MONITOR POLSKI

DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 1 lipca 2014 r.

Poz. 518

UMOWA

między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Węgier o grobach żołnierzy i cywilnych ofiar wojen

oraz poświęconych im miejscach pamięci,

sporządzona w Warszawie dnia 24 października 2013 r.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Węgier, zwane dalej „Umawiającymi się Stronami”,

mając na względzie kilkusetletnią tradycję przyjaźni łączącej oba narody,

spełniając wolę swoich narodów, które zawsze w czci i poszanowaniu zachowywały miejsca spoczynku poległych i pomordowanych żołnierzy i cywilnych ofiar wojen oraz pamięć o ich czynach,

dążąc do godnego upamiętniania i ochrony miejsc spoczynku żołnierzy i cywilnych ofiar wojen zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym, a zwłaszcza Konwencjami genewskimi o ochronie ofiar wojny, sporządzonymi w Genewie dnia 12 sierpnia 1949 roku oraz protokołami dodatkowymi do Konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 roku - Protokołem I dotyczącym ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych oraz Protokołem II dotyczącym ochrony ofiar niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych, sporządzonymi w Genewie dnia 8 czerwca 1977 roku,

realizując postanowienia Układu między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Węgierską o przyjacielskiej i dobrosąsiedzkiej współpracy, sporządzonego w Krakowie dnia 6 października 1991 roku,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Niniejsza Umowa reguluje wszystkie kwestie związane z ustaleniem, dokumentowaniem, rejestrowaniem, urządzaniem, zachowaniem, należytym utrzymaniem i oclironą grobów i cmentarzy wojennych polskich i węgierskich żołnierzy i cywilnych ofiar wojen oraz poświęconych im miejsc pamięci, jak również wszystkie sprawy związane z ekshumacją szczątków i ich godnym ponownym pochowaniem.

Artykuł 2

Terminy użyte w niniejszej Umowie mają następujące znaczenie:

1)    polscy żołnierze i cywilne ofiary wojen członkowie polskich sił zbrojnych oraz inne osoby zrównane z nimi w świetle prawa polskiego, a także osoby posiadające obywatelstwo polskie, które poległy lub poniosły śmierć wskutek wojen na terytorium Węgier;

2)    polskie groby i cmentarze wojenne — znajdujące się na terytorium Węgier indywidualne i zbiorowe miejsca spoczynku polskich żołnierzy i cywilnych ofiar wojen oraz cmentarze lub części cmentarzy istniejących, odnajdywanych lub mających powstać;

3)    polskie miejsca pamięci - znajdujące się na terytorium Węgier pomniki, tablice pamiątkowe oraz inne obiekty i znaki upamiętniające polskich żołnierzy i cywilne ofiary wojen;

4)    węgierscy żołnierze i cywilne ofiary wojen - członkowie węgierskich sił zbrojnych oraz inne osoby zrównane z nimi w świetle prawa węgierskiego, a także osoby posiadające obywatelstwo węgierskie, które poległy lub poniosły śmierć wskutek wojen na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

5)    węgierskie    groby i    cmentarze wojenne - znajdujące się    na    terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej indywidualne i zbiorowe miejsca spoczynku węgierskich żołnierzy i cywilnych ofiar wojen oraz cmentarze lub części cmentarzy istniejących, odnajdywanych lub mających powstać;

6)    węgierskie    wojenne    miejsca pamięci -    znajdujące się    na    terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej pomniki, tablice pamiątkowe oraz inne znaki i obiekty upamiętniające węgierskich żołnierzy i cywilne ofiary wojen.

Artykuł 3

1.    Umawiające się Strony są zgodne, że polskie i węgierskie groby i cmentarze wojenne oraz polskie miejsca pamięci i węgierskie wojenne miejsca pamięci objęte są ochroną prawną tego państwa, na którego terytorium się znajdują.

2.    Umawiające się Strony uznają, iż w zakresie o którym mowa w artykule 1, wiążące będą postanowienia niniejszej Umowy oraz przepisy prawa tego państwa, na którego terytorium znajdują się polskie i węgierskie groby i cmentarze wojenne oraz polskie miejsca pamięci i węgierskie wojenne miejsca pamięci.

Artykuł 4

1.    Umawiające się Strony zapewnią ochronę już istniejących i odnajdywanych polskich i węgierskich grobów i cmentarzy wojennych oraz swobodny dostęp do nich.

2.    Umawiające się Strony dołożą wszelkich starań w celu godnego użytkowania otoczenia polskich i węgierskich grobów i cmentarzy wojennych oraz polskich miejsc pamięci i węgierskich wojennych miejsc pamięci oraz zapobieżenia powstawaniu tam obiektów nie licujących z powagą tych miejsc.

3.    Rząd Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia na własny koszt właściwe zachowanie, pielęgnację i utrzymanie węgierskich grobów i cmentarzy wojennych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

4.    Rząd Węgier zapewnia na własny koszt właściwe zachowanie, pielęgnację i utrzymanie polskich grobów i cmentarzy wojennych znajdujących się na terytorium Węgier.

5.    Każda z Umawiających się Stron za zgodą drugiej Umawiającej się Strony i na własny koszt uprawniona jest do dokonywania modyfikacji, renowacji, porządkowania, pielęgnacji i przebudowy grobów i cmentarzy wojennych położonych na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony.

6.    Umawiające się Strony mogą, dla zapewnienia dbałości i opieki nad grobami i cmentarzami wojennymi znajdującymi się na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony, delegować na swój koszt własny, przeznaczony do tego celu, personel.

Artykuł 5

1.    Umawiające się Strony zapewniają sobie wzajemnie prawo nieodpłatnego użytkowania gruntów, na których znajdują się groby i cmentarze wojenne jako miejsca wiecznego spoczynku żołnierzy i cywilnych ofiar wojen. Niniejsza Umowa nie narusza istniejących praw własności.

2.    Wyłącznie w przypadku jeżeli grunt lub jego część, na którym położony jest grób, cmentarz wojenny lub polskie miejsce pamięci i węgierskie wojenne miejsce pamięci okaże się niezbędny do realizacji ważnego interesu publicznego, Umawiająca się Strona na terytorium której znajduje się grób, cmentarz wojenny lub miejsce pamięci, dokona zmiany granic lub wskaże inny odpowiedni grunt oraz pokryje wszelkie koszty ekshumacji, przeniesienia i powtórnego pochówku, a także koszty urządzenia nowego cmentarza.

3.    Jeżeli obie Umawiające się Strony zgodnie zdecydują, że cały obszar gruntu lub jego część, nie będzie więcej wykorzystywany jako grób lub cmentarz wojenny, wówczas dotychczasowe prawo nieodpłatnego użytkowania gruntów, o którym mowa w ustępie 1, wygaśnie.

4.    Umawiające się Strony będą przeprowadzać konsultacje w celu wypracowania i uzgodnienia wspólnych decyzji w sprawach wytyczenia nowych granic gruntu lub wyboru nowego gruntu na grób, cmentarz wojenny lub polskie miejsce pamięci i węgierskie wojenne miejsce pamięci, a także w sprawach przeniesienia szczątków, sposobu urządzenia nowego cmentarza wojennego, włącznie z przeniesieniem pomników nagrobnych.

5.    Wszelkie zmiany dotyczące gruntów użytkowanych jako groby i cmentarze wojenne rozstrzygane będą, w miarę możliwości, w drodze wzajemnego porozumienia między podmiotami odpowiedzialnymi za realizację niniejszej Umowy.

Artykuł 6

1.    W przypadku, gdy na polskich lub węgierskich cmentarzach wojennych zostaną odnalezione groby żołnierzy lub cywilnych ofiar wojen pochodzących z państw trzecich, fakt ten Umawiające się Strony uwzględnią przy podejmowaniu decyzji o zachowaniu i pielęgnacji tych grobów.

2.    Umawiająca się Strona, która utrzymuje groby wojenne, w których spoczywają również ofiary wojen pochodzące z państw trzecich, reguluje sprawy związane z ewentualnym powtórnym pochówkiem bezpośrednio z tym trzecim państwem.

Artykuł 7

1.    Umawiające się Strony będą zezwalać sobie wzajemnie na scalanie grobów żołnierzy i cywilnych ofiar wojen, których przeniesienie uważane jest za niezbędne, po uprzednim uzgodnieniu planów scalania.

2.    Przeniesienie szczątków żołnierzy i cywilnych ofiar wojen wykonywać będą specjaliści wskazani przez podmioty odpowiedzialne za realizację niniejszej Umowy.

3.    Po zakończeniu prac związanych z przeniesieniem szczątków będzie sporządzony protokół, wskazujący dawne i nowe położenie grobu, personalia osoby ekshumowanej, treść napisu na identyfikatorze oraz wykaz wszystkich odnalezionych przedmiotów, z wyszczególnieniem tych pozwalających na identyfikację szczątków. Protokół stanowi podstawę przekazania zainteresowanej Umawiającej się Stronie przedmiotów odnalezionych przy ekshumowanych szczątkach.

4.    W przypadku, gdy istniejące niegdyś polskie i węgierskie groby i cmentarze wojenne lub polskie miejsca pamięci i węgierskie wojenne miejsca pamięci przestały istnieć wskutek zmian infrastrukturalnych, a ich przeniesienie nie jest możliwe, Umawiająca się Strona, na terytorium państwa której one się znajdowały, zezwoli drugiej Umawiającej się Stronie, na jej wniosek, na urządzenie miejsca pamięci w godnej i odpowiadającej lokalnym warunkom formie. Jeżeli w tym celu niezbędne będzie udostępnienie odpowiedniego gruntu lub uzyskanie przewidzianych prawem zezwoleń, każda z Umawiających się Stron udzieli drugiej Umawiającej się Stronie pomocy w celu realizacji nowego upamiętnienia.

Artykuł 8

1.    Ekshumacje i przeniesienie szczątków żołnierzy i cywilnych ofiar wojen wymagają uprzedniego uzgodnienia przez obie Umawiające się Strony. Obowiązkowym elementem uzgodnienia będzie ustalenie daty ekshumacji oraz zaproszenie, z odpowiednim wyprzedzeniem, przedstawicieli drugiej Umawiającej się Strony.

2.    Wszelkie koszty i opłaty związane z ekshumacją i przeniesieniem szczątków żołnierzy i cywilnych ofiar wojen obciążają wnioskującą Umawiającą się Stronę.

3.    Ekshumacja i przeniesienie szczątków żołnierzy i cywilnych ofiar wojen przeprowadzane będą przez odpowiednich specjalistów, pod nadzorem podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy, z poszanowaniem przepisów prawa państwa Umawiającej się Strony, na którego terytorium będą dokonywane te czynności.

Artykuł 9

1.    Rząd Rzeczypospolitej Polskiej powierza realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa z siedzibą w Warszawie.

2.    Rząd Węgier powierza realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy komórce organizacyjnej Ministerstwa Obrony Węgier, wskazanej przez Ministra Obrony Węgier.

3. Umawiająca się Strona może powierzyć realizację niniejszej Umowy innemu podmiotowi, niezwłocznie powiadamiając o tym drugą Umawiającą się Stronę.

Artykuł 10

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do wymiany wszelkich posiadanych informacji dotyczących położenia polskich i węgierskich grobów i cmentarzy wojennych oraz polskich miejsc pamięci i węgierskich wojennych miejsc pamięci, ich liczby i wielkości oraz danych osobowych żołnierzy i cywilnych ofiar wojen, niezbędnych do przeprowadzenia ich identyfikacji.

2.    Umawiające się Strony będą udzielać podmiotom odpowiedzialnym za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy wszelkiego możliwego wsparcia, w szczególności w dostępie do dokumentów dotyczących żołnierzy i cywilnych ofiar wojen drugiej Umawiającej się Strony, którymi dysponują lub dysponować będą władze jej państwa.

3.    Umawiające się Strony będą się wzajemnie wspierać w działaniach mających na celu opiekę nad grobami i cmentarzami wojennymi oraz miejscami pamięci drugiej Umawiającej się Strony, zlokalizowanymi na terytorium państw trzecich.

Artykuł 11

1.    Każda z Umawiających się Stron sporządzi wykaz zlokalizowanych na terytorium swojego państwa grobów, cmentarzy wojennych i miejsc pamięci drugiej Umawiającej się Strony.

2.    Wykaz, o którym mowa w ustępie 1, będzie w miarę ujawniania, odnajdywania i urządzania nowych grobów i cmentarzy wojennych oraz miejsc pamięci na bieżąco uzupełniany i aktualizowany przez podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy.

Artykuł 12

1.    W celu realizacji zadań wynikających z niniejszej Umowy, podmioty odpowiedzialne za jej realizację, po dokonaniu wzajemnych uzgodnień mogą delegować na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony swoich przedstawicieli i specjalistów.

2.    Podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy sporządzą i uzgodnią plany swoich prac.

3.    Każda z Umawiających się Stron ma prawo na terytorium swojego państwa kontrolować działalność przedstawicieli i specjalistów drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł 13

1. Podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy są uprawnione do bezpośredniego wykonywania, po uzyskaniu zgody podmiotu drugiej Umawiającej się Strony, wszelkich prac porządkowych, pielęgnacyjnych i budowlanych na grobach i cmentarzach wojennych oraz w miejscach pamięci, wraz z budową infrastruktury odpowiedniej do ich urządzenia.

2. Podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wynikających z niniejszej Umowy zobowiązują się do przestrzegania przepisów prawa obowiązujących na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł 14

Sprawy dotyczące wykładni lub stosowania postanowień niniejszej Umowy będą

rozstrzygane w drodze negocjacji przez podmioty odpowiedzialne za realizację niniejszej

Umowy.

Artykuł 15

1.    Niniejsza Umowa podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej z Umawiających się Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not. Umowa wchodzi w życie po upływie trzydziestu dni od dnia otrzymania noty późniejszej.

2.    W dowolnym czasie, do niniejszej Umowy mogą być wprowadzone na piśmie zmiany za obustronną zgodą Umawiających się Stron. Zmiany wchodzą w życie zgodnie z postanowieniami ustępu 1 niniejszego artykułu.

3.    Niniejsza Umowa zawarta jest na czas nieokreślony. Może być ona wypowiedziana przez każdą z Umawiających się Stron w drodze notyfikacji. Umowa utraci wówczas moc po upływie sześciu miesięcy od dnia otrzymania noty zawiadamiającej o jej wypowiedzeniu.

4.    Umawiające się Strony zobowiązują się do zakończenia, zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy, wszelkich spraw wszczętych przed dniem otrzymania noty zawiadamiającej ojej wypowiedzeniu.

Sporządzono w ..................dnia .9^.^..^<^?r.........2013

roku, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, każdy w językach polskim i węgierskim, przy czym oba teksty posiadają jednakową moc.

Z upoważnienia Rządu Rzeczypospolitej Polskiej

megallapodAs

a Lengyei Kózlarsasag Konnanya es Magyarorszag Konnanya kozott a katonak es a haborus polgari aldozatok snjairól alamint a nekik szentelt emlekhelyekrol

A Lengyei Koztarsasag Konnanya es Magyarorszag Kormanya (a tovabbiakban: Szerzódó Felek)

lekinlettel a ket nemzetet ósszekoto baratsag tobb evszazados hagyomanyara,

nemzeteik akarata szerint eljarva, akik mindig elismertek es tiszteletben tarlottak az elesett es meggyilkolt katonśk, valamint a haborus polgari aldozatok vegs6 nyughelyeil es a tetteikre való emlekezest,

t5rekedve a katonak es a haborus polgari aldozatok emlekenek meltó órzesere es vegs6 nyughelyeik megóvasara az ervenyben lev6 nemzetkozi humanitarius jog, kUlbnosen a haboru aldozatainak vćdelnieról szóló, 1949. augusztus 12-ćn, Genfben alśirt Egyezmenyek, valamint az 1949. augusztus 12-i Genfi Egyezmenyekhez tartozó 1977. junius 8-i, a nemzetkozi fegyveres osszetitkozdsek aldozatainak vćdelmeról szóló I., ós a nem nemzetkdzi fegyveres osszeiitkdzósek aldozatainak vćdelmerol szóló II. Kiegószltó Jegyzokónyvek rendelkezóseinek órtelmóben,

vegrehajtva a Lengyei Kóztarsasag es a Magyar Koztórsasag kózótti, Krakkóban, 1991. október 6-śn alalrt, barati ós jószomszódsagi egyUltmfikódćsról szóló Szerzódes rendelkezóseit,

a kovetkezókben Allapodtak meg:

1. Cikk

A jeleń Megallapodas a lengyei ós magyar katonak es habonis polgari aldozatok nyughelyeinek es a nekik szentelt emlókhelyeknek megallapitasaval, dokumentalasaval, bejegyzesevel, kialakitasaval, megóvasaval, megfeleló fenntartasaval es vedelmevel, tovabba a foldi maradvśnyok exhumalasaval es meltó ujratemetesevel kapcsolatos valamennyi kerdest szabalyozza.

2.    Cikk

A jeleń Megallapodasban hasznalt meghatarozasok az alabbiakat jelentik:

1) lengyei katonak es haborus polgari aldozatok: a lengyei fegyveres erók tagjai es

mas, a lengyei jog szerint azokkal azonos jogallasu szemelyek, yalamint lengyei

allampolgarsaggal rendelkezó szemelyek, akik haborukban estek el vagy annak

kóvetkezteben hunytak a Magyarorszag teriileten;

2)    lengyel hadisirok ćs haditemetók: a Magyarorszśg teriiletón talślható, hśboruk k3vetkeztćben elesett vagy meghalt lengyel katonak ćs hśborus polgśri śldozatok egyćni ćs kozos nyughelyei, valamint a mśr lćtezó ćs a kesóbbiekben fellelt vagy letrehozandó temetók, illetve azoknak rćszei;

3)    lengyel emlćkhelyek: a Magyarorszśg teriiletón talałható, az elesett lengyel katonśkra ćs hśborus polgśri śldozatokra emlćkeztetó emlekmuvek, emlektśblśk, valamint egyćb tśrgyak ćs jelzćsek;

4)    magyar katonak es hśborus polgśri śldozatok: a magyar fegyveres erók tagjai es mśs, a magyar jog szerint azokkal azonos jogśllasu szemćlyek, valamint magyar śllampolgśrsaggal rendelkezó szemćlyek, akik hśborukban estek el vagy annak kóvetkeztćben hunytak el a Lengyel Kóztśrsasśg teriiletón;

5)    magyar hadisirok es haditemetók: a Lengyel Koztśrsasśg teriiletón talślható, a hśboruk kóvetkezteben elesett vagy meghalt magyar katonśk es hśborus polgśri śldozatok egyćni es kozos nyughelyei, valamint a mar lćtezó es a kesóbbiekben fellelt vagy letrehozandó temetók, illetve azoknak rćszei;

6)    magyar hadi emlćkhelyek: a Lengyel Koztśrsasśg teriileten talślható, az elesett magyar katonśkra es hśborus polgśri śldozatokra emlćkeztetó emlekmuvek, emlektśblak, valamint egyćb tśrgyak ćs jelzćsek.

3.    Cikk

1.    A Szerzódó Felek egyetćrtenek abban, hogy a lengyel ćs magyar hadisirok, haditemetók, lengyel emlćkhelyek, valamint magyar hadi emlćkhelyek a jeleń Megśllapodśs ćrtelmćben azon śllara jogi vedelme alś tartoznak, melynek teriiletón talślhatók.

2.    A Szerzódó Felek az 1. Cikkben meghatśrozott kćrdesek rendezćse sorśn a jeleń Megśllapodśst, valamint azon śllam jogrendjet tartjśk irśnyadónak, amely teriiletón a hadisirok, haditemetók, lengyel emlćkhelyek es a magyar hadi emlćkhelyek fellelhetók.

4.    Cikk

1.    A Szerzódó Felek szavatoljśk a mar meglevó es a kesóbbiekben fellelt lengyel es magyar hadisirok es haditemetók vćdelmet es az azokhoz való szabad hozzśferest.

2.    A Szerzódó Felek mindent megtesznek annak erdekeben, hogy a lengyel es magyar hadisirok, haditemetók, lengyel emlćkhelyek es a magyar hadi emlćkhelyek kómyezete megórizhesse a kegyelethez elengedhetetlen meltósśgśt. A Szerzódó Felek megakadalyozzśk az olyan letesitmenyek letrejóttćt, melyek nem illenek ezen helyek meltósśgśhoz.

3.    A Lengyel Kóztśrsasśg Kormśnya sajśt kóltsćgćre biztositja azon magyar hadisirok ćs haditemetók megfeleló megóvśsśt, śpolśsśt es fenntartśsśt, amelyek a Lengyel Kóztśrsasśg teriileten talślhatók.

4.    Magyarorszag Kormśnya sajat kóltsegćre biztositja azon lengyel hadisirok es haditemetok megfeleló megóvasat, śpolśsat es fenntartasdt, amelyek Magyarorszdg teruleten talalhatók.

5.    Mindegyik Szerzódó Fel jogosult sajdt kóltsegćre, es a masik Szerzódó Fel beleegyezesevel azon hadisirok es haditemetok módositasara, felujitdsara, rendezesere, apolasara es ótepitesere, melyek a masik Szerzodo Fel allama teruleten talalhatók.

6.    Egyik Szerzodo Fel allama teriiletćn talalható hadisirok ćs haditemetok megfeleló gondozasa es śpolasa erdekćben a masik Szerzódó Fel erre a celra kijelólt szemelyzetet kuldhet ki, melynek koltseget a kikuldó Szerzódó Fel viseli.

5.    Cikk

1.    A Szerzódó Felek kólcsónósen biztositjak egymasnak azoknak a foldteriileteknek teritesmentes hasznalati jogdt, amelyeken a hadisirok ćs haditemetok mint a katonśk es a haborus polgari aldozatok órók nyughelyei talalhatók. Jeleń Megallapodas a meglevó tulajdonjogokat nem sćrti.

2.    Kizarólag abban az esetben, ha az a fóldteriilet vagy annak egy rćsze, amelyen lengyel vagy magyar hadisir, haditemetó, lengyel emlćkhely vagy magyar hadi emlekhely taldlható, fontos kózerdek megyalósitasóhoz vćlik szUksćgessć az a Szerzódó Fel, akinek óllama teruletćn a hadisir, haditemetó vagy emlekhely talalható, módositja a fóldteriilet hatśrait vagy uj fóldteruletet jelól ki, ćs vćllalja az exhumćlśssal, a hadisirok athelyezesevel, az ujratemetćssel ćs az uj temetó letesitesevel jćró kóltsćgeket.

3.    Ha a Szerzódó Felek kózósen ugy dóntenek, hogy a fóldteriilet egćszćt vagy annak egy reszet a tovabbiakban nem kivanjćk hadisir vagy haditemetó celjśra hasznćlni, akkor a foldteriileteknek az 1. bekezdćsben emlitett, addigi tćritćsmentes hasznalati joga megszunik.

4.    A Szerzódó Felek konzultalnak egymassal kozós dóntćsek kidolgozasa es egyeztetese erdekćben a lengyel es magyar hadisirok, haditemetok, lengyel emlćkhelyek es magyar hadi emlćkhelyek rćszere uj telekhatarok, illetve uj teriilet kijelóleseról, a fóldi maradvanyok athelyezeseról, valamint a fbldi maradvanyok atszallitasaról, az uj haditemetó rendezesi módjaról, ideertve a srremlekek athelyezeset.

5.    A hadisirok es haditemetok celjara hasznalt fóldteriiletekre vonatkozó minden valtozast lehetóseg szerint a jeleń Megallapodas vegrehajtasaert felelós szervezetek kózótti kólcsónós egyetertes utjan dóntik el.

6.    Cikk

1.    Amennyiben a lengyel vagy a magyar haditemetóben harmadik allamokból szarmazó katnnak vagy polgari szemelyek siija.it talaljak meg, akkor ezt a tenyt a Szerzódó Felek figyelembe veszik ezen sirok megóvasat es apolasat erintó dónteseik soran.

2.    Az a Szerzódó Fel, aki olyan hadisirokat tart fenn, amelyekben harmadik allamokból szarmazó hdborus aldozatok is nyugszanak, az esetleges ujratemetćssel kapcsolatos kćrdeseket kózvetlentil ezzel a harmadik dllammal rendezi.

7.    Cikk

1.    A Szerzódó Felek elózetesen egyeztetett ósszevonasi terv alapjan kólcsónósen engedelyezik egymasnak a katonśk ós a hśborus polgśri śldozatok azon snjainak ósszevonśsśt, amelyek śthelyezese nćlkiilózhetetlen.

2.    A katonśk es a haborus polgari śldozatok foldi maradvśnyainak śthelyezeset a jeleń Megśllapodśs vegrehajtśsśert felelós szervezetek altal kijelolt szakemberek vegzik.

3.    A foldi maradvśnyok athelyezesevel kapcsolatos munkśk befejezese utśn jegyzókónyv kesziil, melyben rogzitik a sir korśbbi es uj helyet, az exhumślt szemely adatait, az egyeni azonositó jegyet, valamint minden megtalalt targyat, kiemelve azokat, amelyek lehetove leszik a maradvanyok azonositasat. Az exhumalt foldi maradvanyok mellett talalt targyakat a jegyz6konyv alapjan adjak at az erdekelt Szerzodo Felnek.

4.    Abban az esetben, ha a lengyel es magyar hadisirok, haditemetók, lengyel emlekhelyek es a magyar hadi emlekhelyek iniiastrukturalis valtozasok kovetkezteben megszuntek, es azok athelyezese nem lehetseges, az a Szerzodo Fel, melynek allamteriileten azok voltak, engedelyezi a masik Szerzodo Fel keresćre azokhoz meltó es a helyi koriilmenyeknek megfelelo lengyel emlćkhely es magyar hadi emlekhely letrehozasśt. Amennyiben erre a celra megfelelo teriilet rendelkezesre bocsatasa vagy a helyi hatósagok engedelye sziikseges, mindegyik Szerzodo Fel segitseget nyujt a masik Szerzodo Felnek az uj lengyel emlekhely vagy magyar hadi emlekhely letrehozasśhoz.

8.    Cikk

1.    A katonśk es a hśboius polgśri śldozatok foldi maradvśnyainak exliumślśsśhoz es atvitelehez a Szerzódó Felek elózetes egyeztetese sziikseges. Az elózetes egyeztetes kótelezó eleme az exhumślśs idópontjśnak meghatśrozśsa es arra a mśsik fel kepviselójenek idóben tórtenó meghivśsa.

2.    A katonśk es hśborus polgśri śldozatok foldi maradvśnyainak exhumślśsśval, śthelyezesevel vagy śtvitelevel kapcsolatos kóltsegek es dijak a kerelmezó Szerzódó Felet terhelik.

3. A katonśk es hśborus polgśri śldozatok foldi maradvśnyainak exhumślśsśt, śthelyezęset es śtvitelet megfelelo szakemberek vegzik, sziikseg eseten a jeleń Megśllapodśsból adódó feladatok vegrehajtasśval megbizott szervezetek feliigyelete alatt, azon Szerzódó Fel śllamśnak jogszabalyai betartśsśval, melynek teriileten a fenti munkalatok tórtennek.

9.    Cikk

1. A Lengyel Kóztśrsasśg Kormśnya a jeleń Megśllapodśsból adódó feladatok vegrehajtśsśval a varsói szókhelyu Harc ós Mśrtiromsśg Emlćket Órzó Tanścsot bizza meg.

2.    Magyarorszśg Kormśnya a jeleń Megśllapodśsból adódó feladatok vegrehajtśsśval a Magyarorszśg honvedelmi minisztere altal kijelólt honvedelmi miniszteriumi szervezetet bizza meg.

3. A jeleń Megallapodas vegrehajtasaval a masik Szerzódó Fel egyideju tajekoztatasaval mas szervezet is megbizható.

10.    Cikk

1.    A Szerzódó Felek vallaljak, hogy kicserelnek egymassal minden rendelkezesukre alló informaciót a lengyel es magyar hadislrok, haditemetók, lengyel emlekhelyek es magyar hadi emlekhelyek helyeról, azok szamśról es mereteról, valamint a haboruk katonai es polgari aldozatainak azonositasahoz szukseges szemelyes adatokat.

2.    A Szerzódó Felek a jeleń Megallapodasból adódó feladatok vegrehajtasaert felelós szervezeteknek minden lehetseges tamogatast megadnak, ktilónósen a masik Szerzódó Fel katonaira es Mborus polgari aldozataira vonatkozó dokumentumaihoz való hozzaferes biztositasśban, melyekkel az adott śllam hatósagai rendelkeznek vagy rendelkezni fognak.

3.    A Szerzódó Felek kólcsónosen tamogatjak egymast a masik Szerzódó Fel harmadik allamokban talalható hadisirjainak, haditemetóinek, valamint hadi emlekhelyeinek gondozasat celzó teendókben.

11.    Cikk

1.    Mindegyik Szerzódó Fel kimutatast keszit a masik Szerzódó Fel hadisiijairól, haditemetóiról es hadi emlekhelyeiról sajat allama teriileten.

2.    Az 1. bekezdesben emlitett kimutatast a jeleń Megallapodasból adódó feladatok vegrehajtasaert felelós szervezetek folyamatosan kiegeszltik es aktualizaljak az ujonnan felderitett, fellelt es kialakitott hadisirok, haditemetók es hadi emlekhelyek adataival.

12.    Cikk

1. A jeleń Megallapodasban foglalt celok vegrehajtasa erdekeben a jeleń Megallapodasból adódó feladatok vegrehajtasaval megblzott szervezetek egymassal egyeztetve kikuldhetik kepviselóiket ós szakembereiket a masik Szerzódó Fel allamanak teriiletere.

2. A jeleń Megallapodasból adódó feladatok vegrehajtasaert felelós szervezetek munkaterveiket elkeszitik es egyeztetik.

3.    Mindegyik Szerzódó Fel sajat allama teriileten jogosult ellenórizni a masik Szerzódó Fel kepviselóinek es szakembereinek tevekenyseget.

13.    Cikk

1. A jeleń Megallapodasból adódó feladatok vegrehajtasaert felelós szervezetek a masik Szerzódó Fel szervezetei hozzajarulasat kóvetóen jogosultak kózvetleniil mindenfele rendezesi, apolasi es epitesi munkakat vegezni a hadisirokon es haditemetókón, ideertve az azokhoz szukseges infrastruktura kialakitasat.

2. A jeleń Megallapodńsból adódó feladatok vegrehajtasaval megbizott szervezetek kotelezik magnkat a masik Szerzódo Fel allama teriileten hatólyos jogszabalyok betartasara.

14.    Cikk

A jeleń Megśllapodas ertelmezesevel es alkalmazasaval kapcsolatos kerdeseket a

Szerzódó Feleknek a Megśllapodasból adódó feladatok vegrehajtasaval megbizott

szervezetei targyalas utjan dontik el.

15.    Cikk

1.    A Szerzodó Felek belso jogrendjeik szerint fogadjak el jeleń Megallapodśst. Errol jegyzek utjan ćrtesitik egymśst. Jeleń Megallapodas a kesóbbi jegyzek kćzhezveteletól szamitott harmincadik napon lćp hatólyba.

2.    A jeleń Megdllapodśs a Szerzódo Felek kólcsónós irasbeli megśllapodśsa alapjśn bśrmikor módositható. A módositasok ós kiegeszitesek hatślybalepćse az 1. bekezdes rendelkezeseivel ósszhangban tórtenik.

3.    Jeleń Megdllapodas hatarozatlan idóre jón lótre. A Mególlapodast a Szerzodó Felek bźmielyike jegyzók utjśn felmondhatja. A Megdllapodas hatalya a felmondasról órtesitó jegyzćknek a mśsik Szerzódó Fól dltali kezhezvćteletól szśmitott hat hónap eltellevel sziinik meg.

4.    A Szerzódó Felek kótelezettsćget vśllalnak arra, hogy lezśrjśk a jeleń Megallapodas felmondasat megelózóen megkezdetl valamennyi iigyet.

Kósztilt.....................2013...............................-n

ket egybehangzó, eredeti peldśnyban, lengyel es magyar nyelven, es mindket nyelvii valtozat egyarant hiteles.