Dziennik Ustaw 2009 Nr 33 poz. 262 - Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007


ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)

z dnia 26 lutego 2009 r.

w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013

(Dz. U. z dnia 28 lutego 2009 r.)


Na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 1a ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:


§ 1. Rozporządzenie określa szczegółowe warunki i tryb przyznawania, wypłaty oraz zwracania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy", zwanej dalej "płatnością rolnośrodowiskową", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, zwanym dalej "Programem", w tym:
  1)   tryb składania wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej;
  2)   szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać wnioski o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej;
  3)   przypadki, w których następca prawny wnioskodawcy albo przejmujący posiadanie gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwanego dalej "gospodarstwem rolnym", lub jego części, lub wszystkich zwierząt ras lokalnych objętych zobowiązaniem rolnośrodowiskowym, zwanych dalej "stadem zwierząt ras lokalnych", może, na swój wniosek, wstąpić do toczącego się postępowania na miejsce wnioskodawcy, oraz warunki i tryb wstąpienia do tego postępowania;
  4)   przypadki, w których następcy prawnemu beneficjenta albo przejmującemu posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa, oraz warunki i tryb przyznania tej płatności;
  5)   sposób dokonywania oceny wagi stwierdzonej niezgodności, o której mowa w art. 48 ust. 1 lit. c rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania zasady współzależności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającym wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników, oraz wdrażania zasady współzależności przewidzianej w rozporządzeniu (WE) nr 479/2008 (Dz. Urz. UE L 141 z 30.04.2004, str. 18, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 44, str. 243), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 796/2004", w przypadku niezgodności w zakresie minimalnych wymogów dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin;
  6)   wyrażoną w procentach wielkość zmniejszenia płatności rolnośrodowiskowej w zależności od dokonanej oceny wagi stwierdzonej niezgodności, a także przypadki uznawane za drobną niezgodność, o której mowa w art. 24 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009, str. 16)3), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 73/2009";
  7)   szczegółowe warunki i tryb podejmowania działań, o których mowa w art. 23 ust. 2 i art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 73/2009, w przypadku niestosowania zmniejszeń lub wykluczeń określonych w tych przepisach;
  8)   kategorie siły wyższej i wyjątkowe okoliczności, inne niż wymienione w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 368 z 23.12.2006, str. 15, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1974/2006", w przypadku wystąpienia których nie jest wymagany zwrot pomocy.

§ 2. 1. Płatność rolnośrodowiskową przyznaje się rolnikowi w rozumieniu art. 2 lit. a rozporządzenia nr 73/2009, zwanemu dalej "rolnikiem", jeżeli:
  1)   został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwany dalej "numerem identyfikacyjnym";
  2)   łączna powierzchnia posiadanych przez niego działek rolnych w rozumieniu przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, na których jest prowadzona działalność rolnicza w rozumieniu art. 2 lit. c rozporządzenia nr 73/2009, zwanych dalej "działkami rolnymi", wynosi co najmniej 1 ha;
  3)   realizuje 5-letnie zobowiązanie rolnośrodowiskowe, o którym mowa w art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwane dalej "zobowiązaniem rolnośrodowiskowym", obejmujące wymogi wykraczające ponad podstawowe wymagania, w ramach określonych pakietów i ich wariantów, zgodnie z zarejestrowanym w systemie teleinformatycznym, administrowanym przez Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, planem działalności rolnośrodowiskowej, na gruntach, na których rolnik zadeklarował realizację tego zobowiązania we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej;
  4)   spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu.
2. Plan działalności rolnośrodowiskowej sporządza się przy udziale podmiotu prowadzącego działalność w zakresie doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania płatności rolnośrodowiskowej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zwanej dalej "ustawą", na formularzu udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej "Agencją".
3. Zawartość planu działalności rolnośrodowiskowej jest określona w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. Podstawowymi wymaganiami, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3, są:
  1)   wymogi i normy określone w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego;
  2)   minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, o których mowa w art. 39 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia wymienionego w § 2 ust. 1 pkt 3, zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1698/2005", wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
  3)   inne odpowiednie wymogi obowiązkowe, o których mowa w art. 39 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1698/2005, wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 4. 1. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest realizowane w ramach co najmniej jednego z następujących pakietów:
  1)   Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone;
  2)   Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne;
  3)   Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone;
  4)   Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000;
  5)   Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000;
  6)   Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;
  7)   Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
  8)   Pakiet 8. Ochrona gleb i wód.
2. Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe:
  1)   zachowuje występujące w gospodarstwie rolnym i określone w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałe użytki zielone w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr 796/2004, zwane dalej "trwałymi użytkami zielonymi", oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje dzikiej przyrody;
  2)   prowadzi na formularzu udostępnionym przez Agencję rejestr działalności rolnośrodowiskowej zawierający wykaz wypasów zwierząt oraz działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin, przy czym rejestr ten w zakresie zastosowania nawozów prowadzi się dla całego gospodarstwa rolnego;
  3)   przestrzega innych wymogów określonych dla danego pakietu lub wariantu.
3. Wymogi dla poszczególnych pakietów i ich wariantów są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 5. 1. Zobowiązanie rolnośrodowiskowe nie podlega zmianie w trakcie jego realizacji, chyba że zmiana ta polega na:
  1)   jednorazowym zwiększeniu w drugim albo trzecim roku realizacji tego zobowiązania powierzchni użytków rolnych, na których to zobowiązanie jest realizowane, w zakresie pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5;
  2)   jednorazowym dodaniu w drugim albo trzecim roku realizacji tego zobowiązania poszczególnych wariantów pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4, 5 lub 7;
  3)   zmniejszeniu albo zwiększeniu powierzchni użytków rolnych, na których to zobowiązanie jest realizowane, na gruntach będących w posiadaniu rolnika w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, ze względu na:
a)  zmianę miejsca uprawy roślin w ramach:
–  wariantu pierwszego, drugiego lub trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6,
–  pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2,
b)  przemienne stosowanie wsiewek poplonowych lub międzyplonów na różnych działkach rolnych w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 8;
  4)   zwiększeniu liczby zwierząt danej rasy objętych tym zobowiązaniem w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7;
  5)   zmianie wariantów pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 lub 8 na gruntach będących w posiadaniu rolnika w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego.
2. W przypadku zmiany zobowiązania rolnośrodowiskowego zmianę wprowadza się w planie działalności rolnośrodowiskowej. Do zmiany planu działalności rolnośrodowiskowej przepis § 2 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
3. Zmianę zobowiązania rolnośrodowiskowego zgłasza się kierownikowi biura powiatowego Agencji we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej na rok, w którym rolnik realizuje zmienione zobowiązanie rolnośrodowiskowe.

§ 6. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w ramach dowolnej liczby pakietów, z tym że:
  1)   pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 2 nie może być realizowany równocześnie z pakietem wymienionym w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 8;
  2)   pakiety wymienione w § 4 ust. 1 pkt 3-5 nie mogą być realizowane równocześnie na tych samych użytkach rolnych.

§ 7. Płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1:
  1)   pkt 1 - jest przyznawana, jeżeli pakiet ten jest realizowany na obszarze całego gospodarstwa rolnego;
  2)   pkt 2 - jest przyznawana, jeżeli rolnik prowadzi produkcję rolną zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym, przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007, str. 1, z późn. zm.) oraz przepisami wydanymi w trybie przepisów tego rozporządzenia, w szczególności w zakresie uprawy roślin;
  3)   pkt 4 i 5 - jest przyznawana, jeżeli rolnik posiada dokumentację przyrodniczą stanowiącą szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną na formularzu udostępnionym przez Agencję przez podmiot, o którym mowa w § 2 ust. 2, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach określonych wariantów tych pakietów;
  4)   pkt 6:
a)  w ramach wariantu trzeciego - jest przyznawana, jeżeli rolnik rozmnaża nasiona roślin na podstawie nieodpłatnej umowy z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, określającej powierzchnię, na której są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion, oraz powierzchnię gruntów ornych stanowiących strefę ochronną tych roślin (otuliny), przy czym powierzchnia otuliny nie może być większa od powierzchni, na której są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion,
b)  w ramach wariantu czwartego - jest przyznawana, jeżeli rolnik posiada sad, w którym znajduje się co najmniej 12 drzew, mających nie mniej niż 15 lat, co najmniej z 4 gatunków lub odmian, przy czym korony tych drzew znajdują się na wysokości co najmniej 120 cm, a obwód ich pni na wysokości około 1 m jest nie mniejszy niż 47 cm;
  5)   pkt 7 - jest przyznawana, jeżeli rolnik utrzymuje wpisane do księgi hodowlanej krowy, klacze, lochy lub matki owiec ras wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, objęte programem ochrony zasobów genetycznych.

§ 8. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do:
  1)   działek rolnych - w przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1-6 i 8;
  2)   krów, klaczy, loch lub matek owiec ras wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.

§ 9. 1. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako grunty orne, na których występują truskawki, poziomki lub inne uprawy wskazane w załączniku nr 4 do rozporządzenia w ramach wariantu pierwszego, drugiego, piątego, szóstego, siódmego i ósmego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2.
2. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako:
  1)   grunty orne, na których występują uprawy wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego, drugiego, piątego, szóstego, siódmego, ósmego, dziewiątego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego;
  2)   trwałe użytki zielone - w przypadku wariantu trzeciego i czwartego;
  3)   sady, w których są uprawiane drzewa lub krzewy z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, jeżeli:
a)  wszystkie uprawiane drzewa spełniają wymagania dotyczące wysokości i grubości elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, określone dla drzewek owocowych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego,
b)  wszystkie uprawiane krzewy są ukorzenione i spełniają wymagania dotyczące średnicy elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, określone dla krzewów jagodowych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego
- w przypadku wariantu dziewiątego, dziesiątego, jedenastego i dwunastego.
3. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako trwałe użytki zielone.
4. W przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 i 5 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych:
  1)   użytkowanych jako trwałe użytki zielone, na których występują:
a)  siedliska lęgowe ptaków z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego tych pakietów,
b)  zbiorowiska roślinne wykazujące cechy jednostek fitosocjologicznych i siedlisk przyrodniczych wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu drugiego, trzeciego, czwartego, piątego, szóstego, siódmego, ósmego i dziewiątego tych pakietów;
  2)   na których występują typy siedlisk przyrodniczych wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu dziesiątego tych pakietów;
  3)   położonych:
a)  poza obszarem Natura 2000 w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4,
b)  na obszarze Natura 2000 - w przypadku pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 5.
5. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako:
  1)   grunty orne, na których są uprawiane rośliny odmian miejscowych wpisanych do rejestru odmian prowadzonego na podstawie przepisów o nasiennictwie, zwanego dalej "krajowym rejestrem", lub rośliny gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - w przypadku wariantu pierwszego i drugiego;
  2)   grunty orne, na których są uprawiane rośliny przeznaczone na rozmnażanie nasion na podstawie nieodpłatnej umowy z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych, oraz grunty orne wchodzące w skład otuliny - w przypadku wariantu trzeciego;
  3)   sady, w których są uprawiane drzewa odmian wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia lub odmian tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r. - w przypadku wariantu czwartego.
6. W przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 8 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych użytkowanych jako grunty orne, na których po plonie głównym są uprawiane rośliny:
  1)   jako wsiewka poplonowa - w przypadku wariantu pierwszego;
  2)   ozime jako międzyplon ozimy - w przypadku wariantu drugiego;
  3)   jare jako międzyplon ścierniskowy - w przypadku wariantu trzeciego.

§ 10. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do działek rolnych, których łączna powierzchnia wynosi:
  1)   nie więcej niż:
a)  5 ha - w przypadku wariantu dziesiątego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4,
b)  5 ha - w przypadku wariantu dziesiątego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 5,
c)  0,3 ha - w przypadku wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6,
d)  0,4 ha - w przypadku wariantu czwartego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;
  2)   nie mniej niż:
a)  0,3 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw rolniczych,
b)  0,15 ha - w przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, w odniesieniu do upraw warzywnych,
c)  wielkość powierzchni plantacji nasiennych roślin rolniczych określona dla wytwarzania materiału siewnego kategorii kwalifikowany w przepisach o nasiennictwie - w przypadku wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6.

§ 11. 1. Płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana do krów, klaczy, loch lub matek owiec, jeżeli ich stan średnioroczny w stadzie wynosi co najmniej:
  1)   4 krowy;
  2)   2 klacze;
  3)   5 matek owiec rasy olkuskiej albo 10 matek owiec pozostałych ras;
  4)   10 loch rasy puławskiej;
  5)   8 loch rasy złotnickiej białej, a w przypadku stada objętego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 6 loch;
  6)   8 loch rasy złotnickiej pstrej, a w przypadku stada objętego programem ochrony zasobów genetycznych przed dniem 1 stycznia 2006 r. - 3 lochy.
2. Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje nie więcej niż do 70 loch stada podstawowego rasy puławskiej lub do 100 loch rasy złotnickiej białej, lub do 100 loch rasy złotnickiej pstrej, utrzymywanych w jednym stadzie.

§ 12. Płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje do działek rolnych za realizację zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach określonych pakietów lub ich wariantów, jeżeli wymogi tych pakietów lub wariantów są objęte programami działań mającymi na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, zgodnie z przepisami Prawa wodnego.

§ 13. 1. Wysokość płatności rolnośrodowiskowej w danym roku ustala się jako iloczyn stawek płatności na:
  1)   hektar użytku rolnego i powierzchni działek rolnych lub
  2)   sztukę zwierzęcia i średniorocznego stanu krów, klaczy, loch i matek owiec.
2. Wysokość stawek płatności, o których mowa w ust. 1, dla poszczególnych pakietów i ich wariantów jest określona w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
3. W przypadku realizacji więcej niż jednego pakietu na tych samych użytkach rolnych, wysokość płatności rolnośrodowiskowej ustala się jako sumę kwot przysługujących za realizację tych pakietów.

§ 14. 1. W przypadku pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1, 2 i 8 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:
  1)   100 % stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 100 ha;
  2)   50 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha do 200 ha;
  3)   10 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 200 ha.
2. W przypadku wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3 płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości:
  1)   100 % stawki płatności - za powierzchnię od 0,1 ha do 10 ha;
  2)   75 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 10 ha do 50 ha;
  3)   50 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
  4)   10 % stawki płatności - za powierzchnię powyżej 100 ha.
3. Przy obliczaniu wysokości płatności rolnośrodowiskowej uwzględnia się działki rolne, dla których obowiązują stawki płatności, w kolejności od najwyższej do najniższej przysługującej stawki płatności.

§ 15. 1. Średnioroczny stan krów, klaczy, loch i matek owiec ustala się co 12 miesięcy, począwszy od dnia 1 marca, dla każdej rasy oddzielnie, jako iloraz sumy liczby krów, klaczy, loch i matek owiec w każdym miesiącu, obliczanej przez okres 11 miesięcy, i liczby tych miesięcy. Liczbę krów w każdym miesiącu ustala się na dzień przeprowadzonego próbnego udoju, a liczbę klaczy, loch i matek owiec ustala się na pierwszy dzień każdego miesiąca.
2. W przypadku gdy średnioroczny stan krów, klaczy, loch lub matek owiec jest niższy niż zadeklarowany w danym roku we wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, różnicę między wysokością płatności rolnośrodowiskowej wynikającą ze stanu zadeklarowanego a wysokością płatności rolnośrodowiskowej wynikającą ze stanu ustalonego zgodnie z ust. 1 potrąca się przy obliczaniu płatności rolnośrodowiskowej w kolejnym roku.
3. Jeżeli różnica, o której mowa w ust. 2, dotyczy piątego roku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7, rolnik zwraca część płatności rolnośrodowiskowej w wysokości odpowiadającej tej różnicy, w terminie czterech miesięcy od dnia wypłaty ostatniej płatności rolnośrodowiskowej.

§ 16. 1. W przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5, pierwsza płatność rolnośrodowiskowa jest przyznawana w wysokości zwiększonej o kwotę przeznaczoną na refundację kosztów transakcyjnych w rozumieniu art. 27 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia nr 1974/2006, dotyczących sporządzenia dokumentacji przyrodniczej, której wysokość nie może przekraczać maksymalnej kwoty określonej w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do kosztów transakcyjnych poniesionych w związku ze zwiększeniem powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe.

§ 17. 1. Wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, poza elementami podania określonymi w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, zawiera:
  1)   numer identyfikacyjny wnioskodawcy;
  2)   wskazanie pakietów lub wariantów, które będą realizowane w poszczególnych latach;
  3)   charakterystykę gospodarstwa rolnego;
  4)   oświadczenie o:
a)  powierzchni działek ewidencyjnych,
b)  powierzchni i sposobie wykorzystywania działek rolnych,
c)  liczbie zwierząt ras lokalnych;
  5)   oświadczenia i zobowiązania wnioskodawcy związane z realizacją zobowiązania rolnośrodowiskowego, w tym zobowiązanie do przechowywania planu działalności rolnośrodowiskowej oraz innych dokumentów dotyczących spełniania warunków przyznania płatności rolnośrodowiskowej lub związanych z tą płatnością, przez okres realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego oraz przez okres pięciu lat od dnia zakończenia realizacji tego zobowiązania;
  6)   informację o załącznikach dołączanych do wniosku.
2. Wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych składa się do kierownika biura powiatowego Agencji, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika, w terminie określonym do składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
3. Wniosek może być wycofany w całości lub w części zgodnie z art. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1975/2006 z dnia 7 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 368 z 23.12.2006, str. 74, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1975/2006". We wniosku tym mogą być także dokonywane zmiany zgodnie z art. 7 i art. 8 ust. 3 tego rozporządzenia.

§ 18. W przypadku złożenia wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej po upływie terminu, płatność ta podlega zmniejszeniu zgodnie z art. 7 rozporządzenia nr 1975/2006.

§ 19. 1. Do wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej lub kolejnych płatności rolnośrodowiskowych - w przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego lub zwiększenia powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe - dołącza się:
  1)   kopię zgłoszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898 oraz z 2007 r. Nr 80, poz. 541 i Nr 147, poz. 1033), do upoważnionej jednostki certyfikującej lub kopię zgłoszenia, o którym mowa w art. 28 ust. 1 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2;
  2)   zaświadczenie właściwego organu w zakresie ochrony przyrody o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z planem ochrony dotyczącym rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, parku narodowego lub o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z planem zadań ochronnych albo planem ochrony dotyczącymi obszaru Natura 2000, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.4)), a w przypadku braku planu ochrony lub planu zadań ochronnych oraz w przypadku obszaru, o którym mowa w art. 33 ust. 2 tej ustawy - opinię właściwego organu w zakresie ochrony przyrody o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z celami ochrony danego obszaru chronionego - w przypadku realizacji na tych obszarach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, 4 lub 5;
  3)   opinię regionalnego dyrektora ochrony środowiska o zgodnej ze stanem faktycznym kwalifikacji siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk lęgowych ptaków opisanych w dokumentacji przyrodniczej, o której mowa w § 7 pkt 3 - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5;
  4)   dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru - w przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;
  5)   kopię umowy na rozmnażanie nasion zawartą z jednostką badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;
  6)   zaświadczenie, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.
2. Do wniosku o przyznanie kolejnych płatności rolnośrodowiskowych dołącza się:
  1)   świadectwo oceny polowej i laboratoryjnej materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru, a w przypadku roślin z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia - informację o wynikach badania, wydane na podstawie przepisów o nasiennictwie lub oświadczenie o posiadaniu plantacji nasiennej rośliny dwuletniej - w drugim roku uprawy tej rośliny, z informacją, że plantacja ta została założona w roku poprzednim - w przypadku realizacji wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;
  2)   potwierdzenie prowadzenia produkcji nasiennej, wystawione przez jednostkę badawczo-rozwojową, koordynującą lub realizującą zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6;
  3)   zaświadczenie o średniorocznym stanie zwierząt, do których przysługuje płatność rolnośrodowiskowa, wydane przez podmiot prowadzący księgę hodowlaną albo podmiot prowadzący ocenę wartości użytkowej zwierząt - w przypadku realizacji pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.
3. W przypadku realizacji wariantu pierwszego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, do wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej za czwarty rok realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego dołącza się dokument potwierdzający zakup kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych wpisanych do krajowego rejestru.
4. W przypadku ostatniego roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7 zaświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, składa się w terminie do dnia 30 kwietnia roku, w którym kończy się realizacja tego zobowiązania.

§ 20. 1. Agencja udostępnia rolnikowi, który złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej, mapę gospodarstwa rolnego tego rolnika będącą fotograficznym obrazem powierzchni ziemi, uzyskanym ze zdjęć lotniczych lub satelitarnych, z oznaczeniem co najmniej granic i numerów działek ewidencyjnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, oraz granic położonych na obszarze tego gospodarstwa:
  1)   rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, parków narodowych i obszarów Natura 2000, utworzonych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, oraz obszarów, o których mowa w art. 33 ust. 2 tej ustawy,
  2)   obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, o których mowa w przepisach Prawa wodnego
- nie później niż ostatniego dnia lutego roku następującego po roku, w którym rolnik złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej.
2. Rolnik zaznacza na mapie, o której mowa w ust. 1, granice działek rolnych, na których realizuje poszczególne pakiety i warianty objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym, oraz występujące w jego gospodarstwie rolnym i określone w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałe użytki zielone oraz elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, a następnie dołącza tę mapę do wniosku o przyznanie drugiej płatności rolnośrodowiskowej.
3. W przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego lub zwiększenia powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

§ 21. 1. Rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe od dnia 1 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej.
2. Kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzje w sprawie przyznania pierwszej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych w terminie od dnia 1 października roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, do dnia 1 marca roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek.
3. O każdym przypadku niezałatwienia w terminie sprawy dotyczącej przyznania płatności rolnośrodowiskowej kierownik biura powiatowego Agencji zawiadamia na piśmie rolnika, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.
4. Płatność rolnośrodowiskową wypłaca się w terminie do dnia 1 czerwca roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności.

§ 22. 1. W razie śmierci wnioskodawcy, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przekształcenia wnioskodawcy lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, następca prawny wnioskodawcy może wstąpić do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym wnioskodawcy.
2. Wniosek o wstąpienie do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy składa się w terminie 2 miesięcy od dnia wystąpienia zdarzenia prawnego, w wyniku którego zaistniało następstwo prawne.
3. Następca prawny wnioskodawcy podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 2, swój numer identyfikacyjny albo dołącza do tego wniosku kopię wniosku o nadanie takiego numeru.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, następca prawny wnioskodawcy dołącza:
  1)   dokument potwierdzający zaistnienie następstwa prawnego;
  2)   zaświadczenie wydane następcy prawnemu, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.
5. W przypadku następstwa prawnego będącego wynikiem śmierci wnioskodawcy, jeżeli nie zostało zakończone postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku, spadkobierca wnioskodawcy dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2:
  1)   zaświadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo
  2)   kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:
a)  potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sąd albo
b)  poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo kopią tego potwierdzenia poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, spadkobierca wnioskodawcy składa prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.
7. Jeżeli z dokumentów, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust. 5, wynika, że jest więcej niż jeden następca prawny wnioskodawcy, następca prawny, wstępujący do postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej, dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2, oświadczenia pozostałych następców prawnych, że wyrażają zgodę na wstąpienie tego następcy prawnego na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu płatności rolnośrodowiskowej.
8. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, następca prawny wnioskodawcy składa do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej przez wnioskodawcę.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, decyzję w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej spadkobiercy wnioskodawcy wydaje się z zastrzeżeniem dopełnienia przez tego spadkobiercę warunku złożenia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna.

§ 23. 1. W razie przeniesienia, w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy, nowy posiadacz tego gospodarstwa lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może wstąpić do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym wnioskodawcy.
2. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy podaje we wniosku o wstąpienie do toczącego się postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej na miejsce wnioskodawcy swój numer identyfikacyjny albo dołącza do tego wniosku kopię wniosku o nadanie takiego numeru.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy dołącza:
  1)   kopię umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy, w wyniku której zostało na niego przeniesione posiadanie gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych;
  2)   zaświadczenie wydane nowemu posiadaczowi, że stado zwierząt ras lokalnych jest objęte programem ochrony zasobów genetycznych, wydane przez podmiot upoważniony do realizacji lub koordynacji działań w zakresie ochrony zasobów genetycznych - w przypadku pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7.
4. Jeżeli posiadanie gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy zostało przeniesione na rzecz kilku podmiotów, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy, wstępujący do postępowania w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej, dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2, oświadczenia współposiadaczy, że wyrażają zgodę na wstąpienie nowego posiadacza na miejsce wnioskodawcy i przyznanie mu płatności rolnośrodowiskowej.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych wnioskodawcy składa do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej przez wnioskodawcę.

§ 24. 1. W razie śmierci beneficjenta, rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przekształcenia beneficjenta lub innego zdarzenia prawnego, w wyniku których zaistnieje następstwo prawne, następcy prawnemu beneficjenta może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym beneficjenta, i są spełnione warunki określone w art. 25 ust. 2 ustawy.
2. Do trybu przyznawania płatności rolnośrodowiskowej następcy prawnemu beneficjenta przepisy § 22 ust. 2-9 stosuje się odpowiednio.

§ 25. 1. W razie przeniesienia w wyniku umowy sprzedaży, dzierżawy lub innej umowy posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta, nowemu posiadaczowi tego gospodarstwa lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych może być przyznana płatność rolnośrodowiskowa, jeżeli objął w posiadanie użytki rolne lub stado zwierząt ras lokalnych, objęte zobowiązaniem rolnośrodowiskowym beneficjenta, i są spełnione warunki określone w art. 25 ust. 2 ustawy.
2. Nowy posiadacz gospodarstwa rolnego lub jego części, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta składa wniosek o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej w terminie 2 miesięcy od dnia przeniesienia posiadania gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta.
3. Do trybu przyznawania płatności rolnośrodowiskowej nowemu posiadaczowi gospodarstwa rolnego lub części tego gospodarstwa, lub stada zwierząt ras lokalnych beneficjenta przepisy § 23 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

§ 26. Płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje rolnikowi albo przysługuje rolnikowi w zmniejszonej wysokości, jeżeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez tego rolnika podstawowych wymagań wskazanych w § 3 pkt 3; przepisy art. 66 ust. 1 akapit pierwszy i ust. 2-5 oraz art. 67 rozporządzenia nr 796/2004 stosuje się odpowiednio, z tym że obniżka, o której mowa w art. 66 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia, wynosi 1 %.

§ 27. 1. Jeżeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach określonych wariantów poszczególnych pakietów, płatność rolnośrodowiskowa przysługuje w danym roku w zmniejszonej wysokości, w części dotyczącej:
  1)   działek rolnych lub
  2)   zwierząt
- w stosunku do których stwierdzono takie uchybienie.
2. Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowej w przypadku, o którym mowa w ust. 1, jest określona w załączniku nr 7 do rozporządzenia.
3. Jeżeli ponownie zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika wymogów w ramach tego samego wariantu, płatność rolnośrodowiskowa nie przysługuje temu rolnikowi w danym roku i w roku następnym, w części dotyczącej tego wariantu.
4. Jeżeli rolnik nie zachował któregokolwiek z występujących w gospodarstwie rolnym i określonych w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, płatność rolnośrodowiskowa przysługuje temu rolnikowi w wysokości zmniejszonej o 20 % w roku, w którym stwierdzono takie uchybienie. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się w przypadku, gdy rolnik nie zachował któregokolwiek z występujących w gospodarstwie rolnym i określonych w planie działalności rolnośrodowiskowej trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo w wyniku przeniesienia, w drodze umowy, posiadania gruntów rolnych, na których występują takie użytki lub elementy krajobrazu, lub utraty posiadania takich gruntów, jeżeli ponadto do powierzchni tych gruntów nie została przyznana płatność rolnośrodowiskowa.
6. Jeżeli rolnik nie prowadzi rejestru działalności rolnośrodowiskowej, o którym mowa w § 4 ust. 2 pkt 2, rolnikowi temu nie przysługuje płatność rolnośrodowiskowa w danym roku.

§ 28. 1. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi, jeżeli rolnik nie realizuje całego zobowiązania rolnośrodowiskowego, w szczególności w związku z niesporządzeniem planu działalności rolnośrodowiskowej albo sporządzeniem go niezgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu, lub nie spełnia innych warunków przyznania płatności rolnośrodowiskowej określonych w rozporządzeniu.
2. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi również w przypadku, gdy:
  1)   rolnik:
a)  nie przestrzega żadnych wymogów w ramach wariantu określonego pakietu, w szczególności w związku z dokonaniem wymiany działek, o której mowa w art. 10 ust. 6 rozporządzenia nr 1975/2006, przy czym zwrotowi podlega ta część płatności, która została przyznana do działek rolnych lub zwierząt objętych danym wariantem,
b)  zmniejszył powierzchnię użytków rolnych, na których powinien realizować zobowiązanie rolnośrodowiskowe, przy czym zwrotowi podlega ta część płatności, która została przyznana do działki rolnej objętej zmniejszeniem,
c)  nie uzyskał właściwej jakości materiału siewnego w ramach realizacji wariantu drugiego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 6, przy czym zwrotowi podlega 40 % płatności rolnośrodowiskowej przyznanej za rok, w którym materiał siewny został wytworzony;
  2)   kolejny raz stwierdzono uchybienie w przestrzeganiu wymogów, o którym mowa w § 27 ust. 3.
3. Płatność rolnośrodowiskowa podlega zwrotowi w trybie i na zasadach określonych w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

§ 29. Pomimo wystąpienia okoliczności określonych w § 28 ust. 1 lub 2 płatność rolnośrodowiskowa nie podlega zwrotowi w części przyznanej do działek rolnych, których posiadanie zostało przeniesione na rzecz innego podmiotu, jeżeli rolnik, któremu została przyznana ta płatność:
  1)   złożył, niezwłocznie po przeniesieniu posiadania tych działek rolnych, do kierownika biura powiatowego Agencji, na formularzu udostępnionym przez Agencję, oświadczenie podmiotu, na rzecz którego zostało przeniesione posiadanie tych działek, o zobowiązaniu tego podmiotu do:
a)  kontynuowania realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego podjętego przez tego rolnika do końca okresu objętego tym zobowiązaniem na tych działkach rolnych,
b)  zapłaty na rzecz Agencji równowartości kwoty płatności rolnośrodowiskowej, uzyskanej przez rolnika, któremu została przyznana ta płatność, jaką rolnik ten byłby obowiązany zwrócić, gdyby w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego przez tego rolnika wystąpiły okoliczności wymienione w § 28 ust. 1 lub 2
- lecz nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania Agencji do wyjaśnień, a gdy przeniesienie posiadania nastąpiło do dnia wydania decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej - nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji;
  2)   dołączył do oświadczenia, o którym mowa w pkt 1, dokumenty potwierdzające przeniesienie posiadania działek rolnych.

§ 30. 1. Oceny wagi stwierdzonej niezgodności, o której mowa w art. 48 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 796/2004, w przypadku niezgodności w zakresie podstawowych wymagań wskazanych w § 3 pkt 2, dokonuje się, przypisując każdej stwierdzonej niezgodności określoną liczbę punktów.
2. W przypadku stwierdzenia więcej niż jednego naruszenia w ramach jednej niezgodności, niezgodności tej przypisuje się liczbę punktów przypisaną naruszeniu, które uzyskało najwyższą liczbę punktów, a w przypadku równej liczby punktów - liczbę punktów przypisaną jednemu z tych naruszeń.
3. Liczbę punktów przypisuje się zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia.

§ 31. 1. Wyrażona w procentach wielkość zmniejszenia płatności rolnośrodowiskowej, w zależności od dokonanej oceny wagi stwierdzonej niezgodności, w zakresie podstawowych wymagań, o których mowa w § 3:
  1)   pkt 1, jest określona w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego;
  2)   pkt 2, jest określona w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
2. Ostateczną wielkość zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1, ustala się zgodnie z art. 23 rozporządzenia nr 1975/2006.
3. Zmniejszenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej.

§ 32. 1. Przypadki, które uznaje się za drobną niezgodność, o której mowa w art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 73/2009, w zakresie podstawowych wymagań wskazanych w § 3 pkt 1, są określone w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
2. Za drobną niezgodność, o której mowa w art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 73/2009, nie uznaje się niezgodności w zakresie podstawowych wymagań wskazanych w § 3 pkt 2.

§ 33. 1. Jeżeli do dnia wydania decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej rolnik nie zrealizował wskazanych w raporcie, o którym mowa w art. 31 ust. 5 ustawy, lub w raporcie, o którym mowa w art. 48 rozporządzenia nr 796/2004, działań naprawczych, o których mowa w art. 24 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia nr 73/2009, w decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej:
  1)   podaje się informację o niezastosowaniu zmniejszenia z powodu stwierdzenia drobnej niezgodności, o której mowa w art. 24 ust. 2 rozporządzenia nr 73/2009, w zakresie podstawowych wymagań wskazanych w § 3 pkt 1;
  2)   nakazuje się realizację określonych działań naprawczych, o których mowa w art. 24 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia nr 73/2009;
  3)   określa się termin, o którym mowa w art. 66 ust. 2b rozporządzenia nr 796/2004.
2. Jeżeli rolnik zrealizował wskazane w raporcie, o którym mowa w art. 31 ust. 5 ustawy, lub w raporcie, o którym mowa w art. 48 rozporządzenia nr 796/2004, działania naprawcze, o których mowa w art. 24 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia nr 73/2009, składa oświadczenie o zrealizowaniu tych działań, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję, do kierownika biura powiatowego Agencji właściwego w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej.

§ 34. 1. Jeżeli na podstawie art. 28b ustawy nie zastosowano zmniejszenia lub wykluczenia, o którym mowa w art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 73/2009, kierownik biura powiatowego Agencji właściwy w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej podejmuje działania, o których mowa w art. 23 ust. 2 akapit drugi tego rozporządzenia.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej:
  1)   podaje się informację o:
a)  niezastosowaniu zmniejszenia lub wykluczenia,
b)  objęciu stwierdzonej niezgodności działaniami, o których mowa w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 73/2009, podejmowanymi przez kierownika biura powiatowego Agencji, w roku następującym po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej i kolejnych płatności rolnośrodowiskowych;
  2)   nakazuje się realizację w wyznaczonym terminie określonych działań mających na celu usunięcie stwierdzonych niezgodności.

§ 35. Inną niż wymienione w przepisach rozporządzenia nr 1974/2006 kategorią siły wyższej lub wyjątkową okolicznością, w przypadku wystąpienia której zwrot pomocy nie jest wymagany, jest:
  1)   wywłaszczenie części nieruchomości, jeżeli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, uniemożliwiające dalszą realizację tego zobowiązania;
  2)   zmiana zasięgu obszarów objętych programami mającymi na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu lub zmiana tych programów.

§ 36. Do zobowiązań rolnośrodowiskowych podjętych na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, i do przyznawania kolejnych płatności rolnośrodowiskowych za realizację tego zobowiązania stosuje się przepisy dotychczasowe, chyba że przepisy § 37-41 stanowią inaczej.

§ 37. 1. Rolnicy realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe podjęte na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, w zakresie wariantu dziewiątego, dziesiątego, jedenastego lub dwunastego pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2, są obowiązani:
  1)   uzupełnić materiałem spełniającym wymagania dotyczące wysokości i grubości elitarnego i kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, określone dla drzewek owocowych i krzewów owocowych w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego, obsadę drzew i krzewów do wysokości minimalnej obsady drzew i krzewów określonej w załączniku nr 8 do rozporządzenia i utrzymywać tę obsadę,
  2)   złożyć do kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce złożenia wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej, na formularzu udostępnionym przez Agencję, oświadczenie o utrzymywaniu minimalnej obsady drzew i krzewów, określonej w załączniku nr 8 do rozporządzenia
- w terminie do dnia 15 listopada 2009 r.
2. W przypadku uzupełnienia obsady drzew i krzewów zgodnie z ust. 1 pkt 1 płatność rolnośrodowiskowa nie podlega w 2009 r. zmniejszeniu z tytułu nieutrzymywania minimalnej obsady drzew i krzewów.
3. W przypadku niezłożenia w terminie oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, kierownik biura powiatowego Agencji wzywa rolnika do złożenia tego oświadczenia w terminie 7 dni od doręczenia wezwania.
4. W przypadku niezłożenia w terminie określonym w ust. 3 oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, kierownik biura powiatowego Agencji dokonuje zmniejszenia płatności rolnośrodowiskowej z tytułu nieutrzymywania minimalnej obsady drzew i krzewów.

§ 38. 1. Do zmiany zobowiązania rolnośrodowiskowego podjętego na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, do zmienionego zobowiązania rolnośrodowiskowego i do przyznawania kolejnych płatności rolnośrodowiskowych za realizację tego zobowiązania stosuje się przepisy rozporządzenia, chyba że przepisy ust. 2 i 3 stanowią inaczej.
2. Do zobowiązania rolnośrodowiskowego zmienionego wyłącznie w zakresie określonym w § 5 ust. 1 pkt 3, 4 lub 5 i do przyznawania kolejnych płatności rolnośrodowiskowych za realizację tego zobowiązania stosuje się przepisy dotychczasowe.
3. Do zmiany w 2009 r. zobowiązania rolnośrodowiskowego podjętego na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, do zmienionego w 2009 r. zobowiązania rolnośrodowiskowego i do przyznawania kolejnych płatności rolnośrodowiskowych za realizację tego zobowiązania stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 39. Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe podjęte na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, w zakresie pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, może z dniem 1 marca 2009 r. zmienić to zobowiązanie przez zamianę realizowanego pakietu, w całości lub w części, na pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5, jeżeli rolnik ten spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach tych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu.

§ 40. 1. W 2009 r. pierwsza płatność rolnośrodowiskowa lub kolejna płatność rolnośrodowiskowa - w przypadku zmiany w 2009 r. zobowiązania rolnośrodowiskowego - jest przyznawana, jeżeli plan działalności rolnośrodowiskowej został:
  1)   sporządzony w terminie do dnia 15 maja 2009 r.;
  2)   zarejestrowany w systemie teleinformatycznym, administrowanym przez Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, w terminie do dnia 30 września 2009 r.
2. Jeżeli plan działalności rolnośrodowiskowej został sporządzony w terminie określonym w ust. 1 pkt 1, uznaje się, że zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest realizowane od dnia 1 marca 2009 r.

§ 41. W 2009 r. do wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolnośrodowiskowej lub kolejnych płatności rolnośrodowiskowych - w przypadku dodania nowych pakietów w trakcie realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego lub zwiększenia powierzchni użytków rolnych, na których jest realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe - nie dołącza się dokumentu wymienionego w § 19 ust. 1 pkt 3.

§ 42. Rolnik realizujący zobowiązanie rolnośrodowiskowe podjęte w 2009 r. w zakresie pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, może z dniem 1 marca 2010 r. zmienić to zobowiązanie przez zamianę realizowanego pakietu, w całości lub w części, na pakiet wymieniony w § 4 ust. 1 pkt 4 lub 5, jeżeli rolnik ten spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach tych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu.

§ 43. 1. W 2009 r. na wniosek, o którym mowa w § 17 ust. 1, złożony przez rolnika, który realizuje co najmniej przez 3 lata program rolnośrodowiskowy na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 174, poz. 1809, z późn. zm.5)), w zakresie pakietów:
  1)   rolnictwo zrównoważone - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 2,
  2)   rolnictwo ekologiczne - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 2,
  3)   utrzymywanie łąk ekstensywnych lub pakietu utrzymywanie pastwisk ekstensywnych - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 3, 4 lub 5,
  4)   ochrona gleb i wód - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 1, 2 lub 8,
  5)   ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 7,
  6)   strefy buforowe - jest przyznawana płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1 pkt 4, 5 i 7
- jeżeli rolnik ten spełnia warunki przyznania płatności rolnośrodowiskowej i w ramach zobowiązania rolnośrodowiskowego będzie realizował taką samą liczbę pakietów, na tej samej powierzchni gruntów rolnych oraz dodatkowo rozpocznie w ramach tego zobowiązania realizację co najmniej jednego z pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4, 5 i 7.
2. Płatność rolnośrodowiskowa w ramach pakietu wymienionego w § 4 ust. 1:
  1)   pkt 2-5 jest przyznawana bez względu na liczbę dotychczas realizowanych pakietów;
  2)   pkt 4 lub 5 jest przyznawana co najmniej do tej samej powierzchni gruntów rolnych.

§ 44. Traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 34, poz. 200).

§ 45. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

______
1)   Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 216, poz. 1599).
2)   Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 98, poz. 634, Nr 214, poz. 1349 i Nr 237, poz. 1655 oraz z 2009 r. Nr 20, poz. 105.
3)   Rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. Urz. UE L 30 z 31.01.2009, str. 16) zastąpiło, z dniem 1 lutego 2009 r., rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniające rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz. Urz. UE L 270 z 21.10.2003, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 40, str. 269, z późn. zm.).
4)   Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz. 1087, z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 176, poz. 1238 i Nr 181, poz. 1286, z 2008 r. Nr 154, poz. 958, Nr 199, poz. 1227 i Nr 201, poz. 1237 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
5)   Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2160, z 2005 r. Nr 22, poz. 179 i Nr 131, poz. 1095, z 2006 r. Nr 75, poz. 521, z 2007 r. Nr 46, poz. 302 oraz z 2008 r. Nr 190, poz. 1160.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 

Zawartość planu działalności rolnośrodowiskowej

I. Część ogólna - dotyczy wszystkich pakietów i powinna zawierać następujące informacje:
  1)   dane rolnika oraz podmiotu, przy udziale którego został sporządzony plan działalności rolnośrodowiskowej;
  2)   czas realizacji planu działalności rolnośrodowiskowej;
  3)   wykaz pakietów i wariantów, w ramach których rolnik realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe;
  4)   szacunkową wysokość płatności rolnośrodowiskowej za realizację poszczególnych wariantów w ramach pakietów;
  5)   charakterystykę gospodarstwa rolnego, w tym określenie trwałych użytków zielonych oraz elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego;
  6)   oświadczenie rolnika o przekazaniu pełnych i prawdziwych danych potrzebnych do sporządzenia planu działalności.

II. Część szczegółowa - dotyczy poszczególnych pakietów i wariantów; powinna zawierać wskazanie wymogów, jakie rolnik powinien przestrzegać w ramach poszczególnych pakietów i wariantów, oraz informacje niezbędne do prawidłowej realizacji tych pakietów i wariantów, w szczególności:
  1)   informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanych dawek azotu na hektar gruntów ornych i trwałych użytków zielonych, wraz z saldem bilansu azotu, oraz terminów koszenia lub wypasu - w przypadku realizacji Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone;
  2)   informacje dotyczące planowanego zmianowania roślin uprawnych, planowanego zagospodarowania nawozów naturalnych i organicznych, terminów koszenia lub wypasu oraz planowanego przeznaczenia plonu - w przypadku realizacji Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne;
  3)   opis trwałych użytków zielonych, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym oraz informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne - w przypadku realizacji Pakietu 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone;
  4)   opis siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, plan wypasów przy użytkowaniu pastwiskowym lub kośno-pastwiskowym, informację o obszarach nawożonych przez namuły rzeczne oraz:
a)  szczegółowe wymogi w ramach wymogów wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia w odniesieniu do Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 oraz odpowiadające celom ochrony przyrody danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków określonymi przez podmiot, o którym mowa w § 2 ust. 2, na podstawie sporządzonej przez niego dokumentacji przyrodniczej - w przypadku realizacji wszystkich wariantów Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,
b)  wskazanie lat, w których dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu drugiego i czwartego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,
c)  wskazanie roku, w którym dopuszcza się koszenie całej powierzchni trwałych użytków zielonych - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000,
d)  wskazanie roku, w którym dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia - w przypadku realizacji wariantu dziewiątego Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000;
  5)   informacje dotyczące:
a)  gatunku, odmiany rośliny, jeżeli jest znana, i powierzchni, na której jest uprawiana ta roślina w każdym roku - w przypadku realizacji wariantu pierwszego i drugiego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie,
b)  rodzaju uprawy, gatunków roślin i liczby obiektów w danym roku, łącznej powierzchni i rodzaju strefy izolacyjnej - w przypadku realizacji wariantu trzeciego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie,
c)  gatunku, odmiany, liczby drzew spełniających wymagania i łącznej powierzchni, na której są uprawiane te drzewa, oraz terminów wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni starych drzew i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie - w przypadku realizacji wariantu czwartego Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;
  6)   informacje dotyczące gatunku i rasy zwierząt oraz informację o objęciu stada programem ochrony zasobów genetycznych, opis kierunku rozwoju stada i planowany stan docelowy - w przypadku realizacji Pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
  7)   planowane uprawy wsiewek poplonowych lub międzyplonów - w przypadku realizacji Pakietu 8. Ochrona gleb i wód.

III. Załącznik do planu działalności rolnośrodowiskowej:
  1)   szkic gospodarstwa rolnego z naniesionymi oznaczeniami:
a)  poszczególnych działek rolnych, na których mają być realizowane pakiety lub warianty, oraz
b)  trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu rolniczego nieużytkowanych rolniczo, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, występujących na obszarze tego gospodarstwa w dniu rozpoczęcia realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego;
  2)   dokumentacja przyrodnicza - w przypadku Pakietu 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 oraz Pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000.

ZAŁĄCZNIK Nr 2 

Minimalne wymogi dotyczące stosowania nawozów i środków ochrony roślin, wraz z liczbą punktów jaką przypisuje się każdej stwierdzonej niezgodności oraz wysokością zmniejszeń, a także inne odpowiednie wymogi obowiązkowe

Tabela I.
 
Lp.WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓWNIEZGODNOŚCI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓWNARUSZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓWzasięg1)dotkliwość2)trwałość3)
1niestosowanie nawozów niedopuszczonych do obrotuNieprzestrzeganie zakazu stosowania nawozów niedopuszczonych do obrotuStwierdzono zastosowanie nawozów niedopuszczonych do obrotu3 pkt1 pkt1 pkt
- art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033) 5 pkt3 pkt3 pkt
2niestosowanie w okresie roku dawki nawozu naturalnego zawierające więcej niż 170 kg azotu (N) w czystymNieprzestrzeganie zakazu stosowania w okresie roku dawki nawozu naturalnego zawierające więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnychStwierdzono zastosowanie w okresie roku dawki nawozu naturalnego zawierające więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych3 pkt1 pkt1 pkt
5 pkt3 pkt3 pkt
 
składniku na 1 ha użytków rolnych
- art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu
 5 pkt 
3przechowywanie gnojówki i gnojowicy w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesiecznej produkcji tego nawozu od dnia 1 stycznia 2011 r., a w przypadku obszarów szczególnie narażonych w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, o pojemności umożliwiającej przechowywanie tych nawozów przez okres co najmniej 6 miesięcy; zbiorniki te powinny być Nieprzestrzeganie nakazu przechowywania gnojówki i gnojowicy w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesiecznej produkcji tego nawozu od dnia 1 stycznia 2011 r., a w przypadku obszarów szczególnie narażonych w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych wymagań, jakim Stwierdzono nieprzechowywanie gnojówki i gnojowicy w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesiecznej produkcji tego nawozu od dnia 1 stycznia 2011 r., a w przypadku obszarów szczególnie narażonych w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, o pojemności umożliwiającej przechowywanie tych 3 pkt3 pkt1 pkt
 
zbiornikami zamkniętymi w rozumieniu przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie
- art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu oraz ust. 5 pkt 5 załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 4, poz. 44).
powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, o pojemności umożliwiającej przechowywanie tych nawozów przez okres co najmniej 6 miesięcy; zbiorniki te powinny być zbiornikami zamkniętymi w rozumieniu przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanienawozów przez okres co najmniej 6 miesięcy; zbiorniki te powinny być zbiornikami zamkniętymi w rozumieniu przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie5 pkt5 pkt3 pkt
4przechowywanie przez podmioty, o których mowa Nieprzechowywanie przez podmioty,Stwierdzono nieprzechowywanie przez3 pkt3 pkt1 pkt
 
w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, nawozów naturalnych, innych niż gnojówka i gnojowica, na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu - od dnia 1 stycznia 2009 r.
- art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu
o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, nawozów naturalnych, innych niż gnojówka i gnojowica, na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu - od dnia 1 stycznia 2009 r.podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, nawozów naturalnych, innych niż gnojówka i gnojowica, na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie przedostawały się do gruntu - od dnia 1 stycznia 2009 r.5 pkt5 pkt3 pkt
5przechowywanie przez podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, gnojówki i gnojowicy wNieprzechowywanie przez podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach iStwierdzono nieprzechowywanie przez podmioty, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, 3 pkt3 pkt1 pkt
 
szczelnych, zamkniętych zbiornikach do dnia 31 grudnia 2010 r.
- art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu
nawożeniu, gnojówki i gnojowicy w szczelnych, zamkniętych zbiornikach do dnia 31 grudnia 2010 r.gnojówki i gnojowicy w szczelnych, zamkniętych zbiornikach do dnia 31 grudnia 2010 r.5 pkt5 pkt3 pkt
6stosowanie nawozów naturalnych i organicznych w postaci stałej oraz płynnej wyłącznie w okresie od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z Nieprzestrzeganie zakazu stosowania nawozów naturalnych i organicznych w postaci stałej oraz płynnejStwierdzono zastosowanie nawozów naturalnych i organicznych w postaci stałej oraz płynnej poza okresem od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z3 pkt1 pkt1 pkt
 
wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe)
- § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania (Dz. U. Nr 80, poz. 479)
poza okresem od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) 5 pkt3 pkt3 pkt
7przykrycie lub wymieszanie z glebą nawozów naturalnych nie później Nieprzestrzeganie zakazu przykrycia lub wymieszania zStwierdzono przykrycie lub wymieszanie z glebą nawozów naturalnych później niż następnego dnia po ich zastosowaniu, z wyjątkiem nawozów stosowanych w lasach oraz na użytkach1 pkt1 pkt1 pkt
niż następnego dnia po ich zastosowaniu, z wyjątkiem nawozów stosowanych w lasach oraz na użytkach zielonych
- § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z
glebą nawozów naturalnych później niż następnego dnia po ich zastosowaniu, z wyjątkiem nawozów stosowanych w lasach oraz na użytkach zielonych 3 pkt 
zakresu ich stosowania  3 pkt 3 pkt
8niestosowanie nawozów:Nieprzestrzeganie zakazu stosowania nawozów:Stwierdzono zastosowanie nawozów:   
 1) na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem 1) na glebach zalanych wodą,1) na glebach zalanych wodą, przykrytych śniegiem 1 pkt1 pkt
 lub zamarzniętych do głębokości 30 cm oraz podczas opadów deszczu,przykrytych śniegiem lub zamarzniętych do głębokości 30 cm lub zamarzniętych do głębokości 30 cm oraz podczas opadów deszczu,3 pkt3 pkt3 pkt
 2) naturalnych w postaci płynnej oraz azotowychoraz podczas opadów deszczu 5 pkt5 pkt5 pkt
 na glebach bez okrywy roślinnej, położonych na stokach o nachyleniu 2) naturalnych w postaci płynnej oraz azotowych na glebach2) naturalnych w postaci płynnej oraz azotowych na glebach bez okrywy  1 pkt1 pkt
 
większym niż 10%,
3) naturalnych w postaci płynnej podczas wegetacji roślin przeznaczonych do
bez okrywy roślinnej, położonych na stokach o nachyleniu roślinnej, położonych na stokach o nachyleniu większym niż 10%3 pkt3 pkt3 pkt
 bezpośredniego spożycia przez ludziwiększym niż 10% 5 pkt 5 pkt
 - art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu3) naturalnych w postaci płynnej podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi3) naturalnych w postaci płynnej podczas wegetacji roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi3 pkt3 pkt3 pkt
    5 pkt5 pkt5 pkt
9zakaz stosowania na pastwiskach nawozów organicznych i organiczno-Nieprzestrzeganie zakazu stosowania na pastwiskachStwierdzono zastosowanie na pastwiskach nawozów organicznych i3 pkt1 pkt3 pkt
 
mineralnych wytworzonych z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego innych niż obornik lub zawierających te produkty
- art. 22 ust. 1 lit. c rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiającego
nawozów organicznych i organiczno-mineralnych wytworzonych z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego innych niż obornik lub zawierających te produktyorganiczno-mineralnych wytworzonych z produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego innych niż obornik lub zawierających te produkty 3 pkt 
 przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 273 z 10.10.2002, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 37, str. 92)  5 pkt5 pkt5 pkt
10niestosowanie nawozów naturalnych w odległości mniejszej niż 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników oraz cieków wodnych, kąpielisk zlokalizowanych na wodach powierzchniowych oraz Nieprzestrzeganie zakazu stosowania nawozów naturalnych w odległości mniejszej niż 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników oraz Stwierdzono zastosowanie nawozów naturalnych w odległości mniejszej niż 20 m od strefy ochronnej źródeł wody, ujęć wody, brzegu zbiorników oraz cieków wodnych, kąpielisk zlokalizowanych na wodach powierzchniowych oraz 3 pkt3 pkt1 pkt
 obszarów morskiego pasa nadbrzeżnegocieków wodnych, kąpielisk zlokalizowanych na obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego  3 pkt
 - § 3 ust. 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowaniawodach powierzchniowych oraz obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego 5 pkt5 pkt5 pkt
Lp.WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLINNIEZGODNOŚCI DOTYCZĄCAE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLINNARUSZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLINzasięgdotkliwośćtrwałość
1stosowanie wyłącznie środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu, zgodnie z etykietą-instrukcją stosowania, ściśle z podanymi w niej zaleceniami oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiskaNieprzestrzeganie zakazu stosowania innych niż dopuszczone do obrotu środki ochrony roślin, inaczej niż podano na etykiecie -instrukcji stosowania i w sposób, który Stwierdzono zastosowanie środków ochrony roślin niedopuszczonych do obrotu, niezgodnie z etykietą-instrukcją stosowania, nieściśle z podanymi w niej zaleceniami oraz w sposób, zagrażający zdrowiu człowieka, zwierząt lub środowiska3 pkt3 pkt3 pkt
 - art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 20, poz. 106)stanowić może zagrożenie zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska 5 pkt5 pkt5 pkt
2prowadzenie ewidencji zabiegów ochrony roślin i przechowywanie jej co najmniej przez okres 2 lat Nieprowadzenie ewidencji zabiegów ochrony roślin i nieprzechowywanie Stwierdzono nie prowadzenie ewidencji zabiegów ochrony roślin i nie przechowywanie jej co 1 pkt1 pkt1 pkt
 
od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin
- art. 71 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin
jej co najmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślinnajmniej przez okres 2 lat od dnia wykonania zabiegu ochrony roślin3 pkt3 pkt3 pkt
3wykonywanie zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej wyłącznie przez osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin i posiadają aktualne zaświadczenie o ukończeniu tego szkoleniaNieprzestrzeganie zakazu wykonywania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej przez osoby, które nie ukończyły szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin i nie Stwierdzono wykonanie zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej przez osoby, które nie ukończyły szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin i nie posiadają aktualnego zaświadczenia o 1 pkt1 pkt1 pkt
 - art. 74 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślinposiadają aktualnego zaświadczenie o ukończeniu tego szkoleniaukończeniu tego szkolenia3 pkt3 pkt3 pkt
4
stosowanie środków ochrony roślin wyłącznie sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem zapewnia skuteczne zwalczanie organizmów szkodliwych i nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska
- art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin
Nieprzestrzeganie zakazu stosowania środków ochronyStwierdzono zastosowanie środków ochrony roślin sprzętem niesprawnym3 pkt3 pkt3 pkt
 roślin sprzętem niesprawnym technicznie, którego użycie zgodnie z przeznaczeniem nie zapewnia skutecznego zwalczania organizmów szkodliwych i spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiskatechnicznie, który nie zapewnia skutecznego zwalczania organizmów szkodliwych i powoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska5 pkt5 pkt5 pkt
5
stosowanie środków ochrony roślin na terenie otwartym przy użyciu opryskiwaczy wyłącznie wtedy, gdy prędkość wiatru nie przekracza 3 m/s, a miejsce stosowania środka ochrony roślin jest oddalone co najmniej o 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych, i co najmniej o 20 m od pasiek, plantacji roślin zielarskich, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody
- art. 77 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin
Nieprzestrzeganie zakazu stosowania środków ochrony roślin na terenie otwartym przy użyciu opryskiwaczy gdy prędkość wiatru przekracza 3 m/s, a miejsce stosowania środka ochrony roślin nie jest oddalone co najmniej o 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych, i co najmniej o 20 m od pasiek, plantacji roślin zielarskich, rezerwatów przyrody. parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wodyStwierdzono zastosowanie środków ochrony roślin na terenie otwartym przy użyciu opryskiwaczy, gdy prędkość wiatru przekracza 3 m/s, a miejsce stosowania środka ochrony roślin nie jest oddalone co najmniej o 5 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych, i co najmniej o 20 m od pasiek, plantacji roślin zielarskich, rezerwatów przyrody, parków narodowych, stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową, wód powierzchniowych oraz od granicy wewnętrznego terenu ochrony strefy pośredniej ujęć wody3 pkt3 pkt3 pkt
5 pkt5 pkt5 pkt
6zakaz stosowania środków ochrony roślin bez zachowania okresu prewencjiNieprzestrzeganie zakazu stosowania środków ochrony roślin bez zachowania okresu prewencjiStwierdzono zastosowanie środków ochrony roślin bez zachowania okresu prewencji3 pkt3 pkt3 pkt
- art. 77 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin5 pkt5 pkt5 pkt
7wykonywanie zabiegów środkami ochrony roślin z uwzględnieniem stosowania w pierwszej kolejności metod biologicznych, agrotechnicznych,Wykonywanie zabiegów środkami ochrony roślin bez uwzględnienia zasady stosowania w pierwszejStwierdzono wykonanie zabiegu środkami ochrony roślin bez uwzględnienia zasady stosowania w pierwszej kolejności metod3 pkt3 pkt3 pkt
 
hodowlanych lub integrowanej ochrony roślin
- art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin
kolejności metod biologicznych, agrotechnicznych, hodowlanych lub integrowanej ochrony roślinbiologicznych, agrotechnicznych, hodowlanych lub integrowanej ochrony roślin5 pkt5 pkt5 pkt
 
___________________________
1)   Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium zasięgu:
1)   1 pkt - ograniczony do gospodarstwa rolnego;
2)   3 pkt - ograniczony do gospodarstwa rolnego, jednakże mogący mieć skutki dla obszaru sąsiadującego z gospodarstwem;
3)   5 pkt - wykraczający poza gospodarstwo rolne.
2)   Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium dotkliwości - szybkości reakcji środowiska na naruszenie:
1)   1 pkt - negatywny efekt dla środowiska niewidoczny, lecz potencjalnie możliwy w nieokreślonym czasie;
2)   3 pkt - negatywny efekt dla środowiska niewidoczny, lecz bardzo prawdopodobny w kolejnym roku;
3)   5 pkt - negatywny efekt dla środowiska widoczny w tym samym roku.
3)   Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium trwałości:
1)   1 pkt - odwracalna krótkotrwała;
2)   3 pkt - odwracalna długotrwała;
3)   5 pkt - nieodwracalna.

Tabela II. Wyrażona w procentach wielkość zmniejszenia płatności rolnośrodowiskowej w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom
 
SUMA PUNKTÓW% ZMNIEJSZENIA
31 %
51 %
71 %
93 %
113 %
135 %
155 %
 
Tabela III. Wyrażona w procentach wielkość zmniejszenia płatności rolnośrodowiskowej w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom celowym
 
SUMA PUNKTÓW% ZMNIEJSZENIA
315%
520%
720%
920%
1160%
1380%
15100%
 
Tabela IV.
 
Lp.INNE ODPOWIEDNIE WYMOGI OBOWIĄZKOWE
1utrzymanie czystości i porządku na obszarze gospodarstwa rolnego, w szczególności przez wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywania tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym - art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008, z 2006 r. Nr 144, poz. 1042, z 2008 r. Nr 223, poz. 1464 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97)
2zakaz:
 1)użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów zasobów, tworów i składników przyrody w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody,
 2)umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z ochroną przyrody, udostępnianiem parku albo rezerwatu przyrody, edukacją ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku powszechnego w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody,
 3)wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu w parkach narodowych oraz rezerwatach przyrody
 - art. 15 ust. 1 pkt 6, 19 i 22 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z 2005 r. Nr 113, poz. 954, Nr 130, poz. 1087, z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 176, poz. 1238 i Nr 181, poz. 1286, z 2008 r. Nr 154, poz. 958, Nr 199, poz. 1227 i Nr 201, poz. 1237 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97)
3zakaz:
 1)wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych w parkach krajobrazowych,
 2)budowania nowych obiektów budowlanych w pasie o szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej
 - jeżeli został wprowadzony na terenie danego parku krajobrazowego - art. 17 ust. 1 pkt 5 i 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
 

ZAŁĄCZNIK Nr 3 

Wymogi dla poszczególnych pakietów i ich wariantów

I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
  1)   przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin, przy zastosowaniu co najmniej trzech gatunków roślin, każdego z innej grupy roślin, z wyłączeniem roślin wieloletnich;
  2)   opracowanie co roku planu nawozowego na podstawie bilansu azotu oraz aktualnej chemicznej analizy gleby, z określeniem zawartości P, K, Mg i potrzeb wapnowania gleby, oraz realizacja tego planu;
  3)   koszenie lub wypasanie na trwałych użytkach zielonych w terminie określonym w planie działalności rolnośrodowiskowej;
  4)   nieprzekraczalnie maksymalnej dawki azotu pochodzącego z nawozów naturalnych, kompostów i nawozów mineralnych na gruntach ornych wynoszącej 150 kg N/ha, a na trwałych użytkach zielonych - 120 kg N/ha;
  5)   niestosowanie osadów ściekowych.

II. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne
1. Wymogi dla:
  1)   wariantu 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.2. Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania), wariantu 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania), wariantu 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania), wariantu 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania) - przeznaczenie plonu na pasze, do bezpośredniego spożycia przez ludzi, do przetwórstwa, do kompostowania lub przekazanie do innych gospodarstw rolnych;
  2)   wariantu 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności), wariantu 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania), wariantu 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) oraz wariantu 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania):
a)  wykonywanie na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych oraz przeznaczenie uzyskanego plonu na pasze, do bezpośredniego spożycia przez ludzi lub do przetwórstwa,
b)  utrzymywanie następującej minimalnej obsady drzew i krzewów:
 
Lp. Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i  Rodzaj podkładki Minimalna obsada szt./ha
 wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)      
1 agrest (porzeczka agrest)  Ribes uva-crispa var. reclinatum (L.) Berl.  5.000
2 borówka wysoka i średnia 
Vaccinium
corymbrosum L.
  1.800
3 brzoskwinia Prunus persica (L.) Batsch  400
4 czereśnia Prunus avium (L.) L.  150
5 grusza domowa Pyrus communis L.  150
Silnie rosnące 125
Słabo rosnące 400
7 jeżyna Rubus fruticosus L.  3.500
8 malina Rubus idaeus L.  6.700
9 morela Prunus armeniaca L.  400
10 porzeczka Ribes spp.  5.000
11 poziomka Fragaria vesca L.  40.000
12 śliwa domowa Prunus domestica L.  300
13 truskawka Fragaria x ananassa Duchesne  25.000
14 winorośl Vitis vinifera L.  1.800
15 wiśnia pospolita Prunus cerasus L.  400
  Wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i     
  wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)      
1 aronia czarnoowocowa Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott  1.800
2 róża dzika Rosa canina L.  600
3 śliwa japońska Prunus salicina Lindl.  300
4 świdośliwa Amelanchier alnifolia. (Nutt.)Nutt.  1.800
 
  3)   wszystkich wariantów - prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną, przy zachowaniu należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby.
2. Wymogi dodatkowe dla wariantu 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) i wariantu 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania) - koszenie lub wypasanie na trwałych użytkach zielonych w terminie określonym w planie działalności rolnośrodowiskowej oraz usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany.

III. Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone
1. Wymogi dla pakietu:
  1)   zakaz wapnowania, chyba że wapnowanie nie wpłynie negatywnie na środowisko i na realizację celu pakietu;
  2)   zakaz nawożenia azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne, a na innych obszarach - powyżej poziomu 60 kg/ha w danym roku;
  3)   zakaz przeorywania, wałowania, podsiewu;
  4)   zakaz włókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września;
  5)   zakaz stosowania ścieków i osadów ściekowych;
  6)   zakaz stosowania środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych);
  7)   zakaz budowy i rozbudowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych, z wyjątkiem urządzeń mających na celu utrzymanie lub poprawę wartości przyrodniczej (nie dotyczy bieżącej konserwacji).
2. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania kośnego trwałych użytków zielonych:
  1)   koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5 - 15 cm;
  2)   pozostawienie 5 - 10% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych.
3. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
  1)   wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 - 1,0 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, z wyłączeniem wypasania koników polskich i koni huculskich, które jest dopuszczalne przez cały rok;
  2)   niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.
4. Wymogi dodatkowe dla pakietu w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
  1)   koszenie w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5 - 15 cm;
  2)   pozostawienie 5 - 10% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;
  5)   wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,3 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, z wyłączeniem wypasania koników polskich i koni huculskich, które jest dopuszczalne przez cały rok;
  6)   niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.

IV. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000
1. Wymogi dla pakietu:
  1)   zakaz przeorywania, wałowania, podsiewu, stosowania ścieków i osadów ściekowych;
  2)   zakaz włókowania w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września;
  3)   zakaz budowy i rozbudowy urządzeń melioracji wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych, z wyłączeniem urządzeń mających na celu utrzymanie lub poprawę wartości przyrodniczej (nie dotyczy bieżącej konserwacji);
  4)   niestosowanie środków ochrony roślin, z wyjątkiem selektywnego i miejscowego niszczenia uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu (np. mazaczy herbicydowych), po uzgodnieniu z podmiotem, o którym mowa w § 2 ust. 2.
2. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariantu 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków:
  1)   zakaz wapnowania, chyba że wapnowanie nie wpłynie negatywnie na realizację celu pakietu;
  2)   zakaz nawożenia azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne, a na innych obszarach - powyżej poziomu 60 kg/ha w danym roku;
  3)   niestosowanie jakichkolwiek zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych w terminie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 sierpnia;
  4)   w przypadku użytkowania:
a)  kośnego trwałych użytków zielonych:
–  koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września; wysokość koszenia 5 - 15 cm,
–  pozostawienie 5 - 10% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, a w przypadku występowania wodniczki Acrocephalus paludicola - 30 - 50%, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,
–  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
–  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych,
b)  pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
–  wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,5 DJP/ha w okresie do dnia 20 lipca, a od dnia 20 lipca wynoszącej 0,5 - 1 DJP/ha, i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, z wyłączeniem wypasania koników polskich i koni huculskich, które jest dopuszczalne przez cały rok,
–  niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września,
c)  kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
–  koszenie w terminie od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września; wysokość koszenia 5 - 15 cm,
–  pozostawienie 5 - 10% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, a w przypadku występowania wodniczki Acrocephalus paludicola - 30 - 50%, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,
–  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
–  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych,
–  wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,2 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód, z wyłączeniem wypasania koników polskich i koni huculskich, które jest dopuszczalne przez cały rok,
–  niewykaszanie niedojadów poza okresem od dnia 1 sierpnia do dnia 30 września.
3. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.2. Mechowiska i wariantu 5.2. Mechowiska:
  1)   koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;
  2)   pozostawienie 50% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na dwa lata dopuszcza się koszenie całej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;
  5)   zakaz wypasania i nawożenia.
4. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.3. Szuwary wielkoturzycowe i wariantu 5.3. Szuwary wielkoturzycowe:
  1)   koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;
  2)   koszenie 20% powierzchni działki rolnej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na pięć lat dopuszcza się koszenie całej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;
  5)   dopuszcza się wypasanie przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 0,2 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 2,5 t/ha (5DJP/ha) do dnia 15 października, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;
  6)   zakaz nawożenia.
5. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariantu 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe:
  1)   koszenie w terminie od dnia 15 września do dnia 30 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej; wysokość koszenia 5-15 cm;
  2)   pozostawienie 50% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na dwa lata dopuszcza się koszenie całej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka koszonej powierzchni trwałych użytków zielonych;
  5)   zakaz wypasania i nawożenia.
6. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.5. Murawy ciepłolubne i wariantu 5.5. Murawy ciepłolubne w przypadku użytkowania:
  1)   kośnego trwałych użytków zielonych:
a)  koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia do 10 cm,
b)  pozostawienie 15-20% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,
c)  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
d)  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych,
e)  zakaz nawożenia;
  2)   pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
a)  wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n. p. m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt 0,4 - 0,6 DJP/ha, przy maksymalnym obciążeniu pastwiska do 5 DJP ha (2,5 t/ha),
b)  zakaz nawożenia,
c)  dopuszcza się koszenie w terminie od dnia 15 lipca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia do 10 cm,
d)  pozostawienie 15-20% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni,
e)  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
f)  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych.
7. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariantu 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne oraz dla wariantu 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariantu 5.7. Półnaturalne łąki świeże:
  1)   koszenie w terminie od dnia 15 czerwca do dnia 30 września w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż dwa pokosy w roku; wysokość koszenia 5-15 cm;
  2)   pozostawienie 5 - 10% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni;
  3)   usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany;
  4)   zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do środka powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych;
  5)   dopuszcza się wypasanie wolne lub kwaterowe przy obsadzie zwierząt wynoszącej nie więcej niż 1 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 5t/ha (10 DJP/ha) od dnia 21 lipca do dnia 15 października, a na terenach zalewowych dodatkowo nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;
  6)   zakaz nawożenia azotem powyżej poziomu 60 kg/ha w trakcie roku.
8. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe oraz wariantu 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe:
  1)   wypasanie w sezonie pastwiskowym trwającym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,4 - 0,6 DJP/ha i obciążeniu pastwiska wynoszącym nie więcej niż 2,5 t/ha (5 DJP/ha), przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód;
  2)   zakaz nawożenia.
9. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.9. Słonorośla oraz wariantu 5.9. Słonorośla:
  1)   w przypadku użytkowania pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
a)  wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 - 1 DJP/ha, przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód,
b)  w sytuacji licznego występowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynać się od kwater z dużym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy;
  2)   w przypadku użytkowania kośnego trwałych użytków zielonych:
a)  koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia 5 - 15 cm,
b)  dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat,
c)  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
d)  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych;
  3)   w przypadku użytkowania kośno-pastwiskowego trwałych użytków zielonych:
a)  wypasanie w sezonie pastwiskowym od dnia 1 maja do dnia 15 października - na obszarach poniżej 300 m n.p.m. oraz od dnia 20 maja do dnia 1 października - na obszarach powyżej 300 m n.p.m., przy obsadzie zwierząt wynoszącej 0,5 - 1 DJP/ha, przy czym wypasanie na terenach zalewowych rozpoczyna się nie wcześniej niż w terminie 2 tygodni po ustąpieniu wód,
b)  w sytuacji licznego występowania trzciny wypasanie kwaterowe, które powinno zaczynać się od kwater z dużym udziałem trzciny i stopniowo przechodzić na typowe słonawy,
c)  koszenie w terminie od dnia 1 lipca do dnia 31 października w sposób nieniszczący runi roślinnej i pokrywy glebowej, nie więcej niż jeden pokos w roku; wysokość koszenia 5 - 15 cm,
d)  dopuszcza się pozostawienie runa bez skoszenia raz na 5 lat,
e)  usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach w dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany,
f)  zakaz koszenia okrężnego od zewnątrz do wewnątrz powierzchni koszonej trwałych użytków zielonych.
10. Wymogi dodatkowe dla wariantu 4.10. Użytki przyrodnicze i wariantu 5.10. Użytki przyrodnicze:
  1)   zachowanie użytków przyrodniczych w stanie niepogorszonym;
  2)   usuwanie odpadów;
  3)   dokonywanie zabiegów pielęgnacyjnych mających na celu ochronę użytku przyrodniczego;
  4)   zakaz nawożenia;
  5)   zakaz odwadniania i wydobywania torfu - w przypadku torfowisk;
  6)   zakaz wydobywania piasku i zalesiania - w przypadku muraw napiaskowych;
  7)   zakaz usuwania kęp i odwadniania - w przypadku szuwarów kępowych;
  8)   wykaszanie w terminie do dnia 31 października albo niewykaszanie w przypadkach określonych w planie działalności rolnośrodowiskowej.

V. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie.
1. Wymogi dla wariantu 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych:
  1)   uprawa roślin z kwalifikowanego materiału siewnego odmian miejscowych zarejestrowanych w krajowym rejestrze:
a)  w pierwszym i czwartym roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w drugim, trzecim i piątym roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego - z materiału siewnego uzyskanego ze zbioru z poprzedniego roku,
b)  w przypadku zmiany uprawianej odmiany roślin lub
  2)   uprawa gatunków roślin wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
2. Wymogi dla wariantu 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych:
  1)   wytwarzanie materiału siewnego zgodnie z przepisami o nasiennictwie lub
  2)   wytwarzanie materiału siewnego gatunków roślin wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, spełniającego następujące wymagania jakościowe w zakresie minimalnej czystości analitycznej, maksymalnej zawartości nasion innych gatunków oraz minimalnej zdolności kiełkowania:

Tabela I. Wymagania jakościowe dla nasion lokalnych odmian zbóż
 
Lp.Gatunki
Minimalna czystość analityczna
(nasiona czyste)
Maksymalna zawartość nasion innych gatunków
(nasiona innych gatunków roślin)
Minimalna zdolność kiełkowania
(siewki normalne i nasiona twarde)
  % wagowyszt/500g% liczbowy
 1234
1
Triticum dicoccum
Pszenica płaskurka
98601)85
2
Triticum monococcum
Pszenica samopsza
98601)2)85
3
Panicum miliaceum
Proso
974001)80
4
Avena strigosa
Owies szorstki
98601)75
5
Secale cereale var. multicaule
Krzyca
986085
 
1)   Niedopuszczalna obecność nasion owsa głuchego (Avena fatua).
2)   Wielkość próby do badań wynosi 1000 g.

Tabela II. Wymagania jakościowe dla nasion pozostałych lokalnych odmian roślin uprawnych
 
Lp.Gatunki
Minimalna czystość analityczna
(nasiona czyste)
Maksymalna zawartość nasion innych gatunków
(nasiona innych gatunków roślin)
Minimalna zdolność kiełkowania
(siewki normalne i nasiona twarde)
  % wagowy% liczbowy
 1234
1
Camelina sativa
Lnicznik siewny
980,380
2
Lotus uliginosus 1)2)
Komonica błotna
751,81)752)
3
Melilotus alba Medik 1)3)
Nostrzyk biały
962,51)803)
4
Lactuca sativa var. angustana
Sałata łodygowa (szparagowa, głąbiki krakowskie)
950,575
5
Lathyrus sativus
Lędźwian siewny
981,580
6
Lens culinaris
Soczewica jadalna
981,580
7
Pastinaca sativa
Pasternak
970,570
 
1)   Niedopuszczalna obecność nasion kanianki (Cuscuta).
2)   Do 40% nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.
3)   Do 30% nasion twardych uznaje się za zdolne do kiełkowania.

3. Wymogi dla wariantu 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów - rozmnażanie nasion roślin zgodnie z umową, o której mowa w § 19 ust. 1 pkt 5, w tym prowadzenie dokumentacji uprawy i udostępnianie jej jednostce badawczo - rozwojowej koordynującej lub realizującej zadania w zakresie ochrony zasobów genetycznych i przekazywanie tej jednostce wytworzonych nasion o wymaganej jakości.
4. Wymogi dla wariantu 6.4. Sady tradycyjne:
  1)   możliwość uzupełnienia sadu do 40% obsady wszystkich drzew, co najmniej o trzy gatunki lub odmiany drzew wymienione w załączniku nr 4 do rozporządzenia, lub odmiany drzew tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r. (powiększenie wymaga zwiększenia liczby odmian lub gatunków); obowiązek rozmnażania drzew na silnie rosnących podkładkach oraz prowadzenie ich jako wysokopienne drzewa o minimalnej wysokości pnia 1,20 m, w rozstawie nie mniejszej niż 4 x 6 m i nie większej niż 10 x 10 m;
  2)   wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak: cięcie sanitarne drzew i prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony, usuwanie odrostów i samosiewów, bielenie pni starych drzew i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie, utrzymanie ogólnego porządku w sadzie;
  3)   koszenie i usuwanie trawy lub wypasanie.

VI. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie.
1. Wymogi dla pakietu - realizowanie programu ochrony zasobów genetycznych zwierząt danej rasy.
2. Wymogi dodatkowe dla wariantu 7.3. Zachowanie lokalnych ras owiec - liczba maciorek przypadających na tryka nie może przekraczać 30 sztuk.

VII. Pakiet 8. Ochrona gleb i wód.
1. Wymogi dla wariantu 8.1. Wsiewki poplonowe:
  1)   wsiewanie roślin jako wsiewki poplonowej w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych i utrzymanie ich przez okres zimy;
  2)   sprzątnięcie słomy po żniwach;
  3)   niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;
  4)   przyoranie biomasy wsiewki poplonowej, z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym;
  5)   niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę poplonową.
2. Wymogi dla wariantu 8.2. Międzyplon ozimy:
  1)   wykonanie po zbiorze plonu głównego siewu roślin ozimych jako międzyplonu ozimego do dnia 30 września;
  2)   niestosowanie pod międzyplon ozimy innych nawozów niż naturalne;
  3)   niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon ozimy;
  4)   przyoranie biomasy międzyplonu ozimego, z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym;
  5)   zakaz spasania międzyplonu ozimego poza okresem wiosny;
  6)   niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;
  7)   zakaz uprawy w plonie głównym rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej rośliny;
  8)   w przypadku uprawy międzyplonu ozimego w międzyrzędziach chmielnika, powierzchnia uprawy tego międzyplonu powinna stanowić około 67% łącznej powierzchni plantacji chmielu.
3. Wymogi dla wariantu 8.3. Międzyplon ścierniskowy:
  1)   wykonanie po zbiorze plonu głównego siewu roślin jarych jako międzyplonu ścierniskowego do dnia 30 września;
  2)   niestosowanie pod międzyplon ścierniskowy innych nawozów niż naturalne;
  3)   niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon ścierniskowy;
  4)   przyoranie biomasy międzyplonu ścierniskowego, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;
  5)   możliwość spasania biomasy międzyplonu ścierniskowego w okresie jesieni;
  6)   niewznawianie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca;
  7)   zakaz uprawy w plonie głównym rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ścierniskowym;
  8)   w przypadku uprawy międzyplonu ścierniskowego w międzyrzędziach chmielnika, powierzchnia uprawy tego międzyplonu powinna stanowić około 67% łącznej powierzchni plantacji chmielu.

ZAŁĄCZNIK Nr 4 

Wykaz gatunków roślin, gatunków ptaków, jednostek fitosocjologicznych i siedlisk przyrodniczych oraz ras zwierząt, objętych płatnością rolnośrodowiskową

1. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne obejmuje następujące uprawy:
 
Lp. Wariant lub nazwa polska rośliny uprawnej Nazwa łacińska gatunku Klasyfikacja dla potrzeb upraw w rolnictwie ekologicznym: Klasyfikacja roślin dla potrzeb sprawozdawczości: UR - uprawy roczne,
      R - uprawy rolnicze, UD - uprawy dwuletnie,
      
T - trwałe użytki zielone,
W - uprawy warzywne,
 UW - uprawy wieloletnie
      Z-uprawy roślin zielarskich,  
      S - uprawy sadownicze i jagodowe,  
      Sp- pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe  
  Wariant 2.1. Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.2. Uprawy rolnicze (bez certyfikatu zgodności)       
1 barbula szara Caryopteris incana R* UW
2 bobik Vicia faba L. R UR
3 bodziszek iberyjski Geranium ibericum Fisch. et Mey R* UW
4 bodziszek leśny Geranium sylvaticum L. R* UW
5 brukiew pastewna Brassica napus var. napobrassica R UR
6 burak cukrowy Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. altissima R UR
7 burak pastewny Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. crassa R UR
8 chaber bławatek Centaurea cyanus L. R* UR
9 chaber driakiewnik Centaurea scabiosa L. R* UW
10 chaber górski Centaurea montana L. R* UW
11 chaber nadreński Centaurea rhenana Bor. R* UD
12 chaber wielkogłówkowy Centaurea macrocephala L. R* UW
13 chmiel Humulus lupulus L. R UW
14 czosnek cuchnący Allium odorum L. R* UW
15 dalia zmienna Dahlia hybrida Hort. R* UR
16 dynia oleista Cucurbita pepo convar. styriaca Grebensc. R UR
17 dynia pastewna Cucurbita pepo convar. Pepo R UR
18 dzielżan jesienny Helenium autumnale L. R* UW
19 dzięgiel leśny Angelica silvestris L R* UW
20 dzwonek ogrodowy Campanula medium L. R* UD
21 esparceta siewna Onobrychis vicifolia Scop. R UW
22 facelia błękitna Phacelia tanacetifolia Benth. R UR
23 gorczyca biała Sinapis alba L. R UR
24 gorczyca czarna Brassica nigra (L.) Koch. R UR
25 gorczyca sarepska Brassica juncea (L.) Czern. R UR
26 groch siewny Pisum sativum L. R UR
27 groszek leśny Lathyrus silvester L. R* UW
28 gryka zwyczajna Fagopyrum esculentum Moench R UR
29 inne gatunki pszenic   R UR
30 jasnota biała Lamium album L. R* UW
31 jęczmień jary Hordeum vulgare L. R UR
32 jęczmień ozimy Hordeum vulgare L. R UR
33 języczka pomarańczowa Ligularia dentata (A. Gray) H. Hara R* UW
34 kapusta pastewna Brassica oleracea convar. acephala R UR
35 komonica zwyczajna Lotus corniculatus L. R UW
36 koniczyna biała Trifolium repens L. R UW
37 koniczyna białoróżowa Trifolium hybridum L. R UW
38 koniczyna czerwona Trifolium pratense L. R UW
39 koniczyna egipska (aleksandryjska)  Trifolium alexandrinum L. R UW
40 koniczyna krwistoczerwona Trifolium incarnatum L. R UR
41 koniczyna perska Trifolium resupinatum L. R UR
42 krwawnica pospolita Lythrum salicaria L. R* UW
43 krwiściąg mniejszy Sanguisorba minor Scop. R* UW
44 kuklik zwisły Geum rivale L. R* UW
45 kukurydza Zea mays L. R UR
46 len oleisty Linum usitatissimum L. convar. Mediterraneum (Vavilov ex Ell.) Kulpa et Danert R UR
47 len włóknisty Linum usitatissimum L. convar. usitatissimum R UR
48 lędźwian Lathyrus sativus L. R UR
49 lnianka siewna (lnicznik)  Camelina sativa (L.) Crantz R UR
50 lucerna chmielowa (nerkowata)  Medicago lupulina L. R UW
51 lucerna mieszańcowa Medicago x varia Martyn R UW
52 lucerna sierpowata Medicago spp. R UW
53 lucerna siewna Camelina sativa (L.) Crantz R UW
54 łąka przemienna**   R UW
55 łubin biały Lupinus albus L. R UR
56 łubin wąskolistny Lupinus angustifolius L. R UR
57 łubin żółty Lupinus luteus L. R UR
58 maczek kalifornijski (pozłotka)  Eschscholtzia californica Cham. R* UR
59 mak lekarski Papaver somniferum L R UR
60 mak wschodni Papaver orientale L. R* UW
61 marchew pastewna Daucus carota L. R UR
62 mieszanka jednoroczna traw   R UR
63 mieszanka jednoroczna traw z motylkowatymi drobnonasiennymi   R UR
64 mieszanka strączkowo-gorczycowa   R UR
65 mieszanka strączkowa   R UR
66 mieszanka strączkowo-słonecznikowa   R UR
67 mieszanka strączkowo-zbożowa   R UR
68 mieszanka wieloletnia traw   R UW
69 mieszanka wieloletnia traw z motylkowatymi drobnonasiennymi   R UW
70 mieszanka zbożowa   R UR
71 mięta długolistna Mentha longifolia (L.) Huds. R* UW
72 mięta okrągłolistna Mentha verticillata L. R* UW
73 mikołajek płaskolistny Eryngium planum L. R* UW
74 nostrzyk biały Melilotus alba Medik L. R UR
75 nostrzyk żółty (lekarski)  Melilotus officinalis (L.)Pall. R UD
76 ostrzeń pospolity Cynoglossum officinale L. R* UD
77 owies Avena sativa L. R UR
78 pastwisko przemienne**   R UW
79 peluszka Pisum arvenseL. R UR
80 perko Brassica rapa x Brassica rapa subsp. chinensis R UR
81 proso Panicum miliaceum L. R UR
82 przelot pospolity Anthylis vulneraria L. R UW
83 pszczelnik mołdawski Dracocephalum moldavicum L. R* UR
84 pszenica zwyczajna jara Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol. R UR
85 pszenica zwyczajna ozima Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol. R UR
86 pszenżyto jare x Triticosecale Wittm. R UR
87 pszenżyto ozime x Triticosecale Wittm. R UR
88 rdest wężownik Polygonum bistorta L. R* UW
89 rezeda wonna Reseda odorata L. R* UR
90 rezeda żółta Reseda lutea L. R* UW
91 rozchodnik amurski Sedum midderdorfianum Maxim. R* UW
92 rozchodnik okazały Sedum spectabile Boreau R* UW
93 rożniak przerośnięty Silphium perfoliatum L. R* UW
94 rukiew siewna Eruca sativa DC. R* UR
95 rutewka orlikolistna Thalictrum aquilegifolium L. R* UW
96 rzepa pastewna Brassica rapa subsp. rapa R UR
97 rzepak jary Brassica napus L. R UR
98 rzepak ozimy Brassica napus L. R UR
99 rzepik Brassica rapa var. typica Posp. R UR
100 rzodkiew oleista Raphanus sativus var. oleiformis Pers. R UR
101 seradela uprawna Ornithopus sativus Brot. R UR
102 siekiernica górska Hedysarum hedysaroides (L.) Schinz et Thell. R* UW
103 słonecznik oleisty Helianthus annuus L. R UR
104 słonecznik pastewny Helianthus annuus L. R UR
105 soja zwyczajna Glycine max (L.) Merrill R UR
106 sorgo Sorghum spp. R UR
107 sparceta piaskowa Onobrychis arenaria (Kit.) Ser R* UW
108 stulisz miotłowy Sisymbrium polymorphum (Murr.) Roth R* UW
109 szałwia okręgowa Salvia verticillata L. R* UW
110 szarłat z wyjątkiem A. retroflexus Amaranthus spp. R UR
111 szczeć leśna Dipsacus silvester Huds. R* UD
112 szczeć sukiennicza Dipsacus fullonum L. R* UD
113 ślaz maurytański Malva mauritiana L R* UD
114 ślazówka ogrodowa Lavatera trimestris L. R* UR
115 ślazówka turyngska Lavatera thuringiaca L. R* UW
116 topinambur Helianthus tuberosus L. R UR
117 trędownik bulwiasty Scrophularia nodosa L. R* UW
118 trojeść krwista Asclepias incarnata L. R* UD
119 wyka kosmata Vicia villosa L. R* UD
120 wyka siewna Vicia sativa L. R UR
121 żyto jare Secale cereale L. R UR
122 żyto ozime Secale cereale L. R UR
  Wariant 2.5. Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.6. Uprawy warzywne (w okresie przestawiania)       
1 arbuz (kawon)  Citrullus vulgaris (Thunb.)Matsum et Nakai W UR
2 bób Vicia faba L. W UR
3 brokuł włoski Brassica oleracea var. botrytis italica W UR
4 brukiew jadalna Brassica napus var. napobrassica W UR
5 burak ćwikłowy Beta vulgaris ssp. vulgaris, convar. crassa var. conditiva W UR
6 burak liściowy Beta vulgaris ssp. vulgaris convar. Vulgaris var. cicla L. W UR
7 cebula kartoflanka Allium cepa var. aggregatum W UR
8 cebula perłowa Allium ampeloprasum W UR
9 cebula wielopiętrowa Allium cepa var. proliferum W UW
10 cebula zwyczajna Allium cepa W UR
11 chrzan pospolity Cochlearia armoracia L. W UR
12 cukinia Cucurbita pepo var. giromontina W UR
13 cykoria siewna Cichorium intybus var. sativum Lam. et DC. W UR
14 cykoria warzywna Cichorium intybus var. Foliosum Hegi W UR
15 czosnek Allium sativum L. W UR
16 dynia olbrzymia Cucurbita maxima Duch. W UR
17 dynia zwyczajna Cucurbita pepo L. W UR
18 endywia Cichorium endivia L. W UR
19 fasola wielokwiatowa Phaseolus coccineus L. W UR
20 fasola zwykła Phaseolus vulgaris L. W UR
21 fenkuł Foeniculum vulgare ssp. capillaceum var. azoricum W UR
22 groch cukrowy Pisum sativum var. saccharatum W UR
23 groch łuskowy Pisum sativum var. pachylobum W UR
24 jarmuż Brassica oleracea var. acephala subvar. sabellica W UR
25 kabaczek Cucurbita pepo W UR
26 kalafior Brasica oleracea var. botrytis W UR
27 kalarepa Brassica oleracea var. gongylodes W UR
28 kapusta brukselska Brassica oleracea var. gemmifera W UR
29 kapusta chińska Brassica rapa var. chinensis W UR
30 kapusta głowiasta biała Brassica oleracea var. capitata f. alba W UR
31 kapusta głowiasta czerwona Brassica oleracea var. capitata f. rubra W UR
32 kapusta pekińska Brassica rapa var. pekinensis W UR
33 kapusta włoska Brassica oleracea var. italica W UR
34 karczoch Cynara scolymus L. W UR
35 kard Cynara cardunculus L. W UR
36 kminek zwyczajny Carum carvi L. W UD
37 koper ogrodowy Anethum graveolens L. W UR
38 koper włoski Foeniculum vulgare Mill. W UR
39 kukurydza cukrowa Zea mays var. saccharata W UR
40 marchew jadalna Daucus carota L. W UR
41 melon Cucumis melo L. W UR
42 oberżyna (bakłażan)  Solarium melongera L. W UR
43 ogórek Cucumis sativus L. W UR
44 papryka Capsicum annuum L. W UR
45 pasternak Pastinaca sativa L. W UR
46 patison Cucurbita pepo var. patissonina W UR
47 pieczarka Agaricus W P
48 pietruszka korzeniowa Petroselinum sativum ssp. tuberosum W UR
49 pietruszka naciowa Petroselinum sativum ssp. crispum W UR
50 pomidor Lycopersicon esculentum Mill. W UR
51 pomidor skórzasty Physalis ixocarpa W UR
52 por Allium porrum L. W UR
53 rabarbar Rheum rhaponticum W UW
54 rodzynek brazylijski Physalis peruviana W UR
55 rokambuł Allium ophioscorodon Don W UR
56 roszponka Valerianella olitoria (L.) Latter. Em. Betcke W UR
57 rzepa jadalna Brassica rapa subsp. rapa W UR
59 rzeżucha ogrodowa Lepidium sativum L. W UR
60 rzodkiew Raphanus sativus var. niger Kerner W UR
61 rzodkiewka Raphanus sativus var. sativus W UR
62 salsefia Tragopogon porrifolius L. W UR
63 sałata głowiasta Lactuca sativa var. capitata W UR
64 sałata listkowa Lactuca sativa var. foliosa W UR
65 sałata łodygowa Lactuca sativa var. angustana W UR
66 sałata rzymska Lactuca sativa var. romana W UR
67 seler korzeniowy Apium graveolens var. rapaceum W UR
68 seler naciowy Apium graveolens var. dulce W UR
69 siedmiolatka Allium fistulosum L. W UW
70 skorzonera Scorzonera hispanica L. W UR
71 soczewica jadalna Lens culinaris Medik. W UR
72 szalotka Allium ascalonicum W UR
73 szczaw Rumex acetosa L. W UW
74 szczypiorek Allium schoenoprasum L. W UW
75 szparag Asparagus officinalis L. W UW
76 szpinak nowozelandzki Tetragonia expansa Murr. W UR
77 szpinak zwyczajny Spinacia oleracea L. W UR
78 ziemniak Solanum tuberosum L. W UR
  Wariant 2.7. Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.8. Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania)       
1 arcydzięgiel litwor Archangelica officinalis L. Z UR
2 babka lancetowata Plantago lanceolata L. Z UW
3 bazylia pospolita Ocimum basilicum L. Z UR
4 bylica estragon Artemisia dracunculus L Z UW
  bylica piołun Artemisia absinthium L. Z UW
5 czarnuszka siewna Nigella sativa L. Z UR
6 cząber ogrodowy Satureja hortensis L. Z UR
7 
czosnek
niedźwiedzi
 Allium ursinum L. Z UR
8 dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum L. Z UW
9 fiołek trójbarwny Viola tricolor L. Z UR
10 hyzop lekarski Hyssopus officinalis L. Z UW
11 jeżówka purpurowa Echinacea purpurea Z UW
12 kocanki piaskowe Helichrysum arenarium Moench. Z UW
13 kolendra siewna Coriandrum sativum L. Z UR
14 kozieradka pospolita Trigonella foenum graecum L. Z UR
15 kozłek lekarski Valeriana officinalis L. Z UR
16 krokosz barwierski Carthamus tinctorius L. Z UR
17 krwawnik pospolity Achillea millefolium L. Z UW
18 lawenda wąskolistna Lavandula angustifolia Mill. Z UW
19 lebiodka pospolita Origanum vulgare L. Z UW
20 lnianka (lnica) pospolita Linaria vulgaris (L.) Mill. Z UR
21 lubczyk ogrodowy Levisticum officinalis L. Z UW
22 lulek czarny Hyoscyamus niger L. Z UR
23 łopian większy Arctium lappa L. Z UR
24 majeranek ogrodowy Origanum maiorana L. Z UR
25 malwa czarna Althea rosea (L.) Cav. Z UD
26 melisa lekarska Melissa officinalis L. Z UW
27 mięta kędzierzawa Mentha crispa L. Z UW
28 mięta pieprzowa Mentha piperita L. Z UW
29 mniszek lekarski Taraxacum officinalis L. Z UW
30 mydlnica lekarska Saponaria officinalis L. Z UW
31 nagietek lekarski Calendula officinalis L. Z UR
32 nawłoć późna Solidago gigantea L. Z UW
33 ogórecznik lekarski Borago officinalis L. Z UR
34 orlik pospolity Aquilegia vulgaris L. Z UW
35 ostropest plamisty Silybum marianum L. Z UR
36 pokrzywa zwyczajna Urtica dioica L. Z UW
37 prawoślaz lekarski Althea officinalis L. Z UW
38 różeniec górski Rhodiola rosea L. Z UW
39 rumian rzymski (szlachetny)  Anthemis nobilis L. Z UW
40 rumianek pospolity Chamomilla recutita (L) Rauch. Z UR
41 ruta zwyczajna Ruta graveolens L. Z UR
42 rutwica lekarska Galega officinalis L. Z UW
43 rzewień dłoniasty Rheum palmatum L. Z UW
44 serdecznik pospolity Leonurus cardiaca L. Z UW
45 szałwia lekarska Salvia officinalis L. Z UW
46 szanta zwyczajna Marrubium vulgare L. Z UW
47 ślaz dziki Malva sylvestris L. Z UW
48 turówka leśna Hierochloë australis (Shrad)Roem et Shult. Z UW
49 turówka wonna Hierochloë odorata (L.)Wahlbg. Z UW
50 tymianek pospolity Thymus Z UW
51 tymianek właściwy Thymus vulgaris L. Z UW
52 wiesiołek dwuletni Oenothera biennis L. Z UD
53 złocień dalmatyński Chrysanthemum cinerariaefolium Vis. Z UW
54 żeń-szeń prawdziwy Panax ginseng C.A.Mey Z UW
  Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) ***      
1 agrest (porzeczka agrest)  Ribes uva-crispa var. reclinatum (L.) Berl. S UW
2 borówka wysoka i średnia Vaccinium corymbrosum L. S UW
3 brzoskwinia Prunus persica (L.) Batsch S UW
4 czereśnia Prunus avium (L.) L. S UW
5 grusza domowa Pyrus communis L. S UW
6 jabłoń domowa Malus domestica Borkh. S UW
7 jeżyna Rubus fruticosus L. S UW
8 malina Rubus idaeus L. S UW
9 morela Prunus armeniaca L. S UW
10 porzeczka Ribes spp. S UW
11 poziomka Fragaria vesca L. S UW
12 śliwa domowa Prunus domestica L. S UW
13 truskawka Fragaria x ananassa Duchesne S UW
14 winorośl Vitis vinifera L. S UW
15 wiśnia pospolita Prunus cerasus L. S UW
  Wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania) ***      
1 aronia czarnoowocowa Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott Sp UW
2 róża dzika Rosa canina L.   600
3 śliwa japońska Prunus salicina Lindl. Sp UW
4 świdośliwa Amelanchier alnifolia. (Nutt.)Nutt. Sp UW
 
*   Roślina miododajna sklasyfikowana jako uprawa rolnicza.
**   Łąka przemienna i pastwisko przemienne - uprawa traw lub innych upraw zielnych na gruntach ornych objętych płodozmianem w okresie krótszym niż pięć lat.
***   Nazwy botaniczne roślin odnoszą się do odmian uprawnych.

2. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000:
  1)   wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariant 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków obejmują następujące gatunki ptaków:
a)  biegus zmienny (schinzii) Calidris alpina schinzii,
b)  błotniak łąkowy (Cirus pygargus),
c)  czajka (Vanellus vanellus),
d)  derkacz (Crex crex),
e)  dubelt (Gallinago media),
f)  krwawodziób (Tringa totanus),
g)  kulik wielki (Numenius arquata),
h)  kszyk (Gallinago gallinago),
i)  rycyk (Limosa limosa),
j)  wodniczka (Acrocephalus paludicola);
  2)   wariant 4.2 Mechowiska i wariant 5.2. Mechowiska obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: szeroko ujęte związki Caricion davallianae, Caricion nigrae, część Caricion lasiocarpae oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których zostanie udokumentowana obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000:
a)  torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) (oprócz zbiorowisk ze związku Rhynchosporion),
b)  górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk (7230),
c)  torfowiska nakredowe (7210) należące do Caricion davallianae - siedlisko priorytetowe;
  3)   wariant 4.3. Szuwary Wielkoturzycowe i wariant 5.3. Szuwary Wielkoturzycowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: związek Magnocaricion z wyjątkiem Phalaridetum arundinaceae, Caricetum paniculatae, Cicuto-Caricetum pseudocyperi, Caricetum ripariae, Thelypteridi-Phragmitetum, Iridetum pseudacori, znajdujące się na siedliskach priorytetowych Magnocaricion, określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako torfowiska nakredowe (7210) oraz szuwary wielkoturzycowe, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000;
  4)   wariant 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Molinion caeruleae (łąki trzęślicowe) i Cnidion dubii (łąki selernicowe) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (6410) oraz łąki selernicowe (6440);
  5)   wariant 4.5. Murawy ciepłolubne i wariant 5.5. Murawy ciepłolubne obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klasy Festuco-Brometea oraz związku Koelerion glaucae, a także zespół Anthyllidi-Trifolietum montanii i nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:
a)  ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe (6120) - siedlisko o znaczeniu priorytetowym,
b)  murawy kserotermiczne (6210), w których za priorytetowe uważa się płaty z istotnymi stanowiskami storczykowatych,
c)  ciepłolubne łąki pienińskie (6510-4),
d)  murawy stepowe, w tym murawy ostnicowe;
  6)   wariant 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariant 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związku Calthion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których zostanie udokumentowana obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk podmokłych, które nie zostały wpisane na listę siedlisk Natura 2000 jako:
a)  łęgi rozlewiskowe na tarasach zalewowych rzek,
b)  grądy podmokłe na podmokliskach,
c)  łąki pobagienne na nieco odwodnionych torfowiskach;
  7)   wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Arrhenatherion (oprócz ubogich postaci Poo-Festucetum i suchych łąk pienińskich Anthyllidi-Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetion oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których zostanie udokumentowana obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:
a)  część niżowych i górskich świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510, bez 6510-4 czyli ciepłolubnych łąk pienińskich),
b)  górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (6520);
  8)   wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe i wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska rzędu Nardetalia oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których zostanie udokumentowana obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (6230), w których za priorytetowe uważa się tylko płaty bogate florystycznie;
  9)   wariant 4.9. Słonorośla oraz wariant 5.9. Słonorośla obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska klas Asteretea tripolium i Thero-Salicornietea, zespół Potentillo-Festucetum (klasa Molinio- Arrhenatheretea) i Scripetum maritimi (klasa Phragmitetea) oraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których zostanie udokumentowana obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:
a)  śródlądowe błotniste solniska z solirodem (1310),
b)  solniska nadmorskie (1330),
c)  śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary (1340) jako siedlisko o znaczeniu priorytetowym;
  10)  wariant 4.10. Użytki przyrodnicze i wariant 5.10. Użytki przyrodnicze obejmują typy siedlisk przyrodniczych określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako:
a)  torfowiska wysokie (7110, 7120),
b)  część torfowisk przejściowych i trzęsawiska (7140),
c)  obniżenia na podłożu torfowym (7150),
d)  część torfowisk zasadowych (7230),
e)  luźne murawy napiaskowe (2330),
f)  wrzosowiska (4030, 4010),
g)  szuwary (w tym 7210).
3. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie:
  1)   wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych i wariant 6.2. Produkcja nasienna lokalnych odmian roślin uprawnych obejmują następujące gatunki roślin:
a)  krzyca Secate cereale var multicale
b)  pszenica płaskurka Triticum diccocum,
c)  pszenica samopsza Triticum monococcum,
d)  proso Panicum miliaceum L.,
e)  owies szorstki Avena strigosa Schreb.,
f)  lnicznik siewny Camelina sativa L.,
g)  komonica błotna Lotus uliginosus Schkuhr,
h)  nostrzyk biały Melilotus alba Medik.,
i)  sałata łodygowa (szparagowa) Lactuca sativa L. var. angustana hort. ex,
j)  lędźwian siewny Lathyrus sativus L.,
k)  soczewica jadalna Lens culinaris Medik.,
l)  pasternak Pastinaca sativa L.;
  2)   wariant 6.4. Sady tradycyjne obejmuje następujące odmiany drzew:
 
GatunekOdmiana
JabłonieAnanas Berżenicki, Antonówka Półtorafuntowa, Aporta, Babuszkino, Beforest, Berner Rosen, Boiken, Bukówka, Cellini, Cesarz Wilhelm, Charłamowska, Cukrówka Litewska (Białe Słodkie), Cyganka, Cytrynówka, Czarnodrzewne, Czarnoguz, Dobry Kmiotek, Filippa, Gaskońskie Szkarłatne, Glogierówka, Grafsztynek Czerwony, Grafsztynek Inflancki, Grafsztynek Prawdziwy, Grahama Jubileuszowe, Grochówka, Gruchota, Jakub Lebel, Kalwila Czerwona Jesienna, Kalwila Letnia Fraas'a, Kandil Sinap, Kantówka Gdańska, Kardynalskie, Koksa Pomarańczowa, Korobówka, Kosztela, Kronselska, Królowa, Krótkonóżka Królewska, Książę Albrecht Pruski, Książęce, Kuzynek (Buraczek), Landsberska, Malinowa Oberlandzka, Mank's Küchenapfel, Montwiłłówka, Niezrównane Peasgooda, Ontario, Oliwka Czerwona, Oliwka Inflancka, Papierówka Słodka, Pąsówka, Pepina Linneusza, Pepina Parkera, Pepina Ribstona, Piękna z Barnaku, Piękna z Herrnhut, Piękna z Rept, Rajewskie, Rarytas Śląski, Reneta Ananasowa, Reneta Baumana, Reneta Blenheimska, Reneta Gwiazdkowa, Reneta Karmelicka, Reneta Kasselska, Reneta Kulona, Reneta Muszkatołowa, Reneta Orleańska, Reneta Sudecka, Reneta Szampańska, Reneta Szara, Reneta Szara Francuska, Reneta Złota, Reneta Zuccalmaglio, Różanka Wirgińska, Ryszard Żółty, Signe Tillisch, Strumiłłówka, Suislepper, Sztetyna Czerwona, Sztetyna Zielona, Śmietankowe, Titówka, Truskawkowe Nietschnera, Węgierczyk, Złotka Kwidzyńska, Złotka Szlachetna, Zorza, Żeleźniak
GruszeAmanlisa, Bera Boska, Bera Diela, Bera Liońska, Bera Szara, Bera Ulmska, Bergamota Czerwona Jesienna, Bojka, Cytrynówka, Diuszesa Wczesna, Dobra Ludwika, Dobra Szara, Dr Jules Guyot, Dziekanka Lipcowa, Dziekanka Jesienna, Flamandka, Józefinka, Kalebasa Płocka, Kongresówka, Król Sobieski, Księżna Elza, Napoleonka, Owsianka, Panienka, Paryżanka, Patawinka, Pomarańczówka, Proboszczówka, Pstrągówka, Pstrągówka Zimowa, Salisbury, Tongrówka, Urbanistka, Winiówka Francuska, Żyfardka
CzereśnieBladoróżowa, Czarna Późna, Dönissena Żółta, Gubeńska, Gubińska Czarna, Kanarkowa, Kassina, Kozerska, Kunzego, Lotka Trzebnicka, Merla, Miodówka, Przybrodzka, Sercówka Nieszawska, Wczesna Riversa, Wolska
WiśnieHiszpanka, Hortensja, Książęca, Minister Podbielski, Pożóg 29, Szklanka Wielka, Wczesna Ludwika, Włoszakowice, Wróble, Wiśnie odroślowe lokalne
ŚliwyBrzoskwiniowa, Fryga, Kirka, Lubaszka, Mirabelka z Nancy, Renkloda Zielona, Węgierka Łowicka;
 
4. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie obejmuje następujące gatunki zwierząt:
 
GatunekRasa
Bydłobydło rasy polskiej czerwonej, bydło rasy białogrzbietej, bydło rasy polskiej czerwono-białej, bydło rasy polskiej czarno-białej
Koniekoniki polskie, konie huculskie, konie małopolskie, konie śląskie, konie wielkopolskie, konie zimnokrwiste w typie sokólskim, konie zimnokrwiste w typie sztumskim
Owceowce rasy wrzosówka, owce rasy świniarka, owce olkuskie, polskie owce górskie odmiany barwnej, owce rasy merynos odmiany barwnej, owce uhruskie, owce wielkopolskie, owce żelaźnieńskie, owce rasy korideil, owce kamienieckie, owce pomorskie, owce rasy cakiel podhalański, owce rasy merynos polski w starym typie
Świnieświnie rasy puławskiej, świnie rasy złotnickiej białej, świnie rasy złotnickiej pstrej
 

ZAŁĄCZNIK Nr 5 

Wysokość stawek płatności rolnośrodowiskowej dla poszczególnych pakietów i ich wariantów
 
Lp.Pakiety rolnośrodowiskoweLp.Warianty rolnośrodowiskoweStawki płatności
1Rolnictwo zrównoważone1
Wariant 1.1.
Zrównoważony system gospodarowania
360 zł/ha
2Rolnictwo ekologiczne2
Wariant 2.1.
Uprawy rolnicze (z certyfikatem zgodności)
790 zł/ha
  3
Wariant 2.2.
Uprawy rolnicze (w okresie przestawiania)
840 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego790 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
  4
Wariant 2.3.
Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności)
260 zł/ha
  5
Wariant 2.4.
Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania)
330 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego260 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
  6
Wariant 2.5.
Uprawy warzywne (z certyfikatem zgodności)
1.300 zł/ha
  7
Wariant 2.6.
Uprawy warzywne (w okresie przestawiania)
1.550 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w przypadku upraw roślin wieloletnich - również w trzecim roku realizacji tego zobowiązania1.300 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
  8
Wariant 2.7.
Uprawy zielarskie (z certyfikatem zgodności)
1.050 zł/ha
  9
Wariant 2.8.
Uprawy zielarskie (w okresie przestawiania)
1.150 zł/ha w pierwszym i drugim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego, a w przypadku upraw roślin wieloletnich - również w trzecim roku realizacji tego zobowiązania1.050 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
  10
Wariant 2.9.
Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności)
1.540 zł/ha
  11
Wariant 2.10.
Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
1.800 zł/ha w pierwszym, drugim i trzecim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego1.540 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
  12
Wariant 2.11.
Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności)
650 zł/ha
  13
Wariant 2.12.
Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
800 zł/ha w pierwszym, drugim i trzecim roku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego650 zł/ha w kolejnych latach realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego
3Ekstensywne trwałe użytki zielone14
Wariant 3.1.
Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach
500 zł/ha
415
Wariant 4.1.
Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
1.200 zł/ha
 16
Wariant 4.2.
Mechowiska
1.200 zł/ha
  17
Wariant 4.3.
Szuwary wielkoturzycowe
800 zł/ha
  18
Wariant 4.4.
Łąki trzęślicowe i selernicowe
1.200 zł/ha
  19
Wariant 4.5.
Murawy ciepłolubne
1.200 zł/ha
  20
Wariant 4.6.
Półnaturalne łąki wilgotne
800 zł/ha
  21
Wariant 4.7.
Półnaturalne łąki świeże
800 zł/ha
  22
Wariant 4.8.
Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe
800 zł/ha
  23Wariant 4.9.1.190 zł/ha
   Słonorośla 
  24
Wariant 4.10.
Użytki przyrodnicze
550 zł/ha
5Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 200025
Wariant 5.1.
Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
1.370 zł/ha
 26
Wariant 5.2.
Mechowiska
1.390 zł/ha
  27
Wariant 5.3.
Szuwary wielkoturzycowe
910 zł/ha
  28
Wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i
selernicowe
1.390 zł/ha
  29
Wariant 5.5.
Murawy ciepłolubne
1.380 zł/ha
  30
Wariant 5.6.
Półnaturalne łąki wilgotne
840 zł/ha
  31
Wariant 5.7.
Półnaturalne łąki świeże
840 zł/ha
  32
Wariant 5.8.
Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe
870 zł/ha
  33
Wariant 5.9.
Słonorośla
1.190 zł/ha
  34
Wariant 5.10.
Użytki przyrodnicze
550 zł/ha
6Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie35
Wariant 6.1.
Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
570 zł/ha
  36
Wariant 6.2.
Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
800 zł/ha
  37
Wariant 6.3.
Produkcja nasienna na zlecenie banku genów
4.700 zł/ha
  38Wariant 6.4. Sady tradycyjne2.100 zł/ha
7Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie39
Wariant 7.1.
Zachowanie lokalnych ras bydła
1.140 zł/szt.
 40
Wariant 7.2.
Zachowanie lokalnych ras koni
1.500 zł/szt.
  41
Wariant 7.3.
Zachowanie lokalnych ras owiec
320 zł/szt.
  42
Wariant 7.4.
Zachowanie lokalnych ras świń
570 zł/szt.
8Ochrona gleb i wód43
Wariant 8.1.
Wsiewki poplonowe
330 zł/ha
  44
Wariant 8.2.
Międzyplon ozimy
420 zł/ha
  45
Wariant 8.3.
Międzyplon ścierniskowy
400 zł/ha
 

ZAŁĄCZNIK Nr 6 

Koszty transakcyjne i wysokość maksymalnej kwoty przeznaczonej na refundację tych kosztów
 
Koszty transakcyjneWysokość maksymalnej kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych
Koszt sporządzenia dokumentacji przyrodniczej dla siedliska o powierzchni:do 1 ha500 zł
powyżej 1 ha do 5 ha1.000 zł
powyżej 5 ha do 20 ha2.000 zł
powyżej 20 ha do 50 ha3.000 zł
 powyżej 50 ha4.000 zł
 

ZAŁĄCZNIK Nr 7 

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów
 
Rodzaj uchybieniaWysokość zmniejszenia
I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
Wariant 1.1. Zrównoważony system gospodarowania
Nieprzestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin100%
Brak planu nawozowego100%
Nieprzestrzeganie planu nawozowego50%
Przekraczanie limitów nawożenia określonych w planie nawożenia więcej niż o 10%40%
Zastosowanie osadów ściekowych40%
Brak koszenia lub wypasu na trwałych użytkach zielonych, lub koszenie lub wypas w niewłaściwym terminie20%
II. Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne
Wszystkie warianty
Nieprowadzenie produkcji rolnej zgodnie z najlepszą wiedzą i kulturą rolną i niezachowanie należytej dbałości o stan fitosanitarny roślin i ochronę gleby100%
Nieodpowiednie przeznaczenie plonu40%
Wariant 2.3. Trwałe użytki zielone (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.4. Trwałe użytki zielone (w okresie przestawiania)
Brak koszenia lub wypasu, lub koszenie lub wypas w niewłaściwym terminie40%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie (nie dotyczy użytkowania pastwiskowego) 20%
Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności), wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania), wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)
Nieutrzymywanie minimalnej obsady drzew lub krzewów100%
Brak wykonywania co roku zabiegów uprawowych lub pielęgnacyjnych na plantacji20%
III. Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone
Wariant 3.1. Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie100%
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni50%
Nawożenie azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne lub przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10% powyżej 60 kg/ha w danym roku na pozostałych obszarach40%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych40%
Zastosowanie środków ochrony roślin40%
Przekroczenie limitu obsady zwierząt i obciążenia pastwiska40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących zabiegów: przeorywanie, wałowanie, podsiew oraz włókowanie w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września20%
Wykonanie więcej niż 2 pokosów20%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Wykaszanie niedojadów poza określonym terminem20%
Wapnowanie niezgodne z planem działalności rolnośrodowiskowej20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
IV. Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000
Wszystkie warianty
Budowa lub rozbudowa urządzeń melioracyjnych wodnych szczegółowych tworzących system melioracji wodnych (nie dotyczy wyjątków) 60%
Zastosowanie środków ochrony roślin40%
Zastosowanie przynajmniej jednego z następujących zabiegów: przeorywanie, wałowanie, podsiew, włókowanie w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 1 września20%
Wariant 4.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków i wariant 5.1. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych40%
Nawożenie azotem na obszarach nawożonych przez namuły rzeczne lub przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10%powyżej 60 kg/ha w danym roku na pozostałych obszarach40%
Prowadzenie prac agrotechnicznych i pielęgnacyjnych od dnia 1 kwietnia do dnia 1 sierpnia40%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Wykaszanie niedojadów poza określonym terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.2. Mechowiska i wariant 5.2. Mechowiska
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej50%
Zastosowanie nawożenia40%
Wypasanie40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.3. Szuwary wielkoturzycowe i wariant 5.3. Szuwary wielkoturzycowe
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej50%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska40%
Zastosowanie nawożenia40%
Wypasanie w nieodpowiednim terminie40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe i wariant 5.4. Łąki trzęślicowe i selernicowe
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni niezgodnie z planem działalności rolnośrodowiskowej50%
Wypasanie40%
Zastosowanie nawożenia40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.5. Murawy ciepłolubne i wariant 5.5. Murawy ciepłolubne
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni50%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt i obciążenia pastwiska40%
Zastosowanie nawożenia40%
Wykaszanie w nieodpowiednim terminie40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Wykonanie więcej niż 1 pokosu20%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.6. Półnaturalne łąki wilgotne i wariant 5.6. Półnaturalne łąki wilgotne oraz wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże
Niewykoszenie lub wykoszenie w nieodpowiednim terminie100%
Wykoszenie całej powierzchni50%
Wypasanie w nieodpowiednim terminie40%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska40%
Przekroczenie dopuszczalnego progu nawożenia o więcej niż 10%40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Wykonanie więcej niż 2 pokosów20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe i wariant 5.8. Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie100%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska40%
Zastosowanie nawożenia40%
Wariant 4.9. Słonorośla i wariant 5.9. Słonorośla
Niewypasanie lub wypasanie w nieodpowiednim terminie100%
Nieprzestrzeganie wymaganego poziomu obsady zwierząt lub obciążenia pastwiska40%
Wykaszanie w nieodpowiednim terminie40%
Niewłaściwa technika koszenia30%
Wykonanie więcej niż 1 pokosu20%
Niezastosowanie wypasu kwaterowego w przypadku licznego występowania trzciny20%
Niezłożenie w stogi lub nieusunięcie ściętej biomasy na łące w odpowiednim terminie20%
Niewłaściwa wysokość koszenia10%
Wariant 4.10. Użytki przyrodnicze i wariant 5.10. Użytki przyrodnicze
Odwadnianie i wydobywania torfu w przypadku torfowisk, wydobywanie piasku i zalesienie w przypadku muraw napiaskowych, usunięcie kęp i odwadnianie w przypadku szuwarów kępowych60%
Niestosowanie zabiegów pielęgnacyjnych40%
Zastosowanie nawożenia40%
Nieusunięcie odpadów20%
Nieprzestrzeganie wymogu dotyczącego koszenia albo niekoszenia20%
V. Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie
Wariant 6.1. Produkcja towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych i wariant 6.2. Produkcja nasienna towarowa lokalnych odmian roślin uprawnych
Uprawa odmian roślin innych niż dopuszczone100%
Wariant 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów
Rozmnażanie nasion roślin niezgodnie z umową100%
Nieprowadzenie dokumentacji uprawy40%
Wariant 6.4. Sady tradycyjne
Prowadzenie sadu niezgodnie z wymogami100%
Niewykonanie przynajmniej jednego z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych40%
Brak koszenia i usunięcia ściętej biomasy lub wypasu20%
VI. Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie
Nierealizowanie programu ochrony zasobów genetycznych zwierząt danej rasy100%
Przekroczenie liczby 30 maciorek na 1 tryka20%
VI. Pakiet 8. Ochrona gleb i wód
Wariant 8.1. Wsiewki poplonowe
Brak wsiewki lub nieutrzymanie jej przez okres zimy100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych40%
Nieprzeoranie wsiewek (nie dotyczy systemu bezorkowego) 20%
Nieuprzątniecie słomy z pola po żniwach20%
Wariant 8.2. Międzyplon ozimy
Uprawa w plonie głównym tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ozimym, lub formy jarej takiej rośliny100%
Brak siewu roślin poplonowych100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon40%
Nieprzyoranie międzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego) 20%
Stosowanie pod międzyplon nawozów innych niż naturalne20%
Spasanie w terminie innym niż w okresie wiosny20%
Wariant 8.3. Międzyplon ścierniskowy 
Uprawa w plonie głównym tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie ścierniskowym100%
Brak siewu roślin poplonowych100%
Wznowienie zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca50%
Zastosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon40%
Nieprzyoranie międzyplonu (nie dotyczy systemu bezorkowego) 20%
Stosowanie pod międzyplon nawozów innych niż naturalne20%
 

ZAŁĄCZNIK Nr 8 

Minimalna obsada drzew i krzewów w przypadku realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego podjętego na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 44, w zakresie niektórych wariantów Pakietu 2. Rolnictwo ekologiczne
 
Lp. Wariant 2.9. Uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i   Rodzaj podkładki Minimalna obsada szt./ha
  wariant 2.10. Uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)       
1 agrest (porzeczka agrest)  Ribes uva-crispa var. reclinatum (L.) Berl.   5.000
2 borówka wysoka i średnia Vaccinium corymbrosum L.   1.800
3 brzoskwinia Prunus persica (L.) Batsch   400
4 czereśnia Prunus avium (L.) L.   150
5 grusza domowa Pyrus communis L.   150
6 jabłoń domowa Malus domestica Borkh. Silnie rosnące 125
      Słabo rosnące 400
7 jeżyna Rubus fruticosus L.   3.500
8 malina Rubus idaeus L.   6.700
9 morela Prunus armeniaca L.   400
10 porzeczka Ribes spp.   5.000
11 poziomka Fragaria vesca L.   40.000
12 śliwa domowa Prunus domestica L.   300
13 truskawka Fragaria x ananassa Duchesne   25.000
14 winorośl Vitis vinifera L.   1.800
15 wiśnia pospolita Prunus cerasus L.   400
  Wariant 2.11. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (z certyfikatem zgodności) i      
  wariant 2.12. Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe (w okresie przestawiania)       
1 aronia czarnoowocowa Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott   1.800
2 berberys zwyczajny Berberis vulgaris L.    
3 borówka brusznica Vaccinium vitis-idaea L.   40.000
4 borówka niska Vaccinium angustifolium Ait.   40.000
5 dereń jadalny Cornus mas L.   300
6 bez czarny Sambucus nigra L.   700
7 głóg Crategus spp.   400
8 grusza azjatycka Pyrus pyrifolia (Burm.) Nak.   150
9 jagoda kamczacka (suchodrzew jadalny)  Lonicera caerulea var. kamtschatica Pojark.   1.800
10 jarząb pospolity Sorbus aucuparia L.   500
11 kalina koralowa Viburnum opulus   700
12 leszczyna Corylus spp.   200
13 orzech włoski Juglans regia L.   75
14 pigwa pospolita Cydonia oblonga Mill.   700
15 pigwowiec Chaenomeles spp.   25.000
16 rokitnik zwyczajny Hippohae rhamnoides L.    1.800
17 róża dzika Rosa canina L.   600
18 róża pomarszczona Rosa rugosa L.   1.800
19 śliwa japońska Prunus salicina Lindl.   300
20 śliwa tarnina Prunus spinosa L.    
21 świdośliwa Amelanchier alnifolia. (Nutt.)Nutt.   1.800
22 żurawina Vaccinium macrocarpon Ait.   40.000

Pozycje

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 702, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 947, 948, 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 956, 957, 958, 959, 960, 961, 962, 963, 964, 965, 966, 967, 968, 969, 970, 971, 972, 973, 974, 975, 976, 977, 978, 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 986, 987, 988, 989, 990, 991, 992, 993, 994, 995, 996, 997, 998, 999, 1000, 1001, 1002, 1003, 1004, 1005, 1006, 1007, 1008, 1009, 1010, 1011, 1012, 1013, 1014, 1015, 1016, 1017, 1018, 1019, 1020, 1021, 1022, 1023, 1024, 1025, 1026, 1027, 1028, 1029, 1030, 1031, 1032, 1033, 1034, 1035, 1036, 1037, 1038, 1039, 1040, 1041, 1042, 1043, 1044, 1045, 1046, 1047, 1048, 1049, 1050, 1051, 1052, 1053, 1054, 1055, 1056, 1057, 1058, 1059, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1066, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074, 1075, 1076, 1077, 1078, 1079, 1080, 1081, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1093, 1094, 1095, 1096, 1097, 1098, 1099, 1100, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1107, 1108, 1109, 1110, 1111, 1112, 1113, 1114, 1115, 1116, 1117, 1118, 1119, 1120, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148, 1149, 1150, 1151, 1152, 1153, 1154, 1155, 1156, 1157, 1158, 1159, 1160, 1161, 1162, 1163, 1164, 1165, 1166, 1167, 1168, 1169, 1170, 1171, 1172, 1173, 1174, 1175, 1176, 1177, 1178, 1179, 1180, 1181, 1182, 1183, 1184, 1185, 1186, 1187, 1188, 1189, 1190, 1191, 1192, 1193, 1194, 1195, 1196, 1197, 1198, 1199, 1200, 1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209, 1210, 1211, 1212, 1213, 1214, 1215, 1216, 1217, 1218, 1219, 1220, 1221, 1222, 1223, 1224, 1225, 1226, 1227, 1228, 1229, 1230, 1231, 1232, 1233, 1234, 1235, 1236, 1237, 1238, 1239, 1240, 1241, 1242, 1243, 1244, 1245, 1246, 1247, 1248, 1249, 1250, 1251, 1252, 1253, 1254, 1255, 1256, 1257, 1258, 1259, 1260, 1261, 1262, 1263, 1264, 1265, 1266, 1267, 1268, 1269, 1270, 1271, 1272, 1273, 1274, 1275, 1276, 1277, 1278, 1279, 1280, 1281, 1282, 1283, 1284, 1285, 1286, 1287, 1288, 1289, 1290, 1291, 1292, 1293, 1294, 1295, 1296, 1297, 1298, 1299, 1300, 1301, 1302, 1303, 1304, 1305, 1306, 1307, 1308, 1309, 1310, 1311, 1312, 1313, 1314, 1315, 1316, 1317, 1318, 1319, 1320, 1321, 1322, 1323, 1324, 1325, 1326, 1327, 1328, 1329, 1330, 1331, 1332, 1333, 1334, 1335, 1336, 1337, 1338, 1339, 1340, 1341, 1342, 1343, 1344, 1345, 1346, 1347, 1348, 1349, 1350, 1351, 1352, 1353, 1354, 1355, 1356, 1357, 1358, 1359, 1360, 1361, 1362, 1363, 1364, 1365, 1366, 1367, 1368, 1369, 1370, 1371, 1372, 1373, 1374, 1375, 1376, 1377, 1378, 1379, 1380, 1381, 1382, 1383, 1384, 1385, 1386, 1387, 1388, 1389, 1390, 1391, 1392, 1393, 1394, 1395, 1396, 1397, 1398, 1399, 1400, 1401, 1402, 1403, 1404, 1405, 1406, 1407, 1408, 1409, 1410, 1411, 1412, 1413, 1414, 1415, 1416, 1417, 1418, 1419, 1420, 1421, 1422, 1423, 1424, 1425, 1426, 1427, 1428, 1429, 1430, 1431, 1432, 1433, 1434, 1435, 1436, 1437, 1438, 1439, 1440, 1441, 1442, 1443, 1444, 1445, 1446, 1447, 1448, 1449, 1450, 1451, 1452, 1453, 1454, 1455, 1456, 1457, 1458, 1459, 1460, 1461, 1462, 1463, 1464, 1465, 1466, 1467, 1468, 1469, 1470, 1471, 1472, 1473, 1474, 1475, 1476, 1477, 1478, 1479, 1480, 1481, 1482, 1483, 1484, 1485, 1486, 1487, 1488, 1489, 1490, 1491, 1492, 1493, 1494, 1495, 1496, 1497, 1498, 1499, 1500, 1501, 1502, 1503, 1504, 1505, 1506, 1507, 1508, 1509, 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1515, 1516, 1517, 1518, 1519, 1520, 1521, 1522, 1523, 1524, 1525, 1526, 1527, 1528, 1529, 1530, 1531, 1532, 1533, 1534, 1535, 1536, 1537, 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543, 1544, 1545, 1546, 1547, 1548, 1549, 1550, 1551, 1552, 1553, 1554, 1555, 1556, 1557, 1558, 1559, 1560, 1561, 1562, 1563, 1564, 1565, 1566, 1567, 1568, 1569, 1570, 1571, 1572, 1573, 1574, 1575, 1576, 1577, 1578, 1579, 1580, 1581, 1582, 1583, 1584, 1585, 1586, 1587, 1588, 1589, 1590, 1591, 1592, 1593, 1594, 1595, 1596, 1597, 1598, 1599, 1600, 1601, 1602, 1603, 1604, 1605, 1606, 1607, 1608, 1609, 1610, 1611, 1612, 1613, 1614, 1615, 1616, 1617, 1618, 1619, 1620, 1621, 1622, 1623, 1624, 1625, 1626, 1627, 1628, 1629, 1630, 1631, 1632, 1633, 1634, 1635, 1636, 1637, 1638, 1639, 1640, 1641, 1642, 1643, 1644, 1645, 1646, 1647, 1648, 1649, 1650, 1651, 1652, 1653, 1654, 1655, 1656, 1657, 1658, 1659, 1660, 1661, 1662, 1663, 1664, 1665, 1666, 1667, 1668, 1669, 1670, 1671, 1672, 1673, 1674, 1675, 1676, 1677, 1678, 1679, 1680, 1681, 1682, 1683, 1684, 1685, 1686, 1687, 1688, 1689, 1690, 1691, 1692, 1693, 1694, 1695, 1696, 1697, 1698, 1699, 1700, 1701, 1702, 1703, 1704, 1705, 1706, 1707, 1708, 1709, 1710, 1711, 1712, 1713, 1714, 1715, 1716, 1717, 1718, 1719, 1720, 1721, 1722, 1723, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1730, 1731, 1732, 1733, 1734, 1735, 1736, 1737, 1738, 1739, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744, 1745, 1746, 1747, 1748, 1749, 1750, 1751, 1752, 1753, 1754, 1755, 1756, 1757, 1758, 1759, 1760, 1761, 1762, 1763, 1764, 1765, 1766, 1767, 1768, 1769, 1770, 1771, 1772, 1773, 1774, 1775, 1776, 1777, 1778, 1779, 1780, 1781, 1782, 1783, 1784, 1785, 1786, 1787, 1788, 1789, 1790, 1791, 1792, 1793, 1794, 1795, 1796, 1797, 1798, 1799, 1800, 1801, 1802, 1803, 1804, 1805, 1806, 1807, 1808, 1809, 1810, 1811, 1812, 1813, 1814, 1815, 1816, 1817, 1818, 1819, 1820, 1821, 1822, 1823, 1824, 1825, 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831, 1832, 1833, 1834, 1835, 1836, 1837

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2024
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt