DZIENNIK USTAW

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 14 grudnia 2012 r. Poz. 1409

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 26 listopada 2012 r.

zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych

i aresztach śledczych

Na podstawie art. 249 § 3 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.¹*) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych (Dz. U. Nr 151, poz. 1469) wprowadza się następujące zmiany:

1) § 3 otrzymuje brzmienie:

„§ 3. 1. Dyrektor zakładu w ramach koordynowania oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w zakładzie i sprawowanego nadzoru dba o jednolitość oddziaływań realizowanych w zakładzie.

2.    Oddziaływania penitencjarne realizowane są w szczególności przez oddział penitencjarny oraz dział penitencjarny.

3.    Kierujący oddziałem penitencjarnym odpowiada za realizację przez wychowawcę obowiązków służbowych związanych z prowadzeniem indywidualnego oddziaływania penitencjarnego wobec osadzonych należących do grup wychowawczych wchodzących w skład podległego mu oddziału oraz za organizację pracy wychowawcy w obrębie oddziału penitencjarnego.

4.    Kierownik działu penitencjarnego organizuje prowadzenie przez funkcjonariuszy i pracowników działu oddziaływań penitencjarnych wobec osadzonych przebywających we wszystkich oddziałach penitencjarnych zakładu, wspierając merytorycznie wychowawców w realizacji prowadzonych przez nich indywidualnych oddziaływań penitencjarnych, w szczególności w zakresie:

1)    realizacji programów resocjalizacji i przygotowania do readaptacji społecznej skazanych;

2)    utrzymywania współpracy z podmiotami, o których mowa w art. 38 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego;

3)    realizacji zadań związanych z opieką psychologiczną i oddziaływaniami psychokorekcyjnymi;

4)    zatrudnienia skazanych, pracy kulturalno-oświatowej, działalności z zakresu kultury fizycznej i sportu, biblioteki oraz pomocy postpenitencjarnej.

5.    Kierownik działu terapeutycznego organizuje i odpowiada za prowadzenie przez funkcjonariuszy i pracowników działu oddziaływań penitencjarnych wobec skazanych przebywających w oddziale terapeutycznym. ²

6.    Wychowawca prowadzi oddziaływania penitencjarne w powierzonej mu grupie wychowawczej.

7.    Psycholog prowadzi badania psychologiczne, udziela pomocy psychologicznej oraz obejmuje skazanych odpowiednimi oddziaływaniami psychokorekcyjnymi lub terapeutycznymi.

8.    Pozostali funkcjonariusze i pracownicy zakładu prowadzą oddziaływania penitencjarne w zakresie wynikającym z powierzonych im zadań.”;

2)    w § 7 w ust. 2:

a)    uchyla się pkt 6,

b)    pkt 13 otrzymuje brzmienie:

„13) wspieraniu kontaktów skazanych z osobami najbliższymi;”;

3)    w § 11:

a)    pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) co do którego zachodzi podejrzenie konieczności stosowania oddziaływań w warunkach oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo;”,

b)    po pkt 4 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) za przestępstwo określone w art. 197-203 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.²⁾), zwanej dalej „Kodeksem karnym”, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.”;

4)    § 12 otrzymuje brzmienie:

„§ 12. Opinie psychologiczne sporządza się o skazanym:

1)    przed sporządzeniem wniosku o zakwalifikowanie skazanego uzależnionego od alkoholu albo środków odurzających lub substancji psychotropowych do odbywania kary w systemie terapeutycznym;

2)    na karę dożywotniego pozbawienia wolności, a także na karę 25 lat pozbawienia wolności przed podjęciem decyzji przez komisję penitencjarną o skierowaniu do zakładu typu półotwartego;

3)    przed podjęciem decyzji o złożeniu do sądu opiekuńczego wniosku o zgodę na oddzielenie dziecka od matki odbywającej karę, przebywającej z dzieckiem w domu dla matki i dziecka, lub o przedłużenie albo skrócenie okresu przebywania dziecka z matką;

4)    przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku do sądu penitencjarnego o wydanie orzeczenia o obciążeniu skazanego kosztami związanymi z leczeniem spowodowanego u siebie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia;

5)    przed wymierzeniem skazanemu kary dyscyplinarnej umieszczenia w celi izolacyjnej oraz po dokonaniu przez psychologa kontroli, o której mowa w art. 148 § 3 Kodeksu karnego wykonawczego, w przypadku stwierdzenia przesłanek uniemożliwiających dalsze odbywanie tej kary;

6)    w przypadku podejrzenia skłonności samobójczych;

7)    w innym, uznanym przez psychologa, szczególnie uzasadnionym przypadku.”;

5)    § 14-17 otrzymują brzmienie:

„§ 14. 1. Wychowawca w zakładzie przedkłada komisji penitencjarnej, opracowany przy udziale skazanego skierowanego do programowanego systemu odbywania kary, indywidualny program oddziaływania oparty w szczególności na:

1) wynikach badań osobopoznawczych, o których mowa w § 9; ¹

2)    analizie treści zapisów z rozmów przeprowadzonych ze skazanym oraz innych notatek dotyczących jego osoby;

3)    opisie i wyjaśnieniu przyczyn nieprzestrzegania przez skazanego norm prawnych lub niedostosowania społecznego;

4)    opisie funkcjonowania skazanego w kontaktach społecznych;

5)    opisie podstawowych problemów skazanego.

2.    Opracowując indywidualny program oddziaływania, należy określić zadania do realizacji przez skazanego i terminy ich realizacji.

3.    W indywidualnym programie oddziaływań obowiązkowo określa się zadania mające na celu eliminację przyczyn popełnionego przez skazanego przestępstwa oraz związane z naprawą szkód wyrządzonych tym przestępstwem.

4.    Indywidualny program oddziaływania opracowuje się niezwłocznie po zgromadzeniu materiałów określonych w ust. 1, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji komisji penitencjarnej w przedmiocie klasyfikacji skazanego, na mocy której został on skierowany do odbywania kary pozbawienia wolności w systemie programowanego oddziaływania.

5.    W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 4, może być wydłużony o 14 dni.

6.    Indywidualny program oddziaływania aktualizuje się w zależności od potrzeb wynikających z oceny postępów skazanego w realizacji programu.

§ 15. 1. Skazanego zakwalifikowanego do odbywania kary w systemie terapeutycznym, skierowanego do oddziału terapeutycznego, umieszcza się w oddziale terapeutycznym dla skazanych:

1)    z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo;

2)    uzależnionych od alkoholu;

3)    uzależnionych od środków odurzających lub substancji psychotropowych;

4)    niepełnosprawnych fizycznie.

2. Skazanych za przestępstwo określone w art. 197-203 Kodeksu karnego, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, zakwalifikowanych do odbywania kary w systemie terapeutycznym, umieszcza się w wyznaczonych oddziałach, o których mowa w ust. 1 pkt 1.

§ 16. W razie stwierdzenia u skazanego:

1)    o którym mowa w § 15 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, konieczności stosowania oddziaływania specjalistycznego - wniosek o skierowanie do właściwego oddziału terapeutycznego zawiera się w orzeczeniu psychologiczno-peniten-cjarnym;

2)    uzależnienia od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych oraz potrzeby skierowania do oddziału terapeutycznego - wniosek o skierowanie do właściwego oddziału terapeutycznego sporządza psycholog w opinii psychologicznej lub orzeczeniu psychologiczno-penitencjarnym;

3)    niepełnosprawności fizycznej, wymagającej opieki lekarskiej lub rehabilitacyjnej - wniosek o skierowanie do odpowiedniego oddziału terapeutycznego sporządza lekarz.

§ 17. Oddziaływania specjalistyczne wobec skazanych zakwalifikowanych do systemu terapeutycznego w oddziale terapeutycznym realizuje zespół terapeutyczny, a poza oddziałem terapeutycznym specjalistycznie przygotowany personel.”;

6) § 20-22 otrzymują brzmienie:

„§ 20. 1. Skazany zakwalifikowany do odbywania kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym jest poddawany zindywidualizowanym oddziaływaniom według opracowanego indywidualnego programu terapeutycznego.

2. W systemie terapeutycznym poza oddziałem terapeutycznym można dodatkowo prowadzić grupowe oddziaływania terapeutyczne.

§ 21. 1. W przypadku skazanego uzależnionego, skierowanego do systemu terapeutycznego poza oddziałem terapeutycznym, indywidualny program terapeutyczny polega na:

1)    zastosowaniu krótkiej interwencji lub terapii krótkoterminowej;

2)    określeniu, w miarę potrzeb, innych działań niezbędnych do rozwiązania problemów wynikających z uzależnienia.

2.    Krótka interwencja obejmuje co najmniej 3 sesje. Program krótkiej interwencji zawiera co najmniej następujące elementy:

1)    ocenę stopnia nasilenia problemów wynikających z uzależnienia;

2)    przekazanie skazanemu informacji zwrotnej o wyniku oceny;

3)    rozmowę motywującą skazanego do podjęcia terapii lub samodzielnej zmiany oraz przekazanie skazanemu odpowiednich wskazówek dotyczących zmiany zachowań wynikających z uzależnienia.

3.    Terapia krótkoterminowa obejmuje co najmniej 10 sesji, w tym program krótkiej interwencji, a ponadto:

1)    analizę funkcjonalną zachowań skazanego;

2)    ćwiczenie umiejętności zaradczych;

3)    zapobieganie nawrotom.

4.    W przypadku skazanego skierowanego do oddziału terapeutycznego, indywidualny program terapeutyczny poprzedza się opracowaniem diagnozy, która zawiera:

1)    opis przyczyn zaburzeń skazanego;

2)    opis zaburzeń w zakresie procesów poznawczych, emocjonalnych i w zachowaniu skazanego;

3)    charakterystykę aktualnego stanu psychofizycznego skazanego;

4)    opis problemu stanowiącego podstawę skierowania skazanego do systemu terapeutycznego;

5)    opis indywidualnych problemów skazanego;

6)    ocenę motywacji skazanego do uczestnictwa w realizacji indywidualnego programu terapeutycznego;

7)    wskazanie pozytywnych cech osobowości i zachowania skazanego.

5.    Opracowując indywidualny program terapeutyczny, należy określić:

1)    zakres prowadzonych oddziaływań;

2)    cele oddziaływań, możliwe do realizacji w warunkach oddziału terapeutycznego lub poza tym oddziałem, uwzględniające właściwości skazanego;

3)    metody oddziaływań specjalistycznych;

4)    kryteria realizacji.

6.    Indywidualny program terapeutyczny opracowuje:

1)    zespół terapeutyczny w oddziale terapeutycznym;

2)    specjalistycznie przygotowany personel poza oddziałem terapeutycznym.

7.    Opracowanie indywidualnego programu terapeutycznego następuje, w miarę możliwości, przy udziale skazanego.

8.    Indywidualny program terapeutyczny aktualizuje się w zależności od potrzeb.

§ 22. 1. Do odbywania kary w systemie terapeutycznym poza oddziałem terapeutycznym kieruje się skazanego uzależnionego:

1)    od alkoholu albo od środków odurzających lub substancji psychotropowych,

2)    od opiatów, objętego programem terapii substytucyjnej

- wobec którego psycholog stwierdził w opinii lub w orzeczeniu psychologiczno-penitencjarnym możliwość realizacji oddziaływań specjalistycznych poza oddziałem terapeutycznym.

2. Jeżeli jest to uzasadnione zmianą sytuacji skazanego lub względami terapeutycznymi, skazanego uzależnionego po okresie pobytu w systemie terapeutycznym poza oddziałem można skierować do oddziału terapeutycznego.”;

7)    w § 23 uchyla się ust. 3;

8)    § 25 otrzymuje brzmienie:

„§ 25. 1. Prognoza kryminologiczno-społeczna, sporządzana na czas pobytu skazanego poza zakładem, polega na pisemnym uzasadnieniu przypuszczenia, że skazany w czasie tego pobytu będzie przestrzegał porządku prawnego.

2.    Prognozę sporządza się:

1)    przed zaopiniowaniem wniosku o udzielenie po raz pierwszy:

a)    przepustki, o której mowa w art. 91 pkt 7 lub art. 92 pkt 9 Kodeksu karnego wykonawczego,

b)    nagrody, o której mowa w art. 138 § 1 pkt 7 lub pkt 8 Kodeksu karnego wykonawczego;

2)    przed udzieleniem skazanemu zezwolenia lub zgody, o których mowa w:

a)    art. 141a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego,

b)    art. 131 lub 165 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego, jeżeli skazany uprzednio nie korzystał z przepustki lub nagród wymienionych w ust. 2 pkt 1.

3.    Prognozę sporządza się także skazanemu, który nabył uprawnienia do warunkowego przedterminowego zwolnienia.

4.    Prognoza podlega aktualizacji, jeśli:

1)    skazany nadużył zaufania w trakcie korzystania z przepustek lub zezwoleń;

2)    zaszły zmiany w zachowaniu skazanego, w jego sytuacji rodzinnej lub istotne zmiany w jego sytuacji prawnej.”;

9) § 27 otrzymuje brzmienie:

„§ 27. 1. Prowadzone oddziaływania penitencjarne dokumentowane są w teczce osobopoznawczej oraz w zbiorze danych zgromadzonych w systemie informatycznym. W teczce osobopoznawczej przechowuje się również dokumenty dotyczące skazanego.

2.    Oddziaływania penitencjarne, których dokumentowanie nie wymaga umieszczania w teczce osobopoznawczej, mogą być dokumentowane wyłącznie w zbiorze danych zgromadzonych w systemie informatycznym.

3.    Wzór formularza teczki osobopoznawczej określa załącznik do rozporządzenia.”;

10)    § 28 otrzymuje brzmienie:

„§ 28. 1. W odniesieniu do tymczasowo aresztowanych nie stosuje się przepisów § 7 ust. 2 pkt 1 i 2, 9-11, § 15-22, § 25 ust. 2 i 3, o ile nie jest to tymczasowo aresztowany, o którym mowa w art. 139 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego.

2. W odniesieniu do ukaranych nie stosuje się przepisów § 11, § 12 pkt 1-3 i § 25 ust. 2.”;

11)    załącznik do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Sprawiedliwości: J. Gowin

Załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 2012 r. (poz. 1409)

WZÓR

TECZKA OSOBOPOZNAWCZA

nazwisko

imię

imię ojca

data urodzenia

nazwisko rodowe    miejsce urodzenia

Nr Identyfikatora Danych Osobowych

Został doprowadzony/zgłosił się*    Prosi o umieszczenie w celi dla palących/niepalących*

KLASYFIKACJA

TERMIN OCENY OKRESOWEJ

OKRES DO 6 MIESIĘCY PRZED PRZEWIDYWANYM WARUNKOWYM ZWOLNIENIEM LUB WYKONANIEM KARY

Ustalony przez komisję penitencjarną............................... Ustalony przez sąd penitencjarny................................

II STRONA

Wykształcenie........................................................................

Zawód wyuczony...................................................................

Zawód wykonywany..............................................................

Miejsce zameldowania...........................................................

(województwo, powiat)

miejsce na zdjęcie osadzonego

(województwo, powiat)

(data oraz imię, nazwisko i podpis osoby zakładającej akta)

W stosunku do skazanego sąd wymierzył karę grzywny, w trybie art. 33 k.k. (w wymiarze) TAK/NIE*

W stosunku do skazanego sąd orzekł zakaz prowadzenia działalności związanej

z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi, w trybie art. 41

§ 1a k.k.    TAK/NIE*

W stosunku do skazanego sąd orzekł obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia

za doznaną krzywdę, w trybie art. 46 § 1 k.k.    TAK/NIE*

W stosunku do skazanego sąd orzekł nawiązkę, w trybie art. 47 k.k. (w wysokości)    TAK/NIE*

W stosunku do skazanego sąd zastosował art. 95a k.k.    TAK/NIE*

Sąd zarządził od skazanego koszty postępowania karnego (w wysokości)    TAK/NIE*

Obowiązek powiadamiania w trybie art. 168a k.k.w. w przypadkach, o których mowa w:

-    § 1    TAK/NIE*

-    § 3    TAK/NIE*

-    § 4    TAK/NIE*

III STRONA

Komisja penitencjarna, po zapoznaniu się z aktami ewidencyjnymi, teczką osobopoznawczą, tymczasowo aresztowanego/

ukaranego/skazanego* oraz danymi zawartymi w systemie informatycznym, na posiedzeniu w dniu....................................,

po jego wysłuchaniu i w jego obecności (kierowany wyraża zgodę/nie wyraża zgody* na odbywanie kary w systemie programowanego oddziaływania)

postanowiła skierować ww. do odbywania kary w zakładzie karnym typu zamkniętego/półotwartego/otwartego* dla młodo-cianych/odbywających karę po raz pierwszy/recydywistów penitencjarnych* w systemie zwykłym/programowanego od-działywania/terapeutycznym*.

Zaklasyfikowano do....................................................

Komisja ustala do realizacji przez skazanego indywidualny program oddziaływania opracowany w dniu..............................

Zakwalifikowano do kontynuowania nauki w szkole/na kursie*...............................................................................................

Tymczasowo aresztowany wyraża zgodę/nie wyraża zgody*, w trybie art. 223 § 2 k.k.w., na stosowanie względem niego przepisów o wykonywaniu kary pozbawienia wolności.

Tymczasowo aresztowanemu niewyrażającemu zgody nadano grupę klasyfikacyjną TA/M, TA/P, TA/R, TA/W*. Zakwalifikowany/niezakwalifikowany* do odbywania kary w zakładzie karnym dla młodocianych.

Inne.............................................................................................................................................................................................

Uzasadnienie

(odcisk pieczęci imiennych i podpisy członków komisji penitencjarnej)

UZASADNIENIE ODRĘBNEGO STANOWISKA CZŁONKÓW KOMISJI:

(odcisk pieczęci imiennych i podpisy członków komisji penitencjarnej mających zdanie odrębne)

Skazanego pouczono o możliwości zaskarżenia decyzji komisji penitencjarnej w trybie art. 7 k.k.w.

IV STRONA

Komisja penitencjarna, po zapoznaniu się z projektem oceny okresowej postępów skazanego w resocjalizacji, z dnia..........

....................................................................., oraz po dokonaniu oceny realizacji przez skazanego indywidualnego programu

oddziaływania/indywidualnego programu terapeutycznego*, po wysłuchaniu w tej sprawie skazanego, a także po przyjęciu od skazanego oświadczenia, że zamierza odbywać karę/nie zamierza odbywać kary* w systemie programowanego oddziaływania, na posiedzeniu w dniu..........................................................ocenia postępy skazanego w resocjalizacji skazanego

jako negatywne/umiarkowane/pozytywne*.

W związku z powyższą oceną komisja penitencjarna postanowiła:

1.    Skierować skazanego do odbywania kary w zakładzie karnym typu zamkniętego/półotwartego/otwartego* dla młodocia-nych/odbywających karę po raz pierwszy/recydywistów penitencjarnych* w systemie zwykłym/programowanego od-działywania/terapeutycznym*.

Zaklasyfikowano do.................................................

2.    Zaopiniować pozytywnie/negatywnie* przyznanie skazanemu nagrody określonej w art. 138 § 1 pkt 7 lub pkt 8 k.k.w., przepustki określonej w art. 91 pkt 7 lub art. 92 pkt 9 k.k.w.

3.    Inne

Uzasadnienie

(odcisk pieczęci imiennych i podpisy członków komisji penitencjarnej)

UZASADNIENIE ODRĘBNEGO STANOWISKA CZŁONKÓW KOMISJI:

(odcisk pieczęci imiennych i podpisy członków komisji penitencjarnej mających zdanie odrębne)

4.    Występuję z wnioskiem o warunkowe przedterminowe zwolnienie*.

5.    Wniosku skazanego o warunkowe przedterminowe zwolnienie nie popieram*.

Skazanego pouczono o możliwości zaskarżenia decyzji dyrektora w trybie art. 7 k.k.w.

(odcisk pieczęci imiennej i podpis dyrektora ZK/AŚ)

Niepotrzebne skreślić.

1

Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602, z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381 i Nr 240, poz. 1431 oraz z 2012 r. poz. 611.

2

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859