Dziennik Ustaw 2013 poz. 423 - Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 21 marca 2013 r. w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na tworz...

DZIENNIK USTAW

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 3 kwietnia 2013 r.

Poz. 423

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO^

z dnia 21 marca 2013 r.

w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej na tworzenie i umożliwienie dostępu do sieci szerokopasmowej w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-20132)

Na podstawie art. 6b ust. 10 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2007 r. Nr 42, poz. 275, z późn. zm.3)) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Rozporządzenie określa szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, zwaną dalej „Agencją”, pomocy finansowej w ramach Działania II.1 Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, zwanego dalej „Programem”.

2. Pomoc finansowa, o której mowa w rozporządzeniu, jest udzielana przez Agencję w formie bezzwrotnego wsparcia finansowego, zwanego dalej „wsparciem”, przeznaczonego na pokrycie części wydatków kwalifikowalnych na tworzenie i umożliwienie dostępu do sieci szerokopasmowej Polski Wschodniej. 1 2 3 4

3.    Wsparcie może być udzielone:

1)    jednostkom samorządu terytorialnego oraz ich związkom;

2)    przedsiębiorcom.

4.    Wsparcie nie może być udzielone podmiotowi, o którym mowa w ust. 3 pkt 2:

1)    na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji Komisji Europejskiej, uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym rynkiem, w rozumieniu art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2);

2)    będącemu mikroprzedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, spełniającemu kryteria zagrożonego przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 1 ust. 7 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str. 3), zwanego dalej „rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008”, lub znajdującemu się w okresie restrukturyzacji przeprowadzanej z wykorzystaniem pomocy publicznej;

3)    innemu niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, spełniającemu kryteria podmiotu w trudnej sytuacji ekonomicznej lub znajdującemu się w okresie restrukturyzacji przeprowadzanej z wykorzystaniem pomocy publicznej, w rozumieniu pkt 9-11 Komunikatu Komisji w sprawie wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2, z późn. zm.).

5.    Wydatkami kwalifikowalnymi są wydatki bezpośrednio związane z projektem i niezbędne do jego realizacji, poniesione w okresie wskazanym w umowie o udzielenie wsparcia, pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług, z wyjątkiem sytuacji, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podmiotom, o których mowa w ust. 3, nie przysługuje prawo do zwrotu lub obniżenia należnego podatku od towarów i usług.

§ 2. 1. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do wsparcia:

1)    przyznawanego na działalność związaną z wywozem, tj. wsparcia bezpośrednio związanego z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i funkcjonowaniem sieci dystrybucji lub z innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej;

2)    uwarunkowanego pierwszeństwem użycia towarów produkcji krajowej w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy.

2. Wsparcie dla podmiotów, o których mowa w § 1 ust. 3 pkt 2, nie może być udzielone na działalność gospodarczą:

1)    związaną z produkcją podstawową produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, przy czym „produkt rolny” należy rozumieć zgodnie z art. 2 pkt 22 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008;

2)    związaną z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych w przypadkach, gdy:

a)    wysokość pomocy jest ustalana na podstawie ceny lub ilości produktów rolnych nabytych od producentów surowców lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą lub

b)    przyznanie pomocy jest uzależnione od faktu jej przekazania w części lub w całości producentom surowców;

3)    w sektorze rybołówstwa i akwakultury w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 z dnia 17 grudnia 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury (Dz. Urz. WE L 17 z 21.01.2000, str. 22; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 4, t. 4, str. 198);

4)    w sektorach hutnictwa żelaza i stali oraz włókien syntetycznych w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej dotyczących pomocy publicznej5;

5)    w sektorze węglowym w rozumieniu decyzji Rady nr 2010/787/UE z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie pomocy państwa ułatwiającej zamykanie niekonkurencyjnych kopalń węgla (Dz. Urz. UE L 336 z 21.12.2010, str. 24);

6)    w sektorze budownictwa okrętowego.

§ 3. 1. Wsparcie może być udzielane dla projektów, które realizowane są na terenie Polski Wschodniej.

2. Wsparcie ma na celu rozwój gospodarczy i społeczny Polski Wschodniej poprzez poprawę jakości i zwiększenie zasięgu szerokopasmowego dostępu do Internetu.

§ 4. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1)    beneficjencie - należy przez to rozumieć podmiot, o którym mowa w § 1 ust. 3, otrzymujący od Agencji wsparcie;

2)    dniu rozpoczęcia realizacji inwestycji - należy przez to rozumieć dzień rozpoczęcia robót budowlanych lub pierwszego zobowiązania do zamówienia towarów i usług związanych z realizacją inwestycji, z wyłączeniem dokumentów dotyczących wsparcia realizacji inwestycji, w szczególności: rezerwacji częstotliwości, uzyskania pozwolenia na budowę, zawarcia bezzadatkowej przedwstępnej umowy najmu lub dzierżawy budynków lub gruntów, uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

3)    dniu zakończenia realizacji projektu - należy przez to rozumieć dzień wskazany w umowie o udzielenie wsparcia, jako dzień złożenia przez beneficjenta wniosku o płatność końcową;

4)    dużym projekcie - należy przez to rozumieć projekt w rozumieniu art. 39 rozporządzenia, o którym mowa w pkt 14;

5)    dużym projekcie inwestycyjnym - należy przez to rozumieć projekt w rozumieniu art. 2 pkt 12 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008;

6)    Instytucji Zarządzającej - należy przez to rozumieć ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego;

7)    intensywności pomocy - należy przez to rozumieć stosunek wartości pomocy wyrażonej w ekwiwalencie dotacji brutto do wydatków kwalifikowalnych;

8)    leasingu - należy przez to rozumieć leasing w znaczeniu nadanym przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, które zostały włączone do porządku prawnego Unii Europejskiej rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmującym określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 320 z 29.11.2008, str. 1, z późn. zm.);

9)    mikroprzedsiębiorcy, małym przedsiębiorcy lub średnim przedsiębiorcy - należy przez to rozumieć przedsiębiorstwo spełniające kryteria określone w załączniku I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008;

10)    najbliższym punkcie dystrybucji Internetu - należy przez to rozumieć węzeł telekomunikacyjny należący do operatora telekomunikacyjnego, w którym oferowana jest usługa hurtowego szerokopasmowego dostępu do Internetu, a którego parametry techniczne, lokalizacja oraz warunki udostępnienia są optymalne dla realizacji projektu;

11)    najbardziej efektywnym punkcie dystrybucji Internetu - należy przez to rozumieć najbliższy węzeł telekomunikacyjny regionalnej telekomunikacyjnej sieci szkieletowej realizowanej w ramach wsparcia, o którym mowa w § 5 ust. 1 pkt 1, w którym jest lub będzie oferowana usługa hurtowego szerokopasmowego dostępu do Internetu;

12)    Polsce Wschodniej - należy przez to rozumieć obszar obejmujący województwa: lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie;

13)    projekcie - należy przez to rozumieć przedsięwzięcie realizowane na podstawie umowy o udzielenie wsparcia, w ramach działania II.1 Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej;

14)    rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 - należy przez to rozumieć rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006, str. 25, z późn. zm.);

15)    sieci szerokopasmowej - należy przez to rozumieć sieć telekomunikacyjną służącą do zapewnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu;

16)    sieci szerokopasmowej Polski Wschodniej - należy przez to rozumieć sieć szerokopasmową tworzoną w ramach działania II.1 Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej;

17)    szerokopasmowym dostępie do Internetu - należy przez to rozumieć dostęp do Internetu, dla którego wymagana przepływność łącza do użytkownika końcowego wynosi co najmniej 2 Mb/s;

18)    szerokopasmowym dostępie do Internetu nowej generacji - należy przez to rozumieć szerokopasmowy dostęp do Internetu o wyższych parametrach, takich jak wyższa przepływność - co najmniej 30 Mb/s do użytkownika końcowego, w porównaniu z usługami świadczonymi za pomocą istniejących sieci z przewodów miedzianych, zapewniany przez sieci przewodowe, które składają się w całości lub w części z elementów optycznych;

19)    środkach trwałych - należy przez to rozumieć rzeczowe aktywa trwałe w rozumieniu art. 2 pkt 10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008;

20)    trwałości projektu - należy przez to rozumieć trwałość realizacji projektu w rozumieniu art. 57 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006;

21)    umowie o udzielenie wsparcia - należy przez to rozumieć umowę dotyczącą dofinansowania projektu realizowanego przez beneficjenta w ramach Działania II.1 Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej, zawartą pomiędzy Agencją a beneficjentem;

22)    użytkowniku końcowym - należy przez to rozumieć podmiot, o którym mowa w art. 2 pkt 50 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.6);

23)    wartościach niematerialnych i prawnych - należy przez to rozumieć wartości niematerialne i prawne w rozumieniu art. 2 pkt 11 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008;

24)    wniosku o potwierdzenie udzielenia pomocy - należy przez to rozumieć wniosek określony w formularzu stanowiącym załącznik XXI do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Dz. Urz. UE L 371 z 27.12.2006, str. 1);

25)    wniosku o udzielenie wsparcia - należy przez to rozumieć wniosek beneficjenta o przyznanie środków na realizację projektu w ramach Działania II.1 Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej;

26)    zasadniczej modyfikacji - należy przez to rozumieć działania określone w art. 57 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006.

Rozdział 2

Szczegółowe przeznaczenie i warunki udzielania wsparcia

§ 5. 1. Agencja może udzielić wsparcia podmiotom, o których mowa w § 1 ust. 3 pkt 1, z przeznaczeniem na pokrycie kosztów:

1)    budowy i innych robót budowlanych oraz nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym infrastruktury telekomunikacyjnej, sprzętu i wyposażenia, w zakresie regionalnej telekomunikacyjnej sieci szkieletowej, w celu zapewnienia możliwości korzystania z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu;

2)    opracowania i organizacji szkoleń dla osób nieposiadających umiejętności korzystania z technologii komputerowych i niemających dostępu do Internetu w Polsce Wschodniej.

2.    Nabycie środków trwałych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, może nastąpić również w drodze leasingu, najmu, dzierżawy lub innych podobnych umów.

3.    Wielkość wsparcia może wynosić do 95% wydatków kwalifikowalnych, przy czym wsparcie jest udzielane pod warunkiem, że projekt nie zostanie poddany zasadniczej modyfikacji co najmniej przez 5 lat od daty zakończenia jego realizacji7.

§ 6. 1. Agencja może udzielić wsparcia podmiotom, o których mowa w § 1 ust. 3 pkt 2, na zbudowanie sieci szerokopasmowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną pomiędzy najbliższym lub najbardziej efektywnym punktem dystrybucji Internetu a użytkownikiem końcowym, w celu umożliwienia bezpośredniego dostarczenia użytkownikowi końcowemu usługi przyłączenia do sieci szerokopasmowej i zapewnienia korzystania z szerokopasmowego dostępu do Internetu, na obszarach, na których nie ma odpowiedniego szerokopasmowego dostępu do Internetu lub szerokopasmowego dostępu do Internetu nowej generacji. Wsparcie to stanowi regionalną pomoc inwestycyjną oraz jest udzielane zgodnie z warunkami określonymi w przepisach rozdziału I, art. 13 w rozdziale II oraz rozdziału III rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

2.    Wsparcie na zbudowanie sieci szerokopasmowej wraz z infrastrukturą telekomunikacyjną pomiędzy najbliższym punktem dystrybucji Internetu a użytkownikiem końcowym może być udzielone, jeżeli w miejscowości, w której ma być zbudowana ta infrastruktura, nie istnieje i nie jest planowana budowa najbardziej efektywnego punktu dystrybucji Internetu.

3.    Wsparcie, o którym mowa w ust. 1, może być udzielone mikroprzedsiębiorcy, małemu lub średniemu przedsiębiorcy, jeżeli złożył wniosek o udzielenie wsparcia przed dniem rozpoczęcia realizacji inwestycji.

4.    Wsparcie, o którym mowa w ust. 1, może być udzielone przedsiębiorcy innemu niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, jeżeli złożył wniosek o udzielenie wsparcia przed dniem rozpoczęcia realizacji inwestycji, w którym wykazał wystąpienie efektu zachęty w rozumieniu art. 8 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

5.    Wsparcie, o którym mowa w ust. 1, może być udzielane na realizację nowych inwestycji. Nowa inwestycja obejmuje:

1)    inwestycję w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z:

a)    utworzeniem nowej jednostki,

b)    rozbudową istniejącej jednostki,

c)    dywersyfikacją produkcji jednostki poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub

d)    zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącej jednostki;

2)    nabycie środków trwałych bezpośrednio związanych z jednostką, która została zamknięta lub zostałaby zamknięta, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane są przez inwestora niezależnego od zbywcy.

6.    Nową inwestycją nie jest:

1)    inwestycja prowadząca wyłącznie do odtworzenia zdolności produkcyjnych;

2)    nabycie udziałów lub akcji przedsiębiorstwa.

7.    Wsparcie, o którym mowa w ust. 1, może być udzielone beneficjentowi, który:

1)    złożył do Agencji wniosek o udzielenie wsparcia;

2)    zobowiązał się do realizacji inwestycji;

3)    zobowiązał się do utrzymania trwałości projektu objętego wsparciem, w szczególności przez utrzymanie inwestycji objętej wsparciem w województwie, w którym została zrealizowana, co najmniej przez 5 lat, a w przypadku mikroprzedsię-biorcy, małego i średniego przedsiębiorcy - co najmniej przez 3 lata, od dnia zakończenia realizacji projektu, przy czym wymiana przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym lub modernizacja sieci telekomunikacyjnej w celu zwiększenia jej przepustowości jest zgodna z warunkami utrzymania trwałości projektu;

4)    zobowiązał się do zapewnienia kompatybilności i połączalności budowanej infrastruktury telekomunikacyjnej z publiczną siecią telekomunikacyjną w rozumieniu art. 2 pkt 29 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne;

5)    przedłożył informacje określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U. Nr 53, poz. 312 i Nr 254, poz. 1704).

8.    Wymóg utrzymania trwałości projektu nie uniemożliwia wprowadzania w projekcie uzasadnionych ekonomicznie lub technologicznie modyfikacji w odniesieniu do świadczonych usług i ich głównych odbiorców. Modyfikacje te są możliwe po uzyskaniu akceptacji Agencji. Użycie sprzętu wymienionego podczas tej modyfikacji poza obszarem projektu wymaga akceptacji Agencji.

9.    Agencja informuje beneficjenta o numerze referencyjnym programu pomocowego, na podstawie którego udzielane jest temu beneficjentowi wsparcie, o którym mowa w ust. 1.

§ 7. 1. Do wydatków kwalifikowalnych w ramach wsparcia, o którym mowa w § 6 ust. 1, zalicza się wydatki poniesione na:

1)    nabycie prawa własności lub wieczystego użytkowania gruntów lub budynków, do wysokości 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, pod warunkiem że:

a)    beneficjent przedstawi opinię rzeczoznawcy majątkowego potwierdzającą, że cena nabycia nie przekracza wartości rynkowej gruntu określonej na dzień nabycia,

b)    w okresie 7 lat poprzedzających datę zakupu gruntu zakup ten nie był współfinansowany ze środków wspólnotowych ani z krajowych środków pomocy publicznej lub pomocy de minimis;

2)    najem lub dzierżawę gruntów lub budynków, w tym powierzchni, pomieszczeń i innych ich części - do wysokości 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu, pod warunkiem że umowa najmu lub dzierżawy została zawarta na okres co najmniej 5 lat od przewidywanego dnia zakończenia realizacji projektu; w przypadku gdy beneficjentem jest mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, okres ten wynosi co najmniej 3 lata;

3)    nabycie lub wytworzenie środków trwałych, w tym nabycie robót i materiałów budowlanych, w szczególności:

a)    wyposażenia technicznego,

b)    maszyn i urządzeń,

c)    narzędzi, przyrządów i aparatury,

d)    infrastruktury technicznej związanej z nową inwestycją, w szczególności kanalizacji kablowej, linii kablowych, włókien światłowodowych, szaf telekomunikacyjnych, masztów i wież radiowych;

4)    nabycie wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii przez nabycie patentów, licencji, know-how lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

a)    będą wykorzystywane wyłącznie w jednostce, która otrzymała pomoc,

b)    będą podlegać amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości,

c)    będą nabyte od osób trzecich na warunkach rynkowych, przy czym kupujący nie może sprawować kontroli nad sprzedawcą a sprzedawca nad kupującym w rozumieniu art. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. UE L 24 z 29.01.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 3, str. 40),

d)    będą stanowić aktywa beneficjenta i pozostaną w jednostce otrzymującej pomoc co najmniej przez 5 lat, a w przypadku mikroprzedsiębiorcy, małego i średniego przedsiębiorcy - co najmniej przez 3 lata;

5)    nabycie usług związanych z przygotowaniem projektu, w tym:

a)    nadzór techniczny,

b)    przygotowanie dokumentacji technicznej,

c)    przygotowanie ekspertyz, badań, analiz technicznych, finansowych, ekonomicznych, prawnych oraz specjalistycznych.

2.    Nabycie środków trwałych, o których mowa w ust. 1 pkt 3, jak również gruntów lub budynków, może nastąpić również w drodze leasingu.

3.    W przypadku gdy przedmiotem leasingu jest leasing środków trwałych innych niż grunty i budynki, powinien on mieć postać leasingu finansowego i zawierać zobowiązanie do przeniesienia własności tych środków na beneficjenta po zakończeniu okresu leasingu.

4.    W przypadku gdy przedmiotem leasingu, o którym mowa w ust. 2, jest leasing gruntu lub budynku, powinien on trwać przez odpowiedni okres wskazany w ust. 1 pkt 2.

5.    Środki trwałe powinny być nowe, z wyłączeniem środków trwałych nabytych przez beneficjenta będącego mikro-przedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą, pod warunkiem że:

1)    cena używanych środków trwałych nie przekroczy ich wartości rynkowej określonej na dzień nabycia i będzie niższa od ceny podobnych nowych aktywów;

2)    sprzedający złoży oświadczenie określające zbywcę używanych środków trwałych, miejsce i datę ich zakupu;

3)    w okresie 7 lat poprzedzających datę nabycia środków trwałych ich zakup nie był współfinansowany ze środków wspólnotowych ani z krajowych środków pomocy publicznej lub pomocy de minimis;

4)    środek trwały ma właściwości techniczne niezbędne do realizacji projektu oraz spełnia obowiązujące normy i standardy.

6.    W przypadku przejęcia jednostki uwzględnia się jedynie koszty nabycia aktywów od osób trzecich, o ile transakcję przeprowadzono na warunkach rynkowych; w przypadku gdy nabyciu towarzyszy inna inwestycja, wydatki z nią związane powiększają koszty nabycia.

7.    W przypadku beneficjenta innego niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, wydatki określone w ust. 1 pkt 4 uwzględnia się w wysokości nieprzekraczającej 50% całkowitych wydatków kwalifikowalnych.

8.    Wydatki na nabycie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 5, uwzględnia się wyłącznie w przypadku, gdy beneficjentem jest mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, a pomoc jest udzielana zgodnie z warunkami określonymi w art. 26 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

9.    Cenę nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się zgodnie z przepisami o rachunkowości.

10.    Wydatki na najem lub dzierżawę, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmują także opłaty dla właściciela, użytkownika wieczystego nieruchomości lub zarządcy nieruchomości za umożliwienie umieszczenia na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, w szczególności zainstalowania urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzenia linii kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczenia tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatacji i konserwacji, niezależnie od tego, czy podstawą do poniesienia tych opłat jest umowa o korzystanie z gruntu lub budynku, czy też decyzja administracyjna.

11.    Wydatki na zakup, wytworzenie, leasing, najem lub dzierżawę środków transportu nie są wydatkami kwalifikowal-nymi.

§ 8. 1. Maksymalna intensywność pomocy w zakresie wsparcia, o którym mowa w § 6 ust. 1, nie może przekraczać wielkości określonych w § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U. Nr 190, poz. 1402).

2.    W przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, z wyłączeniem prowadzących działalność gospodarczą w sektorze transportu oraz z wyłączeniem pomocy udzielanej na realizację dużego projektu inwestycyjnego, intensywność pomocy, o której mowa w ust. 1, może ulec zwiększeniu o:

1)    10 punktów procentowych - w przypadku średniego przedsiębiorcy;

2)    20 punktów procentowych - w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy.

3.    Maksymalną wartość wsparcia, o którym mowa w § 6 ust. 1, udzielanego na realizację dużego projektu inwestycyjnego ustala się zgodnie z wzorem określonym w § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej.

4.    Wartość wsparcia na projekt nie może być niższa niż 100 000 złotych.

5.    Beneficjent otrzymujący wsparcie, o którym mowa w § 6 ust. 1, zapewni finansowanie projektu w części nieobjętej wsparciem, przy czym co najmniej 25% wydatków kwalifikowalnych będzie pokryte ze środków własnych beneficjenta lub z zewnętrznych źródeł finansowania niepochodzących ze środków publicznych.

§ 9. Pomoc na duże projekty inwestycyjne udzielana w ramach wsparcia, o którym mowa w § 6 ust. 1, podlega indywidualnej notyfikacji Komisji Europejskiej w przypadkach, o których mowa w art. 6 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

§ 10. Wsparcie, o którym mowa w § 6 ust. 1, podlega sumowaniu z każdą inną pomocą, w tym pomocą de minimis, udzieloną beneficjentowi w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowalnych, bez względu na jej formę i źródło pochodzenia, i nie może przekroczyć maksymalnej intensywności pomocy, określonej w § 8 ust. 1 i 2, a w odniesieniu do dużego projektu inwestycyjnego - maksymalnej wartości wsparcia ustalonej zgodnie z § 8 ust. 3.

Rozdział 3

Tryb udzielania wsparcia

§ 11. 1. Agencja udziela wsparcia:

1)    określonego w § 5 ust. 1, na realizację projektów indywidualnych, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.8), z zastrzeżeniem § 13;

2)    określonego w § 6 ust. 1, na realizację projektów wyłonionych w trybie konkursu, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

2.    W przypadku projektów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, ogłoszonych stosownie do art. 28 ust. 1a ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Agencja powiadamia pisemnie podmioty odpowiedzialne za opracowanie tych projektów o konieczności złożenia, w terminie przez nią wskazanym, wniosku o udzielenie wsparcia.

3.    W przypadku projektów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, Agencja ogłasza na swojej stronie internetowej konkurs. Ogłoszenie o konkursie określa:

1)    rodzaj projektów podlegających wsparciu;

2)    rodzaj podmiotów, które mogą ubiegać się o wsparcie;

3)    kwotę środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów;

4)    poziom dofinansowania projektów, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju;

5)    maksymalną kwotę dofinansowania projektu, o ile taka została ustalona;

6)    kryteria wyboru projektów;

7)    termin rozstrzygnięcia konkursu;

8)    wzór wniosku o udzielenie wsparcia;

9)    termin, miejsce i sposób składania wniosków o udzielenie wsparcia;

10)    wzór umowy o udzielenie wsparcia;

11)    informację o przysługujących wnioskodawcy środkach odwoławczych.

4.    Agencja, w dniu ogłoszenia konkursu, zamieszcza w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub regionalnym informację o konkursie zawierającą co najmniej elementy określone w ust. 3 pkt 1-3 oraz wskazuje adres strony internetowej, na której zamieszczono ogłoszenie o konkursie.

5.    Beneficjent składa wniosek o udzielenie wsparcia do Agencji.

6.    Wniosek o udzielenie wsparcia zawiera w szczególności:

1)    nazwę beneficjenta;

2)    tytuł projektu i miejsce jego realizacji;

3)    cel realizacji projektu;

4)    opis projektu;

5)    opis rezultatów realizacji projektu;

6)    harmonogram realizacji projektu;

7)    określenie wartości projektu;

8)    określenie wydatków kwalifikowalnych;

9)    określenie wnioskowanej kwoty dofinansowania;

10)    określenie źródeł finansowania projektu.

7.    Agencja dokonuje oceny formalnej i merytorycznej wniosków o udzielenie wsparcia na realizację projektów, o których mowa w ust. 1, według „Kryteriów wyboru projektów w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013”, zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący Program, o którym mowa w art. 36 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

8.    Po zakończeniu procedury oceny wniosków o udzielenie wsparcia Agencja przekazuje do Instytucji Zarządzającej informację dotyczącą wyników oceny oraz listę projektów rekomendowanych do realizacji.

9.    Po zatwierdzeniu wyników oceny przez Instytucję Zarządzającą, Agencja ogłasza na swojej stronie internetowej listę projektów zakwalifikowanych do wsparcia oraz pisemnie informuje każdego z wnioskodawców o wyniku rozpatrzenia jego wniosku.

10.    W przypadku zatwierdzenia projektu, o którym mowa w ust. 9, Agencja zawiera z beneficjentem umowę o udzielenie wsparcia.

§ 12. 1. W przypadku projektu, o którym mowa w § 11 ust. 1 pkt 2, realizacja inwestycji może rozpocząć się po złożeniu przez beneficjenta wniosku, o którym mowa w § 11 ust. 5, i uzyskaniu przez beneficjenta od Agencji pisemnego potwierdzenia, z zastrzeżeniem szczegółowej weryfikacji wniosku, że projekt co do zasady kwalifikuje się do wsparcia.

2.    W przypadku przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca Agencja przed udzieleniem wsparcia sprawdza, czy złożona dokumentacja zakłada spełnienie co najmniej jednego z kryteriów określonych w art. 8 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008.

3.    Potwierdzenie, o którym mowa w ust. 1, jest wydawane przez Agencję w terminie do 60 dni od daty wpływu wniosku o dofinansowanie i nie stanowi podstawy do roszczeń o przyznanie i wypłatę wsparcia.

§ 13. 1. Podmiot odpowiedzialny za opracowanie dużego projektu składa wniosek o potwierdzenie udzielenia pomocy w terminie wskazanym w powiadomieniu, o którym mowa w § 11 ust. 2.

2.    Po zakończeniu procedury oceny wniosku dla dużego projektu Agencja przekazuje zatwierdzony wniosek do Instytucji Zarządzającej.

3.    Po zatwierdzeniu przez Instytucję Zarządzającą wniosku dla dużego projektu Agencja może zawrzeć z beneficjentem umowę o udzielenie wsparcia na realizację projektu, z zastrzeżeniem ust. 8.

4.    Zgodnie z art. 41 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ostateczną decyzję o zatwierdzeniu do realizacji dużego projektu podejmuje Komisja Europejska, po przekazaniu wniosku przez Instytucję Zarządzającą.

5.    Instytucja Zarządzająca pisemnie informuje Agencję o decyzji Komisji Europejskiej.

6.    Agencja pisemnie informuje o wyniku postępowania podmiot, o którym mowa w ust. 1.

7.    W przypadku podjęcia przez Komisję Europejską decyzji o zatwierdzeniu do realizacji dużego projektu, o której mowa w ust. 4, Agencja zawiera z beneficjentem umowę o udzielenie wsparcia.

8.    W przypadku podjęcia przez Komisję Europejską decyzji o odmowie wniesienia wkładu finansowego w ramach dużego projektu, o której mowa w art. 41 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006, Agencja wypowiada umowę o udzielenie wsparcia na realizację projektu ze skutkiem natychmiastowym.

9.    W przypadku decyzji zmieniającej niektóre elementy związane z realizacją dużego projektu Agencja podpisuje z beneficjentem stosowny aneks do umowy o udzielenie wsparcia na realizację projektu.

§ 14. Do postępowania w sprawie udzielenia wsparcia stosuje się art. 29 ust. 4, art. 30-30g oraz art. 37 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Rozdział 4

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 15. Do umów o udzielenie wsparcia, o którym mowa w § 5 ust. 1, zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy rozporządzenia.

§ 16. Regionalna pomoc inwestycyjna, o której mowa w § 6 ust. 1, może być udzielana przedsiębiorcom do dnia 31 grudnia 2013 r.

§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Rozwoju Regionalnego: wz. A. Zdziebło

1

9 Zgodnie z art. 25 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712

2

Nr 157, poz. 1241, z 2011 r. Nr 279, poz. 1644 oraz z 2012 r. poz. 1237) minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego jest Instytucją Zarządzającą Programem Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013.

3

Minister Rozwoju Regionalnego kieruje działem administracji rządowej - rozwój regionalny, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rozwoju Regionalnego (Dz. U. Nr 248, poz. 1487).

2)    Tekst Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 został zaakceptowany decyzją Komisji Europejskiej nr K (2007) 4568 z dnia 1 października 2007 r. w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem „konwergencja” w Polsce oraz przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2007 r. w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013. Zmiany w Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 zostały zaakceptowane: decyzją Komisji Europejskiej nr K (2009) 5712 z dnia 17 lipca 2009 r., zmieniającą decyzję Komisji K (2007) 4568 w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem „konwergencja” w Polsce i przyjęte uchwałą Rady Ministrów z dnia

4

czerwca 2009 r. w sprawie przyjęcia zmiany Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 oraz decyzją Komisji Europejskiej nr K (2011) 9789 z dnia 23 grudnia 2011 r. zmieniającą decyzję Komisji Europejskiej nr K (2007) 4568 w sprawie przyjęcia programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem Konwergencji w Polsce i sprostowaniem nr C (2012) 4173 do decyzji Komisji K (2011) 9789 zmieniającej decyzję K (2007) 4568 w sprawie przyjęcia Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 w ramach pomocy wspólnotowej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego objętego celem Konwergencji w Polsce.

3)    Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 116, poz. 730 i 732 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620, Nr 240, poz. 1603 i Nr 257, poz. 1726.

5

Zakres sektora hutnictwa żelaza i stali został określony w załączniku I do Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata 2007-2013 (Dz. Urz. UE C 54 z 04.03.2006, str. 13), natomiast zakres sektora włókien syntetycznych w załączniku II do tych Wytycznych.

6

   Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 170, poz. 1217, Nr 220, poz. 1600, Nr 235, poz. 1700 i Nr 249, poz. 1834, z 2007 r. Nr 23, poz. 137, Nr 50, poz. 331 i Nr 82, poz. 556, z 2008 r. Nr 17, poz. 101 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 11, poz. 59, Nr 18, poz. 97 i Nr 85, poz. 716, z 2010 r. Nr 81, poz. 530, Nr 86, poz. 554, Nr 106, poz. 675, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1443, Nr 229, poz. 1499 i Nr 238, poz. 1578, z 2011 r. Nr 102, poz. 586 i 587, Nr 134, poz. 779, Nr 153, poz. 903, Nr 171, poz. 1016, Nr 233, poz. 1381 i Nr 234, poz. 1390 oraz z 2012 r. poz. 908, 1203, 1256, 1445 i 1529.

7

   Wsparcie udzielane jest zgodnie z postanowieniami decyzji Komisji Europejskiej z dnia 10 listopada 2011 r. SA.33441 (2011/N), SA.33440 (2011/N), SA.33439 (2011/N), SA.33438 (2011/N), SA.30851 (2011/N) - Polska Projekt pt. Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej.

8

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241, z 2011 r. Nr 279, poz. 1644 oraz z 2012 r. poz. 1237.

Pozycje

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 841, 842, 843, 844, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 938, 940, 960, 965, 968, 969, 970, 971, 972, 973, 974, 975, 976, 977, 978, 979, 980, 981, 991, 992, 994, 995, 996, 1000, 1002, 1003, 1005, 1006, 1016, 1017, 1018, 1019, 1020, 1021, 1022, 1023, 1024, 1025, 1038, 1039, 1040, 1044, 1045, 1047, 1052, 1055, 1056, 1062, 1063, 1072, 1073, 1074, 1080, 1086, 1087, 1094, 1103, 1105, 1113, 1114, 1119, 1123, 1125, 1131, 1133, 1134, 1161, 1173, 1177, 1184, 1185, 1188, 1189, 1191, 1194, 1204, 1215, 1216, 1217, 1225, 1240, 1241, 1242, 1244, 1250, 1253, 1256, 1261, 1264, 1268, 1276, 1282, 1283, 1285, 1295, 1296, 1299, 1307, 1311, 1313, 1316, 1317, 1318, 1319, 1321, 1322, 1324, 1325, 1334, 1335, 1336, 1337, 1338, 1354, 1360, 1361, 1362, 1363, 1365, 1368, 1369, 1372, 1374, 1376, 1377, 1390, 1398, 1400, 1401, 1408, 1415, 1421, 1425, 1428, 1429, 1430, 1431, 1436, 1437, 1438, 1439, 1440, 1441, 1442, 1443, 1444, 1445, 1446, 1447, 1448, 1449, 1450, 1451, 1453, 1454, 1455, 1459, 1460, 1461, 1463, 1464, 1476, 1477, 1482, 1483, 1484, 1487, 1494, 1495, 1496, 1497, 1498, 1499, 1502, 1507, 1508, 1510, 1511, 1513, 1518, 1519, 1521, 1522, 1523, 1524, 1525, 1526, 1527, 1528, 1529, 1530, 1531, 1532, 1533, 1534, 1535, 1536, 1537, 1538, 1539, 1540, 1541, 1542, 1543, 1544, 1545, 1546, 1547, 1548, 1549, 1550, 1552, 1553, 1554, 1555, 1556, 1557, 1558, 1561, 1574, 1575, 1578, 1579, 1588, 1589, 1590, 1595, 1596, 1597, 1598, 1599, 1600, 1603, 1604, 1605, 1607, 1608, 1609, 1610, 1612, 1614, 1615, 1617, 1621, 1622, 1625, 1631, 1632, 1633, 1637, 1640, 1641, 1643, 1644, 1648, 1649, 1652, 1654, 1655, 1658, 1659, 1661, 1664, 1665, 1669, 1670, 1671, 1672, 1682, 1683, 1691, 1692, 1693, 1701, 1702, 1703, 1706, 1708, 1709, 1712, 1724, 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 1730, 1731, 1732, 1733, 1734, 1735, 1736, 1740, 1741, 1742

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2024
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt