UMOWA

między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o współpracy w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych,

sporządzona w Kijowie dnia 10 października 1996 r.

(Dz. U. z dnia 12 kwietnia 1999 r.)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 10 października 1996 r. została sporządzona w Kijowie Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o współpracy w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych w następującym brzmieniu:

UMOWA

między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o współpracy w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Ukrainy, zwane dalej Umawiającymi się Stronami,

kontynuując współpracę w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych;

kierując się Traktatem między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o dobrym sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach i współpracy, z dnia 18 maja 1992 r.;

uznając, że ochrona i wykorzystanie wód granicznych, ochrona przed szkodami powodowanymi przez wody graniczne są ważnymi i pilnymi zadaniami, których skuteczne rozwiązywanie może być zapewnione przez ścisłą i uzgodnioną współpracę w dziedzinie gospodarki wodnej i ochrony wód;

stawiając sobie za cel zagwarantowanie racjonalnego zagospodarowania wód granicznych i poprawy ich jakości, jak też zapewnienia zachowania ekosystemów;

podkreślając konieczność wzmocnienia narodowych i międzynarodowych przedsięwzięć dla zapobiegania i ograniczenia wprowadzania niebezpiecznych substancji do środowiska wodnego oraz zachowania zasobów wodnych i ochrony środowiska;

pragnąc rozwiązywać zagadnienia gospodarki wodnej na wodach granicznych w duchu dobrego sąsiedztwa, współpracy i wzajemnych korzyści;

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Przedmiot współpracy

Umawiające się Strony będą współpracować w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych.

Artykuł 2

Wody graniczne

W rozumieniu niniejszej umowy wody graniczne oznaczają:

  1)   odcinki rzek i inne wody powierzchniowe, którymi przebiega linia granicy państwowej,

  2)   wody powierzchniowe i podziemne, przecięte granicą państwową.

Artykuł 3

Zakres współpracy

1. Współpraca gospodarcza, naukowa i techniczna Umawiających się Stron w dziedzinie gospodarki wodnej na wodach granicznych, uwzględniająca zasady ochrony środowiska przyrodniczego, zasady ochrony zabytkowego krajobrazu kulturowego i umowy międzynarodowe w tej dziedzinie, w szczególności obejmuje:

1.1.  prowadzenie badań, obserwacji i pomiarów hydrologicznych, hydrometeorologicznych i hydrogeologicznych oraz ocen wyników tych badań, a także wymianę danych w tym zakresie;

1.2.  wspólne badania wód w celu określenia ich ilości i jakości z uwzględnieniem substancji radioaktywnych;

1.3.  sporządzanie bilansów wodnogospodarczych z uwzględnieniem ilości i jakości zasobów wód oraz uzgadnianie wspólnych ocen i klasyfikacji jakości wód;

1.4.  uzgadnianie poboru wody dla ludności, przemysłu i innych użytkowników;

1.5.  przerzuty wód między wodami granicznymi a innymi zlewniami;

1.6.  ochronę wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem, kontrolę ich jakości, a także zapobieganie nadmiernym ich poborom;

1.7.  zabudowę wód granicznych i budowę obiektów hydrotechnicznych dla wykorzystywania zasobów tych wód;

1.8.  regulację i utrzymywanie wód oraz ochronę koryt rzecznych i międzywala;

1.9.  ochronę przed wodami powodziowymi oraz ochronę przed zagrożeniami przy pochodzie lodów;

1.10.  zapobieganie, zwalczanie i likwidację skutków transgranicznych zanieczyszczeń wód;

1.11.  uzgadnianie technicznych warunków budowy nowych oraz rekonstrukcji i eksploatacji mostów, przeciwpowodziowych i innych hydrotechnicznych urządzeń, a także pompowni, ujęć wód, urządzeń służących do zrzutu ścieków, obiektów melioracyjnych, rurociągów przesyłowych, linii energetycznych, telekomunikacyjnych i innych budowli;

1.12.  wydobywanie materiałów z rzek i zbiorników wodnych;

1.13.  wspólne wykorzystywanie budowli i urządzeń zlokalizowanych na wodach granicznych oraz utrzymywanie ich w należytym stanie technicznym, a także uzgadnianie technicznych warunków ich eksploatacji;

1.14.  budowę urządzeń hydrotechnicznych chroniących ujęcia wodne przed przedostawaniem się ryb;

1.15.  dokonywanie wspólnych ekspertyz przemysłowej i innej działalności, mogącej mieć wpływ na wody graniczne.

2. Za zgodą Umawiających się Stron mogą być podjęte inne przedsięwzięcia w tej dziedzinie.

Artykuł 4

Zobowiązania ogólne

1. Umawiające się Strony będą współpracować przy opracowywaniu ramowych planów gospodarki wodnej.

2. Umawiające się Strony zobowiązują się do:

2.1.  utrzymywania wód granicznych, budowli hydrotechnicznych i obiektów przeciwpowodziowych oraz innych obiektów i urządzeń związanych lub mających wpływ na wody graniczne w taki sposób, aby druga Umawiająca się Strona nie poniosła szkód lub by nie zostały pogorszone warunki gospodarowania wodą;

2.2.  uzgadniania planów przedsięwzięć w dziedzinie gospodarki wodnej i ochrony wód na wodach granicznych oraz udzielania wzajemnej pomocy w realizacji tych planów;

2.3.  wzajemnego informowania i konsultowania się o planowanych i realizowanych przedsięwzięciach gospodarki wodnej i ochrony wód, które mogłyby mieć wpływ na ilość i jakość zasobów wód granicznych.

3. W przypadku planowania przez jedną z Umawiających się Stron przedsięwzięć, które mogłyby powodować ujemne skutki na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony, Umawiające się Strony wspólnie dokonają oceny oddziaływania tych przedsięwzięć na gospodarkę wodną. Umawiająca się Strona, która planuje dane przedsięwzięcie, powinna zawiadomić o swoim zamiarze drugą Umawiającą się Stronę oraz przekazać jej niezbędne dane o planowanych przedsięwzięciach, jak również umożliwić wzięcie udziału w ocenie tych przedsięwzięć.

4. Umawiające się Strony będą podejmować na wodach granicznych i w ich zlewniach działania zmierzające do zapobiegania lub zmniejszania niebezpieczeństw związanych z powodziami, pochodem lodów, okresami suszy oraz skutecznej ochrony wód przed zanieczyszczeniem; będą sobie, na uzgodnionych warunkach, udzielać pomocy, jak również uzgadniać zasady współpracy przy wykonywaniu planowanych prac i pokrywaniu ich kosztów.

5. Umawiające się Strony popierają współpracę władz lokalnych i podmiotów gospodarczych oraz organizacji społecznych po obu stronach granicy państwowej, ukierunkowaną na wdrażanie niniejszej umowy, zgodnie z warunkami i celami w niej określonymi.

Artykuł 5

Wykorzystanie zasobów wodnych

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do oszczędnego korzystania z wód granicznych i ochrony tych wód przed nadmiernymi poborami.

2. Właściwe organy państw Umawiających się Stron będą prowadzić obserwacje i obliczenia hydrologiczne i hydrometeorologiczne na wodach granicznych i zgodnie z uzgodnionymi zasadami będą wspólnie wykonywać pomiary przepływu wód, a także sporządzać bilanse wodnogospodarcze.

3. Umawiające się Strony nie będą dopuszczać na swoim terytorium takich działań, które mogłyby naruszać uzgodnione w bilansach wodnogospodarczych wielkości przepływu wód.

4. Umawiające się Strony informują się wzajemnie, konsultują i uzgadniają przedsięwzięcia związane z powstawaniem w szczególności skażeń radioaktywnych, ścieków, wód kopalnianych i wód podgrzanych mogących mieć wpływ na jakość wód granicznych.

5. Korzystanie z wód granicznych przez Umawiające się Strony będzie się odbywało na uzgodnionych zasadach.

Artykuł 6

Ochrona wód przed zanieczyszczeniem

1. Umawiające się Strony zobowiązują się zachowywać czystość wód granicznych, zmniejszać ich zanieczyszczenie i nie odprowadzać ścieków nienależycie oczyszczonych.

2. Właściwe organy lub instytucje państw Umawiających się Stron będą:

2.1.  uzgadniać normatywy jakości wód granicznych;

2.2.  realizować kontrolę jakości wód przygranicznych poprzez wspólne pobieranie próbek, analizę i ocenę wyników na podstawie uzgodnionych kryteriów;

2.3.  współpracować w celu zapobiegania, zmniejszania i eliminowania transgranicznych zanieczyszczeń wód;

2.4.  udzielać wzajemnie pomocy przy usuwaniu nadzwyczajnego transgranicznego zanieczyszczenia wód, na uzgodnionych zasadach;

2.5.  uzgadniać warunki i kryteria zrzutu ścieków oraz wód technologicznych do wód granicznych.

3. W przypadku gdy organ lub instytucja państwa Umawiającej się Strony spowodował lub pierwszy stwierdził nadzwyczajne transgraniczne zanieczyszczenie wód lub poważną groźbę jego wystąpienia, niezwłocznie informuje o tym właściwe organy lub instytucje państwa drugiej Umawiającej się Strony, a także jest zobowiązany do natychmiastowego podjęcia na terytorium własnego państwa skutecznych przedsięwzięć w celu usunięcia przyczyn i skutków tego zanieczyszczenia.

4. Podmioty w państwie Umawiającej się Strony, które spowodowały transgraniczne nadzwyczajne zanieczyszczenie wód granicznych, ponoszą z tego tytułu odpowiedzialność.

5. W ciągu roku po wejściu w życie niniejszej umowy Umawiające się Strony uzgodnią:

5.1.  systemy kontroli, powiadamiania i ostrzegania o przypadkach nadzwyczajnego transgranicznego zanieczyszczenia wód,

5.2.  techniczne, technologiczne, organizacyjne i inne zasady zapobiegania i zwalczania nadzwyczajnych transgranicznych zanieczyszczeń wód;

5.3.  programy przeprowadzania ćwiczeń technicznych służących doskonaleniu organizacji prac w zakresie zapobiegania i zwalczania nadzwyczajnych transgranicznych zanieczyszczeń wód granicznych;

5.4.  warunki współdziałania i udzielania pomocy;

5.5.  szczegółowe zasady odpowiedzialności za szkody spowodowane transgranicznymi nadzwyczajnymi zanieczyszczeniami wód;

5.6.  tryb, zakres i warunki wykonywania ocen, o których mowa w artykule 4 ustęp 3.

Artykuł 7

Zabezpieczenie ustalonego przebiegu granicy państwowej

1. Umawiające się Strony będą utrzymywać w dobrym stanie oraz nie dopuszczać do zmiany koryt rzek i cieków wodnych, które przecina lub którymi przebiega granica państwowa, w celu trwałego zabezpieczenia oznakowania i przebiegu granicy państwowej.

2. Przy regulacji koryt rzek i cieków granicznych oraz wykonywaniu innych robót podmioty państw Umawiających się Stron nie mogą uszkodzić lub zmienić położenia znaków granicznych.

3. Realizacja przedsięwzięcia z zakresu gospodarki wodnej na wodach granicznych wymaga uzgodnienia przez właściwe organy państw Umawiających się Stron z punktu widzenia przebiegu granicy państwowej.

Artykuł 8

Prace projektowe

1. Projekty przedsięwzięć dotyczących gospodarki wodnej i ochrony wód na wodach granicznych będą uzgadniane.

2. Jeżeli projekt przedsięwzięcia na wodach granicznych będzie opracowywany wspólnie, to warunki wykonania tego projektu będą przedmiotem odrębnej umowy.

3. Umawiające się Strony zobowiązują się do wzajemnego przekazywania sobie, na odrębnie uzgodnionych warunkach, znajdujących się w ich dyspozycji danych i materiałów niezbędnych do wykonania projektów lub badań na wodach granicznych.

Artykuł 9

Prace budowlane

1. Jeżeli przedsięwzięcia dotyczące gospodarki wodnej i ochrony wód na wodach granicznych będą realizowane wspólnie, to realizacja ich odbywać się będzie zgodnie z warunkami uzgodnionymi w odrębnej umowie.

2. Umawiające się Strony uzgadniają zasady współpracy służb eksploatujących utrzymujących wody graniczne oraz obiekty i urządzenia związane z tymi wodami, a także uzgadniają zasady dla służb odpowiedzialnych za obserwacje i prognozy w zakresie hydrologii, hydrometeorologii, hydrogeologii i jakości wód granicznych.

3. Właściwe organy lub instytucje państw Umawiających się Stron uzgadniają instrukcje obsługi, remontów oraz utrzymania obiektów i urządzeń hydrotechnicznych, a także melioracyjnych związanych z wodami granicznymi.

4. Wydobywanie z wód granicznych piasku, żwiru, kamieni, lodu, trzciny i innych materiałów może odbywać się, o ile nie będzie to miało niekorzystnego wpływu na warunki przepływu, poziom i jakość wody oraz budowle i koryta tych wód. Właściwe organy lub instytucje państw Umawiających się Stron będą uzgadniać każdorazowo warunki tego wydobywania.

Artykuł 10

Nakłady na prowadzenie przedsięwzięć w gospodarce wodnej i ochronie wód oraz tryb ich rozliczania

1. Przedsięwzięcia gospodarki wodnej i ochrony wód na terytorium swojego państwa każda Umawiająca się Strona realizuje samodzielnie i na własny koszt, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w ustępie 2.

2. W przypadku gdy organy lub instytucje państwa jednej Umawiającej się Strony zainteresowane będą przedsięwzięciami gospodarki wodnej i ochrony wód, związanymi lub mającymi wpływ na wody graniczne, które mają być realizowane na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony - nakłady, sposoby realizacji i rozliczenia, związane z realizacją tych przedsięwzięć, będą uzgadniane w odrębnej umowie.

Artykuł 11

Ochrona przed powodzią i zatopieniem

1. Właściwe organy lub instytucje państwa Umawiającej się Strony podejmują na własny koszt przedsięwzięcia na swoim terytorium mające na celu zapewnienie ochrony przed powodzią i zatopieniem.

2. Właściwe organy lub instytucje państw Umawiających się Stron zobowiązane są do utrzymania w odpowiednim stanie i ilości niezbędnych materiałów, narzędzi i urządzeń w celu zapobieżenia zatopieniom i w celu terminowego przeprowadzenia niezbędnych prac w okresie wysokiego poziomu wód granicznych.

3. Umawiające się Strony będą udzielać wszelkiej pomocy swoim właściwym organom w celu realizacji przedsięwzięć zmierzających do ochrony ludności i majątku przed zatopieniem wodą, a także zapewnienia łączności między tymi organami.

4. Właściwe organy lub instytucje państw Umawiających się Stron w przypadku zagrożenia powodzią i w czasie jej trwania utrzymywać będą między sobą stałą łączność i będą uzgadniać środki przeciwdziałania, zwalczania i usuwania skutków powodzi.

Artykuł 12

Wymiana informacji

1. Właściwe organy i instytucje państw Umawiających się Stron, w uzgodnionym trybie i zakresie, będą dokonywać regularnej wymiany informacji oraz prognoz hydrologicznych i hydrometeorologicznych, a także niezwłocznie będą uprzedzać się wzajemnie o gwałtownym przyborze wód i o niesprzyjających warunkach lodowych.

2. Umawiające się Strony określą właściwe organy i instytucje do wymiany informacji, o których mowa w ustępie 1 oraz w artykule 6, i będą się informować o wszelkich zmianach dotyczących ich działalności.

3. Umawiające się Strony uzgodnią wspólny system powiadamiania oraz zasady prowadzenia akcji ratowniczej w przypadku zagrożenia zatopieniem terenu na skutek awarii albo zniszczenia budowli na wodach granicznych lub w ich dorzeczu.

Artykuł 13

Przekraczanie granicy państwowej

1. Przekraczanie granicy państwowej przez osoby, którym zlecono wykonywanie prac przy urządzeniach hydrotechnicznych oraz budowlach wodnych, robotach regulacyjnych na wodach granicznych, obserwacjach hydrologicznych i hydrometeorologicznych, kontrolach i badaniach jakości wód granicznych i innych pracach określonych niniejszą umową, odbywa się na podstawie przepustki granicznej.

2. Przepustka graniczna wydawana jest w celu przejścia na terytorium:

Ukrainy - przez właściwe organy Rzeczypospolitej Polskiej,

Rzeczypospolitej Polskiej - przez właściwe organy Państwowego Komitetu do Spraw Ochrony Granicy Państwowej Ukrainy.

3. Przekraczanie granicy państwowej w celu wykonywania prac określonych w ustępie 1 odbywać się będzie na przejściach granicznych, a w razie potrzeby - za zgodą Pełnomocników Granicznych Umawiających się Stron - w innych miejscach.

4. Przepustka graniczna upoważnia do przebywania na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony w odległości niezbędnej do wykonania prac określonych w ustępie 1.

5. Przebywanie na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Strony dozwolone jest od wschodu do zachodu słońca. Jeżeli prace muszą być wykonywane w porze nocnej, należy o tym wcześniej zawiadomić Pełnomocnika Granicznego, a w szczególnie pilnych przypadkach - miejscowe organy ochrony granicy państwowej.

6. Przepustki graniczne będą wydawane na podstawie listy zatwierdzonej przez właściwy miejscowo organ do spraw gospodarki wodnej.

Artykuł 14

Zasady i ulgi celne

1. Pojazdy, narzędzia, urządzenia, przyrządy, aparaty, maszyny oraz materiały i części zamienne, wwiezione z obszaru celnego jednego państwa Umawiającej się Strony na obszar celny drugiego państwa Umawiającej się Strony i wykorzystane do prac wykonywanych w ramach niniejszej umowy, zwalniane są od cła, podatku i innych opłat, zgodnie z prawem państwa drugiej Umawiającej się Strony.

2. Nie wykorzystane towary, o których mowa w ustępie 1, powinny być wywiezione w terminie jednego miesiąca od daty zakończenia prac na obszar celny, z którego zostały przywiezione.

3. Towary nie wywiezione w terminie przewidzianym w ustępie 2 podlegają cłu, podatkom i innym opłatom zgodnie z prawem tego państwa Umawiającej się Strony, na którego obszarze celnym pozostały.

4. Osoby, którym zlecono, na podstawie niniejszej umowy, wykonywanie na terytorium państwa drugiej Umawiającej się Stronie zadań związanych z gospodarką wodną na wodach granicznych, mogą przewozić rzeczy osobistego użytku na własne potrzeby na czas podróży, łącznie ze środkami spożywczymi, napojami, lekarstwami i wyrobami tytoniowymi przy zachowaniu norm ilościowych, zgodnie z prawem państwa drugiej Umawiającej się Strony.

5. Właściwe organy państwa Umawiającej się Strony zapewnią, stosownie do swojego prawa, wszystkie dopuszczalne ułatwienia w odprawach celnych towarów, o których mowa w ustępach 1 i 4 niniejszego artykułu.

Artykuł 15

Praca Pełnomocników i Komisji

1. Każda Umawiająca się Strona powołuje Pełnomocnika Rządu do Spraw Współpracy na Wodach Granicznych, zwanego dalej Pełnomocnikiem, i jego zastępcę.

2. Tworzy się Polsko-Ukraińską Komisję do Spraw Wód Granicznych, zwaną dalej Komisją.

3. W skład Komisji wchodzą Pełnomocnicy i ich zastępcy oraz powoływani przez Pełnomocników przedstawiciele właściwych organów i instytucji.

4. Komisja opracuje swój statut, który zatwierdzają Pełnomocnicy.

5. Współpraca Umawiających się Stron odbywa się:

-    w Komisji,

-    poprzez bezpośrednią współpracę właściwych organów i instytucji.

6. W celu rozpatrywania spraw wynikających z niniejszej umowy Pełnomocnicy zwołują posiedzenia Komisji raz w roku lub częściej, stosownie do potrzeb, po uprzednim porozumieniu się.

7. Posiedzenia Komisji odbywają się na przemian, na terytorium państwa każdej z Umawiających się Stron, jeżeli nie będzie postanowione inaczej.

8. Komisja zwoływana jest przez Pełnomocnika tej Umawiającej się Strony, na terytorium państwa której ma się odbyć posiedzenie. Nadzwyczajne posiedzenie Komisji odbywa się na terytorium państwa tej Umawiającej się Strony, na wniosek Pełnomocnika której jest ono zwoływane.

9. Protokoły z posiedzeń Komisji sporządza się w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i ukraińskim. Zatwierdzane są one przez właściwe organy państw Umawiających się Stron i nabierają mocy po wymianie zawiadomień o ich zatwierdzeniu.

10. Pełnomocnicy oraz ich zastępcy rozwiązują zagadnienia związane z wykonywaniem postanowień niniejszej umowy i postanowień Komisji. Pełnomocnicy utrzymują bezpośrednią łączność między sobą, a w razie potrzeby mają prawo powoływać grupy robocze, angażować ekspertów i organizować ich spotkania.

11. Wydatki związane z organizacją narad Pełnomocników, zastępców, grup roboczych i ekspertów, a także posiedzeń Komisji ponosi ta Umawiająca się Strona, na terytorium państwa której odbywa się spotkanie. Koszty związane z uczestnictwem delegacji w naradach i spotkaniach ponosi strona delegująca.

Artykuł 16

Rozpatrywanie sporów

Spory powstałe na tle stosowania lub interpretacji niniejszej umowy i związanych z nią porozumień szczegółowych lub innych aktów wykonawczych będą rozstrzygane zgodnie z procedurą przewidzianą w Konwencji o ochronie i użytkowaniu transgranicznych cieków wodnych i jezior międzynarodowych, podpisaną w Helsinkach dnia 17 marca 1992 r.

Artykuł 17

Utrata mocy Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Z chwilą wejścia w życie niniejszej umowy w stosunkach między Umawiającymi się Stronami traci moc Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o gospodarce wodnej na wodach granicznych, sporządzone w Warszawie dnia 17 lipca 1964 r.

Artykuł 18

Postanowienia końcowe

1. Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej z Umawiających się Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not. Za dzień wejścia w życie umowy uważać się będzie dzień otrzymania noty późniejszej.

2. Umowa niniejsza zawarta jest na czas nie określony. Umowa niniejsza może być wypowiedziana na piśmie przez każdą Umawiającą się Stronę, drogą dyplomatyczną, nie później niż sześć miesięcy przed upływem danego roku kalendarzowego; w takim przypadku traci ona moc z końcem tego roku.

3. W przypadku wypowiedzenia niniejszej umowy Umawiające się Strony uzgodnią tryb i warunki zakończenia rozpoczętych, zgodnie z jej postanowieniami, przedsięwzięć.

Sporządzono w Kijowie dnia 10 października 1996 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i ukraińskim, przy czym oba teksty mają jednakową moc.

Po zaznajomieniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

- jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

- będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 4 grudnia 1998 r.