Dziennik Ustaw 1997 Nr 19 poz. 106 - Ustawa budżetowa na rok 1997


USTAWA BUDŻETOWA NA ROK 1997

z dnia 21 lutego 1997 r.

(Dz. U. z dnia 3 marca 1997 r.)



Art. 1. 1. Ustala się dochody budżetu państwa, zgodnie z załącznikiem nr 1, na kwotę 115.333.656 tys. zł.
2. Ustala się wydatki budżetu państwa, zgodnie z załącznikiem nr 2, na kwotę 127.553.656 tys. zł.
3. Niedobór budżetu państwa na dzień 31 grudnia 1997 r. ustala się na kwotę nie większą niż 12.220.000 tys. zł.

Art. 2. 1. W 1997 r. Minister Finansów dokona spłat krajowych zobowiązań długoterminowych Skarbu Państwa, przy czym:
  1)   spłata, do łącznej kwoty 8.506.008 tys. zł, nastąpi z tytułu wykupu:
a)  kolejnych serii obligacji indeksowanych rocznych pożyczek państwowych, do kwoty 4.025.743 tys. zł,
b)  kolejnych serii obligacji państwowych pożyczek trzyletnich o zmiennej stopie procentowej, do kwoty 1.143.988 tys. zł,
c)  kolejnych serii obligacji pożyczek państwowych o oprocentowaniu stałym, do kwoty 1.289.421 tys. zł,
b)  serii K i L obligacji nominowanej w dolarach USA, do kwoty 1.384.020 tys. zł,
e)  kolejnych rat kapitałowych obligacji konwersyjnej, do kwoty 122.000 tys. zł,
f)  kolejnych rat kapitałowych obligacji restrukturyzacyjnych serii A, B, C i D, do kwoty 540.000 tys. zł,
g)  drugiej emisji obligacji państwowej, tzw. zamiennej na akcje i udziały, do kwoty 801 tys. zł,
h)  obligacji 60% wewnętrznej pożyczki państwowej, do kwoty 35 tys. zł,
  2)   spłata, do kwoty 220.000 tys, zł. nastąpi z tytułu kredytów na inwestycje infrastrukturalne związane z budownictwem mieszkaniowym.
2. W 1997 r. Minister Finansów dokona spłat zagranicznych zobowiązań długoterminowych Skarbu Państwa z tytułu zaciągniętych w latach ubiegłych kredytów zagranicznych, do łącznej kwoty 1.727.231 tys. zł.
3. W 1997 r. Minister Finansów dokona innych rozchodów wymienionych w załączniku nr 3, wynikających z zobowiązań wobec podmiotów krajowych i zagranicznych, w tym spłaty zadłużenia zagranicznego wobec Klubów Paryskiego i Londyńskiego, w ramach transakcji polegających na konwersji zobowiązań zagranicznych na inwestycje kapitałowe w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 3. Upoważnia się Ministra Finansów do udzielenia ze środków budżetu państwa:
  1)   kredytów i pożyczek rządom innych krajów na sfinansowanie importu z Rzeczypospolitej Polskiej towarów i usług; rozchody z tego tytułu w 1997 r. nie mogą przekroczyć kwoty 477.000 tys. zł,
  2)   pożyczek Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. na wypłatę gwarantowanych przez Skarb Państwa odszkodowań z tytułu ubezpieczenia kontraktów eksportowych do kwoty 86.830 tys. zł.

Art. 4. 1. Pożyczkowe potrzeby budżetu państwa, przez które rozumie się środki niezbędne do sfinansowania:
  1)   niedoboru budżetu państwa,
  2)   spłat zobowiązań długoterminowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 2,
  3)   innych rozchodów, o których mowa w art. 2 ust. 3,
  4)   pożyczek i kredytów, o których mowa w art. 3,
  5)   wykupu bonów skarbowych,
zostaną pokryte przychodami z tytułu sprzedaży bonów skarbowych i obligacji pożyczek państwowych, przychodami z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek zagranicznych, innymi przychodami wymienionymi w załączniku nr 3 oraz pozostałością środków z tytułu przychodów i rozchodów związanych z finansowaniem niedoboru budżetu państwa w 1996 r.
2. Wykaz przychodów i rozchodów związanych z finansowaniem pożyczkowych potrzeb budżetu państwa, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania niedoboru budżetu państwa, określa załącznik nr 3.

Art. 5. 1. Dopuszczalny przyrost zadłużenia z tytułu skarbowych papierów wartościowych o terminie wykupu poniżej jednego roku, przeznaczonych do sprzedaży w kraju (bony skarbowe), w ujęciu kasowym, nie może przekroczyć kwoty 5.500.000 tys. zł.
2. Dopuszczalny przyrost zadłużenia z tytułu zaciągniętych w 1997 r. kredytów i pożyczek zagranicznych, w ujęciu kasowym, nie może przekroczyć kwoty 3.000.000 tys. zł.
3. Pożyczkowe potrzeby budżetu państwa, które nie zostaną pokryte przychodami ze sprzedaży bonów skarbowych lub z tytułu kredytów i pożyczek zagranicznych oraz pozostałością środków z tytułu przychodów i rozchodów związanych z finansowaniem niedoboru budżetu państwa w 1996 r., zostaną pokryte przychodami z tytułu sprzedaży obligacji pożyczek państwowych o terminie wykupu nie krótszym niż jeden rok oraz innymi przychodami wymienionymi w załączniku nr 3.
4. Łączna wartość nominalna wyemitowanych w 1997 r. obligacji pożyczek państwowych o terminie wykupu nie krótszym niż jeden rok, przeznaczonych do sprzedaży w kraju, nie może przekroczyć kwoty 40.000.000 tys. zł.
5. Łączna wartość nominalna wyemitowanych w 1997 r. skarbowych papierów wartościowych o terminie wykupu nie krótszym niż jeden rok, nominowanych w złotych lub w walutach obcych, przeznaczonych do sprzedaży za granicą, nie może przekroczyć równowartości kwoty 1.600.000 tys. zł.
6. Skarbowe papiery wartościowe zbywane są na rynku pierwotnym odpłatnie.

Art. 6. 1. Upoważnia się Ministra Finansów do przedterminowego wykupu obligacji restrukturyzacyjnych, wyemitowanych na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 18, poz. 82 oraz z 1996 r. Nr 52, poz. 235, Nr 106, poz. 496 i Nr 118, poz. 561), w przypadku uzyskania na ten cel środków z Funduszu Prywatyzacji Banków Polskich.
2. Minister Finansów określi, w drodze zarządzenia, szczegółowe zasady, warunki, terminy i tryb przedterminowego wykupu obligacji, o których mowa w ust. 1.

Art. 7. 1. Upoważnia się Ministra Finansów do:
  1)   emisji skarbowych papierów wartościowych, nominowanych w złotych lub walutach obcych, przeznaczonych do sprzedaży w kraju i za granicą,
  2)   zaciągnięcia kredytów zagranicznych,
na łączną kwotę nie większą niż 32.000.000 tys. zł, z przeznaczeniem na sfinansowanie przedterminowego wykupu lub zamiany istniejących długoterminowych zobowiązań Skarbu Państwa; do kwoty kredytów oraz emisji skarbowych papierów wartościowych nie stosuje się przepisów art. 5 ust. 2, 4 i 5.
2. Ograniczenia wymienionego w art. 10 nie stosuje się w przypadku, gdy nabywcą skarbowych papierów wartościowych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest Narodowy Bank Polski.
3. Emisja skarbowych papierów wartościowych lub zaciągnięcie kredytów, o których mowa w ust. 1, nie może spowodować zwiększenia łącznego zadłużenia Skarbu Państwa na dzień 31 grudnia 1997 r.
4. Do kwoty zobowiązań objętych przedterminowym wykupem, o którym mowa w ust. 1, limitów określonych w art. 2 nie stosuje się.
5. W przypadku odzyskania, w wyniku przeprowadzenia operacji finansowych, o których mowa w ust. 1, prawa do dysponowania aktywami finansowymi zabezpieczającymi spłatę zobowiązań zagranicznych Skarbu Państwa, upoważnia się Ministra Finansów do sprzedaży tych aktywów i przeznaczenia równowartości przychodów uzyskanych z tego tytułu na ograniczenie przyrostu lub zmniejszenie długu publicznego.

Art. 8. Poręczenia i gwarancje spłaty kredytów bankowych ze środków budżetu państwa, udzielane na podstawie art. 23 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344, z 1994 r. Nr 76, poz. 344, Nr 121, poz. 591 i Nr 133, poz. 685, z 1995 r. Nr 78, poz. 390, Nr 124, poz. 601 i Nr 132, poz. 640 oraz z 1996 r. Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496, Nr 132, poz. 621 i Nr 139, poz. 647), mogą być udzielane w 1997 r. do łącznej wysokości 4.500.000 tys. zł.

Art. 9. Ustala się w 1997 r. limit ubezpieczeń kontraktów eksportowych, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach kontraktów eksportowych (Dz. U. Nr 86, poz. 398 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 496) - w wysokości 3.400.000 tys. zł.

Art. 10. Narodowy Bank Polski zakupi w 1997 r., na wniosek Ministra Finansów, na rynku pierwotnym, skarbowe papiery wartościowe o terminie wykupu krótszym niż jeden rok, na kwotę nie większą niż 2% wydatków budżetu państwa, określonych w art. 1 ust. 2.

Art. 11. 1. W przypadku występowania przejściowych nadwyżek środków na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa, Minister Finansów może dokonywać oprocentowanych lokat w Narodowym Banku Polskim.
2. Odsetki z tytułu dokonanych lokat stanowią dochód budżetu państwa.

Art. 12. 1. Dochody, wydatki i rozliczenia z budżetem państwa państwowych jednostek gospodarki pozabudżetowej wynoszą:
  1)   dochody własne - 4.495.958 tys. zł,
  2)   dotacje z budżetu (bez dotacji na inwestycje), w ujęciu kasowym - 37.954 tys. zł,
  3)   wydatki, bez wpłat do budżetu - 4.428.157 tys. zł,
  4)   wpłaty do budżetu, w ujęciu kasowym - 56.348 tys. zł.
2. Podział kwot, o których mowa w ust. 1, na części klasyfikacji budżetowej i formy gospodarki pozabudżetowej określa załącznik nr 4.

Art. 13. Ustala się plany finansowe państwowych funduszy celowych, zgodnie z załącznikiem nr 5.

Art. 14. Wykaz inwestycji centralnych realizowanych w 1997 r. określa załącznik nr 6.

Art. 15. 1. Ustala się dotacje dla jednostek niepaństwowych, na realizowane przez te jednostki zadania państwowe, w wysokości 546.619 tys. zł, z tym że kwotę 10.000 tys. zł przeznacza się dla ogólnopolskich stowarzyszeń dzieci i młodzieży.
2. Podział kwoty, o której mowa w ust. 1, na poszczególne części i działy klasyfikacji budżetowej określa załącznik nr 7.
3. Kwotę 10.000 tys. zł, o której mowa w ust. 1, przeznacza się na realizację zadań zleconych ogólnopolskim stowarzyszeniom dzieci i młodzieży, a w szczególności na realizację:
  1)   środowiskowych programów profilaktyczno-wychowawczych dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem, niedostosowanej społecznie i z rodzin patologicznych,
  2)   programów w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki oświatowo-zdrowotnej oraz działań opiekuńczo-wychowawczych w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom.

Art. 16. 1. Ustala się, z zastrzeżeniem art. 17 ust. 1, dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminom oraz dotacje celowe na inne zadania zlecone gminom ustawami, w łącznej wysokości 2.129.329 tys. zł.
2. Podział kwoty, o której mowa w ust. 1, na poszczególne części i działy klasyfikacji budżetowej określa załącznik nr 8.

Art. 17. 1. Ustala się dotacje celowe dla gmin o statusie miasta, na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, przejętych na podstawie ustawy z dnia 24 listopada 1995 r. o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (Dz. U. Nr 141, poz. 692 oraz z 1996 r. Nr 156, poz. 773), w wysokości 420.156 tys. zł.
2. Podział kwoty, o której mowa w ust. 1, na poszczególne gminy określa załącznik nr 9.

Art. 18. 1. Ustala się dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gmin w wysokości 1.223.639 tys. zł, z tego na:
  1)   wypłatę dodatków mieszkaniowych na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 86, poz. 433 i Nr 133, poz. 654 oraz z 1996 r. Nr 56, poz. 257) - 429.300 tys. zł,
  2)   przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe na podstawie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o udzielaniu dotacji z budżetu państwa na przygotowanie gruntów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe (Dz. U. Nr 44, poz. 190 i Nr 106, poz. 496) - 90.000 tys. zł,
  3)   budowę szkół i placówek oświatowych (z wyłączeniem przedszkoli) - 312.948 tys. zł,
  4)   inwestycje:
a)  o których mowa w art. 21 pkt 2 lit. a) - 126.392 tys. zł,
b)  określone w załączniku nr 6 - 208.677 tys. zł,
c)  ujęte w budżetach wojewodów - 56.322 tys. zł.
2. Upoważnia się Ministra Kultury i Sztuki oraz wojewodów do ustalania lub zwiększania, w ramach kwot przewidzianych w ustawie dla danej części i działu, dotacji celowych na dofinansowanie inwestycyjnych zadań własnych gmin; o dokonanych zmianach wymienieni dysponenci informują Ministra Finansów.

Art. 19. Ustala się kwotę dotacji na dofinansowanie inwestycji infrastrukturalnych, realizowanych jako zadania własne gmin w systemie robót publicznych w rejonach administracyjnych (gminach) zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, w wysokości 70.100 tys. zł.

Art. 20. Ustala się ogólną kwotę dotacji przedmiotowych do wyrobów i usług w wysokości 1.010.200 tys. zł, z tego na dopłaty do:
  1)   kolejowych przewozów pasażerskich w komunikacji krajowej - 710.000 tys. zł,
  2)   autobusowych przewozów pasażerskich w krajowej komunikacji międzymiastowej zwykłej, w tym dla komunikacji międzymiastowej w aglomeracji katowickiej, organizowanej (zlecanej) przez samorządy gmin i związki komunalne - 195.400 tys. zł,
  3)   produkcji specjalistycznych podręczników szkolnych i akademickich - 11.600 tys. zł,
  4)   samochodów osobowych sprzedawanych w ramach przedpłat - 79.600 tys. zł,
  5)   posiłków sprzedawanych w barach mlecznych - 13.600 tys. zł.

Art. 21. Ustala się dotacje na dofinansowanie:
  1)   kosztów niektórych zadań w zakresie postępu biologicznego w rolnictwie, upowszechniania doradztwa rolniczego, zwalczania zakaźnych i zaraźliwych chorób zwierząt oraz badań pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego, monitoringu jakości gleb, roślin, produktów rolniczych i spożywczych, prac geodezyjno-urządzeniowych na potrzeby rolnictwa, nawozów wapniowych, chemizacji rolnictwa i ochrony roślin uprawnych, produkcji rolnej metodami ekologicznymi, utrzymania urządzeń melioracji wodnych na koszt państwa w zakresie określonym ustawą z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z 1980 r. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44, poz. 201, z 1989 r. Nr 26, poz. 139 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 39, poz. 222, z 1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 77, poz. 335, z 1993 r. Nr 40, poz. 183, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1995 r. Nr 47, poz. 243 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 496), realizacji zadań melioracyjnych przez spółki wodne, monitorowania dostępu polskich artykułów rolno-spożywczych do rynków zagranicznych, ogrzewania warsztatów szkolnych gospodarstw pomocniczych szkół rolniczych, wykorzystywanych na cele dydaktyczne, w wysokości 720.611 tys. zł,
  2)   inwestycji w zakresie:
a)  zaopatrzenia w wodę i sanitacji wsi, w wysokości 126.392 tys. zł,
b)  melioracji wodnych podstawowych i szczegółowych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy urządzeń zwiększających retencję wody na potrzeby rolnictwa, w wysokości 154.152 tys. zł.

Art. 22. 1. Ustala się dotacje dla spółdzielni mieszkaniowych na dopłaty do centralnego ogrzewania i ciepłej wody oraz na usuwanie wad technologicznych i instalację urządzeń do pomiaru i regulacji zużycia ciepła i wody w spółdzielczych zasobach mieszkaniowych, w wysokości 448.718 tys. zł.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób podziału środków na cele wymienione w ust. 1 oraz szczegółowe zasady udzielania i sposób rozliczania dotacji.
3. Podział i tryb przekazywania dotacji dla spółdzielni mieszkaniowych ustalają właściwi dysponenci środków budżetowych.

Art. 23. 1. Ustala się dotację na restrukturyzację zadłużenia - powstałego do dnia 31 grudnia 1995 r. - z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, łącznie z odsetkami w wysokości 100.000 tys. zł, dla przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem Skarbu Państwa, w stosunku do których w 1996 r. uprawomocniły się:
  1)   postanowienie sądu o zatwierdzeniu układu na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo o postępowaniu układowym (Dz. U. Nr 93, poz. 836, z 1950 r. Nr 38, poz. 349, z 1990 r. Nr 55, poz. 320 oraz z 1996 r. Nr 6, poz. 43 i Nr 43, poz. 189),
  2)   ugoda bankowa, zawarta na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 18, poz. 82 oraz z 1996 r. Nr 52, poz. 235, Nr 106, poz. 496 i Nr 118, poz. 561).
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, terminy składania wniosków, zasady podziału i tryb przekazywania dotacji, o której mowa w ust. 1.

Art. 24. 1. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Finansów, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb udzielania oraz sposób wykorzystania dotacji dla górnictwa, ujętych w budżecie Ministra Gospodarki.
2. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem Finansów, określi, w drodze rozporządzenia, warunki uzyskania uprawnień, sposób obliczania, szczegółowe zasady i tryb wypłacania osłon socjalnych z tytułu urlopów górniczych, zasiłków socjalnych i jednorazowych wypłat dla zatrudnionych pod ziemią pracowników górnictwa w ramach dotacji, o której mowa w ust. 1.

Art. 25. 1. Upoważnia się Wojewodę Gorzowskiego do przekazania dotacji podmiotowej w wysokości 3.500 tys. zł na działalność Polsko-Niemieckiego Towarzystwa Wspierania Gospodarki S.A.
2. Zobowiązuje się Radę Ministrów do przekazania komisji sejmowej właściwej do spraw budżetu sprawozdania Wojewody Gorzowskiego z wykorzystania środków dotacji, o której mowa w ust. 1, w terminie określonym dla przedłożenia przez Radę Ministrów sprawozdania z wykonania budżetu państwa.

Art. 26. Ustala się kwotę dotacji na inwestycje realizowane przez przedsiębiorstwo państwowe "Polskie Koleje Państwowe", dotyczące linii kolejowych o państwowym znaczeniu, w wysokości 294.000 tys. zł.

Art. 27. 1. W budżecie państwa tworzy się rezerwy:
  1)   w wysokości 62.460 tys. zł, przeznaczoną na wspieranie realizacji regionalnych programów restrukturyzacyjnych, w tym 5.000 tys. zł na tworzenie instytucji lokalnych w województwie katowickim, zgodnie z postanowieniami Kontraktu Regionalnego dla Województwa Katowickiego,
  2)   w wysokości 33.540 tys. zł, przeznaczoną na dotację na dofinansowanie zadań wynikających ze Strategicznego Programu Rządowego "Zagospodarowanie mienia przejętego od wojsk Federacji Rosyjskiej" oraz "Programu rekultywacji terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej".
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb składania wniosków i szczegółowe zasady przyznawania dotacji na tworzenie instytucji lokalnych w województwie katowickim, o której mowa w ust. 1 pkt 1, oraz dotacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2.

Art. 28. Tworzy się ogólną rezerwę budżetową na wydatki nie przewidziane w wysokości 85.530 tys. zł.

Art. 29. Ustala się dla służby cywilnej:
  1)   limit zatrudnienia w liczbie 3.000 osób,
  2)   środki na uzupełnienie wynagrodzeń w wysokości 15.480 tys. zł,
  3)   środki na szkolenie w wysokości 1.780 tys. zł.

Art. 30. Prognozowany średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wynosi 15%.

Art. 31. 1. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 34, poz. 163 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 139, poz. 647):
  1)   ustala się w załączniku nr 10:
a)  dla poszczególnych części i działów klasyfikacji budżetowej - kalkulacyjne liczby etatów i kwoty środków na wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych (bez środków na podwyżki wynagrodzeń dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, a także dla pracowników nie będących sędziami, prokuratorami, żołnierzami, funkcjonariuszami i osobami zajmującymi kierownicze stanowiska państwowe, zwanymi dalej "pracownikami cywilnymi"), z wyodrębnieniem pracowników cywilnych, osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, sędziów i prokuratorów, żołnierzy i funkcjonariuszy,
b)  w poszczególnych częściach i działach klasyfikacji budżetowej - kalkulacyjne liczby etatów i limity wynagrodzeń (bez limitów na podwyżki wynagrodzeń dla pracowników cywilnych i osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe) dla jednostek gospodarki pozabudżetowej, szkół wyższych i innych jednostek prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 63, poz. 314, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr 43, poz. 163, Nr 105, poz. 509 i Nr 121, poz. 591 oraz z 1996 r. Nr 5, poz. 34, Nr 24, poz. 110 i Nr 136, poz. 636) oraz jednostek prowadzących gospodarkę finansową na zasadach ustalonych dla zakładów budżetowych, z wyodrębnieniem pracowników cywilnych, osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, żołnierzy i funkcjonariuszy,
  2)   ustala się w załączniku nr 11 kwoty środków i limitów na podwyżki wynagrodzeń pracowników cywilnych państwowej sfery budżetowej, w podziale na:
a)  działy klasyfikacji budżetowej,
b)  jednostki budżetowe i jednostki, o których mowa w pkt 1 lit. b), w podziale na nie dotowane i dotowane, z uwzględnieniem stopnia dotowania,
  3)   tworzy się rezerwę na zmiany organizacyjne, obejmującą:
a)  środki na wynagrodzenia dla państwowych jednostek budżetowych, w wysokości 3.471 tys. zł, na 300 etatów,
b)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej dotowanej, w wysokości 1.735 tys. zł, na 150 etatów,
c)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej nie dotowanej, w wysokości 1.735 tys. zł, na 150 etatów,
  4)   tworzy się rezerwę środków i limitów wynagrodzeń przeznaczoną na wypłatę nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i ekwiwalentów za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz dla pracowników jednostek organizacyjnych stanowiących wyodrębnioną część budżetową, w których liczba etatów kalkulacyjnych nie przekracza 50, obejmującą:
a)  środki na wynagrodzenia dla państwowych jednostek budżetowych, w wysokości 2.632 tys. zł,
b)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej dotowanej, w wysokości 27 tys. zł,
c)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej nie dotowanej, w wysokości 74 tys. zł,
  5)   ustala się wysokość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej w 1997 r. w kwocie 897,80 zł.
2. Podwyższenie wynagrodzeń dla pracowników państwowej sfery budżetowej nastąpi od dnia 1 kwietnia 1997 r., z wyjątkiem sędziów i prokuratorów oraz żołnierzy i funkcjonariuszy, dla których podwyższenie wynagrodzeń nastąpi od dnia 1 stycznia 1997 r. w ramach środków ujętych w budżetach właściwych dysponentów części budżetowych.
3. Upoważnia się Ministra Finansów do dokonywania na wniosek Ministrów: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sprawiedliwości oraz Szefa Urzędu Ochrony Państwa - przeniesień kwoty środków na uposażenia żołnierzy i funkcjonariuszy pomiędzy częściami i działami.

Art. 32. 1. Tworzy się rezerwę środków i limitów na wynagrodzenia przeznaczoną na:
  1)   uzupełnienie wzrostu wynagrodzeń w tych działach budżetu i formach finansowania, w których wskaźnik wzrostu wynagrodzeń pracowników cywilnych państwowej sfery budżetowej w 1996 r. nie był wyższy o co najmniej 5,5 punktu procentowego od prognozowanego średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych na 1996 r., obejmującą:
a)  środki na wynagrodzenia dla państwowych jednostek budżetowych, w wysokości 110.515 tys. zł,
b)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej dotowanej, w wysokości 2.263 tys. zł,
c)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej nie dotowanej, w wysokości 6.062 tys. zł,
d)  limity wynagrodzeń dla szkół wyższych, w wysokości 4.137 tys. zł,
  2)   jednorazowe wyrównanie wynagrodzeń za 1996 r. z tytułu wyższego niż prognozowany w ustawie budżetowej na rok 1996 średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, obejmujące:
a)  środki na wynagrodzenia dla państwowych jednostek budżetowych, w wysokości 8.674 tys. zł,
b)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej dotowanej, w wysokości 169 tys. zł,
c)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej nie dotowanej, w wysokości 809 tys. zł,
d)  limity wynagrodzeń dla szkół wyższych, w wysokości 958 tys. zł,
  3)   dodatkowe zwiększenie podwyżek wynagrodzeń z tytułu, o którym mowa w pkt 2, obejmujące:
a)  środki na wynagrodzenia dla państwowych jednostek budżetowych, w wysokości 10.403 tys. zł,
b)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej dotowanej, w wysokości 199 tys. zł,
c)  limity wynagrodzeń dla jednostek gospodarki pozabudżetowej nie dotowanej, w wysokości 979 tys. zł,
d)  limity wynagrodzeń dla szkół wyższych, w wysokości 1.158 tys. zł.
2. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się do wynagrodzeń pracowników, w stosunku do których termin podwyżek został ustalony na dzień 1 kwietnia 1997 r.
3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, dokona podziału środków i limitów wynagrodzeń, o których mowa w ust. 1, na części budżetowe, z podziałem na działy budżetu.

Art. 33. Wskaźniki waloryzacji emerytur i rent, o których mowa w art. 12 ustawy z dnia 25 października 1996 r. o waloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 136, poz. 636), wynoszą w 1997 r.:
  1)   od 1 marca 1997 r. - 105,2%,
  2)   od 1 września 1997 r. - 105,2%.

Art. 34. Upoważnia się Ministra Finansów do dokonania dopłaty Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych kwoty odpowiadającej różnicy między składką na ubezpieczenie społeczne w wysokości powszechnie obowiązującej a składką na ubezpieczenie społeczne osób zatrudnionych bezpośrednio w produkcji rolnej w charakterze pracowników lub członków spółdzielni.

Art. 35. W 1997 r. odpis na fundusz administracyjny Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od funduszu emerytalno-rentowego wynosi 259.900 tys. zł.

Art. 36. Kierunki prywatyzacji majątku państwowego określone są w załączniku nr 12.

Art. 37. Ustala się etaty Policji w liczbie 102.755.

Art. 38. 1. Państwowe jednostki budżetowe zaliczone do działów oświata i wychowanie oraz ochrona zdrowia mogą przeznaczać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, uzyskiwane dochody na środki specjalne, z których pokrywają:
  1)   koszty uzyskania dodatkowych przychodów, do wysokości tych przychodów,
  2)   koszty działalności podstawowej oraz zakupów inwestycyjnych o charakterze odtworzeniowym, z wyłączeniem wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń w tej działalności, przy czym w pierwszej kolejności zaspokajają wymagalne zobowiązania tej jednostki.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy stacji sanitarno-epidemiologicznych w zakresie dochodów uzyskiwanych z tytułu nadzoru bieżącego i zapobiegawczego.
3. Dochody, o których mowa w ust. 1, nie mogą pochodzić:
  1)   ze sprzedaży składników majątkowych,
  2)   ze zwrotów wydatków budżetowych poniesionych w poprzednich latach budżetowych,
  3)   z podlegających rozliczeniu z budżetem państwa nadwyżek środków obrotowych w środkach specjalnych,
  4)   z tytułu świadczenia usług związanych z prowadzeniem na terenie jednostki budżetowej działalności gospodarczej w zakresie obrotu wyrobami tytoniowymi i napojami alkoholowymi.
4. Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się również do państwowych jednostek budżetowych podległych Ministrowi Sprawiedliwości, realizujących zadania z zakresu ochrony zdrowia oraz oświaty i wychowania.

Art. 39. 1. Rada Ministrów zwiększa, w drodze rozporządzenia, wydatki budżetu państwa i zwiększa o tę samą kwotę niedobór budżetu państwa w przypadku otrzymania zagranicznych pożyczek lub kredytów przeznaczonych na:
  1)   inwestycje w dziale ochrony zdrowia, do wysokości równowartości w złotych kwoty 105 mln dolarów USA,
  2)   wsparcie restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, do wysokości równowartości w złotych kwoty 150 mln dolarów USA.
2. Realizacja zwiększonych wydatków, o których mowa w ust. 1, może nastąpić po przekazaniu kwoty zaciągniętej pożyczki lub kredytu na rachunek budżetu państwa.

Art. 40. 1. Upoważnia się Ministra Finansów do dokonywania, na wniosek wojewody i po zasięgnięciu opinii zainteresowanych ministrów, przeniesień wydatków między działami w ramach budżetu wojewody.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisu art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe.
3. O przeniesieniach, o których mowa w ust. 1, Minister Finansów informuje Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz zainteresowanych ministrów.

Art. 41. 1. Upoważnia się dysponentów części budżetu państwa, w których zostały zaplanowane niepodatkowe dochody budżetu państwa, do:
  1)   odpłatnego zlecania jednostkom organizacyjnym, w tym również bankom, innym niż organy administracji państwowej, poboru niepodatkowych należności budżetu państwa z tytułu:
a)  przejściowego wykupu odsetek od kredytów mieszkaniowych,
b)  spłat pożyczek ze zniesionych funduszy celowych,
  2)   przeznaczenia do 4% dochodów, zrealizowanych w trybie określonym w pkt 1, na pokrycie kosztów związanych z poborem tych dochodów.
2. Upoważnia się państwowe jednostki budżetowe, realizujące niepodatkowe dochody budżetu państwa w drodze egzekucji administracyjnej, do przeznaczania 5% uzyskanych w ten sposób dochodów na opłacenie należnej organom egzekucyjnym opłaty określonej w art. 66 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161, z 1992 r. Nr 20, poz. 78, z 1993 r. Nr 28, poz. 127, z 1995 r. Nr 85, poz. 426 oraz z 1996 r. Nr 43, poz. 189 i Nr 146, poz. 680).

Art. 42. Dochody uzyskane ze sprzedaży lub likwidacji sprzętu stanowiącego wyposażenie jednostek Służby Więziennej, Urzędu Ochrony Państwa, Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i jednostek wojskowych podporządkowanych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji przeznacza się w 95% na pokrycie kosztów sprzedaży, likwidacji sprzętu i jego odtworzenia, a 5% przekazuje się do budżetu państwa.

Art. 43. Ustala się obowiązkową składkę na Fundusz Pracy w wysokości 3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, określonej w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 1996 r. Nr 47, poz. 211, Nr 100, poz. 459, Nr 106, poz. 496 i Nr 147, poz. 687).

Art. 44. Ze środków budżetu państwa zostanie przejściowo wykupiona, na zasadach określonych odrębnymi przepisami, część należności banków z tytułu odsetek od kredytów udzielonych na cele budownictwa mieszkaniowego w kwocie 1.050.000 tys. zł.

Art. 45. 1. W 1997 r. będą realizowane zobowiązania budżetu państwa z tytułu dopłat do należnego bankom oprocentowania kredytów bankowych udzielonych do dnia 31 grudnia 1993 r. na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów:
  1)   z dnia 21 maja 1991 r. w sprawie zakresu, zasad i trybu udzielania kredytobiorcom pomocy ze środków budżetowych w 1991 r. w spłacie części należnego bankom oprocentowania od kredytów (Dz. U. Nr 50, poz. 217),
  2)   z dnia 3 marca 1992 r. w sprawie szczegółowego zakresu, zasad i trybu finansowania z budżetu państwa dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych w roku 1992 (Dz. U. Nr 24, poz. 102),
  3)   z dnia 14 kwietnia 1993 r. w sprawie szczegółowego zakresu, zasad i trybu finansowania z budżetu państwa dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych w roku 1993 (Dz. U. Nr 30, poz. 137).
2. Minister Finansów zawrze odpowiednie umowy na dopłaty, o których mowa w ust. 1, do kredytów bankowych udzielonych do dnia 31 grudnia 1993 r.

Art. 46. W 1997 r. nie stosuje się przepisu art. 34 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360, z 1993 r. Nr 6, poz. 29, z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369, Nr 121, poz. 591 i Nr 136, poz. 703 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 496).

Art. 47. Narodowy Bank Polski w 1997 r. dokonuje zaliczkowych wpłat z zysku do budżetu państwa za okresy miesięczne; ostateczne rozliczenie tych wpłat nastąpi w terminie określonym w art. 77 ustawy, o której mowa w art. 46.

Art. 48. Ustala się łączną kwotę wpłat gmin, o której mowa w art. 15a ust. 1 i 4 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin (Dz. U. Nr 129, poz. 600, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 124, poz. 601 i Nr 154, poz. 794 oraz z 1996 r. Nr 149, poz. 704 i Nr 156, poz. 774), w wysokości 78.086 tys. zł.

Art. 49. Ogólna kwota wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 17 ust. 1 - wynosi 39.425.000 tys. zł.

Art. 50. Do nie uiszczonych należności na Centralny Fundusz Rozwoju Nauki i Techniki przez podmioty, które były określone w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 1989 r. o Centralnym Funduszu Rozwoju Nauki i Techniki (Dz. U. Nr 25, poz. 134 i Nr 64, poz. 389), stosuje się przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 i Nr 134, poz. 646, z 1995 r. Nr 5, poz. 25 i Nr 85, poz. 426 oraz z 1996 r. Nr 75, poz. 357).

Art. 51. W przypadku wystąpienia w toku realizacji budżetu państwa w 1997 r. oszczędności w wydatkach planowanych w rezerwach celowych oraz na obsługę długu krajowego i zagranicznego - upoważnia się Ministra Finansów do przeznaczenia tych oszczędności na dofinansowanie realizacji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 1996 r. (Sygn. akt K.8/96) stwierdzającego niezgodność z przepisami konstytucyjnymi przepisu art. 172 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450, z 1992 r. Nr 21, poz. 84, z 1993 r. Nr 127, poz. 583 i Nr 129, poz. 602, z 1994 r. Nr 84, poz. 385, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 95, poz. 473 i Nr 138, poz. 681 oraz z 1996 r. Nr 87, poz. 395, Nr 100, poz. 461, Nr 136, poz. 636 i Nr 147, poz. 687).

Art. 52 1. Ustanowienie przez Radę Ministrów, na podstawie odrębnych przepisów, kontyngentów celnych dla towarów importowanych do Polski nie może spowodować ubytków dochodów budżetu państwa z tytułu cła na kwotę większą niż 400.000 tys. zł.
2. Limit, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy kontyngentów celnych wynikających z wieloletnich umów międzynarodowych oraz wiążących się z importem interwencyjnym podstawowych produktów żywnościowych w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków agrometeorologicznych oraz tzw. towarów strategicznych.

Art. 53. 1. Upoważnia się Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki do objęcia w imieniu Skarbu Państwa akcji Polskiej Agencji Rozwoju Turystyki S.A.
2. Objęcie akcji, o których mowa w ust. 1, nastąpi poprzez wniesienie aportu rzeczowego w postaci wierzytelności zniesionego Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku.
3. Prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, w drodze zarządzenia, określi wykaz wierzytelności, o których mowa w ust. 2.

Art. 54. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1997 r., z tym że art. 6, 10, 23, 39, 40, 46, 47, 51, 52 i 53 z mocą od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIKI Nr 1-11
(pominięte)

ZAŁĄCZNIK Nr 12

KIERUNKI PRYWATYZACJI W 1997 ROKU

Realizowany od 1990 roku proces przekształceń własnościowych doprowadził do istotnych zmian struktury własności w gospodarce. W wyniku prywatyzacji oraz powstawania i rozwoju firm prywatnych struktura własnościowa gospodarki, struktura zatrudnienia, jak też struktura tworzenia PKB w ujęciu własnościowym zmieniła się na korzyść sektora prywatnego.
Przekształcenia struktury własnościowej były w latach 90-tych jednym z głównych czynników wpływających na sytuację gospodarczą Polski. Wysokie tempo wzrostu PKB w ostatnich latach nie byłoby możliwe, gdyby nie dokonano tych zmian. Można zatem stwierdzić, że realizowany w Polsce model przekształceń własnościowych był skuteczny w praktyce.
Pomimo niewątpliwych osiągnięć prywatyzacja gospodarki polskiej nie przekroczyła punktu krytycznego. Udział sektora publicznego w gospodarce Polski jest nadal wysoki i nie odpowiada standardom gospodarki rynkowej. Zmiana tego stanu wymaga zintensyfikowania procesów prywatyzacji, z jednoczesnym wzmocnieniem nadzoru nad jej przebiegiem. Dotyczyć to będzie w szczególności ochrony ważnych interesów państwa związanych m.in. z zachowaniem więzi kooperacyjnych niezbędnych dla ciągłości procesu produkcyjnego realizowanego na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa. Należy jednak mieć na uwadze to, iż możliwości prywatyzacji uzależnione będą od:
-   przekształcenia w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa około 240 dużych przedsiębiorstw państwowych,
-   włączenia w proces prywatyzacji takich sektorów jak: energetyka, telekomunikacja, chemia nawozów sztucznych, chemia ciężka, petrochemia, przemysł spirytusowy,
-   decyzji dotyczących uruchomienia innych programów prywatyzacyjnych (rekompensaty dla emerytów i rencistów oraz pracowników sfery budżetowej, reforma systemu emerytalno-rentowego), które ograniczać będą dostępność zasobów do prywatyzacji kapitałowej.
Biorąc pod uwagę pozytywne cechy wykorzystywanego dotąd mechanizmu prywatyzacji oraz potrzebę przyspieszenia jej tempa Rząd przedstawia kierunki prywatyzacji majątku państwowego w roku 1997, które stanowią pierwszy etap realizacji programu prywatyzacji majątku państwowego, zakładającego sprywatyzowanie jego zasadniczej części do roku 2000. Program taki Rząd przedstawi Sejmowi do końca pierwszego kwartału 1997 r.
Polityka prywatyzacyjna Rządu w 1997 roku będzie zmierzać do:
-   utrwalenia wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego,
-   przyspieszenia tempa prywatyzacji,
-   wspomagania innych reform instytucjonalnych, zwłaszcza reformy systemu emerytalno-rentowego.

I. ZASOBY MAJĄTKU PAŃSTWOWEGO

Przedstawione niżej dane dotyczące wartości majątku państwowego obejmują jedynie przedsiębiorstwa sfery produkcyjnej, handlowe i usługowe oraz instytucje sektora finansowego (banki i firmy ubezpieczeniowe). Dane te opartena wartości księgowej netto z uwzględnieniem skutków przeszacowania wartości środków trwałych dokonanego w 1995 roku.
Zasadniczą pozycją rachunku wartości majątku państwowego są fundusze i kapitały własne przedsiębiorstw państwowych, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, spółek z częściowym udziałem Skarbu Państwa. Uzupełniającym elementem szacunku jest zysk netto uzyskany przez te podmioty do 30.11.1995 r. - przyjmując założenie, że 2/3 zysku zasila fundusze i kapitały własne.
Księgowa wartość majątku Skarbu Państwa
(przemysł, handel i usługi oraz sektor finansowy)
 
WYSZCZEGÓLNIENIEw mld PLN
Przedsiębiorstwa państwowe: 
- fundusze własne 72,0
- 2/3 zysku  1,8
JSSP (bez NFI) 
- kapitały własne 46,9
- 2/3 zysku  2,6
Instytucje finansowe
(9 banków i 2 firmy ubezpieczeniowe)
 
- kapitały własne 10,1
- 2/3 zysku  1,2
Rynkowa wartość udziałów SP w spółkach notowanych na GWP  2,1
Spółki z częściowym udziałem SP  2,2
25% wartości spółek NFI  2,9
RAZEM141,8
 

II. GŁÓWNE PROGRAMY PRYWATYZACYJNE

A. Programy kontynuowane

1. Prywatyzacja kapitałowa.

Prywatyzacja kapitałowa będzie prowadzona w następujących branżach: farmaceutycznej, chemicznej, wytwarzania energii cieplnej, produkcji artykułów spożywczych i napojów, produkcji maszyn i urządzeń, materiałów budowlanych, środków transportu i transportu oraz handlu, a także w branży kopalnictwa i przetwórstwa rudy miedzi. W 1997 roku zostaną przyspieszone: proces demonopolizacji w sektorze telekomunikacji oraz przygotowania prywatyzacji Telekomunikacji Polskiej S.A.
Prywatyzacja kapitałowa obejmuje w 1997 r. około 120 przedsiębiorstw, w tym 5 w drodze oferty publicznej. Planuje się również sprzedaż akcji/udziałów w ok. 50 spółkach, w których Skarb Państwa posiada częściowe pakiety. Tak znaczący wzrost prywatyzacji kapitałowej możliwy będzie dzięki szerszemu zastosowaniu procedury udostępniania akcji spółek w drodze przetargu.
Przedmiotem prywatyzacji kapitałowej będą przedsiębiorstwa i jednoosobowe spółki Skarbu Państwa o relatywnie dużej wartości oraz dobrej sytuacji ekonomicznej. W 1997 roku zostaną sprywatyzowane kolejne banki, w tym m.in. Powszechny Bank Gospodarczy oraz podjęte zostaną działania przygotowawcze do prywatyzacji grupy bankowej PEKAO S.A. Zostaną również zdecydowanie przyspieszone działania przygotowawcze do prywatyzacji PZU.
Podstawowymi kryteriami wyboru inwestora w procesie prywatyzacji kapitałowej będą:
- cena za akcje i warunki płatności,
- pakiet inwestycyjny, czyli program rozwoju spółki w ujęciu rzeczowym i finansowym,
- proeksportowy charakter inwestycji (konieczny do sprostania wyzwaniom wynikającym z liberalizacji obrotów z krajami Unii Europejskiej),
- pakiet socjalny, czyli zobowiązania inwestorów wobec pracowników (negocjowany przez przedstawicieli załóg), a także zobowiązania wobec producentów rolnych, dostawców surowców dla produkcji przetwórczej,
- pakiet środowiskowy, czyli zobowiązania inwestora na rzecz ochrony środowiska naturalnego,
- zgodność ze zobowiązaniami naszego kraju wobec UE i OECD.
Rząd będzie kontynuował działania mające na celu doskonalenie metod i technik prywatyzacji kapitałowej: oferty publicznej, zaproszenia do rokowań lub łączenia tych dwóch metod. Rozwijana będzie także sprzedaż metodą przetargu. W 1997 roku zostanie rozpoczęty nowy program sprzedaży akcji/udziałów Skarbu Państwa w byłych jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa (wstępne analizy wskazują, że najbardziej skuteczna w tym przypadku może być metoda przetargu).
Prowadzona będzie szczegółowa kontrola i nadzór nad przejrzystością procedur wyceny, sprzedaży i dystrybucji papierów wartościowych. Wycena prywatyzowanych przedsiębiorstw będzie dokonywana w oparciu o metody rynkowe a aktywna polityka antymonopolowa sprzyjać będzie rozwojowi procesów konkurencyjnych i przeciwdziałać przejmowaniu kontroli kapitałowej branż przez jednego inwestora. Oferta prywatyzacji kapitałowej winna zawierać korzystne warunki dla inwestorów krajowych polegające na ulgach i preferencjach związanych ze sprzedażą ratalną, systemem gwarancji kredytowych itp. Z uwagi na ograniczoność polskiego rynku kapitałowego oraz konieczność zapewnienia dopływu nowych technologii i pozyskiwania nowych rynków zbytu Rząd będzie podejmował działania zmierzające do zwiększenia atrakcyjności Polski dla inwestorów zagranicznych.

2. Prywatyzacja bezpośrednia.

Rozwiązania zawarte w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych wpłyną zdaniem Rządu na przyspieszenie prywatyzacji bezpośredniej. Dotyczy to wszystkich stosowanych do tej pory technik prywatyzacyjnych (sprzedaż, wniesienie oraz oddanie majątku przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania).
W 1997 roku prywatyzacja metodą bezpośrednią obejmuje ok. 200-300 przedsiębiorstw państwowych. Proces ten będzie poprzedzony realizacją programów promocji i wspierania działań związanych z tą metodą prywatyzacji. Zakres działań promocyjnych i wspierających uzależniony będzie od przyznanych środków finansowych z budżetu oraz bezzwrotnych środków finansowych PHARE i USAID.
Sprzedaż przedsiębiorstw będzie ukierunkowana zarówno na inwestorów krajowych, jak i zagranicznych, z tym że w przypadku inwestorów krajowych zapłata za przedsiębiorstwo będzie mogła być dokonywana w ratach, a przeniesienie własności nastąpi niezwłocznie po podpisaniu umowy.
Do odpłatnego korzystania kierowane będą tylko przedsiębiorstwa państwowe w dobrym stanie finansowym, aby zapewnić spłacanie rat kapitałowych i opłat dodatkowych do Skarbu Państwa oraz przedsiębiorstwa nie wymagające znacznych nakładów na modernizację i rozwój. Przeniesienie na spółkę osób fizycznych praw własności majątku będzie mogło być zrealizowane przed upływem okresu obowiązywania umowy, jeśli spółka spłaci co najmniej jedną trzecią wartości przedmiotu umowy i będzie terminowo regulować swoje zobowiązania wobec Skarbu Państwa z tytułu zawartej umowy.
Wnoszenie przedsiębiorstwa do spółki, jako kolejna procedura prywatyzacji bezpośredniej, dotyczyć będzie przedsiębiorstw wymagających zainwestowania znacznego kapitału.
Kontynuowane będą też procesy przekształceń własnościowych prowadzone w oparciu o art. 19 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.
Prywatyzacja bezpośrednia według wszystkich w/w ścieżek będzie realizowana z wszechstronnym uwzględnieniem problemów ochrony środowiska.

3. Narodowe Fundusze Inwestycyjne.

Program Narodowych Funduszy Inwestycyjnych będzie realizowany w 1997 roku poprzez:
  1)   przygotowanie do wprowadzenia akcji NFI do obrotu giełdowego; akcje Narodowych Funduszy Inwestycyjnych będą dopuszczone do obrotu publicznego przez Komisję Papierów Wartościowych na ogólnych zasadach; planowanym terminem pierwszych notowań akcji NFI na giełdzie jest pierwsze półrocze 1997 roku,
  2)   monitoring NFI i spółek oraz wykonywanie wobec nich funkcji właścicielskich; rozpoczęty w 1996 roku proces monitorowania Narodowych Funduszy Inwestycyjnych będzie kontynuowany tak, aby zapewnić realizację celów będących podstawą powołania NFI do życia; koordynowane będą działania umożliwiające skuteczniejsze wykonywanie przez Ministra Skarbu Państwa praw z akcji spółek (Skarb Państwa po wniesieniu akcji spółek do funduszy pozostaje właścicielem 25% pakietu akcji w spółkach uczestniczących w programie NFI) i funduszy; przewidziane jest także prowadzenie przez przedstawicieli Skarbu Państwa w radach nadzorczych spółek parterowych niezbędnych działań mających na celu udzielenie pomocy w ramach przedsięwzięć restrukturyzacyjnych służących poprawie kondycji ekonomiczno-finansowej spółek,
  3)   prace nad rozszerzeniem regulowanego rynku pozagiełdowego dla spółek; we współdziałaniu z Komisją Papierów Wartościowych oraz innymi instytucjami finansowymi uruchamiane będą działania mające na celu wprowadzenie do obrotu maksymalnej liczby akcji spółek uczestniczących w programie NFI,
  4)   działalność informacyjną, edukacyjną i promocyjną; społeczeństwo będzie wszechstronnie informowane o przebiegu realizacji programu NFI, ze szczególnym uwzględnieniem obrotu świadectwami udziałowymi i celowością ich wymiany na akcje NFI.
W roku 1997 nie przewiduje się prywatyzacji dalszych przedsiębiorstw (jednoosobowych spółek Skarbu Państwa) w trybie ustawy o NFI.

4. Zamiana wierzytelności na akcje/udziały w spółkach.

Ustawa o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków pozwoliła na uruchomienie nowego narzędzia prywatyzacji. Do 31 marca 1996 roku przekazano do Ministerstwa Przekształceń Własnościowych 164 prawomocne ugody bankowe, spośród których 93 zawierały warunek komercjalizacji a 99 zawierało postanowienie o zmianie wierzytelności na akcje. W 73 przypadkach przekazano pełnomocnictwo zarządom spółek do dokonania konwersji. Ponadto złożono w Ministerstwie Przekształceń Własnościowych 8 wniosków o dokonanie zamiany wierzytelności na akcje/udziały, w ramach rozdziału 4 w/w ustawy. Konwersja w tym trybie odbywa się w formie negocjacji między wierzycielami (wnioskodawcami) a reprezentantem właściciela spółki - Ministerstwa Skarbu Państwa (następcy prawnego Ministerstwa Przekształceń Własnościowych).
Większość przedsiębiorstw przekształconych w spółki w celu zamiany wierzytelności na akcje jest spółkami prywatnymi, w których udział Skarbu Państwa nie przekracza 50%.
W ocenie Ministerstwa Skarbu Państwa w 1997 r. kontynuowany będzie proces zamiany wierzytelności na akcje w oparciu o przepisy rozdziału 4 ustawy o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków. Zakłada się, iż tą formą przekształceń zostanie objętych kilkanaście podmiotów gospodarczych - określenie dokładnej liczby prywatyzowanych przedsiębiorstw według tej procedury jest trudne z uwagi na to, że z inicjatywą występują dłużnicy i wierzyciele.
Minister Skarbu Państwa rozpocznie komercjalizację z konwersją wierzytelności zgodnie z przepisami działu III ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. W oparciu o art. 18 w/w ustawy kontynuowany będzie program kontraktów menedżerskich.

5. Program Stabilizacja-Restrukturyzacja-Prywatyzacja.

W 1997 r. kontynuowane będą prace związane z wdrażaniem Programu SRP. Realizacja Programu SRP została przewidziana w kierunkach prywatyzacji na rok 1995. Wdrożenie Programu w 1995 r. okazało się niemożliwe w związku z przedłużeniem się negocjacji kluczowych kwestii umów operacyjnych. W pierwszym półroczu 1996 r. wynegocjowane zostały szczegółowe zapisy umów operacyjnych i ich podpisanie nastąpi po zaakceptowaniu przez Skarb Państwa, EBOR i banki polskie. Następnie bank polski i EBOR utworzą Spółki Inwestycyjne, które wyselekcjonują odpowiednią liczbę spółek i przedsiębiorstw do programu SRP i przekażą ich listy w formie odpowiednich wniosków do Ministerstwa Skarbu Państwa.
W przypadku pozytywnych doświadczeń programu pilotażowego, Rząd przewiduje jego rozszerzenie poprzez zorganizowanie działalności większej liczby spółek inwestycyjnych przy udziale banków krajowych, dotychczas nie zaangażowanych we wdrożenie programu.

6. Prywatyzacja mienia rolnego Skarbu Państwa.

W 1997 roku kontynuowany będzie proces restrukturyzacji i prywatyzacji mienia rolnego Skarbu Państwa, który zmierza do poprawy efektywności gospodarowania i lepszego wykorzystania mienia państwowego w rolnictwie, skuteczniejszego sprawowania nadzoru właścicielskiego, kształtowania struktur i upowszechniania mechanizmów rynku oraz wspomagania tworzenia efektywnych podmiotów gospodarczych, a także przeciwdziałania bezrobociu.
Działania te dotyczyć będą przede wszystkim:
–  restrukturyzacji i prywatyzacji (zagospodarowanie mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w formie: sprzedaży, dzierżawy, administrowania, wniesienia do spółek, powiększania istniejących gospodarstw rodzinnych i tworzenia nowych gospodarstw),
–  rozwiązywania problemów zadłużenia (realizacja zawartych ugód bankowych i umów cywilno prawnych, ratalna spłata należności, rozliczenia poprzez kompensację mienia Zasobu),
–  wspierania aktywnych form zwalczania bezrobocia wśród byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw gospodarstw rolnych.

B. Programy przewidywane do realizacji

1. Reprywatyzacja.

W przypadku wejścia w życie z dniem 1 stycznia 1997 roku ustawy o rekompensatach z tytułu utraty mienia przejętego z naruszeniem prawa na podstawie przepisów wydanych w latach 1944-1962 nastąpi rozpoczęcie jej realizacji poprzez:
–  emisję bonów rekompensacyjnych (bony w imieniu Skarbu Państwa emituje Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów; szacunkowa wartość emisji - 6,5 mld zł),
–  stworzenie systemu wydawania bonów rekompensacyjnych i obrotu tymi bonami na zasadzie umów zawieranych przez Ministerstwo Skarbu Państwa z bankami,
–  przeprowadzenie przez Ministerstwo Skarbu Państwa, we współdziałaniu ze środkami masowego przekazu, akcji informacyjnej na temat zasad i trybu przyznawania rekompensat,
–  przeprowadzenie szkoleń pracowników administracji wojewódzkiej, którzy będą wykonywać zadania wynikające z ustawy,
–  rozpoczęcie rozpatrywania w trybie administracyjnym wniosków dawnych właścicieli o przyznanie rekompensaty (w pierwszej instancji - wojewodowie, odwołania - Minister Skarbu Państwa); liczba tych wniosków szacowana jest na ok. 200 tys. przy czym termin ich zgłaszania upływa po 18 miesiącach od dnia wejścia w życie ustawy,
–  wydawanie bonów rekompensacyjnych tym osobom, którym zostaną one przyznane w myśl ostatecznej decyzji administracyjnej,
–  zbycie w drodze przetargu za bony rekompensacyjne części akcji/udziałów Skarbu Państwa znajdujących się w tzw. rezerwie reprywatyzacyjnej.
Nie sposób określić obecnie skali tej operacji w 1997 r. ponieważ liczba akcji przeznaczonych do wymiany za bony będzie musiała być dostosowana do wartości bonów, które zostaną wydane w tym okresie osobom uprawnionym.

2. Rekompensaty dla emerytów i sfery budżetowej.

Program ten realizowany będzie w związku z wykonaniem zobowiązań Państwa wobec obywateli wynikających z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego oraz innych ustaw. W roku 1997, po uchwaleniu przez Sejm odpowiedniej ustawy, Rząd:
–  zorganizuje przetarg w celu wyłonienia biura maklerskiego do obsługi realizacji ustawy,
–  sporządzi listy wszystkich uprawnionych do otrzymania rekompensat,
–  dokona emisji oraz dystrybucji świadectw rekompensacyjnych,
–  przedstawi listę przedsiębiorstw wraz z ich wartością księgową przeznaczonych do prywatyzacji w 1997 roku oraz określi jaka część akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa będzie stanowić majątkowe podstawy dla emitowanych świadectw rekompensacyjnych.

3. Fundusze emerytalne.

Prowadzone w roku 1996 konsultacje społeczne wskazują na potrzebę stworzenia dodatkowego filara ubezpieczeń emerytalno-rentowych w postaci prywatnych funduszy emerytalnych. Ze względu na wysokość płaconej obecnie składki ZUS oraz skalę zobowiązań państwa z tytułu rent i emerytur uruchomienie funduszy emerytalnych, jako istotnego elementu systemu emerytalno-rentowego, uwarunkowane jest możliwością zasilenia procesu ich tworzenia środkami zewnętrznymi. Rząd wykorzysta w tym celu zasoby majątku państwowego.
Zasilenie reformy systemu emerytalno-rentowego zasobami majątku państwowego może polegać m.in. na częściowym:
–  sfinansowaniu przychodami ze sprzedaży tego majątku deficytu FUS wynikającego z przejścia części ubezpieczonych do funduszy emerytalnych, co spowoduje spadek dochodów FUS,
–  zrekompensowaniu roszczeń emerytalnych osób już pracujących i przystępujących do funduszy emerytalnych, wynikających z zapłaconych składek ZUS; w tym celu przekazana zostanie część akcji spółek przeznaczonych na wsparcie reformy.
Realizacja tych celów będzie możliwa jeżeli na wsparcie reformy przeznaczony zostanie majątek o wysokiej płynności i wartości. Rząd wyselekcjonuje wstępną listę przedsiębiorstw, które zostaną przeznaczone do tego programu.
W roku 1997 kontynuowane będą rozpoczęte w tym roku, prace nad regulacjami prawnymi określającymi zasady tworzenia i działania funduszy emerytalnych. Prowadzone będą także działania organizacyjne mające na celu uruchomienie funduszy.

III. REGULACJE SYSTEMOWE - PRZEDSIĘWZIĘCIA LEGISLACYJNE

Działania legislacyjne Rządu w 1997 roku uzależnione będą od postępu prac nad aktami prawnymi, które zostały przekazane do Sejmu. Do aktów tych należą:
–  ustawa o rekompensatach z tytułu utraty mienia przejętego z naruszeniem przepisów prawa na podstawie przepisów prawnych wydanych w latach 1944-1962,
–  ustawa o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent,
–  prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi,
–  ustawa o funduszach inwestycyjnych.
Rząd do końca pierwszego kwartału 1997 r. przedstawi Sejmowi projekt ustawy o funduszach emerytalnych.

Pozycje

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 702, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 947, 948, 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 956, 957, 958, 959, 960, 961, 962, 963, 964, 965, 966, 967, 968, 969, 970, 971, 972, 973, 974, 975, 976, 977, 978, 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 986, 987, 988, 989, 990, 991, 992, 993, 994, 995, 996, 997, 998, 999, 1000, 1001, 1002, 1003, 1004, 1005, 1006, 1007, 1008, 1009, 1010, 1011, 1012, 1013, 1014, 1015, 1016, 1017, 1018, 1019, 1020, 1021, 1022, 1023, 1024, 1025, 1026, 1027, 1028, 1029, 1030, 1031, 1032, 1033, 1034, 1035, 1036, 1037, 1038, 1039, 1040, 1041, 1042, 1043, 1044, 1045, 1046, 1047, 1048, 1049, 1050, 1051, 1052, 1053, 1054, 1055, 1056, 1057, 1058, 1059, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1066, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074, 1075, 1076, 1077, 1078, 1079, 1080, 1081, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1093, 1094, 1095, 1096, 1097, 1098, 1099, 1100, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1107, 1108, 1109, 1110, 1111, 1112, 1113, 1114, 1115, 1116, 1117, 1118, 1119, 1120, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2024
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt