ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA ZDROWIA¹⁾

z dnia 18 grudnia 2002 r.

w sprawie kwalifikacji w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie żywnością

(Dz. U. z dnia 17 lutego 2003 r.)

Na podstawie art. 35 ust. 5 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Nr 63, poz. 634 i Nr 128, poz. 1408 oraz z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1362) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa kwalifikacje w zakresie przestrzegania zasad higieny, które wymagane są od osób biorących udział w procesie produkcji lub obrocie środkami spożywczymi, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z tymi artykułami, dozwolonymi substancjami dodatkowymi lub innymi składnikami żywności, oraz sposób i tryb uzyskiwania takich kwalifikacji.

§ 2. 1. Osoby biorące udział w procesie produkcji lub w obrocie żywnością kwalifikacje, o których mowa w § 1, mogą uzyskać po ukończeniu szkolenia z zakresu przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji żywności i w obrocie żywnością, zwanego dalej "szkoleniem".

2. Program szkolenia obejmuje wiadomości z zakresu:

  1)   przepisów regulujących zagadnienia bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej żywności;

  2)   zagrożeń wynikających z zanieczyszczeń żywności;

  3)   zapobiegania zanieczyszczeniom żywności, zatruciom i zakażeniom pokarmowym oraz zasad dobrej praktyki higienicznej.

3. Ramowy zakres wiadomości, które są objęte programem szkolenia, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

4. Szkolenie powinno być zakończone egzaminem sprawdzającym poziom wiedzy uczestnika szkolenia z zakresu objętego programem szkolenia i wydaniem zaświadczenia potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji, z zastrzeżeniem § 4 i 9.

5. Komisja egzaminacyjna może dopuścić do egzaminu osobę, która nie ukończyła szkolenia, ale posiada niezbędną wiedzę.

6. Odpis zaświadczenia potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji jest przechowywany w aktach osobowych pracownika i udostępniany na żądanie organów urzędowej kontroli żywności.

§ 3. 1. Egzaminy z zakresu podstawowych zagadnień higieny przeprowadzają komisje egzaminacyjne, w składzie co najmniej trzyosobowym, powoływane w sposób określony w ust. 2-4.

2. Główny Inspektor Sanitarny wyznacza, na okresy 2-letnie, przewodniczących komisji egzaminacyjnych spośród państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych lub ich zastępców, uwzględniając w szczególności ich kwalifikacje i doświadczenie zawodowe.

3. Członkami komisji egzaminacyjnych są kierowcy działów (oddziałów) higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kierownicy działów (oddziałów) przeciwepidemicznych wojewódzkich lub powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych, posiadający wyższe wykształcenie i co najmniej 5-letnią praktykę zawodową w zakresie zagadnień higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku - wyznaczani przez przewodniczących komisji.

4. Jeżeli egzamin dotyczy kwalifikacji osób biorących udział w procesie produkcji lub w obrocie środkami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego, o których mowa w § 1, w skład komisji egzaminacyjnej wchodzą dodatkowo wojewódzcy lub powiatowi inspektorzy weterynaryjni do spraw higieny środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego posiadający co najmniej 5-letnią praktykę zawodową w zakresie zagadnień higieny żywności pochodzenia zwierzęcego, wyznaczani przez wojewódzkiego lekarza weterynarii.

§ 4. W razie negatywnego wyniku egzaminu, komisja egzaminacyjna, na wniosek osoby egzaminowanej, przeprowadza egzamin poprawkowy bez konieczności odbycia ponownego szkolenia, o którym mowa w § 2, w terminie dwóch tygodni od daty złożenia wniosku.

§ 5. 1. Z przebiegu egzaminu komisja egzaminacyjna sporządza protokół, który podpisuje przewodniczący i członkowie komisji.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, przechowuje się przez okres pięciu lat od dnia przeprowadzenia egzaminu.

§ 6. 1. Osoba, która zdała egzamin, otrzymuje zaświadczenie potwierdzające uzyskanie kwalifikacji w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie żywnością oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, którego wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

2. Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji w zakresie przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie żywnością pochodzenia zwierzęcego określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 7. 1. Warunki odbywania szkolenia oraz składania egzaminu, w tym poprawkowego, oraz wysokość opłat za szkolenie i przeprowadzenie egzaminu określają umowy cywilnoprawne zawierane odrębnie pomiędzy osobami ubiegającymi się o uzyskanie kwalifikacji, o których mowa w rozporządzeniu, lub z pracodawcami tych osób i organizatorem szkolenia oraz pomiędzy tymi osobami i wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną, która przeprowadza egzamin.

2. Opłaty za szkolenie i przeprowadzenie egzaminu, o których mowa w ust. 1, obejmują koszty niezbędne do ich zorganizowania.

§ 8. Zaświadczenia, o których mowa w § 6, są ważne przez okres pięciu lat od dnia ich wydania.

§ 9. Świadectwo ukończenia szkoły średniej lub dyplom ukończenia szkoły wyższej na kierunku lub specjalności związanych z produkcją i obrotem żywnością oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością albo dyplom mistrza w tych zawodach stanowi potwierdzenie uzyskania kwalifikacji równoważne z zaświadczeniem, o którym mowa w § 6.

§ 10. W razie stwierdzenia podczas kontroli sanitarnej braku znajomości podstawowych zagadnień higieny przez osoby biorące udział przy produkcji i obrocie żywnością, organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej podejmuje czynności, o których mowa w art. 46 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.

§ 11. Zachowują ważność zaświadczenia o zdaniu egzaminu lub posiadaniu kwalifikacji z zakresu podstawowych zagadnień higieny wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, z zastrzeżeniem § 8.

§ 12. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem § 3 ust. 2, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.²⁾

_______________

¹⁾   Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 93, poz. 833).

²⁾   Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 sierpnia 1997 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie podstawowych zagadnień higieny wymaganych od osób biorących udział w produkcji lub obrocie środkami spożywczymi, używkami lub substancjami dodatkowymi dozwolonymi oraz zasad uzyskiwania takich kwalifikacji (Dz. U. Nr 105, poz. 670), które z dniem 1 stycznia 2003 r. utraciło moc na podstawie art. 59 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

RAMOWY ZAKRES WIADOMOŚCI Z ZAKRESU ZAGADNIEŃ HIGIENY W PROCESIE PRODUKCJI ŻYWNOŚCI I W OBROCIE ŻYWNOŚCIĄ, KTÓRE POWINNY BYĆ OBJĘTE PROGRAMEM SZKOLENIA

1. Bezpieczeństwo i jakość zdrowotna żywności w świetle przepisów krajowych i regulacji Unii Europejskiej.

2. Rodzaje zanieczyszczeń środków spożywczych i ich źródła:

  1)   drobnoustroje chorobotwórcze, ich rodzaje i wpływ na jakość zdrowotną środków spożywczych;

  2)   zatrucia i zakażenia pokarmowe i ich najczęstsze przyczyny;

  3)   główne choroby przenoszone drogą pokarmową;

  4)   nosicielstwo bakterii;

  5)   zanieczyszczenia chemiczne środków spożywczych i ich przyczyny;

  6)   zanieczyszczenia fizyczne środków spożywczych i ich przyczyny.

3. Zapobieganie zanieczyszczeniom środków spożywczych, zatruciom i zakażeniom pokarmowym oraz chorobom przenoszonym na drodze pokarmowej oraz zasady dobrej praktyki higienicznej:

  1)   higiena osobista pracowników;

  2)   znaczenie badań lekarskich;

  3)   prawidłowe zachowania higieniczne;

  4)   higiena pomieszczeń, maszyn, urządzeń i sprzętu produkcyjnego;

  5)   zasady prawidłowego mycia, czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń, maszyn, urządzeń i sprzętu;

  6)   prawidłowość prowadzenia procesów technologicznych;

  7)   zasady przechowywania i transportu środków spożywczych;

  8)   metody zabezpieczenia przed szkodnikami i owadami.

4. Zasady wewnętrznej kontroli jakości zdrowotnej żywności i przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji i w obrocie żywnością w zakładzie produkcyjnym oraz samokontrola pracowników w zakresie spełniania wymogów sanitarno-higienicznych, z uwzględnieniem systemu analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli (HACCP).

5. Podstawowe zasady znakowania żywności.

6. Zasady racjonalnego żywienia:

  1)   wartość odżywcza środków spożywczych;

  2)   zasady układania jadłospisów;

  3)   zalecane normy żywienia i racje pokarmowe;

  4)   skutki nieprawidłowego żywienia;

  5)   zapobieganie chorobom na tle wadliwego żywienia.

ZAŁĄCZNIK Nr 2

WZÓR

...........................

    (pieczęć stacji

sanitarno-epidemiologicznej

przeprowadzającej egzamin)

ZAŚWIADCZENIE

Niniejszym zaświadcza się, że:

Pan(i) .................... urodzony(a) w ................ dnia

............ imiona rodziców ............... zdał(a) z wynikiem

pozytywnym egzamin z zakresu przestrzegania zasad higieny w

procesie produkcji żywności i w obrocie żywnością przed Komisją

Egzaminacyjną w składzie:

1) Przewodniczący .............................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

2) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

3) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

4) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

powołaną na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18

grudnia 2002 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie

przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie

żywnością (Dz. U. z 2003 r. Nr 27, poz. 233).

                                     .........................

                                     (podpis przewodniczącego

                                      komisji egzaminacyjnej)

............................

(pieczęć okrągła państwowego

 wojewódzkiego/powiatowego

  inspektora sanitarnego)

...................., dnia ................

ZAŁĄCZNIK Nr 3

WZÓR

...........................

     (pieczęć stacji

sanitarno-epidemiologicznej

przeprowadzającej egzamin)

ZAŚWIADCZENIE

Niniejszym zaświadcza się, że:

Pan(i) .................... urodzony(a) w ................ dnia

............ imiona rodziców ............... zdał(a) z wynikiem

pozytywnym egzamin z zakresu przestrzegania zasad higieny w

procesie produkcji żywności i w obrocie żywnością pochodzenia

zwierzęcego przed Komisją Egzaminacyjną w składzie:

1) Przewodniczący .............................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

2) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

3) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

4) członek ....................................................

                     (tytuł, imię i nazwisko, stanowisko)

powołaną na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28

grudnia 2002 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie

przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji lub w obrocie

żywnością (Dz. U. z 2003 r. Nr 27, poz. 233).

                                     .........................

                                     (podpis przewodniczącego

                                      komisji egzaminacyjnej)

............................       ............................

(pieczęć okrągła państwowego       (pieczęć okrągła państwowego

 wojewódzkiego/powiatowego          wojewódzkiego/powiatowego

  inspektora sanitarnego)            inspektora weterynarii)

...................., dnia ................