Dziennik Ustaw 1998 Nr 122 poz. 805 - Metody obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł istniejących i projektowanych


ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA

z dnia 3 września 1998 r.

w sprawie metod obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł istniejących i projektowanych.

(Dz. U. z dnia 28 września 1998 r.)


Na podstawie art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z 1995 r. Nr 90, poz. 446, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 46, poz. 296, Nr 96, poz. 592, Nr 121, poz. 770 i Nr 133, poz. 885 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668) zarządza się, co następuje:


§ 1. 1. Określa się metody obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł istniejących i projektowanych, stanowiące załącznik do rozporządzenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli metody obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł istniejących i projektowanych inne niż ujęte w załączniku umożliwiają uzyskanie dokładniejszych wyników, a uzasadnieniem ich stosowania są zjawiska meteorologiczne oraz mechanizmy fizyczne i procesy chemiczne, jakim podlegają substancje zanieczyszczające, dopuszcza się stosowanie tych metod.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

METODY OBLICZANIA STANU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA DLA ŹRÓDEŁ ISTNIEJĄCYCH I PROJEKTOWANYCH
Wykaz oznaczeń
 
Lp.OznaczenieJednostkaZnaczenie
1234
1A, B-
współczynniki we wzorach na obliczanie
współczynników dyfuzji atmosferycznej
2CpkJ/(m3 x K)ciepło właściwe gazów odlotowych przy stałym ciśnieniu w warunkach normalnych
3dmśrednica wewnętrzna wylotu emitora
4drmśrednica równoważna wylotu emitora
5dkmdługość boku kwadratowego źródła powierzchniowego lub długość odcinka źródła liniowego, powstałych z poddziału źródła powierzchniowego lub liniowego
6Dmdługość boku kwadratowego źródła powierzchniowego lub długość źródła liniowego
7D30
mg/m3
mg/m3
dopuszczalna wartość stężenia substancji
zanieczyszczającej w powietrzu odniesiona do 30 minut
8Da
mg/m3
mg/m3
dopuszczalna wartość stężenia substancji
zanieczyszczającej w powietrzu odniesiona do roku
9Dp
Mg/(km2 x rok)
g/(m2 x rok)
dopuszczalny opad pyłu
10e-numer emitora (od 1 do n)
11ekg/semisja substancji zanieczyszczających z jednego ze źródeł punktowych zastępujących źródło powierzchniowe lub liniowe
12Eg/semisja substancji zanieczyszczających ze źródła powierzchniowego lub liniowego
13Egmg/smaksymalna emisja substancji gazowej
14Epmg/smaksymalna emisja pyłu zawieszonego
15Efmg/s, Mg/rokemisja pyłu danej frakcji
16Ezmg/s
emisja substancji zanieczyszczającej z emitora
zastępczego
17
_
Eg
mg/s, Mg/rok
średnia emisja substancji gazowej dla okresu
obliczeniowego (sezonu lub roku)
18
_
Ep
mg/s, Mg/rok
średnia emisja pyłu zawieszonego dla okresu
obliczeniowego (sezonu lub roku)
19
_
Ef
mg/s, Mg/rok
Mg/miesiąc
średnia emisja pyłu danej frakcji dla okresu
obliczeniowego (sezonu lub roku)
20Fm2, km2powierzchnia sektora róży wiatrów lub obszaru objętego obliczeniami
21G-liczba obliczeniowych kierunków wiatrów wynikająca z poddziału kąta 2P
22hmgeometryczna wysokość emitora liczona od poziomu terenu
23
_
h
mśrednia arytmetyczna wysokości emitorów, obliczana przy tworzeniu emitora zastępczego
24hzmwysokość emitora zastępczego
25hmaxmwysokość najwyższego emitora w zespole emitorów
26Hm
wysokość pozornego punktu emisji lub efektywna
wysokość źródła powierzchniowego lub liniowego
27i-numer sytuacji meteorologicznej (od 1 do 36)
28j-numer sektora róży wiatrów (od 1 do r)
29k-numer źródła punktowego zastępującego źródło powierzchniowe lub liniowe (od 1 do n)
30K-parametr emitora
31
_
K
-średnia arytmetyczna parametrów emitorów, obliczana przy tworzeniu emitora zastępczego
32Kz-parametr emitora zastępczego
33I-numer kierunku wiatru (od 1 do G)
34Lp-liczba wszystkich przypadków występowania sytuacji meteorologicznych w róży wiatrów
35n-liczba emitorów w zespole emitorów lub liczba źródeł punktowych, którymi zastępowane jest źródło powierzchniowe lub liniowe
36Nij-
liczba przypadków występowania sytuacji
meteorologicznej "i" w sektorze róży wiatrów "j"
37Opf
Mg/(km2 x miesiąc)
Mg/(km2 x rok)
g/(m2 x rok)
opad pyłu danej frakcji w sektorze róży wiatrów
38Op
Mg/(km2 x miesiąc)
Mg/(km2 x rok)
g/(m2 x rok)
całkowity opad pyłu
39p, qmwymiary wylotu emitora o przekroju prostokątnym
40pskPaciśnienie gazów odlotowych na wylocie emitora
41QkJ/semisja ciepła z emitora
42Rmg/m3, mg/m3tło zanieczyszczeń
43Rp
Mg/(km2 x miesiąc)
Mg/(km2 x rok)
g/(m2 x rok)
tło opadu pyłu
44r-liczba sektorów róży wiatrów
45smodległość punktu, w którym dokonuje się obliczeń, od środka źródła powierzchniowego powstałego z podziału źródła powierzchniowego lub odległość tego punktu od najbliższego punktu odcinka źródła liniowego, powstałego z podziału źródła liniowego
46sminmdopuszczalna minimalna odległość między punktem, w którym dokonuje się obliczeń, a źródłem punktowym zastępującym źródło powierzchniowe
47Samg/m3, mg/m3stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do roku
48Sxyzmg/m3, mg/m3stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do 30 minut
49Sxymg/m3, mg/m3stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do 30 minut, na powierzchni terenu
50Sxzmg/m3, mg/m3stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do 30 minut, w osi wiatru, na wysokości "z"
51Sxmg/m3, mg/m3stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do 30 minut, w odległości x od emitora, na powierzchni terenu, w osi wiatru
52Smmg/m3, mg/m3stężenie maksymalne substancji gazowej w powietrzu w określonej sytuacji meteorologicznej
53Smpmg/m3, mg/m3stężenie maksymalne pyłu zawieszonego w powietrzu w określonej sytuacji meteorologicznej
54Smmmg/m3, mg/m3najwyższe ze stężeń maksymalnych substancji zanieczyszczającej w powietrzu
55Sxmmg/m3, mg/m3najwyższe stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu w odległości x od emitora
56
_
S
mg/m3, mg/m3stężenie średnie (sezonowe lub roczne) substancji zanieczyszczającej w powietrzu
57
_
Sx
mg/m3, mg/m3stężenie średnie (sezonowe lub roczne) substancji zanieczyszczającej w powietrzu w odległości x od emitora
58S99,8mg/m3, mg/m399,8percentyl obliczony ze stężeń substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesionych do 30 minut, występujących w ciągu roku kalendarzowego
59TKtemperatura gazów odlotowych na wylocie emitora
60ToKśrednia temperatura powietrza dla okresu obliczeniowego (sezonu lub roku)
61uam/sprędkość wiatru na wysokości anemometru
62uhm/sprędkość wiatru na wysokości wylotu emitora
63
_
u
m/sśrednia prędkość wiatru w warstwie od poziomu terenu do wysokości H
64vm/sprędkość gazów odlotowych na wylocie emitora
65vgrm/sprędkość graniczna gazów odlotowych na wylocie emitora
66wfm/sprędkość opadania pyłu danej frakcji
67xmskładowa odległości emitora od punktu, dla którego dokonuje się obliczeń, równoległa do kierunku wiatru
68ymskładowa odległości emitora od punktu, dla którego dokonuje się obliczeń, prostopadła do kierunku wiatru
69zmwysokość, dla której oblicza się stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu
70xmmodległość emitora od punktu występowania stężenia Sm lub Smp
71xmmmodległość emitora od punktu występowania stężenia Smm
72Xe, Ye, Zemwspółrzędne emitora
73Xp, Yp, Zpmwspółrzędne punktu, dla którego dokonuje się obliczeń
74Zmwysokość budynku
75zomśrednia wartość współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu w sektorze róży wiatrów lub na obszarze objętym obliczeniami
76brad/stopieńkąt wierzchołkowy róży wiatrów
77symwspółczynnik poziomej dyfuzji atmosferycznej
78szmwspółczynnik pionowej dyfuzji atmosferycznej
79t%czas pracy emitora w ciągu roku
 
1.   Przygotowanie danych do obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza:

1. 1  Tło zanieczyszczeń

Tło zanieczyszczeń - aktualny stan zanieczyszczenia powietrza, wyrażony jako stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do roku, skorygowany w przypadku źródła istniejącego o jego udział w zanieczyszczeniu powietrza.
Tło zanieczyszczeń uwzględnia się w przypadku obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza substancjami wymienionymi w lp. 1-25 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355). Wyjątek stanowią obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł modernizowanych, jeżeli modernizacja spowoduje zmniejszenie ilości substancji wprowadzanych do powietrza, oraz źródeł, z których wymienione wcześniej substancje wprowadzane są do powietrza wyłącznie emitorami wysokości nie mniejszej niż 100 metrów.

1. 2  Położenie źródeł

Położenie punktowego źródła, którym jest pojedynczy emitor lub emitor zastępczy, utworzony według zasad określonych w punkcie 2.5, oznacza się za pomocą współrzędnych Xe i Ye, przy czym oś X jest skierowana w kierunku wschodnim, a oś Y w kierunku północnym.
W przypadku obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla źródeł projektowanych, gdy nie jest jeszcze sprecyzowane ich usytuowanie, dopuszcza się przyjęcie, że wszystkie źródła położone są w geometrycznym środku terenu.

1. 3  Parametry techniczne źródeł

Parametrami technicznymi emitora są:
a)   geometryczna wysokość emitora liczona od poziomu terenu - h,
b)   średnica wewnętrzna wylotu emitora - d,
c)   prędkość gazów odlotowych na wylocie emitora - v,
d)   temperatura gazów odlotowych na wylocie emitora - T.
W przypadku emitora o wylocie prostokątnym, o wymiarach p x q, oblicza się średnicę równoważną według wzoru:

                         Ö4pq
                    dr = Ö----
                         Ö P                           /1.1/

Dla źródeł projektowanych parametry techniczne ustala się przez analogię do istniejącego źródła oraz na podstawie założeń technicznych i technologicznych.

1. 4  Emisja substancji zanieczyszczających

Emisję substancji zanieczyszczających ze źródeł projektowanych ustala się szacunkowo na podstawie wskaźników emisji substancji zanieczyszczających, charakterystycznych dla procesu technologicznego, lub przez analogię do emisji ze źródła istniejącego. W przypadku źródeł istniejących i źródeł projektowanych o przesądzonej technologii i rozwiązaniach technicznych, emisję substancji zanieczyszczających ustala się na podstawie wyników pomiarów, założeń technologicznych oraz wielkości produkcji. Należy ustalić:
a) maksymalną emisję substancji zanieczyszczających odniesioną do 30 minut - Eg, Ep,
b) średnią emisję substancji zanieczyszczających dla okresu obliczeniowego (sezonu lub roku) -
_ _ _
E, Ep, Ef.
W przypadku trwania maksymalnej emisji krócej niż 30 minut, należy obliczyć najwyższą średnią emisję odniesioną do 30 minut.
W przypadku źródeł pracujących nierównomiernie, należy dokonać podziału okresu obliczeniowego na podokresy t1, t2, t3, ..., w których pracują one w sposób równomierny. Jeżeli obliczone emisje dla tych podokresów wynoszą odpowiednio E1, E2, E3, ... i nie różnią się między sobą o więcej niż 30%, to średnia emisja dla okresu obliczeniowego wyraża się wzorem:
            1
       E = ---- x (E1 x t1 + E2 x t2 + E3 x t3+...)      /1.2/
           100  
Podział okresu obliczeniowego jest uzależniony także od warunków wyrzutu gazów odlotowych. Parametry emitora dla poszczególnych podokresów t1, t2, t3, ... nie mogą różnić się między sobą o więcej niż 30%.

1. 5  Dane meteorologiczne

Przy obliczaniu stanu zanieczyszczenia powietrza niezbędne są następujące dane meteorologiczne:
a) statystyka stanów równowagi atmosfery, prędkości i kierunków wiatru (róża wiatrów),
b) średnia temperatura powietrza dla okresu obliczeniowego (sezonu lub roku) - To. Wyróżnionych jest 36 różnych sytuacji meteorologicznych wynikających z 6 stanów równowagi atmosfery, którym odpowiadają zakresy prędkości wiatru ze skokiem co 1 m/s (tablica 1.1.).

Tablica 1. 1. Sytuacje meteorologiczne
 
Stan równowagi atmosferyZakres prędkości wiatru ua [m/s]
1 - silnie chwiejna1 - 3
2 - chwiejna1 - 5
3 - lekko chwiejna1 - 8
4 - obojętna1 - 11
5 - lekko stała1 - 5
6 - stała1 - 4
 
Statystyki stanów równowagi atmosfery, prędkości i kierunków wiatru oraz średnie temperatury powietrza T0 zawiera katalog danych meteorologicznych opracowany przez państwową służbę meteorologiczną.

2.   Obliczenia wstępne

Należy obliczyć:

2. 1  Parametr emitora K

Zasady wyznaczania parametru emitora K podanew tablicy 2.1.
Wielkości występujące w tablicy 2.1. oblicza się według następujących wzorów:
-    graniczna prędkość gazów odlotowych na wylocie emitora

              vgr = 0,5 x h0,6                    /2.1/

-    emisja ciepła z emitora

    Pd2           273,16       ps
Q = ---- x v x Cp --------  x -------   x (T - T0)   /2.2/
    4               T        1013,25  

W przypadku braku informacji o ciśnieniu gazów na wylocie emitora przyjmuje się ps = 101,3 kPa.
-    parametr emitora według formuły Hollanda

              K = 1,5 x vd + 0,00974 x Q               /2.3/

-    parametr emitora według formuły CONCAWE

              K = 1,126 x Q0,58                        /2.41


Tablica 2. 1. Zasady wyznaczenia parametru emitora K

 
Typ emitoraWarunki dotyczace 
 prędkości gazów odlotowych na wylocie emitora v [m/s]emisji ciepła z emitora Q [kJ/s]Parametr emitora K
wyrzutnia zadaszonadowolnedowolneK = 0
wyrzutnia pozioma   
 v Ł vgrdowolneK = 0
wyrzutnia pionowav > vgrQ Ł2 x 104formuła Hollanda
  Q> 2 x 104formuła CONCAWE
 

2. 2  Parametry meteorologiczne

Parametry meteorologiczne występujące w obliczeniach stanu zanieczyszczenia powietrza obejmują:
-    prędkość wiatru na wysokości wylotu emitora

                          ( h  )m
                uh = ua x (----)                     /2.5/
                          ( 14 )

-    średnią prędkość wiatru w warstwie od poziomu terenu do wysokości pozornego punktu emisji, obliczonej zgodnie z punktem 2.3.

         _      ua     ( H  )m
         u = ------- x (----)                        /2.6/
              m + 1    ( 14 )

-    współczynnik poziomej dyfuzji atmosferycznej

               sy = A x xa                           /2.7/
 
                 (                 H  )
gdzie  A = 0,08 x (6m-0,3 + 1 - 1n ----)          /2.8/
                 (                 Zo )
 
-    współczynnik pionowej dyfuzji atmosferycznej

                 sz = B x xb                         /2.9/
 
                    (          H  )
gdzie B = 0,38m1,3 x (8,7 - ln ----)
                    (          zo )                 /2.10/

Występujące we wzorach 2.5.-2.10. wartości stałych zależnych od stanu równowagi atmosfery - m, a, b podanew tablicy 2.2. Występująca we wzorach 2.5. i 2.6. liczba "14", oznacza wysokość anemometru.
Jeżeli H/zo nie zawiera się w zakresie od 10 do 1500, współczynniki A oraz B oblicza się według wzorów 2.8. i 2.10 przyjmując:
            H/zo = 10, gdy H/zo < 10
            H/zo = 1500, gdy H/zo > 1500
Wartości współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu zo, występującego we wzorach 2.8. i 2.10., oblicza się zgodnie z punktem 2.4.

Tablica 2. 2. Stałe zależne od stanów równowagi atmosfery

StałaStan równowagi atmosfery
 123456
m0,0800,1430,1960,2700,3630,440
a0,8880,8650,8450,8180,7840,756
b1,2841,1080,9780,8220,6600,551
g1,6921,7811,8641,9952,1882,372
C10,2130,2180,2240,2340,2510,271
C20,8150,7710,7270,6570,5530,457
 

2. 3  Wysokość pozornego punktu emisji H

Wysokość pozornego punktu emisji oblicza się w zależności od parametru emitora K, geometrycznej wysokości emitora h oraz prędkości wiatru uh, występującej na wysokości wylotu emitora, w następujący sposób:
-    gdy parametr emitora K = 0, to
                      H = h                           /2.11 /
-    gdy parametr emitora K obliczany jest według formuły Hollanda, to
                    K
           H = h + ----                              /2.12/
                    uh
-    gdy parametr emitora K obliczany jest według formuły CONCAWE, to
                     K
           H = h + -----
                   uh0,7                          /2.13/

2. 4  Aerodynamiczna szorstkość terenu

Współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu zo wyznacza się na podstawie map topograficznych. Dla pojedynczego źródła lub zespołu złożonego ze źródeł wysokości mniejszej niż 50 metrów zalecana jest mapa topograficzna w skali 1:25.000, a dla źródeł wyższych - mapa w skali 1:100.000.
Przy określaniu najwyższego ze stężeń maksymalnych Smm dla pojedynczego źródła lub zespołu źródeł, który może być zastąpiony emitorem zastępczym, należy wyznaczyć średnie wartości współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu z0 dla r sektorów róży wiatrów w zasięgu 50 hmax. Dla każdego sektora należy obliczyć średnią wartość z0 według wzoru:
 
              1
        Z0 = --- S Ft x Z0t                          /2.14/
              F  t
 
W przypadku obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla zespołu źródeł przyjmuje się średnią wartość z0 dla obszaru, na którym dokonywane są obliczenia.
W przypadku tła zanieczyszczeń jednakowego na całym obszarze, na którym dokonuje się obliczeń, do obliczenia Smm należy przyjąć najwyższą wartość z0 z wartości obliczonych dla poszczególnych sektorów róży wiatrów.
W przypadku zróżnicowanego tła zanieczyszczeń należy obliczyć Smm dla wszystkich r sektorów róży wiatrów i wybrać najwyższą wartość.
Przy obliczaniu stężenia substancji zanieczyszczających na wysokości budynku należy przyjąć wartość z0 w sektorze róży wiatrów, w którym znajduje się ten budynek.

Tablica 2. 3. Wartości współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu z0
 
Lp.Typ pokrycia terenuwspółczynnik zo [m] dla
  rokuzimylata
12345
1woda0,000080,000050,0001
2łąki, pastwiska0,020,0010,04
3pola uprawne0,0350,0010,07
4sady, zarośla, zagajniki0,40,40,4
5lasy2,02,02,0
6zwarta zabudowa wiejska0,50,50,5
7miasto do 10 tys. mieszkańców1,01,01,0
8miasto powyżej 10 tys. do 100 tys. mieszkańców   
8.1- zabudowa niska0,50,50,5
8.2- zabudowa średnia2,02,02,0
9miasto powyżej 100 tys. do 500 tys. mieszkańców   
9.1- zabudowa niska0,50,50,5
9.2- zabudowa średnia2,02,02,0
9.3- zabudowa wysoka3,03,03,0
10miasto powyżej 500 tys. mieszkańców   
10.1- zabudowa niska0,50,50,5
10.2- zabudowa średnia2,02,02,0
10.3- zabudowa wysoka5,05,05,0
 

2. 5  Parametry emitora zastępczego

Emitor zastępczy można utworzyć dla zespołu n emitorów, jeśli dla każdego z nich spełnione są równocześnie warunki:

                       hn                              /2.15/
                 0,7 < -- < 1,3
                       _
                       h

                    Kn                                /2.16/
           i 0,7 < --- < 1,3
                    _
                    K

a odległość między najbardziej oddalonymi emitorami nie przekracza 2h. Średnie wartości K i h oblicza się jako średnie arytmetyczne parametrów n emitorów.
Parametry emitora zastępczego oblicza się następująco:

                    Ez = S En                          /2.17/
 
                       ShnEn
                 hz = --------                         /2.18/
                        S En


                     S Kn En
                 Kz =--------                        /2.19/
                       S En

Parametr emitora zastępczego Kz można obliczać dla tych emitorów, których parametry K były obliczone według tej samej formuły, to znaczy Hollanda lub CONCAWE.
Emitor zastępczy umieszcza się w stosunku do emitorów, z których został utworzony, w odległości odpowiedniej do emisji substancji zanieczyszczających z poszczególnych emitorów.

2. 6  Najwyższe ze stężeń maksymalnych substancji zanieczyszczających w powietrzu Smm

Stężenie maksymalne substancji gazowej w określonej sytuacji meteorologicznej oblicza się według wzoru:

                   Eg   (B)g
          Sm = C1 ----  (--)
                   uAB   (H)                         /2.20/

gdzie stałe zależne od stanu równowagi atmosfery C1 oraz g podanew tablicy 2.2, a współczynniki A oraz B oblicza się według wzorów 2.8. i 2.10.
Posługując się wzorem 2.20. należy obliczyć wartość Sm w 36 sytuacjach meteorologicznych, podanych w tablicy 1.1. i wybrać wartość najwyższą Smm. Obliczenia dla danego stanu równowagi atmosfery przerywa się, jeżeli spełniony zostanie warunek:

                  Sm(ui)> Sm(ui+1)                   /2.21/

W przypadku obliczania maksymalnego stężenia pyłu zawieszonego Smp stosuje się wzór:

                        Ep    ( B )g
               Smp = C1----   (---)                /2.22/
                         _
                        2uAB  ( H )

Stężenia Sm i Smp występują w stosunku do emitora w odległości xm, wyrażanej wzorem:

                      ( H )1/b
               xm = C2(---)                       /2.23/
                      ( B )

gdzie stałe zależne od stanu równowagi atmosfery C2 oraz b podane sa w tablicy 2.2.

3.    Zakres obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza


3. 1  Zakres skrócony

Skrócony zakres obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza stosuje się w przypadku:
-    jednego emitora lub zespołu emitorów, z których został utworzony emitor zastępczy, przy zachowaniu warunku:

                     Smm Ł 0,8 x D30 - R                                                  /3.1/

-    zespołu emitorów, dla których spełniony jest warunek:

             SSmm Ł 08 x D30 - R                                                  /3.2/

lub dla których w każdym punkcie terenu spełniony jest warunek:

             SSx Ł 0,8 x D30 - R                                                  /3.3/

-    jednego emitora lub zespołu emitorów, z których został utworzony emitor zastępczy, przy jednoczesnym zachowaniu dwóch warunków - kryterium opadu pyłu:

a)        SEf Ł 0,0667 x h3,15 [mg/s]                   /3.4/

b) roczna emisja pyłu nie przekracza 10.000 Mg.
Kryterium opadu pyłu uwzględnia emisję pyłu wszystkich frakcji, w tym również pył zawieszony.
Jeżeli w odległości od źródła, mniejszej niż 30 x xmm, znajdują się obszary parków narodowych, leśnych kompleksów promocyjnych, ochrony uzdrowiskowej lub obszary, na których znajdują się pomniki historii wpisane na "Listę dziedzictwa światowego", należy obliczyć Sx w punktach na tym obszarze w 36 sytuacjach meteorologicznych i sprawdzić, czy został spełniony warunek:

                   Sx Ł D30 - R                        /3.5/

Jeżeli w odległości od źródła, mniejszej niż 10h, istnieją lub są projektowane budynki wysokości Z, wyższe niż parterowe, należy sprawdzić, czy na wysokości budynku nie są przekroczone dopuszczalne wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu. Jako zasadę należy przyjąć, iż geometryczna wysokość emitora h w promieniu (4h+30) powinna przewyższać wysokość budynku Z.
Rozróżnia się następujące przypadki:
-    gdy we wszystkich 36 sytuacjach meteorologicznych (tablica 1.1.) wysokość pozornego punktu emisji H jest mniejsza od wysokości Z, wykonuje się obliczenia stężeń Sxz dla wysokości H, w odległości, w której znajduje się budynek, dla 6 stanu równowagi i prędkości wiatru ua = 1 m/s;
-    gdy we wszystkich 36 sytuacjach meteorologicznych wysokość pozornego punktu emisji H jest większa od wysokości Z, obliczenia stężeń Sxz, wykonuje się dla wysokości Z dla wszystkich sytuacji meteorologicznych;
-    gdy Hmin < Z < Hmax obliczenia stężeń Sxz dla wysokości H wykonuje się w sytuacjach meteorologicznych, w których Z ł H, a w pozostałych sytuacjach meteorologicznych stężenia Sxz oblicza się dla wysokości Z.
Wszystkie obliczone wartości stężenia Sxz muszą spełniać warunek:

               Sxz Ł D30 - R                           /3.6/

Obliczenia Sxz dla budynków dotyczą budynków mieszkalnych i biurowych, a także żłobków, przedszkoli, szkół, szpitali i sanatoriów.
Jeżeli w odległości mniejszej niż 10h od źródła emisji substancji zanieczyszczających, wymienionych w lp. 26-172 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355), znajdują się źródła innych jednostek organizacyjnych, z których wprowadzane są do powietrza takie same substancje, to w obliczeniach stanu zanieczyszczenia powietrza uwzględnia się źródła tych jednostek organizacyjnych, nie uwzględnia się natomiast tła zanieczyszczeń R.

3.2 Zakres pełny

Pełny zakres obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza stosuje się w przypadku emitorów lub ich zespołów nie spełniających warunków określonych w punkcie 3.1.
Dla pojedynczego emitora lub emitora zastępczego należy sprawdzić, czy został spełniony warunek:

                Smm Ł D30 - R                          /3.7/

Dla zespołu źródeł na całym obszarze, na którym dokonuje się obliczeń, należy obliczyć w sieci obliczeniowej rozkład najwyższych stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu odniesionych do 30 minut, z uwzględnieniem statystyki warunków meteorologicznych, i sprawdzić, czy został spełniony warunek:

                Sxm Ł D30 - R                           /3.8/

Jeżeli w odległości od źródła, mniejszej niż 30 x xmm, znajdują się obszary parków narodowych, leśnych kompleksów promocyjnych, ochrony uzdrowiskowej lub obszary, na których znajdują się pomniki historii wpisane na "Listę dziedzictwa światowego", należy obliczyć Sx w punktach na tych obszarach w 36 sytuacjach meteorologicznych i sprawdzić, czy został spełniony warunek:

               Sx Ł D30 - R                            /3.9/

Jeżeli w odległości od źródła, mniejszej niż 10h, znajdują się lub są projektowane budynki mieszkalne, należy wykonać obliczenia stężeń na wysokości budynku, zgodnie z zasadami podanymi w punkcie 3.1.
Jeżeli nie są spełnione warunki: 3.6, 3.7, 3.8 lub 3.9, to należy obliczyć 99,8 percentyl S99,8 ze stężeń substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesionych do 30 minut, występujących w ciągu roku kalendarzowego, i sprawdzić, czy spełniony jest warunek:

               S99,8 Ł D30 - R                       /3.10/

W celu ustalenia wartości 99,8 percentyla S99,8 należy wykonać w sieci obliczeniowej obliczenia stężeń substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesionych do 30 minut, dla 36 sytuacji meteorologicznych i wielu kierunków wiatru różniących się co najwyżej o 2°, i następnie utworzyć z tych stężeń ciąg niemalejący:

         S1 Ł S2 Ł .... Ł St Ł .... Ł S36xG             /3.11/

Każdemu z obliczonych stężeń należy przyporządkować częstość ich występowania N obliczoną według wzoru:

                           r
               N = Nij x -----
                         G x Lp                        /3.12/

99,8 percentyl S99,8 jest równy składnikowi ciągu stężeń o liczbie porządkowej t, dla której przy kolejnym zsumowaniu częstości N po raz pierwszy spełniony jest warunek:

           0,998 x Lp Ł S N                                                     /3.13/

Dopuszczalne wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu odniesionych do 30 minut uważa się za dotrzymane, jeżeli nie przekracza ich 99,8 percentyl obliczony ze stężeń odniesionych do 30 minut, występujących w roku kalendarzowym, co oznacza, że 99,8% wartości tych stężeń wraz z tłem R nie przekracza wartości dopuszczalnej D30.
Dla pojedynczego źródła lub zespołu źródeł należy obliczyć w sieci obliczeniowej rozkład stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu odniesionych do roku i sprawdzić, czy w każdym punkcie został spełniony warunek:

               Sa Ł Da - R                             /3.14/

Dla zespołu źródeł emitujących pył lub dla źródła pojedynczego, które emituje pył w takich ilościach, że nie spełnia ono kryterium opadu pyłu podanego w punkcie 3.1, należy wykonać obliczenia opadu pyłu w sieci obliczeniowej, z uwzględnieniem statystyki warunków meteorologicznych w celu sprawdzenia warunku:

               Op Ł Dp - Rp                           /3.15/

Jeżeli w odległości mniejszej niż 10h od źródła emisji substancji zanieczyszczających, wymienionych w lp. 26-172 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355), znajdują się źródła innych jednostek organizacyjnych, z których wprowadzane są do powietrza takie same substancje, to w obliczeniach stanu zanieczyszczenia powietrza uwzględnia się źródła tych jednostek organizacyjnych, nie uwzględnia się natomiast tła zanieczyszczeń R.

4.    Formuły obliczeniowe dla pojedynczego punktowego źródła

Następujące formuły są słuszne w określonej sytuacji meteorologicznej, to znaczy dla określonego stanu równowagi atmosfery i prędkości wiatru, przy założeniu, że źródło znajduje się w punkcie o współrzędnych Xe = Ye = 0, Ze = H i oś X pokrywa się z kierunkiem wiatru, a oś Y jest prostopadła do osi X.

4. 1  Stężenie substancji gazowej w powietrzu odniesione do 30 minut

Stężenie substancji gazowej w punkcie o współrzędnych Xp, Yp, Zp oblicza się według wzoru:

       Eg          ( y2 )      [  (z-H)2]       [( z + H)2]
Sxyz = -------- exp (----)  exp [- ------] + exp [- ------ ]
         _
      2 Pusydz     (2sy2)       [   2sz2 ]       [   2sz2 ]

/4.1/
Stężenie substancji gazowej w punkcie o współrzędnych Xp, Yp na powierzchni terenu oblicza się według wzoru:

      Eg          (   y2  )     (   H2  )
Sxy = -------- exp (-------) exp (- -----)              /4.2/
       _
     2 Pusysz      ( 2sy2 )     (  2sz2)

Stężenie substancji gazowej w punkcie o współrzędnych Xp, Zp w osi wiatru oblicza się według wzoru:

         Eg      [  (z-H)2]     [ (z + H)2]
Sxz = ---------exp[- ------] +exp[- -------]         /4.3/
     2 Pusysz    [   2sz 2]     [   2sz 2 ]

Stężenie substancji gazowej w odległości x od emitora, w osi wiatru i na powierzchni terenu oblicza się według wzoru:

       Eg       ( H2 )  
Sx = ------- exp (----)                             /4.4/
       _
     Pusysz     (2sz2)

Najwyższe stężenie Sxm jest to najwyższa wartość spośród stężeń Sx obliczonych w 36 sytuacjach meteorologicznych, podanych w tablicy 1.1.

4. 2  Stężenie pyłu zawieszonego w powietrzu odniesione do 30 minut

Stężenie pyłu zawieszonego, którego prędkość opadania wf = 0, w punkcie o współrzędnych Xp, Yp, Zp oblicza się według wzoru:

          Ep        (   y2 )     [  (z - H2)]
Sxyz = --------- exp (- ----) exp [- --------]       /4.5/
      2 Pusysz      (  2sy2)     [  (2sz 2) ]

Stężenie pyłu zawieszonego w punkcie o współrzędnych Xp, Yp na powierzchni terenu oblicza się według wzoru:

          Ep        (    y2 )     [    H2  ]
Sxy = ---------- exp (- -----) exp [- ------]         /4.6/
      2 Pusysz      (   2sy2)     [   2sz2 ]

Stężenie pyłu zawieszonego w punkcie o współrzędnych Xp, Zp w osi wiatru oblicza się według wzoru:

         Ep        [  (z - H)2)]
Sxz = --------- exp [- -------)]                        /4.7/
    2 Pusysz       [   2sz2    ]

Stężenie pyłu zawieszonego w odległości x od źródła, w osi wiatru i na powierzchni terenu, oblicza się według wzoru:

       Ep         (   H2  )
Sx = --------- exp (- -----)                           /4.8/
    2 Pusysz      (  2sz2)

Najwyższe stężenie Sxm jest to najwyższa wartość spośród stężeń Sx obliczonych w 36 sytuacjach meteorologicznych, podanych w tablicy 1.1.

4. 3  Opad pyłu

Opad pyłu o prędkości opadania wf > 0 na powierzchni terenu w sektorze róży wiatrów o kącie wierzchołkowym b = 2P/r oblicza się według wzoru:

       _                    _               _
       Ef       (1-b)wfx + buH    [  (wf x/ u - H)2]
Opf = -------- x -------------- exp[- --------------]    /4.9/
                    _
     Ö2P x b        uszx2         [      2sz2      ]

Według tego wzoru oblicza się średni opad pyłu w odległości x od źródła, na łuku sektora róży wiatrów przy założeniu, że wiatr ma kierunek od źródła do punktu o współrzędnych Xp, Yp.
Gdy b > 1 i [(l - b)wfx + buH] < 0, przyjmuje się, że Opf = 0.
Przy obliczaniu całkowitego opadu pyłu należy dokonać zsumowania dla wszystkich frakcji pyłu i sytuacji meteorologicznych, uwzględniając częstość występowania tych sytuacji w danym sektorze róży wiatrów "j":

                1
         Op = ----- S SOpf x Nij                       /4.10/
                Lp  f i

4. 4  Stężenie średnie substancji zanieczyszczających w powietrzu

Stężenie średnie substancji gazowej w punkcie o współrzędnych Xp, Yp, na powierzchni terenu oblicza się według wzoru:

                _
_      2       Eg        (    H2  )
Sx = ----- x ------- exp (- ------)               /4.11/
               _
      Ö2P      uszx      (    2 sz2)

Stężenie średnie pyłu zawieszonego w punkcie o współrzędnych Xp, Yp, na powierzchni terenu oblicza się według wzoru:

             __
_      1      Ep         (    H2  )
Sx = ----- x ------- exp (- ------)                  /4.12/
     Ö2P     uszx       (   2 sz2)

Według tych wzorów oblicza się stężenie średnie w punktach na łuku sektora róży wiatrów, w odległości x od źródła, przy założeniu, że wiatr ma kierunek od źródła do punktu o współrzędnych Xp,Yp.
Przy obliczaniu stężenia średniego należy zsumować wartości stężeń obliczonych we wszystkich sytuacjach meteorologicznych, uwzględniając częstości występowania danych sytuacji meteorologicznej w sektorze róży wiatrów "j":

_       r      _
S =  ------- S Sxj x Nij                              /4.13/
      2PLp      

5. Obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza dla zespołu źródeł punktowych

Obliczenia stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu lub opadu pyłu dla zespołu źródeł punktowych prowadzi się w geometrycznej sieci punktów o współrzędnych Xp, Yp. Emitory znajdują się w punktach o współrzędnych Xe, Ye. Obliczenia wykonuje się dla wielu kierunków wiatru różniących się co najwyżej o 2°, uwzględniając zmiany składowych odległości źródła od punktu o współrzędnych Xp, Yp: równoległej do kierunku wiatru - x i prostopadłej do kierunku wiatru - y; ujemna wartość x oznacza, że w punkcie, w którym dokonuje się obliczeń, wartość stężenia równa jest zeru.

5. 1  Najwyższe ze stężeń maksymalnych substancji zanieczyszczających w powietrzu

Wartości stężeń odniesionych do 30 min. w danym punkcie oblicza się odpowiednio dla substancji gazowych według wzoru 4.1 lub 4.2, a dla pyłu zawieszonego według wzoru 4.5 lub 4.6.
Jako Smm wybiera się największą wartość stężenia ze zbioru stężeń obliczonych dla wszystkich kierunków wiatru, prędkości wiatru i stanów równowagi atmosfery po zsumowaniu stężeń dla wszystkich emitorów. Operacja wyboru Smm powtarza się dla każdego punktu w sieci obliczeniowej.

5. 2  Stężenie średnie substancji zanieczyszczających w powietrzu

Wartość stężenia średniego S (sezonowego lub rocznego) w danym punkcie oblicza się sumując stężenia Sxy, według wzoru:

          _
          S = SSS Sxy x N                            /5.1/
              ile

gdzie Sxy oblicza się według wzoru 4.2 w przypadku substancji gazowej lub 4.6 w przypadku pyłu zawieszonego, z tym że zamiast emisji maksymalnej substancji zanieczyszczającej należy przyjąć emisję średnią. Wartość N wyrażona jest wzorem 3.12.
Do obliczenia stężenia średniego S można wykorzystać także wzory 4.11 lub 4.12. Należy zsumować obliczone wartości według wzoru:

          _    1
          S = ------ SS Sx x Nij                    /5.2/
               Lp    ie        
 
W przypadku dokonywania obliczeń dla poszczególnych okresów t, na jakie z uwagi na nierównomierność pracy emitorów podzielono rok, należy zastosować odpowiednie dla tych okresów statystyki meteorologiczne. Stężenie substancji zanieczyszczającej w powietrzu odniesione do roku, porównywane bezpośrednio z wartością dopuszczalną Da, oblicza się według wzoru:

          _     1           _
          S = -----  S tt x St                       /5.3/
               100   t
   

5. 3  Opad pyłu

Opad pyłu oblicza się zgodnie z zasadami podanymi w punkcie 4.3. sumując w każdym punkcie sieci obliczeniowej wartości opadu pyłu pochodzącego z poszczególnych emitorów obliczone według wzoru 4.9.
W przypadku dokonywania obliczeń dla poszczególnych okresów t, na jakie z uwagi na nierównomierność pracy emitorów podzielono rok, roczną wartość opadu pyłu oblicza się według wzoru:

             l  
       Op = ---- S tt x Opt                        /5.4/
            100  t

6.    Obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza dla powierzchniowych źródeł

Obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza dla powierzchniowego źródła wykonuje się tak jak obliczenia dla zespołu źródeł punktowych, zgodnie z punktem 5, po uprzednim umownym zastąpieniu źródła powierzchniowego zespołem źródeł punktowych.

6. 1  Zastępowanie powierzchniowego źródła zespołem źródeł punktowych

Przedstawione sposoby zastępowania źródeł powierzchniowych zespołem źródeł punktowych dotyczą źródeł powierzchniowych mających kształt kwadratu o bokach długości od 10 do 1000 m, równoległych do kierunków północ-południe i wschód-zachód. Emisja substancji zanieczyszczających jest równomierna, a efektywna wysokość źródła powierzchniowego jest jednakowa na całej jego powierzchni. W przypadku gdy kształt źródła powierzchniowego jest inny niż kwadrat, należy je zastąpić zespołem kwadratowych źródeł powierzchniowych, w przybliżeniu odpowiadającym kształtowi tego źródła.
Zastępowanie źródła powierzchniowego o boku D zespołem źródeł punktowych polega na właściwym podziale źródła powierzchniowego na kwadraty o boku dk i na zastąpieniu każdego z nich źródłem punktowym usytuowanym w środku kwadratu. Efektywna wysokość źródła punktowego jest równa efektywnej wysokości źródła powierzchniowego. Emisja ze źródła punktowego wyraża się wzorem:

                 ( dk )2
        ek = E x (----)                      /6.1/
                 (  D )

Do podziału źródła powierzchniowego stosuje się następujące metody:

I    metoda

Podział kwadratowego źródła powierzchniowego o boku D polega na kolejnym dzieleniu go na cztery kwadraty o dwukrotnie mniejszym boku. Każdy z powstałych w ten sposób kwadratów dzieli się następnie na cztery kwadraty o dwukrotnie mniejszym boku itd. Dzielenie kończy się, jeżeli dla każdego ze źródeł powierzchniowych o boku dk powstałych z kolejnego k-tego podziału źródła powierzchniowego, spełniony jest jeden z dwóch warunków:
warunek I:
Po kolejnym podziale bok źródła powierzchniowego dk jest równy 1/8 długości boku kwadratowego źródła powierzchniowego D lub jest mniejszy niż 20 metrów.
warunek II:
a) przy obliczaniu stężeń substancji zanieczyszczających odniesionych do 30 minut oraz stężeń średnich substancji zanieczyszczających na podstawie wzoru 5.1.

                 (  dk2  )1/2a
             s ł (-------) ............                /6.2/
                 (3,37 A2)

gdzie: A - współczynnik obliczany według wzoru 2.8.
s - odległość punktu, w którym oblicza się stężenie, od środka źródła powierzchniowego powstałego z podziału
a - stała zależna od stanu równowagi atmosfery, podana w tabeli 2.2.
b)   przy obliczaniu stężeń średnich substancji zanieczyszczających na podstawie wzoru 5.2.

                         s ł dk                      /6.3/

c)    przy obliczaniu opadu pyłu

                         s ł 2dk                     /6.4/

W przypadku obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza w punkcie położonym w odległości s od najbliższego źródła punktowego, zastępującego jeden z fragmentów źródła powierzchniowego, mniejszej niż smin, należy przyjąć, że s jest równe smin, wyrażonemu wzorem:

                        Ö2 x D
               smin = -----------                   /6.5/
                         16


II   metoda:

Kwadratowe źródło powierzchniowe o boku D dzieli się na:
a)   co najmniej 100, jeżeli D ł 100 metrów,
b)   (entier(D/10))2, jeżeli D < 100 metrów,
jednakowych źródeł powierzchniowych w kształcie kwadratu o boku dk, równomiernie rozmieszczonych i pokrywających cały obszar źródła powierzchniowego o boku D.
W przypadku obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza w punkcie położonym w odległości s od najbliższego źródła punktowego, zastępującego jeden z fragmentów źródła powierzchniowego, mniejszej niż smin, należy przyjąć, że s jest równe smin, wyrażonemu wzorem.

                    D
           smm = ---------                        /6.6/
                   Ö2n

Po dokonaniu podziału źródła powierzchniowego i zastąpieniu go zespołem źródeł punktowych dokonuje się obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza zgodnie z punktem 5.

7. Obliczanie stanu zanieczyszczenia powietrza dla liniowych źródeł

Obliczenia stanu zanieczyszczenia powietrza dla liniowego źródła wykonuje się tak jak obliczenia dla zespołu źródeł punktowych, zgodnie z punktem 5, po uprzednim umownym zastąpieniu źródła liniowego zespołem źródeł punktowych.

7.1 Zastępowanie liniowego źródła zespołem źródeł punktowych

Przedstawione sposoby zastępowania źródeł liniowych zespołem źródeł punktowych dotyczą skończonych źródeł prostoliniowych o stałej emisji substancji zanieczyszczających z jednostki długości i stałej efektywnej wysokości źródła. W przypadku gdy źródło nie odpowiada powyższym założeniom, należy je przedstawić w postaci zespołu źródeł liniowych spełniających te założenia.
Zastępowanie źródła liniowego długości D zespołem źródeł punktowych polega na właściwym podziale źródła liniowego na odcinki długości dk i na zastąpieniu każdego z nich źródłem punktowym usytuowanym w środku odcinka. Efektywna wysokość źródła punktowego jest równa efektywnej wysokości źródła liniowego. Emisja substancji zanieczyszczających ze źródła punktowego wyraża się wzorem:

                     dk
         ek = E x  ------
                     D                                /7.1/

Do podziału źródła liniowego stosuje się następujące metody:

I    metoda

Podział źródła liniowego o długości D polega na kolejnym dzieleniu go na dwa równe odcinki. Każdy z powstałych w ten sposób odcinków dzieli się dalej na dwa odcinki o dwukrotnie mniejszej długości itd. Dzielenie kończy się, jeżeli dla każdego z odcinków źródła liniowego o długości dk, powstałych z kolejnego, k-tego podziału pierwotnego źródła liniowego, spełniony jest jeden z dwóch warunków:
warunek I:
Po kolejnym podziale długość odcinka źródła liniowego jest mniejsza niż 20 metrów. warunek II:
a)   przy obliczaniu stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu odniesionych do 30 minut oraz stężeń średnich substancji zanieczyszczających na podstawie wzoru 5.1.

              (   dk2   )1/2a
          s ł (---------)                            /7.2/
              (3,37 x A2)

gdzie: A - współczynnik obliczany według wzoru 2.8.
s - odległość punktu, w którym określa się stężenie, od najbliższego punktu odcinka źródła liniowego, powstałego z podziału
a - stała zależna od stanu równowagi atmosfery, podana w tabeli 2.2.
b)   przy obliczaniu stężeń średnich na podstawie wzoru 5.2.

                  sł 4dk                            /7.3/

c)   przy obliczaniu opadu pyłu

                  sł5dk                            /7.4/


II   metoda

Źródło liniowe dzieli się na odcinki o długości 10 metrów.
Po dokonaniu podziału źródła liniowego i zastąpieniu go zespołem źródeł punktowych dokonuje się obliczeń stanu zanieczyszczenia powietrza zgodnie z punktem 5.

Pozycje

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269, 270, 271, 272, 273, 274, 275, 276, 277, 278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321, 322, 323, 324, 325, 326, 327, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382, 383, 384, 385, 386, 387, 388, 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516, 517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609, 610, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 626, 627, 628, 629, 630, 631, 632, 633, 634, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 644, 645, 646, 647, 648, 649, 650, 651, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, 694, 695, 696, 697, 698, 699, 700, 701, 702, 703, 704, 705, 706, 707, 708, 709, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 719, 720, 721, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 729, 730, 731, 732, 733, 734, 735, 736, 737, 738, 739, 740, 741, 742, 743, 744, 745, 746, 747, 748, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, 794, 795, 796, 797, 798, 799, 800, 801, 802, 803, 804, 805, 806, 807, 808, 809, 810, 811, 812, 813, 814, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 826, 827, 828, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843, 844, 845, 846, 847, 848, 849, 850, 851, 852, 853, 854, 855, 856, 857, 858, 859, 860, 861, 862, 863, 864, 865, 866, 867, 868, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886, 887, 888, 889, 890, 891, 892, 893, 894, 895, 896, 897, 898, 899, 900, 901, 902, 903, 904, 905, 906, 907, 908, 909, 910, 911, 912, 913, 914, 915, 916, 917, 918, 919, 920, 921, 922, 923, 924, 925, 926, 927, 928, 929, 930, 931, 932, 933, 934, 935, 936, 937, 938, 939, 940, 941, 942, 943, 944, 945, 946, 947, 948, 949, 950, 951, 952, 953, 954, 955, 956, 957, 958, 959, 960, 961, 962, 963, 964, 965, 966, 967, 968, 969, 970, 971, 972, 973, 974, 975, 976, 977, 978, 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 986, 987, 988, 989, 990, 991, 992, 993, 994, 995, 996, 997, 998, 999, 1000, 1001, 1002, 1003, 1004, 1005, 1006, 1007, 1008, 1009, 1010, 1011, 1012, 1013, 1014, 1015, 1016, 1017, 1018, 1019, 1020, 1021, 1022, 1023, 1024, 1025, 1026, 1027, 1028, 1029, 1030, 1031, 1032, 1033, 1034, 1035, 1036, 1037, 1038, 1039, 1040, 1041, 1042, 1043, 1044, 1045, 1046, 1047, 1048, 1049, 1050, 1051, 1052, 1053, 1054, 1055, 1056, 1057, 1058, 1059, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1066, 1067, 1068, 1069, 1070, 1071, 1072, 1073, 1074, 1075, 1076, 1077, 1078, 1079, 1080, 1081, 1082, 1083, 1084, 1085, 1086, 1087, 1088, 1089, 1090, 1091, 1092, 1093, 1094, 1095, 1096, 1097, 1098, 1099, 1100, 1101, 1102, 1103, 1104, 1105, 1106, 1107, 1108, 1109, 1110, 1111, 1112, 1113, 1114, 1115, 1116, 1117, 1118, 1119, 1120, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1126, 1127, 1128, 1129, 1130, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135, 1136, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144, 1145, 1146, 1147, 1148, 1149, 1150, 1151, 1152, 1153, 1154, 1155, 1156, 1157, 1158, 1159, 1160, 1161, 1162, 1163, 1164, 1165, 1166, 1167, 1168, 1169, 1170, 1171, 1172, 1173, 1174, 1175, 1176, 1177, 1178, 1179, 1180, 1181, 1182, 1183, 1184, 1185, 1186, 1187, 1188, 1189, 1190, 1191, 1192, 1193, 1194, 1195, 1196, 1197, 1198, 1199, 1200, 1201, 1202, 1203, 1204, 1205, 1206, 1207, 1208, 1209, 1210, 1211, 1212, 1213, 1214, 1215, 1216, 1217, 1218, 1219, 1220, 1221, 1222, 1223, 1224, 1225, 1226, 1227, 1228, 1229, 1230, 1231, 1232, 1233, 1234, 1235, 1236, 1237, 1238, 1239, 1240, 1241, 1242, 1243, 1244, 1245, 1246, 1247, 1248, 1249, 1250, 1251, 1252, 1253, 1254, 1255, 1256, 1257, 1258, 1259, 1260, 1261, 1262, 1263, 1264, 1265, 1266, 1267

Polecamy

Poszukując najlepszego prawnika na dolnym śląsku pamiętajmy że tylko prawnik Wrocław oferuje najtańsze usługi prawnicze w tej części kraju. Planujesz remont? Poszukujesz projektanta domu? Najlepsi fachowcy pomogą Ci w każdej pracy budowlanej – kwiaty na telefon Wrocław – najtaniej zakupisz w kwiaciarni Margarita we Wrocławiu przy ul. Orląt Lwowskich. Kiedy zdaży Ci się stłuczka lub kiedy Twój samochód odmówi Ci posłuszeństwa - znajdź najlepszą firmę holowniczą dzięki serwisowi o tematyce "pomoc drogowa". Polecamy równierz.
Wszelkie prawa zastrzeżone, © ZnanyPrawnik 2025
Dodaj do ulubionych Mapa strony Polityka prywatności Regulamin Reklama Współpraca Kontakt