wieś | Liczba ludności w 2000 r. | Prognozowana liczba ludności w 2005 r. | Prognozowana liczba ludności w 2010 r. | Prognozowana liczba ludności w 2014 r. |
| dolnośląskie | M | 2.125.259 | 2.115.900 | 2.123.400 | 2.135.300 |
| dolnośląskie | W | 847.408 | 842.300 | 833.600 | 824.200 |
| kujawsko-pomorskie | M | 1.306.017 | 1.314.100 | 1.331.100 | 1.352.500 |
| kujawsko-pomorskie | W | 793.707 | 788.500 | 780.800 | 771.800 |
| lubelskie | M | 1.045.725 | 1.061.900 | 1.087.000 | 1.116.200 |
| lubelskie | W | 1.186.329 | 1.155.400 | 1.120.000 | 1.085.300 |
| lubuskie | M | 662.161 | 666.100 | 675.300 | 686.100 |
| lubuskie | W | 361.827 | 365.400 | 367.100 | 368.600 |
| łódzkie | M | 1.713.811 | 1.693.600 | 1.688.200 | 1.690.600 |
| łódzkie | W | 929.574 | 903.400 | 878.600 | 854.600 |
| małopolskie | M | 1.629.365 | 1.632.800 | 1.654.200 | 1.679.500 |
| małopolskie | W | 1.604.434 | 1.632.100 | 1.654.600 | 1.678.300 |
| mazowieckie | M | 3.257.925 | 3.267.700 | 3.319.200 | 3.380.600 |
| mazowieckie | W | 1.814.410 | 1.799.500 | 1.777.500 | 1.755.900 |
| opolskie | M | 567.711 | 567.100 | 569.100 | 572.500 |
| opolskie | W | 516.954 | 511.700 | 507.800 | 505.000 |
| podkarpackie | M | 872.778 | 884.000 | 902.100 | 923.200 |
| podkarpackie | W | 1.255.827 | 1.262.600 | 1.265.700 | 1.268.800 |
| podlaskie | M | 713.942 | 732.800 | 756.400 | 783.100 |
| podlaskie | W | 507.186 | 487.200 | 465.100 | 442.100 |
| pomorskie | M | 1.501.745 | 1.507.300 | 1.529.300 | 1.555.500 |
| pomorskie | W | 696.577 | 714.300 | 728.900 | 741.000 |
| śląskie | M | 3.845.316 | 3.816.500 | 3.808.300 | 3.808.000 |
| śląskie | W | 1.002.284 | 1.011.400 | 1.018.700 | 1.025.700 |
| świętokrzyskie | M | 716.996 | 602.800 | 605.200 | 608.600 |
| świętokrzyskie | W | 883.933 | 702.300 | 685.600 | 669.100 |
| warmińsko-mazurskie | M | 883.933 | 898.400 | 921.800 | 948.400 |
| warmińsko-mazurskie | W | 584.380 | 575.300 | 561.400 | 544.000 |
| wielkopolskie | M | 1.937.745 | 1.946.500 | 1.981.800 | 2.025.700 |
| wielkopolskie | W | 1.423.154 | 1.434.600 | 1.437.100 | 1.439.300 |
| zachodniopomorskie | M | 1.207.201 | 1.212.400 | 1.226.400 | 1.242.500 |
| zachodniopomorskie | W | 526.647 | 528.400 | 526.800 | 523.000 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela 4-2 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2014 w Polsce w podziale na miasto/wieś
| Nazwa strumienia | Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów miejskich w latach | Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów miejskich w latach |
| | 2001-2005 | 2006-2010 | 2011-2014 | 2001-2005 | 2006-2010 | 2011-2014 |
| Odpady organiczne roślinne | 2,00 | 1,00 | 0,00 | 1,00 | 0,00 | 0,00 |
| Odpady organiczne zwierzęce | 0,00 | -1,00 | -2,00 | 0,00 | -1,00 | -1,00 |
| Odpady organiczne inne | 2,00 | 2,00 | 1,00 | 2,00 | 2,00 | 1,00 |
| Odpady zielone | 2,00 | 2,00 | 1,00 | 2,00 | 2,00 | 1,00 |
| Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 2,00 | 1,00 | 0,00 | 2,00 | 1,00 | 0,00 |
| Opakowania z papieru i tektury | 6,80 | 6,80 | 6,80 | 2,00 | 1,00 | 0,00 |
| Opakowania wielomateriałowe | 6,80 | 6,80 | 6,80 | 2,00 | 1,00 | 0,00 |
| Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 1,50 | 0,00 | -2,00 | 1,00 | 0,00 | -2,00 |
| Opakowania z tworzyw sztucznych | 6,80 | 6,80 | 6,80 | 1,00 | 0,00 | -2,00 |
| Tekstylia | 2,00 | 1,00 | 1,00 | 2,00 | 1,00 | 1,00 |
| Szkło (nieopakowaniowe) | 3,00 | 3,00 | 1,00 | 2,00 | 2,00 | 1,00 |
| Opakowania ze szkła | 4,80 | 4,80 | 4,80 | 2,00 | 2,00 | 1,00 |
| Metale | 1,00 | 0,00 | 0,00 | 1,00 | 0,00 | 0,00 |
| Opakowania z blachy stalowej | 3,80 | 3,80 | 3,80 | 1,00 | 0,00 | 0,00 |
| Opakowania z aluminium | 3,60 | 3,60 | 3,60 | 1,00 | 0,00 | 0,00 |
| Odpady mineralne | 1,00 | 2,00 | 2,00 | 0,00 | 1,00 | 1,00 |
| Drobna frakcja popiołowa | -2,00 | -3,00 | -3,00 | -2,00 | -3,00 | -3,00 |
| Odpady wielkogabarytowe | 8,45 | 0,00 | 0,00 | 5,92 | 0,00 | 0,00 |
| Odpady budowlane | 8,45 | 5,92 | 6,58 | 8,45 | 5,92 | 6,58 |
| Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 0,00 | 0,00 | 0,00 | 8,45 | 0,00 | 0,00 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela 4-3 Prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na lata 2005, 2006, 2010, 2014
| Lp. | Nazwa strumienia | Ilość odpadów komunalnych w Polsce [tys. Mg/rok] |
| | | 2000 | 2005 | 2006 | 2010 | 2014 |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 2.493,84 | 2.713,96 | 2.741,98 | 2.857,95 | 2.887,67 |
| 02 | Odpady zielone | 302,00 | 331,68 | 338,80 | 368,82 | 391,26 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 845,25 | 928,50 | 939,18 | 983,16 | 992,71 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 1.226,47 | 1.630,73 | 1.729,91 | 2.199,91 | 2.989,55 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 137,74 | 183,14 | 194,28 | 247,06 | 335,74 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 1.472,05 | 1.569,18 | 1.571,40 | 1.580,32 | 1.441,72 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 473,54 | 620,75 | 656,89 | 828,78 | 1.114,14 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 62,91 | 71,71 | 73,79 | 82,80 | 87,81 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 956,59 | 1.157,14 | 1.205,57 | 1.422,92 | 1.743,10 |
| 10 | Metale | 374,77 | 391,92 | 392,52 | 394,90 | 398,79 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 134,01 | 156,99 | 162,26 | 185,56 | 220,92 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 39,11 | 45,44 | 46,89 | 53,26 | 62,84 |
| 13 | Tekstylia | 359,70 | 395,10 | 399,64 | 418,32 | 443,88 |
| 14 | Odpady mineralne | 540,91 | 554,47 | 564,12 | 604,66 | 661,19 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 1.721,84 | 1.545,53 | 1.500,54 | 1.333,30 | 1.152,18 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 703,77 | 1.011,89 | 1.013,02 | 1.017,55 | 1.025,18 |
| 17 | Odpady budowlane | 1.556,89 | 2.318,06 | 2.457,30 | 3.103,05 | 4.290,55 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 101,83 | 115,90 | 116,00 | 116,36 | 117,02 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
5. ZAŁOŻENIA DO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI
5.1. Wymogi prawne
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach określa zasady postępowania z odpadami, które są następujące: - zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, - poddanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć, - unieszkodliwianie odpadów, - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska - składowanie odpadów, których nie da się z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne - poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić. Strategię wdrażania tych zasad ma właśnie określić KPGO. W dokumencie: II Polityka Ekologiczna Państwa przedstawiając cele polityki ekologicznej w zakresie jakości środowiska w dziale dotyczącym gospodarowania odpadami - określono priorytety krótkookresowe, średniookresowe i perspektywiczne, które w odniesieniu do odpadów komunalnych są następujące: 1. Priorytety krótkookresowe - (do czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej): - ostateczne dostosowanie polskiego prawa do regulacji prawnych UE, - przygotowanie strategii gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, - opracowanie planów gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz we współpracy z innymi krajami, z wydzieleniem planów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (w tym wybranymi rodzajami odpadów) i odpadami z opakowań, - tworzenie nowych struktur organizacyjnych i systemów dla realizacji zobowiązań, tj. udzielania pozwoleń, prowadzenia kontroli, identyfikacji, ewidencji i rejestracji odpadów oraz zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - opracowanie koncepcji budowy zintegrowanej sieci zakładów gospodarowania odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, - zwiększenie wysiłków na rzecz uzyskania wsparcia finansowego Unii Europejskiej (w ramach funduszy przedakcesyjnych, funduszy strukturalnych i funduszu kohezyjnego), jak również z międzynarodowych instytucji finansowych, - rozszerzenie mechanizmów rynkowych oraz przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych (kaucje, opłaty produktowe, system preferencji podatkowych zmierzający w kierunku rozwiązań obowiązujących w krajach UE na recykling i odzysk materiałów), - wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania (bazy danych), - identyfikacja zagrożeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych, - przeprowadzenie ogólnokrajowej inwentaryzacji instalacji do unieszkodliwiania i wykorzystywania odpadów, - przygotowanie KPGO, - ustanowienie przepisów prawnych dotyczących dopuszczalnych zawartości sumy metali ciężkich (ołowiu, kadmu, rtęci i chromu) w opakowaniach oraz harmonogramu stopniowego zmniejszania tej zawartości, z uwzględnieniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/EC w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, - zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie ze wspólnotowymi zasadami bliskości i samowystarczalności, - ograniczenie ilości odpadów składowanych na składowiskach, - utrzymywanie średniej ilości odpadów komunalnych na poziomie 300 kg/mieszkańca (obecnie w Polsce wynosi on ok. 290 kg/mieszkańca), - rozpoczęcie prac nad skonstruowaniem odpowiedniego systemu cyklicznej sprawozdawczości dotyczącej gospodarowania odpadami, zarówno na potrzeby kraju, jak i Wspólnoty Europejskiej (co 3 lata). 2. W średniookresowym horyzoncie czasowym (lata 2003-2010) konieczne będzie: - zintensyfikowanie realizacji opracowanych planów gospodarowania odpadami, - wdrożenie w całym kraju systemów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, - tworzenie kompleksowych systemów odzysku surowców wtórnych z odpadów, m.in. makulatury, szkła, tworzyw sztucznych, odpadów gumowych, puszek aluminiowych; odzyskiwanie i powtórne wykorzystywanie co najmniej 50% papieru i szkła, - stworzenie kompleksowego systemu odzysku opakowań i recyklingu materiałów z opakowań, w tym jednolitego systemu ewidencji tych odpadów, opracowanie i wdrożenie harmonogramu osiągnięcia określonego stopnia odzysku i recyklingu, z uwzględnieniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, - tworzenie rynków zbytu dla materiałów z odzysku, - rozpoczęcie budowy systemu zintegrowanej sieci zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów (powiązanej z innymi państwami UE), szczególnie odpadów niebezpiecznych, - realizacja programu likwidacji mogilników, w których składowane są przeterminowane środki ochrony roślin i inne substancje niebezpieczne, - opracowanie i stopniowe wdrażanie narodowej strategii ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1999/31/EC w sprawie ziemnych składowisk odpadów, - wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu, - rozszerzenie zakresu prac badawczo-rozwojowych nad nowymi technologiami odzysku i ponownego wykorzystania odpadów. 3. W okresie perspektywicznym (lata 2010-2025) priorytetowe kierunki polityki w zakresie ochrony środowiska przed odpadami obejmują: - pełną przebudowę modelu konsumpcji i produkcji w kierunku poprawy efektywności energetycznej i surowcowej, - realizacja zobowiązań w zakresie zmniejszania ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy Rady 1999/31/EC w sprawie ziemnych składowisk odpadów, - ostateczne rozwiązanie problemu opakowań i odpadów z opakowań, - zorganizowanie sprawnego systemu odzysku wszystkich surowców wtórnych z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik (BAT), - zapewnienie całkowitego unieszkodliwiania nagromadzonych odpadów niebezpiecznych, w szczególności rozważenie celowości budowy odpowiednich instalacji w kraju lub wykorzystania istniejących za granicą, - sukcesywną likwidację starych, wcześniej nagromadzonych odpadów przemysłowych i komunalnych, - kontynuację prac badawczo-rozwojowych dotyczących technologii małoodpadowych oraz technologii odzysku i ponownego użycia odpadów. Ścisłe przestrzeganie uznanej hierarchii działań w gospodarowaniu odpadami - zapobieganie powstawaniu odpadów, ponowne wykorzystywanie i odzyskiwanie materiałów oraz energii, przekształcanie fizykochemiczne, termiczne lub biologiczne, unieszkodliwianie poprzez obróbkę termiczną i bezpieczne składowanie - służyć będzie zarówno zmniejszeniu rozmiaru problemu odpadów, jak i oszczędności energii oraz surowców.
5.2. Warianty rozwiązań technicznych i technologicznych
Formułowanie wariantów rozwiązań następuje przede wszystkim przy uwzględnieniu: - aktualnych uwarunkowań związanych z gospodarką odpadami, - potrzeb wynikających z konieczności zapewnienia przyszłościowego, wieloletniego, kompleksowego systemu gospodarki odpadami na rozpatrywanym obszarze, - strategii w gospodarce odpadami przyjętej w krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce. W Planie Gospodarki Odpadami w części dotyczącej odpadów komunalnych przy rozpatrywaniu wariantów rozwiązań technicznych wzięto pod uwagę szczególnie problem konieczności: - odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - odzysku substancji, materiałów lub energii z odpadów, - wydzielenia odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych, - wydzielenia odpadów tzw. budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych, - wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych.
5.2.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji
Rysunek 5-1 przedstawia przyjęty w Planie dopuszczalny procent odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, jakie mogą być składowane w danym roku, w stosunku do bazowej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. wynosiła około 4.400 tys. Mg.
Rysunek 5-1 Ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania w przyjętych przedziałach czasowych KPGO
Pozwoli to na dotrzymanie Dyrektywy 1999/31/EC z dnia 26 kwietnia 1999 r. o składowaniu odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
Faza 1 - wytwarzanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Przeciwdziałanie i minimalizacja produkcji odpadów jest priorytetem w hierarchii polityki odpadowej Unii Europejskiej jako najbardziej pożądana opcja postępowania z odpadami. Wiele różnych metod można zastosować w celu zachęty do redukowania ilości odpadów przez nich produkowanych. Działania obejmują między innymi: - edukację społeczną: prowadzoną w celu zachęcenia społeczeństwa do ograniczania wytwarzanych odpadów, - kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - zastosowanie instrumentów finansowych celem zachęcenia wytwórców do ograniczania ilości odpadów. Przykładem ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) jest zastosowanie kompostowania we własnym zakresie przez mieszkańca.
Faza 2 - zbiórka i transport odpadów
Sposób, w jaki gromadzone są odpady, ma zasadniczy wpływ na wybór opcji związanych z ich odzyskiem i unieszkodliwianiem. Odpady ulegające biodegradacji mogą być gromadzone w pojemnikach (odpady mieszane) lub zbierane selektywnie (np. papier, tektura, odpady domowe, odpady zielone). Tak więc przyjęcie na danym obszarze określonego sposobu odzysku i unieszkodliwiania odpadów powinno być ściśle związane z systemem ich zbiórki i transportu.
Zbiórka poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Główne rodzaje odpadów komunalnych ulegających biodegradacji mogą być zbierane w podziale na papier i tekturę, tekstylia i drewno, odpady kuchenne ulegające biodegradacji oraz odpady zielone. Istnieją trzy metody zbierania miejskich odpadów komunalnych ulegających biodegradacji: 1. bezpośrednio z domostw (zbiórka przy "krawężniku"); 2. z zastosowaniem pojemników ustawionych w bezpośrednim sąsiedztwie gospodarstw domowych (centra zbiórki); 3. poprzez bezpośrednią dostawę odpadów do obiektów odzysku (centra recyklingu). Ad. 1 Zbiórka bezpośrednio z domostw Ogólnie można przyjąć, że istnieją cztery poniższe sposoby zbiórki ulegającej biodegradacji frakcji odpadów komunalnych z gospodarstw domowych do: - pojemników na biomasę, - worków papierowych, - worków plastikowych (niektóre z nich ulegają biodegradacji), - worków z materiałów ulegających biodegradacji. Pojemniki na biomasę wykonane są z tworzywa sztucznego i wystawiane są na ogół razem z pojemnikami do zbiórki frakcji mieszanych. Pojemność tych pojemników wynosi od 40 do 120 litrów. Worki papierowe są często wykorzystywane do zbiórki części ulegającej biodegradacji odpadów komunalnych, ponieważ nie trzeba usuwać papieru przed kompostowaniem. Zwykle worki z odpadami są szatkowane przed procesem kompostowania. W niektórych krajach wykorzystuje się torby plastikowe w różnych kolorach oznaczających odpowiednie frakcje, sposób ten ułatwia wizualne sortowanie już na terenie obiektów przerobu. Wadą worka plastikowego jest konieczność jego usunięcia przed procesem przerobu jego zawartości. Ulegające biodegradacji worki na biomasę stają się coraz bardziej powszechne, ponieważ podobnie jak w przypadku worków papierowych nie trzeba ich usuwać przed kompostowaniem. Dodatkową zaletą jest fakt, że są one bardziej trwałe niż worki papierowe, które się przerywają, kiedy są wilgotne. Cena worków ulegających biodegradacji jest jednak wyższa od ceny worków plastikowych czy papierowych. Częstotliwość zbiórki zależy od jednostki administracyjnej, ale ogólnie odbywa się raz na tydzień lub co dwa tygodnie. Częstotliwość zbiórki odpadów domowych jest wyższa w czasie lata z powodu odorów. Ad. 2 Zbiórka odpadów w bezpośrednim sąsiedztwie gospodarstw domowych Do tego celu wykorzystywane są zwykle duże pojemniki rozlokowane w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli, usytuowanych w miejscach centralnych, np. przy supermarketach. Pojemniki oznakowane są kolorami w zależności od frakcji. W ten sposób można zbierać papier, tekturę, odpady organiczne, odpady zielone. W przypadku odpadów organicznych zbiórka odbywa się do worków plastikowych lub papierowych. Częstotliwość opróżniania pojemników zależy od miasta i frakcji odpadów, np. odpady żywnościowe zbierane są częściej. Ta metoda zbierania odpadów nadaje się do zastosowania szczególnie w miejscach gęsto zaludnionych z ograniczoną przestrzenią. Ad. 3 Dostawa bezpośrednio do komunalnych obiektów odzysku (centra recyklingu) Odpady ulegające biodegradacji mogą być bezpośrednio dostarczane do komunalnych obiektów odzysku odpadów, znanych również jako centra recyklingu. Obiekty te poza odpadami takimi jak butelki, puszki, baterie itp. mogą przyjmować również papier, odpady spożywcze, drewno i odpady zielone, jak również odpady wielkogabarytowe. Jednostki te wykorzystywane są raczej do odzysku odpadów z terenów rzadko zaludnionych, takich jak tereny wiejskie, gdzie bezpośrednia zbiórka z gospodarstw może być nieuzasadniona ekonomicznie.
Strategie i instrumenty służące promowaniu zbiórki selektywnej
Można zastosować różne środki w celu zachęcania do zbiórki selektywnej i zwiększenia ilości odpadów zbieranych selektywnie. Obejmują one głównie następujące działania: 1. obowiązki określone prawem, 2. wykorzystanie przepisów lokalnych, 3. instrumenty finansowe, 4. długotrwała edukacja społeczna. Posłużenie się kombinacją powyższych działań może przynieść zamierzone skutki w postaci wyższych wskaźników zbiórki. Ad. 1 Obowiązek zbiórki selektywnej określony prawem Obowiązek nałożony na gminę wg ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.). Ad. 2 Wykorzystanie przepisów lokalnych Instrument, jakim jest prawo lokalne, jest komplementarny w stosunku do instrumentów wymienionych powyżej. Prawo lokalne jak i inne działania legislacyjne obligujące gospodarstwa domowe i innych producentów odpadów, takich jak firmy handlowe czy instytucje państwowe, mogą być wykorzystane do efektywnego wprowadzania zbiórki selektywnej, wymuszając odpowiedni sposób zbiórki. Odnosi się to głównie do typu pojemnika oraz częstotliwości ich wystawiania do zbiórki. Ad. 3 Instrumenty finansowe Obejmują one najczęściej działania wpływające na koszty zbiórki i przerobu odpadów z gospodarstw domowych i innych obiektów. Celem tych działań jest zachęcenie producenta do produkowania mniejszej ilości odpadów lub zbiórki ich w odpowiedni sposób ułatwiający ich recykling. Gospodarstwa, które odzyskują część odpadów, mogą zaoszczędzić na wydatkach związanych ze zbiórką odpadów. Dodatkowo można stosować kompostowanie przydomowe również przynoszące oszczędności, np. obniżyć opłaty za zbiórkę odpadów dla gospodarstw prowadzących kompostowanie we własnym zakresie. Ad. 4 Długotrwała edukacja społeczna Kampania edukacji społecznej stanowi zasadniczą część wdrażania strategii i planów gospodarki odpadami. Celem tych kampanii jest zachęcanie producentów odpadów przede wszystkim do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do segregacji odpadów u źródła i ich odzysku. Mieszkańcy mogą być informowani o znaczeniu ich aktywnego udziału w powodzeniu programów separacji u źródła. Częstokroć programy tego typu osiągały wysokie zaangażowanie społeczne na początku, które potem jednak spadało z powodu braku działań ze strony władz miasta.
Względy dodatkowe
Przed rozpoczęciem wdrażania zbiórki selektywnej konieczne jest określenie potencjału rynkowego i identyfikacja odbiorców końcowych. To pozwoli zidentyfikować standardy jakościowe wymagane dla różnych produktów, a zatem uwzględnić stopień zanieczyszczenia produktu.
Zbiórka odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (mieszane)
Odpady ulegające biodegradacji mogą być zbierane jako część frakcji zbieranych do pojemników. Ogólnie przyjmuje się, że mieszane odpady zbierane do pojemników mogą być składowane lub spalane lub przerabiane w instalacjach mechaniczno-biologicznych, w których najczęściej stosuje się wstępne ręczno-mechaniczne sortowanie i kompostowanie dla zmniejszenia masy.
Faza 3 - Odzysk i unieszkodliwianie
W tabeli 5-1 przedstawiono opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem.
Tabela 5-1 Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem
| | Opcje zagospodarowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poza składowaniem |
| Odpady komunalne ulegające biodegradacji | Spalanie | Zgazowanie | Piroliza | Mechaniczno-biologiczne przekształcanie odpadów zmieszanych | Kompostowanie | Fermentacja beztlenowa | Recykling | Ręczne lub mechaniczne sortowanie |
| Odpady mieszane | * | | | * | | * | | * |
| Paliwo z odpadów | * | * | * | | | | | |
| Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | | | | | * | * | | |
| Odpady zielone | | | | | * | * | | |
| Odpady kuchenne ulegające biodegradacji i zielone | | | | | * | * | | |
| Papier | * | * | * | | * | * | * | |
| Odpady tekstylne | * | * | * | | | | * | |
| Drewno | * | * | * | | | | * | |
W przypadku odpadów zbieranych oddzielnie liczba opcji odzysku i unieszkodliwiania jest zdecydowanie większa; od prostych technologii kompostowania do skomplikowanych procesów termicznych takich jak piroliza czy zgazowanie. Podstawowym problemem warunkującym optymalne rozwiązanie gospodarki odpadami ulegającymi biodegradacji jest dostępność rynku i potencjalni odbiorcy. Przed podjęciem decyzji o wyborze inwestycji takich jak kompostownia czy instalacja fermentacji beztlenowej konieczne jest zidentyfikowanie potencjalnych odbiorców i chłonności rynkowej. Analiza rynku określi problemy związane z wymaganą jakością produktu. Do głównych instrumentów służących promowaniu odzysku odpadów komunalnych ulegających biodegradacji jako alternatywie dla ich składowania należy polityka opłat w szczególności opłat za składowanie, które powinny zachęcać do innych rozwiązań w zakresie unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
Faza 4 - końcowe produkty
Końcowym ogniwem w łańcuchu odpadowym jest jego ostateczne przeznaczenie lub wykorzystanie, które w znacznym stopniu zależy od sposobu zbiórki. Odpady zbierane w pojemnikach, tzw. odpady mieszane, mogą być w większości przypadków składowane lub spalane z odzyskiem energii lub nie. Zbieranie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nieselektywnie ogranicza ich późniejsze wykorzystanie. Jednak nawet w krajach o wysokich wskaźnikach odpadów zbieranych selektywnie ilość odpadów zbieranych do pojemników, tzw. odpadów mieszanych, ciągle stanowi i będzie stanowić istotną część zbieranych odpadów. Odpady segregowane u źródła i zbierane w systemie zbiórki selektywnej nadają się do odzysku. Jeżeli jednak nie będzie zwracać się uwagi na jakość zbieranego materiału i utrzymania potencjału rynkowego, istnieje ryzyko stworzenia dodatkowego problemu gospodarki odpadami segregowanymi. Konieczne jest przedstawienie problemu rynku i odbiorców odzyskanego materiału celem zapewnienia struktur koniecznych do ustanowienia stabilnego rynku.
Krótka charakterystyka możliwych opcji zagospodarowania odpadów
Kompostowanie odpadów
Już od szeregu lat ugruntował się pogląd, że prowadzenie kompostowania całej masy odpadów mija się z celem, głównie z uwagi na złą jakość kompostu otrzymywanego tą drogą i co się z tym wiąże ograniczeniem możliwości jego zastosowania. Obecnie rozwój metod kompostowania wiąże się z rozwojem technologii kompostowania następujących odpadów komunalnych ulegających biodegradacji: - odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, osadów ściekowych, odpadów z przemysłu spożywczego etc. lub - odpadów zielonych (odpady z porządkowania parków, ogrodów, terenów zielonych ulegające biodegradacji). Mając powyższe na uwadze - pierwszym czynnikiem wymagającym przeanalizowania przed podjęciem decyzji o budowie kompostowni jest znajomość zasobów masy organicznej zawartej w odpadach. Bilansując te zasoby, należy wziąć pod uwagę różne źródła ich wytwarzania.
Rysunek 5-2 Strumienie odpadów organicznych kierowanych do kompostowni
Według dotychczasowych badań prowadzonych dla potrzeb tworzenia programów gospodarki odpadami, między innymi w województwie katowickim, w aglomeracji krakowskiej czy łódzkiej, ilości odpadów organicznych stanowiących potencjalne zasoby do zasilania kompostowni są dość zróżnicowane, uzależnione od warunków lokalnych. Odrębną aczkolwiek niezmiernie istotną sprawą przy opracowywaniu planu jest ustalenie przepustowości kompostowni. Obecnie ugruntował się pogląd, że planując zastosowanie metody kompostowania, mamy na uwadze jedynie poddawanie temu procesowi wyodrębnionej z całej masy odpadów części "kompostowalnej". Wydzielenie biomasy może następować w wyniku selektywnej zbiórki prowadzonej przez wytwórców odpadów lub segregacji prowadzonej jako proces wstępny w sortowni odpadów. Drugi sposób jest znacznie trudniejszy w realizacji, dlatego na ogół przyjmuje się stosowanie selektywnej zbiórki odpadów. Potencjalna zawartość biomasy w odpadach nie oznacza, że całość jest do pozyskania w celach odzysku w kompostowni. Należy przeprowadzić symulację dotyczącą możliwych w danych warunkach lokalnych ilości odpadów, które w wyniku selektywnej zbiórki mogą zostać wyodrębnione dla potrzeb zakładu kompostowania. Potencjalna ilość odpadów organicznych na rozpatrywanym obszarze wskazuje między innymi sposób prowadzenia procesu. Można rozpatrywać możliwości prowadzenia procesu jednoetapowo bądź dwuetapowo. Do jednoetapowych należą sposoby kompostowania w warunkach naturalnych jako metody najprostszego odzysku organicznej masy, w tym: - kompostowanie domowe na własny użytek jako sposobu minimalizacji ilości odpadów trafiających do ogólnego strumienia, - kompostowanie w pryzmach napowietrzanych sztucznie lub poprzez przerzucanie. Dwuetapowe prowadzenie procesu związane jest z zastosowaniem kompostowania wstępnego w bioreaktorach. Etap wstępny umożliwia zintensyfikowanie całego procesu, dzięki czemu produkt końcowy o odpowiedniej jakości otrzymuje się w znacznie krótszym czasie. Można przyjąć, że przy jednoetapowym prowadzeniu procesu czas osiągnięcia wymaganego jakościowo produktu wynosi 5-6 miesięcy, natomiast w procesie dwustopniowym od 2-3 miesięcy. Rysunek 5-3 pokazuje klasyczny schemat pracy nowoczesnej kompostowni, przyjmującej wysegregowane odpady ulegające biodegradacji w wyniku selektywnej zbiórki u wytwórców.
Rysunek 5-3 Schemat pracy nowoczesnej kompostowni
Wybór konkretnego systemu prowadzenia procesu następuje w następnych etapach związanych z wdrażaniem planu gospodarki odpadami, czyli w fazie tworzenia dokumentacji przedinwestycyjnej. Proponowane przez szereg firm zarówno polskich, jak i zagranicznych - systemy kompostowania różnią się między innymi: - sposobem prowadzenia obróbki wstępnej, - sposobem rozwiązania węzła kompostowania, - sposobem napowietrzania kompostowanej masy, - stopniem zautomatyzowania etc. Z literatury przedmiotu wynika, że w wyniku zastosowania różnych technik prowadzenia procesu można uzyskać zbliżony jakościowo produkt finalny. Bilans masowy procesu kompostowania organicznej frakcji odpadów na etapie prac planistycznych można przyjąć następująco: Z 1 Mg wsadu - 40% dojrzały kompost - 400 kg, - 5% balast - 50 kg, - 55% ubytek masy w wyniku przemian biochemicznych - 450 kg.
Fermentacja odpadów
Beztlenowy rozkład odpadów prowadzony jest pod kątem produkcji biogazu, który może być wykorzystany do produkcji energii. Przyjmuje się, że z 1 Mg surowych odpadów otrzymać można 100 Nm3 gazu o wartości energetycznej 6,2 kw/Nm3, co pozwala uzyskać 200 kWh energii elektrycznej i 300 kWh energii cieplnej. Podobnie jak kompostowanie, również fermentację odpadów można prowadzić różnymi technikami. O wyborze konkretnej techniki decyduje się na etapie przygotowania dokumentacji przedinwestycyjnej. Na ogół czynnikami, które bierze się pod uwagę przy doborze sposobu prowadzenia procesu, są parametry: - wilgotność substratu: - < 15% s.m. we wsadzie - fermentacja "mokra", - 15-40% s.m. we wsadzie - fermentacja "sucha", - temperatura fermentacji: - fermentacja mezofilowa (ok. 35°C), - fermentacja termofilowa (ok. 55°C), - przepływ substancji: - ciągła, - okresowa, - stopień fermentacji: - technologia jednostopniowa, - technologia wielostopniowa. W większości przypadków cytowanych w literaturze w instalacjach do prowadzenia fermentacji odpadów stosowane jest wydzielanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji z całego strumienia w sposób mechaniczny (rzadziej ręczny). Rysunki 5-4 i 5-5 przedstawiają przykładowe schematy technologiczne procesów fermentacji odpadów.
Rysunek 5-4 Schemat instalacji fermentacji
Rysunek 5-5 Schemat technologiczny procesu fermentacji
Bilans masowy procesu fermentacji przedstawia rysunek 5-6
Rysunek 5-6 Bilans masowy procesu fermentacji zmieszanych odpadów komunalnych
Pryzmy energetyczne
Jednym ze sposobów fermentacji beztlenowej są tzw. pryzmy energetyczne. Inaczej metodę tę można scharakteryzować jako przejściowe składowanie odpadów z intensywnym przebiegiem procesów biochemicznych w złożu. "Żywotność" pryzmy wynosi od 1 do 5 lat, co ma istotne znaczenie przy ograniczonej powierzchni terenu dla składowania odpadów. Po przerobieniu pryzmy (35-50% masy odzyskane w postaci gazu, reszta to kompost i frakcja palna) można na tym samym miejscu założyć kolejną pryzmę. Wartość opałowa biogazu po ustabilizowaniu się procesu wynosi 17,6 do 21 MJ/Nm3.
Mechaniczno-biologiczne metody przekształcania odpadów
Obróbka mechaniczno-biologiczna (wstępne sortowanie odpadów zmieszanych + kompostowanie frakcji 20-100 mm) ma na celu kontrolowane przygotowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do składowania lub do wykorzystania produktu do zastosowań mało "wymagających" pod względem jakości stosowanego materiału, np. do rekultywacji składowisk lub innych terenów zdegradowanych.
Termiczne przekształcanie odpadów
Planując budowę kompleksowego systemu gospodarki odpadami, konieczne jest uwzględnienie technologii termicznego unieszkodliwiania odpadów. Podstawowe względy przemawiające za metodami termicznymi są następujące: - niewielkie zapotrzebowanie na teren, - pełne sanitarne unieszkodliwianie odpadów w krótkim czasie, - możliwość centrycznej lokalizacji w stosunku do rejonów powstawania odpadów, - znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na tereny składowisk, - możliwość wykorzystania energii z procesu termicznego unieszkodliwiania. Wśród procesów termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych zdecydowanie dominują na świecie metody spalania. Pozostałe procesy są ciągle na etapie początkowym.
Spalanie odpadów
Szczególnie istotną zaletą tego procesu jest możliwość całkowitego unieszkodliwiania odpadów i usunięcia ich z obiegu ekologicznego. Uzyskuje się przy tym energię i żużel, który wykorzystać można bez szkody dla środowiska. Celowa jest budowa spalarni szczególnie wówczas, gdy w wyniku rozbudowy przestrzennej aglomeracji miejsko-przemysłowej tereny przydatne na składowiska są z konieczności zlokalizowane w znacznych odległościach od punktu ciężkości powstawania odpadów. Zdarza się wówczas, że koszty transportu odpadów mogą być tak wysokie, że z punktu widzenia ekonomicznego bardziej celowym staje się zastosowanie takich metod jak spalanie, ponieważ spalarnie nie wymagają znacznych stref ochronnych i mogą być lokalizowane w pobliżu rejonów powstawania odpadów. Znane są szeroko przykłady lokalizacji spalarni w obrębie zabudowy, niemal w centrum miast. Pracują od lat bez zastrzeżeń, emitując do atmosfery gazy odlotowe, o stężeniach składników nieprzekraczających obowiązujących norm; jest to argument istotny zważywszy, że w przypadku składowisk, nawet uporządkowanych, potencjalne zagrożenia i zanieczyszczenia np. wód podziemnych zawsze istnieją, nawet przy najlepiej wykonanej izolacji podłoża. Spalania odpadów nie można zaliczyć do nowości technicznych, gdyż w świecie proces ten jest szeroko znany i stosowany, a od wielu lat prowadzi do pozyskiwania energii. Aktualnie projektowane i budowane na świecie zakłady spalania odpadów komunalnych cechuje wysoka niezawodność działania i można z nich uzyskać wystarczające ilości pary i energii elektrycznej, aby eksploatacja spalarni była ekonomicznie uzasadniona. Istniejące w świecie rozwiązania palenisk rusztowych doprowadzone zostały drogą wieloletniego doskonalenia do rozwiązań prawie idealnych pod względem konstrukcji, doboru materiałów, możliwości automatycznego sterowania etc. Rozwój techniki spalania na świecie charakteryzuje się dalszym postępem przy spełnianiu coraz ostrzejszych wymagań ochrony środowiska. Analizując celowość zastosowania tej metody, należy wziąć pod uwagę cechy paliwowe odpadów, które decydują o właściwym przebiegu procesu spalania. Jak wskazują badania prowadzone w Zakładzie Zagospodarowania Odpadów Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach - właściwości paliwowe odpadów komunalnych są bardzo zróżnicowane, zależą od wielu czynników, takich jak rejon ich powstawania, pora roku, wyposażenie w instalacje sanitarne, w tym w zdalaczynne ogrzewanie budynków itp. Oceniono na podstawie badań prowadzonych w ok. 20. miastach woj. katowickiego, że jedynie ok. 50% powstających odpadów spełnia wymogi paliwowe. Wartość kaloryczna tych odpadów zawiera się w granicach 1.100-1.300 kcal/kg, czyli mieści się w obrębie wartości uznawanych jako graniczne przy rozpatrywaniu możliwości spalania. Oferowane aktualnie przez liczne firmy zachodnie warianty instalacji spalania można podzielić następująco: - instalacje z paleniskiem rusztowym, - piece obrotowe, - instalacje ze spalaniem w warstwie fluidalnej, - instalacje spalania z wykorzystaniem procesu quasi-pirolizy. Z danych literaturowych dotyczących tej dziedziny gospodarki odpadami wynika jednoznacznie, że w rozwiązaniach systemowych, przyszłościowych preferowane są instalacje z paleniskami rusztowymi, których obecnie funkcjonuje w Europie ok. 500. Podlegają one ciągłej modernizacji, głównie pod kątem spełniania wymogów ochrony środowiska. Rysunek 5-7 przedstawia schemat technologiczny nowoczesnej spalarni.
Rysunek 5-7 Schemat technologiczny nowoczesnej spalarni odpadów
Technologie pirolizy (odgazowania) budzą duże zainteresowanie, znajdują się jednak ciągle w fazie eksperymentowania, mimo że pierwsze instalacje na skalę techniczną zostały już zrealizowane. Schemat instalacji, w której zastosowano procesy odgazowania i zgazowania (odgazowanie w komorze reaktora pirolitycznego w temperaturze ok. 600°C oraz zgazowanie stałego produktu pirolizy w reaktorze wysokotemperaturowym) przedstawia rysunek 5-8. Bilans dotyczy 1 Mg unieszkodliwianych odpadów.
Rysunek 5-8 Blokowy schemat ideowy poszczególnych faz i bilansu masy instalacji pirolitycznej
Na etapie opracowywania wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami trzeba wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania i bariery zastosowania metod termicznych w danych warunkach lokalnych: - bariera ilościowa, - bariera wartości opałowej, - bariera finansowa, - bariera akceptacji społecznej. Ad.1 Bariera ilościowa Za optymalne pod względem przepustowości uważa się instalacje termicznego przekształcania odpadów, które przerabiają co najmniej 100.000 Mg i więcej odpadów w skali roku, natomiast instalacja o wydajności 60.000 Mg traktowana jest jako obiekt o dolnej granicy przepustowości z punktu widzenia opłacalności ekonomicznej. Oznacza to, że przy opracowywaniu ww. planów gospodarki odpadami należy przyjąć obszar "obsługiwany" przez instalację termicznego przekształcania zamieszkały przez co najmniej 250 tys. mieszkańców, optymalnie 400 tys. mieszkańców. Ad.2 Bariera wartości opałowej Przyjmuje się wartość opałową odpadów minimum 5.800 kJ/kg jako granicę autotermicznego spalania na ruszcie, czyli takiego, które nie wymaga użycia paliwa wspomagającego. W przypadku technologii pirolitycznej przyjmuje się wartość opałową rzędu 6.000 kJ/kg odpadów i wydajności rzędu 10 t/h, jako wartości pozwalające uzyskać dodatni bilans energii w prowadzonym procesie. Ad.3 Bariera finansowa Określa gotowość poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacyjnych związanych z funkcjonowaniem obiektu termicznego przekształcania odpadów. Ad.4 Bariera akceptacji społecznej Negacja różnych środowisk społecznych dla idei termicznego przekształcania odpadów komunalnych wynika niewątpliwie z braku pełnej informacji na ten temat. Bariera ta jest do pokonania pod warunkiem rzetelnego i wszechstronnego informowania opinii społecznej oraz ciągłego podnoszenia świadomości ekologicznej obywateli.
Paliwa z odpadów komunalnych
Produkcja paliwa z odpadów (RDF - refuse derived fuel) jest jednym z kierunków modyfikacji termicznego unieszkodliwiania. Paliwo to powstaje na bazie wydzielonych z ogólnego strumienia odpadów frakcji palnych. Powstało szereg różnych instalacji opartych na tej idei, a zasadniczą przesłanką przemawiającą za tą metodą jest stabilność wartości opałowej, która waha się średnio od 16-18 kJ/kg.
5.2.2. Odpady opakowaniowe
Odpady opakowaniowe przedstawione są w części głównej krajowego planu.
5.2.3. Odpady wielkogabarytowe
Zbiórka odpadów wielkogabarytowych
Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników na odpady) wymagają odrębnego traktowania. W ostatnich latach mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem ilości odpadów wielkogabarytowych związanym ze wzrostem konsumpcji i zamianą starych sprzętów domowych na nowoczesne. Powoduje to, że na przydomowe śmietniki trafiają takie odpady jak: - stare meble, - zużyty sprzęt gospodarstwa domowego - lodówki, pralki, piece itd., - opakowania przestrzenne. Odpady te w całości są traktowane jako odpady komunalne, jednak zawierają one często substancje i materiały uznane za niebezpieczne (rtęć, oleje sprężarkowe), które przed procesem unieszkodliwiania należy oddzielić. Odpady wielkogabarytowe są źródłami potencjalnych surowców wtórnych (tabela 5-2), z których przed ich demontażem i unieszkodliwianiem (zgodnie z ustawą o odpadach; art. 12) należy wysegregować odpady nadające się do odzysku. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają określone wymagania (art. 13. 1). Rozbiórka odpadów wielkogabarytowych w odpowiednich zakładach, a nie składowanie ich bezpośrednio na składowisku ma znaczny wpływ na wydłużenie eksploatacji składowiska (możliwość lepszego zagęszczania odpadów rozdrobnionych) i ochrony środowiska przed skażeniem niebezpiecznymi substancjami zawartymi w niektórych tego typu odpadach. System zbiórki odpadów wielkogabarytowych może być: - okresowy odbiór tych odpadów bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie jako "usługa na telefon", - bezpośredni odbiór przez producenta, który dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego. System ten polega na odbiorze sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta, gdzie podlega on demontażowi i odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Taka forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych, - wymienny polegający na przekazywaniu jeszcze dobrego, ale przestarzałego konstrukcyjnie sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.
Tabela 5-2 Wykaz potencjalnie odzyskiwanych materiałów z odpadów wielkogabarytowych
| Rodzaj | Podstawowy skład surowcowy w % |
| wyposażenia | Metale żelazne | Metale nieżelazne | Tworzywa sztuczne | Szkło | Wyposażenie elektroniczne | Inne materiały |
| Chłodziarki | 33,0 | 5,5 | 34,5 | 2,0 | 17,0 | 37,0 |
| Zamrażarki; Kuchnie gazowe, elektryczne, węglowe | 82,0 | 8,0 | 2,0 | 0,2 | - | 7,8 |
| Pralki i wirówki | 82,5 | 7,0 | 7,0 | - | - | 3,5 |
| Zmywarki | 82,5 | 7,0 | 7,0 | - | - | 3,5 |
| Odbiorniki RTV i komputery | 12,5 | - | 7,0 | 70,0 | 7,0 | 3,5 |
Źródło: literatura pozycja 66.
W celu racjonalnego zagospodarowania zebranych odpadów wielkogabarytowych organizuje się punkty zbiórki okresowego ich magazynowania i wstępnego demontażu. Główne cele tego demontażu to: - zmniejszenie objętości odpadów przed skierowaniem na składowisko, - oddzielenie odpadów niebezpiecznych, - odzysk materiałów z odpadów i ich wykorzystanie. Odpady te są demontowane na stanowiskach wyposażonych w: - stanowiska ślusarskie wyposażone w stoły i narzędzia, dźwigniki, - instalację do odsysania płynów chłodniczych i olejów, - zestawu do cięcia gazowego, - kontenerów na odzyskane materiały, - pojemniki do przechowywania płynów.
5.2.4. Odpady budowlane
Ostatni okres cechuje się wzrostem ilości odpadów budowlanych kierowanych do składowania na składowiskach odpadów komunalnych. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych zawierają najczęściej: 1) odpady materiałów i elementów budowlanych i drogowych - gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy; 2) odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych; 3) odpady asfaltów, smół i produktów smołowych - pokrycia dachowe; 4) złomy metaliczne; 5) gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir; 6) odpady materiałów izolacyjnych. Znaczna część odpadów budowlanych (wg klasyfikacji odpadów - grupa 17) pochodzi ze źródeł spoza gospodarki komunalnej. Ta część odpadów budowlanych została omówiona w części głównej krajowego planu. Gleba i ziemia z wykopów (niezawierające substancji niebezpiecznych) powinny być wykorzystywane do kształtowania powierzchni ziemi, stąd pominięcie ich w rozporządzeniu o przemysłowym wykorzystaniu odpadów budowlanych. Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych powinny zajmować się specjalne zakłady usytuowane w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych. Zakłady te wyposażone są w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczania dowiezionych odpadów budowlanych. Na wytwórcach odpadów spoczywa obowiązek ich właściwego zagospodarowania, w tym zbierania i transportu (firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe). Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie określonych działań innym firmom, o ile posiadają one stosowne zezwolenia. Zaleca się już na placu budowy składować w oddzielnych miejscach wstępnie posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywożenie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania oraz na składowisko. Wśród odpadów budowlanych, które mogą trafić do zakładu odzysku i unieszkodliwiania, znajdują się: - gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy, - odpady materiałów stosowanych do wytwarzania okien, drzwi i meblościanek, - odpady materiałów izolacji przeciwwilgociowych i pokryć dachowych, - odpady z instalacji sanitarnych i elektrycznych, stali zbrojeniowej oraz ślusarki budowlanej, - gleba i grunt z wykopów, kamienie, - odpady materiałów izolacyjnych. Odpady budowlane i poremontowe dostarczane są do boksu składowego. Po rozładunku usuwane są przy użyciu ładowarki wyposażonej w chwytak - elementy wielkogabarytowe (mogące uszkodzić urządzenia linii sortowniczej), części te kierowane są do kruszarki celem rozdrobnienia. Obróbka odpadów budowlanych polega na rozdrobnieniu i rozdzieleniu na frakcje, w celu uzyskania kruszywa budowlanego. Obróbka odpadów budowlanych polega na tym, iż ładowarka z chwytakiem dokonuje wstępnej segregacji, oddzielając części o dużych wymiarach od pozostałych odpadów. Pozostałe odpady kierowane są na przesiewacz wibracyjny w celu wydzielenia frakcji 0-20, 20-80 oraz >80 mm. Frakcja >80 mm kierowana jest na linię sortowniczą odpadów komunalnych, gdzie wydzielane są: - odpady ferromagnetyczne, - odpady metali kolorowych, - jednorodne odpady tworzyw sztucznych. Niewysortowana pozostałość kierowana jest na kruszarkę w celu przetworzenia na kruszywo budowlane. Frakcja <20 mm kierowana jako kruszywo drobne, podsypka. Frakcja 20-80 mm zagospodarowywana jest jako kruszywo budowlane.
5.2.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych
Zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
Generalnie w Polsce nie funkcjonuje zorganizowany kompleksowy system oddzielnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych. W niektórych gminach zapoczątkowana została, wprawdzie przez lokalnych przewoźników odpadów komunalnych - zbiórka wybranych odpadów niebezpiecznych, jednak są to działania sporadyczne, doraźne i nie można traktować ich jako rozwiązanie problemu. Przyjmuje się obecnie, że ok. 95% odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wspólnego strumienia odpadów kierowanych do składowania na składowiskach komunalnych. Podstawowym przedsięwzięciem powinno być zorganizowanie na terenie każdej gminy systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych, obejmującego docelowo 100% mieszkańców. Odbiór tych odpadów powinien być przez gminę (jako jednostkę odpowiedzialną za gospodarkę odpadami) powierzony specjalistycznej firmie wywozowej spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu do transportu odpadów niebezpiecznych powinna dysponować odpowiednim zapleczem do czasowego przechowywania zebranych odpadów niebezpiecznych. Lokalne składnice odpadów niebezpiecznych, ich ilość w danej jednostce administracyjnej i wielkość uzależnione są od wielkości i charakteru miasta lub gminy wiejskiej. W każdym przypadku będzie to indywidualna decyzja miejscowych władz poprzedzona przeprowadzoną analizą warunków lokalnych. Kolejnym warunkiem uzyskania efektów w zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych jest gotowość mieszkańców do selektywnej zbiórki tych odpadów. Wymaga to przeprowadzenia w każdej gminie odpowiednich akcji kształtowania świadomości społecznej, akcji szkoleń w różnych środowiskach. Z dotychczasowych doświadczeń dotyczących efektów selektywnej zbiórki odpadów w Polsce wynika, że uzyskanie wysokich efektów jest sprawą bardzo trudną. W wielu miastach, gdzie funkcjonuje już zorganizowany system selektywnej zbiórki odpadów, efekty szacowane są na 1-5% globalnej ilości wytwarzanych odpadów.
System zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
W systemie gospodarki odpadami niebezpiecznymi stosuje się następujące systemy organizacyjne zbiórki, pod warunkiem, że każde gospodarstwo domowe jest wyposażone w specjalny pojemnik do zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych: - zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w punktach zbiorczych - odpady zbierane w gospodarstwie domowym odnoszone są w miarę potrzeby przez mieszkańców do punktów zbiorczych, w których obok zbiorników na surowce wtórne przeznacza się dodatkowe pojemniki lub specjalnie wydzieloną część zbiorników wielokomorowych na odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych; - regularny odbiór odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych przez specjalny pojazd - odpady zbiera się w gospodarstwach domowych w specjalnych pojemnikach, a następnie średnio cztery razy w roku specjalnie przystosowany pojazd przejeżdża wytyczoną trasą i zabiera odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych dostarczone przez mieszkańców; - zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych przez sieć handlową - władze komunalne zawierają umowy z różnymi placówkami handlowymi, np. z aptekami, sklepami fotograficznymi, składami farb itp. w zakresie przyjmowania i przechowywania różnych rodzajów odpadów niebezpiecznych powstających ze sprzedawanych przez te firmy produktów, przeterminowanych towarów, opakowań itp. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych na żądanie; - objazdowe punkty odbioru odpadów niebezpiecznych w dostarczonych mieszkańcom pojemnikach - mieszkańcy otrzymują pojemniki do zbierania wytypowanych odpadów, które są regularnie opróżniane kilka razy w roku przez odpowiednio wyszkolony personel. Jest to najdroższy, ale dający dobre rezultaty pod względem ilości zbieranych odpadów system. Nowoczesna gospodarka odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w grupie odpadów komunalnych, polega na ich selektywnym gromadzeniu na poziomie gospodarstw domowych oraz tworzeniu niezbędnej bazy technologicznej do gospodarczego wykorzystania lub unieszkodliwiania tych odpadów. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, pochodzące z różnych źródeł, kierowane są do centralnych zakładów unieszkodliwiania i przerobu (spalanie, neutralizowanie, detoksykacja, bezpieczne składowanie) o charakterze regionalnym. Koncepcja systemu recyklingu zużytych baterii przedstawia się następująco: użytkownik indywidualny zaopatrujący się w nowy produkt oddaje w miejscu zakupu zużyte akumulatory i baterie, które gromadzone są w specjalnych pojemnikach, a następnie przekazywane poprzez sieć hurtową do centralnego przedsiębiorstwa gospodarki odpadami, organizującego ich transport do zakładów utylizacji w kraju lub za granicą. Odpady zawierające rtęć, takie jak: zużyte lampy wyładowcze, termometry rtęciowe, urządzenia elektryczne kontrolno-sterujące, po zużyciu nie powinny trafiać do odpadów komunalnych w postaci stłuczki szklanej zanieczyszczonej rtęcią. Wobec istniejących możliwości przerobu lamp wyładowczych i innych odpadów zawierających rtęć, porządkowanie gospodarki tymi odpadami wymaga zorganizowania sieci ich selektywnej zbiórki. Technologie "suche" oparte są na oddestylowaniu rtęci w próżni oraz jej odzysku z gazów odlotowych. Technologie "mokre" polegają na przeprowadzeniu reakcji chemicznej prowadzącej do związania wolnej metalicznej rtęci w siarczek rtęci. Rozwiązanie problemu przeterminowanych i zbędnych środków farmaceutycznych w krajach wysokorozwiniętych sprowadza się do zbiórki medykamentów od społeczeństwa, a następnie unieszkodliwianiu ich w profesjonalnych zakładach przekształcania termicznego. Zgodnie z założeniami systemu gospodarki przeterminowanymi środkami farmaceutycznymi, jednostkami wdrażającymi ten system są gminy, które powinny realizować następujące zadania w tym zakresie: - przygotowanie wdrożenia systemu, polegające (wobec braku w kraju punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych) na ustaleniu, które apteki będą uczestniczyły w zbiórce nieużytecznych leków (apteka przyjazna środowisku), wyposażeniu aptek w odpowiednie pojemniki do zbiórki oraz materiały informacyjno-reklamowe; - organizacja odbioru odpadów farmaceutycznych z aptek i dostarczania ich do zakładu unieszkodliwiania.
Tabela 5-3 Metody unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
| Kod | Rodzaj odpadów | Metoda unieszkodliwiania |
| 20 01 33 | Baterie i akumulatory ołowiowe | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne: - B3 - B4, |
| 20 01 29 | Detergenty zawierające substancje niebezpieczne | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne: -B4, |
| 20 01 17 | Odczynniki fotograficzne | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne: - B2 lub B4, |
| 20 01 27 | Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje niebezpieczne | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A1 lub A3, |
20 01 14 20 01 15 | Kwasy Alkalia | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne: - B4, |
| 20 01 21 | Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne: - B3 - D2, |
| 20 01 31 | Leki cytotoksyczne i cytostatyczne | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A3, |
| 20 01 26 | Oleje i tłuszcze | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A2 lub A3, |
| 20 01 19 | Środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy) | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A2 lub A3, |
| 20 01 35 | Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne |
| 20 01 37 | Drewno zawierające substancje niebezpieczne | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A1 lub A2 lub A3 lub A4, |
| 20 01 23 | Urządzenia zawierające freony | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A3, |
| 20 01 13 | Rozpuszczalniki | unieszkodliwianie poprzez przekształcenie termiczne: - A1 lub A3. |
Legenda do tabeli 5-3
Procesy przekształcania termicznego:
A1 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych niezawierających związków chlorowcoorganicznych ani związków cynku, kadmu, miedzi, niklu, kobaltu i rtęci w ilości przekraczającej 0,5% wagowych suchej masy odpadów łącznie w przeliczeniu na masę pierwiastków; A2 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych zawierających związki chlorowcoorganiczne, w tym PCB, przy zawartości metali ciężkich jak dla A1; A3 - procesy spalania odpadów niebezpiecznych w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna; A4 - procesy pirolitycznego rozkładu odpadów niebezpiecznych.
Procesy fizyczne, chemiczne lub łączne fizyczne i chemiczne:
B1 - procesy wytrącania trudno rozpuszczalnych związków chemicznych metali ciężkich zawartych w odpadach dla zmniejszenia ich rozpuszczalności w wodzie oraz procesy ich immobilizacji poprzez zamykanie w masie betonowej, spiekanie w materiałach ceramicznych lub zeszklenie; B2 - procesy utleniania i redukcji składników odpadów; B3 - procesy oddzielania szkodliwych składników odpadów od obojętnych poprzez destylację, destylację z parą wodną, stripping gazowy, ekstrakcję, adsorpcję i inne procesy fizyczne; B4 - procesy zobojętniania kwasów i zasad.
Składowanie odpadów niebezpiecznych:
D1 - składowanie luzem na składowiskach otwartych urządzonych w sposób niepowodujący zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska; D2 - składowanie jak w sposobie D1 w pojemnikach wykonanych z materiałów odpornych na korozję; D3 - składowanie w składowiskach zamkniętych urządzonych na powierzchni ziemi w postaci specjalnych budowli lub pod powierzchnią ziemi w wyrobiskach kopalni surowców mineralnych.
5.2.6. Odpady tekstylne
Odpady tekstylne są z reguły, w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach, odpadami komunalnymi. Do rodzaju tego należy zarówno odzież zużyta, jednoznacznie nieprzydatna do dalszego użytkowania zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, jak też odzież usuwana z zamożniejszych gospodarstw domowych ze względu na utratę tylko niektórych walorów użytkowych (kolor, fason) czy drobne uszkodzenia. Specyfiką ogólnoświatową jest przejmowanie takiej odzieży przez osoby czy grupy społeczne, a wręcz całe kraje uboższe i dalsze użytkowanie używanej odzieży ("second hand") zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Na gruncie obowiązującej od 1 października 2001 r. definicji odpadu, wszelka odzież, której gospodarstwo domowe "pozbywa się", stanowi odpad. Podstawową metodą postępowania z odpadami odzieżowymi jest segregacja, prowadząca do wydzielenia frakcji mającej cechy odzieży (przeznaczanej do sprzedaży) oraz frakcji mającej charakter surowca wtórnego (poddawanej przerobowi). Szacuje się, że na terenie kraju powstaje rocznie około 180 tys. Mg odpadowej odzieży i innych zużytych wyrobów tekstylnych stanowiących odpady komunalne. Większość odpadów tekstylnych trafia na składowiska; według badań Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ekologii Miast udział tekstyliów w odpadach komunalnych szacuje się na 2,5% (wagowo), przy czym udział ten jest znacznie zróżnicowany w zależności od rodzaju zabudowy (nawet do 10% w niektórych dużych miastach). Podstawową metodą pozyskiwania odzieży jest zbiórka do specjalnych pojemników, prowadzona jednak z reguły odrębnie od systemów selektywnej zbiórki odpadów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej. Według stanu na połowę 2002 r. na terenie kraju rozstawionych było ok. 14,5 tys. specjalistycznych pojemników na odzież, należących do 6 przedsiębiorstw specjalizujących się w jej przerobie, z których dwa ("Vive" w Górkach Szczukowskich k. Kielc oraz "Wtórpol" w Skarżysku-Kamiennej) zarządzają ponad 90% pojemników. Pojemniki na odzież ustawiono w miastach liczących ponad 10 tys. mieszkańców, można więc przyjąć, że tym systemem zbiórki objętych zostało blisko 23 mln mieszkańców (56% ludności kraju). Stosunkowo szybki rozwój tej formy zbiórki miał miejsce w ostatnich dwóch-trzech latach; jeszcze w 1998 r. selektywna zbiórka odzieży była prowadzona zaledwie w 2,3% gmin. Drugim istotnym źródłem pozyskania odpadów odzieżowych jest skup pozostałości od sklepów z używaną odzieżą. Według szacunkowych danych (brak danych w systemie statystyki państwowej) ilość odpadowej odzieży pozyskanej w kraju w roku 2001 wyniosła ok. 27 tys. Mg. Pozyskane odpady tekstylne są poddawane procesom odzysku w zakładach przetwórczych, w których następuje sortowanie materiału. Odzież względnie dobrej jakości (mało zużyta) jest kierowana do sprzedaży na rynku krajowym lub za granicę (kraje b. ZSRR, Afryka, Azja). Większość odzieży zużytej jest przerabiana na czyściwo. Kolejny w hierarchii jest odzysk i dalszy przerób zawartych w odpadach surowców włókienniczych, gdzie proces odzysku polega generalnie na cięciu i szarpaniu (rozwłóknianiu) odpadów. Otrzymany w ten sposób surowiec (tzw. szarpanka) jest wykorzystywany ponownie do produkcji wyrobów włókienniczych. Stosunkowo niewielkie ilości odpadów tekstylnych są wykorzystywane do produkcji mas papierniczych, zasadniczo do wyrobu tektury lub produkcji papy. Możliwości przerobowe istniejących zakładów są oceniane na ok. 140 tys. Mg odzieży rocznie. Na podstawie ankietyzacji zakładów przetwarzających odpady tekstylne i odzieżowe w Polsce (przeprowadzonej przez Krajową Izbę Gospodarczą Tekstylnych Surowców Wtórnych) stwierdzono, że zakłady te przerobiły w 2001 r. ok. 58 tys. Mg odpadowych tekstyliów, takich jak: - tekstylia wysortowywane z mieszanin odpadów (kod 19 12 08), - odzież pochodząca bezpośrednio z selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (kod 20 01 10), - tekstylia pochodzące bezpośrednio z selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (kod 20 01 11). Odpady przerabiane wykorzystywane są głównie do produkcji czyściwa lub szarpanki potekstylnej. Ekonomiczną podstawę funkcjonowania zakładów przetwarzania odpadów tekstylnych stanowi import odzieży "niesortowanej" (ok. 60% wielkości przerobu). Przewiduje się systematyczny wzrost ilości zużywanej odzieży, a tym samym wzrost ilości powstających z niej odpadów. Większość zakładów branży deklaruje zamiar rozbudowy i modernizacji, skutkujących zwiększaniem mocy przerobowych. Planowane jest zwiększenie ilości pojemników do osiągnięcia wskaźnika jeden pojemnik na tysiąc mieszkańców.
Potrzeby w zakresie gospodarki odpadami tekstylnymi
Organizacyjne: - odstąpienie od egzekwowania zakazu importu odzieży "niesortowanej", - usunięcie barier formalnych i finansowych dla organizowania zbiórki odpadów tekstylnych, wynikających z konieczności uzyskania na terenie każdej gminy odrębnego zezwolenia na zbieranie odpadów komunalnych.
Inwestycyjne: - rozbudowanie sieci zbiórki odpadów tekstylnych do pojemników, - rozbudowanie mocy przerobowych zakładów sortowania i przetwarzania odpadów do skali odpowiadającej wzrostowi ilości pozyskiwanych odpadów tekstylnych.
Finansowe: - wsparcie przez gminy systemów selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych, zwłaszcza w rejonach słabiej zurbanizowanych, np. poprzez finansowanie zakupu pojemników.
6. PLAN PRZEDSIĘWZIĘĆ TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNYCH
W tabelach XX-14 do XX-17, znajdujących się w zbiorze tabel, zamieszczono dane o ilości odpadów komunalnych planowanych do recyklingu w latach 2005, 2006, 2010, 2014. W tabelach w rozbiciu na 18 strumieni odpadów komunalnych podano ilości odpadów, jakie poszczególne województwa będą musiały poddać odzyskowi i unieszkodliwianiu, żeby sprostać wymogom prawnym. Przedstawiany plan przedsięwzięć do realizacji dotyczy: - odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - odpadów opakowaniowych, - odpadów wielkogabarytowych, - odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych, - odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.
6.1. Odpady komunalne ulegające biodegradacji
W tabeli 6.1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, które należy wydzielić z ogólnego strumienia odpadów komunalnych i poddać procesom recyklingu i unieszkodliwiania. Rokiem, który stanowi bazę wyznaczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dopuszczonych do składowania, jest rok 1995. Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do wydzielenia z ogólnego strumienia odpadów w poszczególnych województwach w latach 2005-2013 przedstawiono na rysunkach 6.1-6.16. Tabela 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w poszczególnych województwach
| Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. Mg] |
| Ilość odpadów organicznych wytworzonych w roku 1995 | 365,7 | 237,6 | 216,2 | 118,6 | 306,5 | 325,4 | 584,9 | 111,4 | 192,9 | 133,3 | 263,0 | 636,7 | 151,6 | 163,0 | 364,1 | 209,9 | 4.380,8 |
| 2000 | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów organicznych wytworzonych w roku 2000 | 406,4 | 264,0 | 240,2 | 131,7 | 340,6 | 361,5 | 649,9 | 123,8 | 214,4 | 148,2 | 292,3 | 707,4 | 168,4 | 181,2 | 404,6 | 233,2 | 4.867,6 |
| Ilość zebranej makulatury | 1,6 | 0,1 | 0,9 | 0,7 | 2,9 | 6,1 | 4,6 | 0,2 | 1,6 | 1,0 | 1,4 | 4,5 | 0,7 | 0,2 | 1,1 | 1,2 | 28,9 |
| Ilość kompostowanych odpadów | 0,0 | 0,1 | 0,0 | 29,7 | 5,7 | 0,6 | 133,8 | 0,2 | 0,0 | 18,2 | 0,0 | 41,8 | 0,2 | 0,0 | 3,0 | 15,2 | 248,3 |
| 2005 | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 469,8 | 306,8 | 277,3 | 153,6 | 389,0 | 418,2 | 753,7 | 142,1 | 247,9 | 173,8 | 341,1 | 818,5 | 171,1 | 211,8 | 469,5 | 271,8 | 5.616,0 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 8,2 | 5,4 | 5,1 | 2,7 | 6,9 | 7,7 | 13,3 | 2,6 | 4,7 | 3,1 | 6,0 | 14,0 | 3,0 | 3,8 | 8,4 | 4,7 | 99,5 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 57,3 | 37,5 | 34,0 | 18,8 | 47,5 | 51,2 | 92,1 | 17,4 | 30,5 | 21,2 | 41,6 | 99,7 | 19,6 | 25,9 | 57,4 | 33,2 | 684,9 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 45,9 | 31,0 | 26,3 | 15,9 | 34,3 | 40,4 | 75,2 | 13,0 | 23,7 | 18,8 | 35,7 | 80,8 | 0.0 | 22,4 | 46,9 | 28,2 | 538,4 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 358,4 | 232,8 | 211,9 | 116,2 | 300,4 | 318,8 | 573,2 | 109,2 | 189,1 | 130,7 | 257,8 | 624,0 | 148,5 | 159,8 | 356,8 | 205,7 | 4.293,2 |
| 2006 | | | | | | | | | | | | | | | |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulgających biodegradacji | 481,8 | 314,8 | 284,1 | 157,7 | 398,0 | 428,8 | 774,0 | 145,4 | 254,0 | 178,7 | 350,6 | 839,4 | 174,2 | 217,7 | 482,2 | 279,1 | 5.760,6 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 9,7 | 6,5 | 6,1 | 3,2 | 8,1 | 9,1 | 15,9 | 3,1 | 5,6 | 3,7 | 7,1 | 16,7 | 3,5 | 4,5 | 10,1 | 5,7 | 118,6 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 65,2 | 42,6 | 38,5 | 21,4 | 53,9 | 58,1 | 104,8 | 19,7 | 34,4 | 24,2 | 47,5 | 113,6 | 22,1 | 29,5 | 65,3 | 37,8 | 778,5 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 48,4 | 32,9 | 27,7 | 17,0 | 35,6 | 42,8 | 80,2 | 13,5 | 24,9 | 20,1 | 38,3 | 85,1 | 0.0 | 24,0 | 50,0 | 30,0 | 570,3 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 358,4 | 232,8 | 211,9 | 116,2 | 300,4 | 318,8 | 573,2 | 109,2 | 189,1 | 130,7 | 257,8 | 624,0 | 148,5 | 159,8 | 356,8 | 205,7 | 4.293,2 |
| 2010 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 536,5 | 351,5 | 315,4 | 176,6 | 439,2 | 477,1 | 866,5 | 160,5 | 281,5 | 201,0 | 393,9 | 934,2 | 179,3 | 244,6 | 539,5 | 312,5 | 6.409,8 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 15,1 | 10,1 | 9,5 | 5,0 | 12,5 | 14,3 | 24,7 | 4,8 | 8,7 | 5,8 | 11,2 | 25,8 | 5,4 | 7,0 | 15,7 | 8,8 | 184,4 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 88,9 | 57,9 | 51,5 | 29,1 | 72,5 | 77,9 | 143,0 | 26,3 | 45,6 | 33,1 | 65,1 | 155,3 | 29,2 | 40,3 | 88,6 | 51,7 | 1.056,0 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 158,3 | 105,3 | 92,3 | 53,5 | 124,3 | 140,9 | 260,1 | 46,0 | 82,5 | 62,1 | 120,4 | 275,5 | 31,0 | 75,0 | 162,1 | 94,6 | 1.883,9 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 274,3 | 178,2 | 162,1 | 88,9 | 229,9 | 244,0 | 438,7 | 83,5 | 144,7 | 100,0 | 197,3 | 477,5 | 113,7 | 122,3 | 273,1 | 157,4 | 3.285,6 |
| 2013 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Całkowita ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 606,7 | 399,0 | 355,8 | 201,1 | 492,3 | 538,1 | 987,2 | 179,5 | 316,3 | 230,8 | 450,3 | 1.055,6 | 198,6 | 280,0 | 614,4 | 355,6 | 7.261,2 |
| Ilość kompostowanych odpadów zielonych | 25,4 | 17,2 | 16,1 | 8,6 | 21,0 | 24,4 | 42,1 | 8,0 | 14,9 | 9,9 | 19,1 | 43,4 | 9,1 | 12,0 | 26,9 | 15,0 | 313,0 |
| Ilość poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów opakowań papierowych | 121,3 | 78,9 | 69,0 | 39,9 | 97,7 | 104,2 | 195,8 | 35,0 | 60,3 | 45,7 | 89,5 | 212,4 | 38,3 | 55,4 | 120,7 | 70,9 | 1.435,0 |
| Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 277,2 | 184,1 | 162,7 | 93,3 | 220,3 | 246,8 | 456,7 | 80,8 | 144,7 | 108,5 | 210,1 | 481,5 | 75,4 | 131,0 | 284,8 | 164,8 | 3.322,8 |
| Dopuszczalne składowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 182,9 | 118,8 | 108,1 | 59,3 | 153,3 | 162,7 | 292,5 | 55,7 | 96,5 | 66,7 | 131,5 | 318,4 | 75,8 | 81,5 | 182,0 | 104,9 | 2.190,4 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Rysunek 6-1 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. dolnośląskim
Rysunek 6-2 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. kujawsko-pomorskim
Rysunek 6-3 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubelskim
Rysunek 6-4 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. lubuskim
Rysunek 6-5 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. łódzkim
Rysunek 6-6 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. małopolskim
Rysunek 6-7 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. mazowieckim
Rysunek 6-8 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. opolskim
Rysunek 6-9 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podkarpackim
Rysunek 6-10 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. podlaskim
Rysunek 6-11 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. pomorskim
Rysunek 6-12 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. śląskim
Rysunek 6-13 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. świętokrzyskim
Rysunek 6-14 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. warmińsko-mazurskim
Rysunek 6-15 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. wielkopolskim
Rysunek 6-16 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w woj. zachodniopomorskim
Rysunek 6-17 Planowany odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2005-2013 w Polsce
Odpady zielone
Odpady zielone najłatwiej, spośród odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, zbiera się w sposób selektywny i poddaje procesom kompostowania. Metodę kompostowania wskazuje się jako podstawową dla recyklingu organicznego odpadów zielonych. Wybór technologii (od najprostszych metod kompostowania w pryzmach po metody komorowe, kontenerowe z pełną automatyzacją procesu) uzależniony jest od decydentów lokalnych na poziomie powiatu bądź gminy. Założono, że w 2006 r. 35% tego strumienia odpadów będzie poddanych procesom kompostowania, a w 2010 r. 50%.
Odpady z opakowań z papieru i tektury
Przyjęto założenie, że wymagane prawem (ustawa o opakowaniach) ilości tych odpadów poddane będą recyklingowi. Szczegółowy plan działań dla tej grupy odpadów przedstawiono w części głównej KPGO.
Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Jak wynika z tabeli 6-1 poza działaniami przedstawionymi powyżej dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań z papieru i tektury - pozostaje znacząca część odpadów, które należy wydzielić celem ograniczenia ilości składowanych odpadów. Na tę ilość składają się przede wszystkim: - odpady komunalne ulegające biodegradacji z gospodarstw domowych, - papier i tektura (nieopakowaniowe). Możliwości przerobu i unieszkodliwiania (poza składowaniem) tych odpadów uzależnione są od warunków lokalnych, a także możliwości finansowych poszczególnych jednostek administracyjnych. Najwyższe ilości, które trzeba wydzielić i unieszkodliwić, występują w województwach: śląskim, mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim, małopolskim. W województwach, gdzie występują najwyższe ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wskazuje się na potrzebę zastosowania termicznych metod przekształcania odpadów, z wykorzystaniem energii. Taka potrzeba wystąpi w dużych aglomeracjach miejskich. Pozostałe możliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów zalecane do realizacji: - kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie, - budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej, - budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przekształcania odpadów.
6.2. Odpady opakowaniowe
Odpady opakowaniowe omówione są w części głównej KPGO.
6.3. Odpady wielkogabarytowe
Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: - w roku 2005 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2006 - 20% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2010 - 50% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych, - w roku 2014 - 70% wytwarzanych odpadów wielkogabarytowych. W tabeli 6-2 zestawiono ilości odpadów wielkogabarytowych w poszczególnych województwach, które powinny zostać objęte zbiórką oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem w odpowiednich instalacjach. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcie do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów wielkogabarytowych.
Tabela 6-2 Planowana ilość odpadów wielkogabarytowych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach
Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. Mg] |
| 2000 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów wielkogabarytowych wytworzona w 2000 roku | 55,22 | 38,03 | 38,71 | 18,67 | 48,22 | 56,65 | 92,37 | 19,11 | 36,29 | 21,89 | 40,48 | 91,94 | 27,60 | 26,44 | 60,10 | 32,04 | 703,77 |
| 2005 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 20% | 16,1 | 11,0 | 11,0 | 5,5 | 13,8 | 16,3 | 26,8 | 5,4 | 10,4 | 6,3 | 11,9 | 26,9 | 6,4 | 7,7 | 17,4 | 9,4 | 202,4 |
| 2006 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 20% | 16,1 | 11,1 | 11,0 | 5,5 | 13,7 | 16,4 | 26,8 | 5,4 | 10,4 | 6,4 | 11,9 | 26,9 | 6,4 | 7,7 | 17,5 | 9,4 | 202,6 |
| 2010 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 50% | 40,2 | 27,8 | 27,5 | 13,8 | 34,1 | 41,4 | 67,6 | 13,6 | 26,2 | 16,0 | 30,2 | 67,3 | 15,9 | 19,4 | 44,1 | 23,7 | 508,8 |
| 2014 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów wielkogabarytowych zbieranych selektywnie 70% | 56,4 | 39,2 | 38,6 | 19,6 | 47,5 | 58,8 | 95,6 | 19,1 | 37,2 | 22,6 | 43,0 | 94,3 | 22,1 | 27,5 | 62,7 | 33,4 | 717,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
6.4. Odpady budowlane
Zakłada się następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych: - w roku 2005 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlanych, - w roku 2014 - 60% wytwarzanych odpadów budowlanych. W tabeli 6-3 zestawiono ilości odpadów budowlanych w poszczególnych województwach, które powinny zostać objęte zbiórką oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem w odpowiednich instalacjach. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcie do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlanych.
6.5. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych
Zakłada się następujący rozwój systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi: - w roku 2005 - 15% odpadów będzie zbierana selektywnie, - w roku 2006 - 15% odpadów będzie zbierana selektywnie, - w roku 2010 - 50% odpadów będzie zbierana selektywnie, - w roku 2014 - 80% odpadów będzie zbierana selektywnie. W tabeli 6-4 przedstawione zostały zakładane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie. W planach na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym należy opracować szczegółowe przedsięwzięcia do realizacji związane z organizacją zbiórki oraz unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych.
Tabela 6-3 Planowana ilość odpadów budowlanych zbierana selektywnie w poszczególnych województwach
Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. Mg] |
| 2000 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów budowlanych wytworzonych w 2000 roku | 118,91 | 83,99 | 89,28 | 40,96 | 105,74 | 129,35 | 202,89 | 43,39 | 85,14 | 48,85 | 87,93 | 193,90 | 64,04 | 58,73 | 134,44 | 69,35 | 1.556,89 |
| 2005 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (15%) | 26,6 | 18,9 | 20,0 | 9,3 | 23,4 | 29,4 | 45,6 | 9,7 | 19,3 | 11,0 | 20,0 | 43,5 | 11,7 | 13,3 | 30,4 | 15,7 | 347,7 |
| 2006 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (15%) | 28,2 | 20,1 | 21,1 | 9,9 | 24,7 | 31,2 | 48,4 | 10,3 | 20,5 | 11,6 | 21,2 | 46,0 | 12,4 | 14,1 | 32,3 | 16,6 | 368,6 |
| 2010 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (40%) | 94,6 | 67,6 | 70,6 | 33,4 | 82,1 | 105,9 | 163,1 | 34,5 | 69,4 | 39,1 | 72,3 | 154,5 | 41,3 | 47,5 | 109,4 | 56,1 | 1.241,2 |
| 2014 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów budowlanych zbieranych selektywnie (60%) | 195,3 | 140,2 | 145,3 | 69,6 | 168,0 | 221,6 | 339,0 | 71,1 | 144,7 | 80,9 | 151,6 | 319,0 | 84,3 | 98,5 | 228,7 | 116,5 | 2.574,3 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 6-4 Planowane ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbierane selektywnie w poszczególnych województwach
Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. Mg] |
| 2000 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku | 8,07 | 5,51 | 5,51 | 2,71 | 7,00 | 8,10 | 13,40 | 2,74 | 5,13 | 3,16 | 5,90 | 13,54 | 3,92 | 3,82 | 8,66 | 4,67 | 101,83 |
| 2005 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (15%) | 1,3 | 0,9 | 1,0 | 0,5 | 1,2 | 1,5 | 2,3 | 0,5 | 1,0 | 0,5 | 1,0 | 2,2 | 0,6 | 0,7 | 1,5 | 0,8 | 17,4 |
| 2006 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (15%) | 1,3 | 0,9 | 1,0 | 0,5 | 1,2 | 1,5 | 2,3 | 0,5 | 1,0 | 0,5 | 1,0 | 2,2 | 0,6 | 0,7 | 1,5 | 0,8 | 17,4 |
| 2010 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (50%) | 4,4 | 3,2 | 3,3 | 1,6 | 3,9 | 5,0 | 7,6 | 1,6 | 3,3 | 1,8 | 3,4 | 7,2 | 1,9 | 2,2 | 5,1 | 2,6 | 58,2 |
| 2014 | | | | | | | | | | | | | | | | | |
| Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (80%) | 7,1 | 5,1 | 5,3 | 2,5 | 6,1 | 8,1 | 12,3 | 2,6 | 5,3 | 2,9 | 5,5 | 11,6 | 3,1 | 3,6 | 8,3 | 4,2 | 93,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
6.6. Składowanie
Z oceny stanu składowisk w kontekście możliwości ich zamknięcia z uwagi na wyczerpywanie się pojemności chłonnej (bądź innych przyczyn), przeprowadzanej przez Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, wynika, że do roku 2006 w Polsce zamkniętych będzie ok. 300 składowisk. Przy założeniu, że generalną tendencją jest budowa dużych obiektów i zmniejszenie ich ilości w poszczególnych województwach, przyjąć należy, że: - do roku 2006 wybudowanych będzie 50 nowych składowisk; - od roku 2007 do 2013 - zamknięcie kolejnych obiektów i budowa dalszych 50 składowisk. W tabeli 6-5 przedstawiono ilości odpadów komunalnych, które będą musiały być składowane w latach 2002-2014. W tabeli 6-6 podano objętości składowisk odpadów komunalnych, jakie będą musiały być zapewnione w poszczególnych województwach w poszczególnych przedziałach czasowych.
Tabela 6-5 Ilość składowanych odpadów komunalnych w latach 2002-2014
Lata | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. Mg/rok] |
| 2002 | 1.066,9 | 717,3 | 694,9 | 355,1 | 911,1 | 1.031 | 1.748,6 | 349 | 640,6 | 408,7 | 777,4 | 1.814,4 | 432,4 | 496,3 | 1.117,8 | 617,6 | 13.179,1 |
| 2003 | 1.070,8 | 720,5 | 697,5 | 356,9 | 913,2 | 1.036,6 | 1.756,9 | 350,2 | 644 | 410,7 | 781,9 | 1.820,7 | 433,3 | 498,8 | 1.123,7 | 620,6 | 13.236,3 |
| 2004 | 1.074,7 | 723,7 | 700 | 358,8 | 915,2 | 1.042,2 | 1.765,1 | 351,4 | 647,3 | 412,6 | 786,5 | 1.827,1 | 434,3 | 501,4 | 1.129,7 | 623,5 | 13.293,5 |
| 2005 | 1.078,6 | 727,2 | 702,5 | 360,4 | 917,3 | 1.047,8 | 1.773,3 | 352,7 | 650,5 | 414,6 | 791 | 1.833,3 | 424,3 | 503,9 | 1.135,9 | 626,3 | 13.339,6 |
| 2006 | 1.082,5 | 730,2 | 705,0 | 362,2 | 919,4 | 1.053,4 | 1.781,7 | 353,8 | 653,9 | 416,6 | 795,4 | 1.839,8 | 425,5 | 506,4 | 1.141,5 | 629,2 | 13.396,5 |
| 2007 | 1.033,1 | 697,2 | 672,3 | 346,3 | 875,8 | 1.006 | 1.701,7 | 337,3 | 624,1 | 397,9 | 760,7 | 1.755,8 | 414,1 | 484 | 1.090,8 | 601,2 | 12.798,3 |
| 2008 | 1.010,3 | 682,3 | 657,2 | 339,2 | 855 | 985,1 | 1.665,9 | 329,6 | 610,9 | 389,6 | 745,5 | 1.717 | 403,5 | 474 | 1.068,3 | 588,7 | 12.522,1 |
| 2009 | 987,6 | 667,4 | 642 | 332 | 834,3 | 964,2 | 1.630 | 321,9 | 597,6 | 381,3 | 730,4 | 1.678,3 | 393 | 464 | 1.045,8 | 576,1 | 12.245,9 |
| 2010 | 964,8 | 652,4 | 626,9 | 325 | 813,7 | 943,1 | 1.594,3 | 314,2 | 584,3 | 372,9 | 715,1 | 1.639,5 | 382,4 | 454,2 | 1.023,3 | 563,6 | 11.969,7 |
| 2011 | 945,1 | 639,6 | 613,7 | 318,7 | 795,6 | 924,8 | 1.563,4 | 307,5 | 572,6 | 365,9 | 702,2 | 1.606 | 372,7 | 445,5 | 1.004 | 552,6 | 11.729,9 |
| 2012 | 925,4 | 626,8 | 600,6 | 312,5 | 777,7 | 906,3 | 1.532,7 | 300,7 | 560,8 | 358,9 | 689,1 | 1.572,5 | 363,1 | 436,9 | 984,6 | 541,7 | 11.490,3 |
| 2013 | 905,7 | 613,9 | 587,4 | 306,4 | 759,7 | 887,9 | 1.501,9 | 294 | 549 | 351,8 | 676 | 1.539 | 353,4 | 428,3 | 965,2 | 530,8 | 11.250,4 |
| 2014 | 866,1 | 588,3 | 561 | 294,1 | 723,8 | 850,8 | 1.440,5 | 280,5 | 525,2 | 337,7 | 650 | 1.472,1 | 334,4 | 411,1 | 926,5 | 509 | 10.770,9 |
| Razem | 13.011,6 | 8.786,8 | 8.461 | 4.367,6 | 11.011,8 | 12.679,2 | 21.456 | 4.242,8 | 7.860,8 | 5.019,2 | 9.601,2 | 22.115,5 | 5.166,2 | 6.104,8 | 13.757,1 | 7.580,9 | 161.222,5 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 6-6 Planowana objętość składowisk odpadów komunalnych
rok | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | [tys. m3/okres] |
| 2002-2005 | 5.048,1 | 3.398,2 | 3.288,1 | 1.683,9 | 4.302,1 | 4.891,5 | 8.287,1 | 1.650,9 | 3.038,2 | 1.937,1 | 3.690,4 | 8.583,1 | 2.041,5 | 2.353,5 | 5.302,3 | 2.927,2 | 62.423,4 |
| 2006-2010 | 5.974,4 | 4.034,7 | 3.886,5 | 2.005,6 | 5.056,3 | 5.826,0 | 9.851,2 | 1.949,2 | 3.612,9 | 2.303,9 | 4.408,5 | 10.153,4 | 2.387,3 | 2.803,1 | 6.317,5 | 3.481,0 | 74.051,7 |
| 2011-2014 | 5.327,4 | 3.611,3 | 3.455,3 | 1.802,2 | 4.469,0 | 5.222,7 | 8.834,7 | 1.729,3 | 3.229,5 | 2.069,6 | 3.976,6 | 9.053,1 | 2.078,8 | 2.519,2 | 5.677,9 | 3.122,1 | 66.178,8 |
| Razem | 16.349,9 | 11.044,3 | 10.629,9 | 5.491,8 | 13.827,5 | 15.940,2 | 26.973,0 | 5.329,5 | 9.880,7 | 6.310,7 | 12.075,5 | 27.789,5 | 6.507,6 | 7.675,9 | 17.297,7 | 9.530,2 | 202.653,8 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
7. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ
| Rok | Zakres | Jednostka odpowiedzialna |
| 2003 | Przygotowanie wojewódzkich i powiatowych planów gospodarki odpadami | zarządy województw i powiatów |
| 2004 | Przygotowanie gminnych planów gospodarki odpadami | zarządy gmin |
| 2003-2006 | Organizacja powiatowych (międzygminnych) i gminnych systemów gospodarki odpadami: | |
| | * rozwój systemów selektywnej zbiórki ze szczególnym uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów zielonych i odpadów organicznych z gospodarstw domowych | |
| | * intensyfikacja akcji podnoszenia świadomości społecznej w dziedzinie gospodarki odpadami | |
| | * wdrożenie nowych systemów zbiórki, transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych | |
| | * budowa instalacji, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w roku 2006 ok. 1.460 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju | powiaty (zw. gmin) gminy |
| | * budowa lub modernizacja składowisk odpadów komunalnych wg standardów i wymogów UE. Zapewnienie bezpiecznego dla środowiska składowania 53.060 tys. Mg odpadów komunalnych w kraju w okresie 2002-2005. Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych. | |
| | * objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych | |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych: | powiaty |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 20% wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w roku 2006 | gminy |
| | * instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 200 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych wchodzących w strumień odpadów komunalnych: | powiaty gminy |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 15% wytworzonych odpadów budowlanych w kraju w roku 2006 | |
| | * instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 370 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2003-2006 | Rozwój selektywnej zbiórki, celem unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych: | powiaty gminy |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 15% wytworzonych odpadów niebezpiecznych w roku 2006 | |
| | * instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych o przepustowości 17 tys. Mg w roku 2006 | |
| 2006-2010 | Dalsza organizacja i doskonalenie ponadlokalnych i lokalnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi: | powiaty gminy |
| | * rozwój selektywnej zbiórki | |
| | * kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej | |
| | * wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym termicznych metod; intensyfikacja działań w tym okresie powinna spowodować zapewnienie przepustowości obiektów odzysku i unieszkodliwiania na poziomie 3.945 tys. Mg w roku 2010 | |
| 2006-2010 | Rozwój zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych: | powiaty gminy |
| | * budowa instalacji unieszkodliwiania odpadów, które zapewnią odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w roku 2010 ok. 3.124 tys. Mg odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w kraju | |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 50% odpadów wielkogabarytowych w roku 2010 | |
| | * instalacja linii demontażu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych o przepustowości 510 tys. Mg w roku 2010 | |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 40% odpadów budowlanych w roku 2010 | |
| | * instalacja linii recyklingu odpadów budowlanych o przepustowości 1.240 tys. Mg w roku 2010 | |
| | * działania organizacyjne w celu zapewnienia zbiórki na poziomie 50% odpadów niebezpiecznych w kraju wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w roku 2010 | |
| | * instalacja linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych o przepustowości 60 tys. Mg w roku 2010 | |
| 2006-2009 | Budowa nowych składowisk odpadów komunalnych wg standardów UE. Ostateczne zakończenie eksploatacji składowisk niespełniających wymogów UE | powiaty gminy |
Działania w latach 2003-2006
Dla osiągnięcia wymaganej dyrektywą UE zmniejszenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przewidzianych do składowania do poziomu 75% (stan roku 1995) w roku 2010 przewidziano sukcesywne wdrażanie rozwiązań związanych z recyklingiem tych odpadów. W pierwszym okresie realizacji Planu, czyli 2003-2006, założono, że osiągnie się poziom 15% odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Tak więc realizacja ustaleń KPGO w części dotyczącej odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w pierwszym okresie, czyli 2003-2006, związana będzie w głównej mierze: - ze znacznym rozwojem w stosunku do stanu obecnego - selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; - z budową instalacji odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, zapewniających przyjęcie ok. 680 tys. Mg w roku 2006. Uwzględniając aktualny poziom kompostowania odpadów w Polsce - 248 tys. Mg, oznacza to, że występuje konieczność zainstalowania urządzeń o przepustowości 430 tys. Mg. Na rysunku 7-1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, o które należy zwiększyć ich odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem) w Polsce.
Rysunek 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania (poza składowaniem) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Powyższe traktować należy jako wytyczne do wykonania Wojewódzkich Planów Gospodarki Odpadami, w których powinny zapaść decyzje dotyczące konkretnych rozwiązań w zależności od uwarunkowań lokalnych.
Działania w latach 2007-2010
Na rysunku 7-1 przedstawiono ilości odpadów komunalnych przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych. Rysunek 7-2 przedstawia ilości odpadów komunalnych przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych.
Tabela 7-1 Przyrost zdolności odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresach 2006-2010 i 2011-2013
Województwo | Przyrost zdolności unieszkodliwiania odpadów zielonych w okresie | Przyrost dodatkowego koniecznego recyklingu odpadów ulegających biodegradacji w okresie |
| | [tys. Mg/rok] | [tys. Mg/rok] |
| | 2006-2010 | 2011-2013 | 2006-2010 | 2011-2013 |
| dolnośląskie | 5,3 | 10,3 | 109,8 | 118,9 |
| kujawsko-pomorskie | 3,6 | 7,1 | 72,4 | 78,9 |
| lubelskie | 3,4 | 6,6 | 64,6 | 70,3 |
| lubuskie | 1,8 | 3,6 | 36,6 | 39,8 |
| łódzkie | 4,4 | 8,5 | 88,7 | 96,0 |
| małopolskie | 5,1 | 10,1 | 98,1 | 105,9 |
| mazowieckie | 8,9 | 17,4 | 179,9 | 196,6 |
| opolskie | 1,7 | 3,3 | 32,4 | 34,8 |
| podkarpackie | 3,1 | 6,2 | 57,6 | 62,1 |
| podlaskie | 2,1 | 4,1 | 42,0 | 46,4 |
| pomorskie | 4,0 | 7,9 | 82,1 | 89,7 |
| śląskie | 9,1 | 17,6 | 190,5 | 205,9 |
| świętokrzyskie | 1,9 | 3,7 | 31,0 | 44,5 |
| warmińsko-mazurskie | 2,5 | 5,0 | 51,1 | 56,0 |
| wielkopolskie | 5,7 | 11,2 | 112,1 | 122,7 |
| zachodniopomorskie | 3,2 | 6,2 | 64,6 | 70,2 |
| Razem | 65,8 | 128,6 | 1.313,3 | 1.438,9 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Rysunek 7-2 Ilości odpadów komunalnych przeznaczone do odzysku i unieszkodliwiania przewidziane w KPGO w poszczególnych przedziałach czasowych
8. NIEZBĘDNE KOSZTY ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PRZEDSIĘWZIĘĆ W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI
8.1. Koszty zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Jednym z podstawowych elementów rozpatrywanych w ramach niniejszego Planu są koszty. Koszty funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi, przyjęte w modelu symulacyjnym zastosowanym do opracowania KPGO, rozpatrywane są w trzech fazach, jako: - koszty zbiórki (odbierania) odpadów, - koszty transportu, - koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Koszty funkcjonowania układu gospodarki odpadami komunalnymi mogą, przy przyjętym stopniu uogólnienia, zostać jedynie zgrubnie oszacowane. Składa się na to wiele przyczyn, głównie fakt nieujawniania rzeczywistych kosztów przez przedsiębiorstwa wywożące odpady, co m.in. wiąże się z konkurencją na rynku transportu odpadów. Inną z przyczyn jest trudność, w sensie księgowym, ścisłego rozdzielenia kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwa wywozowe z różnych tytułów, np. z tytułu samego zbierania i samego transportu odpadów, gdyż w praktyce te dwie operacje, nazywane w terminologii gospodarki odpadami wywozem, wykonywane są łącznie. Niemniej, w modelu symulacyjnym, czynnik kosztu transportu musiał zostać wyodrębniony. Należy wyjaśnić, że w potocznym rozumieniu termin "wywóz" (np. jako opłata za wywóz śmieci stanowiąca składnik czynszu) ma odmienne znaczenie i obejmuje także składowanie odpadów na składowisku. Wskaźniki kosztów, przyjęte na potrzeby niniejszego Planu, mają charakter szacunkowy, oparty, dla elementów: zbiórka i transport, na danych uzyskanych w wyniku ankietyzacji w kilku przedsiębiorstwach transportowych. Dla oceny kosztów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów szacunek oparto na kalkulacjach sporządzonych zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami, a zaczerpniętych z oszacowań przeprowadzonych w ramach Master Planu dla b. woj. katowickiego, sporządzonego w ramach Programu PHARE II m.in. przez Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych.
8.1.1. Koszty zbiórki odpadów komunalnych
Przy konstruowaniu niniejszego KPGO rozpatrywano kilka systemów zbiórki odpadów: - tradycyjny (wszystkie odpady w jednym pojemniku), - dla odpadów segregowanych - na frakcję tzw. mokrą obejmującą odpady ulegające biodegradacji, nadające się do kompostowania, i na frakcję tzw. suchą obejmującą pozostałe rodzaje odpadów. Przy takim systemie na każdej posesji ustawiane są zatem 2 rodzaje pojemników, - selektywna zbiórka odpadów, która obejmuje określoną liczbę punktów, w których ustawione są pojemniki na wyselekcjonowane frakcje odpadów, np. na szkło, makulaturę, metale, tworzywa sztuczne, odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, wielkogabarytowe itp. Podstawę stanowi jednak system zbiórki odpadów w pojemnikach ustawionych na każdej posesji - tradycyjny lub, w przyszłości, dla odpadów segregowanych. Poniższa tabela przedstawia jednostkowe koszty zbierania odpadów przyjęte do obliczeń w niniejszym opracowaniu, dla 2 podstawowych źródeł odpadów związanych z zabudową mieszkaniową i dla ww. podstawowych systemów zbiórki. Przedstawione tu koszty zbierania obejmują koszty związane z postawieniem pojemników (w tym ich nabyciem lub dzierżawą, a także ewentualną konserwacją) oraz ich regularnym opróżnianiem. Koszt zbierania powiększony o koszt przewozu stanowi tzw. koszt transportu.
Tabela 8-1 Jednostkowe koszty zbierania odpadów komunalnych i ich frakcji
Typ źródła | Odpady łącznie | Frakcja organiczna | Frakcja "sucha" |
| | zł/Mg | zł/Mg | zł/Mg |
| Zabudowa miejska - zwarta | 25 | 40 | 45 |
| Zabudowa rozproszona | 50 | 80 | 90 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Przyczyna wyższych kosztów zbiórki odpadów w zabudowie rozproszonej jest oczywista, przejazdy między posesjami zajmują sporo czasu, a na posesjach ładuje się niewiele odpadów, wobec czego wydajność brygad wywozowych, liczona np. jako ilość ton załadowanych w ciągu godziny, jest mała. Przeciwnie, przy zabudowie wielorodzinnej, a na osiedlach bloków mieszkalnych w szczególności, wydajność ta jest wysoka. Przy stałej (ustalonej) opłacie za transport, przedsiębiorstwa wywozowe zabiegają zatem o wywóz odpadów z osiedli bloków, a już zwłaszcza z osiedli położonych w pobliżu składowiska. Zróżnicowanie kosztów zbiórki frakcji organicznej i frakcji "suchej" wynika z faktu, że frakcja organiczna jest "cięższa", tzn. ma wyższą gęstość nasypową, wobec tego przy tej samej objętości załadowana zostanie większa ilość (masa) odpadów organicznych niż "lżejszych" pozostałych odpadów suchych.
8.1.2. Koszty transportu odpadów komunalnych
Podobnie, jak dla kosztów zbiórki, oszacowano jednostkowe koszty transportu odpadów, obrazujące koszt transportu 1 Mg odpadów na odległość 1 km. W przyjętym modelu symulacyjnym przyjęto, że przy wywozie odpadów dystans: źródło odpadów - punkt obierania odpadów pokonywany jest dwukrotnie (tam i z powrotem do rejonu wywozu), wobec czego dla każdej wywiezionej tony odpadów koszt ten się (w przybliżeniu) podwaja. Przyjęte jednostkowe koszty transportu przedstawia poniższa tabela.
Tabela 8-2 Koszty transportu odpadów
| Rodzaj transportowanych odpadów | Jednostkowy koszt transportu |
| | [zł / Mg, km]* |
| Transport odpadów niesegregowanych | 0,50 |
| Transport frakcji organicznej | 0,40 |
| Transport frakcji "suchej" | 0,60 |
* złoty/tona, kilometr
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
W niektórych, wariantowo rozpatrywanych rozwiązaniach, występuje także transport "wielkotonażowy" odpadów, np. przy zlokalizowaniu sortowni odpadów (frakcji "suchej") nie w pobliżu składowiska, wystąpi konieczność transportu pozostałej po sortowaniu części odpadów na wysypisko. W tym wypadku jednak koszt tego transportu może zostać wliczony w koszt odzysku odpadów w sortowni. To samo dotyczy odwozu pozostałości po spalaniu i odpadów z oczyszczania frakcji kompostowalnej. W niektórych, specyficznych przypadkach, dodatkowo można rozpatrywać koszty transportu 2-stopniowego, gdy funkcjonować musi stacja przeładunkowa, jednak na etapie KPGO taki wariant nie jest rozpatrywany.
8.1.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Podobnie jak w przypadku kosztów transportu tak i w przypadku kosztów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przeprowadzono jedynie ich zgrubne "teoretyczne" oszacowanie. W chwili obecnej, zarówno producenci urządzeń do obiektów unieszkodliwiania lub odzysku odpadów, jak i ewentualni inni uczestnicy procesu inwestycji nie są skłonni ujawniać cen swoich ofert. W przypadku firm zagranicznych odgrywać może pewną rolę element promocji oferowanych technologii. Dochodzi tu także zagadnienie tzw. efektu skali, tj. relatywnie niższych kosztów jednostkowych w miarę wzrostu wielkości obiektu. Kalkulacje, na których oparto oszacowanie kosztów odzysku i unieszkodliwiania odpadów w wybranych obiektach, sporządzono, wzorując się na standardowych arkuszach kalkulacyjnych, zalecanych do stosowania m.in. przez UNIDO. Poniżej w tabeli przedstawiono skalkulowane jednostkowe koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przy zastosowaniu różnych technologii w obiektach o zróżnicowanych przepustowościach, które w tym wypadku są równoznaczne cenie, jaką należałoby uiścić za każdą tonę odpadów dostarczonych do danego obiektu. Niżej podane koszty zawierają już ewentualne przychody z tytułu sprzedaży odzyskanych z odpadów substancji lub materiałów, kompostu, energii:
Tabela 8-3 Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w różnych technologiach
| Rodzaj technologii | Koszt jednostkowy |
| | [zł / tonę odpadów] |
| sortowanie frakcji "suchej" | 60-90 |
| kompostowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 100-130 |
| fermentacja beztlenowa | 120-150 |
| składowanie | 30-60 |
| termiczne przekształcanie odpadów | 250-350 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
W następnej tabeli przedstawiono także oszacowany poziom nakładów inwestycyjnych (kosztu wybudowania) danego obiektu technologicznego, w którym przeprowadzany będzie odzysk lub unieszkodliwianie odpadów.
Tabela 8-4 Nakłady inwestycyjne wybranych obiektów
| Przepustowość obiektu / instalacji | Składowisko | Instalacja termicznego przekształcania odpadów (spalarnia) | Sortownia | Kompostownia kontenerowa | Instalacja fermentacji beztlenowej |
| Mg/rok | mln zł | mln zł | mln zł | mln zł | mln zł |
| 2.000 | | | | 2,0 | |
| 4.000 | | | | 3,0 | 4,0 |
| 10.000 | 2,5 | | 8,0 | 5,0 | 6,0 |
| 20.000 | 3,5 | | 11,0 | 9,0 | 10,0 |
| 40.000 | 6,5 | 65,0 | 16,0 | 16,0 | 18,0 |
| 100.000 | 14,5 | 140,0 | 28,0 | 38,0 | |
| 150.000 | 19,5 | 190,0 | | | |
| 250.000 | 28,0 | 295,0 | | | |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
W powyższej tabeli wypełnione są jedynie te pola, które odpowiadają obiektom o zakresach przepustowości spotykanych w praktyce i oferowanych na rynku. Przykładowo, typowy, podstawowy moduł spalarni odpadów odpowiada przepustowości rzędu 100.000 Mg odpadów rocznie (co z kolei w przybliżeniu odpowiada ilości odpadów "wytwarzanych" przez ok. półmilionowe miasto) i spalarnie budowane są zazwyczaj jako obiekty duże, w przeciwieństwie do kompostowni, które oferowane są w mniejszych modułach, np. jedna z czołowych firm zachodnich oferuje podstawowe moduły kompostowni kontenerowej przerabiające 4.000 Mg odpadów rocznie. Spalarnie odpadów projektuje się obecnie zazwyczaj na odpady wysokokaloryczne, które uzyskuje się m.in. w ten sposób, że zbiera się oddzielnie odpady "suche" właśnie wysokokaloryczne i oddzielnie odpady mokre, organiczne. W poniżej zamieszczonej tabeli przedstawiono koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych.
Tabela 8-5 Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych
Rodzaj procesu | Wskaźnik jednostkowych nakładów inwestycyjnych | Wskaźnikowy koszt odzysku i unieszkodliwiania w obiekcie | Jednostkowy koszt zbiórki i wywozu | Sumaryczny, jednostkowy koszt odzysku i unieszkodliwiania |
| | zł/Mg przepustowości | zł/Mg | zł/Mg | zł/Mg |
| Odzysk i unieszkodliwianie odpadów budowlanych | 900 | 122 | 50 | 170 |
| Odzysk i unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych | 500 | 164 | 80 | 240 |
| Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 3.500 | 636 | 200 | 800 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
8.2. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
Przyjmując wyszacowane koszty wariantowych rozwiązań techniczno-technologicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (rozdz. 8.1.) oraz wyznaczone dla poszczególnych województw ilości odpadów, które należy w określonych przedziałach czasowych wyeliminować ze składowania i poddać procesom odzysku i unieszkodliwiania (rozdz. 6.1.) - przedstawiono poniżej wyszacowane koszty związane z budową odpowiednich instalacji. Ponieważ na etapie KPGO nie rozstrzyga się kwestii przyjęcia określonej technologii spośród możliwych opcji (scharakteryzowanych w rozdz. 5), stąd konieczność przyjęcia średnich kosztów jednostkowych odzysku i unieszkodliwiania odpadów metodami biologicznymi lub termicznymi.
Tabela 8-6 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w okresie krótkoterminowym - do roku 2006
Województwo | Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do odzysku i unieszkodliwiania | Nakłady inwestycyjne na instalacje do roku 2006 | Koszt eksploatacji systemu - łącznie | Jednostkowy koszt eksploatacji systemu w przeliczeniu na 1 mieszkańca |
| | [tys. Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M,rok] |
| dolnośląskie | 58,1 | 41,0 | 11,0 | 3,7 |
| kujawsko-pomorskie | 39,4 | 28,0 | 7,5 | 3,6 |
| lubelskie | 33,8 | 24,0 | 6,4 | 2,9 |
| lubuskie | 20,2 | 14,0 | 3,8 | 3,7 |
| łódzkie | 43,8 | 31,0 | 8,3 | 3,2 |
| małopolskie | 51,9 | 36,0 | 9,9 | 3,0 |
| mazowieckie | 96,0 | 67,0 | 18,2 | 3,6 |
| opolskie | 16,6 | 12,0 | 3,2 | 3,0 |
| podkarpackie | 30,5 | 21,0 | 5,8 | 2,7 |
| podlaskie | 23,8 | 17,0 | 4,5 | 3,7 |
| pomorskie | 45,4 | 32,0 | 8,6 | 3,9 |
| śląskie | 101,8 | 71,0 | 19,3 | 4,0 |
| świętokrzyskie | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| warmińsko-mazurskie | 28,4 | 20,0 | 5,4 | 3,7 |
| wielkopolskie | 60,1 | 42,0 | 11,4 | 3,4 |
| zachodniopomorskie | 35,6 | 25,0 | 6,8 | 3,9 |
| Razem | 678,2 | 481,0 | 128,9 | 3,3 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Decyzja o tym, czy w danym województwie wybudowanych zostanie wiele obiektów o małej przepustowości, zarazem przy niskich kosztach transportu, czy obiekty o charakterze ponadlokalnym o dużej przepustowości, ale też z wysokimi kosztami transportu, powinna zostać podjęta na etapie planów wojewódzkich. Dla potrzeb wyszacowania kosztów niezbędnych dla realizacji przedsięwzięć przewidzianych na etapie Planu Krajowego przyjęto następujące wskaźniki kosztów jednostkowych: - nakłady inwestycyjne - 700 zł/1Mg przepustowości - koszt funkcjonowania systemu (koszty odzysku i unieszkodliwiania + koszty zbiórki i transportu) - 190 zł/Mg. Zakładając, że w okresie 2006-2013 będą funkcjonowały instalacje termicznego przekształcania odpadów w największych aglomeracjach w Polsce, przyjęto w nakładach inwestycyjnych i kosztach funkcjonowania systemów następujące wskaźniki kosztów jednostkowych metod termicznych na poziomie: - nakłady inwestycyjne - 1.400 zł/1Mg przepustowości - koszt funkcjonowania systemu (koszty odzysku i unieszkodliwiania + koszty zbiórki i transportu) - 350 zł/Mg. Do dalszych kalkulacji, związanych z tym, że część odpadów komunalnych ulegających biodegradacji będzie przekształcana metodami termicznymi, przyjęto m.in. założenia, że podstawowe moduły budowanych spalarni mają najczęściej przepustowość ok. 100.000 Mg/rok, że w odpadach komunalnych (niesegregowanych) odpady ulegające biodegradacji stanowią ok. 50% oraz że spalane będą odpady komunalne jedynie z głównych aglomeracji, nie zaś z całego województwa. W konsekwencji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do spalania stanowią zawsze wielokrotność 50.000 Mg/rok.
Tabela 8-7 Przewidywane koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji - rok 2013
Województwo | Ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do odzysku i unieszkodliwiania w 2013r. | (w tym) ilość odpadów ulegających biodegradacji do termicznego przekształcania | Nakłady inwestycyjne na instalacje termicznego przekształcania do roku 2013 | Dalsze nakłady inwestycyjne na instalacje przekształcania met. biol. w okresie 2007-2013 | Łączne nakłady inwestycyjne (termicz. + biolog.) w okresie 2007-2013 | Koszt eksploatacji systemu -łącznie (termicz. i biol.) w 2013 r. | Jednostkowy koszt eksploat. systemu w przeliczeniu na 1 mieszk. w 2013 r. |
| | [tys. Mg/rok] | [tys. Mg/ rok] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M, rok] |
| dolnośląskie | 302,6 | 50,0 | 140,0 | 136,1 | 276,1 | 65,5 | 22,1 |
| kujawsko-pomorskie | 201,3 | - | - | 113,3 | 113,3 | 38,2 | 18,0 |
| lubelskie | 178,7 | - | - | 101,5 | 101,5 | 34,0 | 15,4 |
| lubuskie | 101,9 | - | - | 57,3 | 57,3 | 19,4 | 18,4 |
| łódzkie | 241,3 | 50,0 | 140,0 | 103,3 | 243,3 | 53,8 | 21,2 |
| małopolskie | 271,2 | 50,0 | 140,0 | 118,5 | 258,5 | 59,5 | 17,7 |
| mazowieckie | 498,9 | 150,0 | 420,0 | 177,0 | 597,0 | 118,8 | 23,1 |
| opolskie | 88,8 | - | - | 50,5 | 50,5 | 16,9 | 15,7 |
| podkarpackie | 159,5 | - | - | 90,4 | 90,4 | 30,3 | 13,8 |
| podlaskie | 118,4 | - | - | 66,2 | 66,2 | 22,5 | 18,4 |
| pomorskie | 229,2 | - | - | 128,7 | 128,7 | 43,5 | 19,0 |
| śląskie | 524,9 | 100,0 | 280,0 | 226,2 | 506,2 | 115,7 | 23,9 |
| świętokrzyskie | 84,5 | - | - | 59,2 | 59,2 | 16,1 | 12,6 |
| warmińsko-mazurskie | 143,1 | - | - | 80,2 | 80,2 | 27,2 | 18,2 |
| wielkopolskie | 311,7 | 50,0 | 140,0 | 141,1 | 281,1 | 67,2 | 19,4 |
| zachodniopomorskie | 179,7 | - | - | 100,9 | 100,9 | 34,1 | 19,3 |
| Razem | 3.635,7 | 450,0 | 1.260,0 | 1.750,4 | 3.010,4 | 762,8 | śr. 19,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
8.3. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych
W podobny sposób wyszacowano niezbędne nakłady na odzysk i unieszkodliwienie odpadów wielkogabarytowych. Przyjęto jednostkowe wskaźniki kosztów dla tego typu odpadów w wielkości:
wskaźnik nakładów inwestycyjnych - 500 zł/1Mg przepustowości, łączny jednostkowy koszt - 240 zł/Mg. funkcjonowania systemu zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych
W poniżej zamieszczonych tabelach podano wyliczone niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych do roku 2006 i perspektywicznie do roku 2014.
Tabela 8-8 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2006
Województwo | Ilość odpadów wielkogabarytowych do odzysku i unieszkodliwiania w 2006 r. | Nakłady inwestycyjne | Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych | Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i uniszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych na 1 mieszkańca w 2006 r. |
| | [tys. Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M, rok] |
| dolnośląskie | 16,1 | 8,1 | 3,9 | 1,31 |
| kujawsko-pomorskie | 11,1 | 5,6 | 2,7 | 1,27 |
| lubelskie | 11,0 | 5,5 | 2,6 | 1,19 |
| lubuskie | 5,5 | 2,8 | 1,3 | 1,28 |
| łódzkie | 13,7 | 6,9 | 3,3 | 1,27 |
| małopolskie | 16,4 | 8,2 | 3,9 | 1,20 |
| mazowieckie | 26,8 | 13,4 | 6,4 | 1,27 |
| opolskie | 5,4 | 2,7 | 1,3 | 1,20 |
| podkarpackie | 10,4 | 5,2 | 2,5 | 1,16 |
| podlaskie | 6,4 | 3,2 | 1,5 | 1,26 |
| pomorskie | 11,9 | 6,0 | 2,9 | 1,28 |
| śląskie | 26,9 | 13,5 | 6,5 | 1,34 |
| świętokrzyskie | 6,4 | 3,2 | 1,5 | 1,18 |
| warmińsko-mazurskie | 7,7 | 3,9 | 1,8 | 1,25 |
| wielkopolskie | 17,5 | 8,8 | 4,2 | 1,24 |
| zachodniopomorskie | 9,4 | 4,7 | 2,3 | 1,29 |
| Razem | 202,6 | 101,3 | 48,6 | 1,25 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-9 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych w roku 2014
Województwo | Ilość odpadów wielkogabarytowych do odzysku i unieszkodliwiania w 2014 r. | Nakłady inwestycyjne 2007-2014 | Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych | Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych na 1 mieszkańca w 2014 r. |
| | [tys. Mg/ rok] | [mln zł] | [mln zł/ rok] | [zł/ M, rok] |
| dolnośląskie | 56,4 | 20,2 | 13,5 | 4,57 |
| kujawsko-pomorskie | 39,2 | 14,1 | 9,4 | 4,43 |
| lubelskie | 38,6 | 13,8 | 9,3 | 4,21 |
| lubuskie | 19,6 | 7,1 | 4,7 | 4,46 |
| łódzkie | 47,5 | 16,9 | 11,4 | 4,48 |
| małopolskie | 58,8 | 21,2 | 14,1 | 4,20 |
| mazowieckie | 95,6 | 34,4 | 22,9 | 4,47 |
| opolskie | 19,1 | 6,9 | 4,6 | 4,25 |
| podkarpackie | 37,2 | 13,4 | 8,9 | 4,07 |
| podlaskie | 22,6 | 8,1 | 5,4 | 4,43 |
| pomorskie | 43,0 | 15,6 | 10,3 | 4,49 |
| śląskie | 94,3 | 33,7 | 22,6 | 4,68 |
| świętokrzyskie | 22,1 | 7,9 | 5,3 | 4,15 |
| warmińsko-mazurskie | 27,5 | 9,9 | 6,6 | 4,42 |
| wielkopolskie | 62,7 | 22,6 | 15,0 | 4,34 |
| zachodniopomorskie | 33,4 | 12,0 | 8,0 | 4,54 |
| Razem | 717,6 | 257,5 | 172,2 | 4,39 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Łączne nakłady inwestycyjne do roku 2014 w tym strumieniu odpadów komunalnych powinny wynieść w skali kraju ok. 360 mln zł.
8.4. Koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych
Analogicznym sposobem wyszacowano niezbędne nakłady na odzysk i unieszkodliwienie odpadów budowlanych. Przyjęto jednostkowe wskaźniki kosztów dla tego typu odpadów:
wskaźnik nakładów inwestycyjnych - 200 zł/1Mg przepustowości, dla instalacji zagospodarowania odpadów budowlanych łączny jednostkowy koszt - 80 zł/Mg. funkcjonowania systemu zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych
Na podstawie tych wskaźników, przy założeniu odzysków omówionych we wcześniejszych rozdziałach, wyliczono niezbędne nakłady i szacunkowe koszty, co przedstawiono w poniższych tabelach.
Tabela 8-10 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2006
Województwo | Ilość odpadów budowlanych do odzysku i unieszkodliwienia w 2006 r. | Nakłady inwestycyjne | Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych | Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, na 1 mieszkańca w 2006 r. |
| | [tys. Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/ M, rok] |
| dolnośląskie | 28,2 | 5,6 | 2,3 | 0,76 |
| kujawsko-pomorskie | 20,1 | 4,0 | 1,6 | 0,76 |
| lubelskie | 21,1 | 4,2 | 1,7 | 0,76 |
| lubuskie | 9,9 | 2,0 | 0,8 | 0,77 |
| łódzkie | 24,7 | 4,9 | 2,0 | 0,76 |
| małopolskie | 31,2 | 6,2 | 2,5 | 0,76 |
| mazowieckie | 48,4 | 9,7 | 3,9 | 0,76 |
| opolskie | 10,3 | 2,1 | 0,8 | 0,76 |
| podkarpackie | 20,5 | 4,1 | 1,6 | 0,76 |
| podlaskie | 11,6 | 2,3 | 0,9 | 0,76 |
| pomorskie | 21,2 | 4,2 | 1,7 | 0,76 |
| śląskie | 46,0 | 9,2 | 3,7 | 0,76 |
| świętokrzyskie | 12,4 | 2,5 | 1,0 | 0,76 |
| warmińsko-mazurskie | 14,1 | 2,8 | 1,1 | 0,76 |
| wielkopolskie | 32,3 | 6,5 | 2,6 | 0,76 |
| zachodniopomorskie | 16,6 | 3,3 | 1,3 | 0,76 |
| Razem | 368,6 | 73,7 | 29,5 | 0,76 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-11 Niezbędne nakłady inwestycyjne oraz koszty funkcjonowania systemu zagospodarowania odpadów budowlanych w roku 2014
Województwo | Ilość odpadów budowlanych do odzysku i unieszkodliwienia w 2014 r. | Nakłady inwestycyjne 2006-2014 r. | Roczny koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych | Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, na 1 mieszkańca w 2014 r. |
| | [tys. Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/ M, rok] |
| dolnośląskie | 195,3 | 33,4 | 15,6 | 5,28 |
| kujawsko-pomorskie | 140,2 | 24,0 | 11,2 | 5,28 |
| lubelskie | 145,3 | 24,8 | 11,6 | 5,28 |
| lubuskie | 69,6 | 11,9 | 5,6 | 5,28 |
| łódzkie | 168,0 | 28,7 | 13,4 | 5,28 |
| małopolskie | 221,6 | 38,1 | 17,7 | 5,28 |
| mazowieckie | 339,0 | 58,1 | 27,1 | 5,28 |
| opolskie | 71,1 | 12,2 | 5,7 | 5,28 |
| podkarpackie | 144,7 | 24,8 | 11,6 | 5,28 |
| podlaskie | 80,9 | 13,9 | 6,5 | 5,28 |
| pomorskie | 151,6 | 26,1 | 12,1 | 5,28 |
| śląskie | 319,0 | 54,6 | 25,5 | 5,28 |
| świętokrzyskie | 84,3 | 14,4 | 6,7 | 5,28 |
| warmińsko-mazurskie | 98,5 | 16,9 | 7,9 | 5,28 |
| wielkopolskie | 228,7 | 39,3 | 18,3 | 5,28 |
| zachodniopomorskie | 116,5 | 20,0 | 9,3 | 5,28 |
| Razem | 2.574,3 | 441,1 | 205,9 | 5,28 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
8.5. Koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
Niezbędne nakłady inwestycyjne i koszty dla unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych wyszacowano podobną metodą, jak dla frakcji odpadów komunalnych omówionych wyżej. Przyjęto tu jednostkowe wskaźniki kosztów jak niżej:
wskaźnik nakładów - 3.500 zł/1Mg przepustowości, inwestycyjnych dla stacji unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych łączny jednostkowy koszt funkcjonowania - 2.000 zł/Mg. systemu zbiórki, transportu i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
Przyjmując obliczone wcześniej ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do unieszkodliwienia, niezbędne nakłady i koszty ich unieszkodliwienia przyjmą wielkości przedstawione w poniższych tabelach.
Tabela 8-12 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych do roku 2006
Województwo | Ilość odpadów komunalnych do unieszkodliwienia w 2006 r. | Nakłady inwestycyjne | Roczny koszt funkcjonowania systemu | Jedn. koszt funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych na 1 mieszkańca w 2006 r. |
| | [tys. Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M, rok] |
| dolnośląskie | 1,3 | 4,6 | 2,6 | 0,88 |
| kujawsko-pomorskie | 0,9 | 3,2 | 1,8 | 0,86 |
| lubelskie | 1,0 | 3,5 | 2,0 | 0,90 |
| lubuskie | 0,5 | 1,8 | 1,0 | 0,97 |
| łódzkie | 1,2 | 4,2 | 2,4 | 0,93 |
| małopolskie | 1,5 | 5,3 | 3,0 | 0,92 |
| mazowieckie | 2,3 | 8,1 | 4,6 | 0,91 |
| opolskie | 0,5 | 1,8 | 1,0 | 0,93 |
| podkarpackie | 1,0 | 3,5 | 2,0 | 0,93 |
| podlaskie | 0,5 | 1,8 | 1,0 | 0,82 |
| pomorskie | 1,0 | 3,5 | 2,0 | 0,90 |
| śląskie | 2,2 | 7,7 | 4,4 | 0,91 |
| świętokrzyskie | 0,6 | 2,1 | 1,2 | 0,92 |
| warmińsko-mazurskie | 0,7 | 2,5 | 1,4 | 0,95 |
| wielkopolskie | 1,5 | 5,3 | 3,0 | 0,89 |
| zachodniopomorskie | 0,8 | 2,8 | 1,6 | 0,92 |
| Razem | 17,5 | 61,3 | 35,0 | 0,91 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-13 Nakłady i koszty związane z unieszkodliwianiem komunalnych odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych w latach 2007-2014
Województwo | Ilość odpadów niebezpiecznych do unieszkodliwienia w 2014 r. | Nakłady inwestycyjne 2007-2014 | Roczny koszt funkcjonowania systemu | Jednostkowy koszt funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych na 1 mieszkańca w 2014 r. |
| | [tys Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M,rok] |
| dolnośląskie | 7,1 | 20,3 | 14,2 | 4,80 |
| kujawsko-pomorskie | 5,1 | 14,7 | 10,2 | 4,80 |
| lubelskie | 5,3 | 15,1 | 10,6 | 4,81 |
| lubuskie | 2,5 | 7,0 | 5,0 | 4,74 |
| łódzkie | 6,1 | 17,2 | 12,2 | 4,79 |
| małopolskie | 8,1 | 23,1 | 16,2 | 4,82 |
| mazowieckie | 12,3 | 35,0 | 24,6 | 4,79 |
| opolskie | 2,6 | 7,4 | 5,2 | 4,83 |
| podkarpackie | 5,3 | 15,1 | 10,6 | 4,84 |
| podlaskie | 2,9 | 8,4 | 5,8 | 4,73 |
| pomorskie | 5,5 | 15,8 | 11,0 | 4,79 |
| śląskie | 11,6 | 32,9 | 23,2 | 4,80 |
| świętokrzyskie | 3,1 | 8,8 | 6,2 | 4,85 |
| warmińsko-mazurskie | 3,6 | 10,2 | 7,2 | 4,82 |
| wielkopolskie | 8,3 | 23,8 | 16,6 | 4,79 |
| zachodniopomorskie | 4,2 | 11,9 | 8,4 | 4,76 |
| Razem | 93,6 | 266,4 | 187,2 | 4,80 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
8.6. Sumaryczne koszty odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów komunalnych
Łączne koszty na unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych zsumowano i zestawiono w poniższych tabelach.
Tabela 8-14 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych do 2006 r.
Województwo | Nakłady inwestycyjne dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | Nakłady inwestycyjne dla odpadów wielkogabarytowych | Nakłady inwestycyjne dla odpadów budowlanych | Nakłady inwestycyjne dla odpadów niebezpiecznych | Łączne nakłady inwestycyjne dla wybranych strumieni |
| | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] |
| dolnośląskie | 41,0 | 8,1 | 11,3 | 4,6 | 64,9 |
| kujawsko-pomorskie | 28,0 | 5,6 | 8,0 | 3,2 | 44,7 |
| lubelskie | 24,0 | 5,5 | 8,4 | 3,5 | 41,4 |
| lubuskie | 14,0 | 2,8 | 4,0 | 1,8 | 22,5 |
| łódzkie | 31,0 | 6,9 | 9,9 | 4,2 | 51,9 |
| małopolskie | 36,0 | 8,2 | 12,5 | 5,3 | 61,9 |
| mazowieckie | 67,0 | 13,4 | 19,4 | 8,1 | 107,8 |
| opolskie | 12,0 | 2,7 | 4,1 | 1,8 | 20,6 |
| podkarpackie | 21,0 | 5,2 | 8,2 | 3,5 | 37,9 |
| podlaskie | 17,0 | 3,2 | 4,6 | 1,8 | 26,6 |
| pomorskie | 32,0 | 6,0 | 8,5 | 3,5 | 49,9 |
| śląskie | 71,0 | 13,5 | 18,4 | 7,7 | 110,6 |
| świętokrzyskie | 0,0 | 3,2 | 5,0 | 2,1 | 10,3 |
| warmińsko-mazurskie | 20,0 | 3,9 | 5,6 | 2,5 | 31,9 |
| wielkopolskie | 42,0 | 8,8 | 12,9 | 5,3 | 68,9 |
| zachodniopomorskie | 25,0 | 4,7 | 6,6 | 2,8 | 39,1 |
| Razem | 481,0 | 101,3 | 147,4 | 61,3 | 791,0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-15 Łączne nakłady na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w latach 2006-2014
Województwo | Nakłady inwestycyjne dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | Nakłady inwestycyjne dla odpadów wielkogabarytowych | Nakłady inwestycyjne dla odpadów budowlanych | Nakłady inwestycyjne dla odpadów niebezpiecznych | Łączne nakłady inwestycyjne dla wybranych strumieni |
| | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] |
| dolnośląskie | 276,1 | 20,2 | 66,8 | 20,3 | 383,4 |
| kujawsko-pomorskie | 113,3 | 14,1 | 48,0 | 14,7 | 190,1 |
| lubelskie | 101,5 | 13,8 | 49,7 | 15,1 | 180,0 |
| lubuskie | 57,3 | 7,1 | 23,9 | 7,0 | 95,2 |
| łódzkie | 243,3 | 16,9 | 57,3 | 17,2 | 334,7 |
| małopolskie | 258,5 | 21,2 | 76,2 | 23,1 | 379,0 |
| mazowieckie | 597,0 | 34,4 | 116,2 | 35,0 | 782,6 |
| opolskie | 50,5 | 6,9 | 24,3 | 7,4 | 89,0 |
| podkarpackie | 90,4 | 13,4 | 49,7 | 15,1 | 168,5 |
| podlaskie | 66,2 | 8,1 | 27,7 | 8,4 | 110,4 |
| pomorskie | 128,7 | 15,6 | 52,2 | 15,8 | 212,2 |
| śląskie | 506,2 | 33,7 | 109,2 | 32,9 | 682,0 |
| świętokrzyskie | 59,2 | 7,9 | 28,8 | 8,75 | 104,6 |
| warmińsko-mazurskie | 80,2 | 9,9 | 33,8 | 10,2 | 134,0 |
| wielkopolskie | 281,1 | 22,6 | 78,6 | 23,8 | 406,1 |
| zachodniopomorskie | 100,9 | 12,0 | 40,0 | 11,9 | 164,8 |
| Razem | 3.010,4 | 257,5 | 882,3 | 266,4 | 4.416,5 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-16 Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 r.
| Zestawienie łącznych nakładów inwestycyjnych na zagospodarowanie wybranych strumieni odpadów komunalnych w Polsce do 2014 roku [mln zł) |
| dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 3.491 |
| dla odpadów wielkogabarytowych | 359 |
| dla odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) | 515 |
| dla odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 328 |
| łącznie dla ww. wybranych strumieni odpadów komunalnych | 4.693 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Łączne nakłady inwestycyjne na odzysk i unieszkodliwianie wybranych strumieni odpadów komunalnych, czyli odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych oraz odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych powinny wynieść do końca 2014 r. 5,2 mld zł, a w okresie krótkoterminowym do 2006 r. 790 mln zł.
8.7. Nakłady związane z budową nowych składowisk odpadów komunalnych
Niezbędne nakłady inwestycyjne i koszty dla składowania odpadów komunalnych obliczono podobną metodą, jak dla wybranych strumieni omówionych wyżej, wg poniższych jednostkowych wskaźników kosztów:
wskaźnik nakładów - 150 zł/1 Mg przepustowości, inwestycyjnych dla składowisk odpadów komunalnych łączny jednostkowy - 130-170 zł/Mg. koszt funkcjonowania systemu zbiórki, transportu i składowania odpadów komunalnych
Do obliczeń niezbędnych nakładów inwestycyjnych założono, że do roku 2006 zostaną wybudowane nowe (lub zmodernizowane stare) składowiska, które przyjmą ok. 20% odpadów przeznaczonych do składowania, zaś do roku 2014 już wszystkie, przeznaczone do składowania, odpady będą składowane na takich składowiskach. Szacunkowo, do roku 2006 wybudowanych zostanie ok. 50 nowych składowisk. Zgodnie z tymi wyliczeniami, przepustowość nowych składowisk do roku 2006 wyniesie ok. 2,8 mln Mg odpadów rocznie, zaś w okresie 2007-2014 przepustowość nowych składowisk wzrośnie o kolejne 7,8 mln Mg rocznie. W następstwie takich założeń, wymagane nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach wyniosą, jak przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 8-17 Nakłady inwestycyjne na budowę składowisk i koszty funkcjonowania systemu transportu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowiskach
| Wyszczególnienie | Łączna, roczna ilość odpadów komunalnych do składowania | Przepustowość nowych składowisk | Nakłady inwestycyjne na nowe składowiska | Roczny koszt funkcjonowania systemu wywozu składowania odpadów | Jedn. koszt funkcj. systemu wywozu składowania odpadów na 1 mieszk. rocznie |
| | [mln Mg/rok] | [mln Mg/rok] | [mln zł] | [mln zł/rok] | [zł/M,rok] |
| w (do) roku 2006 | 14,0 | 2,8 | 421,0 | 1.940,0 | 51,0 |
| w latach 2007-2014 | 10,6 | 7,8 | 1.173,0 | 1.810,0 | 48,0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
8.8. Łączne nakłady i koszty odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Realizacja zadań wynikających z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami wymagać będzie, jak przedstawiono już w poprzednich rozdziałach, znacznych środków finansowych zarówno na inwestycje związane z budową niezbędnych instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, jak i na utrzymanie systemu gospodarki tymi odpadami (zbiórka i transport odpadów oraz eksploatacja instalacji), jak również na budowę nowych składowisk i ich prowadzenie. Podsumowanie przedstawionych wyżej kosztów zamieszczono w poniższych tabelach.
Tabela 8-18 Nakłady inwestycyjne obiektów i instalacji
| Przeznaczenie nakładów inwestycyjnych | Do roku 2006 | W latach 2007-2014 | Razem do roku 2014 |
| | [mln zł] | [mln zł] | [mln zł] |
| dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 481,0 | 3.010,0 | 3.491,0 |
| dla odpadów wielkogabarytowych | 101,0 | 258,0 | 359,0 |
| dla odpadów budowlanych (remont.-rozbiórk.) | 74,0 | 441,0 | 515,0 |
| dla odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych | 61,0 | 266,0 | 328,0 |
| na wybudowanie nowych lub modernizację składowisk odpadów | 421,0 | 1.173,0 | 1.594,0 |
| Razem | 1.138,0 | 5.149,0 | 6.287,0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela 8-19 Roczne koszty funkcjonowania systemu unieszkodliwiania odpadów komunalnych
| System unieszkodliwiania | W roku 2006 | W roku 2014 |
| | [mln zł] | [mln zł] |
| unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 129,0 | 763,0 |
| unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych | 49,0 | 172,0 |
| unieszkodliwianie odpadów budowlanych | 29,0 | 206,0 |
| unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 35,0 | 187,0 |
| składowanie odpadów | 1.936,0 | 1.807,0 |
| Razem | 2.178,0 | 3.135,0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU W rezultacie zrealizowania zadań przewidzianych w KPGO koszty obciążenia statystycznego mieszkańca kraju będą kształtowały się na poziomie ok. 60 zł rocznie w roku 2006 i ok. 80 zł rocznie w 2014 r., z wyszczególnieniem przedstawionym w poniższej tabeli:
Tabela 8-20 Jednostkowe koszty zagospodarowania odpadów komunalnych - w przeliczeniu na 1 mieszkańca
| Wyszczególnienie | W roku 2006 | W roku 2014 |
| | [zł/M,rok] | [zł/M,rok] |
| unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 3,3 | 19,6 |
| unieszkodliwianie odpadów wielkogabarytowych | 1,2 | 4,4 |
| unieszkodliwianie odpadów budowlanych | 0,8 | 5,3 |
| unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 0,9 | 4,8 |
| składowanie pozostałych odpadów | 50,9 | 47,5 |
| Razem | 57,2 | 81,6 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU Tabela XX-1 - Bilans odpadów komunalnych powstających w Polsce (wg stanu w roku 2000)
Lp. | Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg/rok] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 210.4 | 135.4 | 120.6 | 67.7 | 175.1 | 182.4 | 334.0 | 62.6 | 106.5 | 75.6 | 150.9 | 369.0 | 84.2 | 92.7 | 206.3 | 120.5 | 2493.9 |
| 02 | Odpady zielone | 24.8 | 16.4 | 15.4 | 8.1 | 21.0 | 23.0 | 40.1 | 7.8 | 14.0 | 9.2 | 17.9 | 42.6 | 10.8 | 11.3 | 25.3 | 14.3 | 302.0 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 69.8 | 45.8 | 42.6 | 22.8 | 58.9 | 63.7 | 112.5 | 21.7 | 38.3 | 25.8 | 50.4 | 120.7 | 29.9 | 31.5 | 70.6 | 40.2 | 845.4 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 101.3 | 66.5 | 61.7 | 33.1 | 85.5 | 92.4 | 163.3 | 31.5 | 55.6 | 37.5 | 73.1 | 175.1 | 43.4 | 45.7 | 102.4 | 58.2 | 1226.4 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 11.4 | 7.5 | 6.9 | 3.7 | 9.6 | 10.4 | 18.3 | 3.5 | 6.2 | 4.2 | 8.2 | 19.7 | 4.9 | 5.1 | 11.5 | 6.5 | 137.6 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 120.4 | 79.7 | 75.4 | 39.6 | 102.3 | 112.4 | 195.4 | 38.3 | 68.5 | 45.1 | 87.1 | 206.7 | 53.2 | 55.0 | 123.5 | 69.3 | 1472.0 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 38.7 | 25.7 | 24.3 | 12.7 | 32.9 | 36.2 | 62.9 | 12.3 | 22.1 | 14.5 | 28.0 | 66.5 | 17.1 | 17.7 | 39.7 | 22.3 | 473.6 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 5.1 | 3.4 | 3.3 | 1.7 | 4.4 | 4.9 | 8.3 | 1.7 | 3.0 | 1.9 | 3.7 | 8.7 | 2.3 | 2.4 | 5.3 | 2.9 | 62.9 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 75.8 | 51.7 | 51.8 | 25.5 | 65.8 | 76.1 | 125.9 | 25.7 | 48.3 | 29.7 | 55.4 | 127.1 | 36.9 | 35.9 | 81.4 | 43.9 | 956.6 |
| 10 | Metale | 31.0 | 20.3 | 18.8 | 10.1 | 26.1 | 28.1 | 49.9 | 9.6 | 16.9 | 11.4 | 22.4 | 53.7 | 13.2 | 14.0 | 31.3 | 17.8 | 374.8 |
| 11 | Opakowania z blachy | 11.1 | 7.3 | 6.7 | 3.6 | 9.3 | 10.1 | 17.8 | 3.4 | 6.0 | 4.1 | 8.0 | 19.2 | 4.7 | 5.0 | 11.2 | 6.4 | 134.0 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 3.2 | 2.1 | 1.9 | 1.1 | 2.7 | 2.9 | 5.2 | 1.0 | 1.8 | 1.2 | 2.3 | 5.6 | 1.4 | 1.5 | 3.2 | 1.9 | 38.9 |
| 13 | Tekstylia | 29.7 | 19.5 | 18.2 | 9.7 | 25.1 | 27.2 | 47.9 | 9.3 | 16.4 | 11.0 | 21.4 | 51.2 | 12.8 | 13.4 | 30.1 | 17.1 | 359.7 |
| 14 | Odpady mineralne | 41.6 | 29.2 | 30.7 | 14.3 | 36.8 | 44.6 | 70.6 | 15.0 | 29.1 | 16.9 | 30.7 | 68.3 | 22.0 | 20.4 | 46.6 | 24.2 | 540.9 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 133.4 | 93.0 | 96.6 | 45.5 | 117.5 | 140.7 | 225.2 | 47.3 | 91.3 | 53.8 | 98.2 | 219.9 | 69.1 | 64.8 | 147.8 | 77.6 | 1721.8 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 55.2 | 38.0 | 38.7 | 18.7 | 48.2 | 56.7 | 92.4 | 19.1 | 36.3 | 21.9 | 40.5 | 91.9 | 27.6 | 26.4 | 60.1 | 32.0 | 703.8 |
| 17 | Odpady budowlane | 118.9 | 84.0 | 89.3 | 41.0 | 105.7 | 129.4 | 202.9 | 43.4 | 85.1 | 48.8 | 87.9 | 193.9 | 64.0 | 58.7 | 134.4 | 69.4 | 1556.9 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 8.1 | 5.5 | 5.5 | 2.7 | 7.0 | 8.1 | 13.4 | 2.7 | 5.1 | 3.2 | 5.9 | 13.5 | 3.9 | 3.8 | 8.7 | 4.7 | 101.8 |
| | Razem | 1090.0 | 730.8 | 708.3 | 361.5 | 934.0 | 1049.1 | 1786.1 | 356.1 | 650.6 | 415.9 | 792.1 | 1853.4 | 501.4 | 505.2 | 1139.2 | 629.3 | 13503.0 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela XX-2 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach miejskich (wg stanu w roku 2000)
Lp. | Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg/rok] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 191.7 | 117.8 | 94.3 | 59.7 | 154.6 | 147.0 | 293.9 | 51.2 | 78.7 | 64.4 | 135.5 | 346.8 | 64.7 | 79.7 | 174.8 | 108.9 | 2163.7 |
| 02 | Odpady zielone | 21.3 | 13.1 | 10.5 | 6.6 | 17.1 | 16.3 | 32.6 | 5.7 | 8.7 | 7.1 | 15.0 | 38.5 | 7.2 | 8.8 | 19.4 | 12.1 | 239.9 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 60.8 | 37.4 | 29.9 | 19.0 | 49.0 | 46.6 | 93.2 | 16.2 | 25.0 | 20.4 | 43.0 | 110.1 | 20.5 | 25.3 | 55.5 | 34.6 | 686.5 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 88.2 | 54.2 | 43.4 | 27.5 | 71.2 | 67.7 | 135.3 | 23.6 | 36.2 | 29.6 | 62.4 | 159.7 | 29.8 | 36.7 | 80.5 | 50.1 | 996.0 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 9.9 | 6.1 | 4.9 | 3.1 | 8.0 | 7.6 | 15.2 | 2.6 | 4.1 | 3.3 | 7.0 | 17.9 | 3.3 | 4.1 | 9.0 | 5.6 | 111.8 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 102.6 | 63.0 | 50.5 | 32.0 | 82.7 | 78.6 | 157.3 | 27.4 | 42.1 | 34.5 | 72.5 | 185.6 | 34.6 | 42.7 | 93.5 | 58.3 | 1157.9 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 33.0 | 20.3 | 16.2 | 10.3 | 26.6 | 25.3 | 50.6 | 8.8 | 13.6 | 11.1 | 23.3 | 59.7 | 11.1 | 13.7 | 30.1 | 18.7 | 372.5 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 4.3 | 2.6 | 2.1 | 1.3 | 3.4 | 3.3 | 6.5 | 1.1 | 1.7 | 1.4 | 3.0 | 7.7 | 1.4 | 1.8 | 3.9 | 2.4 | 48.0 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 59.8 | 36.7 | 29.4 | 18.6 | 48.2 | 45.8 | 91.6 | 16.0 | 24.5 | 20.1 | 42.2 | 108.1 | 20.2 | 24.9 | 54.5 | 33.9 | 674.5 |
| 10 | Metale | 27.2 | 16.7 | 13.4 | 8.5 | 21.9 | 20.8 | 41.7 | 7.3 | 11.2 | 9.1 | 19.2 | 49.2 | 9.2 | 11.3 | 24.8 | 15.4 | 306.8 |
| 11 | Opakowania z blachy | 9.7 | 6.0 | 4.8 | 3.0 | 7.8 | 7.4 | 14.9 | 2.6 | 4.0 | 3.3 | 6.9 | 17.6 | 3.3 | 4.0 | 8.9 | 5.5 | 109.6 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 2.8 | 1.7 | 1.4 | 0.9 | 2.3 | 2.2 | 4.3 | 0.8 | 1.2 | 0.9 | 2.0 | 5.1 | 1.0 | 1.2 | 2.6 | 1.6 | 31.9 |
| 13 | Tekstylia | 25.7 | 15.8 | 12.7 | 8.0 | 20.7 | 19.7 | 39.4 | 6.9 | 10.6 | 8.6 | 18.2 | 46.5 | 8.7 | 10.7 | 23.4 | 14.6 | 290.3 |
| 14 | Odpady mineralne | 30.4 | 18.7 | 15.0 | 9.5 | 24.5 | 23.3 | 46.6 | 8.1 | 12.5 | 10.2 | 21.5 | 55.0 | 10.3 | 12.6 | 27.7 | 17.3 | 343.0 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 99.2 | 61.0 | 48.8 | 30.9 | 80.0 | 76.1 | 152.1 | 26.5 | 40.8 | 33.3 | 70.1 | 179.6 | 33.5 | 41.3 | 90.5 | 56.4 | 1120.2 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 42.5 | 26.1 | 20.9 | 13.2 | 34.3 | 32.6 | 65.2 | 11.4 | 17.5 | 14.3 | 30.0 | 76.9 | 14.3 | 17.7 | 38.8 | 24.1 | 479.8 |
| 17 | Odpady budowlane | 85.0 | 52.2 | 41.8 | 26.5 | 68.6 | 65.2 | 130.3 | 22.7 | 34.9 | 28.6 | 60.1 | 153.8 | 28.7 | 35.4 | 77.5 | 48.3 | 959.5 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 6.4 | 3.9 | 3.1 | 2.0 | 5.1 | 4.9 | 9.8 | 1.7 | 2.6 | 2.1 | 4.5 | 11.5 | 2.2 | 2.7 | 5.8 | 3.6 | 72.0 |
| | Razem | 900.5 | 553.4 | 443.1 | 280.6 | 726.2 | 690.4 | 1380.4 | 240.5 | 369.8 | 302.5 | 636.3 | 1629.3 | 303.8 | 374.5 | 821.0 | 511.5 | 10163.8 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela XX-3 - Bilans odpadów komunalnych powstających na terenach wiejskich (wg stanu w roku 2000)
Lp. | Strumień odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg/rok] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 18.7 | 17.5 | 26.2 | 8.0 | 20.6 | 35.5 | 40.1 | 11.4 | 27.8 | 11.2 | 15.4 | 22.2 | 19.5 | 12.9 | 31.5 | 11.6 | 330.2 |
| 02 | Odpady zielone | 3.5 | 3.3 | 4.9 | 1.5 | 3.9 | 6.7 | 7.5 | 2.2 | 5.2 | 2.1 | 2.9 | 4.2 | 3.7 | 2.4 | 5.9 | 2.2 | 62.1 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 9.0 | 8.4 | 12.6 | 3.8 | 9.9 | 17.1 | 19.3 | 5.5 | 13.4 | 5.4 | 7.4 | 10.7 | 9.4 | 6.2 | 15.1 | 5.6 | 158.9 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 13.1 | 12.2 | 18.3 | 5.6 | 14.3 | 24.8 | 28.0 | 8.0 | 19.4 | 7.8 | 10.7 | 15.5 | 13.6 | 9.0 | 22.0 | 8.1 | 230.4 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 1.5 | 1.4 | 2.1 | 0.6 | 1.6 | 2.8 | 3.1 | 0.9 | 2.2 | 0.9 | 1.2 | 1.7 | 1.5 | 1.0 | 2.5 | 0.9 | 25.8 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 17.8 | 16.7 | 24.9 | 7.6 | 19.5 | 33.7 | 38.2 | 10.9 | 26.4 | 10.7 | 14.6 | 21.1 | 18.6 | 12.3 | 29.9 | 11.1 | 314.1 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 5.7 | 5.4 | 8.0 | 2.4 | 6.3 | 10.9 | 12.3 | 3.5 | 8.5 | 3.4 | 4.7 | 6.8 | 6.0 | 4.0 | 9.6 | 3.6 | 101.1 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 0.8 | 0.8 | 1.2 | 0.4 | 0.9 | 1.6 | 1.8 | 0.5 | 1.3 | 0.5 | 0.7 | 1.0 | 0.9 | 0.6 | 1.4 | 0.5 | 14.9 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 16.0 | 15.0 | 22.4 | 6.8 | 17.6 | 30.3 | 34.3 | 9.8 | 23.7 | 9.6 | 13.2 | 18.9 | 16.7 | 11.0 | 26.9 | 9.9 | 282.1 |
| 10 | Metale | 3.9 | 3.6 | 5.4 | 1.6 | 4.2 | 7.3 | 8.3 | 2.4 | 5.7 | 2.3 | 3.2 | 4.6 | 4.0 | 2.7 | 6.5 | 2.4 | 68.0 |
| 11 | Opakowania z blachy | 1.4 | 1.3 | 1.9 | 0.6 | 1.5 | 2.6 | 3.0 | 0.8 | 2.0 | 0.8 | 1.1 | 1.6 | 1.4 | 1.0 | 2.3 | 0.9 | 24.3 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 0.4 | 0.4 | 0.6 | 0.2 | 0.4 | 0.8 | 0.9 | 0.2 | 0.6 | 0.2 | 0.3 | 0.5 | 0.4 | 0.3 | 0.7 | 0.2 | 7.0 |
| 13 | Tekstylia | 3.9 | 3.7 | 5.5 | 1.7 | 4.3 | 7.5 | 8.4 | 2.4 | 5.8 | 2.4 | 3.2 | 4.7 | 4.1 | 2.7 | 6.6 | 2.4 | 69.4 |
| 14 | Odpady mineralne | 11.2 | 10.5 | 15.7 | 4.8 | 12.3 | 21.3 | 24.0 | 6.8 | 16.6 | 6.7 | 9.2 | 13.3 | 11.7 | 7.7 | 18.9 | 7.0 | 197.9 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 34.1 | 32.0 | 47.8 | 14.6 | 37.4 | 64.6 | 73.1 | 20.8 | 50.6 | 20.4 | 28.1 | 40.4 | 35.6 | 23.5 | 57.3 | 21.2 | 601.6 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 12.7 | 11.9 | 17.8 | 5.4 | 13.9 | 24.1 | 27.2 | 7.8 | 18.8 | 7.6 | 10.4 | 15.0 | 13.3 | 8.8 | 21.3 | 7.9 | 224.0 |
| 17 | Odpady budowlane | 33.9 | 31.7 | 47.5 | 14.5 | 37.2 | 64.2 | 72.6 | 20.7 | 50.2 | 20.3 | 27.9 | 40.1 | 35.4 | 23.4 | 56.9 | 21.1 | 597.4 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 1.7 | 1.6 | 2.4 | 0.7 | 1.9 | 3.2 | 3.6 | 1.0 | 2.5 | 1.0 | 1.4 | 2.0 | 1.8 | 1.2 | 2.8 | 1.1 | 29.9 |
| | Razem | 189.5 | 177.5 | 265.3 | 80.9 | 207.8 | 358.7 | 405.7 | 115.6 | 280.8 | 113.4 | 155.7 | 224.1 | 197.6 | 130.7 | 318.2 | 117.8 | 3339.2 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU.
Tabela XX-4 - Ilość odpadów komunalnych stałych wywiezionych w 2000 r.
| Województwo | Obszar miejski [tys. Mg] | Obszar wiejski [tys. Mg] | Razem [tys. Mg] |
| dolnośląskie | 1.353,4 | 157,3 | 1.510,6 |
| kujawsko-pomorskie | 483,5 | 37,6 | 521,2 |
| lubelskie | 512,8 | 51,5 | 564,4 |
| lubuskie | 374,5 | 36,3 | 410,7 |
| łódzkie | 861,1 | 29,7 | 890,8 |
| małopolskie | 535,7 | 146,8 | 682,5 |
| mazowieckie | 1.322,8 | 104,1 | 1.426,9 |
| opolskie | 277,3 | 55,3 | 332,6 |
| podkarpackie | 407,4 | 96,3 | 503,7 |
| podlaskie | 305,4 | 20,3 | 325,7 |
| pomorskie | 718,7 | 49,9 | 768,6 |
| śląskie | 1.509,6 | 84,1 | 1.593,7 |
| świętokrzyskie | 197,8 | 36,7 | 234,5 |
| warmińsko-mazurskie | 481,7 | 36,0 | 517,8 |
| wielkopolskie | 976,3 | 78,3 | 1.054,5 |
| zachodniopomorskie | 809,8 | 77,7 | 887,5 |
| Razem | 11.127,8 | 1.097,9 | 12.225,7 |
Źródło: wg GUS.
Tabela XX-5 - Wyniki selektywnej zbiórki w poszczególnych województwach
| | Ilość wyselekcjonowanych odpadów [Mg] |
| Województwo | makulatura | szkło | tworzywa sztuczne | metale | Razem |
| dolnośląskie | 1.619,4 | 6.328,5 | 817,3 | 1.106,0 | 9.871,2700 |
| kujawsko-pomorskie | 66,6 | 300,8 | 460,6 | 102,2 | 930,2400 |
| lubelskie | 902,4 | 497,0 | 152,7 | 1.449,0 | 3.001,1900 |
| lubuskie | 684,0 | 1.499,8 | 255,7 | 0,0 | 2.439,5200 |
| łódzkie | 2.885,4 | 5.051,1 | 619,5 | 103,6 | 8.659,5200 |
| małopolskie | 6.126,0 | 5.242,9 | 2.463,3 | 25.193,0 | 39.025,1700 |
| mazowieckie | 4.608,6 | 4.381,8 | 754,3 | 914,2 | 10.658,9500 |
| opolskie | 218,4 | 1.037,7 | 674,4 | 19,6 | 1.950,1300 |
| podkarpackie | 1.648,2 | 1.628,5 | 682,9 | 4.219,6 | 8.179,1700 |
| podlaskie | 1.008,0 | 2.029,6 | 1.424,1 | 3.427,2 | 7.888,8800 |
| pomorskie | 1.364,4 | 5.602,6 | 1.612,1 | 445,2 | 9.024,3000 |
| śląskie | 4.543,2 | 17.671,1 | 3.343,6 | 3.498,6 | 29.056,4600 |
| świętokrzyskie | 727,2 | 564,6 | 97,7 | 1.762,6 | 3.152,1800 |
| warmińsko-mazurskie | 193,8 | 58,9 | 50,7 | 113,4 | 416,8200 |
| wielkopolskie | 1.086,6 | 1.900,9 | 481,7 | 326,2 | 3.795,5100 |
| zachodniopomorskie | 1.189,8 | 4.547,4 | 3.197,9 | 2.858,8 | 11.793,9600 |
| Razem | 28.872,0 | 58.343,4 | 17.088,7 | 43.776,6 | 148.080,6700 |
Źródło: wg GUS
Tabela XX-6 - Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r.
Województwo | Ilość odpadów komunalnych poddanych recyklingowi organicznemu w kompostowniach w 2000 r. [Mg] |
| dolnośląskie | 18,00 |
| kujawsko-pomorskie | 64,00 |
| lubelskie | 0,00 |
| lubuskie | 29.691,8 |
| łódzkie | 5.667,48 |
| małopolskie | 561,74 |
| mazowieckie | 133.778,47 |
| opolskie | 229,32 |
| podkarpackie | 0,00 |
| podlaskie | 18.157,88 |
| pomorskie | 1,00 |
| śląskie | 41.810,06 |
| świętokrzyskie | 227,50 |
| warmińsko-mazurskie | 0,00 |
| wielkopolskie | 2.972,00 |
| zachodniopomorskie | 15.153,30 |
| Ogółem: | 248.332,55 |
Źródło: wg GUS
Tabela XX-7 - Liczba i powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych oraz ilość odpadów wywiezionych na nie w roku 2000
Województwo | Liczba czynnych składowisk zorganizowanych | Powierzchnia czynnych składowisk zorganizowanych [ha] | Ilość odpadów wywożonych na czynne składowiska zorganizowane w ciągu roku [Mg] |
| dolnośląskie | 103 | 332,6 | 1.508.765,80 |
| kujawsko-pomorskie | 53 | 182,8 | 520.768,37 |
| lubelskie | 60 | 124,6 | 563.912,85 |
| lubuskie | 57 | 160,9 | 379.540,00 |
| łódzkie | 45 | 151 | 883.221,85 |
| małopolskie | 50 | 103,3 | 677.378,03 |
| mazowieckie | 75 | 242,5 | 1.287.624,40 |
| opolskie | 49 | 253,1 | 331.936,59 |
| podkarpackie | 51 | 104,4 | 503.068,61 |
| podlaskie | 64 | 109,4 | 307.047,54 |
| pomorskie | 63 | 266,6 | 766.728,52 |
| śląskie | 40 | 180,8 | 1.488.851,90 |
| świętokrzyskie | 32 | 70,8 | 233.587,45 |
| warmińsko-mazurskie | 64 | 254,7 | 517.779,43 |
| wielkopolskie | 118 | 393,4 | 1.050.942,00 |
| zachodniopomorskie | 75 | 194,5 | 866.888,13 |
| Ogółem: | 999 | 3.125,4 | 11.888.041,4 |
Źródło: wg GUS
Tabela XX-8 - Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta i zrekultywowana w 2000 r. oraz składowiska o zakończonej eksploatacji
Województwo | Powierzchnia składowisk zorganizowanych zamknięta w ciągu roku [ha] | Powierzchnia składowisk zorganizowanych zrekultywowana w ciągu roku [ha| | Liczba składowisk o zakończonej eksploatacji | Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji [ha] | Powierzchnia składowisk o zakończonej eksploatacji zrekultywowana w ciągu roku [ha] |
| dolnośląskie | 4,6 | 4,3 | 6 | 19,2 | 3,1 |
| kujawsko-pomorskie | 3,5 | 0,7 | 4 | 17 | 0 |
| lubelskie | 0,8 | 2,1 | 1 | 0,5 | 0 |
| lubuskie | 1,8 | 4,5 | 15 | 22,7 | 11,3 |
| łódzkie | 3,7 | 8,2 | 9 | 34,6 | 12,4 |
| małopolskie | 2,2 | 4,1 | 4 | 11 | 4,6 |
| mazowieckie | 32,2 | 7,7 | 6 | 11,1 | 5,1 |
| opolskie | 0 | 2,5 | 1 | 25 | 0 |
| podkarpackie | 3,7 | 2,9 | 7 | 13,4 | 2 |
| podlaskie | 1 | 1 | 3 | 3 | 2 |
| pomorskie | 6,5 | 1,4 | 6 | 17,5 | 0,7 |
| śląskie | 14,5 | 2,4 | 2 | 16 | 0 |
| świętokrzyskie | 4,6 | 2,9 | 4 | 9,8 | 0 |
| warmińsko-mazurskie | 4,5 | 6,2 | 10 | 12,4 | 3,7 |
| wielkopolskie | 6,8 | 5,7 | 9 | 23,3 | 15,3 |
| zachodniopomorskie | 6,3 | 9,5 | 1 | 3 | 0 |
| Ogółem: | 96,7 | 66,1 | 88 | 239,5 | 60,2 |
Źródło: wg GUS
Tabela XX-9 - Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych w 2000 r.
| | | | Liczba składowisk z instalacją do odgazowania z gazem unieszkodliwianym przez spalanie |
Województwo | Liczba składowisk z instalacją do | Liczba składowisk z instalacją do odgazowania z gazem | bez odzysku energii | z odzyskiem energii |
| | odgazowania | uchodzącym do atmosfery | w palnikach indywidualnych | w pochodni zbiorczej | cieplnej | elektrycznej |
| dolnośląskie | 5 | 5 | - | - | - | - |
| kujawsko-pomorskie | 7 | 3 | - | - | 1 | 3 |
| lubelskie | - | - | - | - | - | - |
| lubuskie | 6 | 6 | - | - | - | - |
| łódzkie | 3 | 2 | - | 1 | - | - |
| małopolskie | 4 | 3 | - | 1 | - | 1 |
| mazowieckie | 2 | 2 | - | - | - | - |
| opolskie | 8 | 8 | - | - | - | - |
| podkarpackie | 13 | 12 | 1 | - | - | - |
| podlaskie | 1 | 1 | - | - | - | - |
| pomorskie | 4 | - | - | - | - | 2 |
| śląskie | 12 | 7 | 4 | - | - | - |
| świętokrzyskie | 2 | 2 | - | - | - | - |
| warmińsko-mazurskie | 5 | 4 | - | - | 1 | 1 |
| wielkopolskie | 18 | 17 | - | - | - | 1 |
| zachodniopomorskie | 6 | 3 | - | - | - | 3 |
| Ogółem: | 96 | 75 | 5 | 2 | 2 | 11 |
Źródło: wg GUS
Tabela XX-10 - Prognoza strumieni odpadów dla województw i Polski w roku 2005
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 229,4 | 148,6 | 132,2 | 74,5 | 188,9 | 199,9 | 365,8 | 68,1 | 117,0 | 84,0 | 166,1 | 401,9 | 76,1 | 102,5 | 226,4 | 132,5 | 2.714,0 |
| 02 | Odpady zielone | 27,2 | 18,1 | 17,0 | 9,0 | 22,8 | 25,5 | 44,3 | 8,6 | 15,6 | 10,3 | 19,9 | 46,8 | 9,9 | 12,6 | 28,1 | 15,8 | 331,7 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 76,7 | 50,8 | 47,1 | 25,3 | 64,1 | 70,8 | 124,4 | 23,9 | 42,8 | 28,9 | 56,0 | 132,5 | 27,3 | 35,1 | 78,3 | 44,5 | 928,5 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 136,4 | 89,2 | 81,0 | 44,7 | 113,1 | 122,0 | 219,2 | 41,4 | 72,5 | 50,6 | 99,1 | 237,4 | 46,7 | 61,6 | 136,7 | 79,0 | 1.630,7 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 15,3 | 10,0 | 9,1 | 5,0 | 12,7 | 13,7 | 24,6 | 4,7 | 8,1 | 5,7 | 11,1 | 26,7 | 5,2 | 6,9 | 15,4 | 8,9 | 183,1 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 128,7 | 85,8 | 80,8 | 42,7 | 108,0 | 121,0 | 209,7 | 40,8 | 73,9 | 48,9 | 94,2 | 220,8 | 46,9 | 59,4 | 132,9 | 74,7 | 1.569,2 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 51,6 | 34,0 | 31,1 | 17,0 | 43,0 | 46,8 | 83,3 | 15,9 | 28,1 | 19,3 | 37,6 | 89,5 | 18,0 | 23,5 | 52,2 | 29,9 | 620,7 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 5,8 | 3,9 | 3,7 | 1,9 | 4,9 | 5,6 | 9,6 | 1,9 | 3,4 | 2,2 | 4,3 | 10,0 | 2,2 | 2,7 | 6,1 | 3,4 | 71,7 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 92,8 | 63,2 | 61,8 | 31,3 | 79,0 | 92,1 | 153,7 | 30,8 | 57,8 | 36,2 | 68,5 | 156,8 | 36,1 | 43,9 | 99,1 | 54,1 | 1.157,1 |
| 10 | Metale | 32,5 | 21,4 | 19,8 | 10,7 | 27,1 | 29,8 | 52,5 | 10,1 | 17,9 | 12,2 | 23,7 | 56,1 | 11,5 | 14,8 | 33,0 | 18,8 | 391,9 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 13,1 | 8,6 | 7,8 | 4,3 | 10,9 | 11,8 | 21,1 | 4,0 | 7,0 | 4,9 | 9,5 | 22,8 | 4,5 | 5,9 | 13,2 | 7,6 | 157,0 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 3,8 | 2,5 | 2,3 | 1,2 | 3,1 | 3,4 | 6,1 | 1,2 | 2,0 | 1,4 | 2,8 | 6,6 | 1,3 | 1,7 | 3,8 | 2,2 | 45,4 |
| 13 | Tekstylia | 32,6 | 21,6 | 20,1 | 10,8 | 27,3 | 30,2 | 52,9 | 10,2 | 18,3 | 12,3 | 23,8 | 56,2 | 11,7 | 15,0 | 33,4 | 18,9 | 395,1 |
| 14 | Odpady mineralne | 43,0 | 30,2 | 31,3 | 14,9 | 37,4 | 46,2 | 73,0 | 15,3 | 30,0 | 17,5 | 32,1 | 70,8 | 18,4 | 21,1 | 48,3 | 25,2 | 554,5 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 120,0 | 84,2 | 86,9 | 41,4 | 104,4 | 128,4 | 203,5 | 42,6 | 83,3 | 48,7 | 89,6 | 197,9 | 51,0 | 58,9 | 134,4 | 70,4 | 1.545,5 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 80,3 | 55,2 | 55,0 | 27,3 | 68,9 | 81,6 | 134,0 | 27,2 | 51,8 | 31,7 | 59,5 | 134,7 | 32,1 | 38,5 | 87,1 | 46,9 | 1.011,9 |
| 17 | Odpady budowlane | 177,5 | 126,2 | 133,0 | 61,9 | 155,8 | 195,9 | 304,0 | 64,7 | 128,8 | 73,2 | 133,3 | 289,7 | 78,3 | 88,4 | 202,9 | 104,4 | 2.318,1 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 8,9 | 6,3 | 6,7 | 3,1 | 7,8 | 9,8 | 15,2 | 3,2 | 6,4 | 3,7 | 6,7 | 14,5 | 3,9 | 4,4 | 10,1 | 5,2 | 115,9 |
| | Razem | 1.275,6 | 859,8 | 826,7 | 427,1 | 1.079,4 | 1.234,3 | 2.096,9 | 414,7 | 764,7 | 491,5 | 937,8 | 2.171,5 | 481,1 | 597,0 | 1.341,4 | 742,6 | 15.742,1 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-11 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2006
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 231,5 | 150,2 | 133,6 | 75,4 | 190,4 | 202,0 | 370,0 | 68,7 | 118,3 | 85,1 | 168,0 | 405,4 | 76,7 | 103,7 | 229,0 | 133,9 | 2.742,0 |
| 02 | Odpady zielone | 27,8 | 18,5 | 17,4 | 9,2 | 23,3 | 26,1 | 45,3 | 8,8 | 15,9 | 10,6 | 20,4 | 47,7 | 10,1 | 12,9 | 28,7 | 16,2 | 338,8 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 77,5 | 51,4 | 47,7 | 25,7 | 64,7 | 71,6 | 125,9 | 24,2 | 43,3 | 29,3 | 56,7 | 133,7 | 27,5 | 35,6 | 79,4 | 45,0 | 939,2 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 144,9 | 94,7 | 85,5 | 47,5 | 119,7 | 129,0 | 232,9 | 43,8 | 76,4 | 53,8 | 105,5 | 252,5 | 49,2 | 65,5 | 145,1 | 84,0 | 1.729,9 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 16,3 | 10,6 | 9,6 | 5,3 | 13,4 | 14,5 | 26,2 | 4,9 | 8,6 | 6,0 | 11,8 | 28,4 | 5,5 | 7,4 | 16,3 | 9,4 | 194,3 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 128,7 | 85,9 | 80,9 | 42,8 | 107,9 | 121,3 | 210,1 | 40,8 | 74,1 | 49,0 | 94,5 | 220,8 | 46,8 | 59,6 | 133,3 | 74,9 | 1.571,4 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 54,8 | 36,0 | 32,8 | 18,0 | 45,4 | 49,4 | 88,3 | 16,7 | 29,4 | 20,4 | 39,9 | 95,1 | 18,9 | 24,9 | 55,2 | 31,8 | 656,9 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 6,0 | 4,0 | 3,8 | 2,0 | 5,1 | 5,8 | 9,8 | 1,9 | 3,5 | 2,3 | 4,4 | 10,3 | 2,2 | 2,8 | 6,3 | 3,5 | 73,8 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 96,8 | 65,8 | 64,2 | 32,7 | 82,2 | 95,8 | 160,3 | 32,0 | 59,9 | 37,7 | 71,6 | 163,7 | 37,3 | 45,8 | 103,3 | 56,5 | 1.205,6 |
| 10 | Metale | 32,5 | 21,5 | 19,8 | 10,7 | 27,0 | 29,8 | 52,7 | 10,1 | 18,0 | 12,2 | 23,8 | 56,1 | 11,5 | 14,9 | 33,1 | 18,9 | 392,5 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 13,6 | 8,9 | 8,1 | 4,4 | 11,2 | 12,2 | 21,8 | 4,1 | 7,2 | 5,0 | 9,9 | 23,6 | 4,6 | 6,1 | 13,6 | 7,9 | 162,3 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 3,9 | 2,6 | 2,3 | 1,3 | 3,2 | 3,5 | 6,3 | 1,2 | 2,1 | 1,5 | 2,9 | 6,8 | 1,3 | 1,8 | 3,9 | 2,3 | 46,9 |
| 13 | Tekstylia | 32,9 | 21,9 | 20,4 | 10,9 | 27,5 | 30,6 | 53,5 | 10,3 | 18,5 | 12,5 | 24,1 | 56,7 | 11,8 | 15,2 | 33,8 | 19,1 | 399,6 |
| 14 | Odpady mineralne | 43,7 | 30,7 | 31,7 | 15,1 | 38,0 | 47,0 | 74,3 | 15,5 | 30,5 | 17,8 | 32,8 | 72,0 | 18,6 | 21,5 | 49,2 | 25,7 | 564,1 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 116,4 | 81,7 | 84,2 | 40,3 | 101,0 | 124,8 | 197,6 | 41,3 | 81,0 | 47,3 | 87,2 | 192,0 | 49,4 | 57,2 | 130,7 | 68,4 | 1.500,5 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 80,3 | 55,3 | 55,0 | 27,4 | 68,7 | 81,8 | 134,2 | 27,2 | 51,9 | 31,8 | 59,7 | 134,7 | 32,1 | 38,5 | 87,3 | 47,0 | 1.013,0 |
| 17 | Odpady budowlane | 188,0 | 133,7 | 140,8 | 65,7 | 164,7 | 208,1 | 322,4 | 68,5 | 136,7 | 77,6 | 141,7 | 306,8 | 82,8 | 93,8 | 215,4 | 110,8 | 24.573 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 8,9 | 6,3 | 6,6 | 3,1 | 7,8 | 9,8 | 15,2 | 3,2 | 6,5 | 3,7 | 6,7 | 14,5 | 3,9 | 4,4 | 10,2 | 5,2 | 116,0 |
| | Razem | 1.304,4 | 879,8 | 844,3 | 437,4 | 1.101,2 | 1.263,2 | 2.146,9 | 423,3 | 781,9 | 503,4 | 961,5 | 2.220,8 | 490,2 | 611,6 | 1.373,7 | 760,4 | 16.104,1 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-12 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2010
| Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 240,4 | 156,8 | 139,4 | 78,9 | 196,2 | 210,9 | 387,0 | 71,1 | 123,6 | 89,6 | 176,2 | 420,0 | 79,1 | 109,1 | 239,9 | 139,9 | 2.857,9 |
| 02 | Odpady zielone | 30,1 | 20,2 | 18,9 | 10,1 | 25,0 | 28,6 | 49,5 | 9,5 | 17,4 | 11,6 | 22,3 | 51,6 | 10,9 | 14,1 | 31,4 | 17,6 | 368,8 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 80,8 | 53,8 | 49,9 | 27,0 | 66,9 | 75,3 | 132,2 | 25,2 | 45,6 | 30,9 | 59,8 | 139,0 | 28,6 | 37,5 | 83,5 | 47,2 | 983,2 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 185,2 | 120,7 | 107,2 | 60,7 | 151,1 | 162,2 | 297,9 | 54,7 | 95,0 | 69,0 | 135,6 | 323,5 | 60,8 | 83,9 | 184,6 | 107,7 | 2.199,9 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 20,8 | 13,6 | 12,0 | 6,8 | 17,0 | 18,2 | 33,5 | 6,1 | 10,7 | 7,7 | 15,2 | 36,3 | 6,8 | 9,4 | 20,7 | 12,1 | 247,1 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 128,8 | 86,5 | 81,3 | 43,2 | 107,2 | 122,6 | 211,9 | 40,8 | 74,9 | 49,6 | 95,6 | 220,6 | 46,6 | 60,3 | 134,8 | 75,4 | 1.580,3 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 69,6 | 45,5 | 40,6 | 22,9 | 56,9 | 61,4 | 112,2 | 20,7 | 36,0 | 26,0 | 51,0 | 121,4 | 23,0 | 31,6 | 69,6 | 40,5 | 828,8 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 6,7 | 4,5 | 4,3 | 2,3 | 5,6 | 6,5 | 11,1 | 2,1 | 4,0 | 2,6 | 5,0 | 11,5 | 2,5 | 3,2 | 7,1 | 3,9 | 82,8 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 114,6 | 77,8 | 74,6 | 38,8 | 96,1 | 112,4 | 190,1 | 37,3 | 69,7 | 44,7 | 85,5 | 194,6 | 43,0 | 54,3 | 122,1 | 67,2 | 1.422,9 |
| 10 | Metale | 32,5 | 21,6 | 20,0 | 10,8 | 26,9 | 30,1 | 53,1 | 10,1 | 18,2 | 12,4 | 24,0 | 56,1 | 11,4 | 15,1 | 33,5 | 19,0 | 394,9 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 15,5 | 10,2 | 9,1 | 5,1 | 12,7 | 13,8 | 25,1 | 4,6 | 8,2 | 5,8 | 11,4 | 27,0 | 5,2 | 7,1 | 15,6 | 9,0 | 185,6 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 4,5 | 2,9 | 2,6 | 1,5 | 3,6 | 4,0 | 7,2 | 1,3 | 2,3 | 1,7 | 3,3 | 7,7 | 1,5 | 2,0 | 4,5 | 2,6 | 53,3 |
| 13 | Tekstylia | 34,3 | 22,9 | 21,3 | 11,5 | 28,4 | 32,2 | 56,2 | 10,7 | 19,5 | 13,1 | 25,4 | 59,0 | 12,2 | 16,0 | 35,6 | 20,1 | 418,3 |
| 14 | Odpady mineralne | 46,8 | 33,0 | 33,6 | 16,3 | 40,2 | 50,5 | 79,8 | 16,5 | 32,6 | 19,0 | 35,5 | 77,4 | 19,6 | 23,1 | 52,9 | 27,7 | 604,7 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 103,0 | 72,7 | 74,4 | 36,0 | 88,7 | 111,7 | 175,9 | 36,5 | 72,3 | 42,0 | 78,2 | 169,9 | 43,4 | 51,0 | 116,8 | 60,9 | 1.333,3 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 80,4 | 55,5 | 55,0 | 27,6 | 68,2 | 82,7 | 135,1 | 27,2 | 52,4 | 32,0 | 60,5 | 134,6 | 31,9 | 38,9 | 88,2 | 47,3 | 1.017,6 |
| 17 | Odpady budowlane | 236,6 | 169,0 | 176,6 | 83,4 | 205,3 | 264,7 | 407,7 | 86,2 | 173,4 | 97,7 | 180,7 | 386,2 | 103,3 | 118,7 | 273,5 | 140,3 | 3.103,0 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 8,9 | 6,3 | 6,6 | 3,1 | 7,7 | 9,9 | 15,3 | 3,2 | 6,5 | 3,7 | 6,8 | 14,5 | 3,9 | 4,4 | 10,3 | 5,3 | 116,4 |
| | Razem | 1.439,6 | 973,4 | 927,5 | 485,9 | 1.203,9 | 1.397,8 | 2.380,7 | 464,0 | 862,1 | 559,0 | 1.072,1 | 2.450,9 | 533,4 | 679,8 | 1.524,7 | 843,9 | 17.798,7 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-13 - Prognoza strumieni odpadów komunalnych dla województw i Polski w roku 2014
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 01 | Odpady kuchenne ulegające biodegradacji | 241,2 | 158,7 | 141,5 | 80,0 | 195,8 | 214,0 | 392,6 | 71,4 | 125,8 | 91,8 | 179,1 | 419,7 | 79,0 | 111,3 | 244,4 | 141,4 | 2.887,7 |
| 02 | Odpady zielone | 31,7 | 21,4 | 20,1 | 10,8 | 26,2 | 30,5 | 52,7 | 10,0 | 18,6 | 12,4 | 23,9 | 54,3 | 11,4 | 15,1 | 33,6 | 18,7 | 391,3 |
| 03 | Papier i tektura (nieopakowaniowe) | 81,1 | 54,4 | 50,5 | 27,3 | 66,7 | 76,5 | 133,9 | 25,2 | 46,3 | 31,5 | 60,8 | 139,1 | 28,5 | 38,2 | 85,0 | 47,7 | 992,7 |
| 04 | Opakowania z papieru i tektury | 252,6 | 164,5 | 143,8 | 83,0 | 203,6 | 217,1 | 408,0 | 72,8 | 125,6 | 95,1 | 186,5 | 442,5 | 79,8 | 115,4 | 251,4 | 147,8 | 2.989,5 |
| 05 | Opakowania wielomateriałowe | 28,4 | 18,5 | 16,1 | 9,3 | 22,9 | 24,4 | 45,8 | 8,2 | 14,1 | 10,7 | 20,9 | 49,7 | 9,0 | 13,0 | 28,2 | 16,6 | 335,7 |
| 06 | Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) | 116,8 | 79,0 | 74,2 | 39,6 | 96,5 | 112,5 | 194,0 | 37,0 | 68,7 | 45,6 | 87,9 | 199,5 | 42,0 | 55,5 | 124,0 | 68,9 | 1.441,7 |
| 07 | Opakowania z tworzyw sztucznych | 94,2 | 61,3 | 53,5 | 31,0 | 75,9 | 80,8 | 152,1 | 27,1 | 46,6 | 35,5 | 69,6 | 165,2 | 29,7 | 43,0 | 93,6 | 55,1 | 1.114,1 |
| 08 | Szkło (nieopakowaniowe) | 7,1 | 4,8 | 4,5 | 2,4 | 5,9 | 6,9 | 11,8 | 2,3 | 4,2 | 2,8 | 5,3 | 12,1 | 2,6 | 3,4 | 7,6 | 4,2 | 87,8 |
| 09 | Opakowania ze szkła | 141,2 | 95,5 | 89,7 | 47,9 | 116,7 | 136,0 | 234,5 | 44,7 | 83,1 | 55,2 | 106,3 | 241,2 | 50,8 | 67,0 | 149,9 | 83,2 | 1.743,1 |
| 10 | Metale | 32,6 | 21,9 | 20,2 | 11,0 | 26,8 | 30,6 | 53,8 | 10,1 | 18,5 | 12,6 | 24,5 | 56,1 | 11,4 | 15,4 | 34,1 | 19,2 | 398,8 |
| 11 | Opakowania z blachy stalowej | 18,5 | 12,1 | 10,8 | 6,1 | 15,0 | 16,3 | 30,1 | 5,4 | 9,6 | 7,0 | 13,7 | 32,2 | 6,0 | 8,5 | 18,7 | 10,8 | 220,9 |
| 12 | Opakowania z aluminium | 5,3 | 3,5 | 3,1 | 1,7 | 4,3 | 4,6 | 8,5 | 1,6 | 2,7 | 2,0 | 3,9 | 9,2 | 1,7 | 2,4 | 5,3 | 3,1 | 62,8 |
| 13 | Tekstylia | 36,2 | 24,3 | 22,6 | 12,2 | 29,8 | 34,3 | 59,8 | 11,3 | 20,8 | 14,1 | 27,2 | 62,0 | 12,8 | 17,1 | 38,1 | 21,3 | 443,9 |
| 14 | Odpady mineralne | 51,2 | 36,1 | 36,3 | 18,0 | 43,5 | 55,3 | 87,6 | 17,9 | 35,5 | 20,8 | 39,3 | 84,8 | 20,9 | 25,3 | 58,2 | 30,4 | 661,2 |
| 15 | Drobna frakcja popiołowa | 88,6 | 62,8 | 63,9 | 31,3 | 75,6 | 97,3 | 152,4 | 31,4 | 62,8 | 36,2 | 68,3 | 146,1 | 36,9 | 44,1 | 101,7 | 52,7 | 1.152,2 |
| 16 | Odpady wielkogabarytowe | 80,5 | 56,0 | 55,2 | 28,0 | 67,8 | 84,0 | 136,5 | 27,3 | 53,1 | 32,3 | 61,5 | 134,8 | 31,6 | 39,3 | 89,6 | 47,7 | 1.025,2 |
| 17 | Odpady budowlane | 325,5 | 233,7 | 242,2 | 116,0 | 280,0 | 369,4 | 565,0 | 118,5 | 241,1 | 134,8 | 252,6 | 531,7 | 140,5 | 164,2 | 381,2 | 194,2 | 4.290,6 |
| 18 | Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych | 8,9 | 6,4 | 6,6 | 3,2 | 7,6 | 10,1 | 15,4 | 3,2 | 6,6 | 3,7 | 6,9 | 14,5 | 3,8 | 4,5 | 10,4 | 5,3 | 117,0 |
| | Razem | 1.641,8 | 1.114,9 | 1.054,7 | 558,7 | 1.360,5 | 1.600,6 | 2.734,7 | 525,5 | 983,8 | 644,1 | 1.238,2 | 2.794,6 | 598,3 | 782,6 | 1.754,9 | 968,4 | 20.356,2 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-14 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2005 r.
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 1 | Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 45,9 | 31,0 | 26,3 | 15,9 | 34,3 | 40,4 | 75,2 | 13,0 | 23,7 | 18,8 | 35,7 | 80,8 | 0,0 | 22,4 | 46,9 | 28,2 | 538,4 |
| 2 | Kompostowanie odpadów zielonych | 8,2 | 5,4 | 5,1 | 2,7 | 6,9 | 7,7 | 13,3 | 2,6 | 4,7 | 3,1 | 6,0 | 14,0 | 3,0 | 3,8 | 8,4 | 4,7 | 99,5 |
| 3 | Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury | 57,3 | 37,5 | 34,0 | 18,8 | 47,5 | 51,2 | 92,1 | 17,4 | 30,5 | 21,2 | 41,6 | 99,7 | 19,6 | 25,9 | 57,4 | 33,2 | 684,9 |
| 4 | Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych | 2,5 | 1,6 | 1,5 | 0,8 | 2,0 | 2,2 | 3,9 | 0,7 | 1,3 | 0,9 | 1,8 | 4,3 | 0,8 | 1,1 | 2,5 | 1,4 | 29,3 |
| 5 | Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych | 9,3 | 6,1 | 5,6 | 3,1 | 7,7 | 8,4 | 15,0 | 2,9 | 5,0 | 3,5 | 6,8 | 16,1 | 3,2 | 4,2 | 9,4 | 5,4 | 111,7 |
| 6 | Odzysk i recykling opakowań ze szkła | 26,9 | 18,3 | 17,9 | 9,1 | 22,9 | 26,7 | 44,6 | 8,9 | 16,7 | 10,5 | 19,9 | 45,5 | 10,5 | 12,7 | 28,7 | 15,7 | 335,6 |
| 7 | Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej | 1,8 | 1,2 | 1,1 | 0,6 | 1,5 | 1,7 | 3,0 | 0,6 | 1,0 | 0,7 | 1,3 | 3,2 | 0,6 | 0,8 | 1,8 | 1,1 | 22,0 |
| 8 | Odzysk i recykling opakowań z aluminium | 1,1 | 0,7 | 0,7 | 0,4 | 0,9 | 1,0 | 1,8 | 0,3 | 0,6 | 0,4 | 0,8 | 2,0 | 0,4 | 0,5 | 1,1 | 0,7 | 13,6 |
| 9 | Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych | 16,1 | 11,0 | 11,0 | 5,5 | 13,8 | 16,3 | 26,8 | 5,4 | 10,4 | 6,3 | 11,9 | 26,9 | 6,4 | 7,7 | 17,4 | 9,4 | 202,4 |
| 10 | Odzysk i recykling odpadów budowlanych | 26,6 | 18,9 | 20,0 | 9,3 | 23,4 | 29,4 | 45,6 | 9,7 | 19,3 | 11,0 | 20,0 | 43,5 | 11,7 | 13,3 | 30,4 | 15,7 | 347,7 |
| 11 | Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 1,3 | 0,9 | 1,0 | 0,5 | 1,2 | 1,5 | 2,3 | 0,5 | 1,0 | 0,5 | 1,0 | 2,2 | 0,6 | 0,7 | 1,5 | 0,8 | 17,4 |
| 12 | Składowanie odpadów | 1.078,6 | 727,2 | 702,5 | 360,4 | 917,3 | 1.047,8 | 1.773,3 | 352,7 | 650,5 | 414,6 | 791,0 | 1.833,3 | 424,3 | 503,9 | 1.135,9 | 626,3 | 13.339,6 |
| | Razem | 1.275,6 | 859,8 | 826,7 | 427,1 | 1.079,4 | 1.234,3 | 2.096,9 | 414,7 | 764,7 | 491,5 | 937,8 | 2.171,5 | 481,1 | 597,0 | 1.341,4 | 742,6 | 15.742,1 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-15 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2006 r.
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 1 | Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 48,4 | 32,9 | 27,7 | 17,0 | 35,6 | 42,8 | 80,2 | 13,5 | 24,9 | 20,1 | 38,3 | 85,1 | 0,0 | 24,0 | 50,0 | 30,0 | 570,3 |
| 2 | Kompostowanie odpadów zielonych | 9,7 | 6,5 | 6,1 | 3,2 | 8,1 | 9,1 | 15,9 | 3,1 | 5,6 | 3,7 | 7,1 | 16,7 | 3,5 | 4,5 | 10,1 | 5,7 | 118,6 |
| 3 | Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury | 65,2 | 42,6 | 38,5 | 21,4 | 53,9 | 58,1 | 104,8 | 19,7 | 34,4 | 24,2 | 47,5 | 113,6 | 22,1 | 29,5 | 65,3 | 37,8 | 778,5 |
| 4 | Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych | 3,3 | 2,1 | 1,9 | 1,1 | 2,7 | 2,9 | 5,2 | 1,0 | 1,7 | 1,2 | 2,4 | 5,7 | 1,1 | 1,5 | 3,3 | 1,9 | 38,9 |
| 5 | Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych | 12,0 | 7,9 | 7,2 | 4,0 | 10,0 | 10,9 | 19,4 | 3,7 | 6,5 | 4,5 | 8,8 | 20,9 | 4,2 | 5,5 | 12,1 | 7,0 | 144,5 |
| 6 | Odzysk i recykling opakowań ze szkła | 33,9 | 23,0 | 22,5 | 11,4 | 28,8 | 33,5 | 56,1 | 11,2 | 21,0 | 13,2 | 25,1 | 57,3 | 13,1 | 16,0 | 36,2 | 19,8 | 422,0 |
| 7 | Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej | 2,4 | 1,6 | 1,5 | 0,8 | 2,0 | 2,2 | 3,9 | 0,7 | 1,3 | 0,9 | 1,8 | 4,2 | 0,8 | 1,1 | 2,5 | 1,4 | 29,2 |
| 8 | Odzysk i recykling opakowań z aluminium | 1,4 | 0,9 | 0,8 | 0,4 | 1,1 | 1,2 | 2,2 | 0,4 | 0,7 | 0,5 | 1,0 | 2,4 | 0,5 | 0,6 | 1,4 | 0,8 | 16,4 |
| 9 | Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych | 16,1 | 11,1 | 11,0 | 5,5 | 13,7 | 16,4 | 26,8 | 5,4 | 10,4 | 6,4 | 11,9 | 26,9 | 6,4 | 7,7 | 17,5 | 9,4 | 202,6 |
| 10 | Odzysk i recykling odpadów budowlanych | 28,2 | 20,1 | 21,1 | 9,9 | 24,7 | 31,2 | 48,4 | 10,3 | 20,5 | 11,6 | 21,2 | 46,0 | 12,4 | 14,1 | 32,3 | 16,6 | 368,6 |
| 11 | Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 1,3 | 0,9 | 1,0 | 0,5 | 1,2 | 1,5 | 2,3 | 0,5 | 1,0 | 0,5 | 1,0 | 2,2 | 0,6 | 0,7 | 1,5 | 0,8 | 17,4 |
| 12 | Składowanie odpadów | 1.082,5 | 730,2 | 705,0 | 362,2 | 919,4 | 1.053,4 | 1.781,7 | 353,8 | 653,9 | 416,6 | 795,4 | 1.839,8 | 425,5 | 506,4 | 1.141,5 | 629,2 | 13.397,1 |
| | Razem | 1.304,4 | 879,8 | 844,3 | 437,4 | 1.101,2 | 1.263,2 | 2.146,9 | 423,3 | 781,9 | 503,4 | 961,5 | 2.220,8 | 490,2 | 611,6 | 1.373,7 | 760,4 | 16.104,1 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-16 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2010 r.
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 1 | Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 158,3 | 105,3 | 92,3 | 53,5 | 124,3 | 140,9 | 260,1 | 46,0 | 82,5 | 62,1 | 120,4 | 275,5 | 31,0 | 75,0 | 162,1 | 94,6 | 1.883,9 |
| 2 | Kompostowanie odpadów zielonych | 15,1 | 10,1 | 9,5 | 5,0 | 12,5 | 14,3 | 24,7 | 4,8 | 8,7 | 5,8 | 11,2 | 25,8 | 5,4 | 7,0 | 15,7 | 8,8 | 184,4 |
| 3 | Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury | 88,9 | 57,9 | 51,5 | 29,1 | 72,5 | 77,9 | 143,0 | 26,3 | 45,6 | 33,1 | 65,1 | 155,3 | 29,2 | 40,3 | 88,6 | 51,7 | 1.056,0 |
| 4 | Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych | 5,2 | 3,4 | 3,0 | 1,7 | 4,2 | 4,6 | 8,4 | 1,5 | 2,7 | 1,9 | 3,8 | 9,1 | 1,7 | 2,4 | 5,2 | 3,0 | 61,8 |
| 5 | Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych | 17,4 | 11,4 | 10,1 | 5,7 | 14,2 | 15,3 | 28,0 | 5,2 | 9,0 | 6,5 | 12,8 | 30,4 | 5,8 | 7,9 | 17,4 | 10,1 | 207,2 |
| 6 | Odzysk i recykling opakowań ze szkła | 45,8 | 31,1 | 29,9 | 15,5 | 38,4 | 45,0 | 76,0 | 14,9 | 27,9 | 17,9 | 34,2 | 77,8 | 17,2 | 21,7 | 48,9 | 26,9 | 569,2 |
| 7 | Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej | 3,1 | 2,0 | 1,8 | 1,0 | 2,5 | 2,8 | 5,0 | 0,9 | 1,6 | 1,2 | 2,3 | 5,4 | 1,0 | 1,4 | 3,1 | 1,8 | 37,1 |
| 8 | Odzysk i recykling opakowań z aluminium | 1,8 | 1,2 | 1,1 | 0,6 | 1,5 | 1,6 | 2,9 | 0,5 | 0,9 | 0,7 | 1,3 | 3,1 | 0,6 | 0,8 | 1,8 | 1,0 | 21,3 |
| 9 | Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych | 40,2 | 27,8 | 27,5 | 13,8 | 34,1 | 41,4 | 67,6 | 13,6 | 26,2 | 16,0 | 30,2 | 67,3 | 15,9 | 19,4 | 44,1 | 23,7 | 508,8 |
| 10 | Odzysk i recykling odpadów budowlanych | 94,6 | 67,6 | 70,6 | 33,4 | 82,1 | 105,9 | 163,1 | 34,5 | 69,4 | 39,1 | 72,3 | 154,5 | 41,3 | 47,5 | 109,4 | 56,1 | 1.241,2 |
| 11 | Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 4,4 | 3,2 | 3,3 | 1,6 | 3,9 | 5,0 | 7,6 | 1,6 | 3,3 | 1,8 | 3,4 | 7,2 | 1,9 | 2,2 | 5,1 | 2,6 | 58,2 |
| 12 | Składowanie odpadów | 964,8 | 652,4 | 626,9 | 325,0 | 813,7 | 943,1 | 1.594,3 | 314,2 | 584,3 | 372,9 | 715,1 | 1.639,5 | 382,4 | 454,2 | 1.023,3 | 563,6 | 11.969,6 |
| | Razem | 1.439,6 | 973,4 | 927,5 | 485,9 | 1.203,9 | 1.397,8 | 2.380,7 | 464,0 | 862,1 | 559,0 | 1.072,1 | 2.450,9 | 533,4 | 679,8 | 1.524,7 | 843,9 | 17.798,7 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
Tabela XX-17 - Planowany odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych w 2014 r.
Lp. | Strumienie odpadów komunalnych | dolnośląskie | kujawsko-pomorskie | lubelskie | lubuskie | łódzkie | małopolskie | mazowieckie | opolskie | podkarpackie | podlaskie | pomorskie | śląskie | świętokrzyskie | warmińsko-mazurskie | wielkopolskie | zachodniopomorskie | Polska |
| | | [tys. Mg] |
| 1 | Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji | 277,2 | 184,1 | 162,7 | 93,3 | 220,3 | 246,8 | 456,7 | 80,8 | 144,7 | 108,5 | 210,1 | 481,5 | 75,4 | 131,0 | 284,8 | 164,8 | 3.322,3 |
| 2 | Kompostowanie odpadów zielonych | 25,4 | 17,2 | 16,1 | 8,6 | 21,0 | 24,4 | 42,1 | 8,0 | 14,9 | 9,9 | 19,1 | 43,4 | 9,1 | 12,0 | 26,9 | 15,0 | 313,0 |
| 3 | Odzysk i recykling opakowań z papieru i tektury | 121,3 | 78,9 | 69,0 | 39,9 | 97,7 | 104,2 | 195,8 | 35,0 | 60,3 | 45,7 | 89,5 | 212,4 | 38,3 | 55,4 | 120,7 | 70,9 | 1.435,0 |
| 4 | Odzysk i recykling opakowań wielomateriałowych | 7,1 | 4,6 | 4,0 | 2,3 | 5,7 | 6,1 | 11,5 | 2,0 | 3,5 | 2,7 | 5,2 | 12,4 | 2,2 | 3,2 | 7,1 | 4,1 | 83,9 |
| 5 | Odzysk i recykling opakowań z tworzyw sztucznych | 23,6 | 15,3 | 13,4 | 7,7 | 19,0 | 20,2 | 38,0 | 6,8 | 11,7 | 8,9 | 17,4 | 41,3 | 7,4 | 10,8 | 23,4 | 13,8 | 278,5 |
| 6 | Odzysk i recykling opakowań ze szkła | 56,5 | 38,2 | 35,9 | 19,2 | 46,7 | 54,4 | 93,8 | 17,9 | 33,3 | 22,1 | 42,5 | 96,5 | 20,3 | 26,8 | 60,0 | 33,3 | 697,2 |
| 7 | Odzysk i recykling opakowań z blachy stalowej | 3,7 | 2,4 | 2,2 | 1,2 | 3,0 | 3,3 | 6,0 | 1,1 | 1,9 | 1,4 | 2,7 | 6,4 | 1,2 | 1,7 | 3,7 | 2,2 | 44,2 |
| 8 | Odzysk i recykling opakowań z aluminium | 2,1 | 1,4 | 1,2 | 0,7 | 1,7 | 1,9 | 3,4 | 0,6 | 1,1 | 0,8 | 1,6 | 3,7 | 0,7 | 1,0 | 2,1 | 1,2 | 25,1 |
| 9 | Odzysk i recykling odpadów wielkogabarytowych | 56,4 | 39,2 | 38,6 | 19,6 | 47,5 | 58,8 | 95,6 | 19,1 | 37,2 | 22,6 | 43,0 | 94,3 | 22,1 | 27,5 | 62,7 | 33,4 | 717,6 |
| 10 | Odzysk i recykling odpadów budowlanych | 195,3 | 140,2 | 145,3 | 69,6 | 168,0 | 221,6 | 339,0 | 71,1 | 144,7 | 80,9 | 151,6 | 319,0 | 84,3 | 98,5 | 228,7 | 116,5 | 2.574,3 |
| 11 | Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych | 7,1 | 5,1 | 5,3 | 2,5 | 6,1 | 8,1 | 12,3 | 2,6 | 5,3 | 2,9 | 5,5 | 11,6 | 3,1 | 3,6 | 8,3 | 4,2 | 93,6 |
| 12 | Składowanie odpadów | 866,1 | 588,3 | 561,0 | 294,1 | 723,8 | 850,8 | 1.440,5 | 280,5 | 525,2 | 337,7 | 650,0 | 1.472,1 | 334,2 | 411,1 | 926,5 | 509,0 | 10.771,0 |
| | Razem | 1.641,8 | 1.114,9 | 1.054,7 | 558,7 | 1.360,5 | 1.600,6 | 2.734,7 | 525,5 | 983,8 | 644,1 | 1.238,2 | 2.794,6 | 598,3 | 782,6 | 1.754,9 | 968,4 | 20.356,2 |
Źródło: na podstawie danych opracowanych przez IETU
9. SPIS LITERATURY 1. ARKA Konsorcjum (1997) Koncepcja zakładu gospodarki odpadami komunalnymi obsługującego Związek Międzygminny Chrzanowa, Libiąża i Trzebini przy uwzględnieniu możliwości świadczenia usług o zasięgu regionalnym. Poznań, maszynopis. 2. Charakterystyka i opis technologii kompostowania tunelowego wg Waste Treatment Technologies (1995). 3. Chmielewski R. (2000); Unieszkodliwianie odpadów w warunkach fermentacji beztlenowej z wykorzystaniem tzw. pryzm energetycznych na przykładzie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów w Zakurzewie. Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 1. 4. CITEC SA. (1999); Program gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta Ruda Śląska ze szczególnym uwzględnieniem segregacji odpadów. Katowice, maszynopis. 5. Fundacja Ekologiczna EKOTERM Silesia. (001); Koncepcja instalacji termicznej segregacji odpadów komunalnych w Rybniku, Rybnik. Maszynopis. 6. GKW Consult, IETU (1995); Warianty gospodarki odpadami komunalnymi w województwie katowickim, Katowice (maszynopis). 7. Grabowski Z. (2000) Budowa i eksploatacja składowisk w świetle Dyrektywy 99/31/EC. III Międzynarodowa Konferencja: Kompleksowa gospodarka odpadami, Abrys. Pułtusk, s. 181-187. 8. GUS (2001); Ochrona Środowiska. 9. Jędrczak A. (1995); Beztlenowa przeróbka odpadów miejskich i osadów ściekowych. Mat. konferencji naukowo-technicznej nt. "Gospodarka odpadami komunalnymi". Koszalin - Kołobrzeg, maj, s. 35-49. 10. Jędrczak A. (1997); Beztlenowa przeróbka bioodpadów metodą "mokrą" i "suchą". Przegląd Komunalny. Część I; Nr 1 s. 16-19, Część II; Nr 2 s. 18-20. 11. Jędrczak A. (1999); Metody fermentacji odpadów i możliwości zastosowania w Polsce. Mat. VI Polskiego Kongresu Oczyszczania Miast. Szczecin, październik 1999, s. 189-199. 12. Jędrczak A. (1999); Skład morfologiczny odpadów zbieranych selektywnie. Mat. III Międzynarodowego Forum Gospodarki Odpadami, Poznań, s. 195-205. 13. Jędrczak A. (2000); Fermentacja metanowa. Miejsce w systemach gospodarki odpadami komunalnymi Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 53-62. 14. Kempa E. S. (1999); Stan aktualny i perspektywy rozwoju gospodarki odpadami w kraju i na świecie. M-pis przygot. na 90-lecie PZITS (niepubl.). 15. Kempa E. S. (2000); Klasy kompostu - realność czy fikcja? Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 153-164. 16. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 1 - Narodowy Program Przygotowania Polski do Członkostwa w Unii Europejskiej; Rada Ministrów, Warszawa 2000. 17. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 2 - II Polityka Ekologiczna Państwa; Rada Ministrów, Warszawa 2000. 18. Kierunki działania Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych wynikające ze zmian prawa ochrony środowiska (2000); Załącznik 3 - Strategia zrównoważonego rozwoju Polski do 2025 roku; Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000. 19. Kontenerowa instalacja do kompostowania odpadów biologicznych wg systemu KNEER. Mat. firmy HORSTMANN. 1996. 20. Krzywicki M. (2000); Kompostowanie odpadów komunalnych metodą biostabilizacji według technologii "DANO" 83 Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Zielona Góra. Nr 122, s. 73-79. 21. Lewandowska K. (1998); Kompost - produkcja, kierunki i metody wykorzystania w wybranych krajach, cz. I i II. Przegląd Komunalny Gospodarka Odpadmi 1(76) i 2 (77) s. 40-41 i s. 50-53. 22. Maksymowicz B. (1999); Badania składu i właściwości stałych odpadów komunalnych z terenu Łodzi, OBREM, Łódź, maszynopis. 23. Maksymowicz B., Stasiński J. (1999); Programowanie, wdrażanie i zarządzanie gospodarką odpadami komunalnymi po wprowadzeniu reformy administracyjnej kraju, w aspekcie integracji z Unią Europejską część I i II UMiRM, OBREM, Warszawa/Łódź 1999. 24. Opęchowski S.; Monitorowanie wdrażania planów gminnych, powiatowych i wojewódzkich gospodarki odpadami komunalnymi w aspekcie realizacji planu krajowego. Łódź 2001. 25. Pająk T. (1998) Termiczna utylizacja odpadów komunalnych jako element współczesnej kompleksowej gospodarki odpadami. Przegląd Komunalny nr 3(78). 26. Pająk T. (1999); Termiczne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych - bariery i perspektywy zastosowania w Polsce. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast. Szczecin, s. 95-105. 27. Pająk T. (1997); Przegląd współczesnych technologii termicznego unieszkodliwiania i wykorzystania odpadów komunalnych. Informacja INSTAL, nr 11 (165) 1997, s. 27-32. 28. Pająk T. (1998); Tendencje rozwojowe konwencjonalnych technologii spalania odpadów komunalnych. Informacja INSTAL, nr 11 (1777), 1998, s. 69-71. 29. Pająk T. (1999); Podstawowe uwarunkowania termicznej utylizacji odpadów komunalnych w Polsce. "Kompleksowa Gospodarka Odpadami" Abrys Poznań Sp. z o.o., Wisła czerwiec 1999, s. 145-157. 30. Piotrowska H., Wojciechowski A., Litwin B. (1993) Gospodarka stałymi odpadami komunalnymi w miastach. Poradnik dla samorządów lokalnych. Warszawa 1993. 31. Piotrowska H., Litwin B. (1999); Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi typu komunalnego w dostosowaniu do aktów prawnych, standardów oraz modelowych rozwiązań stosowanych w Unii Europejskiej. Warszawa 1999. 32. Piotrowska H., Litwin B. (2000); Charakterystyka ilościowa i morfologiczna odpadów w aspekcie ich możliwości przetwórczych w dostosowaniu do wymagań Unii Europejskiej. Warszawa IGPiK 2000. 33. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (ramowej). Warszawa 2001. 34. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 99/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. o składowaniu odpadów. Warszawa 2001. 35. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 94/67/EC w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych. Polska 2001. 36. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych. Warszawa 2001. 37. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady i Parlamentu 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów z opakowań. Warszawa 2001. 38. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy Rady 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych, znowelizowanej Dyrektywą Rady 87/101/EWG oraz Dyrektywą Rady 91/692/EWG. Warszawa 2001. 39. Plan Implementacyjny (2001) Dyrektywy 1996/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń. Warszawa 2001. 40. Przywarska R. (1998) Badania w zakresie kompostowania odpadów organicznych Katowic. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów. 4/1998, s. 128-133. 41. Przywarska R. Biochemiczne metody przeróbki odpadów jako element kompleksowej gospodarki odpadami. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin, s. 75-85. 42. Przywarska R., Kłosik - Bazan I. (1999); Możliwości kompostowania odpadów organicznych. Ekologia i Technika 5/6 (23/24) 1996, s. 40-42. 43. Przywarska R., Pszczółka K. (1994); Zastosowanie procesów biotechnologicznych do utylizacji odpadów. Biotechnologia, nr 2, s. 88-97. 44. Przywarska R.: Kompostowanie odpadów na terenach wiejskich - nowe rozwiązania. "Gospodarka odpadami na terenach wiejskich". Mat. specjalistycznych kursów-seminariów. Publikacja PZiTS Nr 715/1995-1996, s. 74-83. 45. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się termiczne przekształcanie (Dz. U. Nr 18, poz. 176). 46. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. Nr 37, poz. 339). 47. Rozporządzenie Ministra Środowiska... projekt z dnia 15 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów. 48. Sieja L. + zespół (1999); Regionalny system gospodarki odpadami komunalnymi dla województwa katowickiego. Tychy - Studium wykonalności. Basler + Partners, CITEC, IETU, Katowice (maszynopis). 49. Sieja L. (1993); "Gospodarka odpadami w aglomeracjach przemysłowych na przykładzie woj. katowickiego". Wydawnictwo Biblioteki Ekologicznej: Gospodarka odpadami na składowiskach, Poznań, s. 21-27. 50. Sieja L. (1997); "Regionalny system gospodarki odpadami komunalnymi na przykładzie woj. katowickiego". Przegląd Komunalny - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Nr 2 (65) luty 1997, s. 16-17. 51. Sieja L. (1997); Master-Plan gospodarki odpadami komunalnymi dla województwa katowickiego. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów 4/1997 Katowice, s. 125-128. 52. Sieja L. (1999); Wykorzystanie energii z odpadów jako element nowoczesnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. I Ogólnopolskie Sympozjum: Energia z odpadów. Egena. Gdańsk, s. 1-10. 53. Sieja L. (2000); "Modelowe rozwiązanie gospodarki w zespole gmin raciborskich". Eko Edycja - Ochrona powietrza i problemy odpadów nr 1/2000, s. 14-18. 54. Sieja L. (2000); "Tworzenie programów zagospodarowania odpadów komunalnych". ABRYS Sp. z o.o. Grupa Konsultingowo-Projektowa Poznań, I Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa pt.: "Powiatowa gospodarka odpadami w aspekcie zrównoważonego rozwoju", Szczyrk. 55. Sieja L. (2000); Nowa technologia zastosowania pary przegrzanej do unieszkodliwiania i segregacji odpadów. Konferencja p.n. "Nowe technologie w gospodarce odpadami". Polski Klub Ekologiczny, Gliwice. 56. Sieja L. (2000); Uwarunkowania organizacyjne i ekonomiczne funkcjonowania Zakładu Przerobu Odpadów Komunalnych. PZiTS Poznań. Materiały V Jubileuszowego Seminarium pt. Projektowanie, Badania i Eksploatacja Zakładów Utylizacji Odpadów. 57. Sieja L. + zespół (1997); Ocena aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi w mieście Raciborzu i gminach ościennych. IETU. Katowice. Maszynopis. 58. Sieja L. + zespół (1997); Program gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Kraków, IETU, Katowice, maszynopis. 59. Sieja L. + zespół (1998); Wieloletni Program gospodarki odpadami komunalnymi miasta Szczecina, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, maszynopis. 60. Sieja L. + zespół, (2000); Charakterystyka fizyczno-chemiczna odpadów komunalnych m. Katowice w oparciu o obowiązującą klasyfikację odpadów oraz zmienność środowiskowa i sezonowa wskaźników ich emisji, IETU, Katowice, maszynopis. 61. Sieja L. + zespół. (1998); Program gospodarki odpadami komunalnymi miasta Łodzi do roku 2010, IETU, Katowice, maszynopis. 62. Sieja L., Skowron H., Starek A. (1996); Termiczna utylizacja - radykalny sposób na skuteczne i ekologiczne rozwiązanie naszego problemu odpadów komunalnych Rafako. Racibórz. 63. Sieja L. (1982); Koncepcja gospodarki odpadami komunalnymi w GOP. Wydawnictwo IOŚ. Warszawa. 64. Sieja L., Skowron H. (2001); Wytyczne do planu gospodarki odpadami komunalnymi miasta Szczecina. Szczecin 2001. 65. Skalmowski K. (1999); Monitoring odpadów komunalnych na przykładzie Warszawy. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, s. 161-167. 66. Skalmowski K. (1999); Poradnik gospodarowania odpadami. Warszawa 1999. 67. Skowron H. (1997); Termiczna utylizacja odpadów komunalnych - konieczność w nieodległej przyszłości. Rafako SA. Racibórz. 68. Skowron H. (1998); Termiczna utylizacja odpadów komunalnych - konieczność w nieodległej przyszłości. (Cz. 1, 2 i 3) EKO-Problemy. Utylizacja odpadów przemysłowych i komunalnych 1/98, 2/98, 3/98. 69. Słoniewski A (1995), Kompostowanie kontenerowe. EKO problemy Utylizacji Odpadów Przemysłowych i Komunalnych. 70. Staszczyk J. (1999) Skuteczność i efektywność kompostowania odpadów organicznych na przykładzie technologii firmy MUT. Mat-Stockerau. Austria. 1995. 71. Szpadt R. (1997); Unia Europejska w sprawie składowisk odpadów. EKOTECHNIKA, 4/97. 72. Szpadt R. (1999); Techniczne i eksploatacyjne zagadnienia związane ze składowaniem odpadów. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast. Szczecin, s. 241-247. 73. Terakowski M., Sieja L. (1995); Badania ilości i struktury odpadów komunalnych miasta Krakowa, IETU, Katowice, maszynopis. 74. Thome-Kozmiensky K. (1996); Czy termiczne metody (usuwania i przetwarzania odpadów) mogą być zastąpione innymi?, Mat. Konferencji "Zintegrowane systemy ochrony środowiska. Termiczna utylizacja odpadów". Międzyzdroje, maj, s. 13-22. 75. Urbaniak W., Wasiak W. (1997); Biogaz pochodzący z odpadów komunalnych jako źródło energii. Mat. międzynarodowej konferencji nt. "Paliwa z odpadów 97". Ustroń, październik 1997, s. 211-217. 76. Ustawa o utrzymaniu porządku w gminach z dnia 13.09.1996 r. (Dz. U. Nr 132, poz. 622, z późn. zm.). 77. Ustawa z dnia 9 listopada (2000) o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. 78. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. 79. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. 80. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw. 81. Ustawodawstwo prawne w zakresie gospodarki odpadami w krajach Unii Europejskiej; 2000. 82. Wandrasz J., Wandrasz A. (1994, 1995); Przetwarzanie krajowych odpadów komunalnych w paliwo energetyczne. Eko-Problemy. Cz. 1 i 2. Nr 4/94, 1/95. 83. Wandrasz J., Wróblewicz T. (1996); Wartość opałowa odpadów przeznaczonych do utylizacji termicznej, w funkcji rozwiązań systemowych zintegrowanej gospodarki stałymi odpadami komunalnymi. Gospodarka Paliwami i Energią nr 11. 84. Wojciechowski A.(1999); Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce. VI Polski Kongres Oczyszczania Miast, Szczecin. 85. Wolny T. (2000); Ocena materiału wsadowego do kompostowania w kontenerowej kompostowni typu "KNEER" w MPGK w Świętochłowicach. Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej. Nr 122. Zielona Góra, s. 107-112. 86. Zambrzycki B. (2000); Ustawa o odpadach - aktualny stan zmian legislacyjnych, zbieżność z prawem Unii Europejskiej. III Międzynarodowa Konferencja: Kompleksowa gospodarka odpadami, Abrys. Pułtusk, s. 23-27. 87. Zarzycki R. (1999); Spalanie odpadów elementem gospodarki odpadami. II Międzynarodowa Konferencja "Kompleksowa Gospodarka Odpadami". ABRYS Poznań Sp. z o.o. Wisła, czerwiec 1999, s. 139-143. 88. Żygadło M. (2001); Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Poznań 2001 r. 89. Encyklopedia Popularna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A.; Warszawa 1999. 90. Encyklopedia Geograficzna Świata, Polska; Opres, Kraków 1997.
ZAŁĄCZNIK Nr 3
WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
ZAŁĄCZNIK Nr 3.1.
WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA KOMUNALNEGO
Tabela 1. Kompostownie
| Lp. | Województwo | Nazwa i adres obiektu, kontakt | Technologia, producent, projektant (kraj); rodzaj odpadów | Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg] |
| 1 | dolnośląskie | Centrum Utylizacji Odpadów Komunalnych Gmin Łużyckich, ZGiUK, Lubań, ul. Lwówecka 8 | pryzmowa na terenie utwardzonym z odprowadzeniem ścieków | |
| 2 | | Kompostownia odpadów Lądek-Zdrój; Zarząd Budynków Komunalnych ul. Fabryczna 7a, 57-550 Lądek-Zdrój; tel./fax (0-74) 814-63-45 tel. na kompostownie (0-74) 814-68-08 | komorowa otwarta z napowietrzaniem - Przedsiębiorstwo Projektowania i Realizacji Kompostowni i Sortowania Odpadów KOMSORT; zmieszane poprzedzone wstępną segregacją u źródła | 5 tys. t/rok |
| 3 | | Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej ul. Łużycka 3, 59-900 Zgorzelec tel. (0-75) 775-84-84 fax (0-75) 775-79-96 | fermentacja beztlenowa w komorach: * roślinne zebrane selektywnie * roślinne wysortowane ze zmieszanych * osady ściekowe | 10 tys. t/rok |
| 4 | kujawsko-pomorskie | MPWiK sp. z o.o., 87-300 Brodnica, ul. Ustronie 2 | osady ściekowe, odpady ulegające biodegradacji | |
| 5 | | Składowisko śmieci Włościbórek, ZGK Sępólno Kraj., ul. Orzeszkowej 8 | odpady komunalne mieszane - utwardzona pryzma z odprowadzaniem ścieków | |
| 6 | | Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ul. Wawrzyniaka 33, 88-100 Inowrocław tel. (0-52) 352-55-17, 355-41-01 | kontenerowa KNEER - HORSTMANN (Polska): * roślinne zebrane selektywnie, * roślinne wysortowane ze zmieszanych, * osady ściekowe | |
| 7 | | Machnacz k/Włocławka; Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej "Saniko" Sp. z o.o. ul. Komunalna 4, 87-800 Włocławek tel. (0-54) 412-18-05 fax (0-54) 412-18-04 | korytowa (boksy) zamknięta z przerzucaniem przy pomocy ładowarki - ARKA KONSORCJUM: * roślinne wysortowane ze zmieszanych * osady ściekowe | 47,5 tys. t/rok odp. zmiesz. i 4,3 tys. ton osadów ściekowych |
| 8 | | Urząd Miasta Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska; ul. Ratuszowa 1, 86-300 Grudziądz tel. (0-56) 451-02-57; fax (0-56) 462-58-12 e-mail: promocja@um.grudziadz.pl | pryzmy energetyczne; zmieszane | 25 tys. t/rok |
| 9 | lubelskie | Zakłady Azotowe Puławy SA Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 13, 24-110 Puławy tel. (0-81) 886-34-31 fax (0-81) 887-54-44 | pryzmowa polowa; "zielone" | |
| 10 | | Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (Wodociągi Puławskie Sp. z o.o.) ul. Skowieszyńska 51, 24-110 Puławy tel. (0-81) 887-16-55, 886-83-53 | fermentacja beztlenowa w komorach - EKOSYSTEM (Polska): * roślinne zebrane selektywnie * roślinne wysortowane ze zmieszanych * osady ściekowe | 22 tys. t/rok |
| 11 | lubuskie | Kompostownia - Dział Utylizacji Odpadów ZGKiM w Zielonej Górze, ul. Wrocławska 73 | odpady organiczne | |
| 12 | | Racula k/Zielonej Góry; Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ul. Zjednoczenia 110, 65-005 Zielona Góra tel. (0-68) 327-20-26 (-29) | komorowa otwarta z napowietrzaniem KKO-100/A BIPROWOD (Polska); zmieszane | 100 t/dobę |
| 13 | | Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. ul. Teatralna 49, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. (0-95) 722-53-85 | pryzmowa zamknięta - ACMB (Francja) / ARKA KONSORCJUM (Polska): * zmieszane * roślinne zebrane selektywnie, * roślinne wysortowane ze zmieszanych * osady ściekowe | |
| 14 | łódzkie | Łódzki Zakład Usług Komunalnych ul. Nowe Sady 19, 94-102 Łódź tel. (0-42) 688-68-60 tel. na kompostownie (0-42) 640-48-57 | pryzmowa na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzeniem ścieków; "zielone" | 6 tys. t/rok |
| 15 | | Wola Kruszyńska, gm. Bełchatów, pow. bełchatowski | roślinne - pryzma na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzaniem odcieków | |
| 16 | małopolskie | FHU "TUŚ", kompostownia prywatna, oś. Gawlaki, Zakopane | roślinne - pryzma na terenie otwartym | |
| 17 | | Kompostownia w Krakowie, ul. Kosiarzy; "Ekokonsorcjum-Efekt" Sp. z o.o. ul. Saska 4, 30-720 Kraków tel. (0-12) 423-62-43 fax (0-12) 423-64-43 | kontenerowa - M-U-T KYBERFERM (Austria); roślinne zebrane selektywnie, "zielone" | 10 tys. t/rok |
| 18 | mazowieckie | Zakład Wodociągów i Kanalizacji Gminy Grodzisk Mazowiecki; ul. Cegielniana 4, 05-825 Grodzisk Mazowiecki tel. (0-22) 724-30-36, 755-61-77 fax (0-22) 724-11-29 | z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); zmieszane | 90 t/dobę |
| 19 | | PPUH "Radkom" ul. Witosa 76, 26-600 Radom tel. (0-48) 333-23-24, 333-23-25, 333-28-91 fax (0-48) 364-48-21 email: radkom radom@hot.pl | pryzmowa polowa; "zielone" | 5 tys. t/rok |
| 20 | | Kompostownia Radiowo, Warszawa, ul. Kampinoska 1; Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ul. Obozowa 43, 01-161 Warszawa tel. (0-22) 836-23-17 fax (0-22) 836-49-10 | z biostabilizatorem obrotowym bębnowym - M-U-T Dano (Austria); zmieszane | 580 t/dobę |
| 21 | | Kompostownia Warszawa, ul.Marywilska 44; Zarząd Oczyszczania Miasta Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa tel. (0-22) 629-91-39 fax (0-22) 628-26-74 | pryzmowa polowa; "zielone" | 5 tys. t/rok |
| 22 | | Zakład Utylizacji Stałych Odpadów Komunalnych ul. Gwarków 9, 04-459 Warszawa tel. (0-22) 679-00-76 | korytowa z automatycznym sterowaniem przerzucania kompostu; zmieszane | |
| 23 | | Zarząd Oczyszczania Miasta Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa tel. (0-22) 629-91-39 fax (0-22) 628-26-74 | pryzmowa polowa; "zielone" | |
| 24 | | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. Kobierniki 42, 09-413 Sikórz tel. (0-24) 367-53-51 fax (0-24) 365-04-50 | z biostabilozatorem bębnowym obrotowym - HORSTMANN / ARKA KONSORCJUM (Polska): * zmieszane * roślinne wysortowane ze zmieszanych, * osady ściekowe | |
| 25 | podkarpackie | Zakład Gromadzenia i Utylizacji Odpadów Paszczyna 123B, 39-207 Brzeźnica tel./fax (0-14) 681-79-12, 682-33-91 | pryzmowa halowo-polowa; wyselekcjonowane odpady organiczne | 250 t/rok |
| 26 | podlaskie | Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne "LECH" Sp. z o.o. ul. Gen. Wł. Andersa 36, 15-113 Białystok tel./fax (0-85) 653-98-00, 653-93-33 | kontenerowa KNEER - HORSTMANN (Polska); roślinne zebrane selektywnie, osady ściekowe | 24 tys. t/rok* |
| 27 | | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych ul. Buczka 150a, 16-400 Suwałki tel./fax (0-87) 566-52-13 | z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); zmieszane | 90 t/dobę |
| 28 | pomorskie | Rybska Karczma k/Wejherowa; Zakład Usług Komunalnych ul. Obrońców Helu 1, 84-200 Wejherowo tel. (0-58) 672-35-68 fax (0-58) 672-13-34 | pryzmowa polowa; "zielone" | 6 tys. t/rok |
| 29 | | Gdańsk Szadółki Zakład Utylizacyjny Spółka z o.o. ul. Reduta Żbik 5, 80-761 Gdańsk tel. (0-58) 301-24-51, 300-01-90 fax (0-58) 300-01-91 | pryzmowa polowa; "zielone" | 5 tys. t/rok |
| 30 | | Zakład Komunalny w Sopocie Zarząd Dróg i Zieleni Al. Niepodległości 930, 81-861 Sopot tel. (0-58) 551-72-61 fax (0-58) 551-55-34 | pryzmowa polowa; "zielone" | 6 tys. t/rok |
| 31 | | Łężyce | pryzmowa polowa; "zielone" | |
| 32 | | Brusy przy oczyszczalni ścieków | Osady ściekowe | |
| 33 | | Słupsk przy oczyszczalni ścieków | pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne | |
| 34 | | Chojnice przy oczyszczalni ścieków | Osady ściekowe | |
| 35 | | Swarzewo przy oczyszczalni ścieków | pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne | |
| 36 | | Tczew przy oczyszczalni ścieków | pryzmowa polowa; "zielone", odpady kuchenne | |
| 37 | śląskie | Katowice, ul. Milowicka 7; Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Obroki 140, 40-833 Katowice tel. (0-32) 254-08-53, 254-41-53 fax (0-32) 254-25-44 tel. na kompostownię (0-32) 293-84-27 | z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - M-U-T Dano (Austria), zmieszane | 240 t/dobę |
| 38 | | "Beskid" Sp. z o.o. ul. Kabaty 2, 34-300 Żywiec tel. (0-33) 860-22-71 fax (0-33) 860-22-70 | kontenerowa - M-U-T HERRHOF (Austria): * roślinne zebrane selektywnie * "zielone" | 1,4 tys. t/rok |
| 39 | | Kompostownia Ustroń, ul. Sportowa | pryzma na terenie otwartym - odpady roślinne | |
| 40 | | Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Łagiewnicka 76, 41-608 Świętochłowice tel. (0-32) 345-15-70, 345-15-91 fax (0-32) 345-15-44 | kontenerowa KNEER - HORSTMANN (Polska): * roślinne zebrane selektywnie * roślinne wysortowane ze zmieszanych, * "zielone" * osady ściekowe | |
| 41 | | PPHU "Komart" Sp. z o.o., Knurów, ul. Szpitalna 7 | pryzmowa na terenie otwartym | |
| 42 | | Składowisko Odpadów w Sobuczynie, ul. Konwaliowa 1 | doświadczalna, tradycyjna, pryzmowa | |
| 43 | | Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Lecha 10, 41-800 Zabrze (kompostownia: ul. Cmentarna 19F) tel. (0-32) 278-69-30 fax (0-32) 370-09-21 | kontenerowa KNEER - HORSTMAN (Polska): * roślinne zebrane selektywnie * "zielone" * osady ściekowe | 24 tys. t/rok (8 szt.) |
| 44 | | Zakład Przerobu i Składowania Odpadów, 42-440 Ogrodzieniec, ul. Kościuszki 212 | odpady ulegające biodegradacji | |
| 45 | warmińsko-mazurskie | Kompostownia Osadów ściekowych i Odpadów Organicznych, w Zakrzewie, gm. Działdowo | osady ściekowe, osady organiczne | |
| 46 | | Olsztyn (w fazie projektu); Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o. ul. Lubelska 43D, 10-410 Olsztyn tel. (0-89) 533-84-20; e-mail: zgok@zgok.olsztyn.pl | tunelowa - EKOLOG Systems Poznań: * osady ściekowe * odpady zielone * odpady organiczne | 50 tys. t/rok |
| 47 | | Zakład Utylizacji Odpadów ul. Szańcowa 1, 82-300 Elbląg tel./fax (0-55) 236-12-25 | pryzmy energetyczne - SWECO (Szwecja); zmieszane | |
| 48 | | Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. ul. Rzemieślnicza 2, 14-500 Braniewo tel. (0-55) 243-28-69; fax (0-55) 243-39-11 | pryzmy energetyczne - SWECO (Szwecja); zmieszane | 6 tys. t/rok |
| 49 | | Wysypisko Śmieci w m. Góra | pryzmowa na terenie otwartym, utwardzonym z odprowadzeniem ścieków | |
| 50 | wielkopolskie | Miejski Zakład Komunalny ul. Browarna 6, 64-700 Czarnków tel. (0-67) 255-20-82 | pryzmowa polowa; "zielone" | |
| 51 | | Składowisko odpadów stałych Konarzów, M. Szymkowiak, 63-700 Krotoszyn | formowanie warstw "od czoła" na terenie utwardzonym z odprowadzaniem ścieków | |
| 52 | zachodniopomorskie | Kompostownia Odpadów Komunalnych w Kołobrzegu, Miejski Zakład Zieleni, Dróg i Ochrony Środowiska, Kołobrzeg, ul. 6 Dywizji Piechoty 60; Urząd Miasta ul. Ratuszowa 13, 78-100 Kołobrzeg tel. (0-94) 352-37-50; fax (0-94) 352-37-69 e-mail: wdq@home.pl | z biostabilizatorem bębnowym obrotowym - MAKRUM Dano (Polska); segregowane oraz nie segregowane odpady komunalne; | 90 t/dobę |
| 53 | | Police k/Szczecina (rozruch technologiczny); Urząd Gminy ul. Batorego 3, 72-010 Police tel. (0-91) 317-59-40 fax (0-91) 317-67-75 e-mail: promocja@police.pl | pryzmowa zamknięta - ARKA KONSORCJUM (Polska): * roślinne zebrane selektywnie * roślinne wysortowane ze zmieszanych * "zielone | |
| 54 | | Kompostownia Stare Brynki, PUK-Gryfino | agrotechniczne przetwarzanie osadów na kompost roślinno-osadowy na terenie otwartym | |
Tabela 2. Sortownie
| Lp. | Województwo | Nazwa i adres obiektu | Rodzaj odpadów | Ilość odpadów przetworzonych [Mg] | Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg] |
| 1 | dolnośląskie | Centrum Utylizacji Odpadów Komunalnych Gmin Łużyckich, ZGiUK, Lubań, ul. Lwówecka 8 | z selektywnej zbiórki | 341 | |
| 2 | kujawsko-pomorskie | MPGK Sp. z o.o., Toruń, ul. Grudziądzka 159 | z selektywnej zbiórki | 551,6 | |
| 3 | | PUK "EKOSYSTEM", Wąbrzeźno, ul. Matejki 13 | z selektywnej zbiórki | | |
| 4 | | Składowisko śmieci Włościbórek, ZGK Sępólno Kraj., ul. Orzeszkowej 8 | z selektywnej zbiórki | 46,1 | |
| 5 | | Stacja Wtórnej Segregacji Odpadów w Brodnicy | z selektywnej zbiórki | 18,6 | |
| 6 | | Zakład sortowania odpadów, Grudziądz, ul. Zawiszy Czarnego | z selektywnej zbiórki | 116 | |
| 7 | lubelskie | ZUOK Puławy | | | |
| 8 | lubuskie | Sortownia - Dział Utylizacji Odpadów ZGKiM w Zielonej Górze, ul. Wrocławska 73 | z selektywnej zbiórki | | |
| 9 | | Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. ul. Teatralna 49, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. (0-95) 722-53-85 | z selektywnej zbiórki | | |
| 10 | łódzkie | ŁZUK w Łodzi, ul. Nowe Sady 19 | z selektywnej zbiórki | 315 | 350 |
| 11 | | Składowisko Odpadów Stałych we wsi Rekinin | z selektywnej zbiórki | | |
| 12 | | Sortownia odpadów w Roszkowej Woli | z selektywnej zbiórki | | |
| 13 | | ZRK Sp. z o.o. w Łodzi, ul. Swojska 4 | mieszane | 24.000 | 55.000 |
| 14 | małopolskie | Przedsiębiorstwo Komunalne KOMAX, Kęty, ul. Mickiewicza 8 | z selektywnej zbiórki | 285,5 | 161,3 |
| 15 | | SOK, 32-600 Oświęcim, ul. Nadwiślańska 36 | z selektywnej zbiórki | 460 | |
| 16 | | Sortownia odpadów przy składowisku, Sułkowice, ul. 1000-lecia | z selektywnej zbiórki | 84 | |
| 17 | mazowieckie | ANIMEX Andrzej Kopeć, Grodzisk Maz. | z selektywnej zbiórki | | |
| 18 | | Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne "Borowie" Sp. z o.o. | z selektywnej zbiórki | 3.915 | |
| 19 | | PUH "EKO-SAM", Kaszewska Wola 30 | z selektywnej zbiórki | 400,1 | |
| 20 | | Rethmann MZO Otwock, ul. J. Lennona 4 | z selektywnej zbiórki | | |
| 21 | | Składowisko w Woli Suchożebrskiej, Zakład Utylizacji Odpadów, 08-110 Siedlce, ul. Brzeska 114 | z selektywnej zbiórki | | 70.000 |
| 22 | | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Kobiernikach k/ Płocka - sortownia | z selektywnej zbiórki | | |
| 23 | | Petrochemia Płock S.A. | Odpady poremontowe i bytowe | | 15.000 |
| 24 | | MZO Wołomin | z selektywnej zbiórki | | 15.000 |
| 25 | podkarpackie | Firma Handlowo-Budowlana, Stanisław Dziedzic, 33-388 Gołkowice Dolne 83 | z selektywnej zbiórki | | |
| 26 | | Gminne Składowisko Odpadów w Dukli, GKiM Sp. z o.o. 38-450 Dukla, ul. Parkowa 5 | z selektywnej zbiórki | 43,9 | 335 |
| 27 | | Gminny Zakład Komunalny Gromadzenia i Utylizacji Odpadów, Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Paszczynie | z selektywnej zbiórki | | 10.600 |
| 28 | podlaskie | Gminne Wysypisko Śmieci w Zbójnej | z selektywnej zbiórki | 21 | |
| 29 | | PPUH "Czyścioch", 15-399 Białystok, ul. Octowa 2a | z selektywnej zbiórki | | |
| 30 | | ZGOK Białystok | | | |
| 31 | pomorskie | Pelkom Sp. z o.o., Pelplin, ul. Starogardzka 12 | z selektywnej zbiórki | 465 | |
| 32 | | Składowisko odpadów w Łężycach, gm. Wejherowo, pow. wejherowski, woj. pomorskie | z selektywnej zbiórki | 660 | 1.600 |
| 33 | | Wysypisko Bierkowo | z selektywnej zbiórki | 659,3 | |
| 34 | | Wysypisko odpadów w Rybskiej Karczmie, ZUK Wejherowo | z selektywnej zbiórki | 63,7 | |
| 35 | | Zakład Utylizacji Odpadów, Kwidzyn, ul. Owcza 7 | z selektywnej zbiórki | 35,7 | |
| 36 | | Sierżno gm. Bytów | z selektywnej zbiórki | | |
| 37 | śląskie | MPGK Sp. z o.o., Katowice, ul. Milowicka 7 | z selektywnej zbiórki | 1.997 | |
| 38 | | Sortownia odpadów szklanych, Zakład Usług i Higieny Komunalnej, Racibórz, ul. Adamczyka 10 | z selektywnej zbiórki | | |
| 39 | | Stacja Segregacji i Kompostownia Odpadów Organicznych, Zabrze, ul. Cmentarna 19F, MPGK Sp. z o.o. Zabrze, ul. Lecha 10 | z selektywnej zbiórki | 260,5 | 60 |
| 40 | | MPGK Sp. z o.o. Zabrze | sortownia surowców wtórnych | | 15.000 |
| 41 | świętokrzyskie | ZGOK Kielce, ul. Piekonowska 390 | z selektywnej zbiórki | 549,8 | 15.000 |
| 42 | warmińsko-mazurskie | Składnia sortowanych surowców wtórnych, 13-200 Działdowo, ul. Księżodworska 10.24 | z selektywnej zbiórki | 4,4 | 25 |
| 43 | | Składowisko odpadów selektywnych w Kurkach, gm. Działdowo | z selektywnej zbiórki | | |
| 44 | | Sortownia surowców wtórnych, ZGOK Olsztyn, ul. Lubelska 43d | z selektywnej zbiórki | 898 | 9.000 |
| 45 | | Wysypisko Śmieci w m. Góra | z selektywnej zbiórki | 3 | |
| 46 | wielkopolskie | Gminne Składowisko Odpadów Komunalnych w m. Genowefa | z selektywnej zbiórki | 7,6 | |
| 47 | | Składowisko Odpadów Komunalnych w Zbójnie, ZOMiG w Kłodawie, ul. Cegielniana 15 | z selektywnej zbiórki | 22,7 | |
| 48 | | Składowisko Odpadów Komunalnych w Studzieńcu, ZUKiT, Rogoźno, ul. Wielka Poznańska 16 | z selektywnej zbiórki | 179,5 | |
| 49 | | Wysypisko odpadów komunalnych w Karolowie, M-GZG w Borku Wlkp., Borek Wlkp., ul. Jeżewska 5 | z selektywnej zbiórki | 79,2 | |
| 50 | | ZGKiM w Gostyniu, ul. Fabryczna 1 | z selektywnej zbiórki | 1.250,5 | |
| 51 | | Poznań firmy Rethman | | | |
| 52 | zachodniopomorskie | Zakład Składowania i Unieszkodliwiania Odpadów, Karlino, Krzywopłoty 1A | z selektywnej zbiórki | 237,7 | |
Tabela 3. Inne instalacje i urządzenia do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych
| Lp. | Województwo | Nazwa i adres obiektu | Rodzaj odpadów / technologia | Ilość odpadów przetworzonych [Mg] | Maksymalna zdolność przetwarzania [Mg] |
| 1 | dolnośląskie | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych, Zakład nr 2 w Jędrzychowicach | 1-stopniowy proces fermentacji odpadów stałych organicznych na drodze mokrej | 7.843,7 | |
| 2 | kujawsko-pomorskie | Wysypisko odpadów komunalnych w Wadynowie | rozdrabnianie butelek PET | | |
| | lubelskie | Zakład sortowania i fermentacji beztlenowej odpadów komunalnych w Puławach | | | |
| 3 | łódzkie | EKO-ABC Sp. z o.o., 97-400 Bełchatów, ul. Przemysłowa 7 | odpady niebezpieczne - medyczne, utylizacja termiczna | | |
| 4 | mazowieckie | Rethmann MZO Otwock, ul. Kraszewskiego 1 | butelki PET, szkło, makulatura - dzwony typu "Ludmer" do powtórnej selekcji i belowania | | |
| 5 | | wysypisko w Łubnej | | | |
| 6 | | ZUSOK Warszawa - Targówek Przemysłowy | spalarnia | 2,9 tys. | |
| 7 | | Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Kobiernikach k/ Płocka, składowisko Odpadów Balastowych | składowisko na odpady balastowe z segregacji i produkcji kompostów | 6.627 | |
| 8 | pomorskie | Pelkom Sp. z o.o., Pelplin, ul. Starogardzka 12 | selektywna zbiórka plastiku - urządzenie TYP T-4 Zakł. Met. Trymet | 465 | |
| 9 | śląskie | Stacja przeładunkowa odpadów komunalnych - Ustroń | odpady komunalne, surowce wtórne | 7.061 | |
| 10 | | MPGK sp. z o.o., Świętochłowice, ul. Łagiewnicka 76 | kruszarka do szkła + belownica do papieru + belownica do plastiku | 100 | |
| 11 | | PPHU "Komart" Sp. z o.o., Knurów, ul. Szpitalna 7 | osady z oczyszczalni ścieków i odpady stałe | | 10 |
| 12 | | Stacja Przeładunkowa Cieszyn-Boguszowice, ZGK w Cieszynie | odpady komunalne | 7.798,3 | 10.000 |
| 13 | warmińsko-mazurskie | Składowisko odpadów selektywnych w Kurkach, gm. Działdowo | papier - belowanie, tworzywa - prasowanie, szkło - rozdrabnianie | | |
| 14 | | Zakład Utylizacji Odpadów 82-300 Elbląg, ul. Mazurska 42 | gruz ceglany i betonowy, odpady PET, puszki aluminiowe | 336,1 | |
| 16 | wielkopolskie | Prasa do belowania PET-u i makulatury, Przeds. Komunalne Sp. z o.o. w Pleszewie | butelki PET, miękkie folie, makulatura | 9 | |
| 17 | | Składowisko Odpadów Komunalnych w Zbójnie, ZOMiG w Kłodawie, ul. Cegielniana 15 | belownica, młynek do rozdrabniania plastiku, kruszarka do szkła, separator zanieczyszczeń | 11,4 | |
| 18 | zachodniopomorskie | Składowisko odpadów Gryfino-Wschód, PUK-Gryfino | utylizacja osadu na poletkach z wykorzystaniem dżdżownic kalifornijskich na terenie utwardzonym z odprowadzeniem odcieku | 400 | 600 |
| 19 | | Zakład Gospodarki Odpadami w Świnoujściu, ul. Pomorska 10 | odzysk makulatury i złomu | 300 | |
| 20 | | Wysypisko odpadów w Kukince, gmina Ustronie Morskie | utylizacja termiczna w WSP 2500 | | 2 |
Tabela 4. Czynne składowiska odpadów komunalnych - dane o składowiskach zebrane w bazie OBREM zweryfikowane na podstawie materiałów dostarczonych przez Ministerstwo Środowiska
Lp. | Gmina | Miejscowość | Wielkość składowiska [ha] | Pojemność składowiska [tys.m3] zapełniona / całkowita | Uszczelnienie | Drenaż odcieków | Ilość odpadów przyjmowanych [t/d] | Deklarowany rok zamknięcia |
| Województwo dolnośląskie |
| 1 | Bolesławiec | Trzebień | | - | sztuczne (folia) | tak | 153 | 2010 |
| 2 | Nowogrodziec | Nowogrodziec | 1,80 | - | mineralne naturalne | tak | 3,2 | 2040 |
| 3 | Osiecznica | Świętoszów | 10,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 13,9 | - |
| 4 | Warta Bolesławicka | Raciborowice Dolne | 0,65 | - | dwuwarstwowe | tak | 1,8 | 2018 |
| 5 | Dzierżoniów | Roztocznik, Gilów | 13,70 | 1.375,0 / 1.852,1 | bez | tak | 241,1 | 2010 |
| 6 | Łagiewniki | Przystronie | 4,70 | 35% / 100% | bez | tak | 5,1 | 2015 |
| 7 | Głogów | Obręb Ruszowice | 1,17 | 6,3 / 8,4 | dwuwarstwowe | nie | 0,2 | 2004 |
| 8 | Głogów | Turów | 0,44 | 4,0 / 5,7 | sztuczne (folia) | nie | 0,1 | 2006 |
| 9 | Jeżmanowa | Jaczów | 1,45 | - / 18,0 | bez | nie | 1,7 | 2040 |
| 10 | Pęcław | Białołęka | 1,05 | 0,7 / 1,8 | dwuwarstwowe | nie | - | 2009 |
| 11 | Góra | Glinka - Chróścina | 2,10 | - | bez | tak | 2,2 | 2004 |
| 12 | Niechlów | Wronów | 1,00 | - | mineralne naturalne | - | - | 2015 |
| 13 | Męcinka | Sichów | 0,71 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2030 |
| 14 | Męcinka | Muchów | 0,67 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,1 | 2015 |
| 15 | Jelenia Góra | Ścięgny - Kostrzyca | 18,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 41,1 | 2030 |
| 16 | Jeżów Sudecki | Siedlęcin | 9,43 | 640,9 / 802,9 | sztuczne (folia) | tak | 160 | 2005 |
| 17 | Lubawka | Lubawka | 8,80 | - | mineralne naturalne | nie | 46,2 | - |
| 18 | Marciszów | Ciechanowice | 1,72 | - | dwuwarstwowe | tak | 5 | 2040 |
| 19 | Bystrzyca Kłodzka | Bystrzyca Kłodzka | 3,68 | - | mineralne naturalne | tak | 19,9 | - |
| 20 | Kłodzko | Kłodzko | 6,48 | - | bez | nie | - | 2003 |
| 21 | Kudowa-Zdrój | Kudowa-Zdrój | 5,00 | - | mineralne sztuczne | nie | 20,7 | 2002 |
| 22 | Lądek-Zdrój | Lądek-Zdrój | 1,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 17,3 | - |
| 23 | Polanica-Zdrój | Polanica-Zdrój | 2,02 | - | bez | nie | 12,8 | 2005 |
| 24 | Radków | Ścinawka Dolna | 2,20 | - | dwuwarstwowe | tak | 6,6 | 2015 |
| 25 | Szczytna | Słoszów | 3,08 | - | bez | nie | 13,9 | 2002 |
| 26 | Chojnów | Biała | 5,08 | - | sztuczne (folia) | tak | 21,3 | 2015 |
| 27 | Prochowice | Prochowice | 2,40 | - | mineralne naturalne | nie | 6,4 | 2004 |
| 28 | Lubań | Lubań | 1,26 | - | sztuczne (folia) | tak | 31,5 | 2022 |
| 29 | Lubin | Lubin | 14,50 | - | mineralne naturalne | tak | 191,8 | 2035 |
| 30 | Ścinawa | Ścinawa | 4,78 | - | sztuczne (folia) | tak | 9,6 | 2025 |
| 31 | Lubomierz | Lubomierz | 0,80 | - | bez | tak | 3,1 | 2002 |
| 32 | Lwówek Śląski | Płóczki Dolne | 8,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 20,7 | 2019 |
| 33 | Mirsk | Mirsk | 2,63 | - | sztuczne (folia) | tak | 19,3 | 2018 |
| 34 | Legnica | Legnica | 30,29 | 2.211,4 / 9.265,0 | mineralne sztuczne | tak | 348 | 2032 |
| 35 | Cieszków | Guzowice | 5,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2040 |
| 36 | Krośnice | Wierzchowice | 2,00 | - | mineralne naturalne | tak | 5,7 | 2015 |
| 37 | Bierutów | Bierutów | 4,00 | 30,0 / 36,0 | bez | nie | 10,4 | 2003 |
| 38 | Dobroszyce | Łuczyna | 1,20 | 10,0 / 110,0 | sztuczne (folia) | tak | 5,5 | 2030 |
| 39 | Międzybórz | Międzybórz | 0,80 | 2,5 / 29,5 | sztuczne (folia) | tak | 4,7 | 2025 |
| 40 | Syców | Syców | 2,60 | 9,3 / 40,3 | sztuczne (folia) | tak | 16,4 | 2008 |
| 41 | Twardogóra | Grabowno Wielkie | 9,00 | 21,0 / 22,0 | dwuwarstwowe | tak | 12,6 | 2004 |
| 42 | Oława | Gać | 19,82 | - | dwuwarstwowe | tak | 62 | 2040 |
| 43 | Gaworzyce | Grabik | 2,80 | - | dwuwarstwowe | nie | 0,5 | 2025 |
| 44 | Borów | Stogi | 4,52 | 6,1 / 27,7 | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2031 |
| 45 | Strzelin | Wąwolnica | 5,05 | 470,0 / 1.000,0 | bez | nie | 20 | po 2012 |
| 46 | Wiązów | St. Wiązów | 2,10 | 19,1 / 63,6 | dwuwarstwowe | tak | 15 | 2020 |
| 47 | Wiązów | Wiązów | 1,03 | - | bez | nie | 3,8 | 2003 |
| 48 | Środa Śląska | Wojczyce; obręb Kryniczno | 4,77 | - | mineralne naturalne | nie | 27,6 | 2003 |
| 49 | Jaworzyna Śląska | Stary Jaworów | 5,97 | - | sztuczne (folia) | tak | 60,4 | 2014 |
| 50 | Żarów | Żarów | 7,63 | - | mineralne sztuczne | tak | 21,4 | 2010 |
| 51 | Prusice | Krościna Wielka | 2,60 | 5.900,0 / 5.900,4 | sztuczne (folia) | tak | 5,7 | 2005 |
| 52 | Trzebnica | Jaszyce | 0,98 | 33.250 Mg / 35.270 Mg | mineralne naturalne | nie | do 20 | 2003 |
| 53 | Wisznia Mała | Piotrkowiczki | 0,30 | 2.470 Mg / 2.600 Mg | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2009 |
| 54 | Żmigród | Gatka | 1,48 | 24,9 / 33,5 | mineralne naturalne | nie | 7,1 | 2003 |
| 55 | Czarny Bór | Czarny Bór | 3,25 | 45.755 Mg / 96.455 Mg | dwuwarstwowe | tak | 6 | po 2012 |
| 56 | Mieroszów | Rdzana | 3,50 | 148,8 / 274,3 | bez | tak | 6,1 | 2005 |
| 57 | Wińsko | Kozowo | 1,12 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2004 |
| 58 | Wołów | Wołów | 6,50 | - | dwuwarstwowe | tak | - | - |
| 59 | Czernica | Ratowice | 1,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2015 |
| 60 | Jordanów Śląski | Dankowice | 3,00 | - | bez | nie | 1 | 2008 |
| 61 | Kąty Wrocławskie | Sośnica | 1,17 | - | mineralne naturalne | tak | 21,4 | 2006 |
| 62 | Kobierzyce | Cieszyce | 6,00 | - | mineralne naturalne | nie | 5 | - |
| 63 | Sobótka | Strzegomiany | 2,51 | - | sztuczne (folia) | nie | 9,1 | 2007 |
| 64 | Żórawina | Brzeście | 2,10 | - | bez | nie | 4,6 | 2010 |
| 65 | Stoszowice | Stoszowice | 1,05 | 2.883 Mg / 17.297 Mg | bez | nie | 1,7 | po 2012 |
| 66 | Ziębice | Ziębice | 4,60 | 188.500 Mg / - | bez | nie | 25,4 | po 2005 |
| 67 | Złoty Stok | Złoty Stok | 2,00 | 69,5 / 92,7 | bez | nie | 2,8 | po 2009 |
| 68 | Pieńsk | Stojanów | 7,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 11,2 | 2004 |
| 69 | Sulików | Sulików | 0,96 | - | mineralne naturalne | nie | 0,005 | 2005 |
| 70 | Zgorzelec | Zgorzelec | 5,40 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2010 |
| 71 | Pielgrzymka | Pielgrzymka | 11,30 | - | mineralne sztuczne | tak | 19,2 | 2090 |
| 72 | Wojcieszów | Wojcieszów | 2,20 | - | mineralne naturalne | tak | 2,5 | 2055 |
| Województwo kujawsko-pomorskie |
| 73 | Brodnica | Brodnica | 7,20 | 43.936 Mg / 192.800 Mg | dwuwarstwowe | tak | 21,4 | 2012 |
| 74 | Górzno | Miesiączkowo | 2,40 | 48,0 / 80,0 | mineralne naturalne | nie | 1,9 | 2006 |
| 75 | Osiek | Łapinóż | 1,65 | 13,4 / 72,6 | mineralne naturalne | tak | 0,7 | 2032 |
| 76 | Osielsko | Żołędowo | 1,90 | 27,0 / - | sztuczne (folia) | nie | 4,6 | po 2012 |
| 77 | Sicienko | Trzemiętówko | 3,37 | 29,5 / 40,0 | | nie | 2,1 | 2004 |
| 78 | Chełmno | Osnowo | 7,42 | - | sztuczne (folia) | tak | 28,3 | 2024 |
| 79 | Ciechocin | Rudaw | 1,02 | - / 33,0 | mineralne sztuczne | nie | 1,7 | 2010 |
| 80 | Golub-Dobrzyń | Białkowo | 2,58 | 83,3 / 146,8 | sztuczne (folia) | tak | 16 | 2010 |
| 81 | Grudziądz | Zakurzewo | 12,35 | 93,1 / 245,0 | dwuwarstwowe | tak | 80,5 | po 2012 |
| 82 | Gruta | Boguszewo | 1,54 | 9,0 / 40,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | - |
| 83 | Łasin | Szczepanki | 2,42 | 85,0 / 100,0 | bez | nie | 5,5 | 2003 |
| 84 | Radzyń Chełmiński | Szumiłowo | 1,05 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 85 | Bobrowniki | Polichnowo - Piaski | 1,05 | 1.200 Mg / 31.200 Mg | bez | nie | 0,4 | 2008 |
| 86 | Lipno | Lipno | 1,80 | 81.852 Mg / 95.852 Mg | bez | nie | 15 | 2003 |
| 87 | Tłuchowo | Tłuchowo | 1,30 | 12,6 / 15,0 | bez | nie | 0,2 | 2005 |
| 88 | Wielgie | Teodorowo | 2,20 | 7,6 / 30,8 | bez | nie | 0,3 | 2007-2010 |
| 89 | Bydgoszcz | Bydgoszcz | 50,00 | 90% / 100% | bez | nie | 20 | 2003 |
| 90 | Dobre | Byczyna | 0,44 | 70% / 100% | mineralne sztuczne | tak | 0,4 | 2007-2010 |
| 91 | Osięciny | Borucin | 2,00 | 21,4 / 42,8 | sztuczne (folia) | tak | 4,8 | po 2012 |
| 92 | Radziejów | Broniewo | 3,00 | 50% / 100% | mineralne naturalne | tak | 1,4 | 2010 |
| 93 | Skrwilno | Szczawno | 0,65 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,1 | 2014 |
| 94 | Wąpielsk | Radziki Duże | 1,90 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,4 | 2017 |
| 95 | Sępólno Krajeńskie | Włościborek | 9,00 | 15,0 / 75,0 | sztuczne (folia) | tak | 13 | 2017 |
| 96 | Nowe | Twarda Góra | 4,68 | - | sztuczne (folia) | tak | 8,9 | 2022 |
| 97 | Pruszcz | Luszkówko-Małociechowo | 2,04 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,9 | 2021 |
| 98 | Warlubie | Komorsk | 1,64 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,3 | 2011 |
| 99 | Czernikowo | Jackowo | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,9 | 2005 |
| 100 | Lubicz | Nowa Wieś | 1,94 | - | mineralne sztuczne | nie | 6,1 | 2005 |
| 101 | Toruń | Toruń | 11,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 393 | 2009 |
| 102 | Tuchola | Bladowo | 11,60 | 20,0 / 528,0 | sztuczne (folia) | tak | 21,1 | 2059 |
| 103 | Brześć Kujawski | Stary Brześć | 0,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 11,7 | 2006 |
| 104 | Brześć Kujawski | Machnacz | 13,40 | - | dwuwarstwowe | tak | 109,6 | - |
| 105 | Chodecz | Mielno | 1,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,5 | 2010 |
| 106 | Fabianki | Wilczeniec Fabiański | 2,45 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2027 |
| 107 | Kowal | Przydatki Gołaszewskie | 1,47 | - | sztuczne (folia) | tak | 1 | - |
| 108 | Lubraniec | Agnieszkowo | 1,78 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,6 | 2002 |
| 109 | Żnin | Wawrzynki | 4,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 29,8 | 2017 |
| Województwo lubelskie |
| 110 | Biała Podlaska | Woskrzenice Duże | 4,70 | - | bez | nie | 64,1 | 2002 |
| 111 | Janów Podlaski | Janów Podlaski | 4,29 | 1,8 / 31,8 | sztuczne (folia) | tak | 3 | 2030 |
| 112 | Piszczac | Kolonia Piszczac | 1,10 | 0,8 / 3,2 | sztuczne (folia) | tak | 2 | 2030 |
| 113 | Wisznice | Kol. Wisznice | 0,50 | 5,0 / 9,8 | bez | nie | 3 | 2009 |
| 114 | Zalesie | Horbów | 1,95 | 0,3 / 1,1 | mineralne naturalne | nie | 1 | 2009 |
| 115 | Biłgoraj | Korczów | 9,71 | 285,0 / 950,0 | bez | nie | > 20 | 2004 |
| 116 | Biszcza | Biszcza | 0,98 | 2,5 / 5,0 | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2010-2012 |
| 117 | Józefów | Józefów | 2,10 | 2,3 / 46,0 | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2020 |
| 118 | Łukowa | Podsośnina | 1,26 | 2,8 / 28,0 | sztuczne (folia) | tak | 0,1 | 2015 |
| 119 | Białopole | Strzelce | 0,77 | 1,1 / 1,4 | bez | nie | 0,04 | 2007-2010 |
| 120 | Chełm | Srebrzyszcze | 4,03 | - | mineralne naturalne | nie | 74,8 | 2004 |
| 121 | Kamień | Strachosław | 2,36 | 6,0 / 10,5 | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2006 |
| 122 | Leśniowice | Leśniowice | 0,58 | 3,4 / 3,8 | mineralne naturalne | nie | 0,2 | 2007 |
| 123 | Rejowiec Fabryczny | Pawłów | 1,19 | 21,0 / 30,0 | bez | nie | 5,3 | 2010 |
| 124 | Ruda Huta | Rudka kol. | 1,00 | 0,7 / 2,1 | sztuczne (folia) | tak | 0,05 | 2050 |
| 125 | Żmudź | Żmudź | 0,21 | 5,2 / 6,8 | bez | nie | 0,07 | 2010 |
| 126 | Horodło | Kopyłów | 1,37 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,0007 | 2010 |
| 127 | Hrubieszów | Hrubieszów | 5,40 | 100,0 / 258,0 | mineralne naturalne | tak | 15,3 | 2020 |
| 128 | Mircze | Miętkie | 0,30 | - | bez | nie | 0,1 | 2002 |
| 129 | Trzeszczany | Trzeszczany | 1,50 | - | bez | nie | - | 2010 |
| 130 | Batorz | Batorz | 0,73 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,01 | 2010 |
| 131 | Chrzanów | Chrzanów III | | - | dwuwarstwowe | tak | 0,4 | 2025 |
| 132 | Godziszów | Godziszów | 1,15 | - | mineralne naturalne | tak | 1,1 | 2012 |
| 133 | Potok Wielki | Potok Wielki | 0,52 | - | dwuwarstwowe | tak | 0,1 | 2017 |
| 134 | Izbica | Izbica | 0,80 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2003 |
| 135 | Kraśniczyn | Drewniki | 0,36 | 6,5 / 7,2 | bez | nie | 0,2 | 2005 |
| 136 | Krasnystaw | Krasnystaw | 2,38 | 366,6 / 390,4 | bez | nie | 0 | 2003 |
| 137 | Rejowiec | Kobyle | 4,18 | 17,8 / 27,2 | bez | nie | 0 | 2003 |
| 138 | Siennica Różana | Zagroda | 1,40 | 4,6 / 53,2 | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2007-2010 |
| 139 | Annopol | Annopol | 2,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 8,5 | 2020 |
| 140 | Trzydnik Duży | Rzeczyca Ziemiańska | 0,78 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,4 | 2006 |
| 141 | Adamów | Sosnówka | 0,31 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,3 | 2002 |
| 142 | Kamionka | Kamionka | 1,00 | - | sztuczne (folia) | nie | 0,7 | 2004 |
| 143 | Lubartów | Rokitno | 20,00 | 621,2 / 1.221,2 | dwuwarstwowe | tak | 328,8 | 2007-2010 |
| 144 | Lubartów | Nowodwór | 3,44 | - | sztuczne (folia) | tak | 20,7 | 2006 |
| 145 | Michów | Michów | 0,75 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2006 |
| 146 | Niedźwiada | Niedźwiada Kolonia | 0,91 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,1 | 2010 |
| 147 | Bełżyce | Bełżyce | 1,73 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,6 | 2004 |
| 148 | Strzyżewice | Iżyce | 0,57 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,1 | 2007 |
| 149 | Cyców | Wólka Cycowska | 0,78 | 20,0 / 25,7 | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2006 |
| 150 | Ludwin | Kol. Dratów | 2,61 | 15,7 / 47,7 | sztuczne (folia) | tak | 4,9 | 2017 |
| 151 | Łuków | Łuków | 17,40 | - | sztuczne (folia) | tak | 49,9 | 2010 |
| 152 | Stanin | Niedźwiadka | 2,16 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2020 |
| 153 | Stoczek Łukowski | Stoczek Łukowski | 2,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2016 |
| 154 | Dębowa Kłoda | Białka | 0,20 | - | bez | nie | 0,6 | 2002 |
| 155 | Milanów | Cichostów | 0,64 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2015 |
| 156 | Parczew | Królewski Dwór | 2,49 | - | mineralne naturalne | nie | 14,2 | 2007 |
| 157 | Podedwórze | Hołowno | 0,65 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,07 | 2010 |
| 158 | Sosnowica | Sosnowica | 0,50 | - | bez | nie | 0,06 | 2012 |
| 159 | Baranów | Baranów | 1,34 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,8 | 2015 |
| 160 | Kazimierz Dolny | Dąbrówka | 0,90 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,5 | 2015 |
| 161 | Kurów | Szumów | 4,67 | - | dwuwarstwowe | tak | 11 | 2015 |
| 162 | Markuszów | Markuszów | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,9 | 2050 |
| 163 | Puławy | Gołąb | 1,98 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2016 |
| 164 | Komarówka Podlaska | Derewiczna | 1,00 | 8,0 / 20,0 | bez | nie | 0,4 | 2004-2007 |
| 165 | Radzyń Podlaski | Adamki | 5,14 | 1.004,9 / 1.004,9 | bez | nie | < 10 | 2005 |
| 166 | Ulan - Majorat | Rozwadów | 0,40 | 4,8 / 12,0 | bez | nie | 0,3 | 2006 |
| 167 | Wohyń | Wohyń | 2,50 | 14,1 / 30,0 | bez | nie | 0,1 | 2004-2010 |
| 168 | Nowodwór | Przestrzeń | 0,75 | 3,0 / 9,1 | bez | tak | 0,7 | 2010 |
| 169 | Ryki | Ryki | 5,60 | 16,0 / 80,0 | mineralne sztuczne | tak | 12,7 | 2010 |
| 170 | Stężyca | Brzeście | 3,49 | 20,2 / 67,4 | sztuczne (folia) | tak | 7,1 | 2019 |
| 171 | Jarczów | Wierszczyca | 1,61 | 4,0 / 19,0 | mineralne naturalne | nie | 0,6 | po 2012 |
| 172 | Lubycza Królewska | Lubycza Królewska -Dęby | 1,00 | 10,0 / 23,0 | mineralne naturalne | nie | < 10 | po 2012 |
| 173 | Susiec | Susiec | 0,60 | - | mineralne naturalne | nie | 2,1 | 2010 |
| 174 | Telatyn | Telatyn | 0,60 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | - |
| 175 | Telatyn | Telatyn | 0,51 | 0,7 / 18,1 | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2014 |
| 176 | Tomaszów Lubelski | Tomaszów Lubelski | | 870,0 / 990,0 | mineralne naturalne | nie | 21,4 | 2005 |
| 177 | Stary Brus | Stary Brus | 1,00 | - | bez | nie | 0,1 | 2025 |
| 178 | Włodawa | Włodawa | 8,34 | - | sztuczne (folia) | nie | 24,2 | 2015 |
| 179 | Wola Uhruska | Bytyń | 0,70 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2002 |
| 180 | Wyryki | Wyryki - Polód | 2,00 | - | bez | nie | 0,08 | 2015 |
| 181 | Grabowiec | Grabowiec | 1,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2015 |
| 182 | Krasnobród | Grabnik | 1,42 | - | bez | nie | - | 2020 |
| 183 | Skierbieszów | Dębowiec | 14,00 | - | mineralne naturalne | tak | 94 | 2010 |
| 184 | Szczebrzeszyn | Szczebrzeszyn | 2,26 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2010 |
| Województwo lubuskie |
| 185 | Gorzów | Gorzów | 3,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 110 | 2010 |
| 186 | Gubin | Drzeńsk Mały | 3,35 | - | mineralne naturalne | nie | 33 | 2004-2007 |
| 187 | Bledzew | Bledzew | 5,39 | 11,4 / 34,8 | sztuczne (folia) | tak | 2,5 | 2004 |
| 188 | Międzyrzecz | Bukowiec | 3,00 | 361,0 / 420,0 | mineralne naturalne | tak | 27,1 | 2002/2003 |
| 189 | Przytoczna | Goraj | 0,75 | 6,1 / 12,0 | bez | nie | 0,3 | 2006 |
| 190 | Pszczew | Stoki | 2,60 | 127,5 / 159,4 | mineralne sztuczne | nie | 1,4 | 2005 |
| 191 | Trzciel | Jasieniec | 5,12 | 2,1 / 8,0 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | 2007 |
| 192 | Kolsko | Kolsko | 0,59 | 4,0 / 6,7 | bez | nie | 0,3 | 2007 |
| 193 | Kożuchów | Stypułów | 6,80 | 52,4 / 323,0 | sztuczne (folia) | tak | 12,3 | 2015 |
| 194 | Nowa Sól | Kiełcz | 8,98 | 62,2 / 110,0 | dwuwarstwowe | tak | 60,5 | 2012 |
| 195 | Szlichtyngowa | Dryżyna | 3,47 | 45% / 100% | sztuczne (folia) | tak | > 20 | po 2012 |
| 196 | Wschowa | Tylewice | 2,60 | 90% / 100% | mineralne naturalne | nie | 21,4 | 2004-2007 |
| 197 | Górzyca | Górzyca | 6,00 | - | mineralne naturalne | nie | 7,1 | 2002 |
| 198 | Dobiegniew | Słonów | 1,50 | 30,0 / 101,0 | bez | nie | < 10 | 2007-2010 |
| 199 | Drezdenko | Kleśno | 1,03 | 31,0 / 156,0 | mineralne sztuczne | tak | 10,7 | 2002 |
| 200 | Stare Kurowo | Nowe Kurowo | 2,75 | 12,3 / 60,0 | mineralne sztuczne | tak | 0,9 | 2004 |
| 201 | Słońsk | Słońsk | 2,50 | 60% / 100% | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 202 | Sulęcin | Zarzyń | 0,57 | - | mineralne naturalne | nie | 0,04 | 2003 |
| 203 | Sulęcin | Trzemeszno | 2,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2003 |
| 204 | Sulęcin | Długoszyn | 4,00 | - | sztuczne (folia) | nie | 27,6 | 2003 |
| 205 | Sulęcin | Drogomin | 2,80 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 206 | Sulęcin | Miechów | 1,07 | 80% / 100% | bez | nie | 0,1 | 2002 |
| 207 | Sulęcin | Żubrów | 0,47 | 45% / 100% | bez | nie | 0,04 | 2002 |
| 208 | Sulęcin | Ostrów | 1,33 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2003 |
| 209 | Sulęcin | Trzebów | 2,40 | - | mineralne naturalne | nie | 0,08 | 2003 |
| 210 | Sulęcin | Brzeźno | 0,72 | - | mineralne naturalne | nie | 0,06 | 2003 |
| 211 | Skąpe | Błonie | 1,93 | - | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 212 | Skąpe | Międzylesie | 0,86 | - | bez | nie | - | 2002 |
| 213 | Skąpe | Niekorzyn | 0,96 | - | bez | nie | - | 2002 |
| 214 | Szczaniec | Wolimierzyce | 0,26 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2003 |
| 215 | Szczaniec | Wilenko | 0,20 | - | bez | nie | 0,1 | 2003 |
| 216 | Szczaniec | Dąbrówka Mała | 0,19 | - | bez | nie | 0,3 | 2003 |
| 217 | Szczaniec | Smardzewo | 0,26 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2003 |
| 218 | Szczaniec | Koźminek | 0,23 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2003 |
| 219 | Szczaniec | Ojerzyce | 0,22 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2003 |
| 220 | Szczaniec | Szczaniec | 0,25 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2003 |
| 221 | Babimost | Babimost | 4,24 | 144,0 / 232,0 | bez | nie | < 10 | 2020 |
| 222 | Czerwieńsk | Nietkowice | 0,48 | - | bez | nie | 0,2 | 2002 |
| 223 | Czerwieńsk | Bródki | 0,40 | - | bez | nie | 0,04 | 2005 |
| 224 | Czerwieńsk | Leśniów Mały | 0,36 | - | bez | nie | 0,01 | 2005 |
| 225 | Czerwieńsk | Płoty | 1,08 | - | bez | nie | 0,1 | 2002 |
| 226 | Czerwieńsk | Czerwieńsk | 2,50 | 122,4 / 204,0 | bez | nie | 0,3 | 2004-2007 |
| 227 | Czerwieńsk | Sycowice | 0,30 | - | bez | nie | 0,1 | 2005 |
| 228 | Czerwieńsk | Bgolów | 3,00 | - | bez | nie | 0,03 | 2002 |
| 229 | Kargowa | Kargowa | 1,25 | 20,3 / 29,0 | mineralne sztuczne | nie | 3,6 | 2005 |
| 230 | Nowogród Bobrzański | Klępin | 6,79 | 13,2 / 66,0 | dwuwarstwowe | tak | 10 do 20 | 2040 |
| 231 | Sulechów | Kije | 2,08 | 650,0 / 722,0 | mineralne naturalne | nie | 29,2 | 2003 |
| 232 | Sulęcin | Tursk | 0,78 | - | bez | nie | 0,1 | 2003 |
| 233 | Gozdnica | Gozdnica | 1,04 | 16,0 / 55,0 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2007-2010 |
| 234 | Iłowa | Czyżówek | 2,57 | 26,2 / 128,6 | dwuwarstwowe | tak | 10 do 20 | 2021 |
| 235 | Niegosławice | Bukowica | 0,40 | 2,9 / 3,6 | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 236 | Niegosławice | Przecław | 0,90 | 8,0 / 10,0 | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 237 | Niegosławice | Rudziny | 0,25 | 2,5 / 3,6 | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 238 | Niegosławice | Mycielin | 0,56 | 6,4 / 8,0 | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 239 | Szprotawa | Dziećmiarowice | 6,24 | 75,0 / 85,4 | mineralne naturalne | nie | > 20 | 2006 |
| 240 | Wymiarki | Lutynka | 1,36 | 13,2 / 22,0 | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2014 |
| 241 | Żagań | Chrobrów | 3,50 | 98,0 / 104,2 | sztuczne (folia) | tak | 41 | 2005 |
| 242 | Lubsko | Lubsko | 2,60 | 10,0 / 110,0 | mineralne naturalne | nie | 13,4 | 2012 |
| 243 | Łęknica | Łęknica | 3,70 | 10,0 / 110,0 | dwuwarstwowe | tak | 6,9 | 2032 |
| 244 | Trzebiel | Buczyny | 2,44 | 4,1 / 67,0 | dwuwarstwowe | tak | 4,4 | 2032 |
| 245 | Żary | Żary | 5,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 51,4 | 2003 |
| 246 | Zielona Góra | Zielona Góra | 19,80 | - | mineralne naturalne | nie | 202,7 | 2010 |
| Województwo łódzkie |
| 247 | Rusiec | Rusiec | 0,60 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,6 | 2004 |
| 248 | Szczerców | Szczerców | 0,80 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2004 |
| 249 | Krzyżanów | Krzyżanówek | 9,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 54,8 | 2010 |
| 250 | Łask | Podłaszcze | 7,40 | - | bez | nie | 32,8 | - |
| 251 | Grabów | Sławęcin | 0,63 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2015 |
| 252 | Świnice Warckie | Świnice Warckie | 0,68 | - | bez | nie | 0,2 | 2010 |
| 253 | Łyczkowice | Czatolin | 0,68 | - | mineralne naturalne | nie | 1 | 2010 |
| 254 | Miasto Brzeziny | Brzeziny | 3,09 | 30,6 / 40,8 | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2015 |
| 255 | Drzewica | Domaszno | 1,50 | 40,0 / 50,0 | sztuczne (folia) | nie | 6 | po 2012 |
| 256 | Opoczno | Różanna | 6,67 | 519,0 / 692,0 | mineralne naturalne | nie | 25,6 | 2015 |
| 257 | Sławno | Sławno Kolonia | 4,86 | 4,8 / 25,3 | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2022 |
| 258 | Żarnów | Plichowice | 3,78 | - | mineralne naturalne | nie | 13,9 | 2003 |
| 259 | Działoszyn | Działoszyn | 7,50 | - | sztuczne (folia) | nie | 13,4 | 2035 |
| 260 | Kiełczygłów | Kiełczygłów -Studzienica | 1,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,07 | 2025 |
| 261 | Strzelce Wielkie | Skąpa | 0,50 | - | bez | nie | 1,6 | 2005 |
| 262 | Czarnocin | Czarnocin | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2018 |
| 263 | Gorzkowice | Krzemieniewice | 0,75 | - | bez | nie | 0,5 | 2010 |
| 264 | Grabica | Doły Brzeskie | 6,19 | - | mineralne naturalne | tak | 62 | 2007 |
| 265 | Rozprza | Bagno | 1,17 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2010 |
| 266 | Sulejów | Sulejów | 3,50 | - | mineralne naturalne | nie | 19,9 | 2003 |
| 267 | Wolbórz | Młynary | 1,55 | - | mineralne naturalne | nie | 2 | 2013 |
| 268 | Gidle | Pławno | 1,29 | 1,1 / 18,5 | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2010 |
| 269 | Radomsko | Jadwinówka | 16,25 | 950,0 / 1.000,0 | bez | nie | 71,2 | 2012 |
| 270 | Biała Rawska | Rokszyce Nowe | 4,97 | 46,0 / 115,0 | mineralne naturalne | nie | 3,2 | 2040 |
| 271 | Rawa Mazowiecka | Pukinin | 7,00 | 52,3 / 302,4 | mineralne naturalne | nie | 10 do 20 | 2020 |
| 272 | Brzeźnio | Rydzew | 7,54 | 87,0 / 100,0 | sztuczne (folia) | tak | 6,4 | 2003 |
| 273 | Warta | Bartochów | 5,20 | - | mineralne sztuczne | nie | 63,4 | 2004 |
| 274 | Skierniewice | Julków | 10,65 | - | mineralne naturalne | nie | 81,9 | 2010 |
| 275 | Będków | Będków | 0,54 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2007 |
| 276 | Inowłódz | | 0,25 | - | mineralne naturalne | nie | 5 | 2002 |
| 277 | Inowłódz | Brzustów | 0,35 | - | mineralne naturalne | nie | 0,06 | 2008 |
| 278 | Rokiciny | Janków | 0,85 | - | mineralne naturalne | nie | 0,5 | 2005 |
| 279 | Rzeczyca | Roszkowa Wola | 1,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,3 | 2025 |
| 280 | Ujazd | Teklów | 3,26 | - | mineralne sztuczne | tak | 36,3 | 2030 |
| 281 | Żelechlinek | Sokołówka | 0,97 | - | bez | nie | 1,4 | 2007 |
| 282 | Konopnica | Strobin Kolonia | 1,44 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2013 |
| 283 | Ostrówek | Ostrówek - Plichów | 1,70 | - | mineralne naturalne | nie | 1 | 2010 |
| 284 | Skomlin | Maręże | 1,40 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,9 | 2013 |
| 285 | Czastary | Krzyż | 0,83 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2036 |
| 286 | Łubnice | Łubnice | 1,46 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2032 |
| 287 | Zduńska Wola | Mostki | 10,49 | - | mineralne naturalne | nie | 32 | 2030 |
| 288 | Stryków | Smolice | 3,42 | - | mineralne sztuczne | nie | 9,2 | 2005 |
| Województwo małopolskie |
| 289 | Lipnica Murowana | Lipnica Murowana | 1,27 | 6,8 / 30,2 | mineralne naturalne | tak | 1,6 | 2015 |
| 290 | Nowy Wiśnicz | Nowy Wiśnicz | 1,00 | 35,0 / 35,0 | mineralne naturalne | tak | - | 2002 |
| 291 | Rzezawa | Borek | 1,16 | 1,7 / 16,7 | sztuczne (folia) | tak | 3,3 | 2013 |
| 292 | Dębno | Maszkienice | 0,75 | - | mineralne sztuczne | tak | 1,6 | 2015 |
| 293 | Dąbrowa Tarnowska | Szarwark | 1,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 7,1 | 2016 |
| 294 | Ujście Gorlickie | Gorlice | 1,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 3 | 2004 |
| 295 | Słopnice | Słopnice Szlacheckie | 1,92 | 47,9 / 95,8 | dwuwarstwowe | tak | 21,4 | 2010 |
| 296 | Książ Wielki | Mianocice | 1,00 | 12,0 / 37,0 | dwuwarstwowe | tak | 0,5 | 2025 |
| 297 | Miechów | Miechów | 1,89 | 230,0 / - | bez | nie | 11,2 | 2004-2007 |
| 298 | Dobczyce | Dobczyce | 2,00 | - | mineralne naturalne | tak | 13,7 | 2005 |
| 299 | Myślenice | Myślenice | 4,50 | - | mineralne naturalne | tak | 40,4 | 2006 |
| 300 | Sułkowice | Sułkowice | 1,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,2 | 2003 |
| 301 | Muszyna | Andrzejówka | 0,55 | - | mineralne naturalne | nie | 4,2 | 2008 |
| 302 | Nowy Sącz | Zabełcze | 8,60 | 84,8 / 386,8 | dwuwarstwowe | tak | 90 | 2008 |
| 303 | Podegrodzie | Podegrodzie | 1,65 | - | mineralne sztuczne | tak | 1,6 | 2035 |
| 304 | Stary Sącz | Stary Sącz | 1,45 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2030 |
| 305 | Szczawnica | Szczawnica | 2,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,8 | 2014 |
| 306 | Bolesław | Bolesław | 13,09 | - | sztuczne (folia) | tak | 110 | 2020 |
| 307 | Chełmek | Chełmek | 2,59 | 32,6 / 62,2 | mineralne naturalne | tak | < 10 | 2004-2007 |
| 308 | Kęty | Kęty | 9,75 | 33,0 / 83,0 | dwuwarstwowe | tak | 22,4 | 2022 |
| 309 | Oświęcim | Oświęcim | 8,56 | 100,0 / 310 | sztuczne (folia) | tak | 50,4 | 2020 |
| 310 | Proszowice | Żębocin | 3,82 | 24,0 / 123,0 | dwuwarstwowe | tak | 14,2 | 2020 |
| 311 | Sucha Beskidzka | Sucha Beskidzka | 1,69 | - | bez | tak | 19,9 | 2002 |
| 312 | Tarnów | Tarnów | 12,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 110 | 2005 |
| 313 | Zakliczyn | Charzewice | 0,50 | - | bez | nie | 2,7 | 2002 |
| 314 | Zakopane | Zakopane | 2,50 | 594,0 / 600,0 | dwuwarstwowe | tak | 35,6 | 2002 |
| 315 | Andrychów | Andrychów | 3,50 | - | mineralne naturalne | nie | 35,6 | 2002 |
| 316 | Lanckorona | Lanckorona | 0,34 | - | bez | nie | 2,2 | 2002 |
| 317 | Spytkowice | Spytkowice | 0,80 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2002 |
| 318 | Wadowice | Chocznia | 11,37 | - | dwuwarstwowe | tak | 8,2 | - |
| 319 | Niepołomice | Niepołomice | 4,00 | 150.000 Mg / 170.000Mg | mineralne sztuczne | tak | 65 | 2005 |
| Województwo mazowieckie |
| 320 | Białobrzegi | Sucha | 3,00 | - | dwuwarstwowe | tak | 14,7 | 2011 |
| 321 | Radzanów | Młodynie Dolne | 0,80 | - | mineralne naturalne | nie | 0,007 | - |
| 322 | Stromiec | Ksawerów Stary | 0,99 | - | dwuwarstwowe | tak | 1,1 | 2007 |
| 323 | Wyśmierzyce | Wyśmierzyce | 1,50 | - | mineralne naturalne | nie | 0,2 | 2005 |
| 324 | Ciechanów | Wola Pawłowska | 11,50 | 140.000 Mg / 300.000 Mg | sztuczne (folia) | tak | 55 | 2025 |
| 325 | Grudusk | Humięcino - Koski | 2,04 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,6 | 2030 |
| 326 | Opinogóra Górna | Rembówko | 0,80 | 24,0 / - | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 327 | Sońsk | Ślubowo | 1,20 | 50,0 / 110,0 | mineralne naturalne | nie | 0,9 | 2007-2010 |
| 328 | Borowie | Słup Pierwszy | 1,76 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | 2020 |
| 329 | Pilawa | Pilawa | 8,00 | - | dwuwarstwowe | tak | 3,6 | 2021 |
| 330 | Żabia - Wola | Petrykozy | 10,00 | 5,4 / 21,5 | sztuczne (folia) | tak | 3,2 | 2013 |
| 331 | Mogielnica | Wężowiec | 3,77 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,7 | 2023 |
| 332 | Nowe Miasto nad Pilicą | Nowe Łęgonice | 1,50 | - | bez | nie | 4,3 | 2025 |
| 333 | Warka | Warka | 6,62 | - | mineralne naturalne | nie | 24,6 | |
| 334 | Garbatka Letnisko | Garbatka Zbyczyn | 3,40 | - | dwuwarstwowe | tak | 1,4 | 2034 |
| 335 | Kozienice | Kozienice | 4,00 | - | bez | nie | 8,2 | 2012 |
| 336 | Sieciechów | Sieciechów | 0,67 | - | mineralne naturalne | nie | 1,1 | 2010 |
| 337 | Serock | Dębe | 3,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 32,1 | 2020 |
| 338 | Lipsko | Wola Solecka Wólka | 5,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 5 | 2005 |
| 339 | Łosice | Łosice | 7,20 | - | sztuczne (folia) | tak | 9,3 | 2017 |
| 340 | Stara Kornica | Stara Kornica | 3,47 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,4 | 2035 |
| 341 | Radom | Radom | 12,20 | 2.480,0 / 9.447,0 | sztuczne (folia) | tak | 192 | po 2012 |
| 342 | Krasnosielc | Krasnosielc Leśny | 1,20 | 2.430 Mg / 4.430 Mg | mineralne naturalne | nie | 1,9 | 2005 |
| 343 | Maków Mazowiecki | Maków Maz. | 2,31 | 170,3 / 230,0 | mineralne sztuczne | tak | 8,6 | 2004-2005 |
| 344 | Płoniawy-Bramura | Jaciążek | 0,75 | 2,5 / 10,0 | bez | nie | 0,1 | 2015 |
| 345 | Różan | Mroczki Rębiszewo | 1,12 | 1,3 / 25,0 | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2022 |
| 346 | Rzewnie | Małki | 0,83 | 25% / 100% | bez | nie | 0,2 | 2015 |
| 347 | Sypniewo | Chełchy | 0,52 | 5,0 / 5,3 | bez | nie | 0,3 | 2004 |
| 348 | Szelków | Chyliny | 1,10 | 20% / 100% | sztuczne (folia) | nie | 1,1 | 2014 |
| 349 | Dobre | Makówiec Duży | 0,68 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2006 |
| 350 | Latowicz | Latowicz - Rozstanki | 0,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2015 |
| 351 | Stanisławów | Stanisławów | 1,20 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 352 | Zakroczym | Zakroczym | 5,36 | - | sztuczne (folia) | tak | 61,7 | 2009 |
| 353 | Baranowo | Baranowo | 1,44 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2015 |
| 354 | Kadzidło | Brzozówka | 1,35 | - | sztuczne (folia) | nie | 1 | 2007 |
| 355 | Lelis | Gibałka | 0,40 | 6,3 / 63,0 | sztuczne (folia) | nie | 3,4 | 2020 |
| 356 | Ostrołęka | Ostrołęka | 19,36 | 225,0 / 450,0 | mineralne naturalne | nie | 88,1 | 2020 |
| 357 | Małkinia Górna | Rostki Wielkie | 5,11 | 85,9 / 195,0 | mineralne naturalne | nie | 1 | 2030 |
| 358 | Ostrów Mazowiecka | Lubiejewo Stare | 5,70 | 614,8 / 933,4 | sztuczne (folia) | tak | 39,2 | 2024 |
| 359 | Stary Lubotyń | Lubotyń Włóki | 0,91 | 2,5 / 9,6 | sztuczne (folia) | tak | 0,01 | 2005 |
| 360 | Wąsewo | Brzezienko | 1,26 | 10,0 / 43,8 | dwuwarstwowe | tak | 0,9 | 2013 |
| 361 | Otwock | Otwock - Świerk | 21,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 110 | 2028 |
| 362 | Góra Kalwaria | Łubna | 21,00 | - | mineralne naturalne | tak | 783 | 2002 |
| 363 | Drobin | Cieszewo | 2,64 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,1 | 2017 |
| 364 | Gąbin | Gąbin | 1,28 | - | bez | nie | 5 | 2004 |
| 365 | Łąck | Łąck | 1,30 | - | mineralne naturalne | tak | 2,1 | 2040 |
| 366 | Raciąż | Pólka - Raciąż | 1,20 | 29,5 / 29,8 | bez | nie | 3,2 | 2003 |
| 367 | Słubice | Słubice | 1,69 | - | mineralne naturalne | nie | 9,8 | 2030 |
| 368 | Czerwińsk | Janikowo | 1,67 | 15,8 / 25,0 | bez | nie | 1,6 | 2014 |
| 369 | Dzierżążnia | Pomianowo - Dzierki | 1,00 | 15,8 / 31,6 | bez | nie | < 10 | 2009 |
| 370 | Płońsk | Dalanówek | 6,24 | 136,8 / 250,0 | bez | nie | 10 do 20 | po 2012 |
| 371 | Czernice Borowe | Chojnowo | 1,50 | - | bez | nie | 0,9 | - |
| 372 | Jednorożec | Jednorożec | 1,14 | - | mineralne naturalne | nie | 1,2 | 2020 |
| 373 | Przasnysz | Oględa | 6,25 | - | mineralne naturalne | nie | 21,4 | 2010 |
| 374 | Gielniów | Gielniów | 0,55 | 6,5 / 10,7 | bez | nie | 1,2 | 2005 |
| 375 | Przysucha | Wola Więcierzowa | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 7,8 | 2004 |
| 376 | Iłża | Jedlanka Stara | 3,15 | - | dwuwarstwowe | tak | 4,6 | 2020 |
| 377 | Iłża | Zębiec | 2,12 | - | sztuczne (folia) | nie | 0,7 | 2050 |
| 378 | Jedlińsk | Urbanów | 1,37 | - | sztuczne (folia) | tak | 8,2 | 2018 |
| 379 | Skaryszew | Skaryszew | 1,85 | - | mineralne sztuczne | tak | 1,9 | 2016 |
| 380 | Wierzbica | Rzeczków | 3,20 | - | mineralne naturalne | nie | 5 | - |
| 381 | Wolanów | Bieniędzice | 0,60 | - | dwuwarstwowe | tak | 0,4 | 2015 |
| 382 | Kotuń | Kotuń | 2,31 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,8 | 2027 |
| 383 | Mordy | Kolonia Mordy | 3,47 | - | sztuczne (folia) | tak | 1 | 2020 |
| 384 | Skórzec | Dąbrówka Ług | 1,24 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2016 |
| 385 | Suchożebry | Wola Suchożebrska | 11,75 | - | sztuczne (folia) | tak | 125 | - |
| 386 | Suchożebry | Wola Suchożebrska | 11,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 127 | 2005 |
| 387 | Mochowo | Gozdy | 0,50 | 144 Mg / 330 Mg | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2012 |
| 388 | Rachocin | Rachocin | 5,47 | - | sztuczne (folia) | tak | 24,6 | 2005 |
| 389 | Szczutowo | Całownia | 1,33 | 1.300 Mg / 2.500 Mg | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2004 |
| 390 | Teresin | Topołowa | 6,15 | 18,2 / 45,5 | dwuwarstwowe | tak | 12,1 | 2007-2010 |
| 391 | Sabnie | Suchodół Włościański | 1,65 | - | bez | nie | 21,9 | - |
| 392 | Jastrząb | Jastrząb -Czerwienica | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2017 |
| 393 | Orońsko | Guzów | 2,10 | - / 42,0 | sztuczne (folia) | tak | 3,7 | 2015 |
| 394 | Szydłowiec | Szydłowiec | 3,33 | 62,6 / 90,0 | mineralne sztuczne | tak | > 20 | 2004 |
| 395 | Stare Babice i Warszawa-Bemowo | Klaudyn | 15,00 | - | bez | tak | 301 | 2003 |
| 396 | Łochów | Łojew | 3,18 | - | mineralne naturalne | tak | - | 2010 |
| 397 | Tłuszcz | Wólka Kozłowska | 2,50 | - | sztuczne (folia) | nie | - | 2008 |
| 398 | Długosiodło | Nowe Bosewo | 1,00 | 9,0 / 55,0 | dwuwarstwowe | nie | < 10 | po 2012 |
| 399 | Somianka | Janki | 3,50 | 40% / 100% | mineralne naturalne | nie | 6,9 | po 2012 |
| 400 | Wyszków | Tumanek | 5,00 | 270,0 / 450,0 | bez | nie | 10 do 20 | 2005 |
| 401 | Zwoleń | Zwoleń | 2,10 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,8 | 2015 |
| 402 | Kuczbork - Osada | Kuczbork | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2025 |
| 403 | Mszczonów | Marków Świnice | 1,45 | - | mineralne naturalne | nie | 19,9 | 2009 |
| 404 | Radziejowice | Krzyżówka | 11,96 | - | mineralne naturalne | nie | 10 do 20 | 2008 |
| Województwo opolskie |
| 405 | Grodków | Przylesie Dolne | 1,48 | - | dwuwarstwowe | tak | 11,4 | 2004 |
| 406 | Branice | Branice | 3,00 | 45,1 / 69,6 | mineralne naturalne | tak | 10,3 | 2004 |
| 407 | Bierawa | Bierawa | 1,20 | - | sztuczne (folia) | tak | 7,1 | 2015 |
| 408 | Kędzierzyn - Koźle | Kędzierzyn - Koźle | 7,95 | - | dwuwarstwowe | tak | 2,2 | 2003 |
| 409 | Kluczbork | Gotartów | 7,50 | 115,1 / 191,8 | dwuwarstwowe | tak | 24 | 2005 |
| 410 | Korfantów | Puszyna | 1,79 | - | mineralne naturalne | tak | 3,6 | 2003 |
| 411 | Łambinowice | Okopy | 4,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,4 | 2025 |
| 412 | Paczków | Ujeździec | 5,37 | - | dwuwarstwowe | tak | 12,5 | 2025 |
| 413 | Skoroszyce | Chróścina | 1,44 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,2 | 2010 |
| 414 | Dobrodzień | Błachów | 4,00 | - | bez | nie | 5,3 | 2005 |
| 415 | Gorzów Śląski | Krzyżanowice | 1,43 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,1 | 2008 |
| 416 | Olesno | Świercze | 8,90 | - | sztuczne (folia) | tak | 20,7 | 2026 |
| 417 | Radłów | Radłów | 0,35 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2050 |
| 418 | Rudniki | Rudniki | 2,55 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,6 | - |
| 419 | Komprachcice | Domecko | 6.00 | - | sztuczne (folia) | tak | 17 | 2020 |
| 420 | Łubniany | Kępa | 6,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 17,7 | 2010 |
| 421 | Murów | Stare Budkowice | 0,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2005 |
| 422 | Popielów | Karłowice | 0,50 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2010 |
| 423 | Głogówek | Nowe Kotkowice - Rozłochów | 3,71 | 14,5 / 110,0 | dwuwarstwowe | tak | 14,7 | 2017 |
| 424 | Prudnik | Prudnik | 7,50 | 35% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 54,4 | 2010-2012 |
| 425 | Leśnica | Leśnica | 4,20 | - | sztuczne (folia) | tak | 29,1 | - |
| 426 | Strzelce Opolskie | Szymiszów | 20,36 | - | dwuwarstwowe | tak | 36,3 | 2020 |
| 427 | Zawadzkie | Kielcza | 5,79 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2014 |
| Województwo podkarpackie |
| 428 | Baligród | Stężnica | 0,70 | 13,0 / 39,5 | bez | tak | 1,5 | po 2012 |
| 429 | Brzozów | Brzozów | 6,29 | 45,7 / - | mineralne sztuczne | tak | 24,8 | 2004-2007 |
| 430 | Brzostek | Wola Brzostecka | 1,30 | 37,8 / 40,0 | mineralne naturalne | tak | 3 | 2003 |
| 431 | Dębica | Paszczyna | 5,20 | 141,7 / 223,5 | sztuczne (folia) | tak | 42,7 | 2005 |
| 432 | Dębica | Brzeźnica | 2,40 | 28,0 / 35,0 | mineralne sztuczne | tak | 8 | 2003 |
| 433 | Jodłowa | Jodłowa | 1,15 | 3,4 / 14,7 | mineralne sztuczne | tak | 1,4 | 2015 |
| 434 | Pilzno | Strzegocice | 1,50 | 17,0 / - | mineralne naturalne | nie | 7,5 | po 2012 |
| 435 | Jarosław | Wólka Pełkińska | 0,80 | 87,0 / 250,0 | sztuczne (folia) | tak | 3,2 | 2010 |
| 436 | Jarosław | Jarosław | 6,25 | 300,0 / 378,0 | mineralne naturalne | nie | 60,5 | 2007 |
| 437 | Pruchnik | Rozbórz Okrągły | 1,50 | - | mineralne naturalne | nie | 2,5 | 2005 |
| 438 | Kolbuszowa | Kolbuszowa | 2,20 | - | mineralne sztuczne | tak | 28,5 | 2007 |
| 439 | Dukla | Dukla | 5,39 | 30,0 / 330,0 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2026 |
| 440 | Jedlicze | Jaszczew | 2,71 | 64,2 / 106,5 | mineralne naturalne | tak | 3,8 | 2009 |
| 441 | Krosno | Krosno | 7,50 | 550,0 / 715,0 | mineralne naturalne | tak | 35,6 | 2020 |
| 442 | Leżajsk | Giedlarowa | 5,20 | 52% / 100% | mineralne sztuczne | tak | < 10 | 2010 |
| 443 | Nowa Sarzyna | Wola Zarczycka | 3,50 | 60% / 100% | mineralne sztuczne | tak | < 10 | 2012 |
| 444 | Horyniec | Horyniec | 1,50 | - | sztuczne (folia) | nie | 0,004 | 2012 |
| 445 | Lubaczów | Lubaczów | 1,60 | - | mineralne naturalne | nie | 1,8 | - |
| 446 | Narol | Narol Wieś | 2,50 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2030 |
| 447 | Stary Dzików | Stary Dzików | 0,78 | - | mineralne naturalne | nie | 1,7 | 2010 |
| 448 | Borowa | Borowa | 0,72 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2040 |
| 449 | Mielec | Mielec | 1,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,05 | 2027 |
| 450 | Padew Narodowa | Padew Narodowa | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2007 |
| 451 | Harasiuki | Harasiuki | 0,22 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,2 | 2004 |
| 452 | Jarocin | Jarocin | 0,21 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2003 |
| 453 | Jeżowe | Jeżowe | 0,20 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2008 |
| 454 | Dubiecko | Nienadowa | 1,10 | 50% / 100% | bez | nie | 0,2 | 2003 |
| 455 | Fredropol | Fredropol | 5,52 | 21% / 100% | bez | nie | 2,8 | 2004-2007 |
| 456 | Krasiczyn | Olszany | 1,00 | 83% / 100% | bez | nie | 0,2 | 2003 |
| 457 | Stubno | Stubno | 0,40 | 64% / 100% | bez | nie | 0,9 | 2003 |
| 458 | Jawornik Polski | Jawornik Polski | 1,89 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,4 | 2005 |
| 459 | Kańczuga | Bóbrka Kańczudzka | 0,64 | - | mineralne naturalne | tak | 2,1 | 2003 |
| 460 | Zarzecze | Pełnatycze | 1,00 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,4 | 2015 |
| 461 | Ostrów | Kozodrza | 10,70 | 703,1 / 1.124,9 | mineralne naturalne | tak | 178 | po 2012 |
| 462 | Sokołów Młp. | Sokołów Młp. | 1,00 | 70,0 / 70,0 | mineralne naturalne | nie | 3,8 | 2003 |
| 463 | Komańcza | Radoszyce | 9,30 | 15,0 / 30,0 | mineralne naturalne | tak | 2,5 | 2007-2010 |
| 464 | Pysznica | Pysznica | 1,20 | - | mineralne sztuczne | tak | 1,6 | 2015 |
| 465 | Zaklików | Zaklików | 1,35 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,7 | 2004 |
| 466 | Niebylec | Jawornik Niebylecki | 0,22 | - | bez | tak | 1,3 | 2003 |
| 467 | Strzyżów | Strzyżów | 4,70 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2020 |
| Województwo podlaskie |
| 468 | Augustów | Augustów | 3,40 | - | mineralne naturalne | nie | 43,2 | 2002 |
| 469 | Lipsk | Kol. Lipsk | 1,15 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,4 | 2010 |
| 470 | Choroszcz | Choroszcz | 1,17 | - | mineralne naturalne | nie | 9,3 | 2002 |
| 471 | Dobrzyniewo Kościelne | Leńce | 1,37 | - | mineralne sztuczne | nie | 1,4 | 2010 |
| 472 | Mały Płock | Mściwuje | 0,80 | - | bez | nie | 0,1 | 2020 |
| 473 | Juchnowiec | Hryniewicze | 39,26 | - | dwuwarstwowe | tak | 290 | - |
| 474 | Stawiski | Stawiski | 1,20 | - | bez | nie | 0,9 | 2005 |
| 475 | Michałowo | Pieńki | 1,20 | - | mineralne naturalne | tak | 4,5 | - |
| 476 | Michałowo | Odnoga | 1,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | - |
| 477 | Suraż | Suraż | 3,65 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2010 |
| 478 | Tykocin | Kol. Tykocin | 1,00 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,3 | 2010 |
| 479 | Wasilków | Studzianki | 8,03 | - | mineralne naturalne | nie | 40,6 | 2017 |
| 480 | Wyszki | Szpaki | 0,49 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,2 | 2009 |
| 481 | Grajewo | Koszarówka | 3,00 | 850,0 / 882,0 | bez | nie | 57,5 | 2004 |
| 482 | Radziłów | Radziłów | 1,10 | 2,7 / 18,0 | sztuczne (folia) | tak | 2 | 2012 |
| 483 | Czeremcha | Czeremcha Osada | 1,50 | 10,0 / 25,0 | bez | nie | 2,6 | 2012 |
| 484 | Czeremcha | Bobrówka | 0,50 | 0,5 / 5,0 | bez | nie | 0,02 | 2012 |
| 485 | Czeremcha | Zubacze | 1,00 | 1,5 / 10,0 | bez | nie | 0,04 | 2012 |
| 486 | Czeremcha | Opaka Duża | 3,15 | 0,2 / 8,0 | bez | nie | 0,04 | 2012 |
| 487 | Czeremcha | Wólka Terechowska | 1,16 | 0,8 / 10,0 | bez | nie | 0,03 | 2012 |
| 488 | Czeremcha | Stawiszcze | 1,04 | 2,7 / 10,0 | bez | nie | 0,1 | 2012 |
| 489 | Czeremcha | Kuzawa | 3,26 | 0,8 / 10,0 | bez | nie | 0,1 | 2012 |
| 490 | Czeremcha | Berezyszcze | 0,66 | 4,9 / 7,0 | bez | nie | 0,02 | 2015 |
| 491 | Czyże | Czyże | 0,40 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,004 | 2050 |
| 492 | Dubicze Cerkiewne | Dubicze Cerkiewne | 0,78 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,06 | 2003 |
| 493 | Kleszczele | Kleszczele | 2,47 | 25,2 / 72,0 | bez | nie | 1,4 | 2009 |
| 494 | Narew | Narew | 1,10 | 2,3 / 38,0 | sztuczne (folia) | tak | 2,6 | 2014 |
| 495 | Kolno | Kolno | 3,86 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,3 | 2030 |
| 496 | Jedwabne | Korytki Borowe | 4,00 | 20,2 / 118,2 | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2040 |
| 497 | Miastkowo | Korytki Lejne i Czartoria | 8,50 | 20,0 / 60,0 | sztuczne (folia) | tak | 78,4 | 2004-2007 |
| 498 | Nowogród | Nowogród | 2,00 | 30,0 / 50,0 | bez | nie | 1,4 | 2005 |
| 499 | Piątnica | Piątnica | 0,50 | 4,5 / 19,0 | mineralne naturalne | tak | 0,7 | 2010 |
| 500 | Wizna | Wizna | 1,12 | 4,8 / 6,2 | bez | nie | 0,2 | 2004-2007 |
| 501 | Zbójna | Zbójna | 1,06 | 0,6 / 24,6 | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2025 |
| 502 | Jaświły | Jaświły | 3,97 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2010 |
| 503 | Krypno | Zastocze | 1,34 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,6 | 2010 |
| 504 | Mońki | Potoczyzna | 0,46 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 505 | Mońki | Boguszewo | 0,28 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2005 |
| 506 | Mońki | Kulesze | 1,68 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2005 |
| 507 | Mońki | Kropiwnica | 0,77 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2005 |
| 508 | Mońki | Hornostaje | 0,20 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2005 |
| 509 | Mońki | Dziękonie | 0,27 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 510 | Mońki | Rybaki | 0,52 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 511 | Mońki | Dudki | 0,44 | - | mineralne naturalne | nie | - | 2003 |
| 512 | Mońki | Świerzbienie | 2,11 | - | sztuczne (folia) | tak | 11,6 | 2008 |
| 513 | Puńsk | Szołtany | 0,95 | 25% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2020 |
| 514 | Sejny | Konstantynówka | 2,80 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2010-2012 |
| 515 | Grodzisk | Grodzisk - Prochlin Kolonia | 0,26 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,2 | 2010 |
| 516 | Siemiatycze | Siemiatycze | 2,40 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,3 | 2009 |
| 517 | Siemiatycze | Słochy Annopolskie | 0,84 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2006 |
| 518 | Siemiatycze | Boratyniec Lacki | 0,98 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,07 | 2029 |
| 519 | Siemiatycze | Krupice | 0,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2006 |
| 520 | Siemiatycze | Szerszenie | 2,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2016 |
| 521 | Siemiatycze | Czartajew | 0,75 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,3 | 2003 |
| 522 | Siemiatycze | Kłopoty Bańki | 0,80 | - | mineralne naturalne | tak | 0,1 | 2007 |
| 523 | Siemiatycze | Kułygi | 1,45 | - | mineralne naturalne | tak | 0,4 | 2019 |
| 524 | Dąbrowa Białostocka | Dąbrowa Białostocka | 3,00 | - | mineralne naturalne | tak | 4,5 | 2011 |
| 525 | Krynki | Wieś Ozierskie | 2,40 | - | dwuwarstwowe | tak | 2,1 | 2028 |
| 526 | Kuźnica | Kol. Cimanie | 1,00 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,3 | 2025 |
| 527 | Nowy Dwór | Nowy Dwór | 1,04 | - | mineralne naturalne | tak | 0,4 | 2008 |
| 528 | Bakałarzewo | Bakałarzewo | 1,43 | 0,5 / 5,0 | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2010 |
| 529 | Filipów | Filipów III | 0,68 | 1,8 / 6,8 | sztuczne (folia) | tak | 0,5 | 2010 |
| 530 | Jeleniewo | Wołownia | 0,83 | 3,3 / 8,1 | mineralne naturalne | nie | 0,2 | 2003 |
| 531 | Raczki | Ludwinowo | 1,17 | 5,7 / 16,5 | mineralne naturalne | tak | 1,1 | 2010 |
| 532 | Suwałki | Suwałki | 2,80 | 68,2 / 231,1 | sztuczne (folia) | tak | 31,7 | 2020 |
| 533 | Szypliszki | Szypliszki | 0,25 | 1,8 / 2,0 | bez | nie | 0,2 | 2005 |
| 534 | Ciechanowiec | Nowodwory | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,9 | 2006 |
| 535 | Klukowo | Żabiniec | 2,70 | - | mineralne sztuczne | nie | 0,7 | 2003 |
| 536 | Wysokie Mazowieckie | Wysokie Mazowieckie | 3,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 10,3 | 2015 |
| 537 | Zambrów | Czerwony Bór | 10,73 | 43,6 / 153,6 | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2010-2012 |
| Województwo pomorskie |
| 538 | Bytów | Sierżno | 7,39 | - | sztuczne (folia) | tak | 13,7 | 2010 |
| 539 | Czarna Dąbrówka | Rokity | 2,12 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2025 |
| 540 | Czarna Dąbrówka | Unichowo | 2,01 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,01 | 2030 |
| 541 | Kołczygłowy | Wierszyno | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,04 | |
| 542 | Kołczygłowy | Kołczygłowy | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,7 | |
| 543 | Miastko | Gatka | 7,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 13,3 | 2027 |
| 544 | Trzebielino | Trzebielino | 2,03 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | - |
| 545 | Tuchomie | Kramarzyny | 5,88 | - | mineralne naturalne | nie | 0,07 | - |
| 546 | Tuchomie | Tuchomie | 3,29 | - | mineralne naturalne | nie | 0,2 | - |
| 547 | Tuchomie | Trzebiatkowa | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,06 | - |
| 548 | Tuchomie | Modrzejewo | 0,35 | - | mineralne naturalne | nie | 0,06 | - |
| 549 | Tuchomie | Tągowie | 0,93 | - | mineralne naturalne | nie | 0,06 | - |
| 550 | Chojnice | Chojnice | 18,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 31,3 | 2010 |
| 551 | Konarzyny | Zielona Huta | 1,10 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,2 | 2032 |
| 552 | Czarne | Nadziejewo | 10,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 10 | 2015 |
| 553 | Człuchów | Kiełpin | 4,92 | - | sztuczne (folia) | tak | 10,4 | 2040 |
| 554 | Debrzno | Grzymisław | 1,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,8 | 2015 |
| 555 | Koczała | Łękinia | 1,54 | - | bez | nie | 0,02 | 2005 |
| 556 | Koczała | Pietrzykowo | 0,41 | - | bez | nie | 0,04 | 2005 |
| 557 | Koczała | Koczała | 0,96 | - | bez | nie | 0,3 | 2003 |
| 558 | Koczała | Bielsko | 1,15 | - | bez | nie | 0,04 | 2005 |
| 559 | Cedry Wielkie | Miłocin | 1,70 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,1 | 2010 |
| 560 | Gdańsk | Gdańsk | 56,00 | 7.000,0 / 19.000,0 | mineralne naturalne | nie | 520 | po 2012 |
| 561 | Sulęczyno | Kłodno | 2,00 | 55,0 / 85,0 | dwuwarstwowe | tak | 2,8 | 2010 |
| 562 | Dziemiany | Dziemiany | 1,36 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | 2027 |
| 563 | Karsin | Osowo | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,1 | 2020 |
| 564 | Gardeja | Bądki | 5,90 | - | mineralne naturalne | nie | 53,4 | 2003 |
| 565 | Cewice | Oskowo | 5,16 | - | mineralne naturalne | nie | 3,9 | - |
| 566 | Cewice | Cewice | 1,19 | - | mineralne naturalne | nie | 0,2 | - |
| 567 | Cewice | Popowo | 0,59 | - | sztuczne (folia) | nie | 0,06 | - |
| 568 | Nowa Wieś Lęborska | Czarnówko | 8,50 | - | dwuwarstwowe | tak | 39,9 | 2020 |
| 569 | Nowa Wieś Lęborska | Redkowice | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,2 | 2002 |
| 570 | Nowa Wieś Lęborska | Łebień | 2,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2002 |
| 571 | Nowa Wieś Lęborska | Tawęcino | 0,75 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2002 |
| 572 | Nowa Wieś Lęborska | Pogorzelice | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,2 | 2002 |
| 573 | Nowa Wieś Lęborska | Kębłowo | 1,50 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2002 |
| 574 | Mowa Wieś Lęborska | Garczegorze | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2002 |
| 575 | Wicko | Lucin | 5,26 | - | mineralne naturalne | nie | 14,2 | - |
| 576 | Dzierzgoń | Minięta | 1,58 | 30,0 / 100,0 | sztuczne (folia) | tak | - | 2005 |
| 577 | Mikołajki Pomorskie | Wuczewo | 1,00 | - | bez | nie | 1,4 | 2003 |
| 578 | Nowy Staw | Świerki | 4,50 | 60,0 / 67,7 | mineralne sztuczne | tak | 3,6 | 2009 |
| 579 | Główczyce | Wykosowo | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 1,4 | - |
| 580 | Potęgowo | Chlewnica | 21,92 | 6,0 / 80,0 | dwuwarstwowe | tak | 5,7 | 2010-2012 |
| 581 | Słupsk | Bierkowo | 16,38 | 600,0 / 760,0 | sztuczne (folia) | tak | 207 | 2010-2012 |
| 582 | Smołdzino | Smołdziński Las | 1,55 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 583 | Smołdzino | Żelazo | 2,24 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 584 | Smołdzino | Gordna Wielka | 1,18 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 585 | Kaliska | Strych | 2,00 | - | dwuwarstwowe | nie | 2,8 | 2020 |
| 586 | Lubichowo | Bietowo | 1,00 | - | dwuwarstwowe | nie | 2,5 | 2040 |
| 587 | Osiek | Osiek | 1,26 | - | sztuczne (folia) | nie | 1,4 | 2020 |
| 588 | Skarszewy | Skarszewy | 8,00 | 120,0 / - | sztuczne (folia) | nie | 7,2 | po 2012 |
| 589 | Skórcz | Skórcz | 6,80 | 40% / 100% | bez | nie | 5 | 2007 |
| 590 | Smętowo Graniczne | Bobrowiec | 1,20 | 12,5 / - | dwuwarstwowe | tak | 1,2 | 2015 |
| 591 | Zblewo | Zblewo | 3,50 | - | bez | nie | 1,4 | 2007 |
| 592 | Pelpin | Ropuchy | 6,60 | - | mineralne naturalne | tak | 11 | - |
| 593 | Tczew | Tczew | 36,27 | - | bez | nie | 68,5 | - |
| 594 | Choczewo | Choczewko | 2,50 | - | mineralne naturalne | nie | 0,5 | 2020 |
| 595 | Gniewino | Rybska Karczma | 7,00 | - | mineralne naturalne | nie | 64,1 | 2012 |
| 596 | Gniewino | Gniewino | 2,00 | - | mineralne sztuczne | tak | 4,3 | - |
| 597 | Łęczyce | Rozkazino | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2015 |
| Województwo śląskie |
| 598 | Wojkowice | Wojkowice | 3,36 | - | sztuczne (folia) | tak | 38,3 | 2007 |
| 599 | Czechowice-Dziedzice | Czechowice-Dziedzice | 5,50 | 85% / 100% | mineralne naturalne | nie | 175 | 2002 |
| 600 | Wilkowice | Wilkowice | 1,00 | 17,9 / - | dwuwarstwowe | tak | 12,1 | 2019 |
| 601 | Cieszyn | Cieszyn-Boguszowice | 1,35 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,2 | - |
| 602 | Koniecpol | Radoszewnica | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 4,5 | 2009 |
| 603 | Konopiska | Konopiska | 5,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 9,9 | 2016 |
| 604 | Poczesna | Sobuczyna | 12,84 | - | mineralne naturalne | tak | 468 | 2050 |
| 605 | Pyskowice | Pyskowice | 8,90 | 296,1 / 600,0 | sztuczne (folia) | tak | 41 | 2015 |
| 606 | Krzepice | Krzepice | 1,00 | 27,0 / 121,6 | mineralne naturalne | tak | 3,2 | 2024 |
| 607 | Pawonków | Lipie Śląskie | 10.00 | 12.000 Mg / - | mineralne naturalne | nie | 29,9 | 2010 |
| 608 | Bielsko-Biała | Bielsko-Biała | 22,00 | 98% / 100% | bez | nie | 274 | 2002 |
| 609 | Bytom | Bytom | 3,60 | 158,1 / 367,7 | dwuwarstwowe | tak | 194 | 2003 |
| 610 | Chorzów | Chorzów | 7,60 | - | mineralne naturalne | tak | 125 | 2003 |
| 611 | Dąbrowa Górnicza | Dąbrowa Górnicza -Strzemieszyce Małe | 7,01 | - | mineralne sztuczne | tak | 97,3 | 2004 |
| 612 | Jastrzębie-Zdrój | Jastrzębie-Zdrój | 14,04 | 1.204,0 / 4.014,5 | dwuwarstwowe | tak | 198 | 2014 |
| 613 | Jaworzno | Jaworzno | 18,40 | 1.100,0 / 2.051,8 | bez | nie | 178 | 2004 |
| 614 | Katowice | Katowice | 20,00 | - | dwuwarstwowe | tak | 99 | 2020 |
| 615 | Piekary Śląskie | Piekary Śląskie | 6,50 | - | bez | nie | - | 2002 |
| 616 | Siemianowice Śląskie | Siemianowice Śląskie | 43,12 | - | sztuczne (folia) | tak | 251 | 2016 |
| 617 | Sosnowiec | Sosnowiec | 7,00 | 400,0 / 500,0 | dwuwarstwowe | tak | 256 | 2003 |
| 618 | Tychy | Tychy | 4,50 | 373,3 / 580,0 | dwuwarstwowe | tak | 192 | 2003 |
| 619 | Zabrze | Zabrze | 12,00 | 3.232.790 Mg / - | bez | nie | 306 | 2003 |
| 620 | Krzyżanowice | Tworków | 6,97 | - | sztuczne (folia) | tak | 19,2 | 2040 |
| 621 | Racibórz | Racibórz | 3,35 | - | sztuczne (folia) | tak | 4,8 | 2015 |
| 622 | Tarnowskie Góry | Tarnowskie Góry | 3,46 | - / 431,3 | dwuwarstwowe | tak | 104 | 2015 |
| 623 | Pilica | Zarzecze | 0,50 | - | bez | tak | 0,09 | 2005 |
| 624 | Włodowice | Włodowice | 0,50 | - | mineralne naturalne | tak | 0,4 | 2011 |
| 625 | Zawiercie | Zawiercie | 2,50 | - | mineralne naturalne | tak | 7 | 2002 |
| 626 | Żywiec | Żywiec | 3,87 | 150,9 / 188,6 | sztuczne (folia) | tak | 62,1 | 2012 |
| Województwo świętokrzyskie |
| 627 | Busko-Zdrój | Dobrowoda | 9,14 | 30% / 100% | mineralne sztuczne | tak | 10 do 20 | 2012 |
| 628 | Gnojno | Raczyce | 1,10 | 40% / 100% | dwuwarstwowe | tak | 0,5 | 2010 |
| 629 | Stopnica | Klępie Dolne | 0,36 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2008 |
| 630 | Jędrzejów | Potok Mały | 2,20 | 33,4 / 88,5 | mineralne sztuczne | tak | 7,9 | po 2012 |
| 631 | Małogoszcz | Mieronice | 2,18 | 24,0 / 80,0 | bez | nie | 17,5 | 2009 |
| 632 | Bejsce | Bejsce-Łubinówka | 1,40 | - | mineralne naturalne | nie | 1,2 | 2010 |
| 633 | Skalbmierz | Sielec Biskupi | 2,52 | 143,0 / 225,0 | mineralne sztuczne | tak | > 20 | 2010 |
| 634 | Strawczyn | Promnik | 4,80 | - | mineralne naturalne | tak | 19,2 | 2030 |
| 635 | Fałków | Fałków | 0,50 | - | bez | nie | 0,6 | 2006 |
| 636 | Końskie | Końskie | 10,20 | 26,3 / 349,5 | sztuczne (folia) | tak | 41,1 | 2025 |
| 637 | Radoszyce | Radoszyce | 0,90 | 5,3 / 16,3 | bez | nie | 1,3 | 2007-2010 |
| 638 | Stąporków | Stąporków | 2,00 | 69.200 Mg / - | bez | nie | 8,5 | 2007-2010 |
| 639 | Iwaniska | Jastrzębia Wola | 0,50 | - | mineralne sztuczne | tak | 0,5 | 2020 |
| 640 | Opatów | Opatów | 4,40 | - | mineralne naturalne | nie | 3 | 2003 |
| 641 | Ożarów | Julianów | 4,48 | - | mineralne naturalne | nie | 10,7 | 2010 |
| 642 | Sadowie | Grocholice | 0,75 | - | mineralne naturalne | tak | 0,4 | 2010 |
| 643 | Kunów | Janik | 6,60 | - | bez | nie | 80,8 | 2003 |
| 644 | Pińczów | Skrzypiów | 3,79 | 292,0 / 479,2 | bez | nie | < 10 | po 2012 |
| 645 | Dwikozy | Słupcza | 2,05 | 23,5 / 30,0 | mineralne naturalne | tak | 2,5 | 2004 |
| 646 | Klimontów | Szymanowice Dolne | 1,20 | 5,2 / 40,0 | sztuczne (folia) | tak | 2,9 | 2012 |
| 647 | Koniów | Piaseczno | 6,10 | 1.750,0 / 1.780,0 | mineralne naturalne | nie | 85,4 | 2003 |
| 648 | Wilczyce | Bugaj | 0,80 | 3,9 / 14,4 | mineralne naturalne | tak | 0,2 | 2008 |
| 649 | Wąchock | Marcinków | 4,30 | 1.306,0 / 1.656,0 | mineralne sztuczne | nie | 41 | 2010 |
| 650 | Połaniec | Luszyca | 1,80 | 170.205 Mg / 340.410 Mg | bez | nie | 21,3 | 2010 |
| 651 | Staszów | Pocieszka | 3,98 | 141.583 Mg / 400.000 Mg | bez | nie | 29,9 | 2025 |
| 652 | Włoszczowa | Włoszczowa "Kępny Ług" | 7,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 15,4 | 2025 |
| Województwo warmińsko-mazurskie |
| 653 | Bisztynek | Bisztynek kol. | 1,74 | - | dwuwarstwowe | tak | 6,9 | 2025 |
| 654 | Frombork | Frombork | 3,30 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,7 | 2011 |
| 655 | Lelkowo | Lelkowo | 0,50 | - | mineralne naturalne | nie | 1,1 | 2005 |
| 656 | Pieniężno | Pieniężno - Kolonia Zugienie | 4,53 | - | mineralne naturalne | nie | 2,1 | 2017 |
| 657 | Działdowo | Zakrzewo | 5,43 | 34,0 / 200,0 | dwuwarstwowe | tak | 10 do 20 | 2028 |
| 658 | Lidzbark | Ciechanówko | 2,23 | 92,2 / 97,0 | mineralne naturalne | nie | 2,8 | 2003 |
| 659 | Markusy | Markusy | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 1,1 | 2015 |
| 660 | Młynary | Błudowo | 7,92 | - | mineralne naturalne | nie | 2,8 | 2015 |
| 661 | Pasłęk | Pasłęk | 7,72 | - | mineralne naturalne | nie | 25,6 | 2030 |
| 662 | Rychliki | Rychliki | 3,50 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2010 |
| 663 | Ełk | Siedliska k/Ełku | 22,49 | 367.340 Mg / 408.222 Mg | mineralne naturalne | tak | 113 | 2004-2007 |
| 664 | Pozedrze | Pozedrze | 1,40 | - | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2012 |
| 665 | Węgorzewo | Czerwony Dwór | 3,40 | 26.033 Mg / 138.750 Mg | sztuczne (folia) | tak | 21,4 | 2011 |
| 666 | Wydminy | Wydminy | 10,00 | - | mineralne naturalne | nie | 1,4 | 2020 |
| 667 | Srokowo | Srokowo | 0,80 | 48,7 / 124,8 | mineralne sztuczne | tak | 0,4 | 2015 |
| 668 | Elbląg | Elbląg | 4,45 | - | dwuwarstwowe | tak | 154 | 2010 |
| 669 | Mikołajki | Zełwągi | 2,71 | - / 140,3 | bez | nie | 10 | 2007 |
| 670 | Mrągowo | Polska Wieś k/Mrągowa | 10,00 | - / 828,0 | sztuczne (folia) | tak | 39,6 | 2028 |
| 671 | Janowo | Janowo | 1,38 | - | mineralne naturalne | tak | 0,3 | 2010 |
| 672 | Nidzica | Kanigowo | 4,87 | - | mineralne naturalne | tak | 21,4 | 2004 |
| 673 | Dubeninki | Żytkiejmy | 0,80 | 3.528 Mg / 7.000 Mg | mineralne naturalne | nie | 0,5 | 2012 |
| 674 | Dubeninki | Dubeninki | 0,35 | 3.220 Mg / 10.000 Mg | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2012 |
| 675 | Kowale Oleckie | Stożne | 3,00 | 6,9 / 112,2 | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2020 |
| 676 | Olecko | Olecko | 2,75 | 103,2 / 137,6 | sztuczne (folia) | tak | 27,1 | 2010 |
| 677 | Świętajno | Świętajno | 1,09 | 9,5 / 16,3 | mineralne naturalne | nie | 0,1 | 2010 |
| 678 | Wieliczki | Niedźwieckie | 1,10 | 2,5 / 36,0 | mineralne sztuczne | tak | 0,3 | 2008 |
| 679 | Gietrzwałd | Unieszewo | 1,59 | 15,9 / 19,9 | bez | nie | 0,5 | 2005 |
| 680 | Gietrzwałd | Biesal | 2,25 | 9,9 / 39,5 | mineralne naturalne | nie | 7 | 2005 |
| 681 | Olsztynek | Wilkowo | 3,00 | 50% / 100% | bez | nie | 21,4 | 2005 |
| 682 | Orzysz | Góra | 2,39 | 30% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 5,5 | 2021 |
| 683 | Pisz | Kocioł Duży | 6,30 | 50% / 100% | bez | nie | 35,2 | 2010 |
| 684 | Ruciane-Nida | Wólka | 1,77 | 70% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2004-2007 |
| 685 | Rozogi | Rozogi | 1,53 | 10,5 / 44,7 | mineralne naturalne | nie | 0,4 | 2014-2017 |
| 686 | Wielbark | Wielbark | 2,00 | - | bez | nie | 0,1 | 2003 |
| 687 | Kurzetnik | Lipowiec | 5,00 | - | mineralne naturalne | nie | 8,6 | 2020 |
| Województwo wielkopolskie |
| 688 | Budzyń | Budzyń | 3,37 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,5 | 2010 |
| 689 | Chodzież | Kamionka | 3,57 | - | bez | nie | 18 | 2003 |
| 690 | Margonin | Sułaszewo | 0,57 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2015 |
| 691 | Czarnków | Zofiowo | 6,00 | - | dwuwarstwowe | tak | 7,1 | 2020 |
| 692 | Krzyż Wlkp. | Huta Szklana | 3,00 | - | bez | tak | 5 | - |
| 693 | Połajewo | Sierakówko | 3,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 3 | 2030 |
| 694 | Trzcianka | Trzcianka | 8,66 | - | sztuczne (folia) | tak | 14,7 | 2040 |
| 695 | Wieleń | Marianowo | 7,40 | - | sztuczne (folia) | tak | 5,3 | 2017 |
| 696 | Gniezno | Lulkowo | 22,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 65,7 | 2030 |
| 697 | Gniezno | Lulkowo | 22,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 65,7 | 2040 |
| 698 | Kiszkowo | Turostówko | 2,15 | | mineralne naturalne | nie | 0,7 | 2015 |
| 699 | Łubowo | Leśniewo | 0,32 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2007 |
| 700 | Niechanowo | Nowa Wieś Niechanowska | 1,80 | - | mineralne naturalne | nie | 1,8 | 2005 |
| 701 | Borek | Karolew | 6,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,3 | 2068 |
| 702 | Gostyń | Dalabuszki | 3,90 | - | sztuczne (folia) | tak | 17 | - |
| 703 | Pępowo | Czeluścin | 1,68 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | 2015 |
| 704 | Piaski | Smogorzewo | 1,44 | - | mineralne naturalne | tak | - | 2021 |
| 705 | Granowo | Granowo | 7,00 | 300,0 / 1.100,0 | bez | nie | < 10 | 2072 |
| 706 | Grodzisk Wlkp. | Czarna Wieś | 3,70 | 120,0 / 360,0 | sztuczne (folia) | tak | 12,3 | 2022 |
| 707 | Wielichowo | Śniaty | 1,00 | 23,1 / 50,1 | bez | nie | < 10 | 2009 |
| 708 | Wielichowo | Łubnica | 0,89 | 40,0 / 84,6 | bez | nie | 1,6 | 2015 |
| 709 | Jarocin | Jarocin | 16,00 | 45% / 100% | dwuwarstwowe | tak | 30,1 | 2012 |
| 710 | Brzeziny | Czempisz-Dziadowice | 1,54 | - | mineralne naturalne | tak | 0,2 | 2013 |
| 711 | Ceków-Kolonia | Kamień | 3,55 | - | sztuczne (folia) | tak | 115 | 2003 |
| 712 | Szczytniki | Pośrednik | 1,45 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,2 | 2018 |
| 713 | Baranów | Donaborów | 2,56 | 2,2 / 72,0 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2032 |
| 714 | Bralin | Nowa Wieś Książęca | 3,36 | - | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2100 |
| 715 | Babiak | Żurawieniec | 0,78 | 18,0 / 20,0 | bez | nie | 0,5 | 2004-2007 |
| 716 | Grzegorzew | Grzegorzew | - | 27,2 / 32,0 | bez | nie | 0,06 | 2005 |
| 717 | Kłodawa | Zbójno | 1,98 | 32,0 / 40,0 | sztuczne (folia) | tak | 7,7 | 2007 |
| 718 | Kościelec | Daniszew | 2,00 | 40,0 / - | bez | nie | 0,1 | 2005 |
| 719 | Kazimierz Biskupi | Kazimierz Biskupi | 2,00 | 50,0 / 100,0 | bez | nie | - | 2005 |
| 720 | Kleczew | Genowefa | 12,00 | - / 194,7 | dwuwarstwowe | tak | 6,7 | 2075 |
| 721 | Rzgów | Rzgów | 0,50 | 2,0 / 34,0 | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | 2013 |
| 722 | Sompolno | Sompolno | 1,40 | 80% / 100% | bez | nie | 2,1 | 2002 |
| 723 | Ślesin | Goranin | 20,00 | - / 1.680,0 | dwuwarstwowe | tak | 411 | 2030 |
| 724 | Wierzbinek | Zielonka | 4,66 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,4 | - |
| 725 | Kościan | Bonikowo | 2,05 | - | mineralne naturalne | tak | 21,4 | 2006 |
| 726 | Śmigiel | Koszanowo | 7,12 | - | mineralne naturalne | tak | 4,4 | 2018 |
| 727 | Koźmin Wlkp. | Orla | 3,00 | - / 105,0 | sztuczne (folia) | tak | 4,5 | 2010 |
| 728 | Krotoszyn | Krotoszyn | 8,70 | 1.377,0 / 1.700,0 | mineralne sztuczne | tak | 35,6 | 2015 |
| 729 | Rozdrażew | Chwałki | 1,20 | 12,3 / 30,0 | mineralne sztuczne | nie | 2,2 | 2024 |
| 730 | Zduny | Konarzew | 1,76 | 5,9 / 41,5 | sztuczne (folia) | tak | 4,1 | 2015 |
| 731 | Osieczna | Trzebania | 7,50 | - | mineralne naturalne | nie | 85,5 | 2002 |
| 732 | Rydzyna | Moraczewo | 2,10 | - | mineralne sztuczne | nie | 4,1 | 2010 |
| 733 | Konin | Konin | 22,40 | 270,0 / 1.260,6 | mineralne naturalne | nie | 110 | 2025 |
| 734 | Chrzypsko Wielkie | Łężce | 0,40 | 36,0 / 80,0 | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 735 | Kwilicz | Prusim | 0,50 | 14,5 / 15,5 | mineralne naturalne | nie | 2,1 | 2002 |
| 736 | Międzychód | Wiktorowo | 7,00 | 400,0 / 800,0 | bez | nie | 4,3 | 2003 |
| 737 | Międzychód | Łowyń | 3,70 | 240,0 / 400,0 | bez | nie | 1,4 | 2003 |
| 738 | Nowy Tomyśl | Bukowiec k/Opalenicy | 1,18 | 40,0 / - | dwuwarstwowe | tak | 11,1 | 2004 |
| 739 | Opalenica | Jastrzębniki | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 20,3 | - |
| 740 | Zbąszyń | Nowy Dwór | 20,00 | 15,4 / 30,4 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | 2024 |
| 741 | Oborniki | Uścikowo | 4,50 | 39.200 Mg / 46.100 Mg | sztuczne (folia) | tak | 28,5 | 2015 |
| 742 | Rogoźno | Studzieniec | 7,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 12,3 | 2035 |
| 743 | Ostrów Wielkopolski | Ostrów Wielkopolski | 16,80 | - | dwuwarstwowe | tak | 95,9 | - |
| 744 | Raszków | Moszczanka | 5,10 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,4 | 2043 |
| 745 | Sośnie | Cieszyn | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,6 | 2026 |
| 746 | Doruchów | Doruchów | 0,99 | 25% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | po 2012 |
| 747 | Białośliwie | Białośliwie | 3,56 | 20,0 / 90,0 | mineralne naturalne | nie | 1,4 | 2050 |
| 748 | Łobżenica | Luchowo | 4,18 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 1,8 | 2010-2012 |
| 749 | Szydłowo | Kłoda | 19,79 | 920,0 / 1.880,0 | mineralne naturalne | nie | > 20 | 2040 |
| 750 | Wyrzysk | Wyrzysk - Bagdad | 1,50 | 67% / 100% | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 751 | Wysoka | Wysoka | 1,15 | - | mineralne naturalne | tak | 1,9 | 2007 |
| 752 | Czermin | Pieruchy | 2,50 | 2,0 / 21,7 | dwuwarstwowe | tak | 0,7 | 2018 |
| 753 | Dobrzyca | Strzyżew | 1,00 | 7,2 / 7,2 | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2002-2003 |
| 754 | Gizałki | Gizałki | 0,65 | 30% / 100% | dwuwarstwowe | tak | 0,08 | 2043 |
| 755 | Pleszew | Dobra Nadzieja | 4,33 | 158,4 / 185,7 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2031 |
| 756 | Buk | Wysoczka | 3,84 | - | sztuczne (folia) | tak | 6,4 | 2015 |
| 757 | Kórnik | Czmoń | 6,66 | - | sztuczne (folia) | tak | 603 | 2025 |
| 758 | Pobiedziska | Borówko | 4,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 24,3 | 2020 |
| 759 | Stęszew | Srocko Małe | 5,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 33,5 | 2025 |
| 760 | Suchy Las | Suchy Las | 49,00 | 3.638,0 / 5.579,7 | mineralne naturalne | tak | 246 | 2010-2012 |
| 761 | Swarzędz | Rabowice | 5,09 | - | sztuczne (folia) | tak | - | |
| 762 | Bojanowo | Sowiny | 4,62 | 90,0 / 130,0 | mineralne naturalne | nie | 1,8 | po 2012 |
| 763 | Powidz | Ługi | 3,80 | - | mineralne naturalne | nie | 7,1 | 2005 |
| 764 | Słupca | Borki | 9,80 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 765 | Strzałkowo | Kokczyn I | 1,36 | - | mineralne naturalne | nie | 2,7 | 2002 |
| 766 | Zagórów | Zagórow | 2,00 | - | bez | nie | 2,2 | 2003 |
| 767 | Duszniki | Grzebienisko | 0,40 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2028 |
| 768 | Obrzycko | Obrzycko | 2,34 | - | mineralne naturalne | nie | 1,3 | 2005 |
| 769 | Ostroróg | Ostroróg - Zapust | 3,00 | - | bez | nie | 1,7 | - |
| 770 | Szamotuły | Piotrkówko | 8,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 8,9 | 2010 |
| 771 | Dominowo | Orzeszkowo | 2,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,9 | 2026 |
| 772 | Krzykosy | Pięczkowo | 0,60 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2003 |
| 773 | Nowe Miasto n/W | Radliniec | 7,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,5 | 2030 |
| 774 | Dolsk | Pokrzywnica | 2,93 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2030 |
| 775 | Książ Wlkp. | Włościejewki | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,1 | 2015 |
| 776 | Śrem | Matuszewo | 7,18 | - | sztuczne (folia) | tak | 0,04 | 2012 |
| 777 | Dobra | Chrapczew | 3,50 | 94,5 / 135,0 | sztuczne (folia) | nie | 1 | 2005 |
| 778 | Kawęczyn | Wojciechów | 0,36 | 5,7 / 6,0 | bez | nie | 0,2 | 2003 |
| 779 | Kawęczyn | Milejow | 0,29 | 1,5 / 1,7 | bez | nie | 0,1 | 2003 |
| 780 | Malanów | Malanów | 0,60 | 18,0 /36,0 | bez | nie | 0,3 | 2004-2007 |
| 781 | Przykona | Psary | 0,70 | 15,0 / 30,0 | mineralne naturalne | nie | 0,9 | 2010 |
| 782 | Turek | Dzierżązna | 2,63 | 720,0 / 850,0 | mineralne naturalne | nie | 37 | 2004-2007 |
| 783 | Turek | Cisew | 0,80 | 5,8 / 6,5 | bez | nie | 0,2 | 2005 |
| 784 | Damasławek | Niemczyn | 2,10 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | 2026 |
| 785 | Gołańcz | Smogulec | 4,72 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2029 |
| 786 | Mieścisko | Popowo Kościelne | 1,40 | - | mineralne naturalne | nie | - | - |
| 787 | Mieścisko | Jaworówko | 2,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,9 | - |
| 788 | Skoki | Rejowiec | 0,80 | - | mineralne naturalne | nie | 3,6 | - |
| 789 | Wągrowiec | Nowe-Kopaszyn-Toniszewo | 25,21 | - | sztuczne (folia) | tak | - | - |
| 790 | Przemęt | Kaszczor | 0,80 | - | mineralne naturalne | tak | 1,1 | 2002 |
| 791 | Wolsztyn | Powodowo | 1,52 | 46,7 / 68,7 | dwuwarstwowe | tak | 20 | 2004-2007 |
| 792 | Kołaczkowo | Gałęzewice | 2,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,4 | 2010 |
| 793 | Nekla | Siarczanowo | 6,10 | - | sztuczne (folia) | tak | 4,3 | 2040 |
| 794 | Pyzdry | Królewiny | 0,35 | - | mineralne naturalne | nie | 0,8 | 2005 |
| 795 | Września | Bardo | 10,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 43,8 | - |
| 796 | Jastrowie | Jastrowie | 2,70 | 25.500 Mg / 75.000 Mg | bez | nie | 9,9 | 2016 |
| 797 | Krajenka | Krajenka | 3,30 | 84.000 Mg / 120.000 Mg | bez | nie | 0,6 | 2003 |
| 798 | Okonek | Okonek - Anielin | 3,85 | 24.188 Mg/ 50.000 Mg | bez | nie | 4 | 2020 |
| Województwo zachodniopomorskie |
| 799 | Karlino | Krzywopłoty | 10,40 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 43,8 | 2025 |
| 800 | Tychowo | Warnino | 1,20 | 100% / 100% | bez | nie | 5,5 | 2002 |
| 801 | Bierzwnik | Starzyce | 1,00 | - | mineralne naturalne | nie | 0,4 | - |
| 802 | Choszczno | Stradzewo | 4,21 | 30,6 / 180,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2016 |
| 803 | Krzęcin | Objezierze | 6,35 | 33,2 / 83,0 | mineralne naturalne | nie | 1,9 | 2020 |
| 804 | Recz | Pomień | 3,00 | 58,2 / 60,0 | mineralne naturalne | tak | 4,1 | 2003 |
| 805 | Czaplinek | Niwka | 2,59 | - | mineralne naturalne | nie | 3,1 | 2005 |
| 806 | Drawsko Pomorskie | Mielenko Drawskie | 8,80 | - | mineralne naturalne | nie | 14,2 | - |
| 807 | Kalisz Pomorski | Dębsko | 3,09 | - | bez | nie | 5,7 | 2010 |
| 808 | Wierzchowo | Wierzchowo | 3,00 | - | mineralne naturalne | nie | 1,3 | 2010 |
| 809 | Złocieniec | Złocieniec | 2,50 | - | mineralne naturalne | nie | 17,4 | 2006 |
| 810 | Złocieniec | Stawno | 0,90 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2019 |
| 811 | Maszewo | Godowo | 4,50 | 20,0 / 55,0 | mineralne naturalne | tak | 0,7 | 2012 |
| 812 | Nowogard | Słajsino | 9,27 | 90% / 100% | mineralne naturalne | nie | < 10 | 2004 |
| 813 | Osina | Osina | 0,58 | 5,1 / 25,8 | sztuczne (folia) | tak | 1,2 | 2030 |
| 814 | Cedynia | Lubiecków Górny | 2,46 | - | sztuczne (folia) | tak | 3,6 | 2040 |
| 815 | Chojna | Kaliska | 7,49 | 30% / 100% | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2030 |
| 816 | Trzebiatów | Włodarka | 6,00 | 215,1 / 239,0 | mineralne naturalne | tak | 19,9 | 2006 |
| 817 | Banie | Kunowo | 2,43 | - | mineralne naturalne | nie | 2,1 | 2020 |
| 818 | Cedynia | Lubiechów Górny | 2,61 | 5% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 3,2 | 2040 |
| 819 | Gryfino | Gryfino | 3,78 | - | mineralne naturalne | tak | 25,8 | 2015 |
| 820 | Mieszkowice | Kurzycko | 4,54 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 3,6 | 2025 |
| 821 | Widuchowa | Dębogóra | 2,20 | - | mineralne naturalne | nie | 3,3 | 2045 |
| 822 | Dziwnów | Międzywodzie | 1,43 | - | mineralne naturalne | nie | 10,2 | - |
| 823 | Międzyzdroje | Międzyzdroje | 3,00 | - | bez | nie | 7,1 | - |
| 824 | Dygowo | Lisia Góra | 0,40 | - | mineralne sztuczne | nie | 2,1 | - |
| 825 | Kołobrzeg | Niekanin | 7,29 | 1.800,0 / - | bez | nie | - | 2002 |
| 826 | Rymań | Leszczyn | 2,94 | - | bez | nie | 0,4 | 2004 |
| 827 | Siemyśl | Białokury | 0,60 | - | mineralne naturalne | nie | 0,3 | 2002 |
| 828 | Ustronie Morskie | Kukinka | 7,41 | 47,3 / 67,3 | bez | tak | 6,3 | 2010 |
| 829 | Polanów | Polanów - Wietrzno | 1,70 | - | mineralne sztuczne | nie | 2,6 | 2019 |
| 830 | Sianów | Sianów | 18,20 | 50% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 159 | po 2012 |
| 831 | Świerzyno | Niedalino | 1,12 | - | sztuczne (folia) | tak | 15,3 | 2004 |
| 832 | Police | Sierakowo | 32,08 | - | sztuczne (folia) | tak | 486 | - |
| 833 | Szczecin | Klucz | 5,19 | 620.000 Mg / 700.000 Mg | sztuczne (folia) | tak | 102 | 2003 |
| 834 | Świnoujście | Świnoujście-Przytór | 4,60 | 360,0 / 460,0 | dwuwarstwowe | tak | 86,4 | po 2012 |
| 835 | Barlinek | Rychnów | 1,00 | - | mineralne naturalne | tak | 6,4 | - |
| 836 | Dębno | Dębno | 8,92 | - | mineralne naturalne | nie | 28,2 | 2040 |
| 837 | Police | Leśno Górne | 8,82 | - | sztuczne (folia) | tak | - | 2014 |
| 838 | Lipiany | Dębiec | 3,50 | 36,8 / 100,4 | mineralne sztuczne | tak | 2,5 | 2015 |
| 839 | Pyrzyce | Pyrzyce | 6,20 | 76,0 / 149,5 | mineralne naturalne | tak | 27,8 | 2007 |
| 840 | Darłowo | Porzecze | 5,60 | - | bez | nie | 22,6 | 2004 |
| 841 | Sławno | Gwiazdowo | 4,00 | - | sztuczne (folia) | tak | 18,5 | 2012 |
| 842 | Dolice | Dolice | 3,00 | 14,6 / 18,2 | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2004-2007 |
| 843 | Łobez | Prusinowo | 8,50 | 146,1 / 192,2 | mineralne naturalne | nie | 17 | 2004 |
| 844 | Stara Dąbrowa | Łęczyca | 15,40 | 12,6 / 63,0 | dwuwarstwowe | tak | 74 | 2030 |
| 845 | Barwice | Śmilcz | 1,90 | - | mineralne naturalne | nie | 2,1 | - |
| 846 | Biały Bór | Biały Bór | 4,59 | - | bez | nie | - | - |
| 847 | Biały Bór | | | - | bez | nie | - | - |
| 848 | Biały Bór | Biała | 0,10 | - | bez | nie | 0,001 | - |
| 849 | Biały Bór | Kołtki | 0,50 | - | bez | nie | 0,002 | - |
| 850 | Biały Bór | Drzonowo | 0,30 | - | bez | nie | 0,004 | - |
| 851 | Biały Bór | Grabowo | 0,35 | - | bez | nie | 0,001 | - |
| 852 | Biały Bór | Świerszewo -Stępień | 0,40 | - | bez | nie | 0,006 | - |
| 853 | Biały Bór | Kazimierz | 0,10 | - | bez | nie | - | - |
| 854 | Biały Bór | Przybrda | | - | bez | nie | - | - |
| 855 | Biały Bór | Bielica | 0,30 | - | bez | nie | - | - |
| 856 | Biały Bór | Sępolno Wielkie | | - | bez | nie | 0,004 | - |
| 857 | Borne Sulinowo | Borne Sulinowo | 3,65 | - | sztuczne (folia) | tak | 2,9 | 2010 |
| 858 | Grzmiąca | Grzmiąca | 1,23 | - | sztuczne (folia) | tak | 1,9 | 2023 |
| 859 | Szczecinek | Trzesieka | 4,50 | - | sztuczne (folia) | tak | 45,6 | 2008 |
| 860 | Szczecinek | Trzesieka | 7,20 | - | bez | tak | 14,2 | 2002 |
| 861 | Sławoborze | Lepino | 2,60 | 42% / 100% | bez | nie | 0,3 | 2020 |
| 862 | Świdwin | Świdwinek 2 | 1,59 | 39% / 100% | sztuczne (folia) | nie | 10 do 20 | 2013 |
| 863 | Wałcz | Wałcz | 1,80 | - | sztuczne (folia) | tak | 29,4 | 2007 |
Tabela 5. Czynne składowiska odpadów komunalnych - dane o składowiskach na podstawie materiałów dostarczonych przez Ministerstwo Środowiska, których nie zawierała baza OBREM
Lp. | Gmina | Miejscowość | Rok budowy | Pojemność składowiska [tys. m3] zapełniona / całkowita | Uszczelnienie | Drenaż odcieków | Ilość odpadów przyjmowanych [t/d] | Deklarowany rok zamknięcia |
| Województwo dolnośląskie |
| 1 | Żukowice | Żukowice | | 14,7 / 24,5 | bez | nie | | 2004 |
| 2 | Żukowice | Nielubia | | 2,9 / 9,7 | bez | nie | | 2017 |
| 3 | Głogów | Biechowo | 1994 | 168,6 / 223,7 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2005 |
| 4 | Kotla | Grochowice | 1989 | 3,1 / 9,2 | sztuczne (folia) | nie | < 10 | 2009 |
| 5 | Kotla | Bogomice | 1992 | 16,6 / 33,2 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | 2009 |
| 6 | Mysłakowice | Ścięgna-Kostrzyca | 1992 | 141,3 / 941,9 | dwuwarstwowe | tak | 60 | 2040 |
| 7 | Oleśnica | Smolna-Gęboszyce | 1993 | 206,0 / 316,0 | sztuczne (folia) | tak | 49,3 | 2007 |
| 8 | Dziadowa Kłoda | Stradomia Dolna | 1988 | 24,0 / 36,0 | bez | nie | 4,1 | 2007 |
| 9 | Kondratowice | Podgaj | 2001 | 3,0 / 30,0 | bez | tak | 1,6 | 2030-2035 |
| 10 | Zawonia | Skotniki | 2001 | 2,8 / 96,2 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 11 | Ząbkowice Śląskie | Braszowice | 1970 | | bez | nie | > 20 | 2002 |
| Województwo kujawsko-pomorskie |
| 12 | Dobrcz | Magdalenka | 1995 | 13,9 / 25,7 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 13 | Koronowo | Srebnica | 1992 | 258,1 / 262,7 | sztuczne (folia) | tak | 0 | 2007-2010 |
| 14 | Dąbrowa Chełmińska | Bohumin | 1994 | 16,6 / 29,1 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2007-2010 |
| 15 | Zbójno | Rębiocha | 1995 | 4,8 / 19,8 | sztuczne (folia) | tak | 0,6 | 2010 |
| 16 | Świecie n/Osą | Świecie n/Osą | 1993 | 11,9 / 17,0 | sztuczne (folia) | nie | < 10 | po 2012 |
| 17 | Dobrzyń n/Wisłą | Płomiany | 1983 | 8,8 / 28,0 | bez | nie | < 10 | 2007-2010 |
| 18 | Skępe | Skępe | 1985 | 28,1 / 29,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2003 |
| 19 | Kikół | Grodzeń | 1988 | 2,9 / 8,4 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | 2015 |
| 20 | Nakło n/Notecią | Rozwarzyn | 1998 | 82.562 Mg / 93.000 Mg | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2010 |
| 21 | Mrocza | Ostrów | 1994 | 11.500Mg / 22.500Mg | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2012 |
| 22 | Sadki | Ostrówiec | 1995 | 37.480Mg / 47.000Mg | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2020 |
| 23 | Bytoń | Wandynowo | 2000 | - / 49,2 | dwuwarstwowe | tak | 1,6 | po 2012 |
| 24 | Piotrków Kujawski | Jerzyce | 1993 | 90% / 100% | dwuwarstwowe | tak | 4,9 | 2004-2007 |
| 25 | Więcbork | Dalków | 1999 | 12,2 / 28,4 | sztuczne (folia) | tak | 7 | 2005 |
| 26 | Kamień Krajeński | Kamień Krajeński | 1994 | 42,5 / 242,4 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2022 |
| 27 | Sośno | Skoraczew | 1993 | 4,2 / 11,0 | sztuczne (folia) | tak | 1,2 | 2010 |
| 28 | Dębowa Łąka | Dębowa Łąka | 1986 | 7% / 100% | bez | nie | > 20 | po 2012 |
| 29 | Lubiewo | Bysławek | 1997 | 5,8 / 8,9 | sztuczne (folia) | nie | < 10 | po 2012 |
| 30 | Śliwice | Rosochatka | 1997 | 6,6 / 40,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2017 |
| Województwo lubelskie |
| 31 | Międzyrzec Podlaski | Międzyrzec Podlaski | 1980 | 60,0 / 85,0 | bez | nie | 20 | 2006 |
| 32 | Terespol | Lebiedziew | 1991 | 180,0 / 300,0 | dwuwarstwowe | tak | 20 | 2009 |
| 33 | Konstantynów | Komarno | 1999 | 1,4 / 56,0 | sztuczne (folia) | tak | 1 | 2030 |
| 34 | Kodeń | Kodeń | 1998 | 0,8 / 42,5 | sztuczne (folia) | tak | 1 | 2030 |
| 35 | Frampol | Radzięcin | 1989 | 15,0 / 59,9 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 36 | Księżpol | Króle | 1988 | 10,0 / 25,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 37 | Obsza | Wola Obszańska | 2001 | 0,1 / 35,1 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2023 |
| 38 | Potok Górny | Potok Górny | 2001 | 0,4 / 7,3 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2020 |
| 39 | Turobin | Żabno | 1980 | 16,0 / 40,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 40 | Dorohusk | Świerże | 2001 | 1,5 / 20,6 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2010 |
| 41 | Dubienka | Dubienka | 1974 | 1,7 / 2,0 | bez | nie | < 10 | 2009 |
| 42 | Sawin | Malinówka | 1992 | 1,5 / 46,0 | mineralne sztuczne | tak | < 10 | 2008 |
| 43 | Wierzbica | Władysławów | 1972 | 6,0 / 8,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 44 | Wojsławice | Wojsławice | 1985 | 17,0 / 26,0 | bez | nie | < 10 | 2007-2010 |
| 45 | Krasnystaw | Wincentów | 2001 | 6,5 / 60,2 | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2007-2010 |
| 46 | Gorzków | Chorupnik | 1992 | 4,5 / 30,0 | bez | nie | 0 | 2003 |
| 47 | Izbica | Stryjów | 1982 | 0,3 / 0,6 | bez | nie | | 2004-2007 |
| 48 | Żółkiewka | Wola Żółkiewska | 1999 | 2,6 / 8,6 | sztuczne (folia) | tak | > 10 | 2007-2010 |
| 49 | Fajsławice | Suchodoły | 1991 | 0,8 / 2,3 | sztuczne (folia) | tak | > 10 | 2007-2010 |
| 50 | Wilków | Rogów | 1994 | 8,9 / 31,3 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 51 | Opole Lubelskie | Ożarów II | 1993 | 30,5 / 200,5 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2026 |
| 52 | Ułęż | Sobieszyn | 1989 | 6,0 / 7,7 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2007 |
| 53 | Krynice | Zaboreczno | 1988 | 4,0 / 29,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | po 2012 |
| 54 | Łaszczów | Zimno | 2001 | 0,8 / 12,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 55 | Rachanie | Grotysławiec | 2001 | 0,2 / 30,2 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 56 | Susiec | Susiec | 2001 | 1,8 / 16,6 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 57 | Tarnawatka | Tarnawatka | 2001 | 0,5 / 12,7 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 58 | Telatyn | Telatyn | 2001 | 0,6 / 18,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 59 | Tyszowce | Klątwy | 1989 | 6,2 / 12,5 | naturalne mineralne | nie | < 10 | po 2012 |
| 60 | Ulhówek | Ulików | 1988 | 10,0 / 40,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2012 |
| 61 | Biała Podlaska | Biała Podlaska | 2001 | 0 / 720,0 | dwuwarstwowe | tak | | po 2012 |
| Województwo lubuskie |
| 62 | Krosno Odrzańskie | Łochowice | 1977 | 40,7 / 64,7 | bez | nie | 13,7 | 2004 |
| 63 | Skwierzyna | Skwierzyna | 1965 | 19,8 / 26,4 | bez | nie | < 10 | 2009 |
| 64 | Nowe Miasteczko | Nowe Miasteczko | 1980 | 10,0 / 20,0 | bez | nie | 2,7 | 2002 |
| 65 | Słubice | Kunowice | 1993 | 83.517 Mg / 96.000 Mg | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2009 |
| 66 | Rzepin | Lubiechnia Wielka | 1994 | - | naturalne mineralne | nie | | 2002 |
| 67 | Zwierzyn | Górki | 2000 | 1,3 / 14,3 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 68 | Strzelce Krajeńskie | Strzelce Krajeńskie | 1980 | 250,0 / 330,0 | bez | nie | < 10 | 2004 |
| 69 | Torzym | Pniów | 1975 | 65% / 100% | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 70 | Krzeszyce | Krzeszyce | 1970 | 50% / 100% | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 71 | Lubniewice | Lubniewice | 1978 | 80% / 100% | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 72 | Świebodzin | Jordanowo | 1989 | 8,4 / 14,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 73 | Świebodzin | Kupinino | 1989 | 1,2 / 5,8 | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 74 | Świebodzin | Kępsko | 1989 | 0,8 / 2,0 | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 75 | Świebodzin | Jeziory Wieś | 1989 | 4,5 / 15,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 76 | Świebodzin | Jeziory Wieś | 2000 | 47,8 / 304,5 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | po 2012 |
| 77 | Zbąszynek | Kosieczyn | 1989 | 29,3 / 41,9 | bez | nie | 10 do 20 | 2004-2007 |
| 78 | Żary | Włostów | 1994 | - / 14,8 | naturalne mineralne | nie | | |
| 79 | Żary | Grabik | 1994 | 8,1 / 20,1 | naturalne mineralne | tak | 21,9 | |
| 80 | Żary | Olbrachtów | 1994 | 2,4 / 7,9 | naturalne mineralne | nie | 1 | |
| 81 | Żary | Sieniawa Żarska | 1991 | 127,2 / 286,2 | naturalne mineralne | nie | | 2012 |
| 82 | Tuplice | Chemica | 1987 | 31,5 / 52,6 | naturalne mineralne | nie | | |
| 83 | Sława | Sława | 1950 | 95% / 100% | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| Województwo łódzkie |
| 84 | Poświętne | Kurzeńce | 1989 | 4,2 / 14,0 | bez | nie | 0,5 | 2007-2010 |
| 85 | Poddębice | Poddębice | 1973 | 90% / 100% | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 86 | Uniejów | Uniejów | 1984 | 70% / 100% | bez | nie | < 10 | 2010 |
| 87 | Pęczniew | Kraczynki | 1990 | 22% / 100% | bez | nie | < 10 | 2012 |
| 88 | Wartkowice | Gostków Stary | 1989 | 65% / 100% | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2004 |
| 89 | Zadzim | Zygry | 1993 | 8% / 100% | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2012 |
| 90 | Masłowice | Strzelce Małe | 1978 | 138,0 / - | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 91 | Kamieńsk | Ruszczyn | 2001 | 290,0 / 4.390,0 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | po 2012 |
| 92 | Jeżów | Popień | 1986 | 30,6 / 34,0 | sztuczne (folia) | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 93 | Łódź | Łodź | 1988 | 440,0 / 502,6 | naturalne mineralne | tak | > 20 | 2004-2007 |
| Województwo małopolskie |
| 94 | Łukowica | Świdnik | 2000 | 1,1 / 15,0 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | po 2012 |
| 95 | Brzeszcze | Brzeszcze | 1999 | 43,4 / 401,0 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | po 2012 |
| Województwo mazowieckie |
| 96 | Gostynin | Gostynin | 2002 | 1.386 Mg / 151.386 Mg | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2017 |
| 97 | Grodzisk Mazowiecki | Kraśnicza Wola | 1999 | 31.324 Mg / - | dwuwarstwowe | tak | > 20 | |
| 98 | Czerwonka | Dąbrówka | 1992 | 1.680 Mg / 2.112 Mg | sztuczne (folia) | nie | 0,1 | po 2012 |
| 99 | Troszyn | Troszyn | 1992 | 19,3 / 64,4 | sztuczne (folia) | tak | 0,9 | po 2012 |
| 100 | Myszyniec | Myszyniec | 1993 | 50,0 / 100,0 | sztuczne (folia) | tak | 2,7 | po 2012 |
| 101 | Boguty-Pianki | Boguty-Pianki | 1989 | 3,0 / 38,1 | bez | nie | < 10 | 2026 |
| 102 | Brok | Brok | 1993 | 9,6 / 57,2 | dwuwarstwowe | tak | < 10 | 2010-2012 |
| 103 | Baboszewo | Lutomierzyn | 1978 | 10,5 / 30,0 | bez | nie | < 10 | 2007-2010 |
| 104 | Naruszewo | Naruszewo Stare | 1990 | 4,0 / 13,2 | bez | nie | < 10 | 2009 |
| 105 | Odżywół | Odżywół | 1992 | 16,0 / 40,0 | sztuczne (folia) | tak | 0,7 | 2020 |
| 106 | Sierpc | Rachocin | 1983 | 39.000 Mg / 92.500 Mg | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2005 |
| 107 | Chlewiska | Chlewiska | 1993 | 4,5 / 5,0 | bez | nie | < 10 | 2004 |
| 108 | Żuromin | Brudnice | 1992 | 40,9/ 93,2 | sztuczne (folia) | tak | 15,2 | |
| 109 | Bierzun | Bierzuń | 1972 | 20,0 / 25,0 | bez | nie | | |
| 110 | Siemiątkowo Koziebrodzkie | Gradzanów Kościelny | 1980 | 7,0 / 14,0 | bez | nie | 0,05 | 2015 |
| Województwo opolskie |
| 111 | Głubczyce | Głubczyce | 1993 | 88,0 / 125,0 | sztuczne (folia) | tak | 38,2 | 2006 |
| 112 | Baborów | Baborów | 1999 | 11,0 / 90,0 | mineralne sztuczne | tak | 9,5 | 2012 |
| 113 | Kietrz | Dzierzysław | 1993 | 58,1 / 105,6 | sztuczne (folia) | tak | 18,5 | 2009 |
| 114 | Byczyna | Byczyna | 1988 | 60,0 / 100,0 | sztuczne (folia) | tak | 3,6 | 2005 |
| 115 | Wołczyn | Wołczyn | 1978 | 331,4 / 362,5 | naturalne mineralne | nie | 18,5 | 2004 |
| 116 | Gogolin | Gogolin | 1990 | 120,0 / 220,0 | dwuwarstwowe | tak | 36,6 | 2007 |
| 117 | Namysłów | Ziemiełowice | 1992 | - | sztuczne (folia) | tak | 19,5 | 2007 |
| 118 | Pokój | Fałkowice | 1995 | 13,7 / 16,5 | sztuczne (folia) | tak | 3 | 2009 |
| Województwo podkarpackie |
| 119 | Lutowiska | Smolnik | 1982 | 7,2 / 8,1 | naturalne mineralne | tak | 1,1 | 2004 |
| 120 | Radymno | Młyny | 1998 | 53,5 / 900,5 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | po 2012 |
| 121 | Jasło | Jasło Sobniów | 196. | 168.340 Mg / - | bez | nie | > 20 | 2010-2012 |
| 122 | Dubiecko | Nienadowa | 1981 | 50% / 100% | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 123 | Krzywcza | Krzywcza | 1988 | 25% / 100% | bez | nie | < 10 | 2003 |
| 124 | Żurawica | Duńkowiczki | 1993 | 64% / 100% | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 125 | Dynów | Dynów | 1998 | 10,0 / 50,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2020 |
| 126 | Zagórz | Średnie Wielkie | 2000 | 7.587 Mg / - | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 127 | Grębów | Grębów | 2000 | 4,6 / 50,5 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2020 |
| Województwo podlaskie |
| 128 | Szczuczyn | Szczuczyn | 2000 | 1,0 / 20,0 | sztuczne (folia) | tak | 3 | 2010 |
| 129 | Rajgród | Wojdy | 2000 | 5,0 / 16,1 | sztuczne (folia) | tak | 1,6 | 2007-2010 |
| 130 | Wąsosz | Kol. Komosewo | 1991 | 11,1 / 37,0 | bez | nie | | 2015-2018 |
| 131 | Hajnówka | Hajnówka | 1976 | 950,0 / 1.000,0 | bez | nie | | 2006 |
| 132 | Narewka | Olchówka | 1998 | 3,8 / 48,0 | sztuczne (folia) | tak | | po 2012 |
| 133 | Łomża | Miastkowo | 2001 | 20,0 / 60,0 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2004-2007 |
| 134 | Łomża | Ratów-Piotrów | 2001 | 0,5 / 45,6 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 135 | Krasnopol | Krasnopol | 1991 | 25% / 100% | bez | nie | < 10 | po 2012 |
| 136 | Rutka Tartak | Rutka Tartak | 1986 | 0,2 / 17,2 | naturalne mineralne | nie | 0,03 | 2015 |
| 137 | Wiżajny | Wiżajny | 1992 | 0,9 / 2,0 | bez | nie | 0,07 | 2002 |
| 138 | Suwałki | Sobolewo | 1967 | 1.152,1 / 1.172,1 | bez | nie | 10 do 20 | 2007-2010 |
| Województwo pomorskie |
| 139 | Somonino | Kaplica | 1992 | 11,3 / 33,9 | dwuwarstwowe | tak | 0,8 | po 2012 |
| 140 | Lichnowy | Lisewo Malborskie | 1997 | 5,0 / 16,0 | sztuczne (folia) | tak | 1 | 2009 |
| 141 | Stare Pole | Szaleniec | 1990 | 4,2 / 14,0 | naturalne mineralne | nie | 0,7 | 2009 |
| 142 | Miłoradz | Mątowy Małe | 1990 | - | naturalne mineralne | nie | 0,7 | 2009 |
| 143 | Puck | Łebcz | 1981 | 485,0 / 585,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 144 | Kępice | Obłęż | 1996 | 46,0 / 100,0 | dwuwarstwowe | tak | 4 | po 2012 |
| 145 | Sztum | Nowa Wieś | 1990 | 280,0 / 400,0 | naturalne mineralne | tak | 21 | 2007-2010 |
| Województwo śląskie |
| 146 | Sośnicowice | Trachy | 1993 | 35,3 / 55,0 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2005 |
| 147 | Popów | Więcki | 1993 | 19,5 / 42,8 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2040 |
| 148 | Łaziska Górne | Łaziska Górne | 1989 | 70% / 100% | bez | tak | 10 do 20 | 2003 |
| 149 | Świerklany | Jankowice Rybnickie | 1997 | 32,1 / 51,1 | naturalne mineralne | tak | < 10 | 2027 |
| 150 | Gliwice | Gliwice | 1999 | 193,0 / 1.900 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2019 |
| 151 | Rybnik | Rybnik | 1983 | 963,8 / 1.200,2 | dwuwarstwowe | tak | > 20 | 2005 |
| Województwo świętokrzyskie |
| 152 | Busko | Wiślica | 1973 | 4,5 / 28,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 153 | Sędziszów | Boroszewice | 1994 | 13,9 / 46,3 | sztuczne (folia) | tak | 4,6 | po 2012 |
| 154 | Ruda Malenicka | Wyszyna Machorowska | 1989 | 6,5 / 13,5 | bez | nie | < 10 | 2007-2010 |
| 155 | Osiek | Grabowiec | 1993 | 88,0 / 176,0 | mineralne sztuczne | tak | 1,1 | 2010 |
| Województwo warmińsko-mazurskie |
| 155 | Rybno | Dębień | 1982 | 30,6 / 51,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 157 | Stare Juchy | Stare Juchy | 1988 | 26,2 / 52,4 | dwuwarstwowe | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 158 | Prostki | Wiśniów Ełcki | 1996 | 8,3 / 15,8 | naturalne mineralne | tak | 2 | 2007-2010 |
| 159 | Giżycko | Świdry k/Giżycka | 1976 | 496.316 Mg / - | bez | nie | 36,2 | 2010-2012 |
| 160 | Kruklanki | Kruklanki | 1991 | 6.499 Mg /- | naturalne mineralne | nie | 2,3 | po 2012 |
| 161 | Miłki | Miechy | 1996 | 2,0 / 20,0 | mineralne sztuczne | nie | 0,4 | po 2012 |
| 162 | Miłki | Rydzewo | 1994 | 3,6 / 18,0 | mineralne sztuczne | nie | 0,8 | 2010-2012 |
| 163 | Ryn | Knis | 1996 | 106.104 Mg / - | bez | nie | 14,5 | 2010-2012 |
| 164 | Korsze | Łankiejny | 1989 | 99,3 / 174,2 | mineralne sztuczne | nie | < 10 | 2009 |
| 165 | Reszel | Pudwagi | 1984 | 84,0 / 210,0 | naturalne mineralne | nie | 10 do 20 | |
| 166 | Reszel | Worpławki | 1997 | 22,5 / 150,0 | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2027 |
| 167 | Kętrzyn | Mazany | 1996 | - | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2026 |
| 168 | Lidzbark Warmiński | Lidzbark Warmiński | 1968 | 350,0 / - | bez | nie | 17,8 | 2007-2010 |
| 169 | Lubomino | Rogiedle | 1980 | 0,3 / 3,8 | bez | nie | 0,02 | 2004-2007 |
| 170 | Kiwity | Kierwiny | 1992 | 0,9 / 19,9 | mineralne sztuczne | nie | 0,1 | 2010-2012 |
| 171 | Orneta | Nowy Dwór | 1972 | 51.866 Mg / - | bez | nie | 17 | 2004-2007 |
| 172 | Biskupiec | Łąkorz | 1995 | 40% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 6,3 | 2010-2012 |
| 173 | Kurzętnik | Lipowiec | 1975 | - / 221,6 | bez | nie | 7,1 | |
| 174 | Biskupiec | Adamowo | 1971 | 200,0 / 500,0 | naturalne mineralne | nie | 11 | 2020 |
| 175 | Kolno | Górowo | 1994 | 6,3 / 18,0 | dwuwarstwowe | tak | 1,6 | 2010 |
| 176 | Dobre Miasto | Podleśna | 1983 | 59,9 / 74,9 | naturalne mineralne | nie | 10,1 | 2005 |
| 177 | Dywity | Dywity | 1991 | 15,0 / 30,0 | naturalne mineralne | nie | 1,8 | 2007-2010 |
| 178 | Barczewo | Łęgajny | 1972 | - / 4,3 | naturalne mineralne | nie | > 20 | 2004-2005 |
| 179 | Morąg | Złotna | 1991 | 200,0 / 800,0 | naturalne mineralne | nie | > 20 | po 2012 |
| 180 | Ostróda | Rudno | 1984 | - / 176,0 | naturalne mineralne | nie | > 20 | po 2012 |
| 181 | Szczytno | Linowo | 1993 | 443,4 / 503,4 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2003/2004 |
| 182 | Banie Mazurskie | Banie Mazurskie | 1994 | 10% / 100% | naturalne mineralne | nie | 0,3 | 2007 |
| 183 | Gołdap | Kośmidry | 2001 | 5% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 32 | 2011 |
| 184 | Budry | Olszewo | 1996 | 176 Mg / 1.475 Mg | sztuczne (folia) | tak | 0,04 | 2010 |
| 185 | Budry | Dowiaty | 1994 | 737 Mg / 3.750 Mg | sztuczne (folia) | tak | 0,1 | 2011 |
| 186 | Budry | Popioły | 1996 | 187 Mg / 2.750 Mg | bez | tak | 0,05 | 2011 |
| 187 | Pozezdrze | Pozezdrze | 1991 | 2.500 Mg / 6.562 Mg | bez | nie | 0,3 | 2012 |
| Województwo wielkopolskie |
| 188 | Rakoniewice | Goździn | 2001 | 3,2 / 95,9 | sztuczne (folia) | tak | 4,3 | 2032 |
| 189 | Żerków | Brzóstków | 2001 | 4,3 / 56,0 | dwuwarstwowe | tak | 6,1 | 2012 |
| 190 | Jaraczewo | Gola | 1996 | 9,1 / 16,4 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2008-2010 |
| 191 | Kotlin | Kotlin | 1995 | 4.100 Mg / - | dwuwarstwowe | tak | < 10 | po 2012 |
| 192 | Kępno | Mianowice | 1963 | - | bez | nie | 10 do 20 | 2003 |
| 193 | Baranów | Donaborów | 1999 | 2,2 / 72,0 | sztuczne (folia) | tak | > 20 | 2012 |
| 194 | Perzów | Gęsia Górka | | - | | | | zamknięte |
| 195 | Przedecz | Dziwie | 1975 | 28,8 / 36,0 | bez | nie | | 2004-2007 |
| 196 | Olszówka | Umień Poduchowny | 1985 | 3,0 / - | bez | nie | | 2002 |
| 197 | Dąbie | Sobótka | 1985 | 20,0 / 40,0 | bez | nie | | 2004-2007 |
| 198 | Osiek Mały | Maciejewo | 1999 | 80,0 / 180,0 | mineralne sztuczne | tak | 21,4 | |
| 199 | Kramsk | Kramsk | 1986 | 80% / 100% | bez | nie | 2,5 | |
| 200 | Rychwał | Rychwał | 2000 | 10% / 100% | sztuczne (folia) | tak | 3,4 | 2015 |
| 201 | Wilczyn | Wilczyn | 2002 | - / 152,0 | dwuwarstwowe | tak | 6,2 | po 2012 |
| 202 | Sulmierzyce | Sulmierzyce | 1993 | 9,2 / 30,6 | sztuczne (folia) | tak | 1,1 | 2020 |
| 203 | Sieraków Wlkp. | Grobia | 197. | 21,0 / 28,4 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2003 |
| 204 | Kuślin | Kuślin | 1993 | 1.920 Mg / 4.800 Mg | sztuczne (folia) | tak | 2 | 2004-2007 |
| 205 | Kobyla Góra | Ignaców | 1991 | 55% / 100% | dwuwarstwowe | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 206 | Mikstat | Mikstat | 1995 | 23% / 100% | naturalne mineralne | tak | < 10 | po 2012 |
| 207 | Ostrzeszów | Ostrzeszów | 1965 | 75% / 100% | naturalne mineralne | nie | 10 do 20 | 2007-2010 |
| 208 | Ujście | Mirosław Ujski | 1996 | 6.300 Mg / 10.000 Mg | bez | tak | < 10 | 2004-2007 |
| 209 | Miejska Górka | Sobiałkowo | 1988 | 41,0 / 41,4 | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 210 | Rawicz | Rawicz-Sarnowa | 1970 | 85% / 100% | bez | nie | 10 do 20 | 2004-2007 |
| 211 | Jutrosin | Jutrosin | 2001 | 4,8 / 57,6 | naturalne mineralne | tak | 10 do 20 | po 2012 |
| 212 | Brudzew | Smolin | 1986 | 10,0 / 20,0 | bez | nie | < 10 | po 2012 |
| 213 | Władysławów | Russocice | 1983 | 20,0 / 25,0 | bez | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 214 | Władysławów | Statki | 1992 | 5,5 / 8,0 | bez | nie | < 10 | 2010-2012 |
| 215 | Tuliszków | Krępa | 1982 | 85,0 / 100,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 216 | Malanów | Kotwasice | 1986 | 8,0 / 16,0 | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 217 | Lipka | Osowo | 1998 | 2.329 Mg / 14.600 Mg | naturalne mineralne | nie | 2,6 | 2013 |
| 218 | Złotów | Miedzybłocie | 1976 | 82,4 / 225,3 | dwuwarstwowe | tak | 10,4 | 2033 |
| Województwo zachodniopomorskie |
| 219 | Pełczyce | Bedargowo | 1990 | 0,5 / 1,5 | mineralne sztuczne | tak | < 10 | 2003 |
| 220 | Pełczyce | Pełczyce | 1975 | 52,0 / 55,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2003 |
| 221 | Bierzwnik | Pławienko | 2000 | 1,2 / 14,9 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | po 2012 |
| 222 | Drawno | Rościno | 1992 | 14.900 Mg / 16.600 Mg | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2004-2007 |
| 223 | Goleniów | Podańsk | 1986 | 74,4 / 112,9 | mineralne sztuczne | tak | 53,6 | 2003 |
| 224 | Gryfice | Smolęcin | 1989 | 163,4 / 544,6 | naturalne mineralne | tak | 10 do 20 | 2020 |
| 225 | Brojce | Dargosław | 1998 | 2,9 / 10,9 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2010 |
| 226 | Karnice | Kusin | 1993 | 10,8 / 12,0 | naturalne mineralne | nie | < 10 | 2006 |
| 227 | Trzcińsko-Zdrój | Czarnołęka | 1950 | 92% / 100% | naturalne mineralne | nie | 1,8 | 2002 |
| 228 | Trzcińsko-Zdrój | Drzesz | 2002 | 0% / 100% | naturalne mineralne | tak | 0 | 2022 |
| 229 | Myślibórz | Dalsze | 2001 | 6.000 Mg / 288.000 Mg | sztuczne (folia) | tak | > 20 | po 2012 |
| 230 | Marianowo | Marianowo | 1996 | 4,7 / 18,8 | sztuczne (folia) | tak | 10 do 20 | 2010-2012 |
| 231 | Ińsko | Powalice | 1995 | 10,1 / 14,4 | sztuczne (folia) | tak | < 10 | 2004-2007 |
| 232 | Połczyn-Zdrój | Kołacz | 1986 | 91% / 100% | bez | nie | < 10 | 2004-2007 |
| 233 | Brzeżno | Brzeżno | 1997 | 100% / 100% | bez | nie | < 10 | 2002 |
| 234 | Resko | Komorów | 1995 | 58,0 / 79,5 | mineralne sztuczne | tak | 5,5 | 2010 |
| 235 | Węgorzyno | Kraśnik | 1993 | 13,6 / 34,0 | sztuczne (folia) | nie | 3,3 | 2007-2010 |
ZAŁĄCZNIK Nr 3.2.
WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO
Wykaz instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego (z wyjątkiem składowisk)
| Lp. | Nazwa firmy/ właściciela instalacji | Adres firmy/ właściciela instalacji | Nazwa instalacji | Technologia | Kody przyjmowanych odpadów | Wydajność instalacji (Mg/rok) | Wolna pojemność instalacji (Mg/rok) |
| Woj. dolnośląskie |
| 1 | Dolnośląska Korporacja OŁAWA Sp. z o.o. | 3-go Maja 26 Oława 55-200 | bd | termiczna redukcja i dehydratacja | 110101, 110103, 110105, 110106, 110107, 110108, 080102, 080103, 080104, 080105, 080106, 080107, 110399, 120111, 130611 | 720 | 370 |
| 2 | DOMEX -Przedsiębiorstwo Remontowo-Budowlane Sp. z o.o. | Wojska Polskiego 79 Strzegom 58-150 | betonownia | popioły stosuje się jako dodatek do mieszanek betonowych | 100101, 100102, 100180 | 250 | 100 |
| 3 | Fabryka Papieru Sp. z o.o. w Dąbrowicy | Jelenia Góra | hydropulper, młyny, hydrocyklony, sortownik | rozwłóknianie odpadów, oczyszczanie masy, formowanie wstęgi i suszenie | 03 01 08 | 4.000 | 1.000 |
| 4 | Grupa Eko-Ol Dolny Śląsk Sp. z o.o. | Zimny Dwór 1 Świebodzice | instalacja do krakingu odpadów polioletinowych | kraking katalityczny | 020104, 120105, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 | 3.000 | -60 |
| 5 | HUTMEN S.A. | Grabiszyńska 241 Wrocław | elektryczne i gazowe piece hutnicze | pirometalurgia metali nieżelaznych | 170407 | 350.000 | 325.000 |
| 6 | Klosters Sp. z o.o. | ul. Powstańców Śląskich 5, Wrocław | piece do wypału klinkieru cementowego | produkcja cementu | | | |
| 7 | LEGMET ZM Spółka z o.o. | Złotoryjska 1 78-184 Legnica | piece łukowe | przetop złomu | 120101, 120102, 170405 | 6.000 | 2.050 |
| 8 | Leszek Kuzynowski | Bożanów 7 Żarów | młynek do mielenia tworzyw sztucznych (twardych) | rozdrabnianie tworzyw sztucznych twardych (PP, PE) | 160803, 160804, 150102 | 40 | 30 |
| 9 | MEGAMETAL RECYCLING Sp. z o.o. | Pielgrzymka 150 Pielgrzymka | piece: komorowy, tyglowy | przetop materiałów cynkonośnych w piecach | 100502, 100504 | 2.000 | 1.200 |
| 10 | METAL-PLAST Sebastian Fedorowicz | Ciernie 157b Świebodzice | młyny do tworzyw sztucznych, separatory | produkcja granulatu | 120105 | 3.500 | 1.000 |
| 11 | Paweł Dugiel -Kruszywa | Węglowa 12 Lądek-Zdrój | do produkcji rur i kształtek z PUC | kruszenie odpadów z profili okiennych PUC | 160207 | 365 | 355 |
| 12 | TRACH | Potokowa 7 Wrocław | młyny nożowe, zagęszczarka bębnowa, wytłaczarka | mielenie, aglomeracja (w zagęszczarce), regranulacja na wytłaczarce | 040209, 070213, 120501, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 | bd | bd |
| 14 | Zakłady Koksownicze Zdzieszowice | Powstańców Śląskich 1 Zdzieszowice | bateria koksownicza | piroliza węgla | 060603, 190804 | 20.000 | 18.270 |
| 15 | Zakłady Mechaniczne 208LEG-MET | Złotoryjska 178 Legnica | zestaw krusząco-sortujący | kruszenie i przesiewanie na frakcje betonów, żelbetów | 170101 | 120.000 | 80.000 |
| 16 | Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Milicz | Grzybowa 1 Milicz | spalarnia z fluidalną stacją oczyszczania spalin | unieszkodliwianie w procesie spalania pirolitycznego | 180102, 180103, 180104, 180109 | 100 | 50 |
| 17 | ZPCh Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "KOVA" Sp. z o.o. | Sprzymierzeńców 2 Złotoryja | urządzenie destylacyjne FORMECO Distatic i Dynamic typu D-25 i D-60 | odzyskiwanie rozpuszczalnika poprzez destylację | 080102 | 128 | 118 |
| Woj. kujawsko-pomorskie |
| 1 | ANWIL S.A. Zakłady Azotowe | Toruńska 222 Włocławek 87-805 | piec obrotowy i piec statyczny | rozkład termiczny | | 25.261 | 19.982 |
| 2 | Bydgoskie Zakłady Papiernicze | Siedlecka 10 Bydgoszcz | linia do produkcji papieru | produkcja papieru | 150101, 191201, | | 0 |
| 3 | EKOPOL | Kaszubska 25 Bydgoszcz | linia do mielenia, mycia i suszenia tworzyw sztucznych | rozdrabnianie odpadów poprodukcyjnych na granulat | 70213, 150102 | 1.500 | 1.000 |
| 4 | Fabryka Lin i Drutu "Drumet" S.A. we Włocławku | Polna 26/74 Włocławek | regeneracja metodą Ruthner | metoda termiczna | 11 01 05 | 6.000 | 500 |
| 5 | Hurtownia Zachodniej Odzieży Używanej | Dunikowskiego 9/52 Bydgoszcz | Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie | gr 63 10, 63 09 | 4.000 | 0 |
| 6 | I.T.I. POLAND Sp. z o.o. | Wielowieś 28 Gniewkowo | kruszarka do tworzyw sztucznych | sortowanie tworzyw sztucznych, oczyszczanie, rozdrabnianie, pakowanie do worków BIG-BAG | 070213, 120105, 150101, 150102, 160119, 170203, 191204, 200139 | bd | bd |
| 7 | JANIKOSODA Zakłady Sodowe S.A. | Przemysłowa 30 Janikowo | składowisko | składowanie | grupa 17, 19 09 99, 20 03 01, 20 03 03 | 5.000 | 2.500 |
| 8 | Piotr Szarorzewski | Poćwiardowo Golub-Dobrzyń | | produkcja granulatu | 15 01 02, 17 02 03, 19 12 04, 20 01 39 | 600 | 250 |
| 9 | PPHU ABBA-EKOMED Sp. z o.o. | Poznańska 152 Toruń | Ekotrom 2; Składowisko odpadów azbestowych; Ciąg RO-2; Zgniatacz ZFO-1; El-Elektron 2001 | mechaniczne rozdrabnianie, segregacja oraz fizykochemiczne unieczynnianie luminoforu i par rtęci; składowanie; mechaniczne rozdrabnianie; wyciskanie oleju oraz oczyszczanie części metalowych; odzysk elementów wykorzystywanych jako surowiec powtórnie w produkcji | 160821, 200121,1706, 1701, 1602, 0201, 0203, 0301, 0401, 0402, 0501, 0594, 0506, 0508, 0509, 07, 08, 120105, 120112, 13, 1401,1402, 1493,1404, 1405, 1501, 1502, 1603, 1605, 1607,1608, 1702, 1703, 150202, 160824 | 26.000 | 17.815 |
| 10 | PPRJ RESEKO Sp. z o.o. | Przemysłowa 1 Nowa Wieś Wielka | b.d. | b.d. | 170503 | 9.800 | 8.000 |
| 11 | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe "ROLLS" Sp. z o.o. | Wyszyńskiego 26 Włocławek | b.d. | b.d. | 150101, 191201 | 5.500 | 1.300 |
| 12 | Zakłady Chemiczne "ZACHEM" S.A. | Wojska Polskiego 65 Bydgoszcz | Instalacja Chemiczno-Techniczna Unieszkodliwiania Odpadów | piec obrotowy | 07 01 08, 07 03 10 | 500 | 130 |
| Woj. lubelskie |
| 1 | Cementownia "Chełm" S.A. | Fabryczna 6 Chełm 22-100 | piec obrotowy z kalcynatorem, młyny cementu | produkcja klinkieru portlandzkiego i cementu portlandzkiego | 06 03 16, 10 02 01, 10 01 02, 10 01 05, 19 1 10 | 350.000 | 145.852 |
| 2 | Cementownia "Rejowiec" S.A. | Fabryczna 1 Rejowiec Fabr. 22-170 | piec obrotowy | produkcja cementu | grupa 02, 03, 07, 08, 10, 09 01 08, grupa 12, 15, 16, 17, 19 | 80.000 | 30.000 |
| 4 | Fabryka Łożysk Tocznych Kraśnik S.A. | Fabryczna 6 Kraśnik | mechaniczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków | demulgacja, redukcja, koagulacja, zagęszczanie, filtracja | 11 01 03, 11 01 05, 11 01 07, 12 01 09, 14 01 07, 16 07 04, 16 07 06 | 2.591.500 | 2.254.882 |
| 3 | INOVA Centrum Innowacji Technicznych sp. z o.o. | M. Skłodowskiej-Curie 183 Lublin | instalacja półtechniczna do wzbogacania grawitacyjnego i flotacyjnego | wzbogacanie flotacyjne | 10 06 08 | 5.000 | 2.000 |
| 10 | JOBON Sp. z o.o. | Biłgorajska 14 Zwierzyniec | kotłownia grzewcza na odpady drzewne | spalanie w kotłowni wyposażonej w dwa zestawy automatycznego spalania odpadów | 03 01 05 | 1.000 | 0 |
| 11 | P.P.P. "BACULIT" - Zakład Utylizacji w Zastawiu | Zastaw Kurów | b.d. | utylizacja - Hartman suchy | 02 02 03 | 5.000 | 1.827 |
| 12 | PPH "Black Red White" | Krzeszowska 63 Biłgoraj | Spalarnia odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne | spalanie odpadów w kotle wodnym typ K9-6.500kw KOHLBACH | 03 01 05 | 15.768 | 1.968 |
| 13 | PPP Baltik s.c. w Puławach | Kurów | zakład utylizacji | hartman suchy | 02 02 03 | 5.000 | 1.827 |
| 14 | Zakład Handlu i Usług Technicznych w Puławach, Oddział Utylizacji w Krasnymstawie | Leśna 13 Krasnystaw | linia utylizacji odpadów poubojowych | sterylizacja i odparowanie składnika wodnego | grupa 02 02 | 8.000 | 3.000 |
| 15 | Zakład Utrzymania Ruchu sp. z o.o | al. Lotników Polskich 1 Świdnik | oczyszczalnia ścieków | przekształcenie zanieczyszczeń w postać nierozpuszczalnych osadów stabilizowanych i ich rozdział, sedymentacja i odwadnianie na poletkach osadowych | grupa 06, 11, 16 | 522.000 | 397.128 |
| 16 | Zakłady Azotowe "PUŁAWY" S.A. | Tysiąclecia P.P. 13 Puławy | zakładowa elektrociepłownia | spalanie węgla: 5 kotłów parowych OP-45 | 07 01 10, 16 08 03, 16 13 99, 07 01 08 | 600.000 | 579.140 |
| Woj. lubuskie |
| 1 | ABCR Recykling S.A., Gubińska 40 Krosno Odrz. 66-600 | | instalacja do odzysku materiałowego zużytych opon i kabli | recykling w temperaturze otoczenia odzysk materiałowy przez mechaniczne rozdrobnienie w czterech fazach, rozdzielenie poszczególnych składników: granulat gumowy, złom, tekstylia | 16 01 03, 17 04 11, 07 02 13 | 18.000 | 6.000 |
| 2 | CPN Ekoserwis | Naftowa 1 Czerwieńsk 66-016 | instalacja w technologii Cum-Bac | instalacja w technologii Cum-Bac | 130501-02, 160708, 170503-04, 191301-02, 150202-03, 190802, 190811-14, 130507-08, 130802, 191307 | | 0 |
| 3 | ECOTEX Poland sp. z o.o. | Spółdzielcza 2 Żagań 68-100 | Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie | 16 08 11, 20 01 11 | 30.000 | 20.717 |
| 4 | MROWISKO Zakład Surowców Wtórnych | Poznańska 22 Trzciel | rozdrabniarka, prasa hydrauliczna | maszyna rozdrabniająca TYS, prasa do pakietowania odpadów BP142 | 200101, 200102, 200110, 200111, 200138, 200139, 200199, 170201, 170202, 170203, 150101-07, 150109 | 600 | 600 |
| 5 | Oczyszczalnia ścieków "Łącza" | Czerwieńsk | komorowa prasa filtracyjna | filtracja ciśnieniowa | 170101-03, 170107, 170180, 170181, 170201-03, 170302, 170504, 170604, 170802, 170904 | 14.000 | 2.000 |
| 6 | POLSTOFF sp. z o.o. | Spółdzielcza 2 Żagań | Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie | 16 08 11, 20 01 11 | 30.000 | 21.582 |
| 7 | Przedsiębiorstwo Usług Ekologicznych Sp. z o.o. | Bierzanina 5 Gorzów Wielkopolski | spalarnia | spalanie w wysokiej temperaturze wraz z dopalaniem | 0801, 0802, 0803, 0804, 1301, 1302, 1303, 1304, 1305, 1307, 1308, 1501, 1502 | 400 | 200 |
| 8 | WYMIARKI S.A. Huta Szkła | Księcia Witolda 11 Wymiarki | wanna szklarska | wytop szkła | 15 01 07, 17 02 02, 19 12 05, 20 01 02 | 16.000 | 5.000 |
| 9 | ZASET Sp. z o.o. | 1 Maja 40 Kożuchów | oczyszczalnia ścieków chemicznych | utlenianie cyjanków podchlorynem sodu, redukcja Cr VI do III wodorosiarczynem sodu | 110105, 110106, 110107, 110108, 110113 | 25.000 | 12.500 |
| 10 | ZPCh Sp. Pracy | Fabryczna 4 Międzyrzecz | Linia "katowicka" do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych | mielenie, mycie, granulacja | 15 01 02, 12 01 05, 19 12 04 | 2.800 | 1.000 |
| Woj. łódzkie |
| 1 | ECO-ABC | Przemysłowa Bełchatów 97-400 | spalarka PL-4100 Amco | spalanie odpadów | 18 01 03, 18 01 05, 18 02 02, 18 04 02 | 3.400 | 1.240 |
| 2 | EKOGAL S.A. | Grunwaldzka 1 Kutno 99-300 | stacja unieszkodliwiania odpadów przemysłowych | zagęszczanie, suszenie, korekta pH, konfekcjonowanie, homogenizacja, kruszenie | 0801, 0802, 0803, 0804, 0901, 1101, 1102, 1201, 1202, 1301, 1302, 1303, 1305, 1306, 1401, 1402, 1403, 1404, 1405, 1501, 1502, 1601, 1602, 1603, 1605, 1606, 1608, 1610, 1801, 1901, 1902, 1903, 1908, 1909 | bd | bd |
| 3 | ERATECH S.A. | Al. Marszałka Piłsudskiego 141 Łódź 92-318 | instalacja destylacji rozpuszczalników i szlamów | własna technologia oparta na destylacji prostej i azeotropowej | 0701 - 07; 1101, 1102, 1406, 0801, 0803, 0804 | 2.100 | 1.920 |
| 4 | Kombinat Cementowo-Wapienniczy "Warta" S.A. | Działoszyn | produkcja cementu i klinkieru | produkcja klinkieru - termiczne przekształcanie w piecach obrotowych do wypalania klinkieru, produkcja cementu - proces mielenia w młynach cementu | 010407, 060401, 100102, 100105, 100201, 100203, 100204 | 450.000 | 20.000 |
| 5 | Lafarge Cement Polska Cementownia Kujawy | Bielawy Piechcin | piece obrotowe do wypału klinkieru, młyny cementu | wypalanie klinkieru, opalanie pieców | grupa 10, 07 01 08, 19 08 09 | 1.000.000 | 547.600 |
| 6 | MIX Sp. z o.o. | Sklęczkowska 16 Kutno | kruszarki, granulatorki | rozdrabnianie, suszenie, granulowanie | 150102 | 600 | 300 |
| 7 | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ROLMASZ Sp. z o.o. | Oporowska 6 Kutno | piec | narosty farb poddawane są pirolizie w temp. do 450°C, gazy odlotowe są dopalane w temp. 850°C | 80112 | 36 | 35 |
| 8 | Przedsiębiorstwo Wielobranżowe EKOPUR Barbara Bugno | Al. Struga Zgierz | instalacja do zestalania, stabilizacji, neutralizacji, koagulacji, rozdrabniania, mielenia, prasowania, zgniatania | zestalanie, stabilizacja neutralizacja koagulacja - technologie własne i kupione | 408 kodów odpadów innych niż niebezpieczne; 272 kodów odpadów niebezpiecznych | 10.000 | 6.000 |
| 9 | Spalarnia odpadów Tom. Maz. | Henrykowska 2/4 Tomaszów Mazowiecki | piec rusztowy | utylizacja termiczna | 02 04 99, 03 03 07, 07 05 99, 19 09 04, grupa 04, 05, 08, 15, 16 | 26.280 | 25.080 |
| 10 | Zakład Recyklingu Kamienia i Betonu Odpadowego "REKABET" Sp. z o.o. | Teolin, gm. Nowosolna Łódź | kruszarki szczękowe, nożyce, młoty pneumatyczne i hydrauliczne | kruszenie | grupa 17 | 120.000.00 | 70.000 |
| Woj. małopolskie |
| 1 | ARKA Export Import Handel Usługi Produkcja | Strusińska 10 Tarnów 33-100 | linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie | 16 08 11, 20 01 11 | 250 | 178 |
| 2 | Cementownia Nowa Huta | ul. Cementowa 2, Kraków | piece obrotowe do wypału klinkieru | produkcja cementu | | | |
| 3 | EKO PLUS s.c. Przedsiębiorstwo Wykorzystania i Unieszkodliwiania Odpadów | os. Asnyka 3/14 Wieliczka 32-020 | linia technologiczna do unieszkodliwiania zużytych filtrów olejowych, paliwowych i powietrza | rozdrabnianie, segregacja, prasowanie | grupa 03, 04, 08, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 | 2.000 | 1.600 |
| 4 | EKOKONSORCJUM EFEKT sp. z o.o. | Saska 4 Kraków 30-720 | technologia Kyberferm firmy MUT | kompostowanie | grupa 02, 03 03 01, 04 02 10, 15 01 03, 20 01 07, 20 02 01, 20 03 01 | 10.000 | 0 |
| 5 | EKO-PLUS S.C. Przedsiębiorstwo Wykorzystania i Unieszkodliwiania Odpadów | Wieliczka 32-020 | linia technologiczna do unieszkodliwiania zużytych filtrów olejowych, paliwowych i powietrza | mechaniczne rozdrabnianie, segregacja, prasowanie elementów celem zmniejszenia objętości bez stosowania spalania | grupy: 03,04,08,10, 12,13,14,15, 16,17,19, 20 | 2.000 | 1.600 |
| 6 | Firma Mo-BRUK, Produkcja-Sprzedaż-Import-Export | Korzenna 214 Korzenna | betoniarnia, kruszarka | zestalanie | bd | 20.000 | 18.000 |
| 7 | Firma Produkcyjno-Handlowa Krzysztof Wanat | Malborska 77 Kraków | maszyny do cięcia | sortowanie | 04 02 08 | 1.200 | 600 |
| 8 | Kuźnia GLINIK Sp. z o.o. | Michalusa 1 Gorlice | stacja rozbijania emulsji olejowo-wodnych | elektrostatyczno-elektrolityczne rozbijanie zużytych emulsji olejowych | 120109 | 400 | 100 |
| 9 | PIW "UNISIL" Sp. z o.o. | Kwiatkowskiego 8 Tarnów | destylarka | zagęszczanie przez oddestylowanie rozpuszczalnika | 08 01 07 | 25 | 10 |
| 10 | UJŚCIE S.A. Huta Szkła | ul. Huty Szkła 2 Ujście | piece szklarskie | wytop masy szklanej | 20 01 02, 10 11 02 | 41.000 | 20.000 |
| 11 | WOLBROM S.A. Fabryka Bieżnikowania Opon | 1 Maja 100 Wolbrom | park maszynowy technologii "na gorąco", linia technologiczna "na zimno" | bieżnikowanie opon | 16 01 03, 16 01 99 | bd | bd |
| 12 | Zakład Przerobu Złomu | Energetyków 1 Skawina | instalacja do odzysku złomu | ręczne sortowanie złomów metali, magnetyczna segregacja i mechaniczne prasowanie opakowań metalowych | grupa 16, 17 | 21.000 | bd |
| Woj. mazowieckie |
| 1 | ALGADER Hofman Spółka Jawna | Gwiaździsta 21/17 Warszawa 01-651 | urządzenia do mielenia, cementacji i recyklingu | rozdrabnianie, mielenie, granulowanie; cementacja; recykling sprzętu elektronicznego i AGD | 020104, 030105, 040222, 070880, 150102, 150103, 150105, 150203, 160103, 170380, 020204, 060316, 100119, 100326, 101105, 200123, 200135, 200136 | 1.385 | 955 |
| 2 | ECOTEX Polska sp. z o.o. | Strusia 37 Warszawa 04-532 | linia technologiczna do produkcji papieru | produkcja papieru, magazynowanie i sortowanie czyściwa | 19 12 08, 20 01 10, 20 01 11, 15 01 01, 20 01 01 | 26.000 | 9.000 |
| 3 | EKOBET SIEKIERKI Sp. z o.o. | Augustówka 1 Warszawa 02-981 | instalacja do produkcji cementu | produkcja cementów i mieszanek iniekcyjnych | 10 01 02, 10 01 01 | bd | bd |
| 4 | Huta LW | Kasprowicza 132 Warszawa | składowisko odpadów, piec hutniczy | wytop stali | 10 02 01, 10 02 03, 10 02 06, 12 02 01, 12 02 02, 19 08 08, 19 09 02, 17 01 01 | 740.000 | 268.627 |
| 5 | INTERCELL S.A. | I Armii W.P. 21 Ostrołęka | bd | rozwłóknianie makulatury i usuwanie zanieczyszczeń ciężkich i lekkich | | bd | bd |
| 6 | KERAMZYT Przedsiębiorstwo Kruszyw Lekkich | Warszawska 43 Mszczonów | piece obrotowe | mieszanie odpadów z gliną i wypalanie | | 212.000 | 82.000 |
| 7 | Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. | Chemików 7 Płock | Instalacja Pieca Obrotowego, Instalacja Pieców Fluidalnych | termiczne unieszkodliwienie w piecach | 0501, 050299,050401 050501, 061302, 07, 08, 140503, 150202, 160703, 190802, 190808, 190905, 120109, 190803 | 48.000 | 10.650 |
| 8 | Przeds. Budownictwa Miejskiego-Południe S.A. | Baśniowa 3 Warszawa | betoniarnia | produkcja betonu | 170101 | bd | bd |
| 9 | PUH "EKO-SAM" | Kraszewska Wola 30 Stara Błotnica | Stacja Odzysku Czynników Chłodniczych Model EP 10X | bd | 14 04 01 | 20.0 | 19.5 |
| 10 | SASOIL Sp. z o.o. | Garażowa 4 Warszawa | Zakład Przetwórstwa Olejów Przepracowanych | metoda krakingu termicznego i destylacji | 12 01 06, 12 01 07, grupa 13 | 6.000 | 6.000 |
| 11 | SEPARATOR Service sp. z o.o. | Gen. Okulickiego 4 Piaseczno | separatory substancji ropopochodnych | zagęszczanie i odwadnianie szlamów, oddzielanie i odwadnianie olejów | grupa 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 | 14.700 | 7.000 |
| 12 | UTIMER Sp. z o.o. | Wólczyńska 133 Warszawa | urządzenie do demerkuryzacji | przeprowadzenie rtęci w stan pary i kondensacja | 16 08 21, 20 01 21 | 250 | 180 |
| 13 | Zakłady Przemysłu Ciągnikowego Ursus S.A. | pl. Czerwca 1976 nr 1 Warszawa | oczyszczalnia ścieków przemysłowych | neutralizacja, napowietrzanie, koagulacja, sedymentacja, zagęszczanie grawitacyjne, odwadnianie na procesach filtracyjnych | grupa 11, 06, 16, 09, 20, 10, 19 | 30.000 | 3.645 |
| Woj. opolskie |
| 1 | Blachownia Holding S.A. Zakład Energetyki-Blachownia Sp. zo.o. | Szkolna 15 Kędzierzyn-Koźle 47-225 | spalarnia odpadów | spalanie odpadów w piecu obrotowym w temperaturze 1.000st.C z wykorzystaniem energii do produkcji pary | | 2.450 | 1.670 |
| 2 | Cement SA Cementownia Górażdże Cementownia Strzelce Opolskie | Górażdże Cement SA Chorula ul. Cementownia 1 45-076 Opole | piece obrotowe młyny cementu | 1. w Cementownia Górażdże sucha metoda wypału klinkieru 2. w Cementownia Strzelce Opolskie mokra metoda wypału klinkieru 3. Cementownia Górażdże oraz Cementownia Strzelce Opolskie - przemiał cementu | grupa 01, 02, 03, 04, 05, 07, 08, 09, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 19, 20 oraz 06 01 99 | 1. odzysk paliwa alternatywne -180.000 Mg/r 2. odzysk jako dodatki do produkcji klinkieru i cementu 2.418.530 Mg/r 3. termiczne przekształcanie 17.574 Mg/r | 1. odzysk jako paliwa alternatywne 159.990 Mg/r 2. odzysk jako dodatki do produkcji klinkieru i cementu 1.687.933 Mg/r 3. przekształcanie termiczne 14.256 Mg/r |
| 3 | Cementownia Odra | ul. Budowlanych 9 Opole | piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego | produkcja cementu | bd | bd | bd |
| 4 | DSS Recykling sp z o.o. | Piaskowa 9 Chróścina Opolska 46-073 | instalacja do oczyszczania i konfekcjonowania stłuczki szklanej | separacja zanieczyszczeń, kruszenie, przesiewanie | 10 11 02, 10 11 09, 15 01 07, 16 08 02, 16 01 99, 16 02 02, 16 02 05, 16 02 99, 17 02 02 | 250.000 | 210.000 |
| 5 | Południowe Zakłady Rafineryjne "NAFTPOL" S.A. -Oddział Kędzierzyn-Koźle | Szkolna 15 Kędzierzyn-Koźle | bd | destylacja atmosferyczno-próżniowa połączona z krakingiem próżniowym | 120106, 120107, 130103, 130106, 130107, 130201, 130202, 130203, 130204, 130305, 130401, 130402, 130403, 130601, 130702, 130703, 130706 | 24.000 | 13.000 |
| 6 | VISTEON POLAND S.A. | Kaliska 72 Praszka | stanowisko do usuwania powłok lakierniczych | rozkład termiczny | 08 01 12 | 0,45 | 0,20 |
| 7 | Zakłady Papiernicze w Krapkowicach S.A. | Opolska 103 Krapkowice | instalacja do oczyszczania i odbarwiania makulatury | rozwłóknienie, flotacja | 03 03 99, 15 01 01 | 56.100 | 21.100 |
| Woj. podkarpackie |
| 1 | EKO-TOP Sp. z o.o. w Rzeszowie | Hetmańska 120 Rzeszów 35-078 | instalacja do termicznej utylizacji odpadów przemysłowych w tym niebezpiecznych | spalanie w piecu obrotowym, dopalanie w komorze dopalania, III-stopniowy system oczyszczania spalin | grupy 03 do 20 (odpady niebezpieczne) | 1.500 Mg | 0 |
| 2 | GPR Guma i Plastik Recycling | Zarzecze 169 | rozdrabnianie odpadów gumy wulkanizowanej na walcarkach o zróżnicowanych frakcjach na granulat 2 mm, wykonywanie wyrobów na bazie klejów PU | rozdrabnianie odpadów gumy wulkanizowanej na walcarkach o zróżnicowanych frakcjach na granulat 2 mm, wykonywanie wyrobów na bazie klejów PU | 07 01 99 | 9.000 | 4.000 |
| 3 | Rafineria Nafty "Jedlicze" | Tytusa Trzecieskiego 14 Jedlicze | jednostka produkcyjna regeneracja olejów odpadowych | destylacja olejów przepracowanych, hydrorafinacja olejów przepracowanych | 1301, 1302, 1303,1304, 130601, 1607 | 80.000 | 12.463 |
| 4 | RECYKLING CENTRUM Sp. z o.o. | Morawska 1 Jarosław | stacja uzdatniania stłuczki, mobilny zakład recyklingu szkliwa | mechaniczno-ręczne uzdatnianie stłuczki szklanej | 20 01 02, 15 01 07, 16 08 02 | 100.000 | 50.000 |
| Woj. podlaskie |
| 1 | Bialskie Fabryki Mebli S.A. | Sidorska 83 Biała Podlaska 21-500 | instalacja pneumatycznego napaliwiania kotła P-125/12 z bezrusztowym paleniskiem przystosowanym do spalania odpadów | współspalanie z trocinami i wiórami drzewnymi w procesie produkcji pary | 08 01 13, 08 01 14, 08 01 15, 08 01 16 | 200 | 175 |
| Woj. pomorskie |
| 1 | International Peper Kwidzyn S.A. | Lotnicza 1 Kwidzyn | makulaturownia, piec obrotowy, kocioł korowy | recykling makulatury, współspalanie na złożu fluidalnym z odzyskiem energii, regeneracja CaOH | 03 03 08, 03 03 99, 15 12 01, 19 12 01, 20 01 01 | 352.000 | 37.117 |
| 2 | POLLYTAG S.A. | Wielopole 6 Gdańsk | technologia wg licencji - B/V VASIM NIJMEGEN/Holandia | obróbka termiczna | 10 01 02 | 150.000 | 30.000 |
| Woj. śląskie |
| 1 | Baterpol Sp. z o.o. | Chorzowska 108 Świętochłowice 40-605 | linia utylizacji zużytych akumulatorów ołowiowych, przerób ogniowy w Krótkim Piecu Obrotowym, piecu Doerschla + uszlachetnianie (rafinacja) | technologia mokra firmy Engitec Impianti-CX, procesy pirometalurgicznego przerobu materiałów ołowionośnych | 160601, 170403, 100402, 100404, 100405, 150202 | 110.000 | 45.000 |
| 2 | BESKIDY S.A. Fabryka Papieru i Tektury | Chopina 1 Wadowice 34-100 | ciąg technologiczny do produkcji tektury budowlanej | zmielenie szmat, rozwłóknienie makulatury, wytwarzanie wstęgi papierniczej | 16 08 01, 16 08 11, 15 01 01, 15 01 09 | 16.000 | 4.000 |
| 3 | BUMAR Łabędy | Mechaników 9 Gliwice 44-109 | neutralizator ścieków | neutralizacja ścieków, strącanie, osadzanie, filtracja | 16 06 06, grupa 06, 11, 20 | 10.000 | 3.800 |
| 4 | CARBON Sp. z o.o. | Stalowa 10 Racibórz 47-400 | piece obrotowe | termiczny rozkład zaadsorbowanych węglowodorów i innych materiałów organicznych | 061302,060405 | 1.000 | 500 |
| 5 | CARTEX sp.z o.o. PPHU | Armii Krajowej 6 Boruszowice 42-682 | ciąg technologiczny do produkcji papieru makulaturowego | | 15 01 01 | 15.000 | 4.500 |
| 6 | Cementownia Ekocem sp z o.o. | ul. Roździeńskiego 14, Dąbrowa Górnicza | piece obrotowe do wypału klinkieru | produkcja cementu | bd | bd | bd |
| 7 | Cementownia Rudniki | RMC Polska sp z o.o. Rudniki k/Częstochowy, ul. Mstowska 10 | piece obrotowe do wypału klinkieru | produkcja cementu | bd | bd | bd |
| 8 | Częstochowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych S.A. | Legionów 90/100 Częstochowa 42-201 | zespół kruszarka + młyn kulowy + prasy + piec tunelowy | kruszenie, mielenie, mieszanie, formowanie, wypalanie | 10 12 08 | 18.000 | 11.300 |
| 9 | EKO-ŚIAT PPH | Kolejowa 45/46 Kłomnice 42-270 | piece indukcyjne | topienie aluminium | 12 01 03 | 3.700 | 200 |
| 10 | ERG Zakłady Tworzyw Sztucznych w Pustkowie S.A. | Pustków 3 Pustków 39-206 | instalacja do termicznego unieszkodliwiania ścieków i gazów odpadowych | spalanie | 07 02 08 | 20.000 | 16.000 |
| 11 | ERG-ŁAZISKA Zakład Tworzyw Sztucznych sp. z o.o. | Chopina 15 Łaziska | młyn do rozdrabniania opakowań | mielenie i wtryskarki | 12 01 05, 15 01 02, 16 08 03, 17 02 03 | 1.000 | 400 |
| 12 | Fabryka Cementu -Wysoka | Wysoka k/Zawiercia ul. Fabryczna 1 | piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego | produkcja cementu | bd | bd | bd |
| 13 | FENICE Poland sp. z o.o | Komorowicka 79A Bielsko-Biała | neutralizator ścieków, centralna oczyszczalnia ścieków, składowisko odpadów, oczyszczalnia wód deszczowych | obróbka fizykochemiczna, rozdział na membranach, składowanie, separacja oleju z wód opadowych | 11 01 05, 11 01 07, 07 06 01, 12 03 01, 08 01 20, 11 01 11, 11 01 12, 11 01 13, 11 01 99, 12 01 08, 12 01 09, 12 01 12, 13 01 04, 13 01 05, 13 08 02 | 3.205.000 | 1.949.500 |
| 14 | Górnośląska Agencja Handlowa "G.A.H." Sp. z o.o. | Roździeńskiego 210 Katowice | | kruszenie, oddzielanie zanieczyszczeń | 150107 | 15.000 | 5.000 |
| 15 | HK CUTIRON sp. z o.o. | Jasna 54 Dąbrowa Górnicza | prasonożyce, kafary | cięcie, rozdrabnianie, ręczna segregacja | grupa 10 12 15 16 17 19 20 | 180.000 | 30.000 |
| 16 | HOLLAND POLLAND TEXTILE RECYCLING sp. z o.o. | Mikołowska 31 Mysłowice | linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składowanie, pakowanie | 16 08 11 | 4.000 | 1.989 |
| 17 | Huta "Zawiercie" S.A. | Piłsudskiego 82 Zawiercie | odzysk metalu / żelaza | wytapianie stali w elektrycznych piecach łukowych | 100201, 100208, 161104, 100210 | 1.300.000 | 382.000 |
| 18 | MARCO Ltd. | Dąbrowskiego 22 Katowice | przecinarki tarczowe | mechaniczny rozdział odpadów | 16 06 02 | 2.000 | 1.400 |
| 19 | OTOR Silesia S.A. | Katowicka 182 Tychy | bd | przetwarzanie surowców wtórnych | 15 01 01 | 55.000 | 5.000 |
| 20 | OTOR Silesia S.A. | Katowicka 182 Tychy | | klasyczna technologia wytwarzania papieru z nieodbarwionej makulatury | 150101 | 55.000 | 5.000 |
| 21 | P.P.H.U. Redyspol S.C. | Ks. Piotra Skargi 41/43 Częstochowa | | destylacja próżniowa | 080308, 080306, 140105, 080302 | 260 | 120 |
| 22 | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Redyspol S.C. | Ks. Piotra Skargi 41/43 Częstochowa | instalacja do regeneracji rozpuszczalników | | 080308, 080302, 080306, 080399, 140105, 140105, 140103, 080303, 080307 | 250 | 50 |
| 23 | RECYCLING Wojkowice | Długosza 27 Wojkowice | składowisko, sortownia | składowanie, sortowanie | 20 03 01, 20 03 02, 20 02 01, 20 02 03, 15 01 06, 17 01 01, 17 01 02, 17 07 01, 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 07, 19 08 01, 19 08 02, 19 08 05 | 17.000 | 16.250 |
| 24 | REDYSPOL s.c. | Piotra Skargi 41/43 Częstochowa | instalacja do regeneracji rozpuszczalnika | bd | grupa 08, 14 | 250 | 50 |
| 25 | Stacja Utylizacji Emulsji Olejowych - AQUA S.A. | 1-go Maja 23 Bielsko-Biała | bd | proces fizykochemiczny | 120109, 120110, 120301, 120302, 130105, 190803, 070604 | 3.500 | 883 |
| 26 | TOR S.A. PPH | Legnicka 2 Ząbkowice Śląskie | kompleksowa linia technologiczna do bieżnikowania opon na zimno | licencja technologii KRAIBURG | 16 01 03 | 540 | 120 |
| 27 | WTÓRMET -RECYKLING Sp. z o.o. | Nałkowskiej 6 Radzionków | linia mechanicznego przetopu złomu z sparacją sitowo-powietrzną, magnetyczną; prasonożyce, paczkarki, rozcinarki, aparaty do fluorescencji rentgenowskiej | mechaniczny przerób złomu z separacją magnetyczną i sitowo-powietrzną | 170401, 170402, 170403, 170404, 170405, 170407, 170411, 160104, 160106, 200140, 200136, 190102, 191001, 191002, 191203, 180101, 180201, 160117, 160118, 160216, 150104, 120101, 120101, 120103, 100980, 020110 | 608.000 | 560.766 |
| 28 | Zakład Unieszkodliwiania Sprzętu Elektronicznego, komputerowego RTV i AGD | Kossaka 5 Bielsko-Biała | | Sucha - ręczna i mechaniczna | 1602, 168001, 080317, 080318, 0901, 2001 | 2.000 | 1.500 |
| 29 | Zakłady Mechaniczne "Bumar - Łabędy" S.A. | Mechaników 9 Gliwice | stacja neutralizacji ścieków | strącanie, osadzanie, filtracja na prasach | 110105, 110107, 110111, 110198 | 10.000 | 3.800 |
| 30 | ZĄBKOWICE-ERG S.A. Zakład Tworzyw Sztucznych | Chemiczna 6 Dąbrowa Górnicza | linia do mielenia i granulacji | rozdrabnianie, uplastycznianie, granulacja | 12 01 05 | 1.800 | 700 |
| Woj. świętokrzyskie |
| 1 | Cementownia "Nowiny" Sp. z o.o. | 26-052 Sitkówka-Nowiny, woj. świętokrzyskie | piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego | klinkier cementowy | bd | bd | bd |
| 2 | Cementownia Ożarów S.A. | Karsy 77 Ożarów 27-530 | piec obrotowy | wypał klinkieru, wypełniacz cementu | 01 04 07, 05 08 01, 11 01 03, 17 05 03, 19 08 08, grupa 10 | 742.000 | 422.332 |
| 3 | EKOCEM Sp. z o.o. | ul. Rożdzieńskiego 14 41-303 Dąbrowa Górnicza | młyn cementu, młyn żużla, mieszalnik | produkcja cementu | 10 02 01 10 01 02 | 700.000 40.000 | bd |
| 4 | FART Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych sp. z o.o. | Ściegiennego 21 Kielce | zespół urządzeń krusząco sortujących | przeróbka mechaniczna | 17 01 01, 17 01 07, 17 05 01, 17 05 05 | 20.000 | 13.958 |
| 5 | Lafarge cement Polska -Cementownia "Małogoszcz" | ul. Warszawska 110 28-366 Małogoszcz | piece obrotowe do wypału klinkieru cementowego | klinkier cementowy | bd | bd | bd |
| 6 | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "UTIL-PASZ" | Szczukowice Piekoszów | destruktor typ D-O | sterylizacja, suszenie, odtłuszczanie | 20203 | 1.200 | 1.200 |
| 7 | VIVE sp. z o.o. | Górki Szczukowskie 81 Piekoszów | Linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie | 16 08 11, 20 01 11 | 30.000 | 9.170 |
| 8 | Zakład Utylizacji - Tadeusz i Mieczysław Woźniak S.C. | Stoki Duże Ćmielów | instalacja do unieszkodliwiania odpadów poubojowych | utylizacja - Hartman | 02 01 02 | 5.000 | 3.500 |
| Woj. warmińsko-mazurskie |
| 1 | ALSTOM Power Sp. z o.o. | Stoczniowa 2 Elbląg 82-300 | stacja regeneracji mas poformierskich | mechaniczne rozdrabnianie i termiczne wypalanie | 100908 | 35.000 | 0 |
| 2 | HEINZ GLAS Działdowo sp. z o.o. | Wł. Jagiełły 40 Działdowo | piec szklarski | wytop masy szklanej | 10 11 02 | bd | bd |
| 3 | PWiK sp z o.o. Ełk | Suwalska 64 Ełk | oczyszczalnia ścieków | fermentacja beztlenowa, odwodnienie | 19 06 99 | | 0 |
| Woj. wielkopolskie |
| 1 | ARGUM sp. z o.o. | Poznańska 1, Bolechowo Owińska 62-005 | linia rozdrabniania, linia produkcji regeneratu, sorbentu | mechaniczna - rozdrabnianie, olejowo-parowa | 16 01 03, 10 01 99, 07 02 99 | 7.000 | 5.060 |
| 2 | Eko S.O.S. Zakład Utylizacji Sp. z o.o. | Paderewskiego 17 Wysoka 42-457 | bd | spalanie, cementacja, suszenie | grupa 19 08, grupa 10 01, grupa 08, grupa 15 | 87.000 | 87.000 |
| 3 | FINEX sp. z o.o. | Wierzchowiska II 100a Piaski | linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie | 16 08 11, 20 01 11 | bd | bd |
| 4 | KACHEM Firma PHU | Kościuszki 55/5 Luboń | urządzenie do przerobu folii | mycie, zagęszczanie i regranulacja | | 160 | 40 |
| 5 | KONIN S.A. Huta Aluminium | Hutnicza 1 Konin | instalacja do odzysku aluminium | instalacja do odzysku aluminium | grupa 12, 16, 17, 101099, 10 01 04, 20 01 40 | bd | bd |
| 6 | Odlewnia Żeliwa "Śrem" S.A. | Staszica 1 Śrem | wytapialnia | przetapianie w piecach indukcyjnych | 17 04 05 | 45.000 | 10.000 |
| 7 | PPU EKO-ZEC Spółka z o.o. | Gdyńska 54 Poznań | | odzysk odpadów przez recykling organiczny - wytworzenie humusu | 020703, 030306, 1001, 101005, 100307, 1701, 170302, 1704, 1705,190809 | bd | bd |
| 8 | Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o. | Kobylarnia | kruszarka szczękowa | recykling poprzez przekruszenie na kruszarce szczękowej | 170101, 170181 | 20.000 | 10.000 |
| 9 | WARTA S.A. Huta Szkła | Poznańska 35 Sieraków Wielkopolski | linia sortownicza | sortowanie ręczne | 10 11 02 | 10.000 | 7.000 |
| 10 | WTÓREX PPHU | Marszewska 3 Pleszew | linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, szarpanie, składanie, pakowanie, belowanie na prasach | 16 08 11 | 600 | 420 |
| 11 | WTÓRPLAST | Kręta 7 Poznań-Czapury | linia sortownicza do ręcznego sortowania odpadów, kruszarki udarowe, młynki nożycowe | sortowanie rodzajowe odpadów, rozdrabnianie, kruszenie, mielenie, produkcja regranulatów na wytłaczarkach | 150102, 170203 | 3.500 | 1.500 |
| 12 | Zakład Rolniczo-Przemysłowy "FARMUTIL HS" w Śmiłowie | Przemysłowa 4 Kaczory | metoda Hartman Suchy (destruktory) | sterylizacja surowca, prasy ślimakowe | 020102, 190803 | 240.000 | 90.000 |
| Woj. zachodniopomorskie |
| 1 | Cemcon Cementconsulting sp. z o.o. | ul. Fabryczna 1, Szczecin | piece obrotowe do wypału klinkieru | produkcja cementu | bd | bd | bd |
| 2 | DANPLAST PPH | Studencka 28 Żarnowo 72-111 | wytłaczarki prasy hydrauliczne, formy, zagęszczarka, młyny, linie do granulowania | uplastycznienie tworzywa, prasowanie, mielenie, suszenie | | 2.500 | 1.258 |
| 3 | Przetwórstwo Rolne LTZ M.LEJCHTER Sp. J. - Oddział Spółki w Nasutowie | Nasutowo Stanomino | suszarnie bębnowe | aktywne suszenie gorącymi spalinami | 02 02 02 | 25.000 - 30.000 | 8.000 - 13.000 |
| 4 | RECONTEC import eksport | Słowackiego 12/5a Szczecin | linia technologiczna do obróbki zużytych tekstyliów | magazynowanie, sortowanie, cięcie, składanie, pakowanie | gr 63 10, 63 09 | 8.000 | 0 |
| 5 | Terbet Sp. z o.o. | ul. Dąbrowskiego 38/40 Szczecin | instalacja do recyklingu gruzu, asfaltu i betonu | kruszenie, mielenie, granulacja | odpady z grupy 17 | bd | bd |
| 6 | Zakłady Chemiczne "POLICE" S.A. | Kuźnicka 1 Police | mechaniczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków | neutralizacja mleczkiem wapiennym, napowietrzanie, koagulacja, flokulacja, sedymentacja, odwodnienie osadów, doczyszczanie ścieków w warunkach naturalnych w zbiornikach retencyjnych | 060101, 060102, 060103, 060104, 060105, 060106, 060506, 160506, 060506, 060314, 160509, 060201, 070180, 060204, 060205, 060314, 060405, 060999, 100109, 160304, 160606, 160709, 160799, 200114, 200115, 200304, 190906, 190999 | 261.000 m3/d | |
Wykaz składowisk odpadów przemysłowych
Lp. | Nazwa składowiska | Rodzaj składowanych odpadów | Lokalizacja | Ilość odpadów nagromadzonych na koniec 2000 r. (tys. Mg) | Powierzchnia (ha) |
| woj. dolnośląskie** |
| 1 | BIELTEX - składowisko żużla | bd | Bielawa | bd | bd |
| 2 | składowisko odpadów przemysłowych Polifarb Cieszyn | bd | Bielawa | bd | 2.3 |
| 3 | Z.P.B. 'BIELBAW' w Bielawie | bd | Bielawa | 0.359 | bd |
| 4 | hałda fosfogipsu w ZCh "Wizów" S.A. w Bolesławcu | fosfogipsy | Bolesławiec | bd | 17 |
| 5 | składowisko szlamów na hałdzie w ZCh "Wizów" S.A. | bd | Bolesławiec | bd | 3 |
| 6 | staw osadowy nr 1a w ZCh "Wizów" S.A. w Bolesławcu | bd | Bolesławiec | bd | 1.4 |
| 7 | staw osadowy nr 1b w ZCh "Wizów" S.A. w Bolesławcu | bd | Bolesławiec | bd | 3.36 |
| 8 | staw osadowy nr 2 w ZCh "Wizów" S.A. w Bolesławcu | bd | Bolesławiec | bd | 2.98 |
| 9 | staw osadowy nr 3 w ZCh "Wizów" S.A. w Bolesławcu | bd | Bolesławiec | bd | 5.03 |
| 10 | mokre składowisko odpadów paleniskowych Rokita S.A. | popioły i żużle | Brzeg Dolny | bd | 34 |
| 11 | mokre składowisko odpadów wapiennych "ROKITA" | bd | Brzeg Dolny | bd | 29 |
| 12 | składowisko osadów wstępnych z oczyszczalni Rokita | bd | Brzeg Dolny | bd | 11 |
| 13 | suche składowisko odpadów poprodukcyjnych ROKITA | bd | Brzeg Dolny | bd | bd |
| 14 | osadnik ziemny w BZMO WP "Czerna" | bd | Czerna | bd | 0.56 |
| 15 | osadnik ziemny nr 2 w BZMO WP "Czerwona Woda" | bd | Czerwona Woda | bd | 0.37 |
| 16 | VISTEON ZEM - magazyn odpadów | bd | Duszniki-Zdrój | 0.3 | 0.0035 |
| 17 | wytwórnia Podkładów Strunobetonowych w Goczałkowie | bd | Goczałków | bd | 0.064 |
| 18 | osadnik nr III w ZCh "Jelchem" S.A. w Jeleniej Górze | bd | Jelenia Góra | bd | 3.5 |
| 19 | składowisko odpadów przemysłowych w ZCh "Jelchem" | bd | Jelenia Góra | bd | 7 |
| 20 | F.T.C. "JODŁOWNIK" | bd | Jodłownik | bd | bd |
| 21 | składowisko odpadów paleniskowych-suche Kamień | popioły i żużle | Kamień | bd | 52.5 |
| 22 | składowisko odpadów odlewniczych z Fabryki "Baworowo" | bd | Kościelnik Średni | bd | 0.86 |
| 23 | Zwałowisko zewnętrzne JKSM ZWiPŁ w Krobicy | bd | Krobica | bd | 3 |
| 24 | hałda bazaltowa Kopalni "Księginki" w Lubaniu | bd | Lubań | bd | 5.4 |
| 25 | Zakład Doświadczalny III IEL. w Międzylesiu | bd | Międzylesie | 0.01 | 0.0008 |
| 26 | NOWAR S.A. w Nowej Rudzie | bd | Nowa Ruda | 20 | 68 |
| 27 | składowisko odpadów poprzerobowych "Centrozłom" | bd | Oława | bd | 5.44 |
| 28 | Zwałowisko - osadnik III w KiZPPS "Osiecznica" | bd | Osiecznica | bd | 16 |
| 29 | składowisko produkcyjne - Owczary | bd | Owczary | bd | 2 |
| 30 | składowisko odpadów przemysłowych -Piecowice | bd | Piecowice | bd | 0.98 |
| 31 | PREMET S.A. w Pieszycach | bd | Pieszyce | bd | 0.0004 |
| 32 | Kwatera B3 na składowisku odpadów przemysłowych "POLOWICE" | bd | Polowice | 6.08 | 125 |
| 33 | Zakład Produkcji Automatyki Sieciowej w Przygórzu | bd | Przygórze | 0.25 | bd |
| 34 | Cukrownia ŚWIDNICA | bd | Pszenno | bd | bd |
| 35 | staw osadowy Kopalni "Rębiszów" PPU "PRI-Bazalt" | bd | Rębiszów | bd | 7.4 |
| 36 | Kopalnia Melafiru "Rybnica Leśna" | bd | Rybnica Leśna | bd | 1.55 |
| 37 | składowisko odpadów paleniskowych - mokre | popioły i żużle | Siechnice k/Wrocławia | bd | 10 |
| 38 | KAMBUD SZKB Sp. z o.o. w Stroniu Śl. | bd | Stronie Śląskie | bd | 5.3 |
| 39 | Wysypisko komunalno-przemysłowe w Stroniu Śląskim | bd | Stronie Śląskie | bd | bd |
| 40 | Ciepłownia Zawiszów w Świdnicy | bd | Świdnica | 34.3 | 0.3 |
| 41 | Wysypisko przemysłowe Wałbrzych, ul. Górnicza | bd | Wałbrzych | bd | bd |
| 42 | Zakłady Koksownicze - VICTORIA - gruzowisko Z-1 | bd | Wałbrzych | bd | bd |
| 43 | Zakłady Koksownicze WAŁBRZYCH - staw popakowy | bd | Wałbrzych | bd | 0.57 |
| 44 | FLORBUD w Witoszowie k/Świdnicy | bd | Witoszów | bd | bd |
| 45 | składowisko Przemysłowe DOZG | bd | Wrocław | bd | 4.22 |
| 46 | VISCOPLAST S.A. | bd | Wrocław Psie -Pole | bd | 7.9 |
| 47 | Laguny osadowe w Zakładzie Uzdatniania Wody w Zagórzu | bd | Zagórze Śląskie | bd | 0.12 |
| 48 | hałda odpadów bazalt w Bukowej Górze KSS w Zarębie | bd | Zaręba | bd | 4.1 |
| 49 | Cukrownia ZIĘBICE | bd | Ziębice | bd | bd |
| 50 | Zakłady Tworzyw i Farb w Złotym Stoku | bd | Złoty Stok | 167 | 1.204 |
| 51 | ORGANIKA S.A. w Żarowie - stalowe zbiorniki | bd | Żarów | 920 | bd |
| woj. kujawsko-pomorskie |
| 1 | składowisko odpadów tłuszczowych Zakładów Tłuszczowych Kruszwica | bd | Brześć Kujawski gm. Kruszwica | 137,2 | bd |
| 2 | składowisko zakładowe Zakładów Chemicznych "Zachem" | bd | Bydgoszcz-Lęgnowo m. Bydgoszcz | bd | bd |
| 3 | Kompleks stawów osadowych Inowrocławskich zakładów Chemicznych Soda-Mątwy | bd | Inowrocław | 11.861,4 | bd |
| 4 | Kompleks stawów osadowych Janikowskich Zakładów Sodowych "Janikosoda" S.A. | bd | Janikowo | 15.564,9 | bd |
| 5 | Osadniki wapna defekosaturacyjnego Cukrowni Nakło SA | wapno defekosaturacyjne | Nakło | 14,9 | bd |
| 6 | składowisko odpadów gumowych Grudziądzkich Zakładów Przemysłu Gumowego Rofis i Milagro | odpady gumowe | Nowa Wieś, gm. Grudziądz | 25,798 | bd |
| 7 | Osadniki szlamu Zakładu Frantschach S.A. w Świeciu | bd | Świecie | 1.858,6 | bd |
| 8 | staw popiołu i żużla zakładu Frantschach S.A. w Świeciu | odpady energetyczne | Świecie -Przechowo gm. Świecie | bd | bd |
| 9 | składowisko zakładowe (mokre) Elektrociepłowni Toruń S.A. | popioły lotne | Toruń | 347,726 | bd |
| 10 | składowisko odpadów nietoksycznych Zakładów Azotowych "Anwil" S.A. | bd | Włocławek | bd | bd |
| 11 | Osadniki wapna defekosaturacyjnego Cukrowni Żnin S.A. | wapno defekosaturacyjne | Żnin | 14,0 | bd |
| woj. lubelskie |
| 1 | składowisko zakładu FMiUPS "SPOMASZ" w Bełżycach | 11 01 03 | Bełżyce | 540,8 | 0,044 |
| 2 | składowisko KWK w Bogdance | 01 04 07 | Bogdanka | 7.727 | 88,56 |
| 3 | składowisko zakładowe Cementowni "Chełm" | 17 05 02, 10 13 10 | Chełm | 312,2 | 3,7 |
| 4 | składowisko FLT w Kraśniku | 12 01 10 | Kraśnik | 25,4 | 0,3 |
| 5 | składowisko zakładowe NZPS "POLESIE" | 04 01 10, 04 01 09 | Orchówek | 82,7 | 11,86 |
| 6 | składowisko zakładowe ZA "Puławy" w Puławach | 10 01 01 | Pilawy | 5.315,1 | 41 |
| 7 | składowisko Zakładu Usług Komunalnych w Poniatowej | 11 01 03 | Poniatowa Wieś | 1,68 | 0,07 |
| woj. lubuskie |
| 1 | składowisko odpadów poprodukcyjnych "DOMEX" sp. Komandytowa Nowa Sól | odpadowe rdzenie i masy formierskie z firm: DOMEX, Mała Odlewnia, FAKOT | Bobrowniki, gm. Otyń | bd | 6,25 |
| 2 | składowisko zakładowe Elektrociepłowni Gorzów | osady z dekarbonizacji wody | Gorzów Wlkp. | bd | 2,51 |
| 3 | składowisko zakładowe "VICTUALIC POLSKA" | rdzenie, żużle, pyły i formy odlewnicze, gruz | Gościm, gm. Drezdenko | bd | 1,02 |
| 4 | składowisko zakładowe Elektrociepłowni Gorzów - mokre żużla i popiołu | żużel i popiół | Janczewo, gm. Santok | bd | 26,55 |
| 5 | składowisko zakładowe KOSTRZYN PAPER S.A. | osady z klarowania wody, gruz | Kostrzyn n/Odrą | bd | 1,79 |
| 6 | składowisko odpadów poprodukcyjnych Lubuskich Zakładów Garbarskich Leszno Górne | osady z chemicznej oczyszczalni ścieków | Leszno Górne, gm. Szprotawa | bd | 1,9 |
| 7 | Wylewisko odpadów poneutralizacyjnych ZASET Sp. z o.o. Kożuchów | osady poneutralizacyjne | Mirocin, gm. Dolny Kożuchów | bd | 1,3 |
| 8 | Zbiornik ziemny osadów poneutralizacyjnych "Meprozet" Stare Kurowo | osady z oczyszczania ścieków, osady poneutralizacyjne, szlamy | Nowe Kurowo gm. Stare Kurowo | bd | 0,65 |
| 9 | składowisko odpadów poprodukcyjnych Dolnośląskich Zakładów Odlewniczych w likwidacji Szprotawa | odpadowe rdzenie i masy formierskie | Szprotawa, gm. Szprotawa | bd | 1,7 |
| woj. łódzkie** |
| 1 | składowisko odpadów paleniskowych "Bagno-Lubień" Elektrowni "Bełchatów" | popioły lotne, żużle | Bagno-Lubień, gm. Kleszczów | bd | 420,0 |
| 2 | składowisko mas ziemnych i skalnych odpadów poprodukcyjnych Kombinatu Cementowo - Wapienniczego "Warta" SA | bd | Działoszyn | bd | bd |
| 3 | Uszczelnione osadniki "Metalurgii" S.A. w Radomsku | szlamy poneutralizacyjne z trawialni, osady z odsiarczania spalin, zanieczyszczony piasek z oczyszczalni ścieków | Jadwinówka, gm. Radomsko | bd | 5,6 |
| 4 | składowisko odpadów zużytych mas formierskich dla Odlewni "CENTROZAP" Sp. z o.o. w Kutnie | masy formierskie | Kaszewy, gm. Krzyżanów | bd | 2,5 |
| 5 | składowisko odpadów KBW "Bełchatów" | odpady gumowe i tkaninowo-gumowe | Piaski, gm. Kleszczów | bd | 1,55 |
| 6 | składowisko odpadów Producenta Płytek Ceramicznych "Opoczno" S.A. w Opocznie | odpady ceramiczne i budowlane, gruz z rozbiórki pieców | Pilichowice, gm. Żarnów | bd | 3,8 |
| 7 | składowisko przemysłowe Fabryki Maszyn Górniczych "PIOMA" SA w Piotrkowie Trybunalskim | odpadowe masy formiersko-rdzeniarskie, odpadowa krzemionka, żużle i zgrzeiny spawalnicze, gruz z rozbiórki pieców | Podkałek, gm. Sulejów | bd | 8,5 |
| 8 | składowisko odpadów z odsiarczania spalin Elektrowni "Bełchatów" | odpady z odsiarczania spalin | Rogowiec, gm. Kleszczów | bd | 52,0 |
| 9 | składowisko odpadów stałych | gruz, ziemia, odpady papiernicze, tkaninowo-gumowe, odpady włókiennicze | Rogowiec, gm. Kleszczów | bd | 17,0 |
| 10 | składowisko popiołów i żużli (mokre) Zakładów Włókien Chemicznych "Wistom" w likwidacji w Tomaszowie Mazowieckim | popiół ze spalarni odpadów przemysłowych, popioły i żużle z elektrociepłowni | Tomaszów Mazowiecki | bd | 10,0 |
| 11 | Baseny osadowe Zakładów Włókien Chemicznych "Wistom" w likwidacji w Tomaszowie Mazowieckim | osady ściekowe | Tomaszów Mazowiecki | bd | 16,0 |
| 12 | stawy osadowe Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Łódzkiego - Wydział Produkcji Wody "Tomaszów" w Tomaszowie Mazowieckim | osady pokoagulacyjne | Tomaszów Mazowiecki 8 | bd | 6,1 |
| 13 | składowisko odpadów przemysłowych Metalexportu - "Odlewnia Koluszki" | masy formierskie, rdzenie formierskie, pyły z odpylaczy gazów | Wąwał, gm. Tomaszów Mazowiecki | bd | 1,0 |
| 14 | składowisko odpadów ściekowych Wolskich Zakładów Przemysłu Barwników "Organika" w Woli Krzysztoporskiej | osady z mechaniczno-chemicznego oczyszczania ścieków | Wola Krzysztoporska | bd | 2,0 |
| 15 | składowisko - laguny na terenie Zgierskiej Spółki Wodnej | osady ściekowe | Zgierz | bd | 20,5 |
| 16 | EKO-BORUTA | odpady z 20 grup | Zgierz | bd | bd |
| 17 | składowisko odpadów własnych Energetyki - Boruta Sp. z o.o. | popioły i żużle | Zgierz | 324,4 | bd |
| 18 | Zakłady Przemysłu Barwników BORUTA S.A. | bd | Zgierz | bd | bd |
| woj. małopolskie |
| 1 | składowisko Zakładów Chemicznych "Alwernia" w Alwerni | bd | Alwernia | bd | bd |
| 2 | składowisko zakładowe FABIOS w Białce | bd | Białka | bd | bd |
| 3 | stawy osadowe ZGH w Bolesławiu | bd | Bolesław | bd | bd |
| 4 | składowisko zakładowe Zakładów Przetwórstwa Hutniczego STALPRODUKT S.A. w Bochni | bd | Borek | bd | bd |
| 5 | składowisko Elektrowni Skawina S.A.- basen C2, C3 w Borku Szlacheckim | popioły lotne | Borek Szlachecki | bd | bd |
| 6 | składowisko Zakładów Górniczo-Hutniczych BOLESŁAW w Bukownie | żużle hutnicze | Bukowno | bd | bd |
| 7 | składowisko odpadów niebezpiecznych Grupa Kapitałowa GLINIK - Fabryka Maszyn Górniczych S.A. w Gorlicach | bd | Gorlice | bd | bd |
| 8 | składowisko odpadów przemysłowych Grupa Kapitałowa GLINIK - Fabryka Maszyn Górniczych S.A. w Gorlicach | bd | Gorlice | bd | bd |
| 9 | składowisko STOMIL WOLBROM Fabryki Taśm Transportowych w Jeżówce | odpady gumowe | Jeżówka, gm. Wolbrom | bd | bd |
| 10 | składowisko osadów poneutralizacyjnych Zakładów Metali Lekkich Kęty S.A. w Kętach | osady poneutralizacyjne | Kęty | bd | bd |
| 11 | składowisko przemysłowe International Paper Klucze S.A. w Kluczach | osady ściekowe | Klucze | bd | bd |
| 12 | Centralne składowisko - Pleszów Huty im. T. Sendzimira w Krakowie | bd | Kraków | bd | bd |
| 13 | Laguna Osadowa Oczyszczalni Ścieków KUJAWY w Krakowie | osady ściekowe | Kraków | bd | bd |
| 14 | składowisko popiołów - Mogiła Niwy w Krakowie Elektrociepłowni Kraków | popioły | Kraków | bd | bd |
| 15 | składowisko popiołów i żużli Huty im. T. Sendzimira w Krakowie | popioły i żużle | Kraków | bd | bd |
| 16 | składowisko szlamów 1N Huty im. T. Sendzimira w Krakowie | bd | Kraków | bd | bd |
| 17 | składowisko Żelazonośne, działki 1,2,3 Huty im. T. Sendzimira w Krakowie | bd | Kraków | bd | bd |
| 18 | stawy osadowe Krakowskich Zakładów Przemysłu Nieorganicznego BONARKA w Krakowie | bd | Kraków | bd | bd |
| 19 | Laguna Osadowa Zakładu Oczyszczalni Ścieków w Krakowie - Płaszowie | osady ściekowe | Kraków Płaszów | bd | bd |
| 20 | składowisko Zakładów Wyrobów Metalowych S.A. w Krzykawce | szlamy poneutralizacyjne | Krzykawka | bd | bd |
| 21 | składowisko skały płonnej KWK Janina w Libiążu | odpady górnicze | Libiąż | bd | bd |
| 22 | baseny osadowe EMALIA S.A. w Olkuszu | bd | Olkusz | bd | bd |
| 23 | składowisko odpadów niebezpiecznych - stare Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu | bd | Oświęcim | bd | bd |
| 24 | składowisko odpadów szkodliwych - nowe Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu | bd | Oświęcim | bd | bd |
| 25 | składowisko wapnia i popiołu - nowe Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu | wapień i popioły | Oświęcim | bd | bd |
| 26 | składowisko wapnia i popiołu - stare Firmy Chemicznej DWORY w Oświęcimiu | wapień i popioły | Oświęcim | bd | bd |
| 27 | hałda wapienia Zakładu Wapienniczego w Płazie | odpady wapienia | Płaza | bd | bd |
| 28 | składowisko Elektrowni Skawina S.A. - basen C w Skawinie | bd | Skawina | bd | bd |
| 29 | składowisko przemysłowe Zakładów Metalurgicznych w Skawinie | bd | Skawina | bd | bd |
| 30 | składowisko zgarów Zakładów Metalurgicznych w Skawinie | bd | Skawina | bd | bd |
| 31 | składowisko odpadów poprodukcyjnych Dachy Szczuciński Sp. z o.o. w likwidacji | bd | Szczucin | bd | bd |
| 32 | składowisko Zakładów Azotowych "Czajki" | bd | Tarnów | bd | bd |
| 33 | składowisko Zakładów Azotowych "Nad Białą" | bd | Tarnów | bd | bd |
| 34 | składowisko Zakładów Mięsnych "MIĘSTAR" S.A. w Tarnowie | odpady poubojowe | Tarnów | bd | bd |
| 35 | Zbiorniki Odpadów Toksycznych AN Zakładów Azotowych | bd | Tarnów | bd | bd |
| 36 | składowisko odpadów poflotacyjnych ZG Trzebionka w Trzebini | odpady poflotacyjne | Trzebinia | bd | bd |
| 37 | składowisko zakładowe Elektrowni Siersza S.A. w Trzebini | popioły i żużle | Trzebinia | bd | bd |
| 38 | składowisko Zakładów Materiałów Ogniotrwałych "Górka" S.A w Trzebini | bd | Trzebinia | bd | bd |
| 39 | składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Zakładów Surowców Ogniotrwałych "Górka" | bd | Trzebinia | bd | bd |
| woj. mazowieckie |
| 1 | składowisko odpadów przemysłowych "Lear Corporation Sp. z o.o." w Płocku | bd | Chełstowo, gm. Radzanowo | 2.011,5 | bd |
| 2 | składowisko zakładowe Drwalewskich Zakładów Przemysłu Bioweterynaryjnego "BIOWET" w Drwalewie | przeprowadzono rekultywację w 1999 r. | Drwalew, gm. Chynów | 24,5 | bd |
| 3 | składowisko zakładowe Metsa Tissue S.A. (dawne Warszawskie Zakłady Papiernicze) | odpady poprodukcyjne | Konstancin-Jeziorna | 37.153,0 | bd |
| 4 | składowisko Elektrowni Ostrołęka | żużle i popioły | Łęg Przedmiejski, gm. Lelis | 7.116.021,0 | bd |
| 5 | składowisko zakładowe ROCKWOOL POLSKA Sp. z o.o. | odpady z produkcji wełny mineralnej | Małkinia Górna | 33.303,0 | bd |
| 6 | składowisko odpadów produkcyjnych (nowe) Fabryki Okładzin Ciernych Formar Roulunds S.A. | bd | Marki | 1.308,0 | bd |
| 7 | Zbiornik popiołów PKN ORLEN | popioły | Płock | 4.519,744 | bd |
| 8 | składowisko odpadów paleniskowych Elektrociepłowni Radom | odpady energetyczne | Radom | 144.600,0 | bd |
| 9 | składowisko zakładowe Cementowni WIERZBICA w Wierzbicy | bd | Rzeczków, gm. Wierzbica | 46.380,0 | bd |
| 10 | składowisko "Konia Góra" w Rzeczkowie (dawnego ZWAC-u Wierzbica) | bd | Rzeczków, gm. Wierzbica | 53.783,0 | bd |
| 11 | składowisko Elektrowni Kozienice S.A. | żużle i popioły | Świerże Górne, gm. Kozienice | 25.227.300,0 | bd |
| 12 | składowisko zakładowe "PREFABET" S.A. | | Świerże Górne, gm. Kozienice | 903,5 | bd |
| 13 | składowisko mokre odpadów paleniskowych EC Żerań - EW S.A. Grupa Vattenfall | odpady energetyczne | Warszawa-Białołęka | 1.063.833,0 | bd |
| 14 | składowisko odpadów paleniskowych "Zawady" EC Siekierki - EW S.A. Grupa Vattenfall | odpady energetyczne | Warszawa-Wilanów | 3.956.600,0 | bd |
| woj. opolskie |
| 1 | składowisko zakładowe Cukrowni "BABORÓW" S.A. | żużel | Baborów | bd | bd |
| 2 | Zakładowe składowisko osadów poneutralizacyjnych GZWM S.A. | bd | Grodków | bd | bd |
| 3 | składowisko zakładowe ZK ZDZIESZOWICE Sp. z o.o. | popiół i żużel | Januszkowice, gm. Zdzieszowice | bd | bd |
| 4 | składowisko odpadów poprodukcyjnych ZA Kędzierzyn-Koźle S.A. - ob. 125 | bd | Kędzierzyn-Koźle | bd | bd |
| 5 | składowisko osadów ZA Kędzierzyn-Koźle S.A. | bd | Kędzierzyn-Koźle | bd | bd |
| 6 | składowisko zakładowe PKE - Elektrownia Blachownia | odpady energetyczne | Kędzierzyn-Koźle | bd | bd |
| 7 | składowisko zakładowe odpadów stałych ZP Krapkowice S.A. | bd | Krapkowice | bd | bd |
| 8 | składowisko zakładowe "OVITA-NUTRICA" Sp. z o.o. | popioły i żużel | Opole | bd | bd |
| 9 | składowisko zakładowe APC METALCHEM S.A. | żużel | Opole | bd | bd |
| 10 | składowisko Zakładów Mechanicznych OFAMA Sp. z o.o. | żużel | Opole | bd | bd |
| 11 | składowisko zakładowe Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. | popioły lotne | Opole (teren kamieniołomu ODRA) | bd | bd |
| 12 | składowisko zakładowe Elektrowni OPOLE S.A. | odpady energetyczne | Opole-Groszowice | bd | bd |
| 13 | składowisko zakładowe Cukrowni OTMUCHÓW S.A. | bd | Otmuchów | bd | bd |
| 14 | składowisko odpadów przemysłowych Huta Małapanew S.A. | bd | Ozimek | bd | bd |
| 15 | składowisko zakładowe Garbarnia Brzeg S.A. | bd | Raciszów, gm. Lubcza | bd | bd |
| woj. podkarpackie |
| 1 | stawy osadowe w Cyganach | bd | Cygany gm. Nowa Dęba | bd | 196 |
| 2 | Dwukomorowy zbiornik na osady różne WUCh "PZL-Dębica" | bd | Dębica | 4.483.5 | 0.2 |
| 3 | składowisko odpadów WSK GORZYCE | bd | Gorzyce | bd | 0.2 |
| 4 | składowisko odpadów inne niż niebezpieczne Gamrat SA Jasło | bd | Jasło | 3.900 | 0.4 |
| 5 | składowisko odpadów innych niż niebezpieczne Rafineria Jasło SA | bd | Jasło | 22.602 | 0.8 |
| 6 | składowisko keku KiZPS Siarkopol | bd | Jeziórko | bd | 0.5 |
| 7 | składowisko odpadów przemysłowych KS JEZIÓRKO | bd | Jeziórko | bd | 0.25 |
| 8 | składowisko odpadów przemysłowych T.C. Dębica S.A. | bd | Kędzierz | bd | bd |
| 9 | Poletko osadów pogalwanicznych i poneutralizacyjnych WSK-Krosno | bd | Krosno | bd | bd |
| 10 | składowisko odpadów w SSE EURO-PARK Mielec | bd | Mielec | 890.9 | 0.4 |
| 11 | Wysypisko odp. przem. w SSE EURO-PARK Mielec | bd | Mielec | 1.104 | 4 |
| 12 | składowisko odpadów przemysłowych - ZM w Nowa Dęba | bd | Nowa Dęba | bd | 0.8 |
| 13 | składowisko ZM DEZAMET | bd | Nowa Dęba | bd | 0.8 |
| 14 | Zakładowe składowisko Odpadów Przemysłowych Z.Ch. "Organika Sarzyna" zb.Nr 2A | bd | Nowa Sarzyna | bd | bd |
| 15 | Klarownik wód złożowych Nr 2 Ocice | bd | Ocice | bd | 10.5 |
| 16 | składowisko ZTS "ERG" w Pustkowie S.A. Sektor "A" | bd | Pustkowo | bd | bd |
| 17 | składowisko "Metalex" | bd | Radomno | bd | bd |
| 18 | Składowiska osadów poneutralizacyjnych Śrubex | bd | Rakszawa Rąbane | 82.600 | 2.5 |
| 19 | Zbiornik na odpady poneutralizacyjne zawierające cyjanki WSK "PZL-Rzeszów" | bd | Rzeszów | bd | 132.182 |
| 20 | składowisko odpadów gumowych Stomil-Sanok BYKOWCE | bd | Sanok | bd | 1.47 |
| 21 | HSW LORESTA Sp.z o.o. | bd | Stalowa Wola | bd | bd |
| 22 | składowisko odpadów paleniskowych "Jelnia" | bd | Stalowa Wola | bd | 51.5 |
| woj. podlaskie |
| 1 | składowisko odpadów przemysłowych Wytwórni Mączki Kostnej | tzw. zupy białkowe | Górskie k/Rutek | bd | bd |
| 2 | składowisko odpadów przemysłowych Zakładów Płyt Wiórowych S.A. | odpady drzewne | Grajewo | bd | bd |
| 3 | składowisko zakładowe "PEPEES" S.A. w Łomży | ziemia spławikowa | Łomża | bd | bd** |
| 4 | składowisko zakładowe Elektrociepłowni w Białymstoku | popioły i żużle | Sowlany | 43.401,01 | bd |
| 5 | składowisko przemysłowe ZNTK w Łapach | bd | Suraż | bd | bd |
| 6 | składowisko Galwanizerni Wytwórczo-Usługowej Spółdzielni Pracy w Zambrowie | osady z podczyszczalni ścieków | Zambrów | bd | bd |
| woj. pomorskie |
| 1 | składowisko popiołu ze spalarni osadów Oczyszczalni Ścieków "Dobogórze" | popioły ze spalania osadów ściekowych | Dobogórze k/Gdyni | bd | bd |
| 2 | składowisko buforowe Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. | popioły lotne | Gdańsk - Letnica | bd | 20,4 |
| 3 | Kwatera na zużyte ścierniwo "POLGRIT" | zużyte ścierniwo na bazie żużli pomiedziowych | Goslomie gm. Kościerzyna | bd | 0,8 |
| 4 | składowisko International Paper Kwidzyn S.A. | popioły lotne | Grabówek nad Wisłą | bd | 58,0 |
| 5 | składowisko odpadów stałych International Paper Kwidzyn S.A. | odpady stałe | Kwidzyn | bd | 9,0 |
| 6 | składowisko odpadów poprodukcyjnych Zakładów Porcelany Stołowej "Lubiana" S.A. | odpady poprodukcyjne | Lubiana | bd | 3,5 |
| 7 | składowisko Fabryki Kwasku Cytrynowego przy Cukrowni "Pelpin"- nieczynne od 1995 r. | cylrogipsy | Maciejewo k/Pelpina | bd | 3,0 |
| 8 | składowisko Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. | popioły lotne | Przegalina | bd | 39,5 |
| 9 | składowisko Zespołu Elektrociepłowni "Wybrzeże" S.A. | popioły lotne | Rewa-Mościc Błota | bd | 114(I etap -56,7) |
| 10 | składowisko Gdańskich Zakładów Nawozów Fosforowych "Fosfory" Sp. z o.o. | fosfogipsy | Wiślinka | bd | 34,0 |
| woj. śląskie (*- dane z 1994 r.) |
| 1 | * osadniki szlamów poszlifierskich Będzińskiej Fabryki Pilnikow FAPIL | szlamy poszlifierskie | Będzin | bd | bd |
| 2 | * składowisko odpadów zawierających metale ciężkie Zakładów Tworzyw Sztucznych "Erg-Bierun" | bd | Bieruń | bd | bd |
| 3 | * składowisko zakładowe ZGH "Orzeł Biały" | bd | Brzeziny Śląskie | bd | bd |
| 4 | staw osadczy gipsu "Orzeł Biały" SA | osady gipsu | Bytom | bd | bd |
| 5 | składowisko żużla z wytopu ołowiu "Orzeł Biały" SA | żużle z wytopu ołowiu | Bytom | bd | bd |
| 6 | składowisko odpadów ebonitowych "Orzeł Biały" SA | odpady ebonitowe | Bytom | bd | bd |
| 7 | składowisko zakładowe - hałda Huty Batory SA | bd | Chorzów | bd | bd |
| 8 | osadnik szlamowy Huty Batory SA | bd | Chorzów | bd | bd |
| 9 | * składowisko zużytych katalizatorów Zakładów Azotowych | zużyte katalizatory | Chorzów | bd | bd |
| 10 | * składowisko odpadowego chlorku sodu Zakładów Azotowych Chorzów | chlorek sodu | Chorzów | bd | bd |
| 11 | * składowisko odpadów przemysłowych ZCh "Hajduki" | bd | Chorzów | bd | bd |
| 12 | * hałda "Herman" Huty Kościuszko | | Chorzów | bd | bd |
| 13 | * składowisko odpadów przemysłowych Przedsiębiorstwa Wielobranżowego "UNIWERS" | bd | Cieszyn | bd | bd |
| 14 | * składowisko zakładowe Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej - Zakład Nr 8 | bd | Czechowice-Dziedzice | bd | bd |
| 15 | * składowisko zakładowe - rotacyjne Południowych Zakładów Przemysłu Elektrotechnicznego "POLAM - KONTAKT" | bd | Czechowice-Dziedzice | bd | bd |
| 16 | * składowisko zakładowe Śląskich Zakładów Rafineryjnych | bd | Czechowice-Dziedzice | bd | bd |
| 17 | * składowisko zakładowe PPiR"ENERGOPOL" | bd | Czeladź | bd | bd |
| 18 | * składowisko szlamów rudzianych Huty "Częstochowa" | szlamy rudziane | Częstochowa | bd | bd |
| 19 | * składowisko zakładowe Częstochowskich Zakładów Metalowych "DOMGOS" | bd | Częstochowa | bd | bd |
| 20 | * składowisko zakładowe żużla i popiołu Huty Częstochowa | popioły i żużle | Częstochowa | bd | bd |
| 21 | * składowisko zakładowe żużli hutniczych Odlewni Żeliwa "METALPLAST" | żużle hutnicze | Częstochowa | bd | bd |
| 22 | * składowisko zakładowe Woj. Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji | bd | Częstochowa | bd | bd |
| 23 | * składowisko pozostałości po destylacyjnej ZCh "Ząbkowice-Erg" | bd | Dąbrowa Górnicza | bd | bd |
| 24 | * składowisko zakładowe Dąbrowskich Zakładów Naprawczych PW ul.Przemysłowa 1 | bd | Dąbrowa Górnicza | bd | bd |
| 25 | składowisko odpadów przemysłowych "Lipówka" Huty Katowice - Eko Grys | bd | Dąbrowa Górnicza | bd | bd |
| 26 | składowisko odpadów pozyskiwanych Zakładów koksowniczych "Przyjaźń" | bd | Dąbrowa Górnicza | bd | bd |
| 27 | składowisko osadów poneutralizacyjnych w Smolnicy Zakładów Mechanicznych "Bumar - Łabędy" SA | bd | Gliwice | bd | bd |
| 28 | * składowisko "Czerwionka" Huty "Łabędy" | bd | Gliwice | bd | bd |
| 29 | * składowisko zakładowe Huty 1-go Maja | bd | Gliwice | bd | bd |
| 30 | * składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Zakładów Izolacyjnych "POLINOWA" | wełna mineralna zanieczyszczona włóknami bazaltowymi | Gliwice | bd | bd |
| 31 | * składowisko Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego | bd | Gliwice | bd | bd |
| 32 | składowisko osadów zakładowej oczyszczalni ścieków POCH | osady | Gliwice | bd | bd |
| 33 | osadnik ZCh "Organika-Azot" w Jaworznie Rudna Góra | bd | Jaworzno | bd | bd |
| 34 | ZCh "Organika-Azot" w Jaworznie Centralne Składowisko Odpadów | bd | Jaworzno | bd | bd |
| 35 | * składowisko szlamów pokaustyfikacyjnych Kaletańskich Zakładów Celulozowo-Papierniczych | szlamy pokaustyfikacyjne | Kalety | bd | bd |
| 36 | * składowisko Przedsiębiorstwa Zaopatrzenia Farmaceutycznego "Cefarm" w Częstochowie | bd | Kamyk | bd | bd |
| 37 | * składowisko "Lipówka" Huta Katowice | bd | Katowice | bd | bd |
| 38 | * składowisko zakładowe Huty Szopienice | bd | Katowice | bd | bd |
| 39 | * składowisko zakładowe - magazyn Huty "Baildon" | bd | Katowice | bd | bd |
| 40 | * składowisko odpadów przemysłowych Lipówka należące do Huty Katowice | bd | Katowice | bd | bd |
| 41 | składowisko żużli ołowionośnych Baterpol Sp. z o.o. | żużle ołowionośne | Katowice | bd | bd |
| 42 | składowisko odpadów paleniskowych Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Halemba | popioły i żużle | Katowice | bd | bd |
| 43 | składowisko odpadów paleniskowych nr 1 "Gostyń" Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Łaziska | popioły i żużle | Katowice | bd | bd |
| 44 | * składowisko zakładowe odpadów z produkcji żywicy Przedsiębiorstwa Przerobu Żywicy | bd | Kłobuck | bd | bd |
| 45 | * składowisko zakładowe ZTS "Krywałd-Erg" w Knurowie na terenie wydziału TP-2 | bd | Knurów | bd | bd |
| 46 | składowisko odpadów PPHU "Komart" Sp. z o.o. | bd | Knurów | bd | bd |
| 47 | * składowisko odpadów tworzyw sztucznych Koniecpolskich Zakładów Chemicznych "INCO-VERITAS" | odpady tworzyw sztucznych | Koniecpol | bd | bd |
| 48 | * składowisko żużla ze Śl. Zakładów Przemysłu Lniarskiego Lentex | żużle | Lubliniec | bd | bd |
| 49 | stawy osadowe Huty Łaziska S.A. | bd | Łaziska Górne | bd | bd |
| 50 | * składowisko odpadów Zakładów Materiałów Ogniotrwałych | bd | Łazy | bd | bd |
| 51 | składowisko odpadów przemysłowych Huty Zawiercie SA | bd | Łośnice | bd | bd |
| 52 | * składowisko odpadów przemysłowych w Makowie Podhalańskim Fabryki Osłonek Białkowych w Białce | bd | Maków Podhalański | bd | bd |
| 53 | składowisko zakładowe odpadów poprodukcyjnych Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" | bd | Miasteczko Śląskie | bd | bd |
| 54 | składowisko odpadów paleniskowych Południowego Koncernu Energetycznego S.A. - Elektrownia Jaworzno | popioły i żużle | Mysłowice Dziećkowice | bd | bd |
| 55 | składowisko odpadów odlewniczych Myszkowskich * Zakładów Metalurgicznych "MYSTAL" | bd | Myszków | bd | bd |
| 56 | * składowisko żużla z siłowni Myszkowskich Zakładów Papierniczych | żużle | Myszków | bd | bd |
| 57 | *składowisko Przedsiębiorstwa Mat.Izol.Bud."Izolacja" | bd | Ogrodzieniec | bd | bd |
| 58 | * składowisko odpadów przemysłowych zakładu "STANDARD-ARMATURA" | bd | Oleśno | bd | bd |
| 59 | * składowisko zakładowe zakładów "POLMO" | bd | Praszka | bd | bd |
| 60 | * składowisko zakładowe Raciborskich Zakładów Garbarskich "Dębicz" | | Racibórz | bd | bd |
| 61 | * pole szlamowe HUTY POKÓJ | bd | Ruda Śląska | bd | bd |
| 62 | * składowisko na terenie Cegielni "Ruda" | bd | Ruda Śląska | bd | bd |
| 63 | * składowisko odpadów przemysłowych ZCh "Rudniki" | bd | Rudniki | bd | bd |
| 64 | * składowisko zakładowe odpadów materiałów ceramicznych i budowlanych Cementowni "RUDNIKI" | odpady materiałów ceramicznych i budowlanych | Rudniki | bd | bd |
| 65 | * składowisko zakładowe odpadów lakierniczych RZWM Huta "Silesia" | odpady lakiernicze | Rybnik | bd | bd |
| 66 | * składowisko zakładowe Zakładów Naprawczych Przemysłu Węglowego | bd | Rybnik | bd | bd |
| 67 | * składowisko zakładowe Śląskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego "LENTEX" w Lublińcu | bd | Sadowo | bd | bd |
| 68 | * składowisko retencyjne żużla kotłowego Ciepłowni Siemianowice | bd | Siemianowice Śląskie | bd | bd |
| 69 | * składowisko gruzu i ziemi MPGKiM | bd | Siemianowice Śląskie | bd | bd |
| 70 | * składowisko zakładowe FSM Z-d nr 7 | bd | Sosnowiec | bd | bd |
| 71 | * składowisko zakładowe Zakładu Autom. Przem. MERA-ZVAP | bd | Sosnowiec | bd | bd |
| 72 | * składowisko osadów poszlifierskich Fabryki Łożysk Tocznych "PREMA-MILMET" | bd | Sosnowiec | bd | bd |
| 73 | składowisko odpadów produkcyjnych Huty Florian SA | bd | Świętochłowice | bd | bd |
| 74 | * zwał żużli ciepłowniczych Zakładu LIPINY | popioły i żużle | Świętochłowice | bd | bd |
| 75 | * składowisko odpadów po produkcji soli barowych ZCh "Tarnowskie Góry" | odpady po produkcji soli barowych | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 76 | * składowisko osadów wybieranych z osadników I i II ZCH "Tarnowskie Góry" | bd | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 77 | * składowisko odpadów po produkcji siarczanu miedziowego ZCh "Tarnowskie Góry" | odpady po produkcji siarczanu miedziowego | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 78 | * składowisko odpadów po produkcji kwasu borowego i boraksu ZCh "Tarnowskie Góry" | odpady po produkcji kwasu borowego i boraksu | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 79 | * składowisko zakładowe Fabryki Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych FASER | bd | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 80 | * składowisko zakładowe Fabryki Podzespołów Elektrotechnicznych "EMA - ELEKTROCARBON" | bd | Tarnowskie Góry | bd | |
| 81 | * składowisko zakładowe Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" | odpady poremontowe i gruz budowlany | Tarnowskie Góry | bd | bd |
| 82 | * składowisko zakładowe FSM S.A. - Zakład Nr 2 | bd | Tychy | bd | bd |
| 83 | * bateria osadników ziemnych Zakładów Papierniczych | bd | Tychy | bd | bd |
| 84 | * składowisko zakładowe Skupu i Ubojni Zwierząt Rzeźnych | bd | Wodzisław Śląski | bd | bd |
| 85 | * składowisko zakładowe Zakładu Elektrometalurgicznego "EMA-ZEM" w Blachowni | bd | Wyrazów | bd | bd |
| 86 | * składowisko odpadów poprzemysłowych Górnośląskiego Okręgowego Zakładu Gazownictwa | bd | Zabrze | bd | bd |
| 87 | * składowisko odpadów poprodukcyjnych Śląskich Zakładów Lin i Drutów "Linodrut" | bd | Zabrze | bd | bd |
| 88 | stawy byłej koksowni "Walenty" w Rudzie Śląskiej, Kombinat Koksowniczy "Zabrze" | bd | Zabrze | bd | bd |
| 89 | osadnik wód dołowych KWK "Makoszowy" | osady | Zabrze | bd | bd |
| 90 | * składowisko odpadów poprodukcyjnych Contact - Powen | bd | Zabrze - Biskupice | bd | bd |
| 91 | * składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Ciągłego | bd | Zawiercie | bd | bd |
| 92 | hałda żużlowa Huty Zawiercie SA | żużle | Zawiercie | bd | bd |
| 93 | * składowisko odpadów przemysłowych na terenie Fabryki Wtryskarek "PONAR-ŻYWIEC" S.A. | bd | Żywiec | bd | bd |
| woj. świętokrzyskie |
| 1 | składowisko Elektrociepłowni Kielce S.A. "Gruchawka" | odpady energetyczne | Kielce | 108.853,9 | 21,0 |
| 2 | składowisko Elektrowni im. T.Kościuszki w Połańcu - "Pióry" | żużel | Połaniec | 13.684.081,6 | 90,50 |
| 3 | składowisko Elektrowni im. T.Kościuszki w Połańcu - "Tursko" | odpady z odsiarczania spalin | Połaniec | 18.020,0 | 8,60 |
| 4 | składowisko Energetyki Cieplnej | odpady energetyczne | Skarżysko-Kamienna | 7.580,6 | 3,21 |
| 5 | składowisko Huty Ostrowiec S.A "Krzemionki" | odpady z hutnictwa żelaza i stali | Ostrowiec Świętokrzyski | 2.635.800,0 | 13,60 |
| 6 | składowisko KiZChS "Siarkopol" | płuczka wiertnicza | Mikołajów (gm. Osiek) | 3.345,3 | 0,25 |
| 7 | składowisko KS "Grzybów" | odpady z mechanicznego oczyszczania ścieków i wód kopalnianych | Adamów (gm. Staszów) | 20.354,0 | 17,40 |
| 8 | składowisko Zakładu Nr 5 - "Agros Fortuna" Sp. z o.o. w Tarczynie, Oddział w Białymstoku | odpady produkcyjne | Skowronno | 97.490,5 | 0,53 |
| 9 | składowisko ZPW "Trzuskawica" S.A. | odpady przeróbcze | Sitkówka | 16.408.089,0 | 39,60 |
| 10 | składowisko ZPW "Trzuskawica" S.A. | odpady górnicze | Sitkówka | 2.937.315,0 | 7,80 |
| woj. warmińsko-mazurskie * |
| 1 | składowisko zakładowe "IZOLACJA" S.A. | odpady z produkcji papy i wełny mineralnej | Nidzica | 245,9 | 2,0 |
| 2 | składowisko zakładowe "Roldani" Sp. z o.o. | odpady poprodukcyjne (mątwa błotna, piasek, ziemia, kamienie, łuska buraczana) | Kętrzyn | 225,0 | 5,0 |
| 3 | składowisko zakładowe "Stomil Olsztyn" sp. z o.o. | odpady z produkcji opon | Gutkowo, gm. Jonkowo | 19,4 | 0,76 |
| 4 | składowisko zakładowe "Stomil Olsztyn" sp. z o.o. | popiół | Olsztyn | 703,0 | 4,62 |
| 5 | składowisko zakładowe Elektrociepłowni "Elbląg" | żużel i popiół | Jagodno, gm. Elbląg | 550,5 | 11,82 |
| 6 | składowisko zakładowe Firmy "Fasteri" Sp. z o.o. | osady ściekowe | Półwieś, gm.Zalewo | 3,7 | 0,6 |
| 7 | składowisko zakładowe Zakładów Mięsnych "MORLINY" S.A. | mierzwa | Tyrowo, gm. Ostróda | 616,0 | 3,72 |
| woj. wielkopolskie |
| 1 | składowisko Cukrowni Gosławice | bd | Pątnów, gm. Konin | bd | bd |
| 2 | składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Drawski S.A. | bd | Drawski Młyn gm. Drawsko | bd | bd |
| 3 | składowisko zakładowe Elektrowni Konin | bd | Gosławice, gm. Konin | bd | bd |
| 4 | składowisko zakładowe Philips Lighting Poland S.A. | bd | Kłoda, gm. Szydłowo | bd | bd |
| 5 | składowisko zakładowe Kopalni Soli Kłodawa | bd | Kłodawa | bd | bd |
| 6 | składowisko zakładowe FmiWŚ Korund | bd | Koło | bd | bd |
| 7 | składowisko Fabryki urządzeń Górnictwa Odkrywkowego FUGO S.A. | bd | Konin | bd | bd |
| 8 | składowisko Zakładu Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. | bd | Konin | bd | bd |
| 9 | składowisko Zakładów Chemicznych Luboń S.A. | bd | Luboń | bd | bd |
| 10 | składowisko zakładowe KWB Konin Brykietownia Marantów | bd | Marantów, gm. Konin | bd | bd |
| 11 | składowisko zakładowe Elektrowni Adamów | bd | Przykona | bd | bd |
| 12 | składowisko zakładowe Odlewni Żeliwa Śrem | bd | Pysząca, gm. Śrem | bd | bd |
| 13 | składowisko zakładowe Elektrowni Pątnów | bd | Rębowo, gm. Ślesin | bd | bd |
| 14 | składowisko zakładowe EKO-BUD | bd | Sobótka, gm. Ostrów Wlkp. | bd | bd |
| 15 | składowisko Zakładu Rolno-Przemysłowego Farmutil H.S. | bd | Śmiłowo, gm. Kaczory | bd | bd |
| 16 | składowisko Fabryki Tektury K. Gawiński | bd | Tarnówko, gm.Lubasz | bd | bd |
| 17 | składowisko zakładowe Fabryki Kuchni "AMICA" S.A. | bd | Wronki | bd | bd |
| 18 | składowisko zakładowe Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. | bd | Września | bd | bd |
| 19 | składowisko zakładowe zakładu "Metalplast" | bd | Złotów | bd | bd |
| woj. zachodniopomorskie |
| 1 | składowisko fosfogipsów Zakładów Chemicznych "Police" | fosfogipsy, osady z oczyszczania ścieków, popioły i żużle | bd | bd | bd |
| 2 | składowisko siarczanu żelazawego Zakładów Chemicznych "Police" | siarczan żelazawy, osady z dekarbonizacji wody | bd | bd | bd |
| 3 | składowisko Elektrowni "Dolna Odra" | popioły lotne i żużle | Nowe Czarnowo | bd | bd |
| 4 | składowisko komunalno-przemysłowe (nowe) Elektrowni "Dolna Odra" | piryt, odpady betonu, gruzu ceglanego, szkło, odpadowa papa, materiały izolacyjne, odpady wymieszane z rozbiórek | Nowe Czarnowo | bd | bd |
| 5 | składowisko komunalno-przemysłowe (stare) Elektrowni "Dolna Odra" | gruz, odpady z izolacji budowlanej, odpady gumowe, wełna mineralna | Nowe Czarnowo | bd | bd |
| 6 | składowisko tworzyw sztucznych "Elektrim-Kable" | tworzywa sztuczne, guma | Stepnica | bd | bd |
| 7 | Pole refulacyjne Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" | masa łapana | Szczecin | bd | bd |
| 8 | składowisko kory drzewnej Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" | kora drzewna | Szczecin | bd | bd |
| 9 | składowisko "Elektrowni Pomorzany" | popiół i żużel | Szczecin | bd | bd |
| 10 | składowisko Elektrowni "Szczecin" | popiół i żużel | Szczecin | bd | bd |
| 11 | składowisko odpadów budowlanych Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" | gruz z rozbiórki | Szczecin | bd | bd |
| 12 | składowisko odpadów poprodukcyjnych Cukrowni Szczecin w Zarządzie Komisarycznym | żużel, wypałki wapienne, szlam, popiół, liście i korzenie | Szczecin | bd | bd |
| 13 | składowisko odpadów różnych Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" | odpady makulatury, papier impregnowany | Szczecin | bd | bd |
| 14 | składowisko szlamu wielkopiecowego Huty "Szczecin" | szlam wielkopiecowy | Szczecin | bd | bd |
| 15 | składowisko żużla Fabryki Papieru "Szczecin-Skolwin" | żużel | Szczecin | bd | bd |
| 16 | składowisko żużla posodowego Huty "Szczecin" | żużel posodowy | Szczecin | bd | bd |
| 17 | składowisko żużla wielkopiecowego Huty "Szczecin" | żużel wielkopiecowy | Szczecin | bd | bd |
| 18 | Zakładowe pole odkładcze "FMB Hydroma" | osady poneutralizacyjne z galwanizerni | Szczecin | bd | bd |
| 19 | składowisko zakładowe zakładów "Elda Elektrotechnika" | osady poneutralizacyjne | Szczecinek | bd | bd |
* ilość nagromadzona na koniec 1999 roku ** ilość nagromadzona na koniec 1998 roku Informacje opracowano wg danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska
ZAŁĄCZNIK Nr 3.3.
WYKAZ INSTALACJI DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Z SEKTORA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH
Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (przyjmujących odpady od firm zewnętrznych)
| Nazwa instalacji | Właściciel | Moce przerobowe | Rodzaj procesu | Kody przetwarzanych odpadów niebezpiecznych |
| Woj. dolnośląskie |
| Spalarnia odpadów chlorowco-organicznych | Zakłady Chemiczne "ROKITA" S.A., Brzeg Dolny | 4.000 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | grupa 07 i 08 |
| Instalacja do termicznej redukcji odpadów pogalwanicznych i lakierniczych (dehadrytacja) | Dolnośląska Korporacja OŁAWA Sp. z o.o., Oława | 720 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | 110101,110103,110105, 110106,110107,110108, 110399,080102,080107, 120111,130611 |
| Instalacja do destylacji odpadów farb i lakierów | PPH KOVA Sp. z o.o., Złotoryja | 128 ton | R2-odzysk rozpuszczalników z odpadów | 080102 |
| Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych | RAN-KICZMAR Sp. z o.o., Pisarzowice | 60 ton | R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych | 160107 |
| Składowisko odpadów niebezpiecznych stałych | Zakłady Chemiczne "ROKITA" S.A., Brzeg Dolny | 10.000 ton | D5-składowanie | |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | ART.-EKO, Wrocław (grupa AWAS-Polska) | 8.000 ton | D9-obróbka fizykochemiczna | 050804,060101-05,060199,060201-03,060299,060402,0604 05,110103,110105-08,120108-09,120111,120301-02,130104-05 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | ARGO-FILM-Warszawa/oddz. w Lubaniu | 800 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Woj. kujawsko-pomorskie |
| Instalacja odzysku chlorowodoru oraz unieszkodliwiania oleju zawierającego PCB | Zakłady Azotowe ANWIL (Spółka CHEMEKO), Włocławek | 4.000 ton dla odpadów z zew. | D10-odzysk chlorowodoru | 030201-02, 050680,070103-04,070107-08,070203-04,070207-08,070303-04,070307-08,070403-04,070407-08,070503-04,070507-08,070580-81,070603-04,070607-08,070703-04,070707-08,080111,080117,0801 21,080415,120110,1301 01,130301,130306-08,160209,160508 |
| Instalacja regeneracji HCl | Fabryka Lin i Drutu DRUMET, Włocławek | 6.000 ton | R6-regeneracja kwasu | 110105 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | Wojskowe Zakłady Lotnicze, Bydgoszcz | 2.650 ton | D9-obróbka fizykochemiczna | odpady z grup 06, 08, 09,11,16,19,20 |
| Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych EKOTROM2 | ABBA-EKOMED, Toruń | 800 ton | R4-odzysk rtęci | 160213,160215,200121 |
| Instalacja odzysku srebra z odpadów fotograficznych | Ekochem, Bydgoszcz | 400 ton | R4-odzysk srebra | grupa 090101,090104,090105, 090107 |
| Woj. lubelskie |
| Instalacja do immobilizacji w betonie osadów pogalwanicznych i osadów z oczyszczalni ścieków | Lubelska Agencja Ochrony Środowiska, Lublin | 3.000 ton | D9-unieszkodliwianie przez zestalanie | 190305,190814,190899 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | Zakład Utrzymania Ruchu Sp. z o.o. (wydzielona z PZL ŚWIDNIK S.A.), Świdnik | 260.000 ton | D9-chemiczne oczyszczanie ścieków | odpady z grup 06, 11, 16,20 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | Fabryka Łożysk Tocznych KRAŚNIK S.A., Kraśnik | 2.590.000 ton | D9-chemiczne oczyszczanie ścieków | 110103,110105,110107, 120107,120109,160704, 160706 |
| Instalacja do unieszk. Lamp rtęciowych | "MAYA", Międzyrzec Podlaski | 1.500 ton | R4-odzysk rtęci | 160213,160215,200121 |
| Składowisko odpadów przemysłowych w Poniatowej | Lubelska Agencja Ochrony Środowiska, Lublin | decyzja - 3.000 ton odp. /rok pojemność - 19.000m3 wypełnienie 35% | D5-składowanie | odpady z grup 03,04,05,06,07,08,09, 10,11,12,13,14,16,17, 18,19,20 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Lublin | 130 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Woj. lubuskie |
| Instalacja oczyszczania gruntów zanieczyszczonych ropopochodnymi | CPN EKOSERWIS Sp. z o.o., Czerwieńsk | bd | D8-kompostowanie/oczyszczanie gruntów zanieczyszczonymi subst. ropopochodnymi | 130501-02, 160708,170503-04,191301-02,150202-03,190802,190811-14 |
| Instalacja wstępnego oczyszczania olejów odpadowych | CPN EKOSERWIS Sp. z o.o., Czerwieńsk | | R14-uzdatnianie odpadu do regeneracji | 130109-13,130204-08,130309-10,130401-03,130899,160113,1908 09-10 |
| Woj. łódzkie |
| Instalacja do rozdziału emulsji olejowo-wodnych | ERATECH S.A., Łódź | 800 ton | R14-odzysk oleju na drodze filtracji i odwirowania | 130104,130105,160304 |
| Instalacja do destylacji rozpuszczalników i szlamów | ERATECH S.A., Łódź | szlamy - 300 t rozpuszczalniki - 1.800 t | R2-odzysk rozpuszczalników z odpadów | 0701-07,0801,0803-04,1101-02,1406 |
| Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych | ERATECH S.A., Łódź | 150 ton | R4-odzysk rtęci | 160213 |
| Instalacja do odzysku oleju z odpadów zaolejonych | Baza Paliw Nr 1, Koluszki | 2.000 ton | R14-odzysk płynnych produktów naftowych | 130501-03, 160706,190803 |
| Instalacja do immobilizacji w betonie | EKOPUR, Zgierz | 10.000 ton | D9-unieszkodliwianie przez zestalanie | wszystkie grupy |
| Instalacja do prowadzenia przemian fizykochemicznych | MALEX Zakład Utylizacji Odpadów, Łódź | 120 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | wszystkie grupy |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | EKOGAL S.A., Kutno | b.d. przerób - 5.300 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | 0801-04,0901,1101-02,1201-02,1301-03,1305-06,1401-05,1501-02,1601-03,1605-06,1608,1610,1801,190 1-03,1908,1909 |
| Składowisko odpadów niebezpiecznych | EKO-BORUTA, Zgierz | Decyzja-6.000 ton/rok | D5-składowanie | wszystkie grupy |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Łódź | 10 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Woj. małopolskie |
| Spalarnia | EKO-KRAK 2000, Kraków | 350 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 02,03,05-08,12-14,16,19 |
| Termiczne unieszkodliwianie odpadów | Exim Grupa Finrella, Kraków | 10.000 ton w tym odpady z zewn. 2.000 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 03,05,07,08,12,13,14, 16 |
| Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych | Rafineria Nafty GLIMAR S.A., Gorlice | 14.500 ton | R14-kraking termiczny | 130110,130205,130307, 130310 |
| Instalacja do odzysku olejów | Rafineria Nafty GLIMAR S.A., Gorlice | 35.000 ton | R14-destylacja | 130110,130205,130307, 130310 |
| Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania substancji chemicznych | Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., Tarnów | 2.100 ton | R5, R4, R14, D9,D10 | 02-14, 16,17,18,19,209,03, 04,05,06,07,08,09,10, |
| Instalacja do termicznej przeróbki odpadów organicznych | Firma Chemiczna DWORY, Oświęcim | łącznie z odpadami własnymi - 6.400 ton/rok | R1 -wykorzystanie odpadów jako częściowego substytutu paliwa | 070104, 070108, 070204, 070208, 070210 |
| Instalacja do odzysku odpadów cynkonośnych | "Bolesław Recykling" Sp. z o.o. Bukowno | szlamy - 74.000 ton żużle -12.000 ton | R4-odzysk metali | 110202,100401 |
| Instalacje do produkcji związków nieorganicznych | Zakłady Chemiczne ALWERNIA, Alwernia | 12.000 ton | R5-recykling odpadów nieorganicznych | 060101-02, 060104,060204,060405, 070308,110109,110111, 110198,160303,160902, 160506,160507,190205 |
| Instalacja do destylacji szlamów z usuwania farb i lakierów | PIW "UNISIL", Tarnów | 25 ton | R2-odzysk rozpuszczalników | 080107 |
| Instalacja do immobilizacji w betonie | Mo-Bruk, Korzenna/Nowy Sącz | 20.000 ton | D9-unieszkodliwianie przez zestalanie | wszystkie grupy |
| Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych | EKO-PLUS S.C., Wieliczka | bez ograniczeń | R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych | 160107 |
| Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych | EKO-NEUTRAL-ELEKTRON, Gorlice | 1.900 ton | R4-odzysk rtęci | 160213 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | Metilex, Michałowice | 250 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Tarnów | 200 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | Unitek, Kalwaria Zebrzydowska | 500 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | LTS, Trzebinia | | R4-odzysk srebra | 09 |
Składowisko "Nad Białą" | Fabryka Maszyn GLINIK, Gorlice | pojemność - 2.000m3 | D5 składowanie | |
| Woj. mazowieckie |
| Instalacje termicznego unieszkodliwiania | PKN ORLEN S.A., Płock | -piec obrotowy: 3.000 ton, w tym 1.500 dla odpadów z zewnątrz -piece fluidalne: 45.000 ton, w tym 10.000 ton dla odpadów z zewnątrz | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 05, 06, 07, 08, 12, 13, 14, 15, 16,19 odpady z grup 05, 13, 16,19 |
| Instalacja do odzysku olejów | PPU Petrochem-Płońsk S.A., Płońsk | 1.700 ton | R14-odzysk olejów | 130202-05,130305-07 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | URSUS Media Sp., Warszawa | 30.000 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 06,09,10,11,16,19,20 |
| Instalacja do neutralizacji ciekłych odpadów | ZPP AUTO Sp. z o.o. Siedlce | 40 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | odpady z podgrupy 0601 |
| Instalacja do unieszkodliwiania odpadów z separatorów olejów i tłuszczy | Separator Service Sp. z o.o., Piaseczno | 14.700 ton | D8,D9- biologiczne i fizykochemiczne unieszkodliwianie | odpady z podrup 0202, 0203, 0206, 1305, 1908 |
| Piece obrotowe do produkcji keramzytu | Przedsiębiorstwo Kruszyw Lekkich KERAMZYT, Mszczonów | 12.000 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie R14-wykorzystanie w produkcji materiałów | odpady z grup 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 |
| Instalacja do unieszkodliwiania lamp rtęciowych | UTIMER Sp. z o.o., Warszawa | 250 ton | R4-odzysk rtęci D9-unieszkodliwianie fizykochemiczne | 060404, 160213, 168101 |
| Odzysk srebra z odpadów fotograficznych | Przetwórstwo Metali Szlachetnych, Warszawa | b.d. | R4-odzysk srebra | odpady z grupy 09 |
| Odzysk srebra z odp. fotograficznych | ARGO-FILM, Warszawa/odz. Mławie | 960 ton | R4-odzysk srebra | odpady z grupy 09 |
| Woj. opolskie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | Zakład Energetyki BLACHOWNIA Sp. z o.o. | 2.450 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 05, 07, 13, 14, 16, 19 |
| Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych | Południowe Zakłady Rafineryjne "NAFTOPOL", S.A. w Warszawie, oddz. Kędzierzyn-Koźle | 24.000 ton | R9, R14-destylacja i kraking termiczny | 120106-07, odpady z grupy 13 |
| Instalacja do termicznej przeróbki odpadów olejowych | SASOIL Sp. z o.o. w Warszawie, oddz. w Opolu | 6.000 ton | R9, R14-destylacja i kraking termiczny | 120106-07, odpady z grupy 13 |
| Instalacje do odzysku odpadów organicznych i nieorganicznych w procesach produkcyjnych zakładu | Zakłady Azotowe "Kędzierzyn" SA, Kędzierzyn-Koźle | 3.300 ton | R3, R5-recykling substancji organicznych i nieorganicznych | odpady z grupy 06,07 |
| Instalacja do biologicznego oczyszczania gruntów zanieczyszczonych ropopochodnymi | EKOBAU Sp. z o.o., Opole | 400 ton | D8-biologiczne oczyszczanie | 050103, 050105-06, 050109, 130501-03, 160708, 170503, 190810 |
| Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych | EKOBAU Sp. z o.o., Opole | 18 ton | R14-mechaniczne usuwanie oleju z filtrów olejowych | 160107, 160122 |
| Instalacja do oczyszczania wód zanieczyszczonych ropopoch., płynów chłodniczych, płynów hamulcowych | EKOBAU Sp. z o.o., Opole | 800 ton | D8-biologiczne oczyszczanie | 130305, 130307, 130507, 130899, 160113,160799, 190899 |
| Bateria koksownicza z instalacją do dozowania odpadów do wsadu węglowego | Zakłady Koksownicze ZDZIESZOWICE, Zdzieszowice | 20.000 | R14-termiczna przeróbka | 050603,190804 |
| Woj. podkarpackie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | "EKO-TOP" Sp. z o.o. | 1.500 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 03-20 |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o., Rafineria Nafty JEDLICZE S.A., Jedlicze | 2.500 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grup 05, 07, 08, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 |
| Instalacja do regeneracji olejów przepracowanych | Rafineria Nafty JEDLICZE S.A., Jedlicze | 80.000 ton | R9-destylacja i hydrorafinacja | odpady z podgrup 1301, 1302, 1303, 1304, 1308, 1601, 1607 |
| Instalacja do regeneracji olejów przepracowanych | Rafineria JASŁO S.A., Jasło | 70.000 ton | R9-destylacja i rafinacja rozpuszczalnikowa i kontaktowa | odpady z podgrup 1301, 1302, 1303, 1306, 1308 |
| Woj. podlaskie |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | ARGO-FILM-Warszawa/oddz. Białystok | 200 ton | R4-odzysk srebra | 09 |
| Woj. pomorskie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | PORT SERVICE Sp. z o.o., Gdańsk | 20.000 | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z podgrup 0501, 0508, 0601, 0602, 0613, 0701, 0704, 0801, 0803-04, 1201, 1301-03, 1305-06, 1404-05, 1607-08 |
| Instalacja do pirolizy | Oiler-Waster, Tczew | 320 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grupy 07,08,13,16,17 |
| Instalacja do pirolizy | COMAL, Tczew | 350 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | b.d. |
| Instalacja do pirolizy | Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o., Gdańsk | 250 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grupy 02, 03, 07, 08, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 20 |
| Oczyszczanie wód zęzowych | COMAL, Tczew | | | |
| Instalacja do przerobu odpadów olejowych | NAFTOL, Gdynia | 9.000 ton | R14-odzysk oleju z odpadów olejowych | odpady z podgrupy 1301, 1302, 1304 |
| Instalacja do przerobu olejów zęzowych | PORT SERVICE Sp. z o.o., Gdańsk | 100.000 ton | R14-odzysk oleju z odpadów olejowych | odpady z podgrupy 1304 |
| Instalacja do oczyszczania zanieczyszczonych gruntów i osadów zanieczyszczonych węglowodorami | PORT SEVICE Sp. z o.o., Gdynia | 5.000 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | b.d. |
| Instalacja do fizykochemicznej obróbki odpadów zaolejonych | PORT SERVICE Sp. z o.o., Gdynia | 12.000 ton | R14-odzysk oleju z odpadów zaolejonych | 050103, 050105, 050804, 070104, 120109, 120111, 160706, 130105 |
| Instalacja do unieszkodliwiania filtrów olejowych | NAFTOL, Gdynia | 25 ton | R14-odzysk oleju z odpadów zaolejonych | 150202 |
| Mogilnik -składowisko na odpady niebezpieczne | Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o., Gdańsk | decyzja-155 ton/rok | D5-składowanie | odpady z grup 03, 06, 09, 10, 11, 12, 16,19 |
| Woj. śląskie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | LOBBE Sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza | 12.400 ton rozbudowa do 20.000 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | wszystkie grupy |
| Instalacja do pirolizy węgli aktywnych | CARBON Sp. z o.o., Racibórz | 1.000 ton | R3-piroliza w celu odzysku węgla aktywnego | 061302, 060405 |
| Instalacja do przerobu odpadów olejowych | Spółka Handlowo-Usługowa TECHMET S.C., Częstochowa | 5.000 ton | R14-kraking termiczny | odpady z grupy 13 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowo-wodnych | AQUA S.A., Bielsko-Biała | 3.500 ton | R14-destabilizacja emulsji olejowych | 070604, 120109, 120110, 120301-02, 130105, 190803 |
| Stacja neutralizacji emulsji olejowo-wodnych | REMTECH, Sosnowiec | 3.500 ton | R14-termiczno-chemiczna destabilizacja emulsji | 120109, 120301-02, 130105, 130505 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowych | FENICE Poland Sp. z o.o., Bielsko-Biała | 5.000 ton | R14-proces ultrafiltracji | 120109 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowych | Huta "Florian" S.A., Świętochłowice | 1.000 ton | R14-destabilizacja emulsji olejowych | 120109 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowych | HMN "Szopienice", Katowice | 15.000 ton | R14-destabilizacja emulsji olejowych | 120107, 120109, 120301, 120302, 130105, 160606 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowych | ZM "BUMAR-MIKULCZYCE" S.A., Zabrze | 500 ton | R14-destabilizacja emulsji olejowych metodą elektrolityczną | 120109 |
| Instalacja do przerobu emulsji olejowych | Śrubena-Produkcja Sp. z o.o., Żywiec | 1.793 ton | R14-destabilizacja emulsji olejowych metodą termiczno-chemiczną | 120109 |
| Instalacja do regeneracji kwasu solnego | Śrubena-Produkcja Sp. z o.o., Żywiec | 4.638 ton | R6-regeneracja kwasu metodą termiczną | 110105 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | FENICE Poland Sp. z o.o., Bielsko-Biała | 125.000 ton | D9-neutralizacja odpadów kwaśnych i alkalicznych | odpady z grupy 11 |
| Stacja neutralizacji ścieków przemysłowych | Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy, Gliwice | 10.000 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie odpadów | 110105, 110107, 110111, 110198 |
| Instalacja do przerobu zużytych soli hartowniczych | PPH TARCHEM, Tarnowskie Góry | 35 ton | R5- przerób i wykorzystanie soli hartowniczych w produkcji sorbentu | 110399 |
| Instalacja do przerobu odpadów zawierających bar | PPH TARCHEM, Tarnowskie Góry | 2,8 ton | R5- przerób i wykorzystanie w procesach produkcji związków baru | 060299, 060401, 060402 |
| Instalacja do odzysku płynów chłodniczych | REAFLOT, Zabrze | 2.000 ton | R14-odzyk do produkcji wyrobów | 140403 |
| Instalacja do unieszkodliwiania odczynników chemicznych w procesach produkcyjnych lub oczyszczalni (tylko własnej produkcji) | Polskie Odczynniki Chemiczne, Gliwice | 107 ton | R14-wykorzystanie w procesach produkcji odczynników chemicznych | odpady z grupy 03, 06, 07, 08, 09, 14 |
| Instalacja do regeneracji rozpuszczalników | PPHU REDYSPOL S.C., Częstochowa | 260 ton | R2-regeneracja rozpuszczalników metodą destylacji próżniowej | 080302,080306,080308, 140105 |
| Instalacja do unieszkodliwiania akumulatorów zasadowych | MarCo Ltd, Katowice | 2.000 ton | R4-odzysk metali | 160602 |
| Instalacja przerobu złomu akumulatorów ołowiowych | BATERPOL Sp. z o.o., Świętochłowice | 70.000 ton | R4-odzysk metali | 160601 |
| Instalacja przerobu złomu akumulatorów ołowiowych | ORZEŁ BIAŁY S.A., Bytom | 120.000 ton | R4-odzysk metali | 160601 |
| Instalacja do odzysku srebra z odpadów fotograficznych | Inter-Pak, Częstochowa | 12,0 | R4-odzysk srebra | odpady z grupy 09 |
| Składowisko odpadów niebezpiecznych | EKOFOL II S.A., Bytom | pojemność 52.000 ton (40 tys.m3) | D5-składowanie | 060402, 060405, 110101, 110102, 110103, 110107, 110108, 120111, 190201 |
| Składowisko odpadów niebezpiecznych | ZK " PRZYJAŹŃ", Dąbrowa Górnicza | pojemność 230 tys. m3 decyzja 3.100 ton/rok | D5-składowanie | 050107-08, 170105,170601,190403 |
| Woj. świętokrzyskie |
| Instalacja do termicznej obróbki odpadów | ETO-TECH Sp. z o.o., Wrocław/ lokalizacja k/Włoszczowej | 8.000 ton | R14-wykorzystanie w produkcji wypełniaczy ceramicznych i drogowych D10-termiczna obróbka w piecu obrotowym | odpady z grup 04, 05, 06, 07, 08, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 19 |
| Cementownia- produkcja klinkieru | Cementownia OŻARÓW S.A., Ożarów | 26.000 ton | R14-wykorzystanie w produkcji klinkieru | 010407,050115,110109, 170503,190811 |
| Woj. warmińsko-mazurskie |
| Odzysk srebra z odpadów fotograficznych | Zakład Złotniczy ARGS, Olsztyn | 500 ton | R14 odzysk srebra | odpady z grupy 09 |
| Woj. wielkopolskie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., Konin | 2.500 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | odpady z grupy 05, 06, 07, 08, 10, 12, 13, 14, 16, 18 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., Konin | 150 ton | D9-fizykochemiczne unieszkodliwianie | 110103, 110105, 060402 |
| Składowisko odpadów niebezpiecznych | Zakład Utylizacji Odpadów, Konin | decyzja: 050701- 40 ton 170105-300 ton 160206-40 ton | D6-składowanie | 050701, 170105, 160206 |
| Składowisko odpadów azbestowych | PPHU IZOPOL, Trzemeszno | 10.000 ton | D6-składowanie | 060701, 1011181, 160212, 160111, 170605, 170601, 170503 |
| Neutralizatornia osadów ropopochodnych | AWAS-Polska Sp. z o.o., Warszawa, lok. Główiew gmina Stare Miasto | 5.000 ton | D8,D9- biologiczne i fizykochemiczne unieszkodliwianie | 130501-05, 130508, 130601, 190803 |
| Woj. zachodniopomorskie |
| Instalacja do termicznego unieszkodliwiania odpadów | BSC EKOPAL SC, Szczecin | 1.200 ton | D10-termiczne unieszkodliwianie | wszystkie grupy |
| Instalacja do oczyszczania wód zaolejonych | SHIP-SERVICE, Szczecin | 17.266 ton | D9-obróbka fizykochemiczna odpadów zaolejonych R14-odzysk olejów | odpady z grupy 12, 13, 15 i 16 |
| Oczyszczalnia ścieków przemysłowych | Zakłady Chemiczne POLICE, Police | 216 tys. m3/dobę | D9-unieszkodliwianie fizykochemiczne | odpady z podgrupy 0601, 0602, 0603, 0604, 0609, 0701, 1001, 1602, 1603, 1605, 1606, 1607, 1909, 2001, 2003 |
Instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych
| Lp. | Nazwa firmy/ właściciela instalacji | Adres firmy/właściciela instalacji | Nazwa instalacji | Technologia | Kody przyjmowanych odpadów | Wydajność instalacji (Mg/rok) | Wolna pojemność instalacji (Mg/rok) |
| Woj. dolnośląskie |
| 1 | Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Milicz | Grzybowa 1 Milicz | spalarnia z fluidalną stacją oczyszczania spalin | unieszkodliwianie w procesie spalania pirolitycznego | 180102, 180103, 180104, 180109 | 100 | 50 |
| 2 | Wojewódzki Szpital Zespolony w Wałbrzychu | | HOVAL GG14 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 700 | bd |
| 3 | Wojewódzki Szpital w Legnicy | | MESTER KFT VH 150 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 330 | bd |
| Woj. kujawsko-pomorskie |
| 1 | Regionalne Centrum Onkologii w Bydgoszczy | | MESTER KFT VH 150 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 330 | bd |
| 2 | Wojewódzki Szpital Zespolony we Włocławku | | A.T.I MULLER Cp100 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 275 | bd |
| 3 | Publiczny Specjalistyczny ZOZ Inowrocław | Poznańska 97 Inowrocław | spalarka WPS 1500 B | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 02, 10 01 03, 10 01 01, 18 01 08, 18 02 01, 18 02 07 | 100 | 55 |
| 4 | Szpital Powiatowy Golub-Dobrzyń | J. Koppa 1e Golub-Dobrzyń | spalarka HP-50 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05, 18 02 02 | 438 | 18 |
| 5 | Wojewódzki Szpital Zespolony Toruń | Św. Józefa 53/59 Toruń | spalarka HP-500 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05 | 1.314 | 1.014 |
| Woj. lubelskie |
| 1 | Akademia Medyczna w Lublinie Zakład Usług Niemedycznych | Jaczewskiego 8 Lublin | HOVAL GG 14 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05, 18 02 02, 18 02 04 | 700 | 0 |
| 2 | Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II | Legionów 10 Zamość | spalarnia odpadów medycznych | oczyszczanie w komorze pirolitycznej, oczyszczanie spalin w stacji fluidalnej | 18 01 02, 18 01 03, 18 02 02 | 370 | 240 |
| 3 | Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny | Ceramiczna 1 Chełm | piec do spalania odpadów pochodzenia medycznego typ KHK 801/h | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03 | 85 | 18 |
| 4 | SP ZOZ Tomaszów Lubelski | al. Grunwaldzkie 1 Tomaszów Lubelski | spalarnia gazowa | termiczne unieszkodliwianie | 180103, 180202 | 65 | 31 |
| 5 | SP ZOZ w Biłgoraju | Pojaska 5 Biłgoraj | spalarnia odpadów medycznych | spalanie termiczne w piecu wyposażonym w dwa palniki gazowe | 18 01 01, 18 01 03, 18 01 04 | 100 | 35 |
| 6 | SP ZOZ w Hrubieszowie | Piłsudskiego 11 Hrubieszów | spalarnia | wysokotemperaturowa komora typu Uniwersal 12 do spalania odpadów | 18 01 03 | 613 | 553 |
| 7 | SP ZOZ w Sandomierzu | Schinzla 13 Sandomierz | spalarka dwukomorowa pirolityczna | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05 | 245 | 0 |
| 8 | UTYLIMED Sp. z o.o. | Grenadierów 3 Lublin | konwerter - sterylizator BRAVOHOSPITAL NEWSTER 10 | obróbka fizyczno-chemiczna | 18 01 03, 18 02 02, 18 01 02 | 300 | 100 |
| 9 | ZOZ Lublin | Łokietka 3 Lublin | spalarka CP-50 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05, 18 02 02, 18 02 04 | 75 | 5 |
| Woj. lubuskie |
| 1 | Szpital Zespolony w Gorzowie Wielkopolskim | | Hoval GG14 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 850 | bd |
| Woj. łódzkie |
| 1 | Wojewódzki Szpital Zespolony w Łodzi | | | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | bd | bd |
| 2 | SP ZOZ w Kutnie | Kościuszki 52 Kutno | spalarnia | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05, 18 01 02 | 60 | 12 |
| 3 | SP ZOZ w Parczewie | Kościelna 124 Parczew | spalarnia - piec KHK, palnik typ JUNIOR PRO 2LJ 50 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 02, 18 01 03, 18 01 08 | 18 | 5 |
| 4 | TPO sp. z o.o. | Mińska 2 Łódź | spalarnia | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 01, 18 01 02, 18 01 03, 18 01 04, 18 01 05, 18 02 01, 18 02 02, 18 02 03, 18 02 04 | 600 | 0 |
| 5 | ECO-ABC | Przemysłowa Bełchatów 97-400 | spalarka PL-4 100 Amco | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03, 18 01 05, 18 02 02, 18 04 02 | 3.400 | 1.240 |
| Woj. małopolskie |
| 1 | Zakłady Sanitarne w Krakowie | Śniadeckich 12 Kraków | Purotherm - Pyrolise typ PL 18-600/93K | dwustopniowe spalanie (piroliza i dopalanie) | grupa 18 | 2.000 | 300 |
| 2 | Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Rabce | | | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 85 | bd |
| 3 | Szpital Wojewódzki w Tarnowie | | SEGHERS | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 976 | bd |
| Woj. mazowieckie |
| 1 | Wojewódzki Szpital Zespolony Skierniewice | Rybnickiego 1 Skierniewice | spalarka VH-150/s | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 01, 18 01 02, 18 01 03, 18 01 04, 18 01 07, 18 01 08, 18 01 82 | 75 | 28 |
| 2 | Szpital Wojewódzki w Skierniewicach | | MESTER KFT VH 150 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 330 | bd |
| 3 | Centralny Szpital Kliniczny Akademii Medycznej w Warszawie | | A.T.I.MULLER HP 500 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 700 | bd |
| 4 | Wojewódzki Szpital Zespolony w Siedlcach | | A.T.I.MULLER CP100 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 275 | bd |
| Woj. opolskie |
| 1 | Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu | spalarnia dzierżawiona przez ECO-ABC Sp. z o.o. w Bełchatowie | Purotherm-Pyrolise PL-4-100AMCO | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 300 Mg/r | bd |
| Woj. podkarpackie |
| 1 | Zespół Opieki Zdrowotnej w Łasku | | A.T.I.MULLER CP50 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 150 | bd |
| Woj. podlaskie |
| 1 | Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki w Suwałkach | Szpitalna 60 Suwałki | spalarka SP 1203 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 02, 18 01 03 | 180 | 20 |
| 2 | SP ZOZ w Hajnówce | Lipowa 190 Hajnówka | spalarnia odpadów | piroliza | 18 01 02, 10 01 03, 18 01 08, 18 02 02 | 360 | 261 |
| 3 | SP ZOZ w Radzyniu Podlaskim | Wisznicka 111 Radzyń Podlaski | spalarnia odpadów | spalanie i rozkład pirolityczny w utylizatorze | 18 01 02, 18 01 03, 18 02 07, 18 02 02 | 24 | 10 |
| 4 | SP ZOZ w Łomży | Piłsudskiego 11 Łomża | spalarka SP 1203 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 02, 18 01 03 | 190 | 50 |
| 5 | Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. K. Dłuskiego | Żurawia 14 Białystok | spalarka SO-150-OD | piroliza i dopalanie | 18 01 02, 18 01 03, 10 01 18 | 170 | 56.5 |
| Woj. pomorskie |
| 1 | Zespół Opieki Zdrowotnej w Malborku | | | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 150 | bd |
| Woj. śląskie |
| 1 | Centrum Onkologii w Gliwicach | | Hoval GG7 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 330 | bd |
| 2 | Zakład Utylizacji Odpadów Szpitalnych i Komunalnych | Hutnicza 8 | Purotherm - Pyrolise | dwustopniowe spalanie (piroliza i dopalanie) | od 18 01 01 do 18 02 08, 19 05 01, 20 03 01 | 1.500 | 0 |
| 3 | Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej | | Sp-300 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 700 | bd |
| Woj. świętokrzyskie |
| 1 | Zespół Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej | | DAELLI FIP/0-2.1 | termiczne unieszkodliwianie | grupa 18 | 500 | bd |
| Woj. warmińsko-mazurskie |
| Woj. wielkopolskie |
| 1 | Wojewódzki Szpital Zespolony w Lesznie | Kiepury 45 Leszno | spalarka Dealli FIP 0-1,4 | piroliza i spalanie | 180103, 180108, 180109 | 392 | bd |
| Woj. zachodniopomorskie |
| 1 | Szpital Wojewódzki w Koszalinie | Chałubińskiego 7 Koszalin | spalarnia SP-100 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 03 | 600 | 480 |
| 2 | Szpital Powiatowy w Wałczu | 12 Lutego 9 Wałcz | utylizator WPS-1000 | termiczne unieszkodliwianie | 18 01 99, 18 01 04, 18 01 01, 18 01 03 | bd | bd |
Pozycje
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 702, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937
|
